Mr. Kolfschoten:
leerschool als
•resentatieve taak op het
tweede
Repi
geen
Eindhoven
andere
plan
REEDS VIJF VORMEN VAN
BLOEDERZIEKTE BEKEND
Stichting van de Arbeid
bespreekt landbouweisen
Beets vóór hij Hwerd
:enaars vertelden: vlie^tms
in zee
Dit genre sterft niet
Oude bekende keert terug
naar Den Haag
Nederlandse literatuur in zakformaat
Belangrijk onderzoek van prol. Van Creveld
naar de functie der bloedplaatjes
Militaire putsch in
Algerije verijdeld
Huygens, Busken Huet en Vestdijk
loed en rode hollen
Campagne wordt steeds
stormachtiger
Syrische president in
Pakistan
VAN HART
EN HOOFD
Nederlands Instituut
te Parijs
VB
DINSDAG 8 JANUARI 1957
PAGINA 3
m Da air W1Sten tP
Eindh
l°ven leerschool
Minister van Justitie
Bestuurstaak primair
Consequentie verhoging
vennootschapsbelasting
1 ARTS PER 24 INWONERS
Gelukkige vader
'taar61-6"150^''8 815 Z°vela levens
der terug 11 verzoeken hem een be t-
Moeizaam onderzoek
Probleem niet eenvoudiger
geworden
Ook bij de vrouw hemofilie
Probleem
Busken Huet
ERE-DOCTORATEN AAN
DE UTRECHTSE
UNIVERSITEIT
Verkiezingen in Polen
Hoge officieren ter verant
woording geroepen
AGRARISCH CONGRES DER
K.V.P. UITGESTELD
Opening op 11 ianuari door
Prins Bernhard
AUTO MET GEZIN DOOR
TREIN GEGREPEN
Drie gewonden
(Van
onze correspondent)
EINDHOVEN, 7 januari 1957.
1^1.P® statige bovengang van het
euwe stadhuis van Eindhoven
.1... ls de achtervleugel en het
U]s moet nog worden afgebouwd
ergens in een nis een groot
niiderstuk van de hand van de
Emdhovense schilder P. v. d. Molen-
«raft. Men kan er wellicht enige aan
merkingen op hebben, wat de compo-
k 1Ca re^' Klaar de opdracht, wel-
e de schilder kreeg bij het vervaar
den van dit schilderstuk, heeft hij
voortreffelijk vervuld. Het stelt na-
mehjk het college van Burgemeester
Wethouders van Eindhoven voor,
niet maar zo in vergadering bijeen,
maar ijverig bezig met beraadslagen
over de belangen der gemeente.
Men kan niet zeggen, dat de burge
meester, mr. Kolfschoten, aan het
ooofd zit en de zitting presideert, want
oet is niet zozeer een vergadering als
wel ernstige arbeid in het belang van
°e gemeente Eindhoven.
En zo heeft de schilder de burge
meester dan ook afgebeeld, zoals uw
t?enlai2?eVer PT toevaHig sinds een
JSSST k6nt Ult verschillende ver-
eePebur0hllderStuk is aan2eb°den door
kend we^Ste^p1 Eïndheven, die onbe-
het aanbieden JV60' maar hij wilda
vereeuwfgen die^20,^6 mannen te
energiek2 Mal^wlPh68461" Kolfschoten.
Een bestuurder die altijd kendea
overwicht heeft als*1 da^nodfg^s
en die beslissingen kan
Als wij later bh ie 0emen'
zitten waar wii óók m zi3n kamer
ep gezeten - een kamp6605,"16" heb'
moderne meubelen vo1 llchte en
derstuk aan de LT ee? enkel schil"
zeer bescheiden over hrf» hi3 zich
boven heeft tot standletg®en h'i m Eind-
clt, dat hij m Stand, Afbracht. Hij
^eemd"was, hij had o'1iChtStad volkomen
Se oond en Ji 21 3aar m Den Haag
doctoraal exa^n In P'25' kort voor zijn
university van AmPt rechten aan de
n als minister »an i tm' tot zijn aftre-
In zoverre is 2° 'to in 1946-
eep oude bekende. ln de residentie
..Toen
ter
een
kwam, was Eindhoven ®ls burgemees-
fase van °nd 6en s4ar' H'p
tje 6
■Probleem ter hand
De lang verhoopte zoon werd Richard
gedooDt nnr zijn grootvader, die honderd
jaar vóór hem geboren werd. Hij is nu
negen jaar en zit in de vierde klas van
de lagere school in Eindhoven. Van zijn
vijf zusjes is Maria met haar 23 jaar de
oudste, Laetitia (21) is naar haar moe
der genoemd en bezoekt de Kunstnijver
heidsschool m Breda; Joanna maakt' zich
verdien stel uk door zieken te verplegen
te Amsterdam. Liduina, die dit jaar haar
za! ow^en doen aan het
gymnasium en Elisabeth, die de M.M.S.
volgt bp de zusters in Ubbergen, comple
teren het vijftal.
Het leven van onze Kolfschoten valt
ais wij het goed zien in twee stukken Uit
een. Het belangrijkste is de Haagse pe
riode toen hij op verzoek tan jhr, Ruys de
oeerenbrouck na pas te zijn afgestudeerd
t-P z4cb nam een echt en onvervalst
partijbureau voor de r.-k. Staatspartij op
te bouwen. Dat heeft hij gedaan. Het
tweede is zijn burgemeesterschap in
Eindhoven En daartussen in ligt dan zijn
hoogste functie, minister van Justitie.
De werkzaamheid bij de r.-k. Staats
partij welke veel organisatorisch en
wetenschappelijk werk aan het partij
bureau met zich bracht, kreeg een
abrupt einde, toen de Duitsers de zaak
sloten. Daarna kwam mr. Kolfschoten
bij het politieke convent, dat het con
tactorgaan was van de vijf grote poli
tieke partijen om de houding tegen
over de bezetter te bepalen. Hij had
ook zitting in het Vaderlands Comité,
dat zich bezig hield met de voorbe
reiding van de bevrijding en de maat
regelen, die dan zouden moeten wor
den genomen.
In die laatste functie werd mr. Kolf
schoten dan ook geraadpleegd door H.M.
Koningin Wilhelmina die, toen het Zui
den reeds was bevrijd, verblijf hield m
Ulvenhout. Het gevolg daarvan was, dat
hij minister van Justitie werd met alle
moeilijkheden daaraan verbonden.
„Dat was een moeilijke tijd" zegt hij.
„Ik zat daar met 120.000 politieke de
linquenten, waarover ik pas geleidelijk
iets te zeggen kreeg. Het was toen 1945
en wij hadden de buitengewone staat van
beleg. Het beroemde Militair Gezag
was belast met de zorg voor de orde
en voor de veiligheid, het civiele appa
raat stond daar geheel buiten".
„Wat vond u het moeilijkst, burge
meester?"
„Nog niet eens die 120.000 politieke de
linquenten die vielen aanvankelijk onder
het M.G., maar dat ik de doodstraf weer
moest invoeren en nog erger, dat ik en
kele doodvonnissen moest ondertekenen
Dat was eer '"'.na ond-anaUiVp verant
woordelijkheid" zegt hij peinzend.
Dan komen wij weer te spreken over
zijn nieu' taak als burgemeester van
Den Haag. Ik '-°b nu er 'aren, zegt hij.
dat er jaren mee gemoeid zijn, voordat
men een stad ..in zijn vingers" heeft. Hij
zegt, dat bij wijze van spreken, want hij
weet maar al te goed en hij zegt. dat
ook dat hij het alleen niet kan.
Ik zal een zekere lijd ik weet niet
hoelang één jaar, twee jaar moeten
zwijgen en toezien. Maar !k hoop erin te
slagen dat vertrouwen en die medewer-
kine' vow"prvpn. die 7iin om
een dergelijke taak naar behoren te kun
nen vervullen. Maar daar is ook een re
presentatieve taak in Den Haag. zeiden
wij en die zal uw meeste tijd wel in be
slag nemen.
Het antwoord was: „De representatie
ve taak is nog altijd secundair. Ik zal op
de eerste plaats mijn vo"e kracht moeten
geven aan het bestuur van een grote stad
en die grote stad is dat ten volle waard
Ik hoop er dus in te slagen tussen beide
taken, de representatieve en de bestuur
lijke. bet juiste evenwicht te bewaren"
Mr. Kolfschoten is katholiek maar het
is ons bekend dat deze kwaliteit niet een
motief was hit ziin benoeming. Wie mr
Struiieken dp. minister van Bin
nenlandse Zaken kent. zal dat verstaan.
Deze had ons reeds eerder toevertrouwd
dat hii zou jn»'-»» naar de meest eesehik
te man en liet was e-s bekend, dat hij
vóór mr. Kolfschoten reeds een niet-ka-
tbóliek had dm 'e- *-„„r dp eer
bedankte. Hij zei ons toen: „Ik wil de
beste, die ik kriigen kan. Tout court".
Of hij de beste heeft gekregen zal de
toekomst moeten leren, maar toen wij na
dit onderhoud nog even met de bode van
liet Eindhovense raadhuis stonden te pra
ten zei deze: „Als u het mij vraagt me
neer had ik maar liever, dat de burge
meester hier was gebleven. Het is zonde
en jammer, meneer!".
(Van onze Haagse redactie)
In een brief, die de minister-president
dr. Drees, aan de Stichting van den Ar
beid heeft doen toekomen, heeft deze
Stichting verzocht advies uit te brengen
in verband met de gevolgen, die het ge
deeltelik doorberekenen van de land
bouweisen zou kunnen hebben. Met name
vraagt de minister-president in hoeverre
de werknemersorganisaties bereid zijn af
te zien van de looncompensaties, die het
gevolg zouden zijn van de doorbereke
ning der landbouweisen.
Vandaag zal de Stichting over dit on
derwerp vergaderen. In het SER-advies
inzake beperkingen van bestedingen was
gesteld, dat bij een prijsstijging van 0,4
pet., de arbeiders-vakcentrales zouden
afzien van looncompensatie, maar dit
percentage was berekend op een inwilli
ging van de landbouweisen ten bedrage
van f 180 miljoen. Naar verluidt, zou
de regering bereid zijn dit bedrag op
f 200 miljoen te brengen (van de zijde
van de landbouw was een bedrag van
f 350 tot f 400 miljoen voorgesteld). De
regering vraagt de Stichting of de werk
nemers zonder compensatie een even
tuele prijsstijging boven de 0.4 pet. zul
len accepteren.
Om aan de landbouweisen tegemoet te
komen zou een oplossing gezocht kunnen
worden in het verhogen van de vennoot
schapsbelasting tot maximaal f 100 mil
joen, indien althans een prijsverhoging,
die uitgaat boven de in het SER-advies
gestelde, niet aanvaardbaar zou zijn. De
Stichting zal zich dus vandaag beraden
over de mogelijkheid van het vaststellen
van hogere prijzen of verhogen van ven
nootschapsbelasting als middelen om aan
de landbouweisen gedeeltelijk tegemoet
te komen.
Tijdens het bevolkingsonderzoek op tbc
in de gemeente Noorddijk (Gron.) is ge
bleken, dat in het dorp Oosterhoogebrug
(gem. Noorddijk) op een inwonertal van
1008, 42 artsen praktiseren. De gemeente
Noorddijk, die grenst aan de gemeente
Groningen, heeft zelf geen dokter.
een recon-
tvas een voordeel ?a0a nemen. Dat
ueel wat gemakkf.?-0!, maakte het mÜ
bombarder if^l 'ker- Want als dat
men natiiiivu", er "let.was geweest, had
voor een Ir dk nooli die oude binnenstad
raken 0eeI kunnen afbreken om te ge
waarde de grandioze vernieuwing,
en van Eindhoven nu bezig is te groei-
grootstaaeen dorpsagglomeratie tot een
stadsha r met een nieuw centrum en een
ber lCdR Toen ik hier kwam in septem-
nu 157,bad Eindhoven 131.000 inwoners
-'00 en het groeit iedere dag",
bouw^ er buiten de directe stadsher-
'emaal z'3n bewind in Eindhoven al-
beus niet ,stand is gekomen het is
gemeestel aV«naal mijn werk. zegt bur-
maar Wat J5°'!scboten.
Hij noemt
nieuwe raoSu' -E*6 achtervleugel van het
is gereed v waar wij nu zitten
kazerne Pe? rts een nieuwe brandweer-
v°or Ee'me nleuw administratiegebouw
jioni Waarrie dr"ven, een nieuw sta-
de entrée ,ruunte is geschapen bij
een nieuw ,de. stad- Op stapel staan;
Postkantoor e?°J 'ebureau, een centraal
^cschool. ja tweede Technische Ho
mer een vruchti?et Peinzend, ik heb j
®mbi leren u'b„are gehad, ik heb het
?nders kon Ieren61?! ZOals ik bet nergens De
Pteegewerkt" kennen.
,:v.:év.
den lach
maar:
erkt
,e„( Ik heb hard
van ve„„ 4 1J met een beschei-
ke0cbt eens op zelfve^010'81"8' want het
-P13 zeSt daarom fhiking gaan li3"
e: mw»n,.„?r°m ook niet-
rneegewer'kt°m °ok niei; gewerkt,
Men vraaet
denten60 Haag aluèht U^ea bui;gemeester
Och m" Z0n antece"
ge^u a" de 7re^dbee6tfn Vdar:
Seftnagemeester precies hn^0 de huidi'
We b, verschilt met de ,e erd jaar in
trof* gemeester ja ,Z00n van de nieu-
gen ia°P' tQen hemFta,Was hij heel
Werd] a7 geleden - eindel -?Ven ne'
doehtefs 0^"' Hi3 bad al 'vijf66w Z°°0
naoest nmaar om een f Haagse
^iden 0 natuurlijk naar Brabant k"38®0
tr Ze daar. Hii was 5 4 komen,
note10 Den Boseb v- van het gerechts"
botans jn Ar7,?,lCh' Zl-ln grootvader was
S°n daar een ™aa.C Z1in vader be-
de nieuwe h?,^e P40rl:'- En diens zoon
trouwde de dolt Ster van D£n HaaS-
koper naLn van een andlre wiin-
•jRinske" i?6liJnk wRmske Titia Eerwèr'da.
de afkomst ui? hMW?! ^,n wÜst op
Vrouw 01t4 t "Heitelan van me-
gina en dat geeft' betekent Re-
Welke j g ook de plaats weer
iDDeemt draagSter "van in het gezin
zo
die
dra-
nieutv benoemde Haagse burgemeester en zijn echtgenote, mevr, R. T. KolfschotenFcncerda, die een kundig
handwerkster is, bij het weeftocstel in hun woning te Eindhoven.
De Nederlandse Organisatie voor Zui
ver Wetenschappelijk Onderzoek heeft
prof. dr. S. van Creveld, hoogleraar In
de kindergeneeskunde aan de Gemeente
lijke Universiteit van Amsterdam en
hoofd van de kinderklinielt van het Bin
nengasthuis aldaar, een subsidie verleend
voor een wetenschappelijk onderzoek, dat
zal worden uitgevoerd op het laborato
rium van genoemde kliniek. Bedoeld on
derzoek betreft de bloederziekte (de he
mofilie) en is onder meer gericht op het
isoleren van de anti-hemofiliefactor.
Voor zijn onderzoekingen op het gebied
dezer ziekte heeft prof. Van Creveld reeds
in de afgelopen jaren subsidies van bo
vengenoemde organisatie mogen ontvan
gen alsook van de organisatie voor Toe
gepast Natuurwetenschappelijk Onder
zoek.
De hemofilie heeft men, aldus prof. Van
Creveld, lange tijd als een erfelijke ziekte
beschouwd, die door de moeder op de
zoons werd overgebracht. De dochters uit
een bloederfamilie lijden namelijk zelf
niet aan deze ziekte, maar als zij nakome
lingen krijgen, blijken de meisjes niet,
maar de jongens wel aan hemofilie te lij
den. Nu kregen prof. Van Creveld en zijn
vroegere medewerker ir. Bendien onge
veer 25 jaar geleden op de kliniek van
prof. Snapper in het WilhelmtnaKastTnns
een patiëntje te behandelen, dat aan
„hemorragische diathese" leed. dat wil
zeggen aan een ziekte, waarbij overal in
het lichaam bloedingen kunnen optreden.
Hoewel het bloed van het bewuste kind
alle eigenschappen vertoonde van dat van
een lijder aan hemofilie, kwam in zijn
familie de bloederziekte niet voor. Uit dit
ziektegeval bleek dus, dat de bloeder-
ziekte niet erfelijk behoeft te zijn en in
dit gevai spreekt mep van sporadische
hemofilie.
Naar men thans algemeen aanneemt,
bevat het normale bloedplasma een fac
tor. die in het bloed van lijders aan he
mofilie óf ontbreekt, óf in onvoldoende
mate aanwezig is (anti-hemofilie-factor)
Naar mate deze factor in meer of
mindere mate afwezig is, kan men de
patiënten onderscheiden in zware, mid
delmatige en lichte gevallen. Om nu bij
lijders aan hemofilie een bloeding in gun
stige zin te beïnvloeden of hef optreden
van bloedingen te voorkomen, kan men
hen óf normaal bloedplasma inspuiten,
of de anti-hemofiliefactor toedienen, die
in hun bioed ontbreekt of daarin in on
voldoende mate voorkomt. Voor het ge
ven van zulke injecties is het vaak nood
zakelijk te weten, of men met een ernstig
dan wel met een licht geval te doen
heeft, teneinde de toe te dienen hoeveel
heid vers bloedplasma of geïsoleerde stof
te kunnen vaststellen. Dit is in het bij
zonder van belang, wanneer bepaalde
operatieve ingrepen bij lijders aan hemo
filie dringend noodzakelijk zijn. Op deze
wijze is het bijvoorbeeld onlangs moge
lijk geweest, in het Binnengasthuis te
Amsterdam bij een lijder aan hemofilie
een ingrijpende maagoperatie met succes
te verrichten.
De pogingen om de in het bloed van
lijders aan hemofilie ontbrekende fractie
te isoleren of te zuiveren, aldus de hoog
leraar, zijn reeds vóór de oorlog begon
nen en worden thans onvermoeid voort
gezet.
Na dc oorlog is het probleem der he
mofilie in zqn geheel er niet eenvoudiger
op geworden. Ten eerste is nu gebleken,
dat de sporadische hemofilie vaker voor
komt da.n men tot dusverre vermoedde
Van de patiënten van prof. Van Creveld
is ongeveer veertig proeent niet heredi
tair. Ten tweede is men tot de ontdek
king gekomen, dat er niet alleen verschil
lende graden van hemofilie bestaan,
maar zelfs verschillende vormen, waarbij
de aard van dc ontbrekende anti-hemo-
filicfactor telkens een andere is. Op het
ogenblik onderscheidt men reeds vijf ver
schillende vormen van hemofilie, waar
van de van ouds bekende vorm thans
meestal als de klassieke hemofilie of he
mofilie a wordt aangeduid.
Bij deze verschillende vormen van he
mofilie beeft men bet ontbreken of het
onvoldoende aanwezig zijn van een voor
deze ziekte kenmerkende factor kunnen
constateren, die voor het normale ver
loop van de eerste faze der bloedstolling
noodzakelijk is. Na de oorlog zijn nog een
aantal factoren bekend geworden, die
noodzakelijk zijn voor het normale ver
loop der bloedstolling. Het isoleren van
de anti-hemofiliefactor zai dan ook niet
slechts betekenen, dat men een factor
nader heeft leren kennen, die bij de he
mofilie ontbreekt en die mogelijk grote
therapeutische waarde heeft, doch stellig
zal hierdoor ons inzicht in het wezen der
stollingsfactoren in het algemeen worden
verdiept.
Op het ogenblik zijn prof. Van Creveld
en zijn medewerkers ook bezig aan een
onderzoek, dat gericht is op de bestude
ring van de functies van bepaalde cellen
in het bloed, de „bloedplaatjes" Deze
spelen bij dc vele hemorragische diathe
sen een belangrijke rol en dat is de re
den, dat men met nieuwe methoden van
onderzoek de functies van deze cellen
nader wil Ieren kennen.
Sprekende over het voorkomen van
hemofilie bij de vrouw, zeide de hoog
leraar. dat het theoretisch mogelijk is.
dat ook bij de vrouw de bloederziekte
voorkomt, bijvoorbeeld wanneer een
lijder aan hemofilie huwt met een
vrouw, die deze ziekte kan overbren
gen. In Amerika is men er bij een
bepaald hondenras in geslaagd wijfies
te fokken, die deze ziekte hebben. De
laatste jaren is voorts een bijzondere
vorm van hemofilie beschreven, waar
bij tevens de bloedvaatwand niet nol-
maal functioneert. Deze bijzondere
vorm komt ook bij de vrouw voor.
Moge het vraagstuk der hemofilie er
dus in zijn geheel gecompliceerder op zijn
geworden, aldus prof. Van Creveld. de
geneeskunde staat voor de taak de juiste
oorzaak der ziekte te onderkennen en in
dien mogelijk te behandelen en te gene
zen. En ook al berusten de meeste geval
len van hemorragische diathese, waar
mede de kliniek te maken krijgt, op een
aangeboren afwijking, het gaat er om de
ontbrekende factor, dia de oorzaak van
de bloeding is, zo nauwkeurig mogelijk te
leren kennen en de patiënt van deze ken
nis te laten profiteren, hetzij profylac
tisch. hetzij therapeutisch.
Tenslotte zij gewezen op het feit. dat
de kinderkliniek van het Binnengasthuis
op het terrein van deze ziekte in de loop
der jaren reeds veel ervaring heeft op
gedaan en dat vele methoden van onder
zoek op het hier bedoelde gebied in het
laboratorium der kliniek regelmatig wor
den toegepast.
Generaal Jacques Faure, plaatsvervan
gend commandant van een in Algiers ge
legerde Franse divisie, zou volgens het
blad „Le Monde" enige dagen geleden
op last van de Franse minister van de
fensie gestraft zijn met dertig dagen ge
vangenisstraf. Hjj zou deelgenomen heb
ben aan de voorbereiding van een mili
taire putsch.
Het blad berichtte gisteren, dat geble
ken is. dat generaal Faure getracht heeft
aanhangers voor een plan te winnen, dat
ten doel had de wettige republikeinse
bestuur in Algerië te vervangen door een
militaire junta. Volgens het blad is Faure
op verzoek van de Franse minister met
standplaats Algiers. Robert Lacoste eind
december naar Parijs teruggeroepen en
daar door de minister van defensie be
straft. wegens zijn betrekkingen met een
uiterst rechts comité, genaamd .geheim
comité van Algiers".
Dit geheime comité zou onder leiding
staan van een reserve-generaal en o.m.
van plan zijn geweest Lacoste op een
reis naar Zuid-Algerije te ontvoeren en
hem dan in Algiers door een ander, waar
schijnlijk een hoge officier, te laten ver
vangen. In het complot is ook generaal
Dumesnil de Maricourt betrokken, die
het bevel over de luchtmacht in Algerije
voert.
Ook hij heeft, zich te Parijs moeten ver
antwoorden, doch kon naar Algiers terug
keren.
Wie Nicolaas Beets was vóór hfl Hil-
debrand werd. Dat belooft het „Dag
boek van de student Keets" te onthullen
dat dezer dagen, merkwaardigerwijze
voor het eerst, het licht zag. Met ®Pze|
zeggen wjj „belooft te onthullen Want
met dagboeken is het in het algemeen
al oppassen, om niet te
neergeschrevene als de waarheid, laat
staan als de volle waarheid te slikken.
Hoeveel te voorzichtiger dient men dus
te zijn met een bewerkt en door de
schi 'ver zelf gecensureerd dagboek,
een dagboek waaraan wellicht de meest
onthullende "assages zijn ontnomen door
de op zijn carrière bedachte hand van
de latere Beets. Imr:"rs op een tijdstip
dat niet precies wordt bepaald maar
dat wel na zjjn studiejaren valt,
heeft dominee Beets het voot publikatie
geschikte deel van zjjn studentenjour
naal voorzien van de titel „Uittreksels
uit mijn dagboek 1833, 34, 35, 36". OU
uittreksel nu wordt ons gepresenteerd
in een deeltje van de Ooievaar-reeks die
hiermee haar serie boekjes van literaire
betekenis op waardige wiize voortzet.
Halg^vond liep het bericht in Den
gestort 4 er een vliegtuig in zee zou zijn
n '- k0rnHaagse burgers waren de politie
Vt>0r *e"?0 vertellen, dat zij om kwart
homepi een vliegtuig hadden waarge-
Schevenin„ °Ver het Noorderstrand van
geluid van®2 been naar zee vloog. Het
gehouden e motor was plotseling op
een vuurgin?H beven de zee hadden zij
len gezien n 60 daarna twee rode bol-
ken instantie Politie slelde de betrok-
'hededelineee 0p de hoogte van deze
voer "o en omstreeks half acht
Toor een ne,s Veningse reddingboot uit
pegen werd ZOek' Maar om kwart voor
dat tijdstip ~?e bo°4 teruggeroepen. Op
steeg
van de Marine-vlieg
basis Valkenburg een Neptune op voor
een verkenningstocht.
De op de basis Sculthorpe bij Londen
gestationeerde B 45 van het „Strategie
Am Command" van de Amerikaanse
luchtmacht, die uit Duitsland onderweg
was en om half negen op de basis werd
verwacht, was over tijd en even heeft
men verondersteld, dat dit vliegtuig in
zee zou zijn gestort. Doch omstreeks half
tien had men weer contact met de B 45.
Ook kwam vast te staan, dat geen Ne
derlands militair vliegtuig kon veronge
lukt zijn. Om kwart voor elf meldde ons
de Luchtmachtvoorlichtingsdienst, dat
nergens in West-Europa een militair- of
burgervliegtuig werd vermist.
Want het is ongemeen boeiend iets
van de jonge Hildebrand te vernemen.
Juist de eigenaardige tweeslachtigheid
in zijn literaire carrière een storm
achtig begin als dichter in het spoor van
B^'ron, een geniaal hoogtepunt in de
maatschappelijke satire van de Camera
en verder een leven lang het zoetsappig
of oubollig gerijmel in de gelegenheids
lyriek van een tpisch 19-eeuwse Hol
landse dominee juist deze tweeslach
tigheid heeft door de jaren heen een
„probleem-Beets" opgeroepen. Hoe is
het mogelijk geweest, dat een poëet van
onmiskenbaar talent, een prozaschrijver
met het genie van een Dickens voor
het komische, terugviel tot de versifi
cerende middelmatigheid die paradeer
de op rijmprenten bij vaderlandse hoog
tijdagen
De inleider van het boekje, Beets'
kleinzoon dr H.E. van Gelder, volgt
voor de verklaring van het probleem de
mening van prof. Heeroma: Beets zou
niet in staat zijn geweest tot de om
schakeling van zijn kunstenaarschap
naar een even oorspronkelijke vormge
ving op het terrein van het geloof. Wie
het dagboek leest en er naast de literai
re begaafdheid ook de maatschappelijke
behaagzucht van de student Beets ziet
doorschemeren, zijn nauwelijks verholen
blijdschap om de hulde die hem dooi
de Leidse professoren wordt gebracht,
zijn geprikkeldheid over Jacob Geel. de
enige van 't docentencorps die schrijven
dorst dat men dit jeugdige talent niet
over het paard mocht tillen, wie Beets'
belangstellimg opmerkt voor de keuze
van_ het juiste kostuum en zijn wat sno
bistische kritiek verneemt op de door
hem bezochte kunstmanifestaties, heeft
een aanwijzing te meer in een richting
waarin men de oplossing van het pro
bleem Beets al eerder heeft willen zoe
ken.
De echt vaderlandse trek naar dc ge
borgenheid van een carrière, zo laat de
tekst van het dagboek al vermoeden, zal
de kunstenaar Beets te machtig worden.
Levend in een tjjd toen het zelfstandig
schrijverschap een nog riskantere en
ongewonere levensvervulling was dan
nu en van z(jn eerstc studentendagen af
geëerd en gevierd, niet het minst om
de verfijning van zijn optreden, heeft
Beets gekozen vóór dc religieuze taak.
die. hij in zjjn domineeschap zag, maar
ook vóór de welgestelde aanzienlijkheid.
Tegen deze verleiding was zelfs een
groot talent niet bestand.
Hoe groot Beets' talent in het picturaal
weergeven van komi- he situaties en
in het portretteren van types was, leert
overigens het dagboek in niet mindere
mate. Zijn gesprek met prof. Siegen-
beek is een kostelijke satire, zijn por
tretten van Van Lennep en Tollens vor
men kostbare aanwinsten voo. de small
talk onzer literaire historie, terwijl het
hele dagboek als beeld van het Leids
academisch leven in het begin der
vorige eeuw bijzonder interessant is.
Een andere 19c eeuwsc figuur wordt
belicht in een eveneens pasverschenen
deeltje van de Ooievaar-reeks ..Vernuft
ontzondigt". Prof. Stuiveling heeft ons
een goede dienst bewezen door uit de
„Litterarische Fantasiën en Kritieken"
van Conrad Busken Huet enkele opstel
len te bundelen.
Men treft in deze kleine verzameling
een aantal beschouwir n die niet alleen
de beschrevenen doen kennen in al hun
wezenstrekken, maar nog veel meer de
schrijver in zijn gedachtenleven Busken
Huet gaat zeer diep in op litteraire
kwaliteiten en hii spaart geen reputaties.
Toch weet hii het goede te zien en men
staat verbaasd over de obiectivitei' van
zijn waarderingen, zoals biiv. in de be
spreking van „De Schepping" van de
nu voornamelijk nog door een gevleu
geld spotdicht bekende J..LL. ten Kate
De indringende beschouwing over Klaas-
'd Zevenster maakt duidelijk hoezeer
wij momenteel een criticus van het fo"-
maat van Busken Huet missen, al moet
worden toegegeven, dat de criticus van
een eeuw geleden ruimschoots tijd kon
besteden aan een enkele roman. Spran
kelend van intelligentie is het bij zijn
verschijnen zo gewraakte ,Een avond
aan het Hof".
Een slordigheid Tan prof. Stuiveling is
de onde-titel „Kritieken op zijn tijdge
noten": Jacob Cats en Toost van den
Vondel kan men bezwaarlijk onder Bus
ken Huet's tijdgenoten rekenen
In de Ooievaarreeks verscheen voorts
een bundel puntdichten van Constantijn
Huygens „Dichter op de knie", een bun
del die de humor en de levenswijsheid
van de bewoner van Hnfwijck op ver
rassende wijze openbaart, en een bundel
poëzie van H. Gorter .-De dag gaat open
als een gouden roos".
De Ooievaarreeks heeft in haar korte
bestaan reeds ccn reputatie gevestigd
voor wat betreft de mo 'ernc Nederland
se poëzie. Voortreffelijke bundels van
Van Ostayen, Nyhoff, Achterberg en Ro
land Holst worden nu gevolgd door een
boekje waarin Vestdijk zelf een keuze
maakte uit zijn ontzagwekkend oeuvre.
„Door de bril van het heden" luidt de
titel. Er is veel, zo bekent de schrijver
wat gezien door deze bril de vroegere
glans veriest; daarom is het des te
interessanter de keuze te bestuderen die
Vestdijk uit zijn gedichten, essays, korte
verhalen en kritieken voor deze uitga
ve maakte.
Tenslotte vermelden wij nog een bun
del „Losse planken" een keuze uit 10
jaargangen van het jubilerend tijdschrift
„Podium" met een inleiding waarin het
ingewikkeld va-et-vient der diverse re
dacties uit de doeken wordt gedaan en
een vrolijk bundeltje „Burgers en bui
tenlui" waarin Jac. van der Ster zijr.
pseudoniem Oubol recht doet.
(Van onze Utrechtse redacteur)
Ter gelegenheid van de viering van de
321ste Dies Natalis van de rijksuniversi
teit te Utrecht zullen op vrijdagmiddag
29 maart de navolgende ere-doctorater.
worden verleend In de faculteit der ge
neeskunde aan dr. Geoffrey B. Dowling.
Dr. Dowling. clinical teacher aan de Lon
don University, is op de eerste plaats ai-
gemeen bekend als de onbestreden leider
der Engelse dermatologie De eerder zo
moeilijk geachte verbetering, respectieve
lijk genezing van huid-tuberculose, is
dank zij Dowlings consequent denken en
handelen mogelijk geworden.
In de faculteit der wis-, en natuurkun
de wordt het ere-doctoraat verleend aan
prof. dr. Maurice Ewing, hoogleraar in de
geofysica en de marine-geologie aan de
Columbia University Mede vanwege zijn
relaties met de Utrechtse universiteit
achtte men een ere-doctoraat een passen
de bekroning voor het belangrijke we
tenschappelijke werk, dat door Ewing
werd verricht.
De campagne, die op het ogenblik in
Polen gevoerd wordt niet het °°g °P de
komende verkiezingen, wordt steeds
stormachtiger. Op bijeenkomsten waar
kandidaten spreken hebben zich talrijke
incidenten voorgedaan. Vooral commu
nisten, die in de afgelopen tien jaar hoge
functies bekleed hebben, moeten het ont
gelden. Verscheidene malen is het reeds
voorgekomen, dat de kiezers het schrap
pen van bepaalde namen van de lijst van
kandidaten eisten.
Bij de verkiezingen, die over veertien
dagen gehouden worden, wordt gestemd
op een eenheidslijst van het nationale
front, waarin de communistische partij,
de democratische partij en de boerenpartij
religieuze en culturele verenigingen, be
roepsorganisaties en onafhankelijken sa
menwerken. Er zijn 723 kandidaten, voor
namelijk communisten, voor 459 parle
mentszetels.
In de gehele Poolse pers is ongerust
heid uitgesproken over een herleving van
het anti-semitisme. Volgens onbevestigde,
doch geloofwaardige berichten hebben
70.000 Poolse joden, o.w. veel leden van
de communistische verenigde arbeiders
partij en zelfs communisische partij
functionarissen, een paspoort aangevraagd
om naar Israël te kunnen gaan.
President Shukri el Konathy van Syrië
is vandaag voor een officieel bezoek van
tien dagen aan Pakistan in Karachi aan
gekomen.
Zoals bekend heeft de K.V.P. een
agrarisch congres in voorbereiding,
dat zou worden gehouden op zaterdag
2 februari a.s. Bii de vaststelling van
die datum was rekening gehouden met
de toezegging der regering aan de Ka
mer dat de regeringsnota over de be
perking der bestedingen, waarin de
agrarische vraagstukken een belang
rijk onderdeel zouden vormen, begin
ianuari zou verschijnen. Nu bliikt. dat
dit verschijnen is uitgesteld, is het be
zwaarlijk het agrarisch congres op de
vastgestelde datum te doen plaats
hebben. Na publikatie van de bedoelde
regeringsnota zal het bestuur der KVP
zich opnieuw beraden.
SOMMIGE mensen, en stellig niet
de domste, hebben bezwaren tegen
het vulgariseren van uitspraken
van beroemde mannen en vrouwen, op
kalenders, in almanakken en meer
nog in grote, verschillende tijdper
ken en literaturen omvattende verza
melingen. Het bevordert een pseudo-
wijsheid, zeggen zij, het is koren op de
molen van het afschuwelijkste prag
matisme: dat der geestelijk onvolwas-
senen en intellectuele beunhazen die,
zelf niet tot enige ernstige studie of
bezinning in staat, te geredelijker
pronken met andermans velen. De be
zorgdheid lijkt overdreven al staat de
menselijke ijdelheid inderdaad voor
niets. Heit is immers, dat bedoelde
grote verzamelingen een merkbare in
flatie hebben teweeggebracht, niet in
de spreuken en losse gedachten die se
bevatten, maar in dit soort uitgaven.
Intellectuele pronkzucht kan geen wer
kelijke belangstelling simuleren, en
werkelijke belangstelling berust op in
nerlijke verwantschap, in dit geval op
onvervalste drang naar wijsheid. Doch
ook waar die drang aanwezig is, blijkt
het opnemingsvermogen veel beperkter
dan wij gewoonlijk vermoeden. Wat
wij hebben meegenomen ook na her
haalde lezing van de M a o: i m e s
van Larochefoucauld en van Vauve-
n argues, de Ca rac teres van La
Bruyère, de P en sée s van Pascal, om
alleen deze klassieke meesters van de
korte formule te noemen, kan ieder
voor zichzelf uitmaken. Wat mij be
treft, weet ik althans dat het nog al
tijd veel te weinig is. En dit geldt nog
in meerdere mate van de spreukenver
zamelingen uit Shakespeare, Goethe,
Schopenhaur enz.
LATEN wij hier echter onmiddellijk
bijvoegen, dat het ons altijd nog
beter voorkomt èèn enkel werk
van deze schrijvers grondig te hebben
gelezen of te blijven lezen, dan te
trachten de uit hun gehele oeuvre ver
zamelde „gedachten" te assimileren.
Dit laatste, lukt toch niet, omdat het
onnatuurlijk is, omdat die uitspraken
doorgaans resultaten zjjn en moeten
zijn) van gedaclitengangen welke men
eveneens dient te volgen om de con
clusie ten volle te ivaarderen. Dat
neemt niet weg,, dat dergelijke verza
melingen uit een en dezelfde schrijver
toch een functie kunnen vervullen;
mits oordeelkundig gekozen, vormen
die uitspraken een algemene introduc
tie in de gedachten- en gevoelswereld
van de betrokkene, ja. soms hebben zij
de waarde van een „literair portret".
EN daarom zal het genre nimmer
uitsterven. Altijd zullen er bewon
deraars van belangrijke schrijvers
zijn, die het niet kunnen laten ..gedach
ten" uit hun oeuvre saam te lezen, om
nog eens andere ivijze dan de afzonder
lijke en gezamenlijke werken van hun
auteur dit doen, een directer getuige
nis van zijn geestelijk formaat te leve
ren. De tijd, dat dergelijke verzamelin
gen als almanak werden aangeboden,
liefst in een precieus bandje, als een
soort boudoir-artikel, meer bestemd
voor eclectische damcs-met-veel-tijd, is
blijkbaar voorbij. Zo herinnert men
zich gedachten-bloemlezingen uit Cou
perus en Van Eeden, die overigens als
literair portret geen slecht figuur ma
ken. Gaat de spreuken-almanak uit de
mode, liet literaire portret handhaaft
zich, zoals gezegd. Uiteraard is het
steeds een portret met sterk moralisti
sche en humanitaire inslag, waarbij de
keuze van de verzamelaar nog het ef-
fect van een bijzondere belichting heb
ben kan, In Vlaanderen bestaan op dit
gebied verzamelingen uit liet werk van
Verschaeve en van Vermeylen, maar
het aardigste voorbeeld in het genre
lijkt het werkje „Gedachten van An-
dré Demedts", dat enkele vrienden van
deze Westvlaamse schrijver verleden
jaar ter gelegenheid van zijn vijftigste
verjaardag lieten verschijnen (bij Des-
clée de Brouwer). Dit boekje bevat
werkelijk een literair portret van de
betrokkene en is dus zeer geschikt om
de lezer in te leiden in de gedachten-
en gevoelswereld van André Demedts,
en ons, voor zover nodig, voorgoed met
het genre te verzoenen.
De ingebruikstelling door Prins Bern
hard van het Nederlands Instituut te Pa
rijs ei vr:;dag 11 januari, zal onder meer
bijgewoond worden door de president van
de Franse republiek, de minister van On
derwijs van Frankrijk i dr Nederlandse
minister van Onderwijs, Kunsten en We-
te schapnen en de ambassadeurs in
Frankrijk van Nederland, Belgie en Lu
xemburg.
Gisteravond omstreeks kwart voor acht
is op de onbewaakte overweg tussen Bar-
neveld en Stroe een personenauto aange-
i-eden door een trein, die uit Amersfoort
in de richting Apeldoorn was vertrokken.
In de auto bevond zich het gezin Jager
uit de Harskamp, bestaande uit een vader,
moeder en dochter. De moeder, die enige
tijd bekneld zat, werd ernstig gewond,
vader en dochter werden licht gewond.
De auto werd geheel vernield.
