Vermindering van het drankmisbruik
(nationale ondeugd!) in Zweden
Humanistisch Verbond en de
band met NVV en PvdA
Indonesië heeft artsen nodig
Onderzoek naar oorzaken van ramp te Marcinelle
nog steeds niet voltooid
7A
KOPEN!
op staande voet
1
liJLrl
«Pappa, drick inte i jul!" - „Pappa, drink toch niet met Kerstmis!"
Maar excessen blij ven zolang de drink-
gewoonten niet gecultiveerd worden
Prijsstop voor gas,
stroom en water
Belangrijkste getuige naar Canada uitgeweken...
Slecht commentaar
Ook Spierpijn)
*5'
^hoten
Humphrey Bogart
overleden
De kankertherapie van
dr. Van E verdingen
„De Opmars'" beantwoord een klacht
Nationaal comité tot
herdenking opgericht
Zoeken naar olie in
West-Brabant
Cacao belangrijk
goedkoper
ANAB zegt CAO's in
landbouwbedrijf op
Kegering hult alles in een waas van mysterie
Ber Gheiien
YAN HART EN
HOOFD
VB
DINSDAG 15 JANUARI 1957
PAGINA 3
rdoTA
°Vermaat
Kerstactie
Hollywoods meest bekende
tough guy'
Rapport van Nederlandse weten
schappelijke commissie aan
gekondigd
5;1?- Ti't ««K ta-
De Ruyters 350ste
geboortedag
Verhoging lonen en vakantie
toeslag en invoering werk-
classificatie geëist
En daarom vertrok zuster
dokter Gabriëlle naar
Makassar
Werving gedecentraliseerd
st)C Pag- dat
Kroongetuige uit ge weken
0^
d'e
Otie^^v
van
acht f ei
materjV
e beSP^ -
onze correspondent)
Kadat de 7 STOCKHOLM, januari
ber 1955 wfet,sc regering op 1 okto-
dranken u® ranlsoenering van alcoholische
brulk sinriril°P?ehcven cn hct dra"kmis-
harende Ju op buitcnKcwoon onrust-
thans was locgenomen, zijn er
op zoodrn''llnzen w?ar le nemen-, die er
se v!ii kunnen wü
wyzen, dat het Zweed-
y°"t iets
'hhet' gf/W
verschrikt??!,,Zvveden 70 omvattende en
kentA~:.. e*dke alcohol-nrobleem prn
"RZicht aan ziin vrijheid in dit
ln het d bcgmt te raken en dat er
kenterinv*1ti!UKc a'cohol-probleem een
tal bh Ji n,?ocde op komst is. Het aan-
Van onpni"0 geregistreerde gevallen
ahgustus Pare dronkenschap is sinds
aa" het u ian be' vorige jaar namelijk
'en van j i-",' evenals het aantal geval-
Personen a m trcmens en het aantal
"hoest Wnrj 1 1,1 "le alcoholist-klinieken
In S) opgenomen.
le" van°nn^Lm bedroeg het aantal geval
land aim. i re dronkenschap tijdens de
Waren het 1936 2206' "n september
?°vember er: 2180' in oktober- 2115 en in
tweede staa'SlSc 1518. Voor Zwedens
Iers 2247 Gothenburg, waren deze cij-
Va" het'ii8' 1873 en 125°. en ook de rest
fbaPssta f"fvertoont in d® dronken-
eruSgang een ^eigelijke gestadige
uA1'-beslager 1odh versc!"i>nscl OP *ich
'eidmg ®rJ°®b nog niet zóveel aan-
yens te vèrki, deband van deze gege-
."'■Probleem nn'ü ?ai.,?et Zwecdsc alco-
onh .Kaat en dab het" z"n °PIos"
"e'e van de cijfer. ®Cr dan h®t dub-
kamend verstek algemeen voor*
den te over geven kZo is h 7® U v<>orbeel-
en meisjes praktisch het voor vrouwen
"fgen uur 's avonden hTgeliik om na
Stockholm over straat t» centrum van
schonken lieden gaan' «ndat be-
de imf e evenementen «5?n en andere
Tussend
oor
- Drie^T"® een erS treurig
u't 'hun iiora'n«s maai- liefst
zbh er
:ui8d h°aun ön"hebbeenbiSdwaardi'g®
ErXldagen
slo-ffen
er de noodklok ge-
urd p' dan „?a" de crgste ramp-
ïemee,Pen Haaghe«£ iets heel ergs ge~
mester gekre beeft e®n katholieke bur-
ald^et^Saat nietn' Erger kan het al niet'
waay ?6 c°nclusiPS°y met Nederland"
domLjyat ee„ !e'. Ds- J. C. Ravens-
trein .Zei letteriuirig€ naam heeft u
na ,U, (Vil zii "We hebben de
bet 7=? kr'isen kir, 'a.a'- Wat we hier-
Saan" van sléchtn niet zeSSen, maar
Wij r tot allerslechtst
volking, doordat de politie geen ruimte
meer had om ook hen op te bergen.
Een paar weken vóór de Kerstdagen
begon de overheid in samenwerking met
de drankbestrijdingsorganisaties een gro-
te campagne die ten doel had juist met
de Kerstdagen het intensieve drankmis
bruik onder aHe lagen der bevolking zo
veel mogelijk te voorkomen. Op een van
die bi' deze Campagne
werden g„biuikt^ en die waren aange
bracht op bijna iedere reclamezuil en op
iedere beschikbare muur of schutting, was
een klein meisje afgebeeld, dat met zicht
bare angst m de ogen kwam vragen:
3'k lnte 1 -iur' ..EaPPa- drink
toch met met Kerstmis!" Ik heb er geen
'rf® van hoeveel pappa's zich aan die re-
meplaat hebben gestoord, maar op de
ochtend van Eerste Kerstdag kwam ik
zau, op weg naar en van de kerk, zeker
tien dronken lieden tegen. Om dan nog
maar met te spreken van Tweede Kerst-
uag; of van Oudejaarsavond toen honder
den beschonken jongelieden de gehele
mPnenstad van Stockholm onveilig maak-
Trouwens, i3 dat z.g. lage dronken-
schapscijfer voor de maand november,
voor Stockholm 1518 en voor Gothenburg
1250, is dit cijfer op zich zelf reeds niet
sprekend genoeg? 1518 aangehouden
dronkenheden per maand betekent onge
veer 50 per dag in Stockholm en 1250 in
Gothenburg houdt in ongeveer 40 per dag!
Natuurlijk, dat is heel wat minder dan
tijdens de droevige recordmaanden juni,
juli en augustus, toen er zowel in Stock
holm als in Gothenburg ongeveer 100
dronken personen wer dag werden opge
pakt; maar met 50 of 40 arrestaties wegens
dronkenschap per dag Is het probleem op
zich toch heus nog niet zoveel minder, ze
ker niet als men rekening houdt met het
feit dat er tijdens de maand november al
tijd minder in het openbaar wordt gedron
ken, zoals ook in de wintermaanden janu
ari, februari en maart als het koud is
op straat.
Ook het totale cijfer voor de alcoholcon
sumptie ligt ondanks de daling der afge
lopen maanden nog behoorlijk hoog; meer
dan 4miljoen liter per maand, dat is
gemiddeld 0.65 liter per hoofd der bevol
king. Uitgedrukt in geldswaarde: er werd
in de afgelopen maand november voor
92,4 miljoen kronen aan sterke drank be
steed, per hoofd van bevolking wordt dat
ongeveer 131/: kroon of ongeveer 10 gul
den; vergeleken met de tweede ,,vri.jheids-
maand", november 1955 betekent dit cij
fer een vermindering van vijf pet., maar
vergeleken met nov-ember '54, dus toen al
coholische dranken nog waren gerantsoe
neerd ligt het huidige cijfer nog altijd 38
pet. hóger!.
On gecultiveerde drink
gewoonten
Uit dit alles blijkt wel duidelijk dat de
gunstige tendenzen in het Zweedse al
coholvraagstuk uiterst voorzichtig moe
ten worden beoordeeld en dat er beslist
géén reden tot jubelstemming aanwe
zig is voordat de cijfers voor drankcon
sumptie en -misbruik hetzelfde niveau
hebben bereikt als tijdens de rantsoe-
nering.
Pas dan zal de basis aanwezig zijn waar
op men met redelijke kans op succes het
alcoholprobleem in Zweden zal kunnen
aanpakken. Immers, dit probleem ligt
niet alleen in de excessen, waarvan we
hier vooral sinds oktober 1955, maar ook
al vóór die tijd getuige zijn geweest; het
ligt ook voor een goed deel in de onge
rijmde en ongecultiveerde drinkgewoon
tes van de Zweden, die toch overigens
zo beschaafd en netjes zijn.
Wat te zeggen bijvoorbeeld van net-uit-
ziende treinpassagiers, die middenonder
de reis plotseling een fles brandewijn uit
hun binnenzak opdiepen en deze óf op het
toilet óf som-s wel in de coupé gaan zit
ten leegdrinken? Of van de fatsoenlijke
Zweedse toeristen die in hun hotelkamer
in binnen- en buitenland, gezeten op de
rand van hun bed, in hun eentje of met
enige kennissen gaan zitten drinken,
meestal direct uit de fles; terwijl ze no-
tabene beneden in het restaurant ln een
gezellige omgeving hetzelfde kunnen gaan
do-en. maar dan uit glazen en met een
behoorlijke bediening.
Of van massa's Zweden die zitten
te drinken in parken, in bossx of
aan het strand?Zolang de Zweden,
het merendeel van hen tenminste, alleen
maar alcoholische dranken gebruiken ter-
wille van de roes, de verdoving en zij zich
er niet om bekommeren om een smake
lijke goede dronk te genieten in een pas
sende omgeving en op een passende tijd,
zolang zal het uiterst moeilijk blijven om
het alcoholprobleem afdoende op te lossen
Men zal de Zweden moeten leren, hoe ze
met sterke drank moeten omgaan, wat in
verband met alcohol beschaafd en gecul
tiveerd is en wat niet.
Ze zullen hiertoe echter pas ontvankelijk
zijn als de excessen van het afgelopen
jaar definitief tot het verleden zullen
gaan behoren; als, zoals we reeds
zeiden, het huidige verbruik en mis
bruik hetzelfde niveau zal hebben
bereikt als vóór de opheffing der
rantsoenering. De huidige gunstige ten
denzen zullen daarom alleen waarde heb
ben als zy van blijvende aard zijn en dus
niet alleen tijdens de koude wintermaan
den, maar het gehele jaar door merkbaar
blijven.
Naar aanleiding van publikaties over
een door dr. W. R. G. van Everdingen,
arts te Cilthovcn, voorgestane behande
lingsmethode van kankerpatiënten, wordt
vanwege de stichting „Landelijke orga
nisatie voor de kankerbestrijding" het vol
gende medegedeeld:
„Door het bestuur van de landelijke
organisatie voor de kankerbestrijding,
ivaarin samenwerken de vijf universitaire
kanker-centra, het Ncdcrlandsch Kanker-
Instituut, het Rotterdamsch Radio-thcra-
pcutisch Instituut en een aantal provin
ciale behandclings-centra zomede het
Koningin Wilhclmina Fonds, werd op 20
juni 1956 ingesteld een commissie van
onderzoek van de mcthodc-dr. Van Ever-
dingen. Deze wetenschappelijke com
missie, samengesteld in overleg met dr.
Van Everdingen. maakt met dit onderzoek,
met medewerking van de betrokken
medicus, goede vorderingen. Zjj zal van
haat bevindingen eerlang een rapport uit
brengen; het ligt in het voornemen van
het bestuur aan dit rapport de nodige
bekendheid te geven".
«ven
"boet.
van
Voo^ó°zef?scbrokkkenbtlyen«en. -dat we er
<tominee 3* dat dG in' moeten'wij
U\ hebiCh bedleeJ»al' waarvan de-
Halaat Hb da tref„ redelÜk is. Hij
d'd te. zi.in, maaeeft bus tg?mist- Wij zijn
dat pi de ki?? r Ve"-wijt a®n»et bij de
ug hebben gcjt°0iuit. of ?V°°msen niet
Af?1' Daarom kun Wil' te"
dom.
ninee en
Ho
lijden
Oök'hebbén2 wija??ban'g vee""?? d®
Wel een u. ,Yer'geven.
mede-
j'Juen met j wel een e
kott"t ons hit u°minee. want n®®1-'5
daSsruiter "dj e?ld v°°r ogen^T'11^
?et zadm' d e toch al ni? Van de
bet zandm w°rpen> bo
z®uden wij 1™°^ happen ook. zn."ug ln
Z°kl^SChadi3deeiich?d °P dc "iet aTV
n w3 ook nu bemde'fn W°PPen
Nota
„Mens cn Wereld", uitgave van het Hu
manistisch Verbond, plaatste in het num
mer van 22 dcc. j.I. een stukje, getiteld
„Leugens". Bedoelde leugens zouden zjjn
gepubliceerd in „dc Opmars" van 26 okto
ber, waar dit blad o.m. schreef, dat de
humanistische beweging in Nederland
banden van meer dan gewone vriendschap
ge van niet minder dan 170.000 gulden?
Voorts zijn er de subsidies aan de Stich
ting Militaire Tehuizen van Humanistisch
Thuisfront, aan het Humanistisch Ver
bond ten behoeve van de geestelijke ver
zorging van arbeiders in de arbeiders
kampen en (via de Moderne Jeugdraad)
ji i v.™nioimr aan de Humanistische Jongeren Gemeen-
onderhoudt met dc Ned. Vereniging voor schaPi cvenals de financiële steun vanuit
5 Uit Sexuele Hervorming en dat het Hnmanis- dc rcgering ^0^55 ^0/^00^
tisch Verbond vooral door grote giften tlschP ministm- a» t.-„
NederTa'nd"et Z° s0m-
bene.
is aan het
orrU Maar
men,JadLzii,n drie biVschoppi1? u afgel°-
,Vlndt ,UeSt er dus nie? bl3 goko-
kan°k niet dat Nederland°ati-- ïdaar
Da„ verroomsen d/ tlJd nog
Prklappenn' V
°°ms m Rome
Ja .maken.
bopenè„uZc ^«ne^meVde "'h bCCt'1e
Shit b u maar dat a' en Haag en
te
Wij zullen11 u NederIand
wil heel
eens wat
de wereld
r'Jgt.
e
Wej
is dit nog "geen U hierna
r.eaen om in
''«ldenige eelwendu?; Want het"zal
lJ vin °ms is n dUren' eer de hele we?
öat8?b"ehkeV^^CrDd?' ehr n}e" een tradi-
laar
f J«uim
®n- Wan? a?n' We kunnen er
ïrcl e? vierhonderd veertig
Wa-«n de°°k met tradities g e li ro ken *Toen
"De S,, "°omsen het slachtoffer.
,r>Pen" tUs w"' ons allen onder -
0l"tken_ 'Ta dat kunnen we
'?rbor-„.?' ,p hebben het zolan
de voet
niet langer
mogelijk
„pIanser ontkennen waanzin.'ife'tden.^Dat'mag^'ai 1°P!?vert van 2.V800 8ul"
maar u Ju\aar komt Piet' uit -het oosten
a' We»?6? ^houden, maar
Jancpf nnflrannav
?aar 111"it »iei
het zuiden. Onze houding tegen-
u'dihgsm??"11'1111"'3"112 iss 'oohts een af-
h°Uden anoeuvre. Toch blijven wij vol-
Zakken' u de moecl niPt moet laten
Ze,SR«nefn?f® week zal de Paus (wij
•Ml D aitnH nxr., - J
van dc r.v.d.A., N.V.V. en Vrjje Volk op
gang is gebracht.
Wat het laatste betreft reageert „Mens
en Wereld":
„Alweer gelogen. Het Humanistisch
Verbond heeft nooit één cent van deze
instellingen ontvangen. Maar de lezers
van „de Opmars" moeten het maar slik
ken. Wij verwonderen ons er niet meer
over."
„De Opmars" reageert in zijn zo juist
verschenen nummer o.m. als volgt op de
aanklacht van z.g. leugentaal:
„Hadden wij bewust onjuistheden ten
nadele van de humanistische organisaties
verkondigd, we zouden niet slechts heb
ben gelogen, doch zelfs hebben gelasterd.
Hadden wij onbewust onjuiste bewerin
gen gedaan, zo pasten ons erkenning daar
van en verontschuldiging ervoor."
Maar wat zegt „Mens en Wereld" van
het volgende?
Het zal niet ontkennen, dat de Centrale
Arbeiders Verzekeringsbank een instelling
is van het N.V.V., waarvan vice-P.v.d.A.-
voorzitter ir. Vos de directeur is en het
•v cl.A.-Kamerlid Hófstra, totdat hij mi
nister van Financiën werd, adjunct-direc-
leur was. Het zal evenmin ontkennen, dat
.Lr1 adzl-||(p 11 van het jaarverslag over
raoo van deze bank een bedrag van 5000
voorkomt als subsidie, verleend
„Humamtashetgeen een subsidie-
tische minister Suurhof en vanuit de Ka
mer onder andere gevraagd door het
P.v.d.A.-lid Van Lier.
Humphrey Bogart (rechts) met Ado
Ray in „We 're no angels" „Engelen
zonder vleugels"), een der laatste
films, waarin men hem op het scherm
heeft kunnen zien.
De bekende filmacteur Humphrey Bogart
is, naar uit Hollywood wordt gemeld,
gistermorgen in de ouderdom van 56 jaar
aan kanker overleden,
Humphrey Bogart, een der markantste
en meest bekende onder de tough men"
van Hollywood is gedurende vele jaren in
een zeer groot aantal films opgetreden,
waaronder men zich oudere als „Marked
Woman'', „Dead End", ..The Amazing
Doctor Clitterhouse", ,,The Oklahoma
Kid" en „Casablanca" ongetwijfeld zal
herinneren.
Na de oorlog trad hij o.a. op in „Dark
Passage", „The Treasure of Sierra Madni"
„The Big Shot". Key Largo", ..Knock on
any door". ..Beat the devil" van John Hus
ton. ..African Queen" met Katherine Hep
burn, „Sabrina Fair'' met Audrey Hep
burn", ..The Kane Mutiny" en .,We 're
no angels" met Peter Ustinov en Aldo
Ray.
Reeds enkele maanden geleden heeft
Humphrey Bogart een operatie ondergaan.
Berichten ln de pers, dat hij -na zijn
herstel daarvan opnieuw zou zijn inge
stort, werden toen door hem persoonlijk
tegengesproken. ..Ik ben gezonder dan
ooit", schreef hij toen.
Zijn kwaal bleek erger te zijn dan hij
misschien zelf vermoedde en thans heeft
deze „tough guy" zijn laatste strijd tegen
de dood verloren. Een heengaan, dat dojr
de tienduizenden zijner bewonderaars, die
hij over heel de wereld had. zal worden
betreurd
Onder grote belangstelling in het bij-
In dc Staatscourant van gisteren heeft
de minister van Economische Zaken
prijsstoppen afgekondigd voor de tarie
ven van gas, elektriciteit en water. Hier
in wordt bepaald, dat de desbetreffende
bedrijven zonder toestemming van het
ministerie van Economische Zaken niet
mogen afwijken van dc op 31 oktober
1956 geldende tariefvoorwaarden. De
minister heeft tot deze maatregel be
sloten teneinde te bevorderen, dat het
vaststellen van dc tarieven voor gas,
elektriciteit en water geschiedt in over
eenstemming met dc eisen, die het thans
gevoerde prijsstabilisaticbeleid van de
regering stelt.
Deze maatregel treedt in werking met
ingang van 1 februari a.s.
De n.v. Nederl. Aardolie Mij. zal, zoals
gemeld, in West-Brabant in de komen
de maanden een uitgebreide wetenschap
pelijke verkenning van de ondergrond
verrichten. Deze verkenning is een onder
deel van het door deze maatschappij
sinds 1947 gevoerde bodemonderzoek van
geheel Nederland. Niet alleen West-Bra
bant. doch ook Overflakkee en de Bies-
bosch komen thans voor een hernieuwd
onderzoek aan de beurt.
Dc Nederlandse cacao-fabrikantcn heb
ben in overleg met de minister van Eco
nomische Zaken besloten de prijzen van
dc cacao met ruim 10 procent te verlagen.
Deze maatregel is een gevolg van de
daling van de wereldmarktprijzen voor
cacao. D
Voor produktcn welke van of met ca
cao zijn vervaardigd, geldt de verlaging
niet. *>s
Het hoofdbestuur van de Algemene
Nederlandse Agrarische Bedrijfsbond
(A.N.A.B.) heeft in zijn gisterochtend ge
houden vergadering besloten over te
gaan tot opzegging van alle collectieve
arbeidsovereenkomsten die voor het
land-bouwbedrijf gelden. Het overweegt
ernstig niet tot het aangaan van nieu
we contracten over te gaan, alvorens de
eisen ten aanzien van de lonen en de
vakantietoeslag en de invoering van de
werkclassificatie zijn ingewilligd. Deze
contracten lopen van 1 mei tot 1 mei.
Het hoofdbestuur heeft zich in deze
vergadering opnieuw ernstig beraden
over de z.i. toenemende achterstand, in
de sociale positie van de landarbeiders
als gevolg van het feit, dat bij de ge
leide loonpolitiek van de jaren 1946
1955 de gelijkstelling in de beloning met
andere vergelijkbare groepen van arbei
ders in ons land niet werd verwezen
lijkt. De A.N.A.B., waarin circa 42000
werknemers uit agrarische bedrijven
zijn georganiseerd, meent dat de vrijere
loonpolitiek een ernstig gevaar bete
kent voor de loonvorming in het bijzon
der in de landbouw.
De A.N.A.B. eist thans: onmiddellijke
verhoging van de landarbeidersionen
met 3 procent, verhoging van de vakan
tie toeslag met 2 procent en de invoe
ring van de werkclassificatie.
In een 'brief aan de minister van So
ciale Zaken (waarvan afschrift is ge
zonden aan de minister van Land
bouw, het College van Rijkshe-mid-
delaars en het Landbouwschap) geeft
de AN.A.B. van zijn besluit kennis en
meldt dat de realisering van de verlan
gens van landarbeiders thans geen lan
ger uitstel dulden.
(Van onze verslaggever)
„Indonesië heeft gebrek aan artsen en
daarom kan m\jn land er zeker nog al
tijd 200 gebruiken. Ik vermoed, dat die
behoefte cr de eerste 20 jaren nog wel
biyft, want degenen die WM werven heb
ben een driejaarlijkse verbintenis. Na 3
jaren valien er altijd van af, hoewel 80
pet zich opnieuw verbindt." Aldus de
heer N. B. V. Gagola. hoofd van de
afdeling werving en uitzending van bui
tenlandse experts ten behoeve van de In*
donesische regering.
De heer Gagola stond ons te woord aan
boord van de „Willem Ruys" van de
Ko-n. Rott. Lloyd, die gistermiddag uit
Rotterdam voor zijn 55e reis naar In
donesië vertrok. Met het vertrek van de
heer Gagola vervalt ook zijn bureau in
Den Haag, dat voor werving en uitzen
ding voor heel West-Europa werkte. De
ze taak zal thans worden overgenomen
door de Indonesische ambassades in de
verschillende landen.
Naar zijn schatting wist de heer Ga
gola jaarlijks ongeveer 120 specialisten te
zonder uit red-erskringen, is gisteren te ™den die wilden werken in Indonesië
Daarvan waren er gemiddeld 30 a 40
s-Gravenhage opgericht het nationaal
comité tot herdenking van de 350ste ge
boortedag van Admiraal Michiel
Adriaansz. de Ruyte-r.
Het initiatief daartoe was genomen
door vice-admiraal b.d. J. Callenfels en
de heer D. Hudig. De ministers van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen en
van Verkeer en Waterstaat waren verte
genwoordigd door de secretarissen-gene
raal, dr. Ó.H.Wesselings en mr. D.G.W.
Spitzen. De directeur-generaal van
Scheepvaart had een vertegenwoordiger
gezonden, Kolonel ,W. van den Donker
trad op als vertegenwoordiger van de
bevelhebber zeestrijdkrachten, vice-admi
raal H. H. L. Pröpper.
Naar werd meegedeeld, zal het hoofd
bestuur der PTT een de Ru.yter-zegel
uitgeven. In Amsterdam en daarna in
Vlissmgen zal een grote De Ruyter-ten-
toonstelling worden georganiseerd. De
heer Van der Leede heeft een boek ge
schreven over het leven van Michiel
Adriaansz. de Ruyter en de sociale toe
standen van diens tijd.
Als voorzitter van het nationale co
mité werd benoemd de heer G.Ritmees
ter* en tot secretaris-penningmeester
Schout bij nacht b.d. E.A.Vreede.Het
secretariaat is gevestigd Sationsweg 135
te Den Haag.
Nederlanders, meest artsen, scheepsoffi
cieren en docenten bij het hoger onder
wijs. Voor het overige waren het voor
namelijk Duitsers en Oostenrijkers.
„Er bestaat geen afkeer van Neder
landers in mjjn werk", zei de heer Ga
gola. „Ieder die wil kan komen. Artsen
zoveel mogelijk en in andere vakken al
naar behoefte".
Eerst Makassar
Onder de 11 artsen, die ditmaal ver
trokken bevond zich zuster Gabriëlle Ste-
venink. Na haar middelbare studie aan het
instituut aan de Reinier Vinkeleskade
volgde zij colleges in de medicijnen aan
de Amsterdamse universiteit, waar zij in
1947 haar kandidaats-examen deed. Het
jaar daarop trad zij in bij de congre
gatie van de Medische Missiezusters in
Imstenrade (L.) en zij studeerde verder
in Utrecht, waar zij in 1951 haar dooto-
raai examen deed.
Waar zij zal gaan werken? Haar eerste
doel is Makassar op Celebes. want daar
heeft haar congregatie een opleiding voor
inheemse vroedvrouwen, annex een kli
niek voor moederschapszorg. Wellicht zal
haar arbeidskracht ook nog nodig zijn
op andere pos-ten van haar congregatie
n.l. in Lawang. waar het inlands novici-
liiir "Seen cent." zijn letter-
ujk, maar het is toch wei iets
soria J,ÓA 1M1 ,dr, d00r nns fieooemde
tisch V»,? JnSle,']lnRen het. Humanis
tisch Verbond zelf financieel krachtig
daecUt?e ?P,.kanfde ."Mcns Wereld'Vre?
ter,;? J opfrissing van het geheugen
nassenW? pub,ikatir van J. Ma-
4 tot 9'a:uHb.rn 1845"1955" (bladzijden
h-,ntlfS een reclarncf°1der van de C.A.V-
SewaCVvanPrea 1953' maakt mct
gewag van onder meer de volgende dos-
v"o;S lk gemaakt door de over beide
vJ' 'Iaren gemaakte winst:
ze weliswaar van het I op humanistische' grondslalfP Hurnn Vt**
en zijn. maar dat het nog 6500.-; Humanistisch Thuilfrra?TmT-
eëiTtar-fSCh Vcrbond' te" behoeve van
nooo enzVerZOrging P-U-W.-kampen
1000- enz. enz. enz. Sinds het verschü-
n n van het Mandement 1954, waarin ver
laat d wordt dat er van P.v.d.A en NVV
aanzienlijke ongodsdienstige invloed is
ntgegaan mede door de aan de humanis-
is"he strevingen verleende steun zijn zul-
r- fn'de-s met meer verschenen!
We;??hJd.Onze Heilige Vader de Paus)
Sint a 'pd bebben. want vrijdag a.s.
d® Internationale Bidweek. Nu is
°Verbnwken. dat deze bidweek geen
„Pint ge weelde is.
Sp°0r nt Nederland is van het heilig
aati j, kweken" zegt u. Dat komt even
'hihsto' rnaar de protestanten weten ten-
®'P.en,afSewek-
aht "Roet zijn. Dat is bemoedigend
"?t)Oo»i Nederlanders zijn volkomen
0rfl te ?0E '- Dat God soms reden hedft
"lsr€ "traffen nemen wij met u aan. Zelf
hlees, We- dat de roomsen daartoe hel
tec doe?anleiding geven. Dat God dit ech
t«r bet,, "ja door 'n roomse burgemees-
1?e«ster en w'b ZeHs al was die burge-
vci„ voorhe®n minister van Justitie
Mcht 0v?n n'et. dat zoiets bij God ge-
0Ver'n de schaal legt.
■luist s; v?ns bevreemdt het ons dat u
sp'Jker gen h ebt uitgezocht om
dat °P ag watep te zoeken. Wij dach-
el wat men daar "iet va" vissen in troe-
water gediend was.
k~
En kan tenslotte „Mens en Wereld" de
publikatie in het Vrije Volk verloochenen,
waarin mededeling werd gedaan van de
grote jubileumuitkering door dc C.A.V.-
bank medio februari 1954 verleend aan dc
humanistisch georiënteerde Ankcrclub-
1 huizen in de drie grote steden ten bcdra-
(Van onze Brusselse correspondent).
Het is nu ruim vijf maanden geleden, dat op 8 augustus 1956 de
gruwelijke mijnramp van de Bois-du-Cazier, te Marcinelle, waarbij 264 mensen
het leven verloren, gebeurde. Nog steeds liggen lijken van slachtoffers in
de uitgebrande schacht.
De publieke opinie vraagt zich steeds weer af, wanneer de resultaten van het
onderzoek, dat naar de oorzaak der catastrofe werd ingesteld, bekend zullen
worden gemaakt. Het publiek zou ook willen vernemen, op welke wijze dc
nabestaanden der verongelukte mijnwerkers worden geholpen; hoeveel zij
reeds hebben gekregen van de nagenoeg 170 miljoen franks die van alle
kanten voor hulp en steun zijn toegevloeid en hoeveel zij uiteindelijk in het
geheel zullen ontvangen. Maar tot nog toe tast men over alle vragen nog
altijd ln liet duister.
Reeds in de rampperiode, toen heel de
wereld zirh dag aan dag voor Marcinelle
interesseerde, werd door de overheid, re
gering en mlinauto'riteiten, alles in een
sluier van geheimzinnigheid gehuld. De
jour:-slisten, die dag en nacht bij de
branden te 'in waren, hadden de groot
ste moeite om or nieuws te vernemen. De
redders, die uit de brandende put kwa
men, werden streng van de persmannen
afgezonderd en méér dan eens liet de
minister van economische zaken zich zul
ke onheuse kritiek tegen de pers ontvan-
len, dat deze zich genoopt zag daar met
kiem tegen te protesteren.
Geen coördinatie
Nu nog, vijf maa len later, weet men
met hoe de ramp in feite is ontstaan en
wat men voor juist dient aan te nemen.
Het n,i vreemd klinken, maar dat lang
zaam opschieten moet voor een deel wor
den toegeschreven aan het feit, dat niet
een groot gecoördineerd onderzoek werd
ingesteld, maar drie fragmentarische on
derzoeken afzonderlijk.
rn?i? eey?( (fad het Parket van Charle-
n actie, dan volgde de Administratie
au? ?0 e" omdat, naar men zegt.
mi?, dinsen uit drie bestaan, heeft
men ook nog een bijzondere regerings
commissie met een onderzoek belast. Elk
dezer instanties ging d-arWi haar eigen
weg. Was cr dus geen samenwerking, er
en t,oc' wel., tegenwerking.
Men meent thans te weten, dat de drie
onderzoeken praktisch geëindigd zijn. Wat
nog niet wil zeggen, dat men officieel
of zelfs officieus reeds iets over haar con
clusies heeft vernomen.
De speciale, uit miintechnici samenge
stelde regeringscommissie, die aanvanke
lijk meende dat z" voor het vervullen
van haar ondracht mede"'er'-!ng zan het
parket zou ondervinden, heeft spoedig die
illusie moeten baton varen. Tot in de laat
ste dagen heeft, deze instantie geweigerd,
bepaalde door haar in de Bois-du-Cazier
in beslag genomen voorwernen ter be
schikking van de civiele le^-n der twee
andere commissies te stellen. Dat was
o.m. het geval met de stroom-onderbre-
kers. F.n zó waren er nog verschillen
de andere moellhkheden.
Het onderzoek werd verder ook belem
merd door de afwezigheid van de Ita
liaanse mijnwerker, die op de verdieping
waar de brand is ontstaan tot taak had
de kleine wagons in de ophaaliiften te
plaatsen. Zoals rr.en zich zal herinneren,
werd reeds in de eerste uren van de ramp
beweerd, dat de brand veroorzaakt was
door het afknappen van een elektrische
kabel door een niet voldoende in de lift
geschoven wagon. Het was diezelfde Ita-
iLan, die het eerst aan de oopervlakte
kwam en daar alarm sloeg. Daarna zou
hi.i zich onnr Idollijk naar huis hebben
begeven en eerst tegen de avond bij de
brandende mijn zijn teruggekeerd.
Het ligt voor de hand. dat het getuige
nis van die man va.i groot belang kon
zijn voor het onderzoek. Het gerecht heeft
hem in de eerste dagen enkele malen on
dervraagd, maar daarna kwam men tot
de ontdekking, dat hij België had verla
ten en naar Italië vertrokken was. En
onlangs heeft men vernomen, dat hij naar
Canada is uitgeweken.
Volgens een hoofdstedelijk blad wacht
het parket van Charleroi nu alleen nog
op enkele rapporten van deskundigen. Ha
rerzijds wacht de regeringscommissie op
een verslag van de Duitse ingenieur Von
Hoff, directeur van de reddingsbrigade
van Essen, die hier aan de Belgen met
haar wetenscha'elijke en moderne ou
tillage heel wat lessen in mijntechniek
heeft gegeven.
Hoewel dat rapnort dus nog niet bin
nen is, meent ri.en hier toch te weten
dat Von Hoff een grondige studie heeft
gem-M-t van het luchtverversingssysteem
in de Bois-fu-Cazier. Hij zou n.l. van oor
deel zijn, dat indien men in die mijn
ijzeren in de plaats van houten deuren
zou hebben gehad, men het uitbreiden
van de -and zou heh' '-linnen beletten.
Daar staat tegenover, dat de Franse in
genieur Berta"x, die met de reddings
brigade van Douai terplaatse was, ais
zijn opinie zou hebben uitgesproken, dat
zelfs ijzeren deuren niets aan de uitbrei
ding cn de omvang van de brand hadden
kunnen veranderen.
In verband m"i het systeem d: lucht
verversing zouden veel leden van dc com
missies van onderzoek van oordeel zijn.
dat daar niets op aan te mwken viel en in
elk geval toch op zodanige wijze was
ingericht, dat op dit gebied de verant
woordelijkheid van de eigenaars der
ram- mijn gedekt is.
Geen rechtszaak?
Als voorlopige concl"-'" van de nog niet
gepubliceerde re"'i4"*-n der drie onder
zoekingen kan men naar voren bren
gen, dat het nog lang niet vaststaat of
dc ramp een gerc htelijk gevolg zal heb
ben. Volgens veel leden der commissies,
zou het noodlot rle grootste schuldige zijn
van dit zo tragisch gebeuren.
Men moet nu nog enkele weken wach
ten voor de conclusies gepubliceerd wor
den van fir adrkr -ier <-an r" ie"ii. die
over een eventueel naar de correctionele
rechtbank verwijzen van deze zaak zal
moeten beslissen.
aat is gevestigd. Op Driekoningen wer
den daar de eerste twee Indonesische
Medische Missiezusters geprofest, voorts
in Solo waar een kliniek voor moeder
schapszorg is gevestigd en fenslotte in
Pare Pare. 100 km ten noorden van Ma
kassar.
Twee moeders deden uitgeleide, n.l.
mevrouw M. Steverink-Frankenmolen. die
haar dochter over drie jaren gezond en
wel hoopt weer te zien en de algemeen
overste van de congregatie, die van het
zelfde verlangen Is bezield. Voor zuster
dokter Gabriëlle, die we met de blauwe
kap in een gezellige scheepshut aan
troffen, is het de eerste reis naar het
verre oosten. „Als ik geen dokter was ge
weest, zou ik vast geen visum hebben
gekregen", zei ze:
ZUSTER GABRIELLE
Eerste reis op doktersvisum
In de V.A.R.A-rubriek „Commentaar
op het nieuws" besprak de heer Paul
van 't Veer gisteren ook even het be
richt, dat Beia Kov&cs, de Hongaarse
kleine-boerenleider zich om gezond
heidsredenen had teruggetrokken en niet
zou deelnemen aan de besprekingen,
welke Kadar voornemens is te houden
met enkele niet-communistische leiders
met het oog op een te vormen z.g. „coa-
Iitie"-regering.
Dc heer Van 't Veer merkte daarbQ
op, dat Kadar „natuurlijk geen socialis
ten" had uitgenodigd, dat overal ter we
reld de socialisten weigeren met de com
munisten samen te werken, doch dat
„conservatieven" daartoe altijd gemak
kelijk bereid worden gevonden.
De heer Van 't Veer zal het zo kwaad
niet bedoelen, maar hij moet zulke din
gen niet zeggen. Zij zijn in strijd met de
waarheid en zij zijn een dubbele klap
in het gezicht van de moedigste anti
communisten in Oost-Europa.
In dit geval is bet al bijzonder pijnlijk
om te suggereren, vooreerst dat een man
als Kovacs een conservatief zou zijn en
vervolgens, dat hij of zijn vrienden wel
op de een of andere manier ais „fellow
traveller" zouden willen optreden.
De heer Van 't Veer staat te gemak
kelijk klaar met de tegenstelling socia
list-conservatief, wellicht onder invloed
van een wel meer misbruikt woorden
spel. Hij kan weten, dat een dergelijke
eenvoudige etikettenpiakkerij in Oost-
Europa helemaal niet opging. De partij
vorming was daar, vóór de communis
tische machtsgreep, veel te gecompli
ceerd voor.
En vervolgens kan hij weten, dat het
felste verzet tegen de communisten in de
landen van Oost-Europa juist is uitge
gaan van de z.g. agrarische partijen en
zeker niet van de socialisten. De toen
malige houding van de Oosteuropese so
cialisten, met hun Irreële ontvankelijk
heid voor de communistische z.g. „pro
gressiviteit" cn voor een nog altijd
weerklank vindende klassestrijd-gedach-
te heeft grotelijks tot de noodlottige
„Volksfronf'-vorming bijgedragen en
daardoor tot de vernietiging van de po
litieke vrijheid, ook die der socialisten
zelf, met uitzondering dan van die
genen öhder hen, die tijdig hun jasje
helemaal naar de wind hingen, zoals
Grotewohl. Cyrankiewics, Fierlinger of
Szakasits. Wü weten wel, dat deze laat
ste heren niet typerend waren voor de
socialistische partijen als geheel, maar
de uitgesproken anti-communisten onder
de socialisten waren dat beslist ook niet.
De leiders van de agrarische partijen,
zoals Mickolaczyk en zeker een zeer
moedige man als Bela Kovaes zich steeds
betoond heeft, waren dat met hun anti-
communisme wel.
Nog onlangs werd In het blad van de
heer Van 't Veer, „Het Vrije Volk" in
een reportage van Poien herinnerd
aan de socialistische houding van toen.
Tal van socialisten zouden in de com
munistische rijen getreden steeds
hebben gewacht op een verandering als
thans onder Gomulka plaats vindt, zo
vernam de correspondent en hü laat het
in het midden of dit een redenering
achteraf is.
Deze tragische periode heeft zeker de
socialistische partijen in de nog vrüe
landen de ogen geopend. Nochtans lükt
de verlokking van een volksfront niet
geheel en al dood. Wel hier in Neder
land, natuurlijk. Maar in italic, b.v.,
waar een man als Nenni toch blqkbaar
voor de sociaal democraten ondanks zijn
verleden als potentiële bondgenoot be
schouwd wordt? En zün b.v. alle Franse
socialisten geheel doof voor een linkse
concentratie, met op de een of andere
manier de steun van de communisten?
Er z|jn hier vaagheden, die tot voorzich
tigheid blijven dwingen, al zijn we blij,
dat de heer Van 't Veer althans op dit
punt geen moeilijkheden vreest.
Maar dan nóg moet hü zich hoeden
voor algemeenheden, die een verkeerd
beeld geven van de situatie en die op
dit moment büzonder pijnlük aandoen.
(Advertentie)
en rheumatische pijnen
wrijft U weg met
fj ET aanbod dat de gemeente Rot-
JH terdam de kans biedt de collec-
tie-Van Beuningen in haar geheel
aan het bezit van museum Boymans
toe te voegen, heeft véle reacties op
gewekt. Meestal instemmende, maar
soms ook afwijzende. „Vijftien mil
joen voor wat schilderrijen aan de
wand?" hoorden wij zelfs verschrikt
uitroepen. Er zijn tegen deze even
spontaan als onnadenkend geuite
kreet tal van argumenten te geven.
Ernstige, zwaarwegende argumenten
over ciilturele verantwoordelijkhe
den. Zakelijke argumenten die de
naar verhouding zeer lage prijs voor
de rijkste particuliere verzameling
van ons land in het licht stellen of
de toeristische perspectieven voor
Rotterdam, blootleggen wanneer de
befaamde vijftien miljoen collectie
daar eenmaal voor enkele dubbel
tjes te bezichtigen zal zijn. Gaat de
Maasstad niet op het aanbod in, zo
luidt een meer negatief argumen-
terende overweging, en zien ook de
andere gemeentebesturen van Ne
derland geen kans hun budget met dc
inderdaad aanzienlijke koopsom tc
bezwaren, dan zal de collectie, onge
twijfeld voor een veel hoger bedrag
naar het buitenland verdwijnen en
aldus de betreurde weg volgen dr
dl te veel van ons vooroorlogs kunst
bezit gegaan is.Gaat dit gebev
ren, dan is het denkbaar, dat ov:
enkele jaren een Nederlander, b
toeval in het Arts Museum van Clv
cago beland, daar van een suppoos
te horen krijgt hoe Chicago zich ge
lukkig prijst deze unieke verzame
ling te hebben verworven dank zij de
kortzichtigheid van Nederlandse in-
stanties. Speciaal wanneer die Ne
derlander een Rotterdammer mocht
zijn lijkt ons de geschetste situatie
van zo beschamende aard, dat alleen
al om haar te voorkomen het Rotter
damse eergevoel een eventueel voor
stel van het Maasstedelijk college
van B. en W. geestdriftig dient bij te
vallen.
i L deze argumenten liggen voor
de hand. Zij zijn dan ook in de
1 verscommentaren, zij het op op
vallend voorzichtige wijze, naar vo
ren gebracht. Merkwaardig is even
wel, dat het meest voor de hand lig
gende argument tot dusver over het
hoofd werd gezien. Het heeft noch
met gemeentelijke economie, noch
met ijver voor cultuur iets te maken,
alles daarentegen met de tijd van het
jaar. Januari is de maand waarin
men koopt om redenen die in de de
cember of februari niet gelden. Mag
over het algemeen de behoefte aan
het aangeboden artikel als norm voor
de koopdaad gelden, in januari is een
andersoortige gretigheid in het spel.
De huishoudkunde van de huisvrouw
slaat in deze dagen meer acht op
verpletterende prijzen dan op nood
zakelijke aankopen. Geëtaleerde za
ken waar men in de herfstmaanden
onbewogen voorbijliep, wekken plot
seling de begeerte tot kopen nu de
gelegenheid zich voordoet ze in
eigendom te krijgen voor minder
guldens dan ze waard heten. In ja
nuari triomfeert het „koopje". Waar
schijnlijk is het louter toeval dat het
aanbod van de collectie-Van Beunin
gen, voor een prijs die iedere des
kundige een uitzonderlijk koopje
noemt, in de eerste dagen van ja-
'uari plaats vond. Nog waarschijn
lijker zal de Rotterdamse raad deze
w'incidentie zonder meer over het
oofd zien. Werd de publieke opinie
'■.venwel gevormd door huismoeders
en wordt zij dit niet voor een groot
deel? dan viel er nauwelijks
:.e twijfelen aan de uitslag van een
enquete over het al of niet kopen van
de collectie. Hij zou luiden: kopen.
En wel op staande voet. Het is im
mers uitverkoop!
