Worker
in ernstige moeilijkheden
Crisis weerspiegelt situatie van Britse
communistische partij
sSsf-KXirt^*
iTST-
'oeilampjes
ISiiiÜ'tl
i§£J€SC«=«
FsSlK'-™?s
MARGE
Streven naar evenwicht tussen
hesparingen en investeringen
s» s™adsikT« r? fi«sra
De prijzen van wollen dekens
en breiwol
De senaat over de financiële
toestand
D'
INDE
Tekort aan stookolie baart zorgen
Overzicht
Eerste Kamer
^mVs ^5aA V"'«'
s> w «rs»1 «rj«w&t i.;«
Staatssecretaris zegt onderzoek toe
Zeven Hongaarse paren
in Epe getrouwd
Mr. dr. A. Stolk burge
meester van Tiel
ABDIJSIROOP
Oliedistributie in Europees verband
Appèl
VB
WOENSDAG 16 JANUARI 1957
PAGINA 5
ft is UiauwJIoi-, stays Foreign St^rdarv, Huiler
V T 0 T m Tlr> \T
j'»'In
B
d®nrS worden er
(En^ni,
H
Precies als in 1942, toen de
jongste bediende erop uit
gestuurd werd om papier
clips uit de prullemanden
te verzamelen, omdat er
niet genoeg geld in kas was
om nieuwe te kopen.
door
DOUGLAS HYDE
Erger dan ooit
Vooral de intellectuelen
BLUSMIDDELEN OP
COASTERS
Tegen oliebrand schuim-
blussers nodig
„Eerste" huwelijk in Friesland
Niet meer „binnenshuis"
Militaire baby-arts
Buren-bezoek
Meer bezuinigingsmogelijk
heden?
Kritiek op kabinetspolitiek
Offer voor huiseigenaren en
de landbouw
Evenwichtige belastingver
zwaring
Advertentie.
W it
MOfctOAT JANUARY M
DE Löridense „Daily Worker",
Punt m UU proPagandistisch oog-
het Z7 Waardevollc orgaan van
en het blad de ru«
ensis, vele
redactie hebb
nog
feline is va^l W°rker" de weer-
a!h°°" wellief aeI«^oortige. of.
Cute crisis in "'et zo onmiddellijk
Zelf- m de commun'stische partfl
de°RusS-ef ^^twint-h6?°nnen- toen
ZOgeHaanfrtke c°mmun g? Congres van
n» m<le Stalin.^Psche PartÜ de
vernietigde,
verwarring
v°ortvl
oeiende
russel
E>e
ren
twee
SrXtn 'ans en breLhanri Wilden Hden'
ren»®11 en tension» d °ver ai n doen
S .akkoord ml? gltlgen 2 prils re-
waren, ging Zdeg°ed en ran
koopje, welr h^Pman bu^enen
HU had dit ietsV^^ontr rijn
want nu bleken *22eröer nw;exPert
k°P^r te zijn. de gou<W
Wenen
van
het hrdct, j g?noten hun vr Insteiien
gewendUWen verk]aarde da?6r^aaH<le
ïen. Sle^n? fi1 handje mee un<J"heer
dames waqh»?i0!) de tien zeirif ste"
alles vfgt d„®
rtJ eedXfmeisi®: ïoen^T'6 gehad
fk en a Praak. nf a ,te laat fewam
r,^ draaien het h^^oudenflna^ie^i
mM°n.-.aHljG\|fva"Seti1s voor John Ha
hij eern mei'io q-~me]ljk ruzie eehaH
ton en
ui'. u€maeküZj'ö,-'-,u.ese:
(26
fy bus e» ^ing reeds omgepio^alntj?
'kis het
^Orden "2, maar "iet een ziekte gaat
Maats. die overslaat van plaats tot
VakantiPwopV_r>ftmw.;»»: -
De ïZrJ .dl Kwam
>dnaaBr het hmstan0?!0^"^'
^-24 ca ts yan plan om dit jaar'"van
d gaOiseren een sPeciale week te
v famiiit VOOr alle landgenoten, die
ta?n Wil f,naam Van Woerden dragen.
ïsteren11 de Van Woerdens die dag
2aar \Vnn°3at allen van de familie, die
j reist» F en komen, alleen maar met
dep osten rekening behoeven te hou.
'trec ht
^Utidd
garen tfn van de vele acties om de Hon-
5® na-lf steunen was er ook een, die
ht®H g.?1 „Snuffel" droeg. Hierbij kon
aaamri ^t.-Hubertushond winnen ge-
d;t He "Zsabadsag". De heer Boterman
vakantieweek-commissie
„ït D„ „"^aabadsag". De heer
?,l?terpy,en 6r heeft de nieuwe
i, ktijf .thuis gekregen. H
aanwinst
u'thrta?1 .thuis gekregen. Hij was de
®cht ln deze aotie, die 800 op-
"fnil
f°t V.S.
binnen de communistische partijen van
de vrije wereld verergerde naarmate de
ontsteltenis zich onder de leden verder
spreidde. Toen kwamen de gebeurtenis
sen in Hongarije, welke tot het open
lijke uittreden van honderden partijleden
leidde. Duizenden andere leden hebben
eenvoudig alle activiteit gestaakt, ofwel
als een methode om stilletjes uit de par
tij te verdwijnen, ofwel omdat ze achter
de schermen werken aan de verwijderine
van de huidige leiders en aan het ont
werpen van een nieuwe politiek.
Crises zijn normaal in het leven van
de communistische partij. Het pact tus
sen Hitler en Stalin veroorzaakte er een.
de aanval op Finland de inval in Polen,
de aanvankelijke bestempeling van de
tweede wereldoorlog als een onrecht
vaardige oorlog, de arrestatie van de
joodse dokters in Rusland en het proces
van Slansky en anderen in Tsjechoslo-
wakije. Al deze feiten hebben grote
spanningen veroorzaakt binnen de par
tij. Maar toch, er is in het leven van de
Britse communistische parjij nooit een
crisis geweest, welke te vergelijken is
met de huidige.
Op negen januari nam de hoofdredac
teur van de „Daily Worker" zijn lezers
in vertrouwen. Hij gaf in een speciaal
voorpaginaartikel toe. dat. er een „ern
stige teruggang in de oplage had plaats
gehad in verband met de afkeuring van
de lezers inzake onze politiek in Honga
rije". Hij deed vervolgens de onthullende
bekentenis, dat „onze krant thans in
de ernstigste situatie verkeert waarin
zij is geweest sinds het hervatten van de
verschijning in 1942. Dit is geen vals
alarm, maar grimmige werkelijkheid"
De hoofdredacteur doelt hier op de tijd.
toen de „Daily Worker" in het begin
van 1941 verboden werd door de rege
ring in verband met zijn oppositie tegen
de oorlogsinspanningen.
Tk ken de omstandigheden goed. omdat
ik in die tijd zelf de nieuwsredacteur
van de „Daily Worker" was.
Het. verbod werd opgeheven in 1942,
toen de communisten overstag waren
gegaan, aangezien Rusland toen bij het
conflict betrokken was. en de oorlogsin
spanningen begonnen te steunen. Van
die tijd af tot kort geleden heeft het
blad een betrekkelijke welvaart gekend,
maar in de dagen die aan het verbod
vooraf gingen, was het zo verarmd,
dat wij dikwijls niet in staat waren
aan het personeel meer dan een derde
van hun toch al reeds magere salarissen
uit te keren.
Er waren zelfs momenten, dat de jong
ste bediende er op uit werd gestuurd om
Paperclips uit de papiermanden te ver
zamelen omdat er niet genoeg in kas
Was om nieuwe te kopen. Dat dus is de
betekenis van de verwijzing van de
hoofdredacteur naar de „ernstigste si
tuatie sinds 1942".
te redactionele situatie aan de krant
is erger dan ze ooit is geweest. Tjj-
dens de Hongaarse opstand trok Ga
briel, de briljante politieke tekenaar van
bet blad, zich terug. Dit maakte een ge
weldige indruk op vele lezers van de
krant en op de communisten overal. Ga
briel was jarenlang het symbool van
communistische integriteit. Hij was een
onomkoopbaar journalist. De grote pers-
lords van Fleetstreet hebben jarenlang
met verleidelijke aanbiedingen getracht
aan hun bladen te verbinden. Men
Kt', dat hjj tien keer het salaris kon
verdienen dat hem door de „Daily
Ip oif Werd betaald. Hji weigerde eeh-
eef. ii6 a.a "biedingen en leefde voort op
arheidi -S'. vee' minder was dan een
orbe ders.nkomen. Maar waar grof geld
te mtti" slaagr,e ''cm van zün krant los
Hongarll»' ®laagde de opstand in
tie daarop br«tale Russische reac-
»!setïiv R, —o— in de
u® zeer. gevangenis geen groe-
&r®U if mcer' maar helderwitte De
2eeP n»f3a,"?enen gebruikten die groene
5°ed te e"Jk niet alleen om zich eens
i ?brBp»„Wa?sen' maar ook om de bijna
k'®Ur .?aagde tralies keurig in dezelfde
cinici?eer! 'e 'timen. Zodoende zagen
S'bg on iS met' dat er een uitbraakpo-
nkt was- de witte zeep
£a=i- men dat het iote m --1
Staatssecretaris Veldkamp heeft ge-
Tw7eTi°P SChrifteliik® vragen van het
Tweede-Ksmerud de heer Peschar (PvdA,
betreffende de prijzen van wollen dekens
en breiwol. Deze had gevraagd, of het de
minister bekend is. dat de prijzen van
wollen dekens en van breiwol de laatste
maanden belangrijk zijn gestegen en of de
minister deze stijging, met het oog op de
zo noodzakelijke prijsstabilisatie, verant
woord acht.
Staatssecretaris Veldkamp zegt Jn zijn
antwoord, dat de prijzen inderdaad zijn
gestegen. Hoewel in het verleden de aan
passing van de prijzen van dekens en
wollen breigarens aan wijzigingen in de
grondstofprijzen eerst na verloop van tijd
hl geëffectueerd, zijn de van septem-
oer, oktober en november daterende wol-
prijsshigingen zonder overleg met de
staatssecretaris vrijwel terstond in de
fabrieksprijzen doorberekend. De staats-
htlf Is acllt dit on.iuist en zal zich
verstaan d6 betrokken fabrikanten
le?toS»aatSS€cfetaris is bereid maatrege-
in rio„ teneinde te waarborgen, dat
Sector? vervo,S®- °ob in de onderhavige
gmnriltl'z d«®rberekening van de
iPtr,JiSl,Jging zal P'aats hebben
gepleegd! daarover met hem overleg is
gewezer. naar het dialectische materia
lisme en bracht velen hunner tot de par
tij. Hij is jarenlang een van de meest
gerespecteerde figuren van de Britse
communisten geweest. Andere onderte
kenaars zijn de schilder Paul Hogarth,
de veel publicerende romanschrijver en
biograaf Jack Lindsay, de lector in ge
schiedenis aan de universiteit van Ox
ford Christopher Hill, de Cambridge-eco-
noom Maurice Dobb en de Schotse dich
ter Hugh MacDiarmid.
De partij heeft ook verliezen gele
den onder de vakbondleiders. De meest
bekende van hen is John Horner, se
cretaris-generaal van de brandweerlie
denvakbond. Deze vakbond heeft ja
renlang onder sterke communistische in
vloed gestaan, maar de huidige uittre
dingen schijnen de greep van de partij
op deze bond te hebben gebroken.
Maar het belangrijkste aspect is,
dat de rebellie, teweeg gebracht door de
destalinisatie en mcer in het bijzonder
door de verdediging van de Sovjet-ac
tie in Hongarije door de Britse partij
leiders. veel sterker is onder de intel
lectuelen dan onder de communisten
in de vakbonden en in de industrie
De iaatsten brengen hun communis
me overheersend in verband met bun
dagelijkse strijd voor betere lonen en
voor betere sociale en economische le
vensvoorwaarden. Ze zijn iuist als lei
ders in de strijd voor deze zaken be-
De raad voor de scheepvaart heeft
schriftelijk zijn oordeel weergegeven
over de brand, die op 29 december 1955
in de motorkamer van het m.s. „Mar-
kab-N" heeft gewoed, toen het schip
zich op zijn reis van Famagusta naar
Londen in de Middeilandse Zee bevond,
ter hoogte van Kaap Boucaroni. De
brand, die vrij plotseling was ontstaan,
kon na enige tijd worden geblust en
de Markab-N (eigendom van de N.V.
Van Nievelt, Goudriaan en Co's Stoom
vaart Maatschappij te Rotterdam) kon
de reis voortzetten.
In zijn oordeel zegt de raad o.m., dat
een brand in de motorkamer van een
kustvaarder zich zeer licht kan meede
len aan de in de buurt liggende verblij
ven, de brug en de sloepen en daarom
zeer ernstige gevolgen kan hebben. Be
tere methoden van brandbestrijding in
de machinekamer verdienen daarom al
le aanbeveling. De hoofdinspecteur had
bij de behandeling van de zaak voor
de raad reeds opgemerkt, dat men voor
het blussen van een oliebrand schuim-
blussers nodig heeft. Ook in het onder
havige geval bleek, dat de aan boord
Uit de kring van bijna 90 Hongaarst
vluchtelingen in Epe, wier tijdelijk ver
blijf aldaar dezer dagen ten einde loopt,
zijn gisteren zeven paren in het huwe
lijk getreden. Zes van deze paartjes de
den dat voor het altaar van de r.-k.
kerk in Epe, waar de plechtigheden wer
den besloten met het Hongaarse volks
lied, dat ook gespeeld werd in de Ned.
Herv. kerk, waar het zevende huwelijk
werd ingezegend.
Voor de kerkelijke plechtigheden leg
den de Hongaarse bmidjes en bruidegoms
een eed op hun nog ongehuwde staat af
in de Eper ..gemeentewoning". De amb
tenaar van de burgerlijke s'and kreeg
hier uiteraard assistentie van een tolk.
De loco-burgemeester van Epe, de heer
G. Bibo bood de dames een bonbonschaal
tje, de heren een sigarettenkoker aan.
voorzien van het wapen van Epe. Ook
hier werden de plechtigheden besloten
met het spelen van de Hongaarse en Ne
derlandse volksliederen.
Op het gemeentehuis in Beetsterzwaag
is gisteren voor de eerste maal in Fries
land het huwelijk gesloten tussen twee
in deze provincie ondergebrachte Hon
gaarse vluchtelingen. De bruidegom en
bruid (24 en 18 jaar oud) zijn beiden uit
Boedapest afkomstig en in de Evangeli
sche Kirche in Oostenrijk kerkelijk ge
huwd.
S"Sri wp°t /p eewonê aanwezige apparaten onvoldoende wa
kend geworden. Het zijn de gewone gelukkig hulp kunnen
krijgen van een ander schip, het Engel-
Naarmate meer nieuws bekend werd
over wat. gebeurde in Hongarije zagen
de krant en de partij hun vrienden en
sympathisanten wegsmelten. Daarom
werd Peter Fryer, een reporter van de
„Daily Worker" en een van de jonge in
tellectuelen van de partij, die bekend
stond om zijn harde, ongeëmotioneerde
marxistische kijk op iedere situatie, naar
Boedapest gezonden. Hij zou in ieder ge
val, zo was de mening, tegen de situatie
opgewassen zijn en in staat zijn om de
steun van de partijleiders aan de Russi
sche actie in de ogen van de lezers te
rechtvaardigen
Peter Fryer zag wat er aan de hand
was en was verbijsterd. Hij zond een re
portage naar de krant welke de hoofd
redacteur weigerde te publiceren.
Fryer nam toen zijn ontslag en zocht
een onderkomen in de Britse ambassade
te Boedapest.
Vier of vijf leden van het Londense bu
reau volgden zijn voorbeeld en namen
eveneens ontslag. De „Daily Worker"
en andere Britse communistische publi-
katies zagen zich gedwongen hun kolom
men te openen voor lezers die zowel hun
leiders als de officiële partijiiin wensten
te kritiseren, een ongehoorde ontwik
keling. Oijder de prominente inzenders,
wier brieven op deze wijze gepubliceerd
werden bevonden zich welbekende le
den van de staf van de „Daily Worker'
zelf. Het schijnt, dat de meerderheid van
degenen die in dienst van het blad ge
bleven zijn. niettemin het gedrag van
hun leiders afkeuren.
Dit geldt voor een groot aantal van die
intellectuelen die nog in de partü zü"
gebleven. De Britse communistische par
tü heeft jarenlang een ongewoon grote
groep intellectuelen in haar rijen ge
had. hetgeen niet weinig bijdroeg tot
haar prestige en invloed. De partij heeft
die omstandigheid grondig uitgebuit door
deze intellectuelen te organiseren in
verschillende groepen, kunstenaars,
schrijvers, historici, economen enz. De
wellicht grootste en invloedrijkste daar
van was die van de historici, die uiter
mate nuttig werk voor de partij heeft
gedaan, onder meer door het herschrij-
van van een belangrijk deel der geschie
denis in marxistische geest. Op dit ogen
blik is bijna heel deze groep in openlijk
conflict met de officiële partijlün.
De discipline in de partij is meer dan
ooit te voren zoek. In het verleden b.v.
hebben de communisten normaliter der
gelijke meningsverschillen „binnens
huis" gehouden; nooit, onder welke om
standigheden ook. hebben zij hun contro
versen prijs gegeven aan de kolommen
van de niet-eommunistische pers. Dit
was een disciplinaire opvatting, die als
elementair werd beschouwd onde; ern
stige revolutionairen. Maar in de laat
ste weken hebben leden van de Britse
communistische partij krachtige kritiek
op hun leiders en op de partijlijn gele
verd in bladen, welke de communisten
doorgaans beschouwen als vijandig aan
hun zaak.
Zo hebben vijftien van de meest
vooraanstaande leden uit de verschillen
de delen van Groot Brittannië gezamen
lijk een brief ondertekend welke ze heb
ben opgestuurd naar de „New-Stateman
and Leader". De hoofdredacteur daar
van. de heer Kingslev Martin ofschoon
'n links socialist is geen vriend van de
communistische partij en hij heeft deze
brief dan ook gepubliceerd. Onder de on
dertekenaars bevonden zich prof. Hy-
man Levy van de Londense universiteit
Hij is een mathematicus en filosoof Ziin
boek ..A philosophy of a Modern Man"
in de jaren dertig gepubliceerd, heeft
een hele generatie van studenten, in
tellectuelen en hoofdarbeiders de weg
„brood en boter"-strijdvragen en de
tactiek van de klassestrijd, méér dan
de marxistische theorieën en principen.
waarmee zij zich dagelijks bezig houden.
Bovendien worden zij normaliter zo be
zie gehouden met het voeren van ac
tie binnen het kader van hun eigen
groep en werkzaamheden dat ze maar
weinig tijd en neiging hebben om aan
andere dingen te denken.
De partijleiders zijn geslepen zij we
ten dat er op het ogenbiik niets is. wat
degenen die „theoretische afwijkingen'
beginnen te vertonen kan genezen. E-
venals de Italiaanse communistische
leiders, die thans precies hetzelfde
doen hebben zij gedurende de afgelo
pen paar weken de ene communisti
sche campagne na de andere gelan
ceerd voor hogere lonen voor be
tere huisvesting, stakingsacties in ver
schillende industrieën en voor een af
treden van de huidige regering. Door
die middelen hopen zij te houden wat
ze hebben en diegenen te herwinnen die
zijn afaedwaa'd of gedemoraliseerd en
passief binnen de partij gebleven zijn.
De tendens onder de intellectuelen om
af te vallen terwijl communisten onder
de arbeiders loyaai blijven, veroorzaakte
nog een interessant bijverschijnsel in
de vorm van een golf van zelfverheer-
lijkt anti-intellectualisme aan de kant
van de communistische industrie-arbei
ders, die de partij nog dieper dreigt te
scheuren.
Een speciaal partijcongres is voor dit
voorjaar bijeengeroepen. Tenzij de lei
ders er in slagen om de huidige ont
wikkeling te keren ziet het er naar
uit dat de Britse communistische oar-
tij het merendeel van haar intellectuele
kader en een deel van haar industriële
kader verliest.
Maar men moet niet vergeten, dat
de Britse communistische partij nog al
tijd genoeg leden in leidende posities
in de industrie en vakbeweging zal be
houden om in staat te zijn een hoop
kwaad te veroorzaken, als ze dat wenst.
Het zal hun taak zijn om de partü bij
een te houden totdat er zich een gun
stiger situatie voor de partij voordoet.
Bij Koninklijk Besluit is met ingang van
1 april 1957 benoemd tot burgemeester
der gemeente Tiel, mr. dr. A. A. H. Stolk.
met toekenning van gelijktijdig eervol
ontslag als burgemeester der gemeente
Oude Pekela.
De heer Stolk is geboren 27 april 1914
te 's Gravenhage. is Nederlands Her
vormd en lid van de Partij van de Ar
beid. Hij is burgemeester van Oude Peke
la sinds 16 januari 1952. Van 1939 tot 1950
was hij ambtenaar bij het binnenlands
bestuur in Indonesië.
(Advertentie)
se s.s. „Seattle Star". Men kan echter,
aldus de hoofdinspecteur, niet altijd
daarop rekenen. Het weer kan ongun
stig zijn en bij de lange reizen, die deze
schepen vaak maken, is dikwijls geen
ander schip in de nabijheid.
De raad spreekt zijn lof uit voor al
len, die geholpen hebben bij de bestrij
ding van deze brand.
door de lange winter,
als U in een paar
dagen van die plaag
verlost bent met
AKKER
SIROOP
WANNEER JE als arts wordt opge
roepen om als officier van gezondheid
je dienstplicht te vervullen, kan je je
van je toekomstige taak véél voorstel
len, maar dat je nog eens in een mili
taire keuken zuigflesjes zult moeten
vullen met precies-op-temperatuur-ge-
brachte melk en voedingsadviezen zult
moeten geven voor kleine mensjes, wier
„uitgaanstenue" hoofdzakelijk uit luiers
bestaat, gaat de fantasie van de meeste
jonge dokters toch we] een beetje te
boven. Niettemin vond een dergelijk
kleuter-klinink-tafereeltje plaats in de
grote keuken van de legerplaats Budel,
toen maandagmiddag de Hongaren wa
ren gearriveerd. Tenslotte moesten de
baby's ook verzorgd worden en dus
goochelde de militaire dokter met fles
jes en speentjes, omgeven door nieuws
gierig toekijkende koks in wier domei
nen de flesjes een fel contrast vormden
met de enorme kookketels. Het was een
beetje vreemd, maar dienst is dienst, en
de geüniformeerde dokter deed het
graag.
OVERIGENS, ook de officier van de
verplegingsadministratie kreeg in Budel
een ongewone taak te vervullen. De
man, die gewend is met erwtensoep en
stamppot de Nederlandse soldatenmagen
te vullen, moest het menu afstemmen
op de Hongaarse smaak en dat is niet
zó eenvoudig De eerste luitenant La-
guette ging dus op visite bij kapitein
Losonski een Hongaar, die thans is
ingedeeld bij het Nederlandse leger
en kreeg daar, speciaal van mevrouw
Lesonski, verscheidene waardevolle tips
voor de Hongaarse voedingsmarkt. Nu
had het afleggen van dit bezoek niet zo
veel voeten in de aarde, want ze wonen
in Ede bij elkaar in de straat. Resultaat
van dit burenbezoek? De Hongaren
kregen, reeds op de dag van hun aan
komst een van uien en paprika voorzien
potje voorgeschoteld dat iedereen be
viel. De eerste luitenant Laguette is nu
al geen onbekende meer op het gebied
der Hongaarse culinaire kunst. „Zuur
kool met goulash, daar zijn ze gek op.
Pap zien ze aan voor stijfsel. Met augur
ken win je het hart van elke Hongaar."
De militaire keuken van de legerplaats
Budel wordt nog eens bekend om de
uitgezochte gerechten, want, wie weet,
blijft er straks, na hét vertrek van de
Hongaren, wel iets van 's luitenants
nieuwe ervaringen hangen.
In nauwe samenwerking met de grote
internationale oliemaatschappijen heeft
de Organisatie voor Europese Economi
sche Samenwerking besloten een rege
ling te treffen, die voorziet in een
gelijke verdeling van de last van het
Europese olietekort voor alle aangeslo
ten landen. Dit houdt in dat de olieaan-
voer van elk land met eenzelfde percen
tage zal worden verminderd.
Er zal voorts een reserve komen, waar
uit za) worden geput ten behoeve van
landen, die bijzonder grote voorzienings-
moeili.ikheden hebben, zoals het geva'.
is met de Scandinavische landen, Italië,
Griekenland en Turkije. Er is reeds een
reserve gevormd vap 40.000 ton motor-
benzine, 50.000 ton dieselolie en 110.000
ton stookolie. Vandaag zullen de eerste
toewijzingen uit deze reserve worden
bekendgemaakt.
Het stookolietekort in West-Europa
baart zorgen. Men verwacht, dat de Euro
pese stookolievoorraden, die op 1 janu
ari j.l. 3.75 miljoen ton beliepen, on 10 fe
bruari zullen zijn geslonken tot ongeveer
2.5 miljoen ton, welke hoeveelheid
slechts voldoende is om het verbruik ge
durende iets meer dan twee weken te
dekken. Uit de Ver. Staten zijn tot dus
verre geen grote hoeveelheden stookolie
gekomen.
Men verwacht niet, dat handhaving van
de voorziening met motorbenzine in de
huidige beperkte omvang grote moei
lijkheden zal opleveren.
Twee organisaties van de olie-indust.rie
zullen het plan ten uitvoer leggen, t.w.
de noodcommissie Midden-Oosten, die
d'.or de Amerikaanse regering is opge
richt en samengesteld is uit de grote
Amerikaanse oliemaatschappijen, en de
petroieum-noodgroep van de O. E. E. S.,
die haar hoofdkwartier te Londen heeft
en is samengesteld uit tien Amerikaan
se. Engelse. Nederlandse en Franse inter
nationale oliemaatschappijen. Voorts zal
een kleine verbindingsgroep van de olie
industrie, welke te Parijs gevestigd is.
tot taak hebben het contact met de
O.E.E.S. te onderhouden.
Naar D.P.A. meldt, zal ook in de toe
komst in West-Duitsiand geen olierant
soenering worden ingevoerd. Deskun
digen van de Duitse oliemaatschappijen
zijn dinsdag in een bespreking met de
Westduitse minLL-r van economische za
ken, prof. dr. L. Erhard. tot de slotsom
gekomen dat er in de Bondsrepubliek
geen tekort bestaat, zodat er niet aan
rantsoenering behoeft te worden gedacht.
Op naar de eetzaal. Erwtensoep
voor de een, goulash voor dp ander
DE HEER BERGERS uit Rotterdam,
organisator van de actie SUS 3, vindt
het een verheugend teken, dat bet lot,
waarop het eerste huis is gevallen,
werd verkocht door een militair. Hij ziet
daarin een gunstig voorteken van zijn
nieuwe actie, de actie Appèl, die zal
worden gevoerd ten bate van een tehuis
voor militaire oorlogsslachtoffers. Die
nieuwe actie „zit al helemaal in elkaar",
vertelde hjj mij dezer dagen. Als het
vijfde SUS-huis is „gevallen" gaan we
direct op volle toeren draaien met Ap
pèl. „Prijzen? Weer vijf huizen."
's-GRAVENHAGE, 15 januari 195i
Bij de algemene financiële beschouwingen, welke hedenmiddag en -avond in
de Eerste Kamer werden gehouden, is het natuurlijk vooral gegaan over de be
zuinigingsmogelijkheden bestedingsbeperking heet dat tegenwoordig welke
men door de achteruitgang van de betalingsbalans allerwegen noodzakelijk acht
Dat vormde de kern van het gehele debat.
De heer mr. F. Teulings (K.V.PJ zeide daarover, dat de financiële situatie, zo
als zijn fractie die ziet, te vinden is in het voorlopig verslag. De minister zegt,
dat we staan voor het feit van overbestedïng en dat nagegaan moet worden wat
daartegen dient te worden gedaan, iets waarmee de heer Teulings het geheel
eens kon zijn. De overschotten op de betalingsbalans in voorgaande jaren heb
ben geldscheppende instituten verleid tot investeringen, die mogelijk niet geheel
te verantwoorden waren. Maar het ging, zo betoogde mr. Teulings, niet aan, één
maatregel als de schuld van alles aan te wijzen.
De S.E R. verwacht van de opschorting van de investeringsaftrek vijftig mil
joen. Hoeveel effect verwacht de minister van Financiën van deze maatregel,
was zijn vraag.
Er zijn nu eenmaal grote investeringen nodig, bijvoorbeeld die voor het tech
nisch hoger onderwijs, terwijl de investeringen ook aangezwengeld worden door
de grote binnenlandse consumptie. Men kan niet de stelling opzetten, dat de be
perkingsmaatregelen de bedrijfssector met rust moeten laten en er is dus dan
ook alle reden, meende de heer Teulings, om behoedzaam te zijn ook bij de be-
drjj f sin vesteringen.
Hij was het er verder mee eens, dat
gestreefd moet worden naar een even
wicht tussen besparingen en investerin
gen; maar naast beperking der overheids
uitgaven behoren ook particuliere bespa
ringen te worden gestimuleerd. Moet de
bestedingsperking echter gepaard gaan
met belasting
verhoging? Dat
is een vraag
die in de KVP-
fractie gesteld
is. Deflatoire
belastingverho
ging tast hei
weerstandsver
mogen van par
ticuliere gezin
nen en bedrij
ven aan Daar
om bepleitte Dij
maatregelen, die
dit weerstands
vermogen kun
nen sauveren.
Het zijn voor
al de lagere pu
bliekrechtelijke
Mr F. TEULINGS
Met dank voor
S.F, R,-advies
lichamen, die voor een
groot dee] debet zijn aan de overheids
bestedingen. daarom zal correctie ook
hier nodig zijn.
Door de desiderata, die uit landbouw-
kringen naar voren zijn gekomen, is de
toestand echter nog gecompliceerder ge
worden; hij meent begrepen te hebben,
dat de regering die desiderata geleidelijk
wenst in te willigen.
De handhaving van het rentegamma
heeft zljn instemming, echter met een
soepele toepassing. De heer Teulings be
sloot met te verklaren, dat hij in het
eenstemmige S.E.R.-advies een heilzame
uitspraak zag. Het resultaat van liet so
ciaal overleg moge dankbaar worden
aanvaard en staatkundig worden ver
werkt.
Prof. Hellema (A.R.) schatte de bezuini-
ingsmogelijkheden in de overheidssector
hoger dan in het S.E.R -rapport was neer
gelegd. Hij zag deze mogelijkheden in de
diverse begrotingen en aan de hand daar
van gaf hij allerlei mogelijkheden tot be
zuiniging. We] erkende hij. dat ook in de
particuliere sector moest worden bezui
nigd. maar de rede van minister Hofstra
in de Tweede Kamer vond hij wat te
alarmerend Hij meende trouwens dat nij
zijn opvattingen bevestigd vond in een
artikel van prof Brouwers in Econ Sta
tist. Berichten Prof. Hellema meende
dat er veel te bereiken zal vallen langs
de weg van vrijwi ligheid. Hij was het
dan ook eens met de prijsstabilisatie van
minister Zijlstra. maar hij achtte het niet
zonder bedenking, dat deze zich óók tegen
prijsstijging verklaarde bij een stijging
van de grondstofprijzen met het argu
ment, dat de winstmarge dat wel zou
toelaten.
Hij was er ook niet gerust op, dat het
geheel van maatregelen, die de regering
op het oog heeft, geen last za] leggen op
het bedrijfsleven, een last, welke struc
tureel niet verantwoord is. Deze last
houdt in; 1. de investeringsbeperkingen.
2 de afschaffing van de subsidies, 3. de
prijsstabilisatie en 4, de belastingverho
ging.
De c.h.-senator de heer Pollema hield
een rede van meer dan anderhalf uur,
waarin hij kritiek leverde ten aanzien
van de kabinetspolitiek. Hij vond, dat het
kabinet te veel overal advies vroeg en
geen eigen beleid voerde. De kern van
het beleid moet zijn: gezond geld en dat
wil minister Hofstra ook. Maar bij net
behoud van de waarde van de gulden
heeft de minister van Financiën maar een
bescheiden taak. De ministers van Eco
nomische en Sociale Zaken oefenen daar
op méér invloed uit dan de minister van
Financiën met zijn monetaire maatrege
len. Bij deze behandeling, vond hij, had
den ook deze ministers aanwezig moeten
zijn Nu was de heer Pnliema vooral niet
gerust over de omvang van de circulatie,
die aan bankbiljetten vier miljard be
draagt, wat nog maar de helft van de
geldcirculatie is Hij wenste daarom een
duidelijker inzicht in de situatie van de
Nederlandsche Bank. waarvan hij de
weekstaten onoverzchtelijk vond en door
de voortdurende veranderingen onbegrij
pelijk. Hij ontwikkelde ook een bezwaar
tegen het krampachtig vasthouden aan
het rentegamma dat hij meer schijn dan
wezen noemde Het publiek, zo betoogde
hij moet er psychologisch op worden
voorbereid, dat er een moeilijke tijd
komt.
Maar minister Hofstra moet niet in de
positie komen, dat hij als minister .van
Financiën allerlei zaken zal kunnen te
genhouden en zal hebben te beslissen wat
wel en wat niet zal mogen doorgaan, Ken.
nelijk doelde de heer Pollema op de laat
ste toezeggingen van minister Hofstra
ten aanzien van de woningbouw. Hij
stond overigens niet onsympathiek tegen
over het beleid van minister Hofstra.
Hoe de maatregelen, die de regering
zich voorstelt ook zullen zijn, deze zullen
ons moeten afhelpen van het versluierde
stelsel der consumentensubsidies en te
vens zullen deze de gezondmaking van de
landbouw moeten inhouden. Dit had vol
gens de heer Pollema reeds moeten ge
beuren vóór de invoering van de vrijere
loonvorming, die in wezen een doorkrui
sing is van de beperkingspolitiek van de
regering. Belastingverhoging zal alleen
mogen worden doorgevoerd als tegelijker
tijd ook de overheidsuitgaven navenant
worden beperkt.
De ganse rede van de heer De Wilde
(V.VD die sinds de uitbreiding zitting
heeft in de Eerste Kamer, ging eveneens
over de bestedingsbeperking. Hij vond
deze door de regering vertekend. Het erg
ste vond hij, dat de landbouw niet had
mogen meeplukken van de overvloed en
ook daarom vond hij de sleutel van de
S.E.R., inzake de bestedingsbeperking
veel te ruw. Wij zullen allen, zo zeide hij
een offer moeten brengen voor de huis
eigenaren en voor de landbouw.
De hele zaak van de financiële moei
lijkheden berustte volgens de heer De
Wilde op een onjuiste timing. Hij gaf
daarvoor als voorbeeld de laatste- loon-
ronde, waaraan geen huurverhoging was
gekoppeld. Die huurverhoging zal tóch
komen en dan opnieuw een loonronde
veroorzaken. Dit is, zo meende hij, «sn
rollende steen, die in de aanvang' jot
stilstand had moeten worden gebracht.
Aan de kapitaalsbehoeften kan volgens
hem alleen worden voldaan door sparen
en door voorzichtig te zijn met het af»
remmen der investeringen Hij was nu be„
nieuwd hoe de regering de S.E.R.-sleute)
op de overheidsuitgaven zou toepassen.
De regering moest hef rentegamma
handhaven, maar er tegelijkertijd flexibel
mee zijn.
Het ei van Columbus was volgens de
heer De Wilde: opvoering van de produk-
tiviteit en activering van de besparingen.
Tenslotte sprak nog de heer Vos de
oud-minister voor de P.v.d.A., om van
de communisten maar niet meer te spre
ken. Daar spreken wij nu eenmaal liever
niet over.
De heer Vos betoogde, dat de voorstel
ling, welke de ronde doet over de over
heidsuitgaven. lichtelijk overdreven is.
De stijging blijft achter bij die in andere
sectoren. Verder zei hij, dat de invoering
van de algemene ouderdomswet geen in
flatie-element is. De belastingheffing ziet
hij als een doeltreffend middel om de
toestand te saneren. Zijn fractie verwacht
van de regering een evenwichtig stelsel
van verzwaring der belastingen, waarbij
het beginsel van betalen naar draag
kracht tot gelding komt.
Verder merkte de heer Vos nog op,
dat de opvoering van het aantal wonin
gen dat in aanbouw is. naar zijn oordeel
onzinnig is, omdat dat aantal niet in
overeenstemming is met onze bouw
capaciteit. Die opvoering is, zo meende
hij een gevolg van de grotere investe
ringen, die de kapitaalmarkt ontwrich
ten. F. S.
