De Poolse katholieken en
regime-Gomulka
het
Gi
oeila,T,pje
MOSKOU en PEKING
Sartre verbrak het stilzwijgen
Groot-Brittannië en W.-Europa
SOCIALE WEGWIJZER?
iristratie van atoomproeven
De„Zwijgende Kerk99 is weer gaan spreken
De rol van de
van de Pax5-beweging
De onwelkome „destalinisering"
Economische toestand in Hongarije
Vernietigend oordeel over de Franse
communistische partij
Rapport van V.N.-commissie
Oostduits radiocommen
tator aangehouden en
vrijgelaten
Arrestaties in Barcelona
„IN BLIJDE VERWACHTING"
Poujade nu zelf
kandidaat
VB
ZATERDAG 19 JANUARI 1957
PAGINA 9
Achter de kardinaal
De Keschiedenis van „Pax"
„Patriottische priesters"
De steun van Gomulka
II
het u u ,eer rijk.
pü deze
Mevr,
Ideologie en zaken
GEBREK AAN STEENKOOL
GROOTSTE MOEILIJKHEID
aVH.,J kri3gt
ROEP OM MEER HOTELS
E» iKERINGEN KRACHTENS
ZIEKTEWET
(Bijzondere correspondentie).
WARSCHAU, januari
Ee» van ie verbazingwekkendste dingen van de Poolse „oktober-
omwenteHi" is de levendige activiteit en de vastbeslotenheid van de
oliekei om een rol in het openbare leven te spelen. Jarenlang
v"e" 'Ihoüeken tot zwijgen gedwongen, met uitzondering dan
e ene siem die hun restte, die van de Pax-beweging. Sinds
schoWaS kardinaal"Primaat gearresteerd, het merendeel der bis-
EesturCn rdreven' d'e dus n*et staat waren hun diocesen te
eikele^i." WarCn Vel® P"esters gevangen gezet, terwijl slechts
der n ®"?er bezweken voor de verleiding van het „progressisme"
r "Patritische priesters".
van
7" <*e
eerste daden van Gomulka
dat V..eers<v°or de katholieken was
leen Pn elrd'naal-Primaat liet opzoe-
Vatten hei'erzoeht 'in functies te her-
V|irtpD.' MfVertelt te Warschau, dat de
Vroe„ ,nn'.. Pr vat> Gom-lka zich af
melk!- zou worden ontvangen en
aan kardinaal Wyszynski
kart|j.?n T^^ming zou verbinden. De
Waarjaa'r cr'1 een enkele voor-
ïaan Zei cenvoudiS: „Laten wij
Er
7e j eerste overeenkomst geslo-
ttel'd f katholieken werden her-
een si0 ire rechter>. welke gedurende
'tedpv, ,„,a^en met voeten waren ge-
diS- n'rfvpo heeft de katholieken no-
Soon]indp„ meest gerespecteerde per-
de „af, ,yan heel Polen, zo vertel-
en Golka j T1"'. ZPn de kardinaal
gem Wen't ZÖ a,le twee gewei-
Jen. gen hun geweten te hande-
de iomaa]\=ulaaS,_geen onderiioud met
ma®k laat ^hart' het!,een zicb ge-
'tigh.n, heh ïen door de omstan-
"topfbeleven v de grote vreugde
®9n a arbeid-'1 bezoek van de Drimaat
ra;te mnrof ar°chie in de voorstad
dagMd Meemaken. Op een zon-
hUifladat V' kardinaal om zeven
eejteek uif ,,p chtig was ingehaald,
e^erenitpu' derde van die dag) met
hiiicht 7ai aen verhevenheid, die ik
geve ver8eten.
k'ihaaUr, .1..000. Mensen wachtten
'dai nn wduiuen nc
b"n de kprt l k' men vocht bÖ
ttnen binnen te kunr—
en komen
de
t t
"en Moestle Kunnen k
hauweliii,- deuren openlaten, om-
ouSa binnen ?,®r1e van de mepse"-
V6" huilden loenst k/h^n. De
4iiden;
en toen de Prelaat voorbij-
i%»» de^abnrf6'5 veroordeelde
k°>BStd?aSs te -"--6" k?ndigde
(IT.
«GS>zakA—en "Psl~teri
hij de
hij de
overeen-
hetnstonderweiishennh)i,lSte.Lvan het "godsi
aile vgenbli]
op de scholen aan Op
Z° IV. de,_ kardinaal z°S
"ue ^p"olik,
d^C^C®!in hu'p Siöcees. A]ls
^ogp^^end.^ Het °veri?e^ ezaamhïd
E"h(J,
vergeven en zelfs de verraders zullen
weer in genade worden aangenomen.
Waar staan, op het ogenblik, de Poolse
Katholieken? Tot voor ongeveer twee
bare llvenaS de,£nige weg naar het open-
openstond ri» V00r de katholieken
openstond de weg van „Pax". Nu is de
SS T>etAW,ee,r in het ohenbaar ver!
Poo'se ka?ho7b talrfaed §ZTnekkr met
herd de katholieken van Snebben
bewering welk' he' laatste u"r van deze
veroordeel u, a door de H. Stoel
plaatsen var. 1 ^oor het op de Index
gen heeft publikaties, al gesla-
Pax" or,t,?enjVan de medewerkers van
'de h idld -.0 v?or mii dit beeld van
de h"ldlge Positie der katholieken: eerst
Kath^LI r!e,ging' dan de „Club der
van Krat® ,Ptellectuelen" en de „Kring
Krakau en tenslotte de hiërarchie.
Mfl5van'alfe if' fh" •zich verSistc- Naar
de hiërarnhiV n ls verzekerd, zouden
identiek^ zfjn C" d® l'rrd" groep -licdig
ieder' im.i"P-X c'genlijk, vroeg ik aan
De a'nlwn lk °ver de situatie sprak,
k re eg vmi'i W('lkl' ik d«« vraag
Pav" aienen weergegeven te worden,
ïiek t„ .fen beweging, die -elooft katho-
mali fZ1Jn.' ge,eid wordt door een voor-
staiinicraSC1 jf- Cn anti_semiet en die het
kanitai* dlent", „Pax" is het laatste
m. t'sehe monopolie in een volksde-
gned i Po'en- „Pkx" was cers' van
P=' 1, .W1Maar naakte later feuten
k x ls a's „gay Paris" met zijn nacht-
ne?,ig6j: een ex,,ortartikeI, dat op de bin-
andse markt vrijwel onbekend is."
Iph® 'eider van de „Pax"-beweging, Bo-
ln' aw Piasecki, streedt voor de oorlog
u Pr°-fascistische en anti-semiiische
hn eglpg- ®en Pools weekblad pu-
ceerde enkele dagen geleden een foto
erend uit 1338 waarop Piasecki staat
het 0rn de 'inkerarm een bard aarvan
1- cn'"a!e motief lijkt op het haken-
is terwijl hij met de linkerarr de Ro-
waiut" Naast hem twee liif-
een f .'n unïforM Bii deze foto st"nd
facsimile van zijn krant uit die tijd
"De phalanx"
?ns de bezetting heeft Piasecki zich
christen als zodanig moet arbeiden, over
al aanwezig moet zijn en samen moet wer
ken met het goede dat de revolutie in zich
draaft", dan eisten zij toch voor zichzelf
het recht op te mogen kiezen en niet alles
te slikken, zoals „Pax" dat deed.
Toch moesten ook zij wel erkennen, dat
„Pax als organisatie nu eenmaal min
der vrij kon zijn dan een persoon „Pax"
alles bij elkaar een zekere verdienste had.
Zo liet de uitgeverij een apologetisch
werk het licht zien. leverde zij gebeden
boeken en verspreidde zij 300.000 exem
plaren van het Nieuwe Testament. Er
verschenen bij haar boeken van Cesbron,
Bernanos f..La Joie et l'Imposture") en
Mauriac („La Pharisienne") en van ver
scheidene anderen.
Dat, zo zegt men, is de credietzijde van
„Pax". Maar er is ook een debetzijde,
en die is zwaar belast. „Pax" heeft niets
weten te verhinderen, is rust1" blijven be
staan na de arrestatie van de kardinaal.
Het ontbrak „Pax" aan christelijke vor
ming en zij ging zoals een van Pia-
secki's vrienden het uitdrukte mank
omdat zij met één been in de Kerk en
met het andere in de revolutie stond en
omdat zij tenslotte geen rekening hield
met de katholieken, maar met mensen van
alle mogelijke wereldbeschouwingen.
„De beweging van de „patriottische
priesters" bleek evenwel van weinig be
lang te zijn. Deze priesters namen het ri
sico zich te compromitteren nadat zij de
eed, die door het regime was geëist, had
den afgelegd.
Ondanks de waarschuwing van de kardi
naal besloot Piasecki hen in zijn beweging
op te nemen, om h:n te neutraliseren.
Op zün initiatief werd de „commissie
voor priesters m activistische ieken bij
het Nationale Front" opgericht. Het risi
co was groot. Werd het een overwinning
voor Piasecki? Niemand spreekt op het
ogenblik meer over de beweging die ge
durende enige tijd terecht onrust verwekte
In 1954 werd een boek van Piasecki
„Het essentiële probleem" O" de index
genlaatst. Hij onttrok het aan de verkoop.
Zijn weekblad overkwam hetzelfde.maar
het bleef verschijnen, omdat hij, zo «egt
men, niet de macht had met de publikatie
te staken. De censuur werkte on twee ma
nieren: een artikel tegen de arrestatie
van de kardinaal we. 1 verboden en toen
Piasecki de publikatie wilde stopzetten
moest hij ermee doorgaan.
"et twintigste veneres van de Russi
sche communistische party te Meskou
heeft grote repercussies in Polen veroor
zaakt: Het oproer te Poznan. Heel het
land raa'fe in ber !"g, de katholie
ken ook. Piasecki werd bang en schreef
ee„ artikel, dat niet begrepen werd. Ter-
wij! hij slechts waakzaamheid wilde te
gen een mogeliike brute reactie van Mos
kou. zag de nublieke oninie er een bedrei
ging van een stalinist in op een ogen
blik. dat diezelfde nublieke mening de
angst onzfj had geschoven en iets dorst
te wagen.
Een groep scheidde zich van „Pax" af,
geleid door de afgevaardigden van „Pax"
in het parlement, die men een beetje
smalend „de afgescheidenen van het elf
de uur" noemde. Ik heb de gelegenheid
gehad een van hen te ontmoeten. De
verwijten, die hij op het ogenblik richt
aan het adres van de beweging, waaruit
hij is voortgekomen, betreffen in feite eer
der de taktiek van „Pax" en vooral die
van de „autoritaire" Piasecki dan de al
gemene oriëntering van de beweging.
Is de breuk zo diep, zo definitief? Op
het ogenblik gaat het gerucht, dat deze af
gescheiden groep zich wil aansluiten bij
i"democratische partij, die tot nu toe
binnen het nationale Front een satelliet
was vrfjde communistische partij. De
democratische partij is zeer anti-katholiek
liberaal gekleurd, maar in de boezem
van de partij scb"nt ook de „dooi"
voelbaar te zijn en schijnen od het ogen
blik nieuwe mensen r ar voren te komen
die zoeken naar een nieuwe politiek.
De drie voormalige afgevaardigden van
Pax" hebbc - zich opnieuw kandidaat ge
steld en het lijdt weinig twiifel, dat zij
in de Siim terugkeren, waarsch"nliik ver
sterkt met een of twee man.
Tenslotte de derde groen, die met de
kardinaal verdween en weer terugkwam.
Zij beschikt sir^s Kerstmis over een eigen
orgaan de „Tygodnik P.wszechny" („Uni
verseel weekblad") dat toen het vroeger
onder patronage van de curie te Krakau
werd uitgegeven, gelezen werd door alle
katholieke "cctuelen. In 1953 werd het
ongnh„ven, nadat het als enig orgaan van
de gehele Poolse pers geweigerd had een
pane- 'ek "an Stalin te publiceren. „Pax
nam het blad over en trachtte het weer
leven in te blazen met een zeer matig
succes. De oude ploeg heeft op het ogen
blik de redactiebureaus weer ingenomen,
is zeer enthousiast en zonder een spoor
van bitterheid. De chef van deze redac
tie is een oude vü-md van Piasecki, die
door iedereen wordt gerespecteerd omdat
bij in zijn studententijd al de gevaren
van het fascisme en het anti-semitisme
trotseerde en het totalitairisme in al zijn
vormen veroordeelde. Hij is niet veran
derd.
Momenteel steunt hij Gomulka, evenals
de hiërarchie, omdat Gomulka Pools
denkt omdat zijn realistisch programma
het economisch herstel van Polen moge
lijk maakt, omdat Polen wil leven en geen
tweede Boedapest kan riskeren. Wanneer
hfl het communisme als doctrine verwerpt
dan verwerpt hij evenzeer iedere restau
ratie, iedere terugkeer naar een voorbij
systeem, gebaseerd op sociale onrechtvaar
digheid.
Nieuw is ook de „Vereniging van Katho
lieke intellectuelen" van Warschau. De
band tussen de groep van de krant en de
vereniging is nauw en blijvend en het
nieuwe parlement zal enkelen uit hun
midden als afgevaard'. "den hebben, zon
der twijfel een symbolisch aantal, maar
hun kandidatuur is niet het teken van
een onvjorwaardelijke en slaafse steun
aan Gomulka, maar een waardevolle
steun omdat zij kritisch is en vrijwillig
gegeven.
Niemand in Polen denkt op het ogen
blik aan een katholieke party. De Kerk
zou die evenmin als het regiem toestaan,
maar de katholieken ziin *ch bewust van
de rol, die zij kunnen spelen als hande
lende getuigen van Christus in een le
vensmilieu. dat zij niet hebben zkozen
cn dat beïnvloed biyft door de politie
ke en economische "egevens van het land.
dat grenst aan de Sov'zt-Unie en dat nog
geïsoleerd is van de westelijke wereld.
Het is niet hun taak om dat milieu door
kracht te. veranderen, maar zij moeten
trachten om het weer christelijk te ma
ken in zyn structuur. Dat zal van ieder
een t'id en moeite vragen.
De linkse Franse schrijver Jean-Faul
Sartre heeft in zjjn blad „Les Temps
Modernes" zijn stilzwijgen sedert hij
het Russische optreden in Hongarije
veroordeelde, verbroken en een vernie
tigend oordeel uitgesproken over de
Franse communistenleiders. „Deze heb
ben", zo schreef hij, „zich besmeurd
met bloed dat zij niet eens zelf vergo
ten hebben".
Sartre brak in november met de
communistische partij omdat deze de
Sovjet-interventie in Hongarije deun
de. Nadien is zijn maandblad tweemaal
niet verschenen. Na rijp beraad heeft
hij nu zijn standpunt vastgesteld in een
artikel van 120 pagina's onder de titel:
„De geest van Stalin", dat gepubliceerd
is in een drievoudig nummer van zijn
blad.
Sartre is geen lid van de Franse com
munistische partij geweest, doch hij
stond in de eerste rij van de intellectu
ele „meelopers". In zijn artikel zegt hij,
dat hij zijn communistische sympathie-
en niet verloren heeft en dat hij nog
steeds hoopt op een volksfront in
Frankrijk. Maar hij zegt er bij, dat deze
hoop nutteloos is zolang de Franse com
munistische partij in haar isolement
blijft. De partij heeft zich met haar
„idiote leugens" voor geheel Frankrijk
belachelijk gemaakt, zo meent hij.
Sartre heeft ook kritiek op de leiders
van de Franse socialistische partij, die
hij beschuldigt van „verraad" in de
kwestie Suez en Algerije.
Volgens Sartre moet een intellectueel
streven naar destalirfisatie van de
Franse communistische partij. „Ons
programma is duidelijk", zo schrijft hi.i
„Ondanks honderden tegenstrijdigheden
interne worstelingen en massale slach
tingen, is de destalinisatie onderweg.
Het is op het ogenblik de enige doelma
tige politiek om het socialisme, de
vrede en het tot elkaar komen van de
arbeiderspartijen in Frankrijk te die
nen".
Me
en
Zou
VroU\v
»agenet iiff,rnaar in \er waarde van
32>M5E liggen?nDda trein in het
m Wel ei ov®rkw= w'as nu wat
ko06ite de *1!, vervfe' Ze vond het
®anis te stJn° van *1 en nam de
J ,inMiddoiI n' Do nor»- §eval in
?aken. p,s. "iet rno behoeft zich
Paketje fcreP®r dfuk over te
?aar Per fotf, ,mev«ww
aMeli;j. bost teructK^ bevatte
8ier gevnnP,or £ï?K^ezor§d- Het
Kü Er J en<*e treinpassa-
het
zo
was
foachte
*"°rdt.
°uw
a&hii
bu maar één ge
le
bóg
g &de rifloop. dat de
ngt0n
Vlieg
nonchalanter
Weer fA?gebde
bon" inteer „gohe°Lls .in Japan, nu
vüegen Amerika; Vv ®zinnige voorwer-
Ponsion- S6rviesse,l? weer in het
bacht ^erde> W ?,°en aan- De (ge-
oatl 'het lmer Farney d?PnS® sch(>ut-bii-
broj6„t. Marinenrni- vroeger hoofd
Sevgj. ®i®n Was voor geleide
•^aT^Pptboden' ehn®®?..Pnkela verslag-
?^r hï?at VasrdL\hup medegedeeld:
kott,0„0ge snelheden f, voo,rwerpen met
Geen *J}..P1 onze asmosfeer
A°<ben.
orrii
sb*& in rT1!, instantie
te ev^en en de'w!? is in staat de
v°lgpn en' Waarj, V.an verS'Helling
d'?e radarwaanPlee- die voorwerpen
da,b kn°Sgetuigen temingen on deskun-
<S dUenMn VllPgen"' En
k'ernfpboDkaan k Mars-sfeer. Want
*ow!ü dom- epnW®ePd6dat da voor-
*- .eb bestuur Mtelligente kracht
enkele
naar de
ki-iken na Jbegen. Gaat u ook
ertn? Het ïsP?ar de volgende schotel-
T"
goed gedragen. Hij streedt aan het hoofd
van een gropo verzetslieden tegen de,Duit
sers en de Russen, maar door het opruk
ken van de Russen tot aan Wilna, werd
nu gedwongen part;' te kiezen. Hi.i liep
over naar de Russen, werd de ene dag
gefêteerd en de volgende dag ter dood
veroordeeld. Hij werd gered door een nota
van een Russische generaal, die later een
der lei.'—s van de Veiligheidsdienst ge
worden is. De nota luie";: „Te intelligent j
om ongeknoopt te worden". Het rode le
ger bevrijdde hem, de Polen zetten hem
gevangen. Toen Gomulka aan de macht
kwam, werd hij vriK "aten en kreeg hij
verlof een krant uit te geven. Daaro-i volg
de de geboorte van ..D*— i Jutro" f,.Van
daag en morgen"), dat tot in 1955 bleef
voortbestaan, toen het door de H. Stoel
werd verboden, of zo men wil tot.
1956, toen het uiteindeliik ten onder ging.
want Pia-ccki had bijna een jaar nodig
c"i van de rc-erin? to-Aemming te krijgen
"din publikatie stop te mogen zetten en
verder een ander blad te mogen uitge
ven: „Kierunki" („Leiding")
Tezelfdertijd, dat hij „Dzis i Jutro" uit
gaf, stichtte Piasecki een dagblad „Slo-
wo Powszechne", dat op het ogenblik
nog 150.000 lezers telt. In 1948 stichtte
hij de uitgeverii „Pax" en tenslotte in
1949 de groen „Pax". Het door Piasecki
zelf gedefinieerde doel van deze groep is:
Katholiek en progressief 'o zijn in het
raam van de Poolse situatie.
Al deze zaken bii elkaar vormen een
respectabele financiële onderneming, die
beschikt over haar eigen verspreidingsne
over het monopolie van de uitgave van
katholieke rublikaties en van de fabrica
ge en verkoop van religieuze artikelen.
Verscheidene rr de nders van Piaseck
scheidden zich in 1948 van zijn groep af
Tndien "i al van waren, dat „ieder
Morgen xoorden in Polen de verkiezingen gehouden. De foto's tonen de hoofdfiguren rondom de verkiezingsstrijd.
V.l.n.r. president Cierankiwicz, kardinaal Wyszynski en partijsecretaris Gomulka.
2e ^■Merikaan!? Z° gek niet meer, met
fye„_ anse mening achter --
eRen
De gebeurtenissen in Hongarije hebben
een zware slag toegebracht aan de econo
mie van het land aldus het vandaag te
New York gepubliceerde verslag van het
onderzoek van de commissie van de V.N.,
die onder leiding van de Seyncs, onder
goederen door het Internationale en het
Hongaarse Rode Kruis in Hongarye voor
beeldig genoemd. De commissie van on
derzoek spreekt zich uit voor uitbreiding
van deze vorm van hulpverlening en
voortzetting tot 15 juli 1957.
De moeilijkheid voor de industrie is het
gebrek aan steenkool. De winning hier
van 600.000.000 forint, dat is een tiende
van de normale uitvoer.
Tenslotte wordt in het verslag goedkeu
ring gehecht aan een program tot het. zen
den van steenkool voor ziekenhuizen en
scholen, zaaizaad, mest, veevoer, graan,
suiker, spek, vet, koffie, peper, sinaasap
pelen en citroenen. Dit plan zou worden
uitgevoerd door tussenkomst van het In
ternationale Rode Kruis en de internatio
nale landbouw- en voedselorganisatie.
SINDS het twintigste congres van de
Sovjetparty heeft de leiding van de
Chinese party voortdurend haar
uiterste best gedaan om niet nodeloos in
het eigen land de aandacht te vestigen
op de verguizing van Stalin.*) De partij-
pers heeft er zich consciëntieus van ont
houden om enigerlei visie van Chinese
communisten op deze zaak te publiceren.
Tot in het begin van april van het vori
ge jaar, enkele weken na het einde van
het congres, verscheen nagenoeg niets
over deze affaire in de pers, terwijl het
nieuws over de buitenlandse ontwikke
lingen in verband met de destalinisering
slechts rudimentair en uiterst selectief
was.
Deze politiek van uiterste terughou
dendheid werd enigszins soepeler medio
juli, toen het eerste deel werd gepubli
ceerd van een officieel, uit twee banden
bestaand werk, getiteld „Verzameling
kritieken over de Stalin-affaire". In
deze „Verzameling" ontbreekt met name
de geheime rede van Kroesjtsjef, doch
wel zijn er de meest belangrijke verkla
ringen in vervat van woordvoerders van
de niet-Sovjet-communistische partijen
die reageerden op de rede van Kroesjt
sjef. Al moge het er dus de schijn van
hebben, dat de voornaamste feiten in
verband met het optreden tegen Stalin
aan het Chinese publiek kenbaar zijn
gemaakt, zij.het met enige vertraging,
het is niettemin duidelijk dat dit is ge
beurd op een manier die zo min moge
lijk de aandacht trok.
De eerste publieke verklaring van de
Chinese communistische partij bij wijze
van reactie op de destalinisering ver
scheen op 4 april van het vorige jaar in
de vorm van een hoofdartikel gepubli
ceerd in het leidende partijorgaan Jen-
min Jih-pao. Het artikel was gebaseerd
op „gedachtenwisselingen" tijdens een
ad hoe „vergrote" vergadering van het
Chinese Politburo. Ofschoon deze ver
klaring in beleefde termen hulde bracht
aan de „moedige zelfkritiek" van de
Sovjetpartij, werden hierin toch twee
gedachtenlijnen uitgestippeld die beide
uiting gaven aan heel wat minder vol
doening over de eenzijdige stap waartoe
in Moskou besloten was.
Enerzijds trachtte deze verklaring de
schade, die aan Stalin's reputatie was
berokkend, zo veel mogelijk te vermin
deren en in zoverre werden, implicite,
de Sovjetleiders gelaakt, dat zij te ver
waren gegaan. De verklaring benadruk
te, dat Stalin in de strijd om „de Leni
nistische erfenis" te verdedigen, bewe
zen had „een voortreffelijk voorvechter
voor het Marxisme-Leninisme" te zijn
geweest en dat „onvergankelijke resul
taten" door hem waren bereikt. Tege
lijkertijd minimaliseerde deze verklaring
zo vee! mogelijk Stalin's misdaden, met
name door nogal onschadelijke termen
te gebruiken: „Ernstige fouten aan het
eind van zijn leven", „subjectief en een
zijdig denken", „eigendunk" en „gemis
aan behoedzaamheid".
Anderzijds legt de verklaring grote
nadruk op de bewering, dat Mao's regiem
vrij zou zijn van de fouten, die werden
aangewreven aan Stalin's heerschappij
in de USSR. „De Chinese communisti
sche partij", zo werd verklaard, „heeft
het individu niet boven de massa's te
verheffen" en de partij, zo werd verder
beweerd, baseerde haar praktijk van
„correct leiderschap" op het beginsel
van „De Massa Lijn".
Voor intelligente Chinezen moeten dit
soort redenaties echter bijzonder weinig
overtuigend zijn gezien alles wat zij nu
hebben vernomen, omtrent de ware aard
van Stalin's heerschappij. De punten
van overeenkomst tussen het Stalinis
tische Rusland en het huidige China met
zijn persoonlijkheidscultus van Mao, zijn
zuiveringen onder leiders die vroeger
hoog in de partij-hierarchie zetelden zijn
rechtspraak die een karikatuur is, de
dwangarbeiderskampen en die vele an
dere verschijnselen, die gepaard gaan
met een stelsel van meedogenloze dic
tatuur, al deze punten van overeen
komst moeten "verduidelijk zijn.
Zolang dit alles kon gedekt worden
door het prestige van het Stalinistische
Rusland, zolang dit alles beschouwd
werd als een essentieel onderdeel van
het in Rusland in praktijk gebrachte
systeem, zolang ook konden deze maat
regelen misschien verdedigd worden als
noodzakelijk en, op de lange duur, heil
zaam. Stalin, zo kon worden beweerd,
was weliswaar ruw en willekeurig te
werk gegaan bij het uitoefenen van zijn
leiderschap, doch hij had zodoende zijn
land gezuiverd van verraders en oppor
tunisten, had een grote oorlog gewonnen
en van de USSR de sterkste mogendheid
ter wereld gemaakt. Doch thans vertelde
men aan de Chinezen dat de tirannie
van Stalin in het geheel niet nodig was
geweest, dat zijn voornaamste slachtof
fers onschuldig (of althans niet des
doods schuldig) waren geweest, dat hij
de oorlog helemaal niet gewonnen had
en dat hij jaren lang veeleer een belem
mering dan een bezielende kracht was
geweest voor de grote verwezenlijkin
gen van het Sovjetvolk en de commu
nistische partij. Hoe zou het in deze om
standigheden dus mogelijk zijn om aan
de hand van het Russische voorbeeld de
gestrengheid van Mao's regime in com
munistisch China te rechtvaardigen?
HIER wordt duideiyk welke de diep
ste oorzaak is van Peking's zeer dui
delijk onbehagen over de destalini
sering: de oorzaak is, dat de Chinese
leiders niet willen ja, in het huidige
stadium van ontwikkeling niet kunnen
beginnen aan een versoepeling van
het politiewezen en van al die andere
„Stalinistische" pressiemiddelen, als dat
nu door de „destalinisering" geëist zou
worden.
Voor de Sovjetleiders is zulk. een ver
soepeling mogelijk zonder dat zij daar
mee de dictatuur van de partij aan on
middellijk gevaar blootstellen. Alle ka
pitalistische ondernemingsvormen en
privé landbezit van de boeren zijn sinds
lang in de Sovjet-Unie geliquideerd; de
lange jaren van Stalinistische terreur
hebben alle groepen uitgeschakeld die
potentiële voorstandskernen tegen de
partij zouden kunnen vormen; een grote
moderne industriële structuur is opge
bouwd; bijna de gehele volwassen be
volking is van kindsbeen af geïndoctri
neerd met de communistische levensop
vatting en alle vrije contact met de niet-
communistische wereld is haar ontzegd.
In deze omstandigheden kunnen de lei
ders te Moskou het zich permitteren om
toe te geven aan het verlangen van het
volk en een beperkte mate van „libe
ralisering" toestaan. Door dit te doen
zullen de Sovjetleiders voor de naaste
toekomst hun populariteit in het eigen
land wel versterkt hebben, al blijft er
natuurlijk ook op langere termijn de
mogelijkheid, dat deze liberalisering tot
nieuwe moeilijkheden zal leiden zodra
het magere rantsoen vrijheid de Sovjet
burger niet langer bevredigen kan.
Communistisch China daarentegen is
nog niet in staat om een soortgelijke
versoepeling van zijn totalitaire systeem
in overweging te nemen. Het bevindt
zich thans in een stadium van socialis
tische ontwikkeling, dat, ruw gezegd,
ongeveer overeen komt met dat van de
Sovjet-Unie aan het eind van de jaren
twintig, d.w.z. aan het begin van de pe
riode, die getuige was van de onmee
dogende uitvoering van een tot het
uiterste opgevoerde industrialisering en
collectivisering van de boerderijen, toen
de partijpolitiek opgedrongen werd met
behulp van ongelimiteerd gebruik van
dwang, toen geweldige spanningen in de
maatschappij en in de partij zelf begon
nen te ontstaan kortom, de periode,
waarin Stalin in de volheid van zijn
despotische macht opdoemde.
Inderdaad, China is niet bezig het Sta
linistische stadium achter zich te laten,
doch, integendeel, is bezig een Stalinis
tische periode binnen te gaan. Het re
gime van Mao is thans geconfronteerd
met nagenoeg dezelfde omstandigheden
als de Sovjetpartij 20 jaar geleden; lage
produktiviteit en een achterlijke econo
mie; een bevolking die voor het meren
deel uit boeren-grondbezitters bestaat
en voor de rest uit een vrij talrijke
kleine burgerij; een intelligentia, die
haar hogere scholing in de dagen vóór
het communisme ontving; en een arbei
dersklasse, die heel wat meer belang
stelling heeft voor een onmiddellijke
verbetering van zijn ellendig lage le
vensstandaard dan voor grootscheepse
industriële projecten, die pas op de lan
ge duur de welvaart kunnen verhogen.
•Tuist als destijds de Stalinistische leiders
stelt Peking thans voor om in deze om
standigheden verandering te brengen,
niet zozeer door het programma van
snelle industrialisering en socialisering
van alle produktiemiddelen te vertra»-
gen, doch, integendeel de uitvoering er
van te versnellen. Dit beduidt dus niet
een grotere mate van vrijheid, doch in
tegendeel, het voortduren van de onver
mijdelijke, tot het uiterste doorgevoerde
machtsconcentratie; dit betekent ook,
dat geen versoepeling op komst is, doch
het voortduren en zelfs het intensiveren
van de politieterreur.
Op die manier levert het Stalinisti
sche tijdperk voor de Chinese commu
nistische leiders al die precedenten, die
zij in het huidige stadium nodig hebben.
Doch nu is het ongelukkig voor hen, dat
het gouden tijdperk van de Stalinisti
sche gewelddaden en autocratie niet
langer te goeder faam bekend staat vol
gens de huidige officiële maatstaven in
de Sovjet-Unie. Zodoende worden de
Chinese leiders voor een hoogst pijnlijk
dilemma geplaatst. Het 8e congres van
de Chinese communistische partij, dat
in de tweede helft van september te
Peking werd gehouden, gaf nieuwe be
wijzen van het conflict tussen datgene
wat de Chinese partij zelf zou willen
en de huidige tendentie van de door
Moskou geïnspireerde communistische
orthodoxie.
G. F. HUDSON
secretaris Van de wereldorganisatie, van j vanjs tfiags ongeveer 45-000 ton per dag
4 tot 7 januari een onderzoek heeft inge
steld naar de Hongaarse economie.
In het verslag wordt de verdeling van
W* is ^og®='n--VJitte zwanen.Het
W?nert u 7irt.dd niet uit- Misschien
ken twe Pog' dat er enige tijd
W lJn gegaar? i 77wanen op de wie"
6n sind ®r .°uwehands Dieren-
stL^dCefe1** 15 een Slangen.
dat ds dg Vri1Vl5!P*aar beeft echter nog
■bogen^bderitiu verkozen, tenminste
ergf l!jk, dat men' Het is echter °°k
ban!18 1n eev,1tm,and de zwarte zwaan
DaVlcptier „f-hok!e Sestopt of in een
tiiat b^et hti >Vedle heeft verankerd.
zk>a abeen »- t dan niet doen, want
egy, ,erteSenwoordigt zo'n zwarte
kpMSgekeei\Vaarde van 300, maar de
V e ZWaan rnist zijn maat wel
ChDstiler fC'annda)
stat 'an r,
Bon b'°os t?org Kanna: 23 jaar oud en
da„ kan t pMdat Christian geen pas-
tyj, lang 0 OPen- heeft hij vijftien maan-
Van gezaghebbende zijde in Rome is
gisteravond vernomen, dat de Britse
minister van buitenlandse zaken, Sel-
wyn Lloyd, tijdens zijn besprekingen
met zijn Italiaanse collega. Gaetano
Martinode Italiaanse regering de dui
delijk om,schreven belofte heeft gege
ven, dat Groot-Brittannië van plan is
e Vra^b ?e zeeën gezworven op een
c cntboot Nprsjpnc Trnn hii aan
tg^d 9ti K^ntv00';- Nergens kon hij aan
ÜolZien !,et begon er waarlijk naar uit
gg v®h bij zijn hele leven op dt
Bi( bsj. j? moeten ronddobberen. On-
rna,.eeti r'-t,Mensenkind, geboren op zee
Moea' iaanse vader en een So-
daJ" bem Maar niemand kwam ooii
de'\als vert? i6n toen bij op een goede
Bi» 'barm„ e"ag °P eea Noorse boot
men daar nieo
J bem binnen te laten. Hij
bo= ie mA,aspoort' geep bewijzen, geen
keud van a';TEn zo bleef bil dan aan
viift daaen i 00rse boot, totdat hij en-
Baa eh m ge!?den' voor het eerst sinds
4, a) Voefandep' ip P°V Albert (Ca-
?ii-rrien ?a,n wa! mocht zetten. Nu
Vg!!ni0.g ,n bem een verblijfsver-
VpJ'fekkpr, rr- f immense Canada te
Hll„ er. als hij blij-
famnj. kansen want vier Cana-
s willen hem adopteren.
De Westberlijnse politie heeft giste
ren op het vliegveld Tempelhof de
hoofdcommentator van de Oostduitse
communistische radio, Karl Eduard von
Schnitzler, aangehouden op verdenking
van meineed. Maar gisteravond reeds
werd Schnitzler weer vrijgelaten, in
opdracht van de openbare aanklager
in West-Berlijn, omdat in dit geval
geen voldoende zware verdenking,
zoals de wet die eist voor een arresta
tiebevel, aanwezig was.
Schnitzler heeft van 1945 tot 1948 ge
werkt op de politieke afdeling van
radio Hamburg. Daarna is hij naar
Oost-Duitsland gegaan en werd lid van
de communistische partij.
De Oostduitse radiozender onderbrak
het programma om de arrestatie van
Schnitzler, die op weg was naar Keu
len, mede te delen. Het station noemde
de aanhouding „een slag voor de vrij
heid van beweging" tussen Oost- én
West-Berlijn.
een nieuw tijdperk van samenwerking
met de Westeuropese volkeren in te
luiden.
De beide ministers zouden overeen
gekomen zijn, dat de politieke machi
nerie van de Westeuropese Unie, welke
Groot-Brittannië en de zes landen van
„Klein-Europa" omvat, geactiveerd
moet worden. Naar verluidt heeft
Lloyd erin toegestemd, dat Groot-Brit
tannië in de tweede helft van februari
te Londen een vergadering van de mi
nisterraad van de Westeuropese Unie
bijeen zal roepen als eerste middel ter
versterking van de politieke samen
werking. Een van de eerste doelen van
dit versterkingsproces zou de verzeke
ring zijn, dat de leidende volkeren van
West-Europa op gelijke wijze zullen
reageren op de gebeurtenissen in het
door de communisten beheerste Oost-
Europa.
tegen 78.000 voor het uitbreken van de
opstand. De Sovjet-Unie heeft toegezegd
6 1.000 ton steenkool te zullen leveren, de
andere communistische landen in Oost-
Europa zullen in het eerste kwartaal van
1957 150.000 ton leveren. In het eerste
halfjaar zal er een tekort zijn van 3.000.000
ton, in het tweede van 2.000.000 ton. Al
leen door invoer kan het tekort worden
opgeheven, aldus het rapport.
De elektrische centrales brengen drie
vierden van de normale hoeveelheid
stroom voort. De voedselindustrie werkt
voor 60 procent, de lichte industrie van
45 tot 50 procent, de zware industrie van
20 tot 25 procent en de chemische industrie
en de bouwnijverheid voor 10 procent. De
metaalindustrie werkt zo goed als hele
maal niet.
Ongeveer 40.000 huizen zijn verwoest of
beschadigd, waarvan de helft licht. Men
verwacht, dat in het eerste kwartaal van
1957 de uitvoer een waarde zal belopen
De Nederlandse Vereniging van Reis
bureaus heeft zich tot de regering gewend
met het dringend advies te bevorderen,
dat er meer goede hotels in ons land ko
men. Bij de huidige situatie lukt het tij
dens de periode van bloembollenbloei en
gec' irende het hoogseizoen, dat zeer ruim
genomen kan worden, niet alle vreemde
lingen onder te brengen, tot schade van
de Nederlandse inkomsten aan deviezen,
aldus het advies.
ao ver tei.lie
De politie heeft gisteren een aantal
personen gearresteerd, die ervan wor
den verdacht maandag een algemene
staking te Barcelona op touw te hebben
willen zetten, aldus werd gisteren van
bevoegde zijde te Madrid vernomen.
De gearresteerden zijn communisten
en anderen, die van plan waren de be
volking van Barcelona ertoe te brengen
de huidige boycot van de tram uit te
ireiden tot winkels, markten, theaters
en bioscopen.
Van genoemde zijde werd verder
vernomen, dat de autoriteiten te Bar-
h eb bem toestand »S°ed in de hand"
Dit boek van Dr. A. j. M. Lamers gratis
bij aankoop van een Babyderm-Set,
waarin poeder, zalf. olie, zeep. a t 4.95.
Voorradig in Apotheek en Drogisterij.
Weten is gerust zijn
Noorwegen, Japan en Canada zullen
bij de Algemene Vergadering van de
V.N. een resolutie indienen, die voor-
De anti-belasting beweging van
Pierre Poujade heeft gisteravond be
kendgemaakt, dat Poujade kandidaat
zal zijn bij de tussentijdse verkiezing
in het zuiden van Parijs. Zoals men
weet is in dit district zondag j.l. een
perste verkiezing gehouden, maar om
dat geen enkele kandidaat de vereiste
absolute meerderheid behaalde, moet
er een tweede stemming plaats vinden.
Deze zal gehouden worden op 27 janu
ari a.s.
afgaande inschrijving van proeven met
kernwapens bij de V.N. beoogt te ver
wezenlijken, aldus is gisteren te New
York in welingelichte kringen verno
men.
De drie landen zullen de resolutie
indienen bij de politieke commissie van
de Algemene Vergadering. Deze com
missie heeft deze week een begin ge
maakt met de behandeling van het ont-
wapeningsvraagstuk. Zij zal maandag
weer bijeenkomen.
Een woordvoerder van de Ameri
kaanse vertegenwoordiging zei, dat zijn
land dit initiatief met instemming be
groet en een resolutie, die strekt tot
voorafgaande inschrijving van de proe
ven bij de Verenigde Naties, „in be
ginsel" zal steunen.
De heer v. D. te R. schrijft: „Ik ben
in loondienst werkzaam tegen een vast
maandsalaris van 480. In 1956 ben ik
2 weken ziek geweest. Ik ontving aan
uitkering slechts 12,80 bruto per werk
dag, Is dat niet te weinig? Mijn salaris,
omgerekend per dag, bedraagt toch on
geveer 18. Ik dacht dat men krachtens i
de Ziektewet recht had op 80
De u verleende uitkering ad 12,80
per dag is goed berekend. Artikel 9 van
de Coördinatiewet Sociale Verzekering
bepaalt namelijk dat voor de berekening
van het loon een bij Algemene Maatregel
van Bestuur te bepalen maximum be
drag in aanmerking moet worden geno
men. M.i.v. 1 januari 1955 is dit bedrag
vastgesteld op 16 per dag (m.i.v. 1-1-57
19). 12,80 is inderdaad 80 van 16.
Aan de andere kant mag door üw werk
gever per dag ook maar 1 van 16
(dus niet van' uw werkelijke dagloon) als
premie voor de Ziektewet op uw salaris
worden ingehouden. U kunt zich desge
wenst verzekeren tegen het verschil tus
sen uw werkelijke dagloon en het maxi
mum uitkeringsbedrag ad 12,80. en wel
door het afsluiten van een dergelijke ver
zekering bij een particuliere verzekerings
maatschappij. U dient daarbij echter goed
in heit oog te houden, dat u uitsluitend
verzekert het verschil tussen uw werke
lijke dagloon en 12,80 Zoudt u namelijk
een particuliere verzekering sluiten voor
een hoger bedrag, dan is de bedrijfsver
eniging indien u ziek wordt, krachtens
artikel 36 van de Ziektewet gerechtigd
het uitkeringsbedrag van uw particuliere
verzekering al dan niet gedeeltelijk in
te houden op uw uitkering krachtens de
Ziektewet.
Huispersoneel
Mevr, S. te D, vraagt: „Ik wil volgende
maand een werkster in dienst nemen
tegen een loon van 30. Het is de bedoe
ling, dat zij iedere werkdag komt wer
ken, uitsluitend in de huishouding. Wat
moet ik allemaal doen om geen moeilijk
heden te krijgen met de verschillende in
stanties op het gebied van de sociale ver
zekering?"
U dienst zich als werkgeefster aan te
-i'-ir-n h" eT?~4riifpvP'4"AJ""Or
34 te U
structies en formulieren toegezonden, die
u nodig heeft indien uw werkster ziek
zou worden. Voorts moet u aan de werk
ster iedere week bij de uitbetaling van
het loon een ziekenfondscoupon verstrek,
ken, U kunt deze verkrijgen op het post
kantoor in boekjes van 10 stuks, prijs
10 per boekje (u moet vragen naar
weekcoupons voor huispersoneel). Nadat
alle coupons uit een dergelijk boekje ver
wijderd zijn houdt u een z.g. schutblad
over. Dit moet u bewaren. Eens per- half
jaar zendt u de schutbladen naar boven
genoemde bedrijfsvereniging, die de waar
de ervan verrekent niet de door u te be
talen premie voor de Ziektewet en het
Ziekenfondsbesluit.
Op het loon van de werkster moet u
inhouden a. loonbelasting; b. premie
ouderdomswet; c. 2,1 premie voor het
ziekenfonds. Voorts mag u inhouden 1
premie Ziektewet.
Tenslotte dient de werkster u haar
rentekaart te overhandigen (indien zij
deze nog niet heeft moet zij ten spoedig
ste een kaart aanvragen hij de Raad van
Arbeid binnen welks resso-t haar woon
plaats ligt) Op die rentekaart moet u
wekelijks een zegel plakken van 0,30
(indien de werkster 14 of 15 jaar is),
0,40 (indien zij 16 tot 20 jaar oud is)
of 0,50 (indien ze ouder is dan 20 jaar.).
Deze rentezegïls zijn verkrijgbaar op het
postkantoor.
Domicilie en A.O.W.
Mej. G. H. te A. (België) is Neder
landse en 65 jaar oud. Zij woont en werkt
de laatste 5 jaar in België. Zij staat nog
steeds ingeschreven in het bevolkings
register van O. (Nederland). Zij ontving
geen uitkering krachtens de Noodwet
Ouderdomsvoorziening. „Kan ik voor pen
sioen krachtens de a.o.w, in aanmerking
komen?" is haar vraag.
Die vraag moet ontkennend worden be
antwoord. omdat zij niet, voldoet aan dé
2 algemene vereisten: 65-jarigen, die di
rect voor uitkering in aanmerking willen
komen moeten nl. Ie op 1-1-57 in Neder
land wonen en 2e na hun 59ste jaar ge
durende 6 jaar in Nederland hebben ge
woond. Met „wonen" wordt in de a.o.w.
(art 3) bedoejd: de plaats waar men in
feite verblijft.
Vragen betreffende dc
nKfJmrM KnnfjOTI
sociale verzeke-
"»itiit" worden
