NIEUWE POGING voor een
Pauselijke Maandlntenties van het
Aposfo'aat des Gebeds
De wereld achter de wereld
-fr
WERELD VAN HET KIND OP
HUISHOUDBEURS"
nationale kerk in China
Ned. koolrapen en kroten op de
Zwitserse markt
is in een halve eeuw sterk veranderd
M
Belangrijke wijzigingen van een
oer-oude dijk
Centraal boek- en bestelhuis blijft te
Amsterdam gevestigd
NIEUWS TREKT ALTlJ"
IEDERE DAG
m
n
T
Octave De Coninch
■S1:
Salarisverhoging met
terugwerkende kracht
Van 22 tot 31 maart:
Expositie krijgt internationaal karakter
Nieuw gebouw aan de|fsenjsnhet voordeel heeft-dat het gelegen
Jan van Galenstraat
Weer uien naar Ierland
Twee aanrijdingen met
dodelijke afloop
„Gewoon bespottelijk
van Jos. Panhuysen
een roman
1
I 1! fl B
0
In Groningen 1 juni 1956?
SOCIALE ZEKERHEID IN
DE E.G.K.S.
LUCHTVAARTLABORATO
RIUM WORDT UITGEBREID
Jeugdverkeerstuin
HAMSTERVRAAGSTUK IN
STUDIE
Hoofdbedrijfschap detailhandel
benoemt commissie
Attracties
ANTI-DUMPING IN
ENGELAND
Heclitenisstraffen geëist teg&1
militairen
C1 R ZIJN haast geen realisten".
Dat is de mening van Els
Loret, een bijna vijftigjarige, wier
drie kinderen, min of meer bui
ten haar om, hun eigen weg zoe
ken. Zij vindt dit laatste niet
eens vreemd. Natuurlijk weet een
moeder niet alles van haar kin
deren. Dat feit durft zij best on
der ogen zien. Zij behoort immers,
zo zegt zij zelf, tot de weinige
realisten, tot hen, die niet zo
dwaas zijn zichzelf iets wijs te
maken, tot de katholieken die in
de geloofspraktijk de valse sleur
weten te scheiden van het wezen
lijke en die vrijmoedig durven
oordelen over de kerk en de
priesters, waartoe overigens haar
oudste zoon Herman weldra zal
behoren.
zelfhef
u*
d°oi
C;
Aangezicht van Kralingen
11 r)
Tussen Rotterdam en Kralingseveer ligt
een oer-oude dijk, die enige malen van
naam verandert. Aan het einde van de
Oostzeedijk begint de Honingerdijk. die
ter hoogte van het Toepad de naam
aanneemt van Nesserdijk om dan later
over te gaan in Schaardijk (ter hoogte
van het St.-Ellebrechtspad). Om u topo
grafisch en geografisch volkomen op de
hoogte te brengen, moet ik hier vermel
den dat het Toepad de polder ingaat van
de Honingerdijk af tot aan de hoeve
„Muyden" en onder de naam St.-Elle
brechtspad rechts afbuigt naar de Schaar
dijk langs de Maas. Er bestaat in deze
gewesten een bekend gezegde om iets aan
te duiden, dat zeer oud is, n.l.: „Het is
zo oud als de weg van Kralingen". Waar
die oude weg was of nog is heb ik nooit
kunnen achterhalen, maar het is best
mogelijk dat er de dijk met de drie
namen mee bedoeld is. Die dijk is in
ieder geval ook zeer oud. En het is een
nuttige dijk. Tot die slotsom komt iedere
opmerkzame wandelaar, die de diepe
polder aan de ene kant van de zeer
hoge dijk af beziet en aan de andere
kant de woelige Maas ontwaart.
Wat is nu de reden, dat ik tracht zo
veel belangstelling te wekken voor deze
oude hoge zeedijk? Binnen niet al te
lange tijd zullen hier ingrijpende veran
deringen tot stand worden gebracht. De
grote uitbreiding van Rotterdams drink
watervoorziening is er oorzaak van. dat
de huisjes langs de dijk moeten verdwij
nen. Een groot gedeelte van deze wo
ningen en winkeltjes is dichtgespijkerd,
een ander deel is reeds half afgebro
ken. Het doet mij altijd enigszins tries
tig aan van die oude verlaten en thans
ontredderde huisjes te zien. die toch al
generaties van inwoners hebben gehuis
vest.
Huisjes met vertrekken, waar zoveel
intimiteit heerste en zoveel lief en leed
is gedeeld. Omdat je als tekenaar nooit
weten kunt, waar je het beste plekje om
te tekenen zult ontdekken, ben ik de
dijk afgedaald en heb eens op de achter
erven der huisjes rondgekeken. Het viel
mij hier niet mee. Alles was er reeds
te kaal en de attributen van de men
selijke bedrijvigheid waren verdwenen.
De bijgebouwtjes, die uit hout beston
den, waren grotendeels gesloopt. Vele
binnenkamers zagen er uit. alsof zij het
slachtoffer waren geweest van een of an
dere geweldpleging. Met deernis heb ik
mij van dit Carthaagse tafereel afge
wend en heb moeizaam de dijk beklommen.
Als een verspieder liep ik op deze kruin
van bolle keien te zoeken naar iets. dat
kon dienen voor een tekening in de
krant. Ik moest hierbij ook veel aan
dacht schenken aan het zeer drukke snel
verkeer of beter gezegd race-verkeer,
want ofschoon deze weg geen hoofdver
keersweg is, rolt toch een nauwelijks
onderbroken stroom vehikels met donde
rende vaart over het oude dijkje. De dijk
heeft een vrij bewogen geschiedenis mee
gemaakt. Vele malen is hij opgehoogd;
de huisjes kwamen steeds diepers te lig
gen ten opzichte van de dijkkruin en kre
gen grote betonnen wanden voor het front.
De tekening, die ik maakte, stelt voor
het gedeelte waar de Honingerdijk ver
andert in Nesserdijk. Het huisje op de
voorgrond wordt voorlopig nog bewoond
en staat aan de Nesserdijk. Men kijkt
hier in de richting Rotterdam. U ver-
oorlove mij een klein zijsprongetje, als
een gevolg van een duik in mijn herin
neringen. Ik denk hierbij aan de vroe
ger zo befaamde Kralingse Katoenin
dustrie. die ook enige verfloodsen. bleek-
en wasinrichtingen onder aan de Honin
gerdijk ongeveer tegenover de drinkwa
terleiding bezat. De katoendrukkerijen
en ververijen hebben met wisselend suc
ces meer dan twee eeuwen in deze stre
ken bestaan en zijn slechts enkele tien
tallen jaren van het (Kralingse) toneel
verdwenen.
Reeds in 1720 bestonden er 3 katoen
drukkerijen en ververijen, o.a. aan de
Oudedijk en aan de 's-Gravenweg. De
voornaamste onderneming opereerde on
der de naam „Non plus ultra", die men
voortgezet zag in de Kralingse Katoen-
maatschappij aan de Oostzeedijk en de
Oostmaaslaan. waar deze maatschappij
sedert de laatste eeuwswisseling gevestigd
was. Men begrijpt, dat zich in de lange
geschiedenis van dit bedrijf nogal eens
fluctuaties hebben voorgedaan. Branden,
liquidaties en de wetten tijdens de Fran
se overheersing, waren even zovele diep
tepunten op de grafieken aan de fa-
briekswanden. Steeds kwam er toch weer
nieuwe stuwkracht opdagen. Na ruim
een eeuw te hebben bestaan kreeg „Non
plus ultra" de toevoeging van Holland-
sche Katoendrukkerij en kwam onder de
leiding van G. van Sillevoidt om in 1857
te veranderen in ,,G. van Sillevoidt en
Zoon". Vele veenplassen in de buurt
van Rotterdam zouden drooggelegd wor
den. Dit was een bedreiging voor de
drukkerij, daar goed en voldoende water
noodzakelijk was om het bedrijf te kun
nen uitvoeren. Het bleken van katoen
geschiedde op een bleekweide en werk
tuigen, waaronder de spoelmolens. werk
ten in de open lucht boven het water.
Het liep echter anders. In 1864 was
aan de Oostzeedijk bij de Hoflaan een Ka
toendrukkerij opgericht modern ingericht
en met stoomkracht werkend. Maar in
1870 werd deze fabriek gedeeltelijk door
brand verwoest. Deze fabriek werd door
van Sillevoidt gekocht. Zo ontstond de
firma „van Sillevoidt en Resting".
Tenslotte verrezen er twee nieuwe fa
brieken met moderne watervoorziening
en stoomkracht. Eén aan de Oostzeedijk
bij het Buisgat en één aan de Oostmaas
laan hier recht tegenover. Ook waren hier
een uitgebreide blekerij en ververij aan
verbonden.
Zoals reeds bovenvermeld, resten nu
nog slechts de herinneringen aan deze
eertijds zo bloeiende industrie. Ik vroeg
een vrouw, die voor haar binnenkort te
ontruimen huisje stond, of zij zich die
oude verfloodsen onderaan de Honinger
dijk nog herinnerde. ..O ja. die blauw-
selfabriek!" antwoordde zij. Dat was
alle® wat zij er van wist. Ik heb de in
druk gekregen, dat zij van die indus
trie niet veel begrepen heeft. En zo ver
dwijnen dan binnenkort deze kleine huis
jes van de oude zeedijk na de katoen
drukkerijen, na de prachtige Oude Plan
tage. na het oude Woudesteyn. na de
oude spoorlijn, na de mooie iepen die
op de dijk stonden langs de Maas. na.,
nog zoveel meer. Het aangezicht van het
Kralingen van een halve eeuw geleden
is wel zeer sterk veranderd.
Allengs heb ik in de kunst der berus
ting aanzienlijke en verblijdende vorde
ringen gemaakt zonder deze te laten
ontaarden in een onverschillig „laisser
aller". De oude herinneringen zijn mij
lief gebleven maar ook richt ik het oog
op de toekomst van onze stad met om
geving.
'IKr ^;3i; OTW
In meerderheid zijn Ged. Staten van
Noord-Holland van mening, dat van het
loonbeleid der regering niet behoort te
worden afgeweken en dus als datum van
ingang der salarisverhoging van zes pro
cent voor de leden van het provinciaal
personeel 1 september 1956 dient te wor
den vastgesteld
Zij stellen zich voor in dien zin krach
tens de hun door de Provinciale Staten
verleende machtiging een definitieve re
geling te treffen.
In de vergadering van de Provinciale
Staten van Groningen heeft de heer
Broekman (P.v.d.A.) gisteren een motie
ingediend, waarin werd voorgesteld de zes
procent salarisverhoging van het provin
ciale personeel in Groningen niet te laten
ingaan op 1 september, zoals door het rijk
wordt gesteld, maar op 1 juni 1956. Hoewel
'gedeputeerde J. Abels (A.R.) aanvaarding
van de motie sterk ontraadde, is zij ten
slotte aanvaard met 22 stemmen vóór en
20 tegen.
In Drente
De Drentse Staten hebben op voorstel
van Gedeputeerde Smallenbroek de be
slissing over de datum van ingang der
salarisverhoging uitgesteld in afwachting
van nadere gegevens uit Den Haag. Een
motie van de heer Londo (P v d A) om
de zes procent verhoging reeds op 1 juli
te doen ingaan werd met 21 tegen 14
stemmen verworpen.
De hoge autoriteit van de Europese Ge
meenschap voor Kolen en Staal, zal in
mei 1957 een nieuwe reeks monografieën
over de sociale zekerheid in de tot de
gemeenschap behorende landen en in
Groot-Brit,tannië publiceren, waarin een
overzicht van alle bestaande regelingen
zal worden gegeven volgens een en de
zelfde klassificatie. Door deze documen
tatie zal het gemakkelijker worden na te
gaan. welke punten van overeenstemming
zich ten aanzien van deze wetgevingen
voordoen, alsmede vast te stellen, op
welke punten deze onderling verschillen.
B. en W. stellen de raad voor het uit
breidingsplan-Schinkel gedeeltelijk te
herzien. Dit houdt verband met een voor
genomen uitbreiding van het Nationaal
Luchtvaartlaboratorium, dat een terrein
van ruim 1,7 ha. wil aankopen om daarop,
deels op korte, deels op langere termijn,
nieuwe gebouwen grenzend aan de west
kant van het laboratorium neer te zetten.
Op een terrein ten zuiden van de Nieuwe
Haagseweg, tussen Einsteinweg en Ring-
spoorbaan, zou aan het Laboratorim optie
verleend worden. Het tracé en het pro
fiel van de Anthony Fokkerweg zullen
voorts gewijzigd dienen te worden.
11
(Van onze Amsterdamse redactie)
„De wereld van het kind", zo heet een
speciale afdeling, welke dit jaar als een
experiment aan de van 22 tot en met 31
maart a.s. in het Amsterdamse RAI-ge-
bouw te houden Huishoudbeurs is ver
bonden. Met tal van manifestaties, demon
straties, aparte tentoonstcllinkjes c.d. zal
in een van de bijzalen op een oppervlak
te van 1000 vierkante meter het kinder
leven in het gezin, op school en buiten
schoolverband worden belicht.
Zo zal men de prenatale en zuigelingen
zorg alsook de kleuterzorg van de afdeling
Kinderhygiëne van de Amsterdamse GGD
kunnen aanschouwen, evenals de werking
van de Moedermelkcentrale van het Ned.
Rode Kruis. De Commissie Huishoude
lijke en Gezinsvoorlichting zal in haar
stand de klemtoon leggen op de veilig
heid in het gezin. Het verschil in het on
derwijs van nu en van veertig jaar gele
den zal worden gedemonstreerd met een
oude en nieuwe schoolklas, volledig ge
meubileerd en ingericht. Foto's en ma
quettes van de modernste scholen zullen
te bewonderen zijn. Er wordt voorts een
instructiebassin aangelegd, waar school
kinderen les in zwemmen krijgen.
Vele facetten van het kinderleven bui
ten de school worden onder de loep ge
nomen. De radio krijgt aandacht, er ko
men maquettes van de nieuwste speeltui
nen en voorbeelden van de modernste
Na de mislukking van enkele jaren ge
leden. zijn de Chinese communisten voor
de tweede maal een actie begonnen ten
einde een nationale katholieke Kerk in
het leven te roepen. In Peking kwamen
volgens een bericht in het communisti
sche „Volksdagblad" 255 Chinese katho
lieke afgevaardigden bijeen om de grond
slagen te leggen voor een „nationale
kerk". Het blad voegt er aan toe. dat zij
20.000 katholieken in China vertegen
woordigen.
In zijn encycliek „Ad Sinarum Gentem"
„Tot het Chinese Volk", van oktober 1954
heeft Zijne Heiligheid de Paus gewaar
schuwd tegen degenen, die een poging
deden een „nationale kerk" te stichten
en veroordeelde diegenen, die de op com
munistische basis geïnspireerde „Kerk
van de drie Autonomieën" steun verleen
den. Volgens het „Volksdagblad" heeft
de vergadering in Peking de resoluties
aangenomen, die de .katholieke beweging
tegen het imperialisme willen versterken"
De Salesianer pater Simon Leung Tak
Lion van het diocees Shuchow in het
district Kwantung is in de gevangenis te
Lien overleden tengevolge van ondergane
martelingen.
Pater Leung, die in 1948 priester is ge
wijd. werd benoemd voor de statie van
Ku Kong. In 1951 namen de communisten
hem voor de eerste maal gevangen, doch
lieten hem daarna weer vrij. Spoedig
Het centraal boek- en bestelhuis van
de Nederlandse Vereniging ter bevorde
ring van de belangen des boekhandels zal
in Amsterdam gevestigd blijven.
Dit besluit is gisteravond aan het eind
van een te Utrecht gehouden buitenge
wone algemene vergadering van de ver
eniging, met meerderheid van stemmen
genomen. Uitvoerig is gesproken over de
noodzaak van nieuwbouw en langdurig
hebben de leden zich beziggehouden met
de vraag of het nieuwe gebouw in Amster
dam ofwel in Vleuten zou worden geves
tigd. Van de totaal 378 uitgebrachte stem
men bleken 231 de voorkeur te geven aan
Amsterdam. 144 stemmen werden op de
nieuwbouwplannen in Vleuten uitgebracht.
Er waren drie blanco stemmen.
Men kent de controverse, die er omtrent
de plaats van vestiging reeds lang be
stond. Bijzonder uit Amsterdam waar de
vereniging reeds 140 jaar haar domicilie
heeft zijn stemmen opgegaan tegen ver
plaatsing naar Vleuten, welk punt overi-
in de onmiddellijke nabijheid van de
grote verkeerswegen. Bovendien kreeg
men hier de beschikking over een ruim
terrein. Men zou hier vlak bij het nieuwe
Boekhuis het verenigingsgebouw kunnen
plaatsen.
De gemeente Amsterdam heeft al het
mogelijke gedaan om de vereniging bin
nen haar grenzen te houden en is met de
aanbieding van een terrein aan de Jan
van Galenstraat gekomen dat in voort
durende erfpacht gegeven zou worden.
Er kan hier direct gebouwd worden.
Anderzijds was er de gemeente Utrecht
wat aan gelegen, dat zij het Boekhuis bij
haar in de buurt kreeg, waarom zij allerlei
faciliteiten zou kunnen verlenen. Van de
zijde de, uitgevers, van wie er zeer velen
in Amsterdam zijn gevestigd, werd als
bezwaar aangevoeld, dat zij van een
Boekhuis ln het centrum van het land,
te ver verwijderd zouden zijn.
De kosten voor de stichting van een
complex in Amsterdam zijn geraamd op
1.895.200.terwijl een gebouw met con-
cierge-woning in Vleuten 2.080.200.—
zou moeten kosten.
De verwezenlijking van de nieuwbouw
plannen aan de Jan van Galenstraat te
daarna beschuldigden zij pater Leung
ervan dat hij imperialistische propagan
da maakte en mensen ertoe dwong pries
ter of zuster te worden. Voor de tweede
maal werd hij gearresteerd en gruwelijk
gemarteld. Aldus meldt het K.N.P.
Het Hoofdbedrijfschap Detailhandel
kwam gisteren in openbare vergadering
bijeen onder leiding van de voorzitter, de
heer Neefjes. Meegedeeld werd, dat het
bestuur naar aanleiding van een schrijven
van het departement van economische
zaken, ovferleg heeft gepleegd met het
Bedrijfschap Groothandel in Kruideniers
waren met betrekking tot de vorming van
een commissie, welke het vraagstuk ham
steren in studie zal nemen. Van de zijde
ran het Hoofdbedrijfschap Detailhandel
ijn voor deze commissie reeds een aan-
al personen aangewezen, onder wie ook
figuren uit de huishoudraad en de Neder
landse consumentenbond. Voorzitster zal
zijn mevrouw prof. mr. C. W. Willinghe-
Prins-Visser. Enkele leden dezer com
missie zijn reeds doende gegevens te ver
zamelen, waarna verwacht mag worden,
dat de commissie eind februari zal bijeen
komen.
Het bestuur keurde een ontwerpbesluit
goed tot instelling van een commissie
vestigingsvraagstukken. De taak dezer
commissie zal zowel bestaan in het dienen
van advies aan het bestuur, alsook in het
vervullen van o.a. medebewindtaken.
voortvloeiende uit de vestigingswet be
drijven. Voorzitter is de heer P. J. M
Maltha.
speelwerktuigen. Keurploegen van de
Amsterdamse turnbond laten zien hoe
sport beoefend moet worden en de Ned.
Jeugdgemeenschap belicht het organisa
tieleven. De kinderen zullen voorts uitleg
kunnen krijgen van de muziekinstrumen
ten, die in een harmonie-orkest worden
gebruikt, er treden een jeugdorkest en
een jeugdkoor op. De Amsterdamse Ver
keerspolitie legt een jeugdverkeerstuin
aan, waar kinderen praktische verkeers-
lessen kunnen krijgen.
Ook wordt aandacht besteed aan eerste
hulpverlening door kinderen, aan goede
jeugdlectuur, aan de houding van het kind
tegenover de natuur, aan de vakantiebe
steding en tot slot zal het Gewestelijk
Arbeidsbureau het naar de volwassenheid
groeiend kind de weg wijzen naar een
juiste beroepskeuze.
De Huishoudbeurs zal deze „Wereld van
het Kind" omringen met enkele attracties.
Zo is er een prijsvraag uitgeschreven on
der 15 componisten voor een melodie op
een nieuw geschreven kinderlied. Het kin
derkoor van Jacob Hamel zal de liedjes
zingen en een jury van tien kinderen
mag uitmaken welk wijsje het best in het
gehoor ligt. Er wordt voort een concours
gehouden onder de schoolorkesten en het
beste zal voor de radio optreden. Een
wedstrijd: „het kind in de fotografie",
moet de amateur-fotografen aan het werk
zetten. Tenslotte komt er een jeugdmu-
ziekfestival.
De beurs bezit verder dit jaar een in
ternationaal karakter. Op de eigcnIUke
tentoonstelling, waaraan ook een cam
pingexpositie is verbonden, komt name
lijk ook een paviljoen met Britse huis
houdelijke artikelen. Verder zal een mo
derne flat ingericht worden.
VOOR DE MAAND FEBRUARI:
1. Dat de werken tot bevordering der priestef'
roepingen door de gelovigen worden gesteund-
2. Dat de Kerk in Noord-Afrika ongestoord ma?
werken.
SINDS GRAHAM GREENE zijn
wereldsucces beleefde met de
de „whiskeypriest" uit zijn ro
man „Het geschonden geweten", is
er bijna geen schrijver van naam die
niet een verhaal schreef rond een
priestergestalte. In de meeste geval
len wordt de priester gekozen enkel
omdat in hem gemakkelijk het uit
zonderlijke of zwakmenselijke of zelfs
sensationele verbeeld kap worden.
Alleen de allergrootsten zoals Ber-
nanos. Greene. Stefan Andres, sla
gen erin tot de kern van de pries
terlijke uitverkiezing en genade door
te dringen. Hun werk draagt de spo
ren van hun eigen intieme Godser
varing. Voor hen is de priester het
symbool bij uitstek van Gods aanwe
zigheid in onze broze wereld, de een
zame. op wie Gods genade beslag
legde en die haast ondanks zichzelf
tot uitdeler van die genade werd.
Toch ontkomen juist deze aller
grootsten niet aan het gevaar de
priesterroeping eenzijdig te verteke
nen. Het is waar da,t bij elke ware
roeping het initiatief aan Gods kant
is en dat de jonge mens zich het
priesterschap niet kan toeëigenen,
doch dat de Christus „kiest wie Hij
zelf wil". Maar toch is een roeping
Gods nooit een onontkoombaar nood
lot, dat over iemand komt, zelfs niet
een loutere gave uit de hemel. Ook
menselijke factoren zijn daarbij be
trokken. God heft immers de mense
lijke vrijheid niet op. Het is ermee
als met een gesprek dat groeit door
de vrijwillige deelneming der beide
partijen, of de vriendschap tussen
twee mensen; die kan niet worden
afgedwongen. Een roeping is als 'n
bijzondere vriendsehapsverklaring
van God ten opzichte van 'n mens,
die Hij 'n verantwoordelijkheid mee
deelt in Zijn Riik op aarde.
HET KAN ZIJN, dat een pries
terroeping door ontrouw verlo
ren gaat. Maar in veel meer
gevallen komt zij eenvoudig niet tot
stand, is er van roeping of priester
schap zelfs geen sprake, omdat
gedachte eraan niet gewekt word
of omdat in een gezip of school^11'
lieu het klimaat ontbreekt voor ide9'
lisme, kuisheid, bovennatuurlijke 0
ferzin. of omdat in het hart
de jonge mens de edelmoedige "e"
reidheid niet aanwezig is om. óls 10
Gods Wil is, ja te zeggen.
In vele streken heerst een ernstig
gebrek aan voldoende priesters.
priesternood is een van de grote zor
gen der Kerk in deze tijd. In
heeft Piu3 XII Ir Rome opgericht
een „Pauselijk Werk t-er bevordering
van priesterroepingen". Dit centrale
werk heeft in tal va- landen weder
om nationale centra ter bevordering
van roepingen gestimuleerd. Reeds
lang tevoren bestond het St.-Petrus
Liefdewerk tot opleiding van een 'n'
heemse clerus in de missielanden-
Ieder diocees heeft de zorg voor Mjn
eigen seminarie: er worden collectes
gehouden in elke parochie: overal
zijn er onder de gelovigen, die beur
zen stichten waarvan toekomstige
missionarissen of seminaristen kun
nen studeren. Ontelbare zieken offe
ren hun lijden op voor voldoende en
heilige priesters en de viering van
priesterzaterdag, de eerste zaterdag
van de maand, is tot een algemeen
gebruik uitgegroeid.
Al deze werken en hun bloei staan
in de maapd februari in onze aan
dacht door de pauselijke intentie van
het Apostolaat de-s Gebeds.
DE MISSIE-INTENTIE richt onze
gedachte naar Noord-Afrika en
de toestand der Kerk in deze
rumoerige streken: Tunis. Algiers,
Marokko. Libië en Egypte. In to
taal wonen hier bijna 46 miljoen
mensen, van wie slechts 4 pet katho
liek. Hier was eens St.-AugustinuS
bisschop van een bloeiende Kerk. NU
heerst er de Islam.
Het Britse Lagerhuis heeft de door de
regering ingediende „anti-dumping"
wet goedgekeurd. De minister van han
del, sir David Eccles, deelde mede, dat
de wet het ministerie van handel de be
voegdheid zou geven een invoerrecht te
stellen op goederen, die in Engeland ge-
„dumped" worden of naar Engeland ge
zonden met kunstmatige hulp in de
vorm van een subsidiëring. De wet
heeft niet ten doel de Britse markt te
beschermen tegen gerechtvaardigde
concurrentie door middel van lage prij
zen. „Het gaat uitsluitend tegen oneer
lijke handelspraktijken", zo verklaarde
de minister. ,,0p het ogenblik beschik
ken wij niet over een afweermiddel te
gen economische agressie door totalitai
re methoden, die de vrije h andelaar
zonder enige verdediging laten", zo
merkte hij op. Hij voegde daaraan nog
toe, dat het Britse gemenebest, in de
Ver. Staten en in vele andere landen
reeds dergelijke bevoegdheden bestaan.
De Nederlandse exporteurs van groen
ten krijgen weer een kans op de Zwitserse
markt. Er is namelijk bekend gemaakt,
dat met directe ingang de invoer van
koolrapen en kroten in Zwitserland in
onbeperkte mate zal worden toegestaan
Er zijn in ons land nog belangrijke par
tijen koolraap zodat er waarschijnlijk wel
heel wat voor Zwitserse rekening ver
laden zullen worden in de komende tijd.
Naar verder thans in Zweden officieel
is bekend gemaakt zal de invoer van
appelen in dR land worden toegestaan
met ingang van 11 februari. Deze late
exportdatum van appelen naar Zweden
is voor de Nederlandse kwekers zeer
teleurstellend, want in andere jaren ging
de Zweedse grens voor appelen steeds
open omstreeks december of begin
januari. De late invoer van dit jaar heeft
ten doel de eigen markt in Zweden te
beschermen.
Op 1 juli van verleden jaar is de
invoer van uien in Ierland stopgezet. Als
gevolg hiervan zijn er dit seizoen uit
ons land nog geen uien naar dit land
verzonden, terwijl b.v. in het seizoen 1955
van 1 juli31 december 500 ton uien
naar Ierland gingen. Thans is in Ierse
kringen echter bekend gemaakt, dat de
invoer van uien zal worden toegestaan
met ingang van 5 februari. Voor de res
tanten van onze eigen uienoogst zal er
dus nog een kans zijn op deze markt.
Wel is een groot bezwaar dat de invoer
rechten zijn vastgesteld op 37'/2 pet. van
de waarde.
De advocaat-fiscaal bij het Hoog Militjpj
Gerechtshof heeft gisteren tegen de ,j
jarige dienstplichtig soldaat A. W. van G
uit Breda 14 dagen hechtenis en een l.U,
ontzegging van de rijbevoegdheid ëef. jji
Beklaagde was ten laste gelegd, dat hU
iuli 1956 op de Bredase weg nabij Tilb%
met zijn motorvoertuig niet voldoe»
rechts had gehouden, waardoor'hij in
raking was gekomen met een hem te»„
moet rijdende auto. De bestuurder j
deze wagen werd daarbij gedood.
de krijgsraad te 's-Hertogenbosch was v e-
M. deswege veroordeeld tot 4 weken
vangenisstraf voorwaardelijk met e...
proeftijd van 3 jaar, 50 boete subs. 30 0
gen hechtenis. Beklaagde zeide in h°®jf
beroep te zijn gekomen, omdat hij
opgelegde straf te hoog vond.
De advocaat-fiscaal heeft daarna ev^,
eens 14 dagen hechtenis geëist tegen de
iarige dienstplichtig soldaat W. F. van
K. te Wezep. Deze was ten laste jje
dat hij op 7 augustus 1956 met een mili'v
kipauto bij Havelte een weg was °P?L;
den, waarop het uitzicht belemmerd
Tijdens deze manoeuvre ontstond een a|^
r-jding met een burgerauto, waarbij v
der inzittenden werd gedood en de an
ren werden gewond.
De raadsman zeide, dat bij zijn c'ejd-
geen sprake was van onvoorzichtig"^
maar wel bij de burgerchauffeur. pêf'
was reeds meermalen bekeurd voor v e,
keersovertredingen,, had geen gebruik
maakt van zijn ruitenwisser- hoewel
motregende, reed welbewust op een 'Ud
die voor alle verkeer gesloten was en jU-
toen hij de aanrijding zag aankomen,
tief gereageerd.
Het' hof zal op nader te bepalen datl"<'
uitspraak in deze zaken doen.
Zij vervult naar behoren haar plich
ten als echtgenote en moeder. Maar
alsjeblieft geen romantiek over lief
de en geen idealisering van het hu
welijk. Realisten maar er zijn er
zo weinig zien daar doorheen. In
haar notities schrijft zij haast rail
lerend over „die man van me". Haar
trouw aan hem is groter dan haar
ontzag voor zijn begrip van het le
ven of voor zijn geloof in een God,
die haar „teveel lijkt op een semina
rieprofessor", Bijna benauwend is
haar cynisme over de natuurlijke as
pecten van het huwelijk. En of zij
van haar kindere houdt? Herman," de
priesterstudent? In feite veracht zij
zijn pietepeuterige seminarie-praat.
Gitta? Het verontrust haar nauwe
lijks dat haar knappe dochter met 'n
andersgelovige omgaat. Vic? Sinds
de jongste studeert voor pater is zij
hem nagenoeg kwijt. „Doodgaan of
pater worden. Is er eigenlijk zoveel
verschil?"
IN DE EERSTE hoofdstukken is
het nog niet duidelijk waar Jos
Panhuysen met zijn nieuwe ro
man „Gewoon bespottelijk" heen wil.
Wil hij bij monde van een realistisch
denkende vrouw een aantal heilige
huisjes vergruizelen? Het bljjkt wel
dra dat zjjn verbeelding verder reikt.
De nuchtere notities van Els Loret
mogen de voosheid van veel klakke
loos aanvaard erfgoed, met name uit
de katholieke levenspraktijk, ontmas
keren, wat de schrijver beoogt is iets
anders, een tweede ontmaskering,
waarbij de realiste zelf zich bewust
wordt dat haar oordeel over ande
ren en vooral over zichzelf er naast
is geweest. Het is bijzonder boeiend
deze subtiele tragedie van de men
selijke beperktheid te volgen, deze
uit eigen ervaringen voortgekomen
terechtwijzing mede te ondergaan,
zoals de vertelster haar onderging.
Achter de zichtbare wereld, zo geeft
het boek te verstaan, bestaat een an
dere wereld, die voor het kleine
mensenverstand zelden herkenbaar
wordt. Het is de wereld, waarvan
Gods eeuwige besluiten de zin be
palen, waarin situaties ten goede wor
den geleid, die naar menselijk in
zicht noodlottig moesten zijn.
Een enkele maal opent zich een
uitzicht op deze wijdere levenshori
zon. Maar het moeilijkst bij realis
ten. Voor hen vooral geldt wat een
heertje met een puntbaard vrolijk
babbelend bij een schilderijententoon
stelling tegen Els zegt: „De meeste
mensen zitten vast, zij liggen als een
blok op de grond, zwaar. Er is niets
mee te beginnen. Ze zijn evenwich
tig omdat ze alleen gewicht zijn zon
der tegenwicht, alleen vooroordeel en
overtuigdheid, geleende overtuigd
heid, geleend gelijk."
Het surrealistisch schilderij dat dit
commentaar opriep had Els aange
naam getroffen. „Dat is omdat u los
wilt" zei het wijze heertje. „Wat de
schilder heeft willen uitbeelden is
de ontwakende bewustheid van men
sen die van de aarde losraken."
HIER LIGT o.i. het kernpunt van
het boek. Els, de realiste, er
vaart hier wat zij ook in enkele
dromen ervaart, een geheimzinnige
hunkering naar bevrijding uit een
leegte, een schacht, een donker hol
van waaruit zij, onbestemd maar lok
kend, de vreugde van luchthartige
wezens waarneemt. Dat die wezens
in een der dromen haar man en kin
deren zijn, betekent op dat moment
nog niets voor haar. Eerst later
wordt haar duidelijk hoe anders al
les is dan zij het beredeneerd had.
De gebeurtenissen met haar kinde
ren onthullen voor haar een glimp
van die wereld achter de wereld, die
wereld waarin plotseling blijkt, dat
God goed is.
Er komt geen bovennatuurlijke
genadestoot aan te pas. Het is de
natuur zelf die alles gladstrijkt. Het
proces wordt verhaast door Els'
schoonzuster Carolien, die de gebeur-
schuld voor het schandaal berou^jji
te zoeken in een erfelijke aanleg- -y
een misstap uit zijn eigen H.B-S-'jjji
,heJ
tenissen een handje helpt. Zij is in
zekere zin ook een realiste, maar
zonder zelfingenomenheid van de
hoofdfiguur. Een vrouw, die de
levenskunst met zwier en hartelijk
heid beoefent en voor wie alles na
tuurlijkerwijs terecht schijnt te ko
men. Een „godin" in de ogen van
Els. Zij is het, die met een invitatie
hier, een bezoek daar, de regie voert
van de reeks verrassingen, die de
realiste de ogen openen voor die an
dere realiteit.
Gitta wordt tegen haar moeders
verwachting in gelukkig met Frits,
een door de wol geverfde telg van
een aanzienlijke katholieke familie.
Dat is de eerste verrassing. De twee
de begint met een schok. Vic wordt
geen pater, maar veroorzaakt een
schandaal als hij uitbreekt en zijn
vriendjes voorgaat naar een berucht
adres. Voor zijn moeder een onher
stelbare catastrofe. Maar zie: alle
anderen en zelfs Herman, de piete
peuterige moralist, blijken over dit
schandaal wijzer, ruimer en natuur
lijker te denken dan de ontgoochelde
moeder. En haar man verbaast haar
misschien het meest van al door de
ren uit te boeten overlaadt hij
vrouw van nu af aan met genegen*1
en attenties. -f
Verbijsterd om haar nieuwveri ge
ven inzicht in haar kleinheid, jg
kleinheid van de mens die zo Mc'
van het leven weet, en tegelijk -AN®"
baar tot biddens toe", omdat God j
goede leidde, wat zij als fataal
misverstaan, komt haar het
woon bespottelijk" over de lippen
de titel werd van de roman. Maaf
cynisme dat deze uitspraak uit
mond vroeger zou hebben geh8
gesublimeerd tot een verbaasde 3
vaarding. De aanvaarding van
leven dat ineens een andere een
pere zin gekregen heeft.
«ie"
PANHUYSEN WEET Volk<?n
aanvaardbaar te maken da
lezer inderdaad de
geling van een vrouw onder
heeft. Hij slaagt er bovendien in
onzekerheid en tenslotte haaf „p
wustwording van dat andere eV
werkelijkheid overtuigend uit te
den. Zijn hoofdmotief raakt
tholiek beginsel van vitaal ge'
dat echter op een uit het leven ief
grepen, ruim-christelijke
wordt geïnterpreteerd.
o'
Juist zulke katholieke roman9- (K
dern van levensvisie en zond'
vooropgezette zekerheden *'31* te
schrijver te etaleren, zijn
schaars. Dit boek verdient da_ £,c1
meer dan gewone aandacht. He' ve>>
bijzondere aanwinst. Daaren». ejt-
C)t'E,.i
wemelt het van boeiende bUm"tl
scherp getekende karakters ejL '5di'
gestieve decorbeschrijvingen. t0e'
is sober en eenvoudig. Kinderen
den het kunnen lezen. Maar dat
ten ze toch maar niet doen-
den bovendien die humor nie' P
pen, de milde humor, die ln d>1 v9Jt-
stige verhaal nooit uit de t00lI ge'
Omdat zij, evenals het hele boe -
boren Is uit een tragisch besef- f-
N.a.v. „Gewoon bespottelijk" pe11
Jos Panhuysen Uitg. Stois-
Haag.
cötr
&8I
Dra
