m
CIJFE
PUZZEL 6
Onze dagelijkse
PUZZEL
s
1
m
11
m
ei
SI
1
W
IS
1
1
m
1
1
1
1
m
m
n
H
m
F
m
UIT DE LEZERSKRING
IflTERQA
VOOR JONG
UIOUO
Van de torentop naar
de top van de roem
n
m
e
a
m
I
wmWH tflf B
lÉP
tU
tl
8
BR1DGERUBRIEK
DE HEILIGE VAN DE WEEK
HET GRABBELTONNETJE
paginaJ
van de Maasbodepers
128
49
IG0
27
7
É>9iZ
42
14
720
288
576
Hf
s
1
jg
ra i
56
31
15
15 maart: Clemens Maria Hofbauer
Bereisd?
Dieren-puzzel
VB
ZATERDAG 9 MAART 1957
H
f£
tSi
e
w
"M
m
S3
113
S3
S
ff
@9
Ê9
8
8
7
3
5»
1
1
3
8
1
9
(o
1
1
1
8
1
8
8
9
8
7
1
1
9
2
9
1
9
1
S
1
5
2
8
2
1
7
9
2
5
1
3
1
V
4
A
'f
u
u
u
10368
1680
30
28
63
72
70
2916
c? -
24 MAART 1607
29 APRIL 1676
Bestevaer
De grootste zeeheld van
alle tijden
Oplossing
a ids nasssir y?m an
No. 3051. 9 maart 1957
Redacteur: G. J. A. VAN DAM
Vossiusstraat 18, Amsterdam-Z.
Alle correspondentie aan dit adres. Bij
vragen om inlichtingen s.v.p. postzegel
voor antwoord insluiten.
SPELSTÜDIES
In de rubriek van 2 februari van dit
jaar publiceerde ik een spelstudie, waar
van df analyse niet geheel correct is door
verwisseling van enige zetten. De enige,
die mij hierop attendeerde ishoe zou
het anders kunnen? de oud-wereldkam
pioen, B. Springer. Ook Uw damredacteur
kan zich vergissen en daarom is het dub
bel leerzaam steeds alle uitgewerkte va
rianten zelfstandig op hun juistheid te
onderzoeken.
Het betrof in dit geval stand no. 3473.
MM
ito
V.
vzw*
[o j
(joj
Zw. 2, 6—15, 17—19, 21, 23, 24.
Wit: 25, 26, 31—33, 35—40, 42, 43, 45, 48—50
(V. D.). Wit, aan zet, forceert de winst.
Zwart staat gevaarlijk, wit daarentegen
zeer gunstig. Indien wit echter op dit mo
ment niet de juiste voortzetting kiest,
krijgt zwart gelegenheid de gevaren gro
tendeels te bezweren en (al houdt wit dan
nog positie-voordeel) dan kan er nog
weer van alles gebeuren, waardoor zwart
de kansen kan doen keren.
De enige juitse voortzetting is dan ook:
Wit 1. 31—27!, 11—16 gedw. 2. 33—28!!, 7—
11 (A, B, C, D, E) en thans niet 3631,
zoals ik te nonchalant aangaf, maar wit
3. 37—31! Waarom 36—31 niet goed is zal
uit het slot blijken. Grootmeester Springer
gaf aan, dat zwart dan nog zou kunnen
ontsnappen, hoewel de zwarte stelling
door 3631 ogenschijnlijk onder grotere,
directe druk komt te staan. Na 3. 3731,
23—29 (F, G) 4. 42—37, 15—20 (H, 1), 5.
3933, 1015 (gedw., er dreigt 3530 enz.),
6. 4339, 27 (K). Nu is de winst betrek
kelijk eenv. 7. 39—34, 18—23 (gedw. op 24-30
34x23, 18x29 en 25x23; en op 18—22, 34x23,
nu gaat alleen nog maar 13—18 met een
typische stand en wint wit door 5044,
18x29, 35—30, 24x35, 33x2 enz.), 8. 49—44,
1218 (weer gedw., op 2430, 35x24, 19x39,
28x10, 39x28 (of?) 32x34, 21x41, 25x3, 15x4,
36x47 enz.), 9. 35—30, 24x35, 10, 33x24,
19x39, 11. 28x10, 15x4, 12. 25x1 enz. wint.
Thans de varianten:
Op A. zw. 2. 611, wit 2822, 17x28,
26x6, 7—11 (of?) 6x17, 12x21, 25x20, 14x25,
35—30, 24x33, 38x29, 23x34, 32x5, 21x41, 5x46
enz. wint.
Op B. zw. 2. 2329, wit 2520, 2822,
32x5 enz. wint.
Op C. zw. 2. 15—20, wit 28—22, 17x28,
26x17, 12x21, 35—30, 24x33, 38x29, 23x34,
32x1, 21x4, 36x47 enz. wint.
Op D. zw. 2. 24—29, wit 39—33, 29—34
(gedw., op 1822, eerst 27x18, 13x22, en
dan 33x4), 40x29, 23x34, 28—22, 17x39, 26x17,
12x21, 3833, 39x28, 32x1, 21x41, 36x47 wint.
En tenslotte de fraaiste combinatie van
de gehele reeks.
Op zw. E. 2. 1722, 28x17 gedw., en nu
gaat 2328 niet wegens 32x23, 21x41, 36x47,
18x29 (12x21 gaat natuurlijk niet, en op
19x28 zou volgen: 2621, 16x27, 4237,
12x21, 25—20, 14x25, 38—32, 27x38, 43x5!!
met winst). 26—21! 16x27, 25—20, 12x21 of
14x25, 39—34, 14x25 of 12x21 en 34x1 wint!
Op zw. F. 3. 2—7, wit 42—37, 15—20
(gedw., want op 2329, weer 2520, 2822
32x5 enz., en op 2429, 89—33, 2934, 40x29
23x34, 5044 (niet 3530, wegens 3440,
45x34, 1923, 13x35 met gelijk spel) en wit
wint een schijf en, door zijn overwegend
betere stand, later de partij.
Op zw. G. 3. 15—20, wit 39—33,10—15 (L)
4339, 2329 (op 27 volgt nagenoeg de
zelfde spelopbouw en afwikkeling), 5044,
18—23, 42—37, 12—18 (op 13—18, 35—30 of
28-22), 27—22 18x27, 31x22, 2—7 (gedw. en op
8—12, 22—18, 35—30,33x4, 22x31, 26x37 enz.
wint), 4842 en wint, want op 812 volgt
weer 2218, 3530, 33x4, 39x10 enz., op
712 eveneens en op 21—27, 32x1, 23x34,
4238 (dreigt 2218, 35—30 enz.), waarna,
op bijv. 1923, zou volgen 2218, 13x22
gedw., 35—30, 24x35, 33x24, 20x29, 38—33,
40x27 wint.
Op zw. L. 27 volgt 4944, 10—15 (gedw.
op 2329, 35—30 enz.), 4339, 23—29 gedw.,
42—37, 18—23 (op 18—22, 12x23 gedw., 39—
34 en tegen 3530 enz. is geen verweer
meer), 48—42, 12—18, 27—22, 18x27, 31x22,
7 (of 8) 12, 22—18, 13x22, 35—30,
24x35, 33x2, 22x33, 39x10, 15x4, 25x3 wint.
Op zw. G. 3. 15—20, 39—33, 10—15, 43—39
en nu eerst 2—7 volgt 42—37, 2329, 4944
18—22, 27x18, 12x23 (gedw.), 39—34 enz.
met hetzelfde spelverloop als hiervoor
reeds is behandeld. (In plaats van 3934
zou hier 3127, minder goed zijn geweest
wegens 1722, 27x18 gedw., 23x12, 26x17,
enz. met voorlopig gelijk spel voor zwart).
Op zw. H. 27, wit weer 2520, 28—*22.
32x5 enz.
Op zw. I. 18—23, wit 39—33, 12—18,
49—44!, 18—22 gedw. (op 15—20, 35—30 enz.
en op 27, 4339 met winst als in vorige
varianten behandeld, tenslotte op 13—18
direct 3530 enz. wint), 27x18, 23x12 gedw.,
43—39 en wint; op 2—7 door 2520, 2822,
32x5, enz.; op 1520 door 3530, 33x4 enz.;
op 1318, door 2823 of 3530; op 1218
door 2520, 28—23, 32x5 enz.
Op zw. K. 1823, wit 4944, 27, 3934,
1218, 3127, 18x27, 31x22 enz. als behan
deld in vorige varianten. Kleine verdere
afwijkingen kan de lezer nu zelf gemak
kelijk herleiden tot het hierboven aange
toonde winstsysteem.
Thans nog even wits derde zet. Hier
ging 3631 niet, omdat, zoals Springer te
recht aangeeft, zwart zou vervolgen met:
15—20, 39—33, 10—15, 43—39, 2—7, 49—43,
en thans 2429! 33x24, 20x29, 3933 (gedw.,
er dreigt 18—22), 29—34, 40x29, 23x34,
3530 (op elke andere zet van wit laat
zwart altijd 1822 en 13x22 met de drei
ging 21—27 enz. volgen), 34—40! 35x34,
1822, 27x18, 13x22, en zwart houdt door
de dreiging 2127 zeker gelijk spel.
Tenslotte vestigt Springer ook de aan
dacht op de fraaie afwikkeling, die zou
hebben kunnen volgen als wit niet direct
speelt 1. 3127, maar eerst 1. 3338.
Zwart houdt dan gelijk spel door direct
2127 enz., doch hij zou opnieuw in de
narigheid komen na 1. 1822 door wit, 2.
39—34! 22x33, 3. 38x20!, 15x24 en dan 4.
3127!, 1116 gedw., 3429!!, 24x33 gedw.,
27—22, 17x28, 26x17, 12x21, 25—20, 14x25,
3530, 25x34, 40x18, 13x22, 32x1 en wint!
(Schaakredacteur P. A. Koetsheid
Huize St.-Bernardus, Sassenheim)
(Zaterdag 9 maart)
DE PROBLEMEN VAN DEZE WEEK.
Uit de wedstrijd tweede halfjaar 1956
van „Magasinet" hebben we de beide
eerste prijzen overgenomen. Beide vin
den we aardig. In de driezet komen een
paar uitmuntende interferenties voor.
Voor de inleidingszet is wel een aan
wijzing. De tweezet bezit een goed
schijnspel. Met een partij maken wij de
rubriek compleet.
PROBLEEMOPLOSSINGEN.
No. 7515. F. W. Nanning. Opl. 1 D d3-
g6 dreiging 2. Tdl-d6:ft
No. 7516. S. Limbach. Opl. 1. Pgl-f3,
bc5: 2. Ph2 en 3. Pg4:tt
1gf3: 2. Lf2! enz. 1g3, 2. Le3
enz.
No. 7517. M. Havel. Opl. 1. Lhl! dreigt
2. Df3 enz. 1Khl: 2. Dflt enz. 1.
Lf2, 2. Dalf enz.
GOEDE OPLOSSINGEN
Deze drie problemen werden goed op
gelost door P. M. Dekker R'dam; B.
Kouwenhoven R'dam; F. Pijls, Maas-
bracht; Paul Raschdorf, Hannover; L.
v. Riel R'dam; G. G Smit, Schiedam;
C. v. d. Weide, R'dam. No. 7515 en no.
7516 door J. Dickhaut, Nijmegen; Joh.
Konings, Oudenbosch; No. 7515 door
John Auping Joppe; Mr. dr. R. Brom
berg, Roermond; W. H. Haring, Schip
luiden.
Partij No. 1289.
Siciliaanse partij.
Wit: Clarke. Zwart: Toran
Hastings 1956—1957.
(Overgenomen uit Schach Echo)
1. e2-e4, c7-c5; 2. Pgl-f3, d7-d6; 3. d2-
d4, c5xd4; 4. Pf3xd4. Pg8-f6; 5 Pbl-c3,
a7-a6; 6. f2-f4, e7-e5: Najdorf naar wie
deze variant genoemd is, heeft deze
agressieve zet aanbevolen. Het is ech
ter nog de vraag of 6f...., e6 gevolgd
door Dc7 positioneel niet de beste voort
zetting is. 7. Pd4-f3, Pb8-d7; 8. Lfl-c4,
Lf8-e7; 9 a2-a4 Nu wordt b7-b5 verhin
derd en de witte loper staat veilig op
de diagonaal a2-f7; 9 0-0: 10. Ddl-
e2, b7-b6; 11 0-0, Lc8-b7, 12 Ï4xe5, d6x
e5; 13 Lcl-g5 De jonge Engelsman heeft
de opening goed behandeld en staat be
ter. Hij beheerst de ,d"- en de „f"—lijn
en hij dreigt te gelegener tijd de pun
ten d5 en f5 met een paard te bezetten.
13Pf6-b5, Een vergeeflijke zet om
de druk te verlichten Beter was 13.
Dc7; 14. Tal-dl! Een prachtige zet. Op
14.... Lg5: 15. Pg5: Dg5: volgt 16. Td7
met de dubbele dreiging tegen Lb7 en
f7 en op 14Lg5, 15 Pg5: Pf4 dan
16 Tf4: ef4: 17 Dh5 met een aanval die
naar een zekere overwinning voert. Een
derde maar iets minder goede mo
gelijkheid bestaat in 14...., Lg5; 15.
Pg5-Phf6; 16 Tf6-gf6; 17 Ph7:! K h7; 18
Dh5f Kg7, 19 Dg4t, Te3. Er volgde:
14.Le7-c5t; 15. Kgl-hl, Dd8-c7; 16
Tdlxd7!, Dc7xd7; 17 Pf3xe5, Dd7-c7; 18
Pe5xf7, g7-g6: 19 Pc3-d5! Aftrekschaak
biedt nog geen voordelen. 19...., Lb7x
d5 gedwongen bv. na 19. Db8 geraakt
zwart in een matcombinatie. 20 Dh5-
gh5; 21 Pf6t enz. 20 Lc4xd5. Ta8-a7
Ook bij andere torenzetten is zwart na
tuurlijk verloren. 21 Pf7-d6f, Kg8-g7,
22. Tflxf8. Zwart gaf op (22Kf8:
23 Df3f, Kg7, 24 Pe8t).
No. 7522
A. Ellerman, Argentinië,
le prijs Magasinet 1956 - II
Mat in 2 zetten.
No. 7523
L. Larsen Denemarken,
le prijs Magasinet 1956 - II
Mat in 3 zetten.
De oplossing van puzzel No. 5 is aldus:
s
6
8
fv
Sc
A
JU
iV
if
Jj
JS
Sv
Si
SS
91
</v
So
st
SS
*r
tt
6o
03
if
/V
r
So
In ieder hokje moet één van de cijfers
1 tot en met 9 worden ingevuld. Het pro-
dukt van die cijfers, in een ononderbro
ken rij in horizontale richting moet ge
lijk zijn aan het getal, dat links op die
rij staat aangegeven, in verticale rich
ting aan het getal dat er boven staat.
Staan er twee getallen in één hokje,
dan heeft het bovenste betrekking op de
horizontale rij en het onderste op de
verticale.
Mogen wij nog eens verzoeken, ook op de
oplossing en niet alleen op de enveloppe
naam en adres van de inzender te ver
melden. En geen twee oplossingen op
1 velletje papier.
Oplossingen kunnen tot donderdagmid
dag ingezonden worden. Er zijn vier prij
zen van 2.50 beschikbaar.
Deze week gaat een postwisseltje naar
A. v. Mierlo-Lorist, Oudestraat 209, Kam
pen; mej. M. de Smid, Potterstraat 23,
Bergen op Zoom; B. J. van Tienen, Vale-
riusstraat 69, Vlaardingen; Th. v.d. Kley,
Langestraat 99, Wassenaar.
Horizontaal: 1 geneesmiddel, 3 enzo
voorts (afk.), 5 stralen schietend, 10 in
dien, 12 meisjesnaam, 13 opstootje, 14
goud (Fr.), 16 Ind. dakbedekking, 18 ont
kenning, 19 telwoord, 21 boom, 23 zintuig,
25 lekkernij, 26 voorzetsel, 28 laatst (volks
taal), 30 eenh. van stroomsterkte (afk.),
32 jongensnaam, 34 deel van de voet, 36
graansoort, 39 jongensnaam, 41 hetzelfde,
43 reus, 45 niet dicht, 47 kleur, 49 bont
soort, 51 kleurling, 54 gorente, 56 plaats,
58 in orde, 60 zoogdier, 62 Mohammedaans
geestelijke, 65 dus (lat), 66 inwendig or
gaan, 68 Oosterse naam, 69 grof, 70 nieuwe
wereldtaal, 71 tijdperk, 73 nummer (afk.),
75 meisjesnaam, 7 7 familielid, 78 slot
(Eng.), 80 geklepper, 81 schrijfbehoefte,
82 voorzetsel.
Verticaal: 1 voor, 2 zangnoot, 3 Euro
peaan, 4 kledingstuk, 5 slanke, 6 provin
cie, 7 dubbelklank, 8 sierlijk, 9 dof, 11
langzaam, 15 hond, 17 rivier in Italië,
20 jong dier, 22 zijrivier van de Donau,
24 pl. in Gelderland, 26 voorzetsel, 27 pa
radijs, 29 halt, 31 jongensnaam, 33 god van
het vuur, 35 Duits lidwoord, 37 kranten
jongen, 38 nogmaals, 40 Ind. winkel, 42
aanzien, 44 vriendin (Fr.), 46 slot, 47 Araer.
filmmij (afk.), 48 roofvogel, 50 rekening,
52 kleur, 53 meisjesnaam, 55 zelfzuchtige,
57 Eur. hoofdplaats, 59 biljartstok, 61 af
god, 63 weg met bomen, 64 laag, 67 groot
ongeluk, 69 deel van het lichaam, 72 deel
van het kippenhok, 74 bedorven, 76 zang-
noot, 79 lengtemaat (afk.).
Oplossing van gisteren
Horizontaal: 1 ad, 3 klomp, 6 m.o., 8
room, 10 rein, 12 road, 14 dons, 15 aar,
16 ijle, 18 atm, 20 du, 22 l.k., 23 rij, 24 ronde
25 ik, 26 nn, 27 ka, 29 Eva, 31 roe, 33 dor,
35 land, 37 rook, 39 ware, 41 drek, 43 ijs,
44 tante, 45 r.m.
Verticaal: 1 ar, 2 Dora, 3 k.m.a., 4 of,
5 pro, 6 mist, 7 on, 9 oord, 11 enak, 13 dij,
14 de, 15 aarde, 17 lente, 19 moker, 21 urn,
22 lek, 26 naar, 28 ader, 30 vlas, 31 r.d.,
32 er, 34 oker, 36 nat, 38 ode, 39 mij, 40 in,
42 k.m.
Als twee bridgers het „niet eens" zijn
over een spel is het vaak bijzonder lastig
de schuldige te overtuigen van zijn schuld
In de eerste plaats zal degeen die ver
keerd bood, de fout op zijn partner pro
beren te schuiven; men hoort dan het
motief: „als jij nu maar dit of dat had
gedaan, dan had ik we] anders geboden"
Of dat zo is, is natuurlijk nooit te achter
halen en dus wel een goedkoop argument
Een spel wat ons onlangs werd voor
gelegd, had óók als achtergrond „als mijn
partner het nu maar anders had gedaan,
dén....". Hier volgt de oorzaak van dit
bridge-geschil:
WEST
A H V 8 6 5
7HVB9
O 8 6 5
•f»
OOST
B 10 9 3 2
CP 10 7 5
H B 8 6 4
West was de gever en had met 2 schop
pen geopend een bod waarmede wij ons
wel verenigen willen. Noord paste en
Oost zei 3 schoppen. Dit was voor West
reden om „azen te gaan vragen" en hij
bood 4 klaveren waarop Oost netjes
met 4 ruiten aangaf, dat hij géén aas bezat
Dat was voor West een tegenvaller en
West eindigde het biedverloop met 4
schoppen.
Het zal u natuurlijk duidelijk zijn, dat
klein-slam schoppen een uitstekende
onderneming is; praktisch zeker wordt dat
contract gewonnen.
West beweerde dat als „Oost inplaats
van 3 schoppen éérst 3 klaveren had ge
boden, hij (West) wel naar slam gegaan
zou zijn Men mag het ons niet kwalijk
nemen als wij met alle andere bridger-*
zeggen, dat deze argumentatie slaat als
de tang op het historische varken. Als
Oost 3 klaveren Wedt, zegt West 3 schop
pen en Oost 4 schoppen. Wanneer hierna
West met Sansatout naar azen vraagt,
hoort hij wederom geen enkel aas. Om
welke reden zou West nu plotseling wel
klein-slam durven bieden?
Spellen waarin renonces voorkomen,
zijn steeds bijzonder lastig te bieden en
kunnen helemaal niet met een 4-klaver of
4-Sans-conventie goed worden uitgeboden
tn dergelijke gevallen is het nodig, dat de
spelers niet azen vragen, doch azen (of
renonces) bieden.
Als West 2 schoppen opent, is 3 schop
pen van Oost wel juist. Zegt West nu 4
klaveren, dan moet Oost volgens de con
ventie nul azen aangeven met 4 ruiten:
hierna zegt West 4 schoppen. Doch nu
moest Oost initiatief tonen en het inzicht
tonen, dat zijn renonce in ruiten een bij
zonder welkome hulp voor West zou kun
nen zijn. Oost moet op dit ogenblik dan
ook 5 ruiten bieden. Als West dit bod
goed interpreteert zal hij eruit begrijpen
dat Oost tóch verder, wil en vermoedelijk
renonce in ruiten heeft; het klein-slam-
bod wordt dan bereikt, want West kan 6
schoppen zeggen.
Voor een dergelijk slambod is dus méér
nodig dan de simpele kennis van een
slamconventie.
Zij die „Askings" (vraagbiedingen) spe
len, kunnen er evenmin moeite mee heb
ben: West 2 schoppen, Oost 3 schoppen.
West 4 ruiten (vraagbod in "Uiten), Oost
5 ruiten (ruitenaas of renonce ruiten).
West 6 schoppen.
Allemaal nogal moeilijk voor de gewone
bridger doch er zijn helaas geen andere
mogelijkheden dan deze moeilijke conven
ties om het juiste eindbod op een der
gelijk grillig spel te bereiken.
MIMIR.
1673.
Zeeslag bij Sehoonevelt, banken ten W. van het eiland Walcheren.
Admiraal De Ruijter en Cornelis Maartenszoon Tromp tegen de
Fransen, onder Jean d'Estrées (es-tree) en de Engelsen onder Prins
Robert.
verzoenen (1673) „belovende sy
taan in broederlijke trou*—: en vr
scha** te zullen leven". Dat deze gCfrt
zoening niet geveinsd maar oP ggt
was. bleek door de ovprw;r,niT1",e j,et
beide Vlootvoogden in '73. d,e 8"
grootste gevaar voor ons land ja jjl
/pooide) afwendden Toen W'"e jne-
in datzelfde jaar B^nn verov
waardoor de' verbindingsliiPeT1 pSf efi
Fransen bedreigd raakten,
dezen ons landie ontruimen. ,eni in
den weer wat vriier adem halo
de eesehïedenis van eer valk j,et
dat gedenkwaardige iaar 1673 aJ.pet6'
grote jaar van De Ruijter
kend blijven. Duizenden 'u'jnn<jer
Tromp heeft vijftien schepen onder
z;;n commando, vee.'ig vijandelijke
bezorgen hem twee benauwde uren on
de ondiepe gronden. Al strijdende,
raakt hij het verband met De Ruijter
kwijt. Uit de nevel van de kruitdamp
rijst plotseling de romp van het ad
miraalsschip: „de Zeven Provinciën".
De Ruijter komt hém te hulp, door
wie hij zeven jaar geleden te mid
den der vijanden, in de steek gelaten
„Mannen, daar is Bestevaer, die
komt ons helpen!" klinkt het over
het Amsterdamse eskader, door Tromp
aange\ "d. Deze voegt eraan toe:
„Ik zal hem nu ook nooit meer verla
te*. zolang ik adem scheppen kan".
Bestevaer!
Gedurende de XVIIe eeuw had dit
woord de betekenis van grootvader:
Vondel en Hooft gebruikten het wel in
deze zin. „Den Joden was 't ver
gunt vranck te leven nae der beste-
vad'ren zeden" lezen we elders. Hier
hebben we de betekenis van: voorva
der. Soms wordt met „bestevaer" een
oude man bedoeld, zond meer.
„De Bastervierschaar verwijst ons
Bestevaer (Barnevelt) met afgeleef-
den strot te verwen 't Hofschavot".
(Vondel).
Nog eer lezen we bij Vondel: „O,
ste Bestevaer, wat wae.' ghij Hol
land nut. Een stijl des raeds, doen 't
lijf van 't stocxken werd gestut".
Wanneer we thans iets over „Bes
tevaer" horen, dan aanstonds
voor ons op de heldenfiguren van
Maarten Harperiszoon Tromp :n van
Michiel de Ruijter.
Beiden zün zeer zorgzame vaders
voor de kinderen der zt. geweest.,
die soms erg lastig konden zijn. Be
letten ze de onbesuisde, doch dappere
Witte de With, niet aan boord van zijn
schip te komen? Maar voor Maarten
Tromp en De Ruijter vlogen ze door
het vuur In dat -oord .Bestevaer"
ligt de waardering besloten, die Jan-
oaat voor deze twee eehelder voelde.
„Houdt - ed miin kinderen" zo spoor
de De Ruijter voor het laatst tijdens
de noodlr'tige zeeslag van 1676, zijn
mannen aan. ..Mijn kinderen".
Met de Enge!"* admiraal Nelson
deelt De Ruijter de eer tot de groot
ste vloe' igden van alle tijden te
worden gerekend: De Franse Staats
man Co'bert roemde hem als de bes
te kriigsman. die oc ter zee vocht.
De Engelse geschiedschrijver Macau-
lay, schreef in zijn: ..History of Eng
land" (I) over „the vreat men
de grote mannen, die toentertijd Ne-
deria"6's spenen voerden, een staats
man als De Witt, such a comman
der as De Ruvter: zu'k 'n aanvoer
der als De Ruijter". Professor Blok
pr"st hem als een voortreffelijk oor-
loc::! 1, een uitstekend soldaat, een
uitnemend zeeman, een geboren aan
voerder in de krijg, in ziin eigen tijd
en later gehuldigd als „de schrik des
grooten Oceaans" en de „Hprcules
der zeeën". Dominee Gerard Brandt,
"o levensbeschrijver, wiidde hem de
bekende regels:
Aanschouw den held. der Staten
rechterhand.
Den redder van 't vervallen
vaderland.
Die in één jaar (1672-'73) twee
groote koninkrijken (Fr. en Eng).
Tot driemaal toe de trotsche vlag
deed striiken (3 eslagen).
Het roer der vloot, den arm daar
God door stree.
Door hem herleeft de vrijheid en
de vree.
Het is moeilijk te geloven, maar een
onversaagd zeeman als De Ruijter,
die alles van Hogerhand verwachtte,
heeft een keer zijn zelfvertrouwen ver
loren. Dat was na de grootste zeeslag
van alle tijden, in onze geschiedenis
bekend als de Vierdaagse Zeeslag
(1666), b" Honk en prins Robert
van de Palts, zijn tegenstanders, een
zware nederlaag had toegebracht.
Kort op deze overwinning volgde de
Tweedar 'se Zeeslag ter hoogte van
Duinkerken. De Ruijter en de bedrij
vige Cornelis Tromp kregen het daar
geducht aan de stok met Gee- Monk
hertog van A'hpmarle. De Engelsen
hadden het bijzonder op ons vlagge
schip, de Zeven Provinciën, voorzien
(nooit hebben ze feller op die oor
logsbodem iacht gemaakt) waardoor
De Ruijter het zwaar te verduren
kreeg. Tot overmaat van ramp liet
Tromp zich door zijn onberaden ijver
zo ver voeren, dat hij op eigen houtje
de vijandelijke schepen ging achter
volgen, waardoor h>' het verband met
zijn admiraal kwijt raakte Het duur
de niet lang, of De Ruijter zag zich
door de Evelspr) ingesloten. Dat maak
te hem wat zenuwachtig. Immers het
ontging de matrozen niet, dat hij z'n
pruim tabak van de ene kant in z'n
mond naar de andere schoof. Aert van
Nes hoorde hem zeggen: „Mijn God.
wat ben ik ongelukkig. Is er dan on
der zoveel dui: ten kogels niet één
die mij wegneemt?" Waa"Van Nes
droogjes antwoordde, dat de mens
zelden doodgaat wanneer hij dit wenst
Juist, hadden die twee De Ruijters
hut verlaten, toen deze door een kogel
geheel verbrijzeld werd.
Ga!u!.'-ig slaagde men erin de vloot
behouden in de Schelde te krijgen,
maar een nederlaag was en bleef het.
Toen De Ruijter Tromp ontbood om
verslag uit te brengen (hij mocht
Tromp niet erg lijden) maakte hij
hem uit voor alles wat mooi en lelijk
was en joeg hem als „schelm" van
boord! Tromp beklaagde zich bij de
Hoogmogende Heren over de „Heer
Lieutenant Admiraal De Ruijter" en
bedankte er feestelijk voor ,!s „Schelm
gedecréeerd (gescholden) te worden".
De Staten-r *eraal (Jan De Witt) ga
ven De Ruijter (Tromp was Oranje
gezind) gelijk en verboden Tromp naar
de vloot terug te keren. Diens vrien
den betichtten De Ruijter van „Turck-
sche onredelijckheijt, sulex dat het
scheen of hij den paus van Roomen
was, die niet conde sondighen"
Gelukkig voor „het vervaller vader
land" wist stadhouder Willem III de
zee-tacticus Tromp met De Ruijter te
aan het strand naar het ged
van het scheepsgeschut. De kjo
begonnen te luiden en de kerkde
gingen open om God's genade
smeken. Zou de vijand landen-
den De Ruijter en Tromp met de
zem in de mast naar onze haven
rugkeren?
Eindelijk „toen van de vloot <>v^
het strand en de duinen een iul^at
kreet van geluk ging, zo geweldig-
zelfs de onverschilligsten het Sein" e
vol schoot, sloeg uit het ootm°e(Ug
gebed een vlam van onuitspreke'11^
dankbaarheid ten hemel", schrijf'
historicus Joh. H. Been. Die
baarheid gold ook Bestevaer:
ook De Ruijter.
(Slot volgt).
Het arbeidsveld van Sint-Cle-
mens Maria Hofbauer moeten we
voor een deel in de Oostenrijkse
hoofdstad Wenen zoeken. Daar
knoopte de jonge Redemptorist be
trekkin" aan met bekende schrij
vers als Schlegel en von Eichen-
dorff, op wier werk hij van grote
invloed is geweest. Altijd waren er
wel bezoekers te vinden in zijn ar
moedige woning, geleerde en on
geleerde, dikwijls ook arbeiders,
want Sint-Clemens vergat nooit, dat
hij zelf bakkersknecht was ge
weest.
In zim dn' laten we zeggen:
zo omstreeks 1800, zag het er voor
de godsdienst te Wenen niet al te
rooskleurig uit (tegenwoordig even
min); daar heerste het „josefi-
nische Kirehentum". Wat wil dat
zeggen? Keizer Joseph II die in
1780 na de dood van Maria There-
sia de regering aanv- -.'Ie, was
wel niet onkatholiek, maar hij nam
heel "'at ha eliit-e maatrr den te
gen de Kerk. Alle seminaries en
kloosterscholen werden opgeheven-
de opleiding der priesters moe®
van staatswege geschieden. On
hankelijk van Rome, werden B's'
schoppen aangesteld; de besctm"*
wende orden, de bHdende harl,
der Kerk. opgeheven. Paus P,lIf
VI reisde naar Wenen om de ,.ver"
lichte despoot" Joseph II tot a°'
dere gedachten te brengen.
zijn bezoek haal-"- weinig of n'eL
uit, al liet de ontvangst niets
vmnsen over. n;t staatstoezicht
de "e-'c, heeft in Oostenrijk ook n
de dood van ..ki-st^r Joseph"
lang nagewerkt.
Grote verdienste heeft St.-C'e'
mens zich verworven door de %e'
dachte aan een „Katholieke" Kef.®
los van Rome, vinnig te bestrtf'
den. Door woord en voorbeeld
bracht hij velen tot een volwaara'-
Katholiek leven terug. Hij stierf
1820. De relikwieën van de AP°5'
tel-der-grote-stad bevinden zich
het klooster Maria Stiegen te We'
nen.
Oplossing
1. De steen van Rosette, welke
Champollion tot het ontcijferen der
hiëroglyfen bracht (1800), staat in het
Brits Museum te Londen.
2. Het kerkhof Père Lachaise, ge
noemd naar de biechtvader van Lode-
wijk XIV (1700); bevindt zich te Parijs.
3. De Notre-Dame-de la Garde staat
op een hoge rots bij Marseille.
4. Het schilderiienmuseum. Hermi
tage. (m-^r Rembrandts dan te Am
sterdam) staa' in Leningrad.
5. Het beroemdste klooster van Rus
land „Petsjerskam Lavra" („Holen-
klooster"). is te Kiew.
6. De H. .Teannr .rc werd ,e Rou-
aan als heks verbrand (1431), Waar
de bra 'stapel stond. ligt nu een ge
denksteen.
7. De „Puerta del Sol", „Zonne
poort" is het centrum der Spaanse
hoofdstad Madrid.
3 Het vermaarde „goldone Dachl".
bevindt ich in de Tiroolse hoofdstad
Innsbruck.
9. Het steigerend, witte paardje
trekt jaarlijks duizenden bezoekers
naar het wereldvermaarde hotel: „Das
weisze Rössl" aan de „Wolfgangsee".
10. Het koninklijk klooster, van Sint-
Laurentius van het Escoriaal, 's we
relds achtste wonder. ligt in Spanje,
50 km. van Madrid.
11. Het befaamde Nelson-monument
verheft zich op Trafalgar Square te
Londen.
12. Het H.B. of „HofbrSuhaus" is te
Muenchen.
13. De Westminster-Abdij bevindt
zich te Londen. De „dichtershoek"
(Poets Corner) is de begraafplaats van
beroemde dichters.
14. Het kei/erliik paleis Schönbrunn
(Wenen) bezit een kamer, die kwis
tig versierd is met gouden ornamen
ten.
15. Het standbeeld van de kleine
zeemeermin bevindt zich aan een ha
ven te Kopenhagen.
16. Finland heet het „Land der dui
zend meren".
17. De wereldberoemde L»okoon-
groep wordt bewaard in het Vatic®3"
Museum „et
18 Welhaast even beroemd i®
„Löwendenkmal" uitgehouwen in f.tf,
rots te Luzern. De stervende
die met z'n klauw het wapensC
der Bourbons dekt. verbeeldt de
en de moed der Zwitsers (Thoruc®1
sen) -e
19. Aan een oever van de TrauO
(Oostenr.) lijkt een bergtop op
slapende Griek .„jl
20 Het Heidelbcer vat bei''
zich in het Heidelberger Slot }e
21. De kathedraal van Córdoba 91
gewiizigde Grote Moskee: „MedJ'0
D.iamia"
22 Het Palazzo Ducaie en de
Marco te Venetië ur
23. Aan de rechter Rijnoever de
relei-rots (Lores - Rijnnimf). ,eüt0
24. De „Kapuzinergruft" mausc'ep
van het Oostenr. Keizershuis, vf-aiO
25. „Sherry" is de Er lse n j9
voor sterke drank van Xeres
Frontera.
zij"
1. 'batrossen of stormvogel®
grote meeuwen der zuldelii' °cê8
hun vlucht bereikt de 3.5 m.
2. De luchtbuizen der insekten
tracheeën. 3. Een bloedzuiger 4
bloed door middel van zuignat,DPr'Ii(.-
De aalscholver heet ook wel ®rtl" pil
vaar. of co-moraan. wiet gezle*
vissers! 5. Herkauwers zde
vige dieren. 6. Pestvogels, si® _t
ven. kippen e d.;, kippen ,.roesieT1 f
een stok of rik. 7. Oorschelpen v3
geluldsg Iven op. 8. Steltloners a1?sI,|p'
terhoentjes, ooievaars. re!"ers. )s-
pen e.d. heten ook wel moera®' 0
9. Stil beugels als •»«-delen
gehoorhperHos. to. i^ngerlingen.
kers van de meikever, leven ^r'eaa(i'
onder de gr^-d, va- -- schade
richten. 11. Nachtegalen.
Heel. heel lang geleden, haast drie
honderd jaar, moest admiraal de
Ruijter aan de westkust van Afrika
zijn. In Afrika, dat weet iedereen, wo
nen veel negers. Zij maakten nog wel
eens ruzie, met blanke matrozen en,
omgekeerd, blanke matrozen ..et hen.
De Ruijter hield helemaal niet van
ruzie. Hij heeft heel wat zeeslagen
geleverd, dat is waar, maar hij zat
het liefste rustig en wel thuis. Hij ver
bood dus zijn matrozen aan wal te
gaan. Maar ja. hoe gaat dat. er wordt
wel eens meer wat verboden en dan
heb je altijd mensen die niet luiste
ren willen. Dat gebeurde ook hier.
Drie matrozen "ingen naar de wal en
belandden in een kroeg, waar ze een
stevige borrel dronken. Dat was nog
tot daaraan toe, maar er moest na
tuurlijk ■'taald worden, dat spreekt.
Door wie? Nu begon de ruzie. De
kroegbaas wilde de drie kalmeren en
kwam tussen beide. Het licht ging
uit. Een schreeuw. En toen het licht
weer aan ging, was de waard dood.
Een van -'e drie mat -zen had de ar
me kerel van het leven beroofd.
Weer aan boord terug, moesten ze
De Ruijter vertellen wat er gebeurd
was. De negers waren hetgeen te be-
f-ijpen valt. zeer slecht over hun ge
drag te spreken. Niemand wist pre
cies wie het gedaan had. Toen werd
er geloot. En wie door het lot werd
aangewezen, moest worden opgehan-
c duf*'
gen. De Ruijter wou de negers
lijk laten zien. dat zijn matrozf11^
niet doen mochten wat ze w"dÊvarte"
gens blanken niet en jegens z
evenmin. deh'
Het recht moest dus z'n 0013
ben.
Een van de drie matrozen tegefl'
wezen door het lot. werd 'n ie
woordigheid van de neger®- 0pge'
hoogste ra van De Ruijters sch'
knoopt. Een zware straf. 'n n ]{le®'
maar.... een moord is ook êe°
nigheid.
Na verloop van tlid werd o
gene van de galg afgenomen- ^e.
Wie schetst de verbazing vfcieti
gene die daarmee belast waS'vetto°°'
man nog tekenen van 'evenHjj
de? Hij was nog niet dood.
zelfs weer helemaal bij.
Volgens de letter van hG oP^f.e
moest hij nu nogmaals w°l' el
knoopt en er aren er
dit wilden.
De Ruijter niet. Hij von<^h0nK fei
welletjes was geweest. HÜ s^len
ongelukkige (die het m'ssCr recl,t
eens gedaan h»-" »»nadp '1
CORRESFOHUENTlE-AU
POSTBUS 8, HILVE115
