«vette Chauviré te Amsterdam
De WATERWEGENKWESTIE
ert Termot© 70 jaar
Wat doet Europa met Pasen?
Roeiende creaties met operaballet
Specerijenmarkt in 1956
KRACHTIGE PRIJSSTIJGING IN
TWEEDE HALFJAAR
Grootste internationale televisie
uitzending tot op heden
DRAADLOOS
CONTACT
COBA KELLING VEERTIG JAAR
BIJ HET TONEEL
loei lampjes
9
Minister Algera antwoordt Eerste Kamer
Bondsdag-verkiezingen
op 15 september
1 maart kooPt de in Voor"
De haarden- en
kachelhandel
Tunnel of brug voor
Zeeuwsch-Vlaanderen
Cinemagesprekken voor
met-katholieken
Jubileum met Een
bruid in de
morgen
DONDERDAG 21 MAART 1957
PAGINA 5
Ai,
I °nd (V. S.)
8*5»
AMBONNEZEN VERLATEN
LUNETTEN IN VUGHT
Vierhonderd gezinnen naar
andere kampen
Minister weet nog geen antwoord
JUBILEUM-BEDEVAART
NAAR BEAURAING
AFZET VAN RUHRKOLEN
Uitspraak Hof van Justitie
der E.G.K.S.
PRODUKTSCHAP VOOR VEE
EN VLEES
Moderne actie van de K.A.
OUD-STAATSSECRETARIS
MEJ. dr. DE WAAL
Ridder Nederlandse Leeuw
Proef uitzendingen
Theater voor T. V.
geen
gekook meet
geen nangekoekte
pannen
Geen concurrent
80.000 voor Robert
Omgekeerd evenredig
„De Gehangene,t
Vrouw II
Aap II
Aap I
r'e avonden is het Ballet van de
kt 'andse Opera te gast in het Thea-
j>t Carré te Amsterdam en in ieder
ét0-?ramma treedt de premier danseuse
van de Parijse Opera, Yvette
Cuviré, op als gast. Door deze sa-
'ttf g komen verschillende bal-
bai.ei1 lit het repertoire van het opera-
Is op hoger niveau te liggen en dit
°e men 00'c moge denken over deze
sej ^roep, een verheugend verschjjn-
Vette Chauviré is een danseres, die
L ballet blanc danst met allure en
coaafde artisticiteit.
ncSaar aandeel in het programma is:
W6^0" 'n de tweede akte van „Le
,i(j. des Cygnes"; „Le mort du Cygne";
Vs SeHe" in de eerste en tweede akte
ete bet gelijknamige ballet. Bekende
V- s van haar, maar steeds weer
'®hd door de gracieuze vormgeving.
Vjfbnische perfectie is bij Yvette Chau-
I ^j.e liet tot koele virtuositeit vervaagd.
91] banst met intense bezieling,' maar
s{ s afgestemd op een tere, fragile
6raanduiding- Daardoor komt zij wel
3tj],S 'n conflict met de wat harde dans-
v9i van het Operaballet. De techniek
V0. bet corps de ballet gaat steeds
y,j.ruit. Dit is een groot voordeel, maar
1 w ïhissen nog steeds de diepgang,
j itivr^°or de balletten de toeschouwers
i ®rv°ering kunnen brengen.. Wij wil-
V], b't niet afschuiven op rekening van
*0u ,}assieke ballet, dat „verouderd"
V-2'-'11 en niet meer bij machte om te
Een „Giselle" vooral zal steeds
ije bijzonder mooi ballet blijven, omdat
«tl °reografie en het gegeven knap
Schhr°0r danskunst zo bijzonder ge-
'ie t Ziin' Hetzelfde geldt ook voor
V%iTac ^es Cygnes". Ongeacht de
I W •Ur bic men heeft en ook los van
jgj.bische prestaties kan men beide
®'ten steeds weer aanschouwen zon
individuele prestaties- Die horen thuis
in het circus of in de show en wat dat
laatste betreft nog maar in beperkte
mate.
Het Ballet van de Nederlandse Opera
is onder leiding van Franpoise Adret
bezig zich te handhaven met behoud
van een klassiek repertoire, naast uit
gesproken mimische balletten en diver
tissementen. Het ballet „De Fotograaf"
van Adret-Nepo-Thiriet zoekt de allure
in een overdaad van decoratie, maar
het is een amusant geheel, dat nog kan
winnen wanneer de technische afwer
king verbetert. „Claire" daarentegen,
dat Franpoise Adret heeft gemaakt uit
Diepenbrocks onvolprezen Elektra Sui
te, boeit van begin tot eind. vooral ook
door de geladen sfeer, die Adret en
Martin Scheepers weten te creëren.
Van de overige programmapunten
vermelden wij het altijd weer goed voor
het theater uitgewerkte ballet van
Adret-Katchatourian „De droom van
Véronique"; de „Suite en Blanc" van
Lifar, waarbij hij bewijst een zeer kun
dig choreograaf te zijn; „De Ontgoo
chelden", de dansparabel van Jack Car
eer en Adrets „Quatre Mouvements".
De Pas de Deux uit „Casse Noisette"
werd door Hanny Bouman en Cesar
Horn onzeker gedanst. Het is teleur
stellend te moeten constateren, dat
juist in het nummer, waarbij het gaat
om de individuele prestaties van twee
leden van het Operaballet althans
Hanny Bouman tekort schiet.
Nog een slotopmerking over het
systeem van gastrollen. Daartegen zijn
naar onze mening geen bezwaren aan
te voeren. Integendeel. De methode, die
Adret volgt, is goed. Zij plaatst Yvette
Chauviré in rollen, die zich daartoe le
nen en het aandeel van deze Franke
danseres is niet zo opdringerig, dat het
Operaballet geheel op de derde plaats
komt.
De muzikale begeleiding was in goe
de handen van Anton Kersjens met het
Kunstmaandorkest. Bu-
■s sJ?asé te worden. De dwingende eis
letj "ter, dat juist deze etherische bai
ty^.1 in een hoge mate van perfectie
<ie ?en gedanst. Franpoise Adret heeft
beperkingen van haar dansgroep
gfbd. Zij heeft de beroemde choreo-
le®n van Coralli en Petipa bewerkt.
het een eigen versie, noem het
ter eigen mise en scène, dat doet niets
09 Zahe- Adret heeft met behoud van
rn S^scke kracht van de balletten
fc^öeilijkheden vereenvoudigd. Dit is
W a9ijk> want juist in de enerzijds
i^5 ^individuele, kunst van het ballet
Xnt111011 zodoende de verbluffende mo-
*ic)j 6n' waarbij de ballerina assoluta
Vjri °ntworstelt aan de beperkingen
kaj. Materie en gravitatie. Maar alles
1-n theater wordt getoond, blijft
0O]] 'n grote mate afhankelijk van de
!ver?ciiviteit. Men creëert geen kunst-
k in de schouwburg op alleen maar
De minister van Verkeer en Waterstaat
deelt in de memorie van antwoord aan
de Eerste Kamer mede, dat de opheffing
van de stop van Ternaayen een van de
drie onderdelen van het Nederlands-Bel
gische waterwegenvraagstuk is, waarover
het overleg tussen de Belgische en Neder
landse regering nog gaande is. Op 19 de
cember 1956 is aan de Belgische regering
medegedeeld, dat voor wat de stop van
Ternaayen betreft van Nederlandse zijde
wordt ingestemd met het daarvoor door
de heren Steenberghe en Van Cauwelaert
gedane voorstel. Op het ogenblik wordt op
een reactie van Belgische ziidc gewacht.
Met de opvatting, dat het verheugend
zou zijn indien de gemeenschapsgedachte
tussen België en Nederland, in de geest
De verkiezingen voor een nieuwe Wcst-
duitse Bondsdag zullen 15 september
a.s. worden gehouden. Het kabinet heeft
gisteren overeenstemming bereikt over
deze datum, die door bondskanselier Ade
nauer was voorgesteld.
De wens van de leidende politici van
Adenauers C.D.U. om de verkiezingen
•naar juli te verschuiven is dus niet ver
vuld. Deze politici meenden, dat de C.D.U.
bij verkiezingen in juli betere kansen zou
hebben.
De regering heeft evenwel uit algeme
ne staatsrechtelijke overwegingen beslo
ten de verkiezingen in september te hou
den. De zittingsperiode van de huidige
Bondsdag eindigt op 6 oktober.
1 Ve ende beeldhouwer Albert Ter-
V ?:!,n 10ste verjaardag te vieren. Ter-
te is van West-Vlaamse afkomst. Hij
geboren in Lichtervelde. Hij heeft
j i. zijn geboorteland de zwierigheid in
.Spreken niet verloren; men herkent
V®rmote aanstonds de Vlaming. In zijn
heeft hij de gemoedswarmte van de
\Jteling weten te binden aan een fijne
^beheersing. De klare structuur van
'^beelden wordt in zijn beste werk
bezield door geestelijke waarden.
Nii.oie beste werken behoren o.a. zijn
hj'lb:
ruiterstandbeeld, het Mariamo-
te Maastricht en zijn „Mater Do-
k1 voor de kerk te Noordwijkerhout
A.Ï Jozefbeeld voor de nieuwe kerk
re^?sterdam-West.
Sij blote ontving zijn opleiding aan de
F Sa*11'0 voor schone kunsten te Gent
XSjb de Rijksacademie voor beeldende
te Amsterdam. Na zijn vestiging
land liet hij zich als Nederlander
^h ter van een der protestantse ker-
zette
hij
--.He grote ogen op, toen
,°hds rond elf uur thuiskwam. Op
Xm- Iskamertafel lag namelijk een
le Je< we zijn er vandoor. Een blik op
V dden van zijn 14-jarige zoon en
Jflijuabde stiefzoon maakte de zaak dui-
zij waren er vandoor. Ze hadden
jta 0ag een stevige uitbrander van va-
X p°had en dat némen ze niet. Enfin
iStn e huishouden werd gealarmeerd,
!lotua de politie in Hilversum en ten-
via de politietelex alle bureaus
%ri land. Maar de heren bleven
r onvindbaar. Men trok zelfs
k do °P> totdat vader rond half twee
ÏHjt n.acht een idee kreeg. Hij stapte de
te v- zÜn woning gelegen kerk binnen
k' Vntete" woning gelegen
pn<j ?d de beide weglopers, rustig sla-
a- te een bank. Binnen een kwartier
ja-
XtJc Ze te hun bedden en er zal de vol-
bchtend, vrezen we, wel weer een
teande gevolgd zijn.
ires
tel,
functionarissen uit de tijd van
r? hókï'te uit de gevangenis ontvlucht
v<iih "ben per vliegtuig de wijk naar
Benomen. Hoe dat zo maar kon?
K ilUC UUb üAciui. ivviü
6 io i?trecteur van de gevangenis was
het komplot en ook meteen maar
y. AUUl^lUl Cil UVA
"et het vliegtuig naar Chili.
>5:
erg
scheen het juiste adres van
^ih tQrr, dmann geweten te hebben en
V «r? bwam de brief wat laat. Maar
tptia 'veerde toch nog en Herr Wied-
'ik e«n*'°nd werkelijk te kijken, toen
fXsp'Schrijven kreeg van de afwikke-
ternissie van de voormalige Wehr-
Waarin hem werd gemeld, dat
cet ijzeren kruis was toegekend
V 'Jat e °onde dapperheid in de oorlog
jX*en door Adolf Hitler getekende
hiXavS® het ereteken vergezelde. In de
t) biaai ba-oorlogse tijd had men het
niet kunnen uitzoeken, maar
was het nog nooit uitgereikte
i .s te voorschijn gekomen en
w dn „'edmann kreeg van over het
X hartelijke felicitaties van een
Ad°lf Hitier.
'hobrcie5.tl^er 's dood- Ze is 33 jaar oud
h» Wpi Ten voor een paard gaat dat
Eady Wonder is namelijk een
V wel een helderziend paard.
1 ueerde haar eigenaar tenminste
Sts5; T ®eft hem geen windeieren ge-
"k ant Wonder was namelijk in
X do0 Woorden op vragen te geven,
tv,, belangstellende bezoekers ge-
0cten en deed dat dan door een
op d ntal malen met een der hoe-
naturaliseren. Al zijn werken te noemen
zou vele kolommen vragen. We moeten
ons beperken tot een keuze van de voor
naamste. Daartoe behoren: Een buste in
marmer van prof. Bolland, twee werken
voor het museum Kröller-Müller, een
bronzen beeld voor het radiomonument te
Eindhoven, een stenen beeld van St.-
Dominicus voor het zusterhuis „Berg, en
Bosch", drie houten beelder voor de kerk
van de St.-Josephs-stichting te Zeist, een
beeldhouwwerk voor de kapel van O. L.
Vrouwe ter Eem in Amersfoort, een
buste van ir. Damme voor het post-
museum te 's Gravenhage, een stenen mo
nument van mgr. Prinsen in de Hintha
merstraat te 's Hertogenbosch, een monu
mentaal wapen van gepolychromeerd
hout voor de -ingang van het Nederlandse
paviljoen op de wereldtentoonstelling
te Parijs in 1937, een bronzen „Don
Quichotte" en „jongensportret" voor het
Haags Gemeente museum en een buste
van dr. H. E. van Gelder, eveneens voor
dat gemeente museum.
van de Benelux, algemeen zou worden
aanvaard en ook t.a.v. de havenpolitiek
tot gelding zou worden gebracht, kan de
minister instemmen, vooral indien in deze
gemeenschapsgedachte plaats zal zijn voor
een gezonde gemeenschappelijke vervoer-
politiek. Immers in dat geval zal ook de
door deze leden uitgesproken hoop in ver
vulling kunnen gaan, dat de verdere ver
volmaking van de economische unie tus
sen de Beneluxlanden ook zal leiden tot
het beëindigen van maatregelen tot pro
tectie van het Belgische binnenscheep-
vaartverkeer. De regering is in deze rich
ting werkzaam.
Vragen van Tweede-Kamerlid
aan minister Zijlstra
Door het lid van de Tweede Kamer, de
heer Peschar (P.v.d.A.) zijn aan de mi
nister van Economische Zaken een aantal
vragen gesteld, die o.a. betrekking hebben
op de eisen, waaraan gegadigden moeten
voldoen om op grond van de „Herziening
overeenkomst betreffende de haarden- en
kachelhandel 1952" voor een erkenning
als provinciaal grossier en als doorver
koper in aanmerking te komen. Hij stelt
vragen over de omzet, of de eisen niet
verstarrend werken en wil weten, waar
om de minister het aanvaardbaar acht,
dat van inkoopcombinaties, die erkend
wensen te worden, rechtspersoonlijkheid
wordt verlangd. Tot slot stelt hij de
vraag, of uit de zeer lange periode
ruim drie jaren die is verstreken sinds
het vragen van advies aan de commissie
bedrijfsregelingen en rekening houdend
met de vaak langdurige ambtelijke voor
bereidingen. vóór dat tot het vragen van
advies wordt overgegaan, niet moet wor
den geconcludeerd, dat de toegepaste pro
cedure ontoereikend is voor het voeren
van een slagvaardig kartelbeieid?
Het woonoord Lunetten te Vught, een
deel van het vroegere concentratiekamp
aldaar, waarin thans nog 2400 Ambonne-
zen zijn ondergebracht en dat eigendom
is van het ministerie van Oorlog, zal te
zijner tijd worden ingericht tot magazijn
ruimte voor het leger.
Door de dienst Ambonnezenzorg was
reeds besloten uit dit woonoord 200 ge
zinnen over te brengen naar het kamp
Donzel te Nistelrode bij Oss, dat in juni
of juli gereed komt.
Er heeft een plan bestaan, de barakken
in het kamp te Vught te verbouwen tot
woningen. De kosten hiervan zouden
echter zo hoog worden, dat nieuwbouw
voordeliger is.
De overblijvende, eveneens ongeveer 200
gezinnen, zullen nu worden overgebracht
naar de nieuwe kampen, die, tevens ter
voorziening in de huisvestingsproblemen
in andere woonoorden, in aanbouwof
in voorbereiding zijn in Capelle a. d.
IJssel, Leerdam, Vaassen en Winterswijk.
Het antwoord op de door vele leden
van de Eerste Kamer gestelde vraag om
trent de kosten van een tunnel of brug
ter verbinding van Zeeuwsch-Vlaanderen
met de rest van Nederland moet de mi
nister van Verkeer en Waterstaat tot zijn
leedwezen nog schuldig blijven. Eerst een
verder gaande, zeer omvangrijke studie
zou het mogelijk maken hierover enig in
zicht te verschaffen. Aldus staat te lezen
in zijn memorie van antwoord n.a.v. de
begroting van zijn departement.
In antwoord op de vraag of afgezien
van een tunnelverbinding met Zeeuwsch-
Vlaanderen vaste verbindingsmogelijk
heden over de Westerschelde denkbaar
worden geacht, deelt de minister mede,
dat de bouw van een brug over deze ri
vier. uit zuiver constructief oogpunt be
zien, wel mogelijk is. Daar zij echter een
belangrijke zeevaartweg zou kruisen, zou
zij aan buitengewoon en zeer hoge eisen
moeten voldoen en daardoor buitensporig
kostbaar worden. De minister meent dat
de tijd voor een nader onderzoek daarvan
nog niet rijp is.
Over de vergroting van de buitenhaven
van Scheveningen heeft de regering nog
geen beslissing genomen; de inmiddels
noodzakelijk gebleken beperking op de
overheidsinvesteringen zal, naar de minis
ter voorkomt, een beslissing in gunstige
zin niet bevorderen.
Op maandag 29 november is het 25 jaar
geleden, dat O. L. Vrouw de eerste maal
verscheen aan vier dorpskinderen in het
plaatsje Beauraing, aan de rand der Bel
gische Ardennen. Ter gelegenheid van dit
jubileum bereidt de vereniging „Neder
lands Comité Pro Maria" een bedevaart
naar het genade-oord voor, welke duurt
van 28 tot en met 30 november.
In de loop van het bedevaartseizoen ver
trekken nog zes bedevaarten naar Beau
raing.
In de eerste zes maanden van 1956 werd
de specerijenmarkt gekenmerkt door wei
nig activiteit en het prijspeil van alle
produkten vertoonde een dalende tendens,
aldus bericht W. F. Westermann Co.
C.V. in haar jaaroverzicht. De terughou
dendheid van koperszijde werd veroor
zaakt doordat men nog over voorraad be
schikte om aan de vraag te voldoen.
Tegen het midden van het jaar verbe
terde de marktstemming en ontwikkelde
zich een leuendige handel, waarbij de
prijzen zich in krachtig opwaartse rich-
Het Hof van de Europese Gemeenschap
voor Kolen en Staal heeft uitspraak ge
daan in de zaak die de Geitling Roerko-
len verkoopmaatschappij aanhangig had
gemaakt tegen de Hoge Autoriteit. Zoals
men weet, had de Hoge Autoriteit het be
sluit genomen, dat met ingang van 1 april
1956 in plaats van het Roerkolenkartel
drie verkoopmaatschappijen moesten
worden opgericht. Daarenboven was be
paald dat de groothandel direct bij een
van deze nieuwe maatschappijen zou kun
nen kopen, als hij tenminste per jaar een
hoeveelheid van 12.500 ton zou afnemen.
Geitling bleef op het standpunt staan,
dat tenminste 25.000 ton per jaar moest
worden gekocht en dat iedereen die daar
beneden bleef toch nog bij het centrale
verkoopkantoor zijn aankopen zou moeten
doen.
Het Hof heeft thans in zijn vonnis vast
gelegd, dat bij handhaving van deze
marge van 25.000 ton de onafhankelijkheid
van de drie verkoopkantoren niet vol
doende zou zijn gewaarborgd. De uitwer
king van het vonnis zal in Duitsland niet
zeer sterk zijn, maar voor Nederland,
België en Frankrijk is deze uitspraak van
grote betekenis.
ting bewogen. In hoofdzaak werden de
afbrokkelende noteringen van de diverse
produkten tot staan gebracht door de ge
beurtenissen op politiek gebied, met name
de crisis in het Midden-Oosten.
De prijsstijging op de produktenmarkt
openbaarde zich in minder hevige mate
dan die tijdens het Korea-conflict. Door
het sluiten van het Suez-kanaal waren
de rederijen genoodzaakt de vrachttarie
ven te verhogen en de mogelijkheid tot
verdere verhogingen was mede een bron
van onzekerheid.
Na ontspanning van de internationale
politieke verhoudingen sloot de produk
tenmarkt aan het einde van het jaar in
kalme stemming met iets teruglopende
noteringen. De pepermarkt verzwakte ook
in 1956 aanzienlijk. De bereikte omzet op
de heropende peper-termijnmarkt met
nog geen vol jaar in werking stemde
evenwel tot tevredenheid.
Een haussestemming in nootmuskaat en
foelie zette opnieuw in en vooral de
schaarste aan nootmuskaat nam ernstige
vormen aan. Na het laagste bereikte punt
steeg de nootprijs in de loop van novem
ber ongekend met ruim 350 pet. De handel
in gemberwortel, turmeric, kardamoms en
piment bleef beperkt tot aankopen voor
het binnenlands gebruik. Medio april werd
de offciële exportprijs van Jamaica
piment met 100/gereduceerd en stelde
het Jamaica Marketing Department de
nieuwe minimumprijs vast op 520/d. per
cwt. netto fob. Kingston.
De balans van het Produktschap voor
Vee en Vlees geeft per 31 december 1956
een batig saldo aan van 618.284. De
rekening van baten en lasten sluit met
een voordelig saldo van 199.792.
Het financiële jaarverslag zal worden
behandeld in een op 3 april te houden
openbare bestuursvergadering van het
Produktschap.
Ten behoeve speciaal van degenen, die
buiten de Katholieke Kerk staan, organi
seert de katholieke actie „Voor God" in
samenwerking met het katholieke centrum
van bioscoopdirecteuren in een aantal
plaatsen zgn. cinemagesprekken. Er is
een keuze gemaakt van boeiende films,
die tegelijkertijd de mogelijkheid openen
tot een gesprek na afloop over de proble
men, die in deze films worden gesteld. Op
zondag 24 maart begint deze reeks in
Amsterdam; op 331 maart in Zwolle; op 3
april in Gouda. Andere plaatsen zullen
volgen.
De katholieke actie „Voor God" heeft
gemeend met deze proef te moeten begin
nen. Zij past geheel in haar doelstelling:
in het particuliere en het publieke leven
de christelijke geest en de christelijke le
vensnormen ingang te doen vinden. Zij
tracht dit te doen met gebruikmaking van
de moderne publiciteitsmiddelen. Hiertoe
behoort ongetwijfeld de film. In tal van
films wordt de toeschouwer geconfron
teerd met levensproblemen, die dikwijls
ook zijn eigen levensvragen weerspiege
len.
De eerste keuze is gevallen op de beken
de films: „De waarheid omtrent ons hu
welijk" en „Mensen zoals jij en ik"
Gesprekleiders zullen zijn priesters en
leken o.a. H. Godding, K. Gomes, M. Hen-
sen, S. Jelsma, Paul de Waart e.a.
Ten overvloede zij er op gewezen, dat
deze „cinemagesprekken" uitsluitend be
doeld zijn voor niet-katholieken.
Bij K.B. ,is mej. dr. A. de Waal te
Utrecht, oud-staatssecretaris van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen, be
noemd tot ridder in de orde van de Ne
derlandse Leeuw. Voorts is haar met in
gang van 16 maart 1.1. toegekend de per
soonlijke titel van raadsadviseur-honorair
bij genoemd ministerie.
Voor Pasen is de grootste internatio
nale televisie-uitzending in voorberei
ding, die ooit heeft plaats gehad. Elf
verschillende landen, waaronder Ne
derland, zullen er aan deelnemen.
Het idee is uitgegaan van Cecil Mc-
Givern, adjunct-directeur van de
BBC-televisie, die een programma wil
de hebben, dat laat zien, wat er met
Pasen in Europa gebeurt.
De Eurovisie heeft zich intussen tot
de elf landen gewend met het verzoek
om eik een voorstel jn te dienen voor
een programma, dat vjjf tot zeven mi
nuten zal duren. Deze programma's
zullen worden verwerkt in een uitzen
ding, die ongeveer 75 minuten zal du
ren en die door alle betrokken landen
zal worden gerelayeerd.
Bij wijze van proef zendt Radio Va-
ticana dagelijks uit op de middengolf
band via één van zijn nieuwe zenders,
die ten noorden van Rome staat opge
steld en die een sterkte heeft van
120 kw.
Van verschillende zijden is reeds ge
rapporteerd, dat de geluidssterkte goed
is en dat de ontvangst niet wordt ge
stoord.
De proefuitzendingen vinden des
avonds om half acht plaats op de 196
meterband.
De kortegolfzender, die de Neder
landse katholieken aan de H. Vader
hebben geschonken, is nog niet in de
lucht, maar lang zal dat niet meer
duren.
De Arnhemse toneelgroep Theater
is met de NTS overeengekomen, dat
zij in het seizoen 19571958 voor de
Advertentie
Hef beste-ontbijt !n de kortste tijdI
heeft gekregen, is het herstelde contact
met haar jongste zoon Jack, die negen
jaar geleden met het gezelschap van Hans
Kaart naar Zuid-Afrika was gegaan.
de
grond te stampen.
Een erc-comité, een comité van aan
beveling en een werkcomité zjjn opgericht
om aan het veertigjarig toneeljubileum
van Coba Keiling een meer officieel tintje
te geven. Zfl gaat dit jubileum vieren met
de rol van moeder in „Een bruid in de
morgen" van Hugo Claus, op 30 maart
in de Rotterdamse Schouwburg en op 2
april in de Koninklijke Schouwburg te
Den Haag. Haar meisjesnaam, Kuitert
heeft zjj moeten veranderen in Keliing
toen zij in het gezelschap van Jan Fa-
bricius kwam.
Als meisje van 12 jaar speelde zij in
de Amsterdamse Stadsschouwburg al kin-
derrollen en tijdens de eerste wereldoor
log trad zij met „mobilisatiegroepjes" op.
Zij wil haar loopbaan eigenlijk tellen van
1917 af, toen zij bij Willem Royaards kwam.
Achtereenvolgens speelde zij daarna bij
Colust en Poons in de Plantageschouw
burg te Amsterdam, revue's en operettes
bij Nap de la Mar, tot ze wel 500 keer
„Mooie Juultje" (van Volendam) was in
de operette van die naam van Jan Le-
maire.
Na haar huwelijk in 1921 deed ze het
aanvankelijk een beetje kalmer aan. Later
ging ze op tournee door Nederland en
België met Henri Brondgeest, nam enga
gementen aan bij Cor Ruys, „Het Masker"
Jan Fabricius in het Odeontheater in Den
Haag, bij Van Bijlevelt en Aerschot, ze
ging met Jan Musch en Anton Ruys een
rondreis door Indië maken (in 1928), trad
teruggekeerd, in de operette „Lach en
Vergeet" van Loius Davids op en vormde
vervolgens een eigen gezelschap in de re
sidentie. In 1935 speelde zij met Adolf
Engers en Cruys Voorbergh Molnar's „In
een smal straatje", waarmee later ook
Indië mocht kennis maken en dat een van
haar grootste successen is geweest. Totdat
zij in 1950 bij Rotterdams Toneel kwam
is zij nog opgetreden bij Cor van der Lugt
Melsert, Louis de Vries (een tournee naar
West-Indië met „De wijze Kater", Spook
trein" en „Geveltoerist").
Coba Keiling, die ook meermalen voor
film, radio en televisie is uitgenodigd, re
gisseert nog altijd enkele amateurgezel
schappen in Den Haag en Delft.
Een van de mooiste dingen, die zij ter
gelegenheid van haar jubileum reeds
televisie drie stukken zal spelen en wel
op 9 oktober in een gezamenlijk pro
gramma en op 22 februari en 26 maart
van het volgende jaar respectievelijk
voor AVRO en NCRV.
Dit plan is in zoverre een experi
ment, dat Theater zich heeft verplicht
om zich drie weken vóór iedere speel-
datum vrij te maken voor de repeti
ties van het televisiespel. Men moet
dus deze „geblokkeerde" perioden zien
in te passen in het eigen spelschema
en de ervaring zal moeten leren, of dit
mogelijk is, aangezien het de bedoeling
is, dat het aantal eigen uitvoeringen
in den lande vrijwel onverminderd
blijft.
De drie stukken waarvan de keuze
nog niet vast staat, zullen niet op het
eigen repertoire van de groep worden
opgenomen. De speltechniek voor de
televisie is namelijk anders dan die in
een schouwburg en men wil juist, dat
de acteurs en actrices zich geheel kun
nen concentreren op hun optreden
voor de camera's. Het spel zal onder
leiding staan van een televisieregis
seur. Diens keuze wordt bepaald door
de groep en de N.T.S. in onderling
overleg, maar de beslissende stem ligt
bij de laatst genoemde.
De heer R. de Vries van Theater,
die deze mededelingen gisteren op een
persconferentie in Amsterdam heeft
verstrekt, vertelde verder nog, dat
men door dit experiment de televisie
en de toneelwereld uit een impasse
hoopt te helpen. De N.T.S.die zelf de
beschikking heeft over een vaste kern
van maximaal 20 spelers, moet nu na
melijk geregeld een beroep doen op ac
teurs en actrices van diverse groepen
in den lande. Dezen kunnen zich of
niet vrijmaken, of moeten hun rollen
leren tussen het andere werk door,
Daardoor zijn ze vaak niet in staat zich
voldoende te prepareren. Als het nu
mogelijk blijkt, dat een gehele groep
gedurende een bepaald aantal weken
per jaar beschikbaar kan zijn voor de
televisie, zonder in botsing te komen
met de eigen plannen en verplichtin
gen, zal de N.T.S. proberen ook de
andere gezelschappen op dezelfde wij
ze te contracteren. Men streeft naar 5
opvoeringen per jaar van de diverse
groepen.
De heer De Vries, die televisie niet
ziet als een concurrent, maar eerder
als een stimulans voor de toneelwe
reld, gaf te kennen, dat de acteur het
nieuwe medium nodig heeft voor zijn
vorming en het, anders dan wordt
verondersteld, wel degelijk ambieert,
er mee in aanraking te komen, en „dat
niet alleen om de schnabbel". De er
varing van de zogenaamde spreidings
gezelschappen is immers, zo vertelde
hij, dat de kijkers er prijs op gaan stel
len ook een meer persoonlijk contact
met de spelers in een schouwburg te
krijgen. Gezien deze gezonde wissel
werking zou het onverantwoord zijn,
wanneer de toneelwereld en de tele
visie elkaar niet zouden vinden. Het
niveau van de televisie-uitzendingen
kan zo mede bepalend worden voor
het artistieke verlangen van de ko
mende generaties. Dit klemt temeer,
wanneer men de groei van de televisie
in het oog houdt. Sinds 1 januari is
het aantal geregistreerde kijkers ge
stegen van 100.000 tot 130.000, hetgeen
betekent, dat er gemiddeld tienduizend
toestellen per maand zijn bijgekomen!
De heer J. W, Rengeling van de
N.T.S. deelde voorts nog mee, dat de
heer K. Rijkers zijn functie als leider
van de T.V.-toneelkern met het oog op
zijn leeftijd zal neerleggen. Hij wordt
opgevolgd door mevrouw A. Wester
ling, dramaturge van de toneelgroep
Theater.
Robert Strom, New Yorks 10-jarige
wiskundewonder, heeft dinsdagavond
zijn televisiewinst verhoogd van 64.000
tot 80.000 dollars.
Met de beantwoording van drie vra
gen op het gebied van de elektronica,
de fysiologie en de astronomie werd
hij de eerste, die meer dan 64.000 dol
lars in dit programma won. De door
de „sponsors" oorspronkelijke uitge
loofde prijs is, zoals men weet, ver
hoogd tot een mogelijk maximum van
256.000 dollars.
Volgende week komt Robert opnieuw
voor de camera's. Heeft hij succes, dan
kan hij zijn totale winst verhogen tot
96.000 dollars.
De kwaliteiten van de rechtstreek
visie gistermiddag gaf van de inter
land NederlandLuxemburg, waren
omgekeerd evenredig aan die van de
wedstrijd zelf, welke zoals men el
ders in onze sportrubriek kan lezen
de Nederlandse voetbalkundigen nu
niet bepaald in juichkreten heeft doen
losbarsten ondanks de zege.
Regisseur Dick van Bommel zorgde
ervoor, dat de kijkers het spelverloop
door middel van heldere beelden tot
in details konden volgen, voorzover de
spelers in het veld hem dat niet on
mogelijk maakten door het afvuren
van luchtpijlefc die het gezichtsveld
van de camera* ver te boven gingen.
Het commentaar van Aad van Leeu
wen was soms al te sober. We had
den bijvoorbeeld graag van hem ver
nomen, waarom het derde Nederland
se doelpunt werd geannuleerd.
Tevoren had de NCRV-televisie de
grotere jeugd geamuseerd met een af
wisselend programma, waarin Hans
Rensenbrink weer verschillende dieren
introduceerde en waarin Henk Bou
man een paar leuke goocheltoeren ver
richtte.
Met „De Gehangene", een klucht
met een moraal van Henri Ghéon in
een bewerking en onder regie van Wim
Bary, heeft de K.R.O.-televisie gister
avond een uitstekende keus gedaan.
Het is een spel, dat de massa aan
spreekt en dat ondanks de eenvoud
van gegeven en uitwerking, van het
begin tot het einde boeit. Want hoe
veel kostelijk toneel bevat het en
welk een wijsheid en mensenkennis
gaan er achter de uiterlijke dwaas
heid schuil.
Wim Bary had zonder zijn toevlucht te
nemen tot experimenten, de humor
van het geval prachtig uitgebuit, wat
hem niet moeilijk viel. omdat hij in
Gerard Hartkamp als de gewetenloze
waard, Fientje Berghegge als diens
hebzuchtige vrouw, Al Noyons als de
gendarme, maar vooral in Han Bentz
van den Berg als de excentrieke rech
ter en Jules Croiset in de titelrol,
spelers had gevonden, die volledig aan
zijn intenties beantwoordden.
Alle hulde voor de decors van Fok-
ke Duetz en het fascinerende gitaar
spel van Pieter van der Staak, dat
prachtig in de sfeer van het stuk paste.
De belichting en daardoor de helder
heid van het beeld, liet daarentegen
nu en dan te wensen over.
Vrouw T taties van de Amerikaanse chimpansee
iuuw i Betsy. In de rubriek .Kort Journaal''
Wij zijn kapitalistische feestneuzen. is daarvan ruim melding gemaakt. Het
Immers we vieren behalve Moederdag fenomeen Betsy heeft overigens aan-
ook nog Valentijndag en bovendien de leiding gegeven tot een Jourth
verjaardag van de vrouw, die ons
dierbaar is. In 4e Sovjet-Unie is de
zaak beter georganiseerd. De New
York Times weet over de Vrouwedag,
die op 8 maart is gevierd, te melden:
„Alle vrouwen in alle sectoren van
het leven worden vandaag gehuldigd
wegens hun prestaties en aangespoord
om nog meer voor het Moederland te
doen. Om te demonstreren hoe serieus
de regering deze feestviering opneemt
heeft zij toegestaan, dat alle vrouwen
vandaag twee uur eerder naar huis mo
gen gaan.
Dagenlang hebben de mannen in de
rij gestaan voor de snoepkiosken en de
winkels om presentjes te kopen voor de
vrouwen die een rol spelen in hun leven,
want de Vrouwedag is een combinatie
van Moederdag, Valentijndag en ver
jaardag
De Russische kranten hebben in de
afgelopen dagen vol artikelen gestaan
waarin de vooruitgang welke de vrou
wen onder het communistisch bewind
hebben gemaakt, wordt bezongen. Het
is waar in de meeste gevallen zijn de
Russische vrouwen geheel gelijk gewor
den aan de mannen in de middelmatig
heid, die allen kenmerkt."
De Amerikaanse luchtmacht kampt
met modeperikelen. Om deze netelige
kwesties op te lossen is er door het
luchtmachtopperbevel een zgn. „mode
coördinator" aangewezen, wiens taak
het zal zijn naar de overzeese bases te
vliegen en de vrouwen der daar gele-
gerden te onderrichten in het dragen
van stijlvolle kleding en haar de mode,
zoals die in de V.S. gevolgd wordt, toe
te lichten. Dit ontlokte de Amerikaanse
„Cleveland Plain Dealer" het volgende
commentaar:
„Natuurlijk willen wij, dat het vrou-
column" in de „Times":
„Reeds eerder heeft Betsy werken ver
kocht, o.m. „Cabbage Worms", dat 40
dollar opbracht, en „Inferno" en „Otter
in Avalanche", die elk voor 25 dollar
weggingen. Deze titels suggereren een
hang naar het macabere, misschien zijn
zij zelfs zo gekozen „pour épater le
bourgois". Dergelijke symptomen zijn in
tussen vrij normaal voor een kunstenaar
van de „avant garde" en Betsy moet
wel tot de „avant garde" behoren, om
dat zij de eerste chimpansee inder
daad zelfs de eerste aap van welk soort
ook is, wier kunst erkenning ver
werft. Vergeleken met andere „hand
arbeiders", zoals havenarbeiders en
mijnwerkers zijn de artiesten onvoldoen
de georganiseerd, zodat hun belangen in
het gedrang komen. Hier is dat inder
daad het geval. Mecenassen zijp schaars
tegenwoordig en wanneer een kenner
40 dollar uittelt voor een schilderij van
een aap, heeft hij 40 dollar minder om
aan schilderijen van een mens uit te
geven. Ofschoon wij niet weten van welk
formaat Betsy's doeken zijn, is het toch
hoogstwaarschijnlijk want zij gebruikt
al haar twintig vingers dat zij alles
behalve miniaturen zijn; het muurvlak,
dat Betsy met haar doeken gaat inne
men, is hopeloos verloren voor haar
menselijke rivalen. Artiesten wij ge
bruiken het woord hier in de gewone
betekenis hebben alle reden om be
zorgd en gealarmeerd te zijn bij de op
komst van een concurrent, die niet al
leen „ongeorganiseerd" is, maar boven
dien op unfaire wijze grote voordelen
geniet van niet belastingplichtig te zijn
en het dubbele aantal handen te heb
ben."
Aan bovengenoemde faciliteiten kan
nog worden toegevoegd: vrije kost en
inwoning plus kosteloze verstrekking
van de benodigde materialen. Inder-
\v iiu.il w ij y ud i uci> v iuu i J 7 i i_ 7
welijke deel van ons volk er aardig uit- ~a'zf.r' een bedreiging van
ziet en te allen tijde presentabel is. Zo of bonafide moderne kunst. Dit dier-
nu en dan hebben enkele commandanten lijke onderkruipen staat bovendien nog
van overzeese bases zich belast met dit onder patronage van dierentuindirec-
probleem en de taak op zich genomen teuren.
De Times eist, dat er paal en perk
worde gesteld aan dit verschijnsel,
maar ook dat is een probleem:
„De kwestie is welke sancties kunnen
om de dames onder hun jurisdictie bij
te brengen wat zij wel en wat zij-niet
mochten dragen. Een generaal, zo her
inneren wij ons, fronste de wenkbrau
wen bij hetzien van shorts en andere
onderdelen van de vrouwengarderobe,
die meer behoren bij een badplaats dan
een militair kamp. Misschien zou een
„modecoördinator" meer van deze zaken
weten dan een generaal. Maar zijn de
vrouwen van onze overzee dienende mi
litairen dan zo dom, dat hun mode „ge
coördineerd" dient te worden? Kunnen
zij zelf niet in tijdschriften en kranten
zien wat de vrouwen thuis dragen? Of
is het de taak van de luchtmacht haar
deskundig voor te lichten over de laat
ste snufjes?"
Ongetwijfeld heeft de lezer reeds
se reportage, die de Nederlandse tele-1 kennis genomen van de artistieke pres-
artiesten tegen apen nemen. Apen apen
na en hun directeuren zijn tuk op bij
verdiensten. Deze avant-garde moet wel
uitbreiden. Hoe kan men een uitbarsting
van aap-achtig genie en het gevolg
daarvan het afremmen van de artis
tieke conjunctuur voorkomen? In ons
land worden enigszins analoge gevallen
in de industrie opgelost door de perso
nen in kwestie „naar Coventry te zen
den" (vakverenigingsuitdrukking voor
„doodverklaren". Red.). Maar te ver
wachten is, dat op het artistieke vlak
zo'n maatregel niet afschrikwekkend kan
werken. Aritiesten verlangen er nu een
maal naar alleen te zijn; en wanneer zij
dan bovendien nog apen zijn zullen zij
niet eens het gebrek aan beleefde con
versatie opmerken."
