Jitspraak van Karlsruher hof
is vis noch vlees
Consequentie met getrokken
Struise Friezin uitverkoren tot Zingende
Huisvrouw van Nederland
annen
De geldigheid van het Duitse concordaat
„ZUSTER LUC
Godsdienstonderwijs op
de openbare school
De warmste maart
sedert eeuwen
Deken L. J. J. Schamper
Reddingsvlotten voor de
rampgebieden
Boelganins brief aan
Hansen
De Heidse-Peel te
Venray in brand
PAGINA 3
MAANDAG 1 APRIL 1957
B. en W. van Apeldoorn willen
subsidie geven
April-temper aturen.1
Vis noch vlees
ere-kanunnik van het Haarlemse
kapittel
KEES PRUIS OVERLEDEN
Als ooit het water weer
zou komen
UIT 1200 DEELNEEMSTERS:
Uilen naar Athene dragen?
NU IN HET NEDERLANDS
Ware „Clivia"-
geschiedenis
Boven de politieke partijen
(Van onze correspondent)
In de komende raadsvergadering der
gemeente Apeldoorn zal een voorstel
van de meerderheid van B. en W. aan
de orde komen om het godsdienstonder
wijs op de openbare lagere scholen in
de gemeente te subsidiëren.
Een lid van B. en W. kan zich niet
met het voorstel verenigen, omdat vol
gens hem de gemeente wettelijk niet
meer mag doen dan het kosteloos ter be
schikking stellen van lokalen voor het ge
ven van dit onderwijs. Bovendien past
volgens dit lid de bedoelde subsidierege
ling slecht in het door de wet aanvaarde
stelsel van financiële gelijkstelling tussen
openbaar en bijzonder onderwijs.
De meerderheid van B. en W. merkt in
de motivering van het voorstel o.a. op,
dat het voor haar vaststaat, dat met het
geven van godsdienstonderwijs op de
openbare lagere scholen zó grote geeste
lijke belangen worden gediend, dat het
brengen van een financieel offer daarvoor
door de gemeente alleszins gerechtvaar
digd en verantwoord is.
B. en W. menen, dat hun voorstel geen
consequenties met zich brengt ten aan
zien van het bijzonder onderwijs.
Aan sommige prof. chr. en r.-k. scho
len wordt dit onderwijs door geestelijken
gegeven. Deze geestelijken kunnen echter
niet als vakonderwijzers in de zin van de
Wet worden aangemerkt. Htfn wedden
kunnen dus ook niet in de gemeentelijke
vergoeding aan vakonderwijzers worden
opgenomen. In die zin hebben Ged. Sta
ten van Zuid-Holland zich in 1955 uit
gesproken en over dit beginsel is binnen
kort een uitspraak te verwachten van de
Kroon in een geding tussen de gemeente
Sneek en het bestuur van een r.-k. ulo
school aldaar.
Ook achten B. en W. van Apeldoorn het
in strijd met de wet de salarissen van
speciale godsdienstleraren aan bijzondere
scholen op te nemen in de exploitatiever
goeding. Amsterdam doet dit wel, maar
volgens B. en W. van Apeldoorn is dit in
strijd met de wet.
Een rechtstreekse subsidie voor het ge
ven van godsdienstonderwijs op bijzon
dere scholen is evenmin wettelijk toege
staan. OP grond van een en ander me
nen B. en W. dan ook te kunnen stellen,
dat hun voorstel geen consequenties met
zich mee zal brengen.
11 daat van 20 juli 1933 op het ogenblik
1 O baseren:
De zojuist geëindigde maand
maart is de warmste sedert het be
gin der waarnemingen in 1706. De
gemiddelde temperatuur bedroeg te
De Bilt 8,4 graden Celsius. Dit is
0,4 graden hoger dan die van maart
1750, welke tot nu toe de warmste
maart kon worden genoemd.
De afgelopen maand had dan ook
een gemiddelde temperatuur, die
ongeveer normaal is voor april. Het
aantal uren zonneschijn bedroeg te
De Bilt 116 tegen 133 normaal. De
hoeveelheid regen was overal gro
ter dan normaal. Hier en daar 's
zelfs het dubbele van de normale
maandsom gevallen.
(Van onze correspondent)
BONN, Maart 1957.
In de onderwijsvvetgeving van de
Duitse „Lander" Nedersaksen en Hes
sen en van de Hanzestad Bremen zijn,
zoals bekend, bepalingen opgenomen,
die in strijd zijn met het concordaat,
dat op 20 juli 1933 werd gesloten
tussen het Hitler-regiem en het Vati-
caan. Terwijl het concordaat, de rech
ten van de ouders garanderend, de
stichting en instandhouding van bij
zondere scholen mogelijk maakt door
een juridische gelijkstelling met de
staatsscholen, worden deze laatste on
derwijsinstellingen in bovengenoemde
Lander sterk bevoordeeld. De confes
sionele scholen zijn er daardoor voor
zover zij er toegelaten zijn, juridisch
en financieel in een zeer nadelige po
sitie komen te verkeren, tengevolge
waarvan haar instandhouding zeer
moeilijk is geworden.
Het Vaticaan heeft de bondsregering
daar destijds op gewezen. Het verklaarde
toen, dat het concordaat als volkenrechte
lijk verdrag zijn geldigheid ondanks de
Duitse ineenstorting en de verdeling van
het land had behouden. Het concordaats-
recht staat als ouder recht tegenover de
West-Duitse grondwet en speciaal tegen
over het recht van de afzonderlijke bonds-
landen.
De bondsregering heeft daarom bij het
constitutionele gerechtshof te Karlsruhe
het verzoek ingediend om de school
wetten van Nedersaksen onverbindend te
verklaren wegens strijd met het concor
daat. Bonn stelde, dat Nedersaksen door
zijn weigering om zich aan het concordaat
te houden heeft gehandeld in strijd met de
grondwet en met de in de bondsstaat ver
eiste trouw.
Het constitutionele gerechtshof is met
deze redenering niet meegegaan. Welis
waar heeft het de ononderbroken geldig
heid van het concordaat erkend, voor
zover het de bondsrepubliek (bondsrege
ring en wetgevende bondsorganen) betreft,
doch het heeft de conclusie betreffende de
gebondenheid der deelstaten niet overge
nomen. Dit dualisme baseert het op „het
nadrukkelijk federalistische karakter van
de grondwet", die het bepalen van het
„cultuurbeleid" aan de ,',Laender" zelf
overlaat.
Aan deze uitspraak zullen de tegen
standers van het concordaat even weinig
plezier beleven als de voorstanders.
Z.H.Exc. de bisschop van Haarlem
heeft benoemd tot ere-kanunnik van het
Haarlemse Kathedraal Kapittel, de hoog
eerwaarde heer L. J. J. Schamper, de
ken en pastoor van Purmerend.
De bisschop heeft deze eenoeming zon
dag j.l. aan deken Schamper medege
deeld bij gelegenheid van het begin van
zijn vormreis in het dekenaat Purme
rend.
Deken Schamper werd 7 maart 1888 in
Leiden geboren en werd priester gewijd
9 augustus 1914. Daarna was hij achter
eenvolgens kanelaan in Halfweg en Hout-
rakpolder. Voorburg, Amsterdam (H. Bo-
nifacius), Castricum, Haarlem (Oud-Scho
ten, St.-Bavo) en 's-Gravenhage (H. Wil-
librordus;. Op 21 april 1934 werd bij pas
toor in Schoten op 6 november 1937 in
Zwaag en op 23 augustus 1941 volgde ten
slotte zijn benoeming tot deken en pas
toor te Purmerend.
Te zijnen huize is vrijdagmiddag na een
langdurig lijden op 68-jarige leeftijd over
leden de cabaretier en revue-artiest Kees
Pruis. Bijna een halve eeuw heeft Kees
Pruis op de planken gestaan en tal van
successen geoogst. Voor het laatst is hij
opgetreden op de laatste avond van het
vorige jaar (voor militairen in Ermelo).
Volgens de uitdrukkelijke wens van de
overledene zal de begrafenis in alle stilte
geschieden.
Door bemiddeling van het Bureau Be
scherming Bevolking hebben de gemeen
ten in de Zeeuwse en Zuidhollandse ramp
gebieden de beschikking gekregen over
een aantal vlotten met groot drijfvermo-
gen. Deze vlotten die, naar gelang van de
grootte, plaats bieden aan 60, 40, 25 en 20
personen, zijn afkomstig van oude rege
ringschepen, die enige tijd geleden in Rot
terdam zijn gesloopt.
De eerste zending (18 stuks) is dezer da
gen in Vlissingen aangekomen. Terneu-
zen en Breskens krijgen elk twintig van
deze vlotten. Twee vlotten voor veertig
en een voor 25 personen worden in
Graauw-Langendam gestationeerd. Ver
der krijgen vele plaatsen vlotten voor 25
personen: St. Maartensdijk 6, Aagtekerke
2, Haamstede 4, Scherpenisse 6, Kortgene
10, Dreischor 10 en Wolphaartsdrijk 5.
Vlotten voor 20 personen komen in Burgh,
IJzendijke en Zierikzee.
Maarschalk Boelganin heeft in de brief,
welke hij, zoals gemeld, vrijdag aan pre
mier Hansen heeft gezonden, Denemarken
gewaarschuwd, geen toestemming te ver
lenen voor de legering van' met atoomwa
pens uitgeruste Amerikaanse eenheden.
De inhoud van Boelganins schrijven is
zaterdag te Kopenhagen bekendgemaakt.
Boelganin zegt, dat een groot deel van
het Deense grondgebied, nl. Groenland, al
een militaire basis van de V.S. is. Door
het stationeren van atoomwapens in De
nemarken zelf zou het land grote kans
lopen in een oorlog, waarin vanzelfspre
kend ook door de tegenpartij atoomwa
pens zullen worden gebruikt, volkomen te
worden vernietigd.
In Westelijke kringen heeft de inhoud
van het schrijven geen grote verrassing
gewekt. Hij komt in veel opzichten over
een met de inhoud van de brief, welke
Boelganin vorige week aan de Noorse
premier richtte. Deze correspondentie
wordt gezien als onderdeel van een diplo
matieke „zenuwenoorlog" tegen Scandi
navië, waar de relatief zwakste leden-
landen van de NATO gelegen zijn.
Als 14-jarig meisje tekende Si gr id Vndset haar geboortehuis en de kerk.
Illustratie uit het eerst deel van „Pantheon der Nobelprijswinnaars".
Eveneens, dat het Nederlandse volk uit
zijn passiviteit wordt gehaald. Wellicht is
het goed, het volk los van de politieke
partijen injecties te geven. Hoe stelt men
zich dit echter concreet voor Er is reeds
een organisatie, die zich daarmee bezig
houdt.
Tot de aanwezigen behoorde de weleerw
heer Henri de Greeve, die eveneens van
oordeel was, dat dit werk al gebeurt. Zelf
heeft hij voor een boek, dat de sluip-
methoden van bepaalde personen onthult
en in Amerika verschenen is, een inlei
ding geschreven. Waarin zal de nieuwe
organisatie zich onderscheiden en worden
hier geen uilen naar Athene gedragen
De heer Wennekes voerde aan dat een
overkoepeling gewenst is en hier op een
bredere basis gewerkt zal worden. Van
andere zijde werd nog opgemerkt, dat een
systematische actie tegen het communis
me moet worden gevoerd en de regering
op gedragingen van bepaalde personen of
comités attent moet worden gemaakt.
De enige aanwezige dame wees op de
wenselijkheid, dat de strijd van de Rus
sische intellectuelen in het juiste licht
wordt gesteld en men Russen niet moet
vereenzelvigen met communisten. Alge
meen werd dit onderschreven, zodat het
goed is, dat er naast de officiële afvaar
digingen contact met deze mensen onder
houden wordt.
Het concrete besluit van de vergade
ring was, dat er aan de hand van deze
besprekingen een nadere beginselverkla
ring vastgesteld zal worden.
Volgens mededeling van de heer Wen
nekes heeft prof. Brugmans van het
Europa-college te Brussel zich bereid ver
klaard mee te werken aan het Bulletin,
dat zal worden uitgegev3n en kan men
ook rekenen op andere steun uit de kring
van de Europese federalisten.
De „Zingende Huis
vrouw". die in de Prin
ses Beatrixlaan 10 in Har-
lingen woont haar man
is werkzaam bij een me-
taalfabriek vertelde
ons, dat ze op 15 februari
op een auditie in Leeu
warden ook al eerste was
geworden Verleden week
zaterdag vernam ze pas,
dat ze bij de finalisten
behoorde Het liedje
waarmee ze nu opeens
bekend geworden is, heeft
als tekst een ware ge
schiedenis, nl. die van een
Harlinger oude vrouw,
die in tweedhands goede
ren handelde en nimmer
ziek was. Toen ze zich
echter een keer toch niet
lekker voelde en van de
dokter een anijsdrankje
kreeg, gaf ze dat aan haar
bloeiende clivia. De vol
gende dag was de vrouw
weer springlevend doch
haar clivia was dood....
Mevrouw De Boer die
zichzelf op de gitaar be
geleidt en alleen nog
maar op „onderonsjes"
heeft gezongen, hoopi» de
kans te krijgen meer
Friese levensliedjes tot
gemeengoed van alle huis
vrouwen in Nederland te
maken.
Bjj de Uitgeverij „De
Fontein" te Utrecht ver
scheen de Nederlandse
vertaling van Kathryn Hu-
line's ,-Thc Nun's Story",
een boek dat in Amerika
een bestseller werd. Bh het
verschijnen daarvan heeft
men in ons blad een zeer uitvoerige be
spreking kunnen lezen.
Het is het verhaal van het Belgische
meisje Gabrielle van der Mal, dochter van
een bekend chirurg, dat in het klooster
treedt, zonder veel moeite de diploma's
tropische ziekenverpleging en krankzin
nigenverpleging haalt, na enige jaren
werk in een krankzinnigengesticht naar
de Kongo vertrekt, vanwaar ze in 1939
terugkeert en tenslotte met toestemming
van Rome in de wereld terugkeert.
Het is een eerlijk boek. Fouten van de
hoofdpersoon worden niet verzwegen-
Maar toch mist men iets in dit boek.
Waarom wordt er niet duidelijk gemaakt,
waarom deze hoogstaande, begaafde
vrouw, deze sterke persoonlijkheid de
religieuze roeping mist, zodat ze na ge
weldige innerlijke strijd niet kan gehoor
zamen en tenslotte uit het klooster treed;?
Ze wordt nooit geconfronteerd met Chris
tus en daarom blijft het boek eenzijdig en
oppervlakkig. Christus wordt in het boek
niet gezien als gever en object van de
roeping, slechts de uiterlijkheid van het
religieuze leven wordt behandeld. Dit
gemis is niet gering en mag niet veron
achtzaamd worden door hen die het boek
om zijn stijlkwaliteiten geboeid lezen.
Men meende, dat behoefte bestond aan
een coördinerend lichaam, een soort gene
rale staf voor de vele en uitstekende strijd
krachten van het Westen, gelijk op een
anti-communistisch congres verleden jaar
populair was uitgedrukt.
Het is onze bedoeling, zo betoogde de
heer Wennekes verder, om over alle bar
rières van persoonlijke tegenstellingen, van
verschillende partij systemen en nationa
liteiten heen een organisatie te creëren,
die in staat is duidelijke richtlijnen aan
te geven op welke wijze het communisme
cn de veelheid van zijn intriges gepareerd
kunnen worden. Wij zullen trachten een
antwoord te geven op de vele moeilijke
vragen, die zich voordoen vooral sinds de
tijd, dat het Kremlin is gaan spreken
van coëxistentie. Op praktisch terrein
stelt men zich voor grote steun te ver
lenen aan alle emigranten uit communis
tische landen zonder onderscheid. Als een
van de eerste acties staan voor ogen uit
zendingen van Radio-Nederland Wereld
omroep in de Russische taal.
De talrijke nationaliteiten achter het
ijzeren gordijn wil men in de organisatie
doen opnemen en vertegenwoordigers van
enkele emigranten-verenigingen waren ter
vergadering aanwezig.
De heer Bakker, die de Vereniging van
ex-politieke gevangenen en het Nationaal
Comité tot bestrijding van het concentra
tiekamp-systeem representeerde, onder
schreef, dat het broodnodig is het com
munisme en de dictatuur te bestrijden.
(Van onze correspondent)
De brandweer van Venraij werd vrij
dagmiddag omstreeks half twee opgeroe
pen voor een grote heide-brand die was
uitgebroken in de z.g. Heidse-Peel onder
de gemeente Venraij. Met groot bosbrand-
materiaal werd het vuur aangepakt. Het
heeft toch een gehele middag geduurd
voordat men het meester was. Nogmaals
willen wij erop wijzen: Rook niet in Bos
en Heide.
