25 pet. op de huren absoluut
noodzakelijk
1
Katholieken
staan
groei
onstuimige
midden in
van Ghana
de
2gC3
loeilampjes
Hartstochtelijk streven naar
inheems karakter van de Kerk
33ÜC3
RANG is alleen
RANG als er
RANG op staat
Minister Suurhoff in Eerste Kamer
Ontwerp loonwet in voorbereiding
Nederland op Wereldtentoonstelling:
degelijk en zonder franje
Op zoek naar betere methode van
loondifferentiatie
Boete voor Rotterdamse
tandarts en z'n runner'
Paviljoen in oktober klaar
DE KERK IN DE GOUDKUST
Italiaanse werkgevers
huldigden pater
Hentzen
Apekunst van Betsy
VB
VRIJDAG 5 APRIL 1957
PAGINA 9
Realistische visie op
staatstaak
<14
boorden
smart
correct
8,
"'"old (Italië)
stat' Zlu °°k st"' Dat kornt door een
""coittier Canada
et
P (Gemeenie Rhedp.n)
Weduwen- en wezen-
verzekering
Vrijere loonpolitiek
Voorontwerp loonwet
Levensbeschouwing en
beroepskeuze-voorlichting
Bestedingsbeperking en
volksgezondheid
T andartsenconflict
A utomatisering
Omdat de jonge Nederlandse vrouw spontaan de voorkeur geeft aan de gezellige Margriet'
is Margriet" reeds jarenlang het gróótste blad van Nederland!
Huurverhoging
Twee sectoren
SLUIS PRESENTEERT'
Tentoonstelling in Zeeuwsch-
Vlaanderen
RANG <t)e vetsfuipeufuf. vamtemsle RANG
DEN HAAG, 4 april 1957
in de middag, nadat de Eerste
mer zich al ongeveer zes uur had
Laat
de2lifSeIlouden mct de behandeling van
is gr°t'ng van verkeer en waterstaat,
jij/"'lister Suurhoff verder gegaan met
avn anlwoordredc, waarmede hij gister-
(je°nd reeds een begin had gemaakt. Van
75 Kamerleden waren er toen nog
g ar een 10 a 12, die acte de présance
na e" en ook aantal minderde nog
wmate avond naderde. Evenals
'ge week minister Zjjlstra had ook
nister Suurhoff niet veel nieuws te
pellen, maar
alIeszins het
"dsman gaf op verheugende wijze blijk
t J" een gezonde, nuchtere kijk op de
,ken, die onder zijn departementaal be-
er vallen en op de problemen, die zich
erbÜ voordoen.
onderdoor is hij ondanks zijn socialisme
trn ^n'ten zUn bring een figuur, die ver-
""'en inboezemt en respect afdwingt,
'lat i was *ian ook helemaal niet vreemd,
1 bij deze begrotingsbehandeling juist
jyjüberale zijde bij monde van prof.
toch was ook zijn rede
beluisteren waard. De be
voor
aar veel waardering werd getoond
zÜn bestuursbeleid.
jyjP® bewindsman verzekerde de heer
(ja"<aelhuis in het vervolg van zijn rede,
hoLi bij alle bestedingsbeperking, die
Hi?. kelijk is. de sociale vooruitgang
,^..1 meer zal afremmen dan strikt onver-
hehk 's en w'e zou an<!ers verwacht
de v n van beze minister? Maar, zo voeg-
g6 b'i er aan toe en hieruit bleek b.v. de
air"pde visie, welke hij op zijn sociale
heeft, eisen der sociale rechtvaar-
]j;fbe'd kunnen alleen worden verwezen-
tiin a's zi' ook economisch verantwoord
tiUi Knikkers, die er niet zijn, kunnen we
iet verdelen.
MIN. SUURHOFF
Geduldige tuinman
Ook
bij
ten aanzien van de mogelijkheden
drenzen van de staatstaak ontvouwde
g^fen opvatting, die gezond-realistisch
tl» emd mag worden. De comjnunistdsche
aardigde, de heer Polak had de be
v."dsman verweten, dat hij op het terrein
n de volksgezondheid onvoldoende lei-
v6ef §af en dat er als gevolg hiervan niet
deugde van de gezondheidszorg in
I jï 'and.
jrp minister antwoordde hierop, dat hier
ennelijk sprake was van een misver-
f'and. Wanneer de communisten over
lwnf .sprek.?n' bedoelen zij dictatuur.
Deze heden zijn de averechtse me-
hing toegedaan, dat zij met politieke
macht alles kunnen bereiken. Mijn socia-
ïsche beginselen, aldus de minister,
klok van de toren van de St.-Jan
®at op tien minuten over zes en blijft
U staan. De andere klok van het dorp,
tot Van de Bernardinotoren, heeft het
s, 25 minuten over zes gebracht en
Vo .ng van de stadsklokopwinders. Die
5f)nr tten dat karwei tpt nu toe voor
Ifl lire per jaar en willen nu wel eens
meer lires zien. De raad van de ge
binte zal de zaken bespreken. En in-
"ssen gaan de schoolklassen wel eens
,3 egelmatig uit, want de klanken van
,jp klok maakten altijd een einde aan
jj schooltijd en de bevolking zet nu de
y r'°ges gelijk via de radio.
](l?en geval van kinderroof heeft de po
int k'er vert'er maar laten rusten. De
vierder was namelijk een jongetje
een Zer ïaari die zo graag een zusje of
sPel ')roertJe wilde hebben om mee te
<len n' Daarom nam bij een vier maan-
en "fhden baby uit de kinderwagen weg
"eponeerde het kleintje onder een
bahancia v'alcbij. Toen de moeder haar
zaelT- ni'ste was er natuurlijk een ont-
kw °Pw'nding, maar binnen drie
vn artier had men de baby plus de „ont-
rder" te pakken.
p$ferbork Drenthe
da'Ü? dezelfde dag, dat in het Amster-
t>UH stadion de wedstrijd Nederland—
hoi "d plaats had, hadden een aantal
t erenzoons zich resoluut afgewend van
av'sie en radio en waren een eigen
]ji, str'.id aangegaan op hun vermoede
ns rt ter bekend terrein dan het Am-
elk amse stadion. Ze maakten onder
tt, aar uit wie van hen de beste ploeger
h s. u kunt hem nü vinden in Zeven-
tf gSeboek en hij heet Wim de Lint.
Uü^ers twee en drie waren A. van
Lel u" 's Heer Arendskerke en Klaas
pjg1"3" van Texel. De twee best ge-
sta=t en maken een verre reis naar de
seJ! °bio in de V.S., waar men half
blo ernber gaat beslissen wie de beste
eger van de hele wereld is.
een schuin oogje hebben de in-
keu ars van Velp vermoedelijk altijd ge-
de p naar de aantrekkingskracht van
ti bedriegertjes op geslachten van toe-
Loz welke uitvinding de gemeente
dan "doal vermoedelijk meer opbrengt
n0g "et_ water kost. In Velp had men
een oude watermolen en de
zeggen mij weinig over de organisatie van
de gezondheidszorg, maar veel over het
doel hiervan, nl. het bereiken van een
optimale gezondheid van ons volk. Bij
het nastreven hiervan kunnen we de be
langeloze medewerking van tienduizenden
vrijwillige krachten beslist niet missen.
Wat baat mij een perfect organisatorisch
apparaat op het gebied van de gezond
heidszorg, als de liefde voor de lijdende
mens eruit is? En met die liefde is het
gedaan, wanneer we een centralistische
gezondheidsdienst zouden oprichten, ge
heel geleld door rijksambtenaren, zoals de
communisten
zouden willen
De minister
had zeker oog
voor de feilen
van een histo
risch- en van
benedenop ge
groeide ge
zondheidszorg,
zoals wij in
ons land heb
ben.
In een der
gelijke histori
sche groei kan
er zeker wel
eens iets scheef
gaan. Mijn
taak hiertegenover is de spontane initia
tieven uit het volk te coördineren en te
stimuleren, af te kappen, wat overleefd
is en aan te vullen, waar leemten zijn.
Het is meer het werk van een geduldige
tuinman dan van een revolutionaire
dwingeland, aldus de bewindsman, die
zich tot het eerste voelde aangetrokken.
Van verschillende zijden was de minis
ter gevraagd grote spoed te betrachten
met de weduwen- en wezen verzekering
en de heer Middelhuis had zelfs gevraagd
of de minister niet een streefdatum wilde
noemen. De heer Suurhoff had met het
laatste echter zoveel ellende beleefd bij
de ouderdomswet, dat hij thans liever
geen datum wilde noemen, maar hij zou
zijn uiterste best doen om het betreffen
de wetsontwerp zo spoedig mogelijk in
te dienen bij de Staten-Generaal.
De heer Middelhuis had gisteren aan de
hand van door hem verzamelde gegevens
betoogd, dat vrijere loonpolitiek be
antwoordt aan een reële behoefte van het
bedrijfsleven. Er bestaan in feite reeds
tal van verschillen in beloning. De minis
ter antwoordde hierop, dat hij dit ook wel
wist. Er is in feite volop loondifferentiatie.
maar deze differentiatie berust op wat
men zou kunnen noemen objectieve ge
gevens (verschillen in geschooldheid e.d.).
maar niet op verschil in rentabiliteit
tussen de ondernemingen en bedrijfstak
ken en daar gaat het juist om bij het
vraagstuk der gediffirentieerde loonpoli
tiek. Hoe te dezer zake tot behoorlijke
en bruikbare criteria te komen?.
De heer Middelhuis had in verband
hiermede gewezen op de produktiviteit
als criterium voor een verantwoorde
loondifferentiatie. In theorie is deze
maatstaf niet onjuist, maar, zo vroeg de
bewindsman zich af, is hij in de praktijk
wel te hanteren? De produktiviteit van
een onderneming of bedrijfstak is van
heel wat meer factoren afhankelijk dan
van de daarin gepresteerde arbeid. De
mogelijkheden om tot produktivite-its-
verbetering te komen zijn zeer uiteen-
mpend tussen de verschillende bedriifs-
takken. Bovendien is het produktivi-
teitscriterium voor grote groepen van
werknemers niet bruikbaar. Men denke
met name aan de steeds groter worden
de groep van werknemers in de
dienstensector.
De minister stond overigens niet zonder
meer afwijzend tegenover loondifferen
tiatie. We zullen alleen moeten zoeken
naar een beter systeem dan het vorig
jaar toegepaste, dat niet tot de juiste I
resultaten heeft geleid. Hjj wilde gaarne
in overleg met de Stichting van den Ar
beid zoeken naar een meer bevredigend
systeem.
De C.N.V.-voorzitter, de heer Ruppert,
had gisteren nog eens getuigd van zijn op
vatting, dat de loonvorming primair een
taak is van het bedrijfsleven.
De minister merkte hiertegenover ech
ter op. dat de loonpolitiek een van de
moderne instrumenten is van onze econo
mische politiek, iets, waarop zijn ambt
genoot prof. Zijlstra vorige week ook al
had gewezen in verband met de ons thans
ter beschikking staande middelen tot
conjupctuurbeheersing. Eenmaal hiervan
uitgaande is er voor de centrale overheid
een belangrijke taak weggelegd op het ge
bied van de loonvorming.
Maar ook waf de institutionele kant be
treft van het vraagstuk der vrjjere loon
politiek was de minister tot een zekere
hervorming bereid. Binnen afzienbare tijd
is zjjn departement gereed met een voor
ontwerp van loonwet, waarin deze her
looncompensatie is overigens niet be
doeld, dat iedereen, dus ook de werk.
nemers in de meest ongunstige omstan
digheden een volledige compensatie W
deel zal vallen.
In zijn Memorie van Antwoord had de
minister gesteld, dat het verband tussen
beroepskeuze-voorlichting en levensbe
schouwing volgens hem niet of slechts
zwak aanwezig is en hij vroeg zich daar-
'om af. of het oprichten van speciale
beroepskeuzebureaus op levensbeschou
welijke grondslag wel noodzakelijk :s.
Natuurlijk lokte dit kritiek uit van
K.V.P.- en AR.-zjjde Dit was ook juist
zijn bedoeling geweest, zo verklaarde hij
in zijn antwoordrede. maar hij had nu
eens graag een gefundeerde uiteenzetting
gehoord over het verband tussen beroeps
keuzevoorlichting en levensbeschouwing.
Een dergelijke uiteenzetting was naar znn
mening nog nooit gegeven.
Door tijdgebrek moest de Kamer stzien
van de replieken, zodat op dit interes
sante punt helaas niet verder kon worden
ingegaan.
De door de minister gevraagde uiteen
zetting over het verband tussen beroeps
keuze-voorlichting en levensbeschouwing
is overigens reeds in 1952 gegeven 'n het
rapport van de commissie van het
beroepskeuzevraagstuk uit de Psychologi
sche Afdeling van het Thijmgenootschap,
getiteld: Problemen van het beroeps-
keuzewerk en samengesteld door prof. dr.
J. Th. Snijders (een partijgenoot van de
minister) en dr. F. C. J. Holthuizen-
De door de heer Van Lieshout (K.V.P.)
geleverde kritiek op het offer, dat van de
volksgezondheid was gevraagd met het
oog op de bestedingsbeperking kon de
bewindsman niet delen. Zonder *en ge
zonde economie is geen goede reTood-
heidszorg mogeljjk, zo meende h\j. Het
omgekeerde ook niet, interrumpeerde de
heer Van Lieshout.
Dr. Wibaut had gisteren gepleit voor het
tot stand brengen van een psychologen-
wet. We betreden hier een netelig terrein,
zo vond minister Suurhoff. maar hij wil
de toch eens aandacht schenken aan dit
belangwekkende probleem en overwegen
of het nodig is hieraan iets te doen.
Van verschillende zijden was gisteren
aangedrongen op een spoedige 'ndiening
van een nieuwe Ziekenfondswet. Al'e
hoop is op deze nieuwe wet gevestigd met
het oog op het voorkomen van conflicten
tussen de ziekenfondsen en de verschil
lende groepen van medewerkers- Men
verkijke zich hierop echter niet. verk'aar-
de de bewindsman. Welke vorm van orga
nisatie er ook zal komen, er zullen steeds
conflicten kunnen rijzen, tenzij de mede
werkers bereid zijn om zich bij het voor
doen van geschillen aan arbitrage te
onderwerpen. De geneigdheid hiertoe is
echter niet groot.
Wat het tandartsenconflict betreft, de
minister was aanvankelijk van plan ge
weest om de Kamer een uiteenzetting te
geven van de strijdpunten tussen oe'de
partijen doch in verband met het late
uur zag hij hier maar van af. Hij deelde
slechts mede, dat de Ziekenfondsraad be
zig is met een regeling, waardoor de gel
den, die als gevolg van dit conlict uitge
spaard worden, gereserveerd worden, zo
dat zij te zijner tijd toch aan de verzeker
den ten goede komen.
Een andere belangrijke mededeling was.
dat ernstig overwogen wordt in het najaar
over te gaan tot massa-vaccinatie tegen
kinderverlamming.
Staatssecretaris Van Rhijri ging nader
in op de opmerkingen inzake de automa
tisering. Ten aanzien van de gevolgen van
deze nieuwe technische ontwikkeling is er
naar zijn mening reden voor een gema
tigd optimisme. De automatisering zal
zich n.l. niet zo sne] voltrekken. Jaar h;er
grote kapitalen voor nodig zijn. Boven
dien is automatisering slechts in een deel
van het bedrijfsleven door te voeren. En
tenslotte maakt zij wel tal van arbeids
krachten overbodig, maar tegelijk 'schept
zij nieuwe werkgelegenheid. Wel zu'len
er vele overgangsmaatregelen noodzake
lijk zijn, o.a- herscholing van arbeids
krachten. Alles hangt overigens af van de
stand der conjunctuur, waarin de auto
matisering zich voltrekt. Zou dit geschie
den in een dalende conjunctuur, dan !s de
ellende niet te overzien. In een hoog
conjunctuur zullen de gevolgen minder
ernstig zijns
Op de arbeid zal de automatisering een
gunstige invloed hebben Het is vooral de
eentonige arbeid, die geautomatiseerd
wordt. De mens zal door deze nieuwe
technische ontwikkeling minder geb inden
zijn aan de machine. Zij zal meer tech
nische scholing vragen.
Na het antwoord van de staatssecre
taris besloten de nog aanwezige Kamer
leden 6 van de 75 met het oog cp de
tijd af te zien van de replieken. De be
groting werd tenslotte z. h. s. aangeno
men.
Ook het ontwerp-waterleidingwet, dat
hierna aan de orde kwam, werd i h. s
goedgekeurd.
Volgende week za] de Kamer de begro
ting van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen behandelen.
AD INT.
De tandarts A. P. S. te Rotterdam is
gistermiddag voor de kantonrechter mr.
R. Rensma, veroordeeld tot 300.- boete
of een maand hechtenis en 700.- boete
of twee maanden hechtenis.
Hem was ten laste gelegd, dat hij in
een tandheelkundige inrichting een tand
prothese had toegepast, zonder dat hij
daarvan van tevoren schriftelijk medede
ling had gedaan aan de gemeentelijke in
specteur van het staatstoezicht op. de
volksgezondheid. En ook, dat hij recla
me had gemaakt in België door middel van
zg. „klantenlagers".
Deze zaak is enige weken geleden reeds
voor geweest en men achtte het toen no
dig de verdachte en de Belgische „runner"
die niet waren verschenen, nog te horen.
De zaak werd aangehouden, maar gis
termiddag deelde de officier van Justitie
mr. A. M. de Jong, mede, dat het niet
gelukt is de Belg hier te krijgen en dat
de verdachte, „ik wil niet zeggen gevlucht
is, maar in ieder geva! heeft hij zich
buitenslands begeven". Tevens werd be
kend gemaakt, dat mr. H. de Waard de
verdediging heeft neergelegd.
Op de vorige zitting had deze als ge
machtigde gezegd, dat de tandarts 'n eigen
praktijk had, zelfstandig en onder zijn
naam. Maar een inspecteur van politie
vertelde toen, dat het wel een tandheel
kundige inrichting is: er waren diverse
boxen en uitslaapstoelen, en bovendien
had hij enige assistenten. Verder waren,
eveneens volgens de tandarts, de patiën
ten uit zichzelf naar hem toegekomen.
De politie had hierover gezegd, dat som
mige mensen die door S. werden behan
deld, een garantiebewijs van de Vacupan
hadden. Zij wisten vantevoren niet waar
ze terecht zouden komen.
Op grond van deze verklaringen acht
ten de officier van justitie en de kanton
rechter de feiten bewezen. Mr. de Jong
eiste tweemaal 500.- boete of tweemaal
vijftig dagen hechtenis.
(Van onze Brusselse correspondent)
De deelneming van ons land aan de We
reldtentoonstelling, volgend jaar te Brus
sel, zal echt Nederlands zijn: degelijk en
zonder veel franje; eenvoudig maar goed.
Dat is de Nederlandse journalisten wel
gebleken, toen zij onder leiding van jhr.
mr. F. E. C. Everts, adjunct commissaris-
generaal, tevens directeur van de Stich
ting Wereldtentoonstelling 1958, afdeling
Nederland, een bezoek brachten aan het
in aanbouw ziinde Nederlandse paviljoen
op de Heyselvlakte. Ir. J. W. C. Boks, een
der vier architecten, vertelde, dat de Ne
derlandse deelneming aan het rijk 7.5 en
aan het particulier Initiatief 5 miljoen
gulden zal kosten. Als thema voor de
Nederlandse afdeling werd zoals be
kend „het water" gekozen, omdat de
Nederlandse waterbouwkundigen wereld
vermaard zijn, omdat het water de Ne
derlanders tot vrachtvaarders sinds
eeuwen en tot promotors van de inter
nationale handel maakte en omdat ook de
strijd tegen het water het Nederlandse
volkskarakter mede heeft gevormd,
waarvan vasthoudendheid en doorzet
tingsvermogen kenmerkende eigenschap
pen zijn.
Het Nederlandse paviljoen, dat niet ver
van die van de Russen en Amerikanen
(welke resp. 70 en 60 miljoen dollar gaan
kosten) is gelegen is niet van enorme
afmetingen, doch zal de bezoeker op
boeiende wijze confronteren met hetgeen
ons land speciaal ook op waterbouwkun
dig gebied presteert. Natuurlijk nemen
ook de industrie, het transportwezen, de
scheepsbouw, de spoorwegen, de land
bouw, de veeteelt enz. aan de expositie
deel. De zuivel gaf tot nog toe evenwel
weinig teken van leven. Er komt in een
toren een carillon; het grootste dat tot nu
toe in Nederland werd gegoten.
(Van onze missiologisch medewerker)
De katholieken in Ghana de ge
wezen Britse kolonie in West-AtriK*
die dezer dagen ais eerste „zwarte
dominion" onafhankelijk werd heb
ben alle reden gehad om i de afge
lopen jaren de snelle, politieke ont
wikkeling van hun land met bijzon
dere aandacht te volgen. Niet alleen
omdat zij als Ghananen bij de strijd
voor de onafhankelijkheid evenzeer
waren betrokken als hun niet-katho-
lieke landgenoten, maar ook, omdat zij
als katholieken verschillende keren de
repercussies van de politieke verande
ringen ondervonden.
Op 18 april 1950 werd in de Goudkust,
de kerkelijke hiërarchie ingesteld, waar
door Rome als in vele landen de laatste
jaren, het voor-koloniale gebruik her
vorming Is neergelegd. Dit voorontwerp stelde. Pas in de 17e eeuw immers begon
zal dan eerst besproken worden in de Rome, om de moeilijkheden met Portugal
ministerraad, terwijl het ook zal wordente ontwijken, in missioneringsgebieden
voorgelegd aan de Sociaal Economische
Raad, die in de nieuwe institutionele vorm
van loonbeleid een taak zal krijgen.
In navolging van prof. Hellema en de
heer Middelhuis had de heer Ruppert gis
teren aangedrongen op een huurverho
ging van 12^4 pet. in plaats van 25 pet.
in verband met de moeilijkheden, die bij
een volledige looncompensatie van een
huurverhoging van 25 pet. rijzen.
Ook zonder zijn ambtgenoten hierover
te raadplegen kon de minister hierop ant-
wosrden, dat een dergelijke halvering van
de huurverhoging uitgesloten is. Een
huurverhoging van 25 pet. is uit het oog
punt van volkshuisvesting absoluut nood-
■acjjj. zakelijk. Bovendien maakt deze kwestie
ten „etlteraad van Rheden heeft beslo- deel uit van het compromis, dat aan de
te Peze molen van een nieuw scheprad kabinetsformatie ten grondslag ligt en het
idyjj.a°PZ'en- Hierdoor krijgt Velp een leek de bewindsman zeer verkeerd daar-
vitet Sc" beeld van de molen aan de van terug te komen.
e" als dat niet trekt.... Met de in uitzicht gestelde volledige
overal Apostolische Vicariaten op te
richten i.p.v. bisdommen; en dat is
eeuwenlang het gebruik gebleven. De op
richting van de bisschoppelijke hiërarchie
in 1950 betekende dus alleen, dat de bis
schoppen toen residerende bisschoppen
werden, maar veranderde niets aan het
missionaire karakter van de Kerk in
Goudkust. Met de benoeming van mgr
J. Bowers op 27 november 1952, kreeg
het episcopaat in he-t land echter voor
het eerst een werkelijk inheems karakter
Want ofschoon geboren op de Antillen,
zijn de voorouders van mgr. Bowers vroe
ger als slaven van de Goudkust naar
Amerika vervoerd, zodat de negers van
Goudkust de nieuwe bisschop van Accra
in 1952 terecht verwelkomden als de
eerste Ghanaanse bisschop.
De kerkelijke indeling van Ghana volgt
vrjj nauwkeurig de politieke indeling, die
vooral de laatste tijd zulke scherpe span
ningen teweeg heeft gebracht. Het bisdom
Tamali valt ongeveer samen met de pro
vincie van het noordelijk Territorium, in
Kumasi zetelt de bisschop van de Asjanti-
provincie, in de havenstad Keta de bis
schop voor Togo, terwijl de kustprovincie
kerkelijk is onderverdeeld in het bisdom
Accra en het aartsbisdom Cape Coast.
Om enige indruk te hebben van de reli
gieuze verhoudingen in het land, moge
dienen, dat ruim 10 pet. katholiek is, een
12 pet. protestant, naar bijna jaarlijks
wisselende schattingen ongeveer 15 pet
moslim, terwijl de rest van de bevolking
met een ongelukkige benaming heidens
kan worden genoemd. Het is immers zo,
dat men met de benaming heidens ge
woonlijk wil aangeven, dat deze mensen
niet tot een van de bovengenoemde groe
peringen behoren, of nog precieser, dat ze
geen godsdienst bezitten. En juist dit
laatste is bepaald geheel ten onrechte.
Hierop willen wij met te meer nadruk de
aandacht vestigen, omdat in de nieuwe
politieke verhoudingen van Ghana de
christenen groot gevaar lopen onprettige
gevoelens bij hun landgenoten te wekken,
wanneer zij met de ongetwijfeld koloniaal
getinte term „heidenen" de grootste groep
van hun landgenoten blijven aanduiden
Al is het niet in christelijke zin, deze z.g
heidenen zijn zeer religieus en de ont
moeting met hen zal dan ook zeker niet
meer dat apologetische veroveringskarak
ter mogen hebben, als vroeger gebruike
lijk.
Overigens verdragen ook de katholieken
in Ghana zelf steeds moeilijker tiet be
grijpelijke buitenlandse karakter van de
Kerk. Natuurlijk kunnen wjj dat vrij ge
makkelijk verklaren, omdat de missione
ring in de Goudkust, hoewel in de jaren
zeventig van de vorige eeuw begonnen,
eigenlijk de laatste vijftig jaar pas goed
op gang is gekomen, waarbij de grootste
ontwikkeling dan altijd nog viel sinds
ongeveer 1930. Maar het is ook begrijpe
lijk, dat de Ghananen temidden van de
overhaaste veranderingen der laatste tien
jaren, maar moeilijk begrip kunnen op
brengen voor zo'n rustige visie in histo
risch perspectief. In de meeslepende
nationalistische gevoelens willen ze ook
op korte termijn in de Kerk het land
eigen karakter snel zien toenemen.
De eerste twee Goudkustpriesters wer
den op 8 december 1935 gewijd en op het
ogenblik zijn er naast de 224 buiten
landse nog slechts 34 landeigen priesters.
Dit mag in de ontwikkeling van de missio
nering een zeer goed resultaat zijn. maar
alweer, de katholieken zien bij alle
waardering voor de priesters ook, dat het
merendeels buitenlanders zijn.
Zo kon het ook voorkomen, dat nog
vóór de benoeming van mgr. Bowers,
toen een van de bisschopzetels was vrij
gekomen, de katholieken bij de kerkelijke
autoriteiten in het land en zelfs recht
streeks in Rome, aandrongen op de be
noeming van de eerste landeigen bisschop
En toen Rome op de betreffende zetel toch
een buitenlandse bisschop benoemde,
kwam het rond en in de kathedraal tot
vrij felle onregelmatigheden. Een eerste
keer beletten de katholieken de bisschop
zijn kathedraal te betreden en enkele
dagen later hadden ze de bisschopszetel
uit de kathedraal weggehaald. Deze moei
lijkheden zijn toen spoedig opgelost, maar
ze typeren bijzonder duidelijk de situatie
waarin de Kerk in Ghana, en veel andere
landen, tegenwoordig verkeert. Als het
doel van alle missionering moet zijn. de
integratie, de ingroei of vestiging van de
Kerk in een land, dan moeten we het
eigenlijk alleen maar toejuichen, dat
onder de katholieken van Ghana een der
gelijk godsdienstig zelfbewustzijn leeft
dat ze op een gegeven moment duidelijk
te kennen geven, dat ze prijs stellen op
een werkelijk inheemse Kerk. Zo gezien
mag het ons niet verontrusten, dat deze
groei naar kerkelijke zelfstandigheid met
enige overtrokken spanningen gepaard
kon gaan.
Na de moeilijkheden die in 1951 zijn
gerezen rond de scholen, is tegenwoordig
de verhouding tussen de Kerk en de rege
ring vrij goed te noemen. In een ontwerp
voor een onderwijswet, wilde de regering
indertijd uitbreiding van het katholieke
onderwijs onmogelijk maken door te be
palen nieuwe scholen niet meer te zullen
subsidiëren. Mgr. Porter, de aartsbisschop
van Cape Coast, heeft toen daartegen
namens het episcopaat geprotesteerd, ter
wijl van allerlei kanten protesten bij de
regering binnenstroomden. Na langdurig
overleg, waarin men beiderzijds tot ge
lukkige blijvende contacten kwam, heefi
de regering haar plannen toen zo ge
wijzigd, dat wel nieuwe bijzondere scholen
kunnen worden opgericht en gesubsi
dieerd, maar slechts na regeringsgoedkeu
ring van het schoolprogramma.
Uit een en ander blijkt wel, dat de Kerk
in Ghana werkelijk midden in de on
stuimige ontwikkeling van het land staat
en mee gaat, en dat op het grandioze
Eucharistisch Congres te Kumasi in febr
1951, de pauselijk legaat, mgr. Mathew,
terecht heeft opgemerkt, dat „het be
moedigend is, dat de katholieken van
Goudkust in de nieuwe periode van hun
land in geen enkel opzicht achterblijven".
Er verrijst waarschijnlijk ook een 22
meter hoge lichttoren, die dag en nacht
zijn stralenbundels over het tentoonstel
lingsterrein zal wentelen. Men zal er ver
der de grootste ooit in ons land gemaakte
scheepsschroef exposeren.
Zijn al de inzendingen anoniem, Philips
maakt hierop echter een uitzondering. Zo
als bekend ontwierp de bekende architect
Le Corbusier het paviljoen voor deze in
dustrie, welke de laatste snufjes op elek
trisch en elektronisch gebied zal demon
streren. De Nederlandse oliemaatschap
pijen verschijnen niet afzonderlijk; zij
komen uit in een collectief paviljoen, dat
een miljoen dollar zal kosten.
Het Nederlandse paviljoen, waarvan de
bouw op 1 oktober gereed zal zijn, wordt
geheel uit Nederlands materiaal opgetrok.
ken en door overwegend Nederlands per
soneel gebouwd, en wel door de Hollandse
Beton Mij.
Ook voor de kunst wordt een ruime
plaats gereserveerd.
Rotterdam zal de nadruk leggen op zijn
haven; Amsterdam op zijn luchthaven
Schiphol. Er komt o.m. een salon voor
ontvangsten en een café met restaurant.
De architecten hebben het hellende ver
loop van het expositieterrein benut om
twee niveaus in de Nederlandse afdeling
te creëren. Een laag gedeelte, dat aan het
Nederlandse polderlandschap doet denken
en dat ons land als agrarisch gebied zal
laten zien; een hoog gedeelte waar een in
druk van de industriële ontwikkeling van
Nederland zal worden gegeven. Een ste
vige dijk vormt de afscheiding tussen de
agrarische en industriële sector. Het ge
heel krijgt een zeer open karakter.
Intussen is mep in Brussel volop bezig
met het leggen van kilometers verkeers-
tunnels, het scheppen van nieuwe par-
keergelegenheden voor de tienduizenden
auto's, het treffen van voorbereidingen
voor het herbergen van bezoekers straks
en het inschakelen van nieuwe trams en
autobussen enz. Dit alles om het de be
zoekers en men schat hun aantal op
30 miljoen met een daggemiddelde van
175.000 zo aangenaam en comfortabel
mogelijk te maken in en rond de We
reldtentoonstelling 1958.
Ter gelegenheid van haar 10-jarig be
staan heeft de Italiaanse Katholieke Werk
gevers Vereniging (U.C.I.D.) aan dr.
Cassianus Hentzen O.F.M. oud-algemeen
geestelijk adviseur van de Algemene Ka
tholieke Werkgevers Vereniging, haar
grote erkentelijkheid betuigd voor alles
wat hij heeft gedaan voor de interna
tionale katholieke werkgeversbeweging in
hej algemeen en voor de Italiaanse werk
gevers Vereniging in het bijzonder.
Daar dr. Cassianus Hentzen wegens ge
zondheidsredenen verhinderd was de lus
trumvergadering van de Italiaanse werk
gevers bij te wonen, hebben gisteren de
heren L. A. J. M. van Heijst, algemeen
voorzitter van de A.K.W.V. en prof. dr.
A. H. M. Albregts, secretaris-generaal
van de Union Internationale des Associa
tions Patronales Catholiques, pater Hent-
zenn in zijn klooster te Nijmegen opge
zocht, en hem namens de Italiaanse zus
terorganisatie een zilveren medaille en
fraaie oorkonde overhandigd.
De staatssecretaris van Economische
Zaken. dr. G. J. M. Veldkamp, zal op
zaterdag 27 april in het Zeeuwsvlaamse
plaatsje Sluis de tentoonstelling „Sluis
presenteert" openen. Aan deze expositie
wordt deelgenomen door middenstand,
handel, industrie, landbouw, zuivelindus
trie en de horeca-bedrijven. De tentoon
stellingsruimte van 3000 vierkante meter
is geheel volgeboekt. Men overweegt de
ruimte nog te vergroten.
PEKUNSTEN KENNEN WE allen.
misprijzende vergelijkingen, waarbij zelfs
't kapitalisme een veeg uit de pan kreeg,
ofschoon Betsy geen rode cent van de
A PEKUNSTEN KENNEN WE allen, opbrengst van haar oeuvre in de zak mag
Of we hebben ze gekend, tenminste, steken,
als we onze ouders of pedagogen mogen I opbrengst zal dienen, om 't bedrag
geloven, in de perioden waarin ze, zoalsbijeen te brengen, waarmede de direc-
zij dat noemen, een boekje over ons pril- teur van de „Baltimore Zoo" een levens-
Ie verleden opendoen of opendedenI gezel voor haar zal kunnen kopen, Bet-
Sommige Nurksen hebben over de mo-isy voelt zich zeer eenzaam. Of het ge-
derne kunst wellicht weieens gesproken voel van eenzaamheid of dat ener dode-
als over een kunst van apen. Ze wissel-'ijke verveling de inspiratie voor haar
den daarbij de gewone betitelingen als schilderijen vormt, moet voorlopig nog
„nonsens", „flauwe kul", „boerenbedrog", j in het midden gelaten worden. Ze zijn
idiotisme" en „infantilisme" af met iets, hiertoe nog niet voldoende door bevoegde
waarmede ze Betsy beslist onrecht de
den.
In zekere zin deden ze er zelfs met
name de abstracte kunst onrecht mee aan.
Want wat Betsy levert, herinnert soms
levendig aan sommige prestaties van kun
stenaars, die met klodders verf smijten,
maar af en toe valt er in die kolder >/n
zekere zin te ontdekken, in zoverre, dat
er werkelijk sprake is van enige vlak- en
kleurverdeling.
Een Rotterdams blad heeft zijn lezers
bij wijze van aprilgrap een schilderen
de aap voorgeschoteld, die in Diergaarde
Blijdorp allerindividueelste expressies van
allerindividueelst kunnen ten beste zou
geven. Hoeveel er ingelopen zijn, weten
we niet, maar de grap is wellicht geïnspi
reerd op de berichten in de Amerikaanse
bladen over Betsy, de 6-jarige chimpansee
van de dierentuin te Baltimore. Die heeft
zich al sinds enige tijd een bepaalde naam
verworven. Haar schilderijen worden ge
regeld verkocht, tegen prijzen, variërend
van 25 tot 40 dollar. Er is zelfs een expo
sitie van Betsy's werk geweest, die door
500 belangstellenden bezocht en waar voor
125 dollar verkocht werden.
Betsy's naam is zelfs tot Sovjet-Rusland
doorgedrongen, waar de „Pravda" een
heel artikel aan haar wijdde. In het land.
waar de moderne kunst nog meer ver
afschuwd wordt dan door Hitler, de man.
die als kunstschilder mislukte en ook j
als dictator nietwaar werd er een
gerede aanleiding door gevonden voorbaan een aanvang.
critici bestudeerd.
Betsy heeft een speciale studio tot haar
beschikking gekregen. Ze wrocht haar
meesterwerken met haar vingers en ge
bruikt allebei haar handen tegelijkertijd.
Hoe Betsy tot schilderen kwam? Wel
de directeur van de Zoo is geen bewon
deraar van abstracte kunst. Hij ergerde
zich, toen hij een afbeelding zag van een
voorbeeld daarvan, door het Baltimore
Museum of Art voor duizend dollar aan
gekocht.
Een plaatselijke krant deelde blijkbaar
de verontwaardiging van de dierentuin
directeur, en nam een foto van het mees
terwerk ad duizend dollar op en plaatste
er de foto van een schilderij naast, ge
maakt door een zesjarig meisje, de lezers
uitnodigend te zeggen, wat ze het mooiste
vonden.
De directeur van de Zoo, blijkbaar een
ondernemend man, zette zich aan de taak,
zijn stelling te bewijzen, dat zelfs een aap
dergelijke schilderijen kar. maken. Hij
gaf de pientere, zich dood vervelende
Betsy linnen en verf en kwasten. Maar
Betsy wierp de kwasten vol minachting
weg en begon volslagen abstract, met
haar vingers te verven.
De krant publiceerde een foto van een
harer eerste produkten. Wonderlijk ge
noeg bleken cr mensen te zijn, die graag
zo'n voorbeeld van apekunst thuis tegen
de muur wilden hangen.
Hiermede nam Betsy's artistieke loop-
