tie voor parijs
Amerika kent
eigen Haute Couture
ANNIE BANK MuzÈekcafligrafe
SPOEL OM die melkfles!
De Horstink" is zichzelf gebleven
SȏuL.
U«raar de Verenigde
wS
N>
1^
X
Eerst maakte zij reclame-kaarten
Bezinning is
hoofdzaak
Bevrijdt U
20 APRIL 1957
K is pPv,
i ^kriik ei^ dat vele landen
°or°£^obeer^^e;kroonian het
OORLOG WERD KEERPUNT
allee^n te_kaPen- Voor de
Engeland een
/rijse yan betekenis voor de
iv>«
n°g ?u.te Couture, thans zijn
n^®Uig(je b Sykomen Italië en de
Staten!
er al
Natuurlijk
tientallen jaren
I Ve\^Zen in de U.S.A. bestaan,
i IH^den 6xc!usief zij zich ook
I W^ige Z« brachten slechts
4 Va 0 veramerikaanste
b»2e ^eat^ ^ranse creaties. Dat
ïaj es soms wel eens een
Al ''Prin °U<^ Waren, scheen de
,s rna'yessen niet te hinderen.
L °dèle r et magische kaartje
[H, Paris- aan was
Sih„ s net in orde.
ge-
I >den0gwandtat allemaf1 an"
A
VS. Het
Vellen Gregoriaans
Kopiëren, drukken, uitgeven
Even spoelen, even spuiten
Schoon van binnen en van buiten I
Men heeft ons gezegd, dat de
„Horstink", die nu van Laag Soe-
ren naar Amersfoort is gegaan,
een gemeenschapsoord zou wor
den. Wij hebben er de directeur
van de Horstink, drs. R. Roes naar
gevraagd, en wij hebben tot ant
woord gekregen, dat de Horstink
blijft wat het altijd geweest is, het
landelijk centrum van de Katholie
ke Actie, waar alle besprekingen
gedragen worden door een centra
le idee. Deze centrale idee zouden
wij willen noemen: het zoeken van
een eigen lekenspiritualiteit, die
op het ogenblik de katholieke we
reld kan bewegen.
L
^0(3
^ts^erGdo0l!le'nc'i,gen van de twee-
Waren
enkele Parijse
I
^ackjn heT vvc'Ke'n om daair het ein-
tJf"1- ijr?.WaPend conflict af te
daai- 0 Sedwongen begonnen
te y^yynecties samen te stel-
Var, J "?en. en de verbaasde
*1
I C6H
Ntt! Chica^ Ï'F1!1 society in New
lis''btareri So, Philadelphia konden
"elio„atl ^un »made in Pa-
oey heel veel verschillen
Iv^s n*101 Was niet de kleurige
K rtVehtnnVerdadi|ge garnering die
e sv liin nt. Voerde, maar de cou
ps' J°>. het
Franse ontwerpers
r*5 <3UnV>"jC ondefinieerbare „je
firng dat de Parijse Couture
°ai heeft.
VlSbek.eplkaanse vrouw keek en
jhbAtheriL-11 toeo na de oorlOig heel
SSfwi. vrmiwpn mpf. Hp
vrouwen met de
iWafgevaar-
a'^erkande congressisten
flW. k\A?a»Vl*vn Klnof h/v+ «int
Ai
kwamen, bleef het niet
k een van
van zo'n „European
Htyi attra' jjet was natuurlijk een van
.(tobbes
I ecdi Frans jurkje van
p u A i. quo jwirvjc van
lerik. °uturier te kopen, zodat
1? 1>? afnp^.nen met hun dollars de
jht^'ise jyers werden van de gro-
kivis (net ülzen.
Slechts heel even getailleerde lange zomermantel uit de Davidow collectie 1957.
Vier zakjes voorzien van kleppen zijn symmetrisch aangebracht: twee boven, twee
onder de taillelijn. De mantel heeft verder klassieke kraag en revers. Onder de
mouwomslagen is een kleine manchet zichtbaar.
Teruggekeerd in de
''Vt^e eetl gedeeltelijk Parijse
n^dbdekte de Amerikaan-
'ik v nieuw dat deze modellen
V.A eenvoudig waren, maar
Ik 'etirip0tl anders dan de meer
I °&enri Yorker bedenksels.
i'Sh gpK nieuwe ruM-orv<v>iH<*wn
Sh" Seh "«uwe perspeotieven.
Qse c
V
HjWen
■SJA Vy?den' naar Europa kwa-
- joyurde het, dat vele Ameri-
StA c ®6ren, die zioh tot mode-
li,
mode-ontwerpen
mode-
aange-
Vgi13 .ettelijke maanden, soms
intensieve studie terug
3 haar t
jongen van de eisen van
'&t ioo 5ar bet eigen Continent,
''lo6(j drongen van de eisen van
vrouSekleed gaan" van de mo-
Aparte stjjl.
a' vindt de New Yorkse
Co
aj .<Hture haar oorsprong in
j In de modelistes die werk-
bij
diverse couturiers
het New York Dress
Vo i,cw i/icas
$Va °r het merendeel gevormd
ge^iPSe school, zij hebben toch
.li '.«igp0 0ln m korte tijd een
k*1 a'c is*1.8''^ ontwikkelen. Een
"beril. aansepast aan de vrouw
V i A'e v a' en haar levenswijze,
(Sn "bn v e' smaakvoller en sober-
ft de r°eger- Heel dikwijls com-
vail Amerikaanse vrouw de
Ns., "f J"siness woman, secreta-
yciiw "heidame, met die van
k' l?ei,dnVVan': Personeel is schaars
ho'1!"" hl et spreekt vanzelf
t\J "oho e' aparte eisen aan de
6' dej;e In de eerste plaats
Praktisch zijn en toch
6ove 8^aad van elegantie be-
-* v 6n moeten de pakjes
er 0 yn Jeugdige allure zijn,
daatl0h kleine concessies wor-
aan de smaak van het
Amerikaanse publiek, dat nu een
maal meer op „kleurig" is gesteld
dan dat van „good old Europe".
Maar de algemene lijn van de Ame
rikaanse Haute Couture is tooh
steeds een vrij toepassen van het
geen de Parijse couturiers een sei
zoen vroeger hebben gebracht. En
natuurlijk liever nog: hetgeen zij in
hetzelfde seizoen zullen brengen!
De New Yorker collecties worden
steeds ruim een maand vóór die
van Parijs getoond, het is dus
daar in Amerika wel een kwestie van
voorzichtig gissen naar wat de grote
collega's in Europa zullen gaan doen.
Dit seizoen toonde het New Yorks
Dress Institute, een even sobere als
charmante collectie voorjaarswe
ren, en de huizen die hieraan mee
werkten bleken er in geslaagd te zijn
om iets te voorvoelen van hetgeen
Dior, Balmain, Carven en anderen
later uitbrachten. Zij ontwierpen
geen korsetachtige tailleur-jasjes
maar mantelpakjes met losse of
nauwelijks aangesloten jasjes, met
korte schootjes en meestal zonder
kraag. Daaronder, rechte smalle
rokken met een splitje aöhter of op
zij. Een maand later bracht Parijs
ook dergelijke pakjes en ensembles.
In februari lanceerden ettelijke Pa
rijse huizen, dat oude paradé-paard-
je: de blouse. Maar New York had
dit reeds begin januari gedaan door
droompjes van linon, batist en kant
te maken onder de losse bolero jak
jes van de meestal donker blauwe
voorjaarsensemfoiles. Balmain en, de
Raucih brachten weer mantels met
grote revers, Dior garneerde met
veel zakken, maar een maand vóór
hen toonde men in New York reeds
zomerjasjes van tweed met revers
èn een stuk of vier zakken.
Zo blijken de Verenigde Staten
een serieuze concurrent geworden
voor Frankrijk. Althans op modege
bied. Natuurlijk zal geen enikele ge
wone vrouw in Europa zich ooi.t een
pakje van een New Yorker coutu
rier kunnen aanschaffen, evenmin
als zij zich een Dior- of Fath-model
veroorloven kan. Maar de Ameri
kaanse vrouw blijkt wel erg gesteld
op produkten van eigen boden. Zelfs
Grace Kelly kocht de hele gardero-
ve van Prinses Gracia Patricia in
Philadelphia en New York, met uit
zondering van een enkele galajapon
die in Parijs werd besteld! Geen won
der dat Dior en andere Parijse hui
zen succursales in de States hebben
gevestigd, waar zij modellen tonen
speciaal voor de Amerikaanse vrouw
ontworpen. Hetgeen niet verhindert
dat de Couture Group van het New
Yorker Dress Institute meer en meer
succes boekt. Althans in de U.S.A.
zelf.
DIET VAN DUIN.
In Parijs is het de toe
risten geraden alleen
naar de winkels te kij
ken en nooit de hele ge
vel van een huis te wil
len zien. Smeer en vuil
van ettelijke jaren kle
ven nagenoeg op alle
huizen en dat luiken en
raamkozijnen ooit ge
verfd werden is haast
nergens te bespeuren.
Nog erger zijn de dor
pen, die een dergelijke
indruk van desolatie
geven, dat de toerist on
middellijk lust krijgt ze
zo gauw mogelijk te
verlaten. De tuinen lig
gen hier altijd aphter
het huis dus de wegen
en straten zien er nooit
vriendelijk uit (behalve
natuurlijk de villador
pen) maar deuren en
vensters tonen nog maar
zelden een spoor van
verf. Niemand zou op
de gedachte komen dat
de meeste dorpelingen
er warmpjes bij zitten.
Wat toch heus wel het
geval is, maar geld voor
verf uitgeven staat in
hun idee gelijk met het
in het water te gooien.
Daar het onmogelijk is
gebleken de ouderen
van gedachte te doen
veranderen, wil men 't
nu met de jeugd probe
ren. Men wil hun de be
hoefte geven in een pro
per en vrolijk gekleurde
omgeving te leven en de
zin de verveloosheid
van de huizen te be
strijden. Daarvoor werd
de volgende prijsvraag
VERVELOOS
FRANKRIJK
op 1500 lagere scholen
uitgeschreven: Maak
een tekening in kleuren
van de stad of het dorp
waar jullie wonen. Te
gelijkertijd sprak de on
derwijzeres verschillen
de malen over de pro
perheid in huis, de in
vloed die de kleuren op
de mens hebben, het
urbanisme enz.
Men moet niet verge
ten dat Frankrijk voor
het opverven van hui
zen enz. drie keer min
der verf gebruikt dan
Engeland, vijf keer min
der dan Amerika, zes
keer minder dan Zwit
serland en negen keer
minder dan Nederland!
Al kunnen de tekenin
gen haast met geen mo
gelijkheid erg kleurrijk
zijn geweest, het peda
gogische museum zocht
er toch tweehonderd uit
waar tenslotte twee en
dertig van bekroond
werden. Die kinderen
gaan nu een reisje van
een week naar Neder
land maken, niet omdat
de tulpen nu in bloei
staan, maar omdat thans
de jaarlijkse voorjaars
schoonmaak in ons land
plaats heeft. Men hoopt
de kleine Fransen te
laten zien dat het niet
nodig is dat een huis
geen spoor meer van
verf vertoont om het op
te schilderen.
Of het helpen zal? In
elk geval hebben die
kinderen een prettige
vakantie, maar dat er
60 mensen nodig zijn
om op hen te passen
lijkt op het eerste ge
zicht wonderlijk. Iedere
onderwijzeres of onder
wijzer toch waarvan een
leerling een prijs be
haalde is ook uitgeno
digd en mag bovendien
zijn vrouw of haar man
meenemen. Het is te
hopen dat dit zestigtal
goede propagandisten
voor het gebruik van
verf in Frankrijk wordt
en om het voorbeeld te
geven hun Pinkster
vakantie besteden met
het opschilderen van
hun huis.
Diny K.—W.
Parijse gevels, sierlijk met reeksen fraai bewerkte balkons, maar ook
verveloos en slecht onderhouden.
'lollpj"olnerc°llcctie van Harvey Berin, ontworpen door Karen Stark
°^®eUse '.ryrys linnen pakje met korte bolero jasje een keurig effect. Let
rie kwart mouw en. op de charmante witte blouse met Valencien
nes kant garnering. v
In de Anna Vondelstraat te Amsterdam staat op
nummer dertien het doorzonde huis van de muziek-
calligrafe Annie Bank. Langs de hele wanden zijn
wollen draden gespannen olm de vier lijnen te vor
men van de Gregoriaanse notenbalk. Kleine vier
kante stukjes zjjn de noten van de lofzang die het
hele huis hier zingt: Te decet hymnus. Het huis
heeft de wijding die een middeleeuwse abdü moet
hebben bezeten. Scriptorium heeft het souterrain
en de beletage, en niets anders is er van het middel
eeuws werken in dit huis aan de buitenkant te zien
of te horen dan het zachte geratel van de offset
machine.
„Hoe bent u tot dit vak gekomen?" zo steken wij
schuchter de eerste vraag af.
„Denkt u vooral niet, dat ik het gekozen heb. Het
was eenvoudig de noodzaak van het leven die mij
aan de taak gegeven heeft. Ik was fysiek niet zo
heel sterk, en toen ik van school kwam viel er aan
een baan niet te denken."
Annie Bank tekende toen heel prozaïsch recla
mekaarten voor haar broer, die een levensmiddelen-
zaak had. Haar bekendheid groeide en het waren
vele vrienden en familieleden die van haar kwalitei
ten gebruik wilden maken. Later moest zij toch
een baan hebben en zij ging werken op de boekhou
ding van een drukkerij. Daar leerde zij iets van het
drukkersvak, maar veel was het niet. Zij kwam
in aanmerking met het werk dat de St.-Jan in Den
Bosch er liet doen. Zij toog zelf naar Den Bosch
en vertelde de koordirecteur met enige stoutmoe
digheid dat zij wel uitgaven verluchten kon, alhoe
wel zij dat nooit gedaan had. In stille uren op kan
toor tekende zij ossen en ezels, stallen van Bethle
hem en allerlei bloemmotiefjes. De St.-Jan gaf
haar werk en zij maakte grote vellen Gregoriaans.
Van die grote vellen die de kleine 'koorzangertjes
gebruiken. Volwassenen hebben liever een boek,
maar de kleine jongens achter op het koor kijken
graag naar een blad met plaatjes.
En toen kwam er meer werk voor de jonge cal-
ligrafe. Jeugdige componisten kregen opdrach
ten van de St.-Jan en Annie Bank calligrafeerde
hun werk. Zij kreeg composities onder handen
van Mul, Strateigier en Albert de Klerk. De com
ponisten hadden er behoefte aan dat hun werk werd
vermenigvuldigd.
Annie Bank had op de N.Z.Voorburgwal ergens
een lichtdruk apparaat geëtaleerd gezien. Niemand
kon haar zeggen hoe het in elkaar zat en hoe het
gebruikt moest worden, want het was oorlog en de
drukkers waren in Duitsland, maar Annie Bank
ging het proberen. Zij kwam zover dat zij haar op
namen afwaste met een spons en ze te drogen hing
aan een waslijn!
Omdat de jonge componisten zich niet wilden aan
sluiten bij de cultuurkamer, en ze toch door het
werk van Annie Bank een mogelijkheid tot verme
nigvuldiging van hun werk hadden, groeide daar
uit het bedrijf, °P ^et ogenblik Annie Bank wel
niet tot de enige muziekcalligrafe van Nederland
maakt er zijn er meer maar dat haar toch dit
uitzonderlijke geeft dat zij muziek kopieert, drukt
en uitgeeft. Het is typisch voor het bedrijf, dat het
niet alleen haar werk is, maar ook dat van haar broer
Jan. Hij is classicus en het was zijn liefhebberij om
muziek die geschreven was in de jaren 1450 1750
te doen uitgeven en uitvoeren.
Annie Bank heeft haar bedrijf niet alleen bepaald
tot het uitgeven van oude muziek, maar zij geeft
ook canonborden uit. Wij hebben ze gezien: de tere
bloemen die hier de gewijde teksten omranken. Be
halve deze canonborden houdt het bedrijf zich be
zig met koormuziek, zoals zij die vindt in oude hand
schriften en bij componisten van deze tijd. Op dit
punt gekomen vertelde Annie Bank ons van haar
commerciële inzichten. Het is haar vaste overtui
ging, dat de componist als geestelijk vader van
zijn werk ook het grootste deel van het honorarium
moet hebben.
Na de oorlog werd het noodzakelijk, de grote vel
len Gregoriaans snel te vermenigvuldigen. Tot dus
verre was het allemaal getekend, maar dat ging
nu niet meer. In enkele jaren waren 3000 pagina s
getekend van 50 x 70 cm., die al het Gregoriaans
bevatten voor zon- en feestdagen en bovendien de
sopraan- en altpartijen voor meerstemrpige mis
sen.
Het was nodig dat zij zich een lichtdrukmachine
aanschafte, die het mogelijk maakte snel te druk
ken en te vermenigvuldigen. Vervolgens kwam het
aanschaffen van een offsetmachine die 5000 afdruk
ken per uur geeft!
En zo is dit bedrijf gegroeid, dat thans in de An
na Vondelstraat zijn bloeiend, intens leven leidt.
Hèt is helemaal het domein van een vrouw die zes
meisjes en een boekhoudster als assistenten heeft.
De sfeer van de mensen onderling is prima. Er is
hier geen gebrek aan personeel en de meisjes blijven
óver het algemeen jarenlang.
Sollicitanten moeten kunnen tekenen, piano
spelen en lief zijn. In het lichte huis staat ergens
een terracotta Mariabeeldje dat de vroomheid van
de middeleeuwse kloosters in onze tijd brengt.
Bij het afscheid vroegen wij Annie Bank om een
foto. Heel vriendelijk vroeg zij ons wat haar ge
zicht er toe deed. „Mijn werk is belangrijk, mijn
■gezicht niet". Maar wij hebben haar foto gekregen.
IN TE.
Van de Horstink, die In Amersfoort
vlak bij het station ligt, gaan de richt
lijnen uit voor de Ecclesiagroepen, die
in vele Nederlandse parochies bestaan.
De leden van de Ecclesiagroepen ko
men regelmatig bijeen in het huis van
een der leden en bereiden geen acties
voor, maar wisselen hun ideeën en er
varingen uit over het te bespreken on
derwerp. Niet activiteit, maar bezin
ning is de hoofdzaak. De activiteit die
van deze bezinning het gevolg kan zijn,
moet in de stilte groeien en is de zaak
van de leken zelf. De Horstink oefent
geen controle uit. De Horstink wil al
leen dat de bezinning er is- In deze tijd
heeft het uur van de leek geslagen, zo
als reeds vaak gezegd is.
Oudtijds waren de priesters en kloos
terlingen de enige officiële strevers
naar de christelijke volmaaktheid. De
leek moest proberen een beetje op hen
te lijken. Hij bracht het meestal wel
niet zo ver, maar een zwakke schaduw
kon hij wel zijn. In onze tijd is dat ver
anderd. Wij weten dat ook de leken tot
de Kerk behoren. Het zijn de priesters
èn de leken, die in samenspel de Kerk
uitmaken. Men tracht op de Horstink
op een eigentijdse wijze te doen, wat tot
de zending van de Kerk behoort.
Van de „Horstink" uit worden daarom
de Ecclesiagroepen gestimuleerd, die de
bedoeling hebben, zich op de eigen spi
ritualiteit van de leek te bezinnen. Het
gaat hier niet om het bespreken van
vragen uit de catechismus en men wil
zich niet bepalen tot de dingen van het
verstand. Men tracht de christelijke
zingeving van de dingen van het dage
lijks leven te ontdekken. Men vraagt
zich concreet af, wat bijvoorbeeld bid
den in het gezin is, wat de verant
woordelijkheid van de mens is in zijn
situatie, wat het getuigenis van de leek
in zijn milieu is.
Eén van de dingen die het leven van
de leek maken is het beroep. De leek
houdt zich in het beroep bezig met pro
fane dingen die tenslotte Gods opdracht
zijn. Het is Gods wil dat de mens een
beroep heeft, en hij moet er van door
drongen zijn, dat hij in zijn beroep Gods
wil doet. Hij moet niet ondanks, maar
dóór zijn beroep heilig worden.
Daarom verzamelt de Horstink de
mensen die een bepaald beroep uit
oefenen. De technici, de ieraren, advo
caten en notarissen en vele anderen.
Ook hier vraagt men zich af, wat het
Kerk-zyn, het getuigend-zijn van de
leek in zjjn beroep is. Het gaat hier niet
om datgene waartoe het beroep aan
leiding geeft, maar gezocht wordt naar
de diepste, dit is Christelijke waarde
van het werken van de mens in zjjn be
roep. Met het beroepsleven hangen ook
allerlei problemen samen die tot de so
ciale rechtvaardigheid behoren. Men
kan ze niet in het algemeen behandelen
en juist de vakgenoten kunnen met el
kaar van gedachten wisselen over de
beloning en de werktijd. Ook dat zijn
geen profane dingen. In het beroep is
de katholiek Gods stadhouder.
Het leven van de leek staat naar alle
kanten open voor het huwelijk. Het is
niet meer zo. dat men op het huwelijk
neerziet als in een voorbije tijd. Het is
een sacrament en men kan er zich niet
op toeleggen om de leken heiliger te
doen worden indien men het sacrament
negeert, of hef als een toegeven aan de
menselijke zwakheid aanvaardt. Er zijn
dan ook op de Horstink bijeenkomsten
voor echtgenoten waar soms een pries
ter, en soms een priester en een leek,
leiding geven.
Het huwelijk brengt allerlei proble
men mee die men graag met anderen
bespreekt. Daar zijn de moeilijkheden
van de opvoeding, de moeilijkheden
van zakgeld en uitgaan. De moeilijkhe
den van een werkkring voor de vrouw.
In het huwelijk spreekt men wel eens
graag over het kindertal. Men kan niet
over het algemeen propaganda maken
voor het grote gezin, aangezien God
ook het verstand gebruikt wil zien. En
dan zijn er de vele moeilijkheden in
het leven van de liefde en van alle
dag. Men kan dit alles niet samenvat
ten in algemeenheden en het is ook al
lemaal te intiem om in het openbaar
behandeld te worden. Op de Horstink
is sfeer en de clubs zijn niet zo on
menselijk groot.
In Te.
(Advertentie)
van reumatiek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen. Neemt daarvoor Togal, het
middel bij uitnemendheid dat baat waar
andere falen. Togal zuivert de nieren en
is onschadelijk voor hart en maag.
Bij apoth. en drog. f 0.95. f 2.40, f 8.38.
