f
Intriges rond
Amerikaanse
benoemingen
ambassadeurs
De radioactieve besmetting van
de atmosfeer
Winst Exploitatie Maatschap!»1]
Scheveningen sterk gedaald
Scherper toezicht gevraagd op
vreemdelingen in Indonesië
Mozart-Beethoven cyclus
Nasser wint, Nasser verliest
Belangrijke data bij de gebeur
tenissen in het Oosten
De conferentie van de Inter
nationale Juristencommissie
D
EXPORT-COMBINATIE VOOR
MIDDEN-AMERIKA
paginaJ
m
Partijpolitiek soms belangrijker dan
persoonlijke bekwaamheid
Residentie-Orkest
ft
A
4
Hammarskjoeld naar
Rome vertrokken
Collectivisatie in Joego
slavië prijsgegeven
Bij verdere lastenverzwaring prijsverliog^
onafwendbaar
Bijeenkomst provinciale leiders
Registratie van kern
proeven bij V. N.
Streven naar vermeerdering en spreiding
van de export
VB
MAANDAG 29 APRIL 1957
LENING R.-K. ZIEKENHUIS
TE GRONINGEN RUIM
VOLTEKEND
VAN DER PLAATS KOFFIE
BRANDERIJ EN THEE
HANDEL N.V.
GENERAI ELECTRIC
VERSCHEPINGEN NAAR
PORT SUDAN
Geldigheidsduurclausule tijdelijk
buiten werking
Kon. Ned. Akademie van Wetenschappen
KROGER COMP. VERWACHT
VERDERE WINSTSTIJGING
HOGERE OMZET FRICO
FINANCIERING VAN DE
WONINGBOUW
De verdeling der institutionele
gelden"
BRILJANT SPEL VAN
EDUARDO DEL PUEYO
Noorwegen dient gedetailleerd
voorstel in
i°?ü:
Nog onvoldoende belangstelling
e
Si*-*'
K?ï.'
(Van onze correspondent)
NEW YORK, april.
Het zal interessant zijn te zien of de Senaat de benoeming van Scott McLeod
(de administrateur aan het Bureau voor Veiligheids- en Consulaire Zaken van
het Ministerie van B.Z.) tot ambassadeur van Ierland zal bevestigen. De Ierse
pers heeft zich allesbehalve verheugd getoond over de benoeming. Het onaf
hankelijke blad, de „Irish Times" schreef, dat het een vernedering was en de
„London Daily Telegraph" dat McLeod, vroeger werkend voor de FBI, politie-
methoden naar zijn werk in het State Department had meegebracht; het blad
vraagt of een „politieman" tot Amerikaans ambassadeur in Dublin benoemd
moet worden.
Terwijl alle mogelijke andere zojuist bekend geworden ambassadeursbe
noemingen reden geven tot hoofdschudden, spant die van McLeod de kroon.
Gelukkig heeft de Senaatscommissie voor Buitenlandse Betrekkingen een flinke
hoop post ontvangen, waarvan het grootste deel tegen de McLeod-benoeming
protesteert. Wat minister Dulles voor goeds meent te kunnen verwachten
als hij insisteert een man naar Ierland te zenden, waar de Ieren niets voor
voelen, terwijl in Amerika zelf protesten luid zijn uitgebroken over de „be
loning" van McLeod voor zijn troebel werk, niemand weet het.
De wegen van minister Dulles zqn soms
wonderbaarlijk. Een Amerikaans blad, da
„Providence Journal" schrijft: „Waarom
een beul naar Ierland zenden?" De oude
89-jarige Senator Green, voorzitter van
de Senaatscommissie voor Buitenlandse
Betrekkingen, is diep onder de indruk
gekomen van deze uitroep boven een
hoofdartikel in zijn lijfblad en Green
zou de benoeming wel willen blokkeren
in de Senaat. Maar als hij dat doet, krijgt
hjj moeilijkheden met een machtige fi
guur; Senator Styles Bridges.
Bridges behoort tot de ultra-reactio
naire groep en noemt Senator McCarthv
en Jenner zijn vrienden; en Bridges die
een politiek van oog om oog en tand om
tand voert, heeft Green laten weten, dat
als hij McLeod moeilijkheden in de weg
legt, Bridges insgelijks zal doen met de
benoeming van de wijze, beste diplomaat
die het State Department heeft: Charles
E. Bohlen, de ambassadeur te Moskou,
die zojuist met zijn familie is terugge
keerd naar Amerika om naar Manilla
doorgezonden te worden. (Bohlens be
noeming voor de Philippijnen is een an
der mysterie, dat niemand begrijpt; want
Bohlen is de bij uitstek allergeschiktste
diplomaat voor de Russen, daar Sovjet
zaken al een kwart-eeuw geleden Boh
lens voornaamste belangstelling hadden
en hij een speciale studie van het com
munisme heeft gemaakt).
Green weet dus dat hij het Bohlen
alleen maar moeilijker maakt, wanneer
hij McLeod een strobreed in de weg legt.
Dit interne gevecht heeft nog meer
betekenis, wanneer men weet, welke
rol McLeod indertijd gespeeld heeft om
de benoeming van Bohlen tot ambassa
deur in Moskou te verhinderen. Over
het hoofd van Dulles heen heeft hij toen
aan het Witte Huis zowel als aan Sena
toren ongunstige inlichtingen over
Bohlen gegeven. Het mooiste is, dat
Dulles aan zijn laatste biograaf, John
Beal, gezegd heeft, dat hij McLeod
bijna de laan had uitgestuurd voor deze
rol. Maar het schijnt dat McLeod niet
temin in een sterke positie gebleven
is en waarom, weet hij soms te
veel? sterker dan menigeen dacht.
Toen Dulles, die hem uit de weg wilde
hebben, daar McLeod in zijn werk voor
immigratie en veiligheidszaken een
voortdurende bron van wrijving was,
en hem derhalve ambassadeursposten
in Honduras en Nieuw-Zeeland aan
bood, accepteerde McLeod die niet.
Zo staan de zaken met de benoeming
voor Dublin ervoor en al kunnen die de
Amerikaanse betrekkingen met de Ieren
en Britten geen goed doen, juist nu alles
toch al niet zo best botert, ziet het er
naar uit dat McLeod zal winnen. Ook al
is de hele Amerikaanse buitenlandse
dienst er verstoord over, temeer nu de
aangenaamste ambassadeursposten vooral
naar politieke benoemingen lijken en met
name naar die lieden gaan, die met ruime
hand geld hebben gegeven voor de Re
publikeinse campagne.
McLeods benoeming is overigens alleen
maar de laatste droppel die de emmer
vol ergernis over andere benoemingen
deed overlopen.
In de Amerikaanse buitenlandse dienst
meent men, dat deze politieke benoemingen
teveel de overhand krijgen op carrière-di
plomaten; dat niet voldoende gelet wordt
Naar wij vernemen, is de 5Vz pet lening
groot 2.750.000 van het r.-k. Ziekenhuis
Stichting „O.L. Vrouw, Behoudenis der
Kranken" te Groningen, ruim voltekend.
Op de grotere inschrijvingen moet een re
ductie worden toegepast.
Met het doel de fabricage van gebrande
koffie, het mengen en verpakken van ge
brande koffie en thee en de handel :n
koffie, thee, margarine, zeep enz. is op
gericht de V. van der Plaats Koffiebran
derij en Theehandel N.V. te Bolsward.
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt
1.000 000, verdeeld in 1000 aandelen van
1000 Geplaatst zijn 500 aandelen, die
worden volgestort door inbreng van de
vroegere vennootschap onder firma V.
van der Plaats, gevestigd te Bolsward.
General Electric Comp. verwacht, dat
haar omzetten dit jaar die van 1956 met
ongeveer 15 pet zullen overtreffen. In
1956 werd met 4090 miljoen een nieuw
record bereikt Investeringsuitgaven zul
len dit jaar 185 (v. j. 205) miljoen ver
gen.
op de „beste man op de juiste plaats,"
maar meer wie het gulste met geld voor
de party is geweest. Men klaagt er ver
der over, dat het nooit de gewoonte was
om diplomaten, die zich juist goed na een
presidentiële termen hadden ingewerkt,
terug te roepen wanneer dezelfde presi
dent in het Witte Huis bleef.
En zo ziet men dus dat Bohlen nu,
hoewel hij uitermate goed werk deed,
naar Manilla verplaatst wordt, al kon
elke andere diplomaat die post even
goed vervullen, hetgeen met de Moskou-
post niet zo is. Zo ziet men, dat in
Parijs Amory Hougton is gekomen (pre
sident van de Corning glaswerken die
grote contributies aan de Republikeinse
campagne heeft bijgedragen) ofschoon
hij geen woord Frans kent, terwijl hij
zelf veel liever in Duitsland had willen
zijn, waar eertijds zijn vader ambassa
deur was. Omgekeerd is in Duitsland
iemand benoemd, die geen Duits kent
en graag in Frankrijk, waarvan hij de
taal spreekt, had willen zijn. De Zwit
sers zijn geprikkeld over de benoeming
van een zakenman en radio-commen
tator Henry J. Taylor, die in 1950 voor
de radio beweerde dat „vliegende scho
tels bestaan" hoewel dit door Truman
en de Luchtmacht werd tegengesproken.
Taylor bezit geen grein diplomaten-
bloed, gezien zijn grove tactloze uit
spraken als bijv. dat Nehroe en Tsjoe
En-lai de Bandoeng-conferentie samen
„bekokstoofd" hadden om een „flinke
mep" aan Amerika te geven; terwijl hij
over Tito sprak als „de rode baas van
Joegoslavië, wiens handen evenzeer met
bloed besmeurd zijn als die van ieder
een in het Kremlin."
Er zit iets tragi-komisch aan de hele
situatie. Namelijk om de contradicties
die er door tot uiting komen. Hier is nu
het rijkste land ter wereld, dat zijn am
bassadeurs het gierigste met fondsen
voor beroepsonkosten bedenkt (een zesde
of zevende gedeelte van wat de Engelsen
daarvoor betalen). Hier is het land, dat
de vrije wereld moet leiden en dus de
beste hersenen en subtielste diplomaten
op de belangrijkste posten zou moeten
plaatsen en ze er laten, als er geen
beter waren maar dat doet alsof
Amerika nog als 100 jaar geleden alleen
aan zichzelf hoefde te denken en partij
politieke handeltjes met sensitieve diplo
matieke posten kan drijven. En hier is
een land, dat miljoenen uitgeeft voor pro
paganda en niet ziet hoe het die propa
ganda ondermijnt met ongeschikte be
noemingen. Benoemingen welke uiteinde
lijk worden gemaakt, omdat het Congres
hier voldoende geld aan de Buitenlandse
Dienst wil toestaan. M.a.w. wat het met
de ene hand geeft, gooit het met de
andere het raam uit.
Dit komt allemaal, omdat Amerika's
verantwoordeiykheden sneller gegroeid
zyn dan de politieke wqsheid van de
Congresleden, die voor een aanzienlqk
deel nog niet voldoende .in de nieuwe
politieke wereldverhoudingen kunnen of
willen denken. De realiteit zal ze lang
zamerhand er niettemin toe dwingen,
maar het is alleen de vraag of er door
kortzichtigheid dan niets onherroepeiyks
in het nadeel van de vrye wereld is ge
beurd
De bij de Continental Port Sudan Con
ference aangesloten lijnen hebben besloten
de condities t.a.v. de geldigheidsduur der
vrachten m.i.v. 29 april 1957 tijdelijk bui
ten werking te stellen.
In verband hiermede zullen vrachtnote
ringen en vrachtboekingen welke op of
na deze datum zullen worden afgegeven
resp. afgesloten, slechts kunnen plaats
vinden op basis van de ten tijde der ver
scheping geldende vrachten, zo deelt de
N.V. Vereenigde Nederlandsche Scheeo-
vaartmaatschappij mede.
Van-daag heeft prof. dr. H. P. Berlage
op de vergadering van de afdeling na
tuurkunde der Koninklijke Nederlandse
Academie van Wetenschappen een voor
dracht gehouden over „De verspreiding
van door kernbommen teweeggebrachte
radioactieve verontreinigingen over de
wereld met de algemene luchtcircula-
tie."
Sinds een reeks van jaren zijn de lang
zame toename en de sterke wisselingen
van de concentratie der radioactieve
verontreinigingen van de dampkring,
die optreden ten gevolge van de proef
nemingen met kernbomexplosies, in een
groot aantal landen gemeten, ook in Ne
derland. Nederland ligt op de middel
bare breedte in de gordel der overheer
sende westenwinden, waar de kunstma
tige radioactieve stoffen, afkomstig van
alle proefterreinen op het noordelijke
halfrond binnen enkele weken heen ge
voerd worden. Het grootste deel dezer
verontreinigingen wordt door regen en
sneeuw omlaag gebracht. Het fijne dro
ge stof komt slechts uiterst langzaam
naar beneden.
De verspreiding van het radioactieve
materiaal geschiedt door wervelbewe
gingen ook dwars op de wind over uit
gestrekte gebieden. Daar komt nog bij,
dat tijdens elke kernexplosie de radio
actieve stoffen op zeer verschillende
hoogten in de atmosfeer worden gesto
ten en op die hoogten door vaak sterk
uiteenlopende luchtstromen worden
meegedragen. Sinds de proeven met H-
bommen is ook de stratosfeer besmet ge
raakt en waarnemingen, die tot in de
stratosfeer zijn uitgevoerd en ook theo
retische overwegingen bewijzen, dat het
jaren kan duren alvorens stratosferische
verontreinigingen tot bij de aardbodem
zijn weggezakt.
Spr. heeft kunnen nagaan, dat de,
bijvoorbeeld ook hier te lande, in de
lucht en in de neerslag vastgestelde con
centraties van kunstmatige radioactivi
teit in goede overeenstemming zijn met
onze kennis der hoeveelheden radio
actieve stof, die bij kernbomexplosies
in de lucht worden gebracht en met de
door dit stof doorlopen trajecten. Wan-
De nettowinst van The Kroger Comp.
over de eerste 12 weken van dit jaar be
droeg 4.412.617 (v. j. 3.908.872). 7e winst
per aandeel bedroeg 1,14 (1,05). De totale
verkopen waren 367,6 miljoen, hetgeen
een stijging met 13°/» t.o.v. dezelfde perio
de van 1956 betekent.
Joseph B. Hall, de president van Kro
ger, heeft verklaard dat voortzetting van
deze goede resultaten ir. de komende
maanden wordt verwacht. Hij voorspelde
voor 1957 een stijging van de verkopen
t.o.v. 1956 met circr 150 miljoen en een
evepredige stijging van de nettowinst.
De totale omzet aan boter, kaas en poe
der van de Friesche Coöp. Zuivel-Export
Vereeniging „Frico" beliep in 1956
122.289.003 (v.j. 121.169.192). Het hierop
vallende bedrag aan onkosten was
9.836.492 (9.452.644).
De melkaanvoer aan de fabrieken be
droeg 553.525.583 kg, of 4.18 pet meer dan
in 1955. De boteraanvoer beliep 9.380.800
(8.299.446) kg, de kaasaanvoer 34.374.286
(31.204.462) kg en de aanvoer van melk- en
weipoeder 3.274.540 (2.707.207) kg.
neer men, zoals spreker, afziet van de
noodlottige omstandigheden, die zich op
korte afstand van een kernbomexplosie
kunnen voordoen, verdient wellicht de
meeste aandacht, dat in de stratosfeer,
boven de gehele aardbol blijkbaar reeds
tamelijk gelijkmatig verdeeld, een voor
raad aan radioactief materiaal van he-
dentendage ongeveer honderd million
curie, zoals de natuurkundige zich uit
drukt zwevende is, aldus prof. dr Ber
lage.
De secretaris-generaal der V.N., Dag
Hammarskjoeld, is gisterenavond per
vliegtuig uit New York naar Rome ver
trokken. Hij zal een bezoek brengen aan
Paus Pius XII en aan leden van de
Italiaanse regering. Vervolgens zal hij
naar Genève gaan waar het Europese
hoofdkwartier van de wereldorganisa
tie is gevestigd om er een aantal ver
schillende conferenties van verschil
lende organen van de V.N. bij te wo
nen.
Gisteren is te New York door het
hoofdkwartier van de V.N. een verkla
ring uitgegeven, waarin wordt gezegd,
dat Hammarskjoeld in ieder geval tij
dens deze Europese reis geen bezoek
aan Hongarije zal brengen. In de ver
klaring wordt gezegd, dat sinds een
speciale commissie van de V.N. bezig
is met het samenstellen van een rap
port over de situatie in Hongarije, het
gewenst is een beslissing betreffende
een bezoek aan Hongarij uit te stellen
totdat het rapport beschikbaar is".
Het Tweede-Kamerlid Van Heivoort
heeft aan de minister van Volkshuisves
ting en Bouwnijverheid gevraagd of Z.Exc.
kan mededelen, hoe groot het bedrag is
dat in het opgestelde verdelingssysteem
betreffende bedragen, die door institutio
nele beleggers voor financiering van de
woningbouw beschikbaar zijn gesteld, ge
reserveerd is voor bijzondere doeleinden
en voor welke doeleinden deze reservering
plaats heeft gevonden of zal vinden. Ver
der vraagt hij of de minister niet van
oordeel is, dat de gemeenten, waar de
particuliere bouw in de jaren 1954, 1955
en 1956 van betekenis is geweest, ten on
rechte in een nadelige positie komen,
doordat in het vorenbedoeld verdelings
systeem als verdelingsmaatstaf genomen
is het gemiddeld aantal woningwetwonin
gen van de genoemde jaren, en kan hij
mededelen, waarom niet als maatstaf is
gekozen het gemiddelde woningconFingent
over de meergenoemde jaren (derhalve
woningwetbouw en particuliere bouw te
zamen).
De Joegoslavische Nationale Vergade
ring heeft zaterdag een resolutie goedge
keurd, die voorziet in een grote ontwikke
ling van de landbouw en vervanging van
de collectivisatie door een stelsel van
samenwerking tussen de boeren cn de co-
operatieve ondernemingen.
AFP tekent hierbij aan, dat deze reso
lutie een keerpunt betekent in het soci
alistische stelsel van Joego-Slavië, hoewel
zij slechts een feitelijke toestand bekrach
tigt omdat sedert jaren de collectivisatie
van landbouwbedrijven facultatief is ge
weest.
Volgens de resolutie heeft het stelsel
van collectivisatie een negatieve uitwer
king gehad: verlies van elke belangstel
ling bij de voortbrengers en verminde
ring van de produktie.
Volgens de plannen moet de landbouw-
produktie in Joego-Slavië de komende ja
ren met 33 pet. stijgen en de veeteelt
met 50 pet. toenemen. De bevolking van
Joego-Slavië bestaat voor 60 pet. uit boe
ren
W
Hoewel de omzet der N.V. Exploitatie
Maatschappij Scheveningen over het
boekjaar 1956 die van het voorafgaande
jaar nog met 3.2 procent heeft overtrof
fen, is de nettowinst belangrqk lager, om
dat in afwijking van vorige jaren de om-
zettoeneming niet voldoende is geweest
om de wederom belangrqk gestegen kos
ten goed te maken.
De concern-winst bedraagt 248.662 ter
wijl het boekjaar 1955 afsloot met een
winst van 466.190 nadat een bedrag van
260.000 aan de bouw- en onder-
houdsreserve was toegevoegd.
De omzetten der hotels zijn bij gelijke
prijzen gestegen, deels door een grotere
bedrijfsdrukte in de met 1955 overeenko-
Indonesische militaire leiders en pro
vinciale gouverneurs hebben twee dagen
te Djakarta beraadslaagd over politieke
en economische vraagstukken.
Na afloop der besprekingen werd zon
dagavond j.l. een verklaring uitgegeven,
waarin een beroep op de regering wordt
gedaan „scherper toezicht op de werk
zaamheid van vreemdelingen in de poli
tieke, economische en maatschappelqke
sectoren uit te oefenen." Dit teneinde
Het is dus toch waar, dat de boog niet
altijd gespannen kan zqn. Want terwql
de vorige twee concerten uit deze cyclus
fonkelnieuw en van het begin tot het eind
con brio gespeeld werden, scheen het
orkest ditmaal, voornameiyk voor de
pauze, te kampen te hebben met een
soort moeheid, lente-moeheid misschien.
Er heerste daardoor aanvankelqk weinig
contact met het publiek. De muze zelf
was even van het podium en had een
mindere als vertegenwoordigster gestuurd.
Ondanks de onvermoeide pogingen van
Willem van Otterloo kwam zq pas in het
poco adagio van Mozarts symfonie terug,
om daarna niet meer weg te gaan.
Het heeft een speciale verdienste om in
het kader van de MozartBeethoven-
cyclus een aantal werken van Mozart te
laten horen, die miiider frequent te be
luisteren zqn. Vorige maal een Serenade
voor uitsluitend blazers, ditmaal een
Serenade voor twee kleine instrumenten
groepen alleen strijkers en pauk
zodat beide afdelingen van het orkest op
deze wijze eens afzonderlijk hun capaci
teiten naar voren konden brengen.
Deze Serenata Notturna (K.V. 239) is
een compositie waarin eigenlijk weinig
diepgang te vinden is. Het bezit de glans
van een opmerkelijke gaafheid, maar mist
de intensiteit van zeggingskracht, die
Mozart elders manifesteert. Het heeft de
volledige technische uitrusting van heel
Mozarts kunnen als zodanig, maar tot een
verbondenheid met zijn geniale muzikali
teit, zoals anders, komt men nagenoeg
niet. Ofschoon de inzet met een marcia
maestoso het karakter van een symfo
nisch werk heeft, verandert dit al spoe
dig, doordat de violen van de ene groep
een solistische rol gaan vervullen, waar
door het geheel, soms zelfs formeel in
een kwartet, veel meer kamermuziek
wordt. Het is jammer, dat zowel in de
expositie van het marcia maestoso als in
het rondo; allegretto Theo Olofs juist ge
proportioneerde en warme toon, die zich
zeer leent voor dit genre „kamermuziek",
leed onder het ruwere spel van Andrienne
de Smet. Het geheel werd overigens
nauwkeurig en opgewekt gebracht, maar,
ondanks de kleine bezetting, zonder die
transparantie, die de klank gaver maakt
en dichter tot de inspiratie voert.
Hetzelfde geldt voor de weergave van
het begin van de Symfonie in C (K.V. 425),
welke Mozart te Linz componeerde. Of
schoon dit werk, op het inleidend adagio
na, geheel geïnspireerd is op Michel
Haydn, bezit het toch meer natuurlijke
diepte dan Haydns uitgangspunt, dat al
leen maar charmant is, terwijl dit werk,
zonder tot de grens van Mozarts inner
lijk te geraken, toch meer is, dan speels
heid alleen, want niet slechts, doordat hier
en daar Beethoven zich al even laat zien
in meditatieve gepassioneerde passages,
maar ook, omdat so wie so Mozarts
speelsheid al een diep menselijke waarde
vertegenwoordigt, een optimisme, gefun
deerd in aanvaarding en bewustzijn van
zichzelf, in dit geval kunstenaarschap.
Het begin van deze Linzer Symfonie
was matig, maar gedurende het tweede
deel, poco adagio, kwam de warmte en
het sentiment los, zodat na een fleurig
en charmant menuet, een presto volgde,
dat eindelijk de spanningen opriep, die
deze muziek haar waarden geeft.
De tweede helft van dit concert werd
in beslag genomen door Beethovens Vijfde
Pianoconcert, waarin niet Claudio Arran,
maar Eduardo del Pueyo solist was, om
dat eerstgenoemde wegens ziekte verhin
derd was.
Eduardo del Pueyo, die zowel technisch
als muzikaal tot de belangrijkste heden
daagse pianisten behoort, speciaal voor
Beethoven, heeft diens doelstelling be
grepen en waardig verwezenlijkt. Deze
Spanjaard bewijst, dat zijn temperament
in wezen een zeer goed medium kan zijn
voor Beethovens romantiek, omdat noch
zijn temperament, noch dat van Beet
hoven', sentimenteel is, maar natuurlijk,
mannelijk en algemeen menselijk. Zijn
persoonlijke muzikaliteit maakte gelukkig
alle verhaaltjes over dit pianoconcert
(cfr. de Eroïca) overbodig, de grootheid
en de waarde ervan werden via de klan
ken zelf ingegeven. Del Pueyo weeft door
een spontane en onwrikbare originaliteit
in de keuze van zijn tempi en de
nuancering van zijn aanslag, een meester
lijk net van spanningen, waardoor zijn
interpretatie zeker niet minder geladen is,
dan die, welke wij kennen van klassieke
vertolkingen als van Keulff, Bachhaus
en anderen; wel anders, maar zeker niet
in strijd met Beethoven en dus acceptabel
en te prijzen om haar individualiteit, die
groot is, zoals de individualiteit van Beet
hoven groot was. i
Daarom was dit Vijfde Pianoconcert een
succes voor Del Pueyo en Willem van
Otterloo, die zijn orkest nu samen met
de solist tot een zeer gevoelige begeleiding
bracht, waar alleen de fagotten zo nu en
dan eens haperden, de kleine spijker op
het heel lage water.
H. L.
„buitenlandse ondermijnende handelingen
te bestrijden".
Volgens de verklaring is „overeenstem
ming bereikt over het vraagstuk van zelf
bestuur voor de provincies". Over de mate
van zelfbestuur, die elk afzonderlijk ge
bied zal genieten, zal overleg worden ge
pleegd door de centrale regering en het
bestuur van het betrokken gebied.
„De regering heeft haar besprekingen
over het op rechtvaardige basis verstrek
ken van gelden aan de provincies reeds
beëindigd," aldus de verklaring, waaraan
wordt toegevoegd: „de huidige stand der
Indonesische financiën stemt niet tot ver
heugenis."
De militaire leiders en provinciale gou
verneurs verzoeken de regering in de ver
klaring voorts „een beter bestuur te voe
ren, ambtenarij tegen te gaan, zuinigheid
te betrachten bij het gebruik van staats
gelden en krachtige maatregelen te nemen
tegen knoeierijen en smokkelarij".
De bijeenkomst werd door alle provin
ciale gouverneurs bijgewoond. Zij was de
eerste sinds het begin, in december j.l.)
van het geschil tussen de provincies en de
centrale regering, dat uiteindelijk de val
van de regering-Sastroamidjojo leidde.
In het begin van de afgelopen week is
van Indonesische regeringszijde medege
deeld, dat het leger de taak op zich heeft
genomen van het verstrekken van ver
gunningen, om het land weer binnen te
komen, aan in Indonesië werkende vreem
delingen, die voor korte tijd naar het bui
tenland wensen te vertrekken.
Noorwegen heeft gisteravond een uit ze
ven punten bestaand memorandum aan de
thans te Londen vergaderende sub-com-
missie der V.N. voor de ontwapeniing
gezonden, waarin het o.m. voorstelt, dat
elk land, dat proefnemingen met kern
wapens wil houden, die er waarschqnlijk
toe zullen leiden, dat radio-actieve neer
slag buiten zqn eigen grenzen terecht
komt, hiervan een half jaar tevoren ken
nis zal geven aan de internationale orga
nisatie.
De Noorse regering heeft het memo
randum doen samenstellen op verzoek
van de commissie, dit naar aanleiding van
het ter algemene vergadering van de V.N.
door Noorwegen, Canada en Japan ge
dane voorstel, dat staten, die proefne
mingen met kernwapens willen uitvoeren,
biervan tevoren kennis aan de volkeren
organisatie zullen geven.
Noorwegen stelt verder voor, dat de
secretaris-generaal der V.N. drie maan
den vóór de proefneming gedetailleerde
bijzonderheden zullen worden verstrekt
en dat aanvullende inlichtingen of ver
anderingen in de plannen minstens één
maand tevoren ter kennis van Hammar
skjoeld zullen worden gebracht.
is i°ot
mende exploitatieperiode en dee»s
een groter aantal exploitatiedagen
gevolge van een vroegere
latere sluiting der bedoelde etabliss „teD
ten. In 1955 werden 138.362 logeen""- (0t
geboekt, welk cijfer in 1956 toena
152.399, een verhoging derhalve m
10 procent. Behalve het toeristenv®
hebben ook verscheidene in het eisef
najaar gehouden belangrijke con.
tot het verkrijgen van deze resu
medegewerkt. rSge'
Door de abnormaal slechte w_1c til'
steldheid, zowel in het voorseizoen
dens de zomermaanden, bleven de
ais'
;tra?
ten van café-terrassen en van de stïjjtef'
exploitatie bij die van 1955 ten 3 v0of
waardoor de hogere hotelomzetten
een deel teniet gedaan werden. (0t
Per saldo namen de ontvangsten 45
van ƒ6.049.070,82 in 1955 tot f 0'
in 1956, dat is met 194.287,58 waarde'
over de uitgaven die van l9o?rlit0'
590.670,14 overtroffen, zodat de u fjfl
winst een daling onderging
396.382,56. pe0
De bruto-winstmarges zijn ingekr® -j>
door de gestegen prijzen van leven ^et
delen en dranken. De loonkosten èe
232.380 toegenomen, behalve
door
iv®11'
langere exploitatieduur der beJai>.
door verbetering van de arbeidsvoor^ -1»
den en door de schaarste aan êeS?de
personeel, waarvan in het bijzon" glr
seizoenhotellerie de nadelige gevolge
dervindt en waardoor een opwaartse
op het loonniveau wordt uitgeoefend- ^0,
de onderhoudsuitgaven vergen steeo
gere bedragen.
Bij de reeds jarenlang bestaande j\t
loop tussen omzetten en kosten
jaar de ontvangsten ten achter Se sjeJ
echter mede door de slechte weersg® ge
heid, dus een oorzaak die slechts van
vallige aard is. v0ste(I'
De voortdurende toeneming der y
vooral die der lonen, geeft de maats
pij reden tot bezorgdheid. De Per vef
nuari 1957 ingegane verplichting tot
hoging van de salarissen en lonen a' vaj>
drage van de werkgever in de kosten^,.,
het algemeen ouderdomspensioen, de „e-
hoogde loongrens voor de sociale ver ui
ringen en de te verwachten loonrono
compensatie van de verhoging der 1 je
zullen ook in 1957 weer voor het
laatste jaren gebruikelijke loonaccres
gen. Tot de wensen voor de volSe^gice»»
ren behoren tot zoverre op heden jyo'
verkorting der arbeidstijden m u
recabedrijven, een verbetering voor
trekkenden van de invaliditeitsver g\
ring, een algemene volksverzekering je
weduwen en wezen, herziening v? ier
algemene volksvoorziening voor k»" je
bijslag, waarvoor vermoedelijk va"0l-d'
werkgever wederom een bijdrage w
verwacht. «0
Zonder in een beoordeling te 1 rjjt(
van de wenselqkheid ener verbe cjjle
aan de arbeidsvoorwaarden en !V
voorzieningen wil het bestuur er f
op wqzen, dat by de loonintensieve
drqven van het concern deze verzrv
der lasten niet onbeperkt ten laste
de netto-winst kan komen, doch P 0\(
verhogingen er het onafwendbaar 8
van zullen worden.
•pilV
De plannen tot stichting van een n
wandelpier en tot vergroting van de
zaalfoyers, wenselijk door het toeneb
gebruik van de Kurhauslokaliteiten „f
congresdoeleinden, moeten door dei „y
dergelijke investeringen bestaande
stop in portefeuille blijven. Of de u3.0piS»
ring van deze plannen in de toe»
mogelijk zal zijn. kan eerst na ophe ^0
van de bouwstop op grond van de -r'
geldende omstandigheden worden be
deeld. ves'
Door opschorting van de fiscale et>
teringsaftrek, de gestegen rentestan"^
de toegenomen loonkosten, zijn op dg s'
voor bedoelde objecten de investor»
kosten hoger en de rentabiliteitsk®
ongunstiger geworden.
Aan de algemene vergadering van
deelhouders der N.V. My. Zeebad Sc»1 jj
ningen en der N.V. Mq. Wandel'», je
Scheveningen zal worden voorgeste'
besluiten tot een dividenddeclaratie
resp. 8 pet. en 3 pet. De oprichtersbe
zen van eerstgenoemde vennootschap
dan betaalbaar met 31.40 perstuk. jj V-
Voorgesteld wordt het dividend der
Exploitatie Mq. Scheveningen va jCP'
stellen op 8 (v.j. 9) pet en dat der °P
tersbewyzen op 34.60 per stuk.
De conferentie van de Internationale
Juristencommissie, die in Wenen werd ge
houden, is zaterdag geëindigd zonder dat
er een resolutie is aangenomen.
Na afloop werd een samenvatting ver
strekt over de twee voornaamste onder
werpen die besproken werden „de politie
ke misdaad" en „de vrijheid van menings
uiting".
In deze samenvatting wordt gezegd, dat
de juristen een algemene neiging hebben
waargenomen, om het verschil tussen een
politieke en een gewone misdaad tot een
minimum terug te brengen".
In bepaalde (totalitaire) landen wordt
lelfs de politieke meningsuiting als een
misdaad beschouwd,
„Dit is in duidelijke tegenspraak met
de fundamentele menselijke rechten", al
dus de samenvatting. Over de persvrijheid
wordt in de samenvatting opgemerkt,
dat „de censuur nooit de kans moet krijgen
om een rol te spelen in de vrije landen".
Aan andere „indirecte" beperkingen
van de persvrijheid, zoals de rantsoenering
van papier, moet de sterkst mogelijke te
genstand worden geboden.
Volgens de samenvatting moet elke
staat zich „in de eeuw van de koude oor
log" beter beschermen dan in normale
tijden, doch moet het recht van kritiek
op de regering en het recht om een op
positie in het leven te roepen „nimmer
worden aangetast door dergelijke preven
1 tieve maaregelen".
HET jongste Veiligheidsraad-debat
over Suez en het demonstratieve
vertrek van de Amerikaanse zesde
vloot naar het oostelijk deel der Middel
landse Zee zijn twee gebeurtenissen die
belankrijke data markeren in de evolutie
der gebeurtenissen in het Midden-Oos
ten. Het Veiligheidsraad-debat over het
Suez-kanaal, dat erop neergekomen is,
dat de westelijke mogendheden voor
Nassers eisen gecapituleerd hebben,
markeert het einde van een ontwikke
ling; het krachtvertoon van de V.S.
daarentegen schijnt het beginpunt van
een geheel nieuwe ontwikkeling te vor
men.
Sinds geruime tijd was het te voor
zien, dat in de Suez-affaire Nasser zijn
zin zou krijgen. Zijn tegenstanders had
den, daar het gebruik van geweld uit
gesloten was, geen andere keus ófwel
het Egyptische „diktat" te aanvaarden,
ófwel het kanaal te vermijden en een
kostbare omweg te maken. En voor dit
laatste voelden blijkbaar de scheep
vaartmaatschappijen in de verschillen
de landen maar bitter weinig. Een boy
cot van het kanaal zou trouwens alleen
maar dan effectief zijn als minstens de
schepen van die landen, die destijds tot
de SCUA zijn toegetreden, bereid waren
het kanaal te vermijden. Maar er was
geen sprake van, dat zulk een eensge
zindheid bewaard zou kunnen blijven.
Niet alle in de SCUA vertegenwoordig
de naties laat staan de particuliere
scheepvaart-maatschappijen in de be
treffende landen, waren even gerede
partijen of hadden het er voor over om
zich veel kosten en lasten op de hals te
halen alleen maar om kolonel Nasser de
voet dwars te zetter
Wij zullen dus mogen aannemen, dat
de dag niet ver rneer is, waarop óók de
Britse en Franse schepen, zij het onder
de stoere leuze, dat zij slechts „onder
protest" de passage-gelden betalen,
weer door het Suez-kanaal zullen varen.
Juist dus zoals vóór de 26e juli.al
leen met dit verschil, dat thans kolonel
Nasser heer en meester is over het ka
naal, en dat Frankrijk en Groot-Brit-
tannië dit feit nu met hangende pootjes
moeten erkennen. Het kanaal-regiem,
dat Egypte tenslotte, alle langdurige on
derhandelingen van Hammarskjoeld en
de Amerikaanse ambassadeur Hare ten
spijt, voorstelt, schiet verre tekort bij
die zes punten, die in de afgelopen
maand oktober door deze zelfde Veilig
heidsraad als grondbeginselen waren
vastgesteld. Door het matigende optre
den van de V.N. onder aanvoering van
de V.S. een optreden, dat in feite
neerkwam op een onrechtvaardigheid
tegenover de beide andere grote weste
lijke mogendheden en Israël is Nas
sers onderhandelingspositie sinds okto
ber zeer versterkt. Hij heeft deze positie
ten volle uitgebuit. Het valt nu nog
maar af te wachten in hoeverre het wes
ten erin slagen zal om, op de lange ter
mijn, zijn onafhankelijkheid van het
Suez-kanaal te verminderen, bijv. door
de bouw van supertankers en de aan
leg van olie-pijpleidingen. Dat zal te
vens de aangewezen methode zijn om
Nasser binnen de perken te houden. Mo
gelijk ook zal men kunnen proberen een
weg te vinden om Nasser te dwingen
thans ook aan Israëlische schepen door
vaart te verlenen. Maar deze laatste
kwestie zal zeker blijven rusten tot er
in het algemene beeld van de pieuwe
situatie, die rond Jordanië ontstaan is,
wat meer klaarheid zal zijn gekomen.
E vastbesloten Amerikaanse reactie
op de gebeurtenissen in Jordanië
was heel wat meer opzienbarend dan de
matte slot-actie van de Suez-crisis. Men
moet inmmers zeggen, dat deze demon
stratieve Amerikaanse vlootbeweging
toch wel een beetje sensationele ma
noeuvre is voor een land, dat tot voor
zeer kort zwoer bij de V.N. als dè in
stantie bij uitstek om alle geschillen in
de wereld, met name die in het Midden-
Oosten, op te lossen. Het is ook een
eigenaardige manoeuvre voor een land,
dat zij het ook tegen wil en dank
de Frans-Britse actie in Egypte torpe
deerde en dat eveneens: zij het mis
schien tegen wil en dank meegehol
pen heeft Nassers positie te versterken.
Het lijkt wel alsof de jongste crisis in
Jordanië nodig geweest is om de Ame
rikanen te doen realiseren, dat zij de er
fenis wél in zijn geheel van Groot-Brit-
tannië hebben overgenomen! De kracht
demonstraties van de Amerikaanse zes
de vloot betekenen het einde van een
aantal Amerikaanse illusies.
Dit alles neemt overigens niet weg,
dat het Amerikaanse optreden uiterma
te welkom is. Het kan het beginpunt
vormen van een zeer hoopvolle omme
keer. Vooreerst is Moskou thans duide
lijk gewaarschuwd, dat het ernst is met
de „Eisenhower-doctrine". De Sovjets
hebben nu de wacht aangezegd gekre
gen, dat zij hun handen van Jordanië
moeten afhouden, zowel door zich te
onthouden van rechtstreekse inmenging
als van inmenging door middel van
Egypte of Syrië. Met de Amerikaanse
zesde vloot in de rug is de positie van
koning Hoessein buitengewoon ver
sterkt, zoals trouwens ook reeds blijkt
uit de gunstige wending, die de binnen
landse toestand heeft genomen. Koning
Hoessein weet thans, dat als de commu
nistische agitatoren in zijn land hem te
machtig zouden worden, een enkel ver
zoek om hulp voldoende zal zijn om de
situatie te redden.
Een misschien nog veel belangrijker
consequentie van de recente ontwikke
lingen rond Jordanië is, dat Egypte en
Syrië tegelijkertijd de meest onver
zoenlijke anti-westelijke en philo-com-
munistische leden van de Arabische
Liga thans definitief in een isolement
schijnen te zijn gedrongen. Het waren
juist Egypte en Syrië, die verantwoor
delijk waren, samen met de communis
ten. voor een groot deel van de agitatie
in Jordanië. Daaraan heeft koning Hoes
sein nu paal en perk gesteld, en koning
Saoed van Saoedi-Arabië heeft zich on
verbloemd aan zijn zijde geplaatst.
Daarmede is krachtenbalans binnen de
Arabische Liga gewijzigd in het voor
deel van de gematigde en anti-commu
nistische, het Westen welgezinde landen.
Het Bagdad-pact-lid Irak en voorts de
Libanon staan immers al lang aan deze
zijde. Dit is een grote slag voor Nasser,
die hem heel wat vergalt van de vreug
de, die hij zou kunnen hebben over de
afloop van de Snp^-affaire. Zeer gun
stige nercnoctipvp" "chijnen zich op de
ze manier te openen.
Zoals onlangs werd gemeld, bestaan er
Plannen om te komen tot een Nederlandse
export-combinatie voor het Caraïbische
gebied. De heer G. A. Jonker, voormalig
Nederlands handelscommissaris in het Ca
raïbische gebied, verklaarde naar aanlei
ding hiervan, dat verschillende belangrq-
ke bedrqven er hun steun aan hebben toe
gezegd.
Zulk een onderneming, aldus de heer
Jonker, dient nauwkeurig te worden voor
bereid om met succes te kunnen werken
Men zal zijn mensen met zorg moeten kie
zen en ook hier spreekt de nijpende per-
soneelsschaarste, vooral wat de goede
krachten betreft, een woordje mee. Een
andere factor is, dat door de nog altijd
stand houdende hoogconjunctuur, de Ne
derlandse industrie ruimschoots van or
ders is voorzien. Niettemin acht hij het
thans de juiste tijd maatregelen te nemen
voor de afzet in ongunstiger tijden. Als het
economische getij omslaat is de gelegen
heid daartoe, zo niet voorbij, dan toch
veel ongunstiger geworden. Het is, aldus
de heer Jonker, voor de welvaart van Ne
derland een steeds dringender noodzake
lijkheid om zo spoedig mogelijk alle mid
delen en pogingen aan te wenden onze uit
voer te verhogen teneinde onze nationale
economie niet in gevaar te brengen.
Behalve naar vermeerdering van de
Nederlandse uitvoer, moet tevens ge
streefd worden naar zoveel mogeiyk
spreiding van onze afzet op de buiten
landse markten. De mogelijkheid bestaat
immers, dat door bepaalde maatregelen
van een land de bestaande handelsrelaties
van de Nederlandse exporteur met dat
land tijdelijk of misschien zelfs biyvend
wegvallen. Ondanks de Euromarkt, wel-
ÜeJit zelfs als gevolg van de Euromarkt,
blijft het verdere doordringen op de over
zeese markten een belang van de eerste
orde voor de Nederlandse volkshuishou
ding.
De landen in en om het Caraïbische ge
bied vormen een afzetgebied, dat steeds
meer de belangstelling van de exporte
rende wereld vraagt en terecht. Dit
deel van de wereld verkeert in het sta
dium van ontwikkeling en opbouw waar
vele goede mogelijkheden liggen, ook voor
Nederland, dat op deze markten een goe
de naam geniet.
De Nederlandse exporteur heeft echter
voor de markten in deze gebieden nog
onvoldoende belangstelling. Enerzijds is
zulks toe te schrijven aan de nog niet
voldoende bekendheid van de m08^
heden, welke op deze markten v0°
Nederlandse exportpakket bestaan, 3 jjl>
zijds aan de grote verspreidheid van
markten. j\)^
De hoge kosten alsmede de lanêe
verbonden aan een reis naar het jjjg
sche gebied als gevolg van de on^üflV f
verspreidheid van deze markten
voor verschillende bedrijven een
vormen. Daardoor is voor deze
tevens de zo noodzakelijke en rege» e,
„follow up", nodig voor een
systematische opbouw van hun e
naar deze markten niet mogelijk-.^9®
Om hieraan tegemoet te komen, pf
verschillende belangrijke Nederlan" e>
drijven hun steun toegezegd aan e_.ef$L,
portcombinatie voor Midden A»1 t\cP
Deze combinatie zal haar activite»' 4,):®
ten zowel op de reeks van kleine re"
ken op het vasteland van Centraa' ;Sct
rika als op de grote en kleine Cari»>
eilanden met inbegrip van de
se Antillen, alsmede Suriname, Br
Frans Guyana. .At'.
«rPSt'^r
Deze exportcombinatie zal een cjj
stichten op een centraal punt v<jje(||t
Middenamerikaanse gebied. 'je fli
wordt gedacht aan Willemstad .t'
verband met de vrijhandelszone po'V
aan Port of Spain op Trinidad. a
stad van de Brits Westindische
tie, die in oprichting is. Van dit
punt uit zullen de verschillende Wje
geregeld bereisd worden tend" je
nitvoer van de deelnemers "^e
markten op de meest efficiënte jt
vorderen. {elt jt
De meer concrete organisatie
heer Jonker zich aldus voor, da1 jqisGi
het te vestigen kantoor in het CaJ3 j
gebied, de combinatie door b»»
de mensen daar deze gebieden
zoeken en bewerken. Want om
zal
iets
ob",
te V
tl'
reiken, moet je daar zelf gaan S'jt
ter plaatse beoordelen, wat er ,a.
kelen en fabrikaten wel en "»e zal
gevraagd. Alleen op die manier rtiK®
mogelijk zijn, voor een of meer e g
van leden der combinatie werk®' jit'® 'ji
de agenten voor de verkoop in e. «a» jt
gebieden te vinden. In Nederlander
combinatie een kantoor hebben. geiij»y
aanvragen van overzee en de W08,jjS
den in Nederland op de meest
wiize worden gecombineerd. ej
Het plan aldus de heer Jon
nu dus nog in de grondverf. Te^»jer8s|i'
zullen de belanghebbenden in
bijeenkomen om het nader uit te
!!»ei
'Dl/
V- iu'
viX'
