Stretch nylon ankiets
Congres IKK laakt beperkingen
voor de wereldhandel
Geloof en ongeloof op het toneel
Concert door het Residentie Orkest
a
H
0
JEANNE D'ARC AU BUCHER
De Ruy ter-her denking
te0 -.~ j mss
VEERTIG JAAR GELEDEN...
Finalisten van het
toneelconcours
Nieuw doctoraalexamen
te Rotterdam
Wereldmodecreaties P&C topprestaties
Toch is er verbetering te bespeuren
Kapitein Lap van de
„Nederland" met
pensioen
Min. Mansholt opent
nieuwe Raiffeisenbank
Beterengoedkoper/
mm
.v
J. B. Priestley sprak in Den Haag
Uitvoering met Ellen Vogel
in de titelrol
m
Montgomery waar
schuwt
audiëntie
VRIJDAG 10 MEI 1957
PAGINA 31
Veertig
PAUS PIUS XII TOT BISSCHOP GEWIJD
De eerste eis van Fatima:
Ödoet boete
Zo l,Hedigd is"-
de v Kllnkt de laatste vermaning bij de
In kwantitatief-economische
richting
Italiaanse import
Het Heiligdom van Fatima.
beeC
Moet men in Fatima
geloven?
Gods visie op de heden
daagse wereld
1
Twee geestelijke wapenen
Gezagvoerder „Johan van
Oldenbarnevelt
Gemeenschappelijke markt
en luchtverkeer
„Een mijlpaal in de ontwikkeling
van de organisatie"
passend
maat, sterk en practtsch,
gemakkelijk wasbaar en snel
droog, In moderne fantasia
dessins per paar
per twee paar
Wandel door de wereld der mode hij
D« drie zienortjest Lucia, Jacinta en Francisco,
B. G.
Theater en leven
SENAAT KEURT BENOE
MING MCLEOD GOED
De Amerikaanse Senaat heeft gisteren
de benoeming van McDeod tot Ameri
kaans ambassadeur in Ierland goed
gekeurd. Zoals men weet heeft deze
benoeming veel stof doen opwaaien.
De benoeming werd goedgekeurd met
60 tegen 20 stemmen.
V
Geen ideeëndrama's
MARIA verschijnt in FATIMA
brandrfc
j'ret]
u JAAR geleden. Europa
^andde. Reeds drie jaar duurde
wereldoorlog. De herhaalde
-den )ginsen van Benedictus XV
de j Seen resultaat geboekt. Ten ein-
eeo K,r schreef de Paus op 5 mei 1917
Vroeg .waarin Hq aan de kinderen
ter j-ÏÏ1 'll de meimaand met nog gro-
de t r'Sheid te bidden om vrede. In
roepjn?:n'e v*an Loreto liet Hp de aan-
Vrede evoesen: Koningin van de
Een' voor ons.
Eatin,aWeeR 'ater kwam het antwoord:
anjer *^ar'a 'n Fatima vraagt is niets
E°udt- wat de Kerk ons altijd voor-
Set' ?e'Ied en bekering.
evail staat op elke bladzijde van het
van e-, Fatima is er een heruitgave
Kerk s?ectaal voor de 20e eeuw. „De
legt Fatima niet nodig. Fatima
c" op aan de Kerk".
E MENSEN moeten zich verbete
ren. Zij moeten vergiffenis vragen
°Dh j°r hun zonden. Laat men toch
zovnoi God te beledigen, Die reeds
verschijning op 13 oktober.
Züsto men Lucia dos Santos thans
Hart ^aria Lucia van het Onbevlekt
Vra. ,ln he Karmel van Coïmbra
tvaa waarin de boete moet bestaan,
Vraa„? Maria zo herhaaldelijk ge-
ga heeft, antwoordt zij:
Jw e*ke soort boete zoals velen
Zij heeft de H. Maagd gevraagd.
Van an§t: de volledige vervulling
he plichten van staat
gaz zi3n mensen, die menen, dat het
Sen °m gr°te. buitengewone verstervin-
hiet -°m kastijdingen, waartoe zij zich
zen h* staat achten en daarom verne
der J he moed, terwijl onze lieve Moe-
Van' .E'h om boetedoening vraagt,
ten s'ipte vervulling van onze plich-
highn staat spreekt. Daarin ligt de
De Jury van het concours om de I.C.C.
prjjs voor jonge Toneelspelers, heeft van
alle deelnemers aan dit concours voor de
Finale geselecteerd: de dames Ina van
Faassen, Sigrid Koetse, Thera Verheugen,
en de heren Jules Croiset, Ramses Shaffy,
en Henk van Ulsen.
Van het aanwezige publiek heeft een
honderdtal personen deelgenomen aan
een onderzoek om vast te stellen in hoe-
verre de publieke smaak afwijkt van die
I van de jury. Daarbij is komen vast te
staan, dat het publiek voor de Finale heeft
geselecteerd: de dames Trees van der
Donck, Sigrid Koetse, en de heren Hans
Croiset, Jules Croiset, Ramses Shaffy en
Henk van Ulsen.
Uiteraard blijkt, dat het publiek hier
over 4 van de 6 finalisten dezelfde mening
heeft als de jury. Van de stemmen uitge
bracht op de door het publiek geselecteer
de finalisten is de verdeling als volgt:
1. Sigrid Koetse 26%»/», 2. Henk van Ul
sen 19'/«, 3 en 4 Trees van der Donck en
Hans Croiset beiden UVx'lt, 5. Ramses
Shaffy 13'/i, 6. Jules Croiset 121/i'/i.
De minister van onderwijs Kunsten en
Wetenschappen heeft bekend gemaakt,
dat de Senaat van de Nederlandse econo
mische hogeschool te Rotterdam besloten
heeft om op de grondslag van het kandi
daatsexamen naast het in het academisch
statuut omschreven doctoraal examen een
doctoraal examen in te stellen ter afslui
ting van de studie in de kwantitief-econo-
mische richting.
Dit doctoraal examen zal omvatten de
vakken: 1. hetzij staathuishoudkunde, het.
zij bedrijfshuishoudkunde, staathuis
houdkunde en marktanalyse, 2. wiskundi
ge economie en econometrie, 3. wiskundi
ge statistiek, 4. wiskunde.
'Advertentie)
- p
nacht zult verlicht zien door een onbe
kend licht (2526 januari 1938!), weet
dan, dat dit het teken is, dat God geeft,
dat Hij de wereld gaat straffen voor
haar misdaden door oorlog, hongersnood
en vervolging van de H. Kerk en de
H. Vader.
Om dat te verhinderen, zal ik komen
vragen om de toewijding van Rusland
aan Mijn Onbevlekt Hart en de eerher
stellende communie op de eerste zater
dagen van de maand. Als men doet,
wat ik vraag, zal er vrede zijn.
Doet men het niet, dan zal Rusland
zijn dwalingen over de wereld versprei
den, welke oorlogen en kerkvervolgin
gen zullen veroorzaken; vele goede men
sen zullen worden gemarteld; de H.
Vader zal veel te lijden hebben; hele
kens om ons op te schrikken en tot „me-
tanoia" tot bekering te brengen, nu on
ze wereld zo rationeel en ons hart zo
koud is geworden, dat we de gewone
prediking der Kerk en het evangelie
niet meer ter harte nemen. In plaats
van te vragen: „moet ik eraan geloven?'
past het ons blij en dankbaar te zijn,
dat God zo-overvloedig Zijn liefde voor
ons toont in deze laatste eeuw. Hij laat
ons riiet los! Bovendien is het onver
standig om niet te geloven aan de te
kenen. waarvan de kerkelijke over
heid na grondig en minutieus onderzoek
(in het geval Fatima 14 jaar lang) ver
klaard heeft, dat ze echt zijn. Een der
gelijke domheid komt ons duur te staan.
Zo is Fatima voor de wereld van van
een „explosion du surnaturel'
«Je
tlTl
J?. van de zondaars
«haai vraaSt dit uitdrukkelijk, tot zes-
'h d ^0e' hierbij valt op te merken, dat
drnv boodschap van Fatima sterke na-
vs„ wordt gele
ziel geheimen
wordt gelegd op de overweging
nen van de rozenkrans. De
Van het rozenkransgebed ligt ge-
RerV 'n de Seest en opvatting van de
Mat-' 'n het contact met Jesus en
z;_ la- Door gedurende een kwartier be
iert zÜn met wat onze Verlosser en
w^verlosseres voor ons geluk deden,
We opgenomen in de levenssfeer
(Jg ,.i 3
hemel en daardoor gezuiverd
]0fj ons eigen verkeerde ik. Bij de be-
e van de 5 eerste zaterdagen wordt
schrijving van onze tijd. Wij hebben
niet of niet voldoende gedaan, wat Zij
vroeg.
Eén is er, die onophoudelijk naar Ma
ria wijst: Pius XII. Onze Paus werd op
dezelfde dag, waarop Maria in Fatima
haar verschijningen begon, tot bis
schop gewijd. In deze providentiële be
schikking ervaart Hij zijn verbonden
heid met de boodschap van Fatima. Hij
is de „Paus van Fatima" en van het
zonnewonder in de Vaticaanse tuin.
Vanaf 31 oktober 1942 tot 10 maart 1956
heeft Pius XII twintig maal in een rede
voering of schrijven aangespoord tot
toewijding aan Maria. Op het diepte
punt van de laatste wereldoorlog (31 ok
tober 1942) wist hij niet beter te doen
dan de wereld toe te wijden aan Ma
ria's Onbevlekt Hart en het wereld
episcopaat moest zijn voorbeeld vol
gen. Op 1 november 1954 stelt Hij het
feest van Maria Koningin in op 31 mei
en beveelt (de Paus gebruikt het woord
jubemus) alle bisschoppen op die dag
jaarlijks de toewijding aan bet Onbe
vlekt Hart van Maria te vernieuwen.
zelfs als voorwaarde
^ste°lderWeging
k^ele malen wordt in Fatima gespro-
he? Pver toewijding, liefde, devotie tot
jün. Onbevlekt Hart van Maria. Op 13
totfgïï" wil in de wereld de devotie
dgj,'in Onbevlekt Hart vestigen. Wie
js 6 'Öevotie beoefent, beloof ik geluk.
reeht"Z'e^en worden door God bevoor-
fcrau°nherlijke uitspraak, welke door de
Weto wordt bevestigd. Sommigen
>,OnK geen raad met de uitdrukking
de ;levlekt Hart". Het is de taal van
Hart rlc' T°swijding aan het Onbevlekt
Vrat Van ®^ar'a is: ons geven met al
«50. hebben en zijn aan Maria, die
aI a liefheeft en op Hem gericht staat
eetl h?en ander en die ons bemint met
tg "efde, welke die van alle moeders
tie T°ven gaat. Hierin bestaat grada-
tyij V1 «J'e liefde en toewijding kunnen
door Gods genade groeien.
P 13 JULI geeft Moeder Maria
°ns een inzicht in het wereldgebeu
ren. Zij verklaart, waarom er bin-
een halve eeuw twee wereldoorlo-
Sen T naive eeuw twee wereldoorlo-
g6n Plaats vonden en een derde drei-
^euwi'p wijst bij voortduring op de
dgdllie hebt de hel gezien, waarin
'hen 6 van de z°ntiaars terecht ko-
teröi hen te redden wil God in de
Rart de devotie tot Mijn Onbevlekt
gevestigd zien.
b0 oorlog (191418) loopt ten einde,
dig a Ms men niet ophoudt God te bele-
Scha zal er °nder het volgend paus-
So~pD Van Pius XI een andere nog er-
'e oorlog uitbreken. Wanneer ge een
ning van Fatima en de daar gegeven
richtlijnen niet moeten geloven op
dezelfde manier, waarop we de waar
heden geloven, welke de Kerk ons voor
houdt. Het tijdvak van de Openbaring
is gesloten. Er komen geen nieuwe ge
loofswaarheden bij.
De boodschap van Fatima leert niets
anders dan wat de Kerk leert. Ze on
derstreept en accentueert echter die
evangelische waarheden, welke de mens
van deze tijd geneigd is te vergeten
of te weinig tot richtsnoer van zijn ge
drag maakt b.v. de eeuwigheid, de
waarde van gebed en boete, de zin
voor het bovennatuurlijke.
De verschijningen van de laatste eeuw
(Parijs 1830, La Salette 1846, Lourdes
1858, Pontmain 1871. Fatima 1917, Be-
auraing-Banneux 193233) zijn „lieve
attenties van God", welke Hij ons in
overgrote liefde en bezorgdheid geeft.
Hij zendt Zijn Moeder, de Koningin der
Profeten, om ons van onze dwaalwegen
af te halen. Hij doet charismatische te- ren.
gen: Met Fatima staat of valt de vre
de in de wereld!
t E>e dagelijks voorkomende levenslas- volkeren zullen worden vernietigd een teken aan de wand, nog steeds ac-
tijn' d'e soms zeer zwaar kunnen zijn, Deze laatste woorden geven een be- tueel^In dit licht gezien mogen we zeg-
van offers, welke in de gemeenschap
p, «et Mystieke Lichaam gebracht
bekn -n wor|Jen voor de vrede en de
jeering van de zondaars.
PubpL- Ver staan onze organisaties en
V hfties voor de wereldvrede nog af
deze evangelische mentaliteit!
IR FATIMA biedt Gods Moeder als
middelares ons twee middelen aan,
krji''aard0or we de vrede kunnen ver-
to- ..n:, bet rozenkransgebed en de
"tiding aan Haar Onbevlekt Hart.
-bidt elke dag het rozenhoedje voor
vrede in de wereld en de beke-
(Van onze Amsterdamse redactie)
Na veertig jaren de wereldzeeën in
dienst van de Stoomvaartmaatschappij
Nederland te hebben bevaren, gaat de
gezagvoerder van de „Johan van Olden
barnevelt", kapitein D. J. Lap met pen
sioen. Zaterdag 11 mei zal dit schip voor
de laatste maal onder zjjn leiding de ha
ven van Amsterdam binnenlopen. De
plaats op de brug zal bij volgende reizen
worden ingenomen door kapitein P. A. de
Groote.
De heer Lap, die in 1899 is geboren,
ging op 1 juli 1917 als stuurmansleerling
voor het eerst het zeegat uit. Hij heeft
sindsdien vele vracht- en passagierssche
pen onder zich gehad. Hij bevond zich
als eerste stuurman aan boord van het
s.s. „Moena" in de haven van Londen,
toen deze stad in september 1940 elf dagen
aan zware bombardementen heeft bloot
gestaan. Mede door zijn moedig optreden
kon het schip worden behouden. Ook de
Liverpool-blitz in mei 1941 maakte de heer
Lap aan boord van de „Moena" mee. In
1942 werd dits chip even ten oosten van
de Antillen getorpedeerd, maar de heer
Lap, die inmiddels was begiftigd met het
Kruis van Verdienste, was toen al over
geplaatst naar een andere bodem. In 1948
werd hij aangesteld als gezagvoerder. Met
de „Zuiderkruis" en de Johan van Olden
barnevelt" heeft hij vele emigranten naar
Australië, Nieuw-Zeeland en Canada ge
bracht, onder wie laatstelijk 150 Honga-
Het congres van de Internationale Ka
mer van Koophandel te Napels heeft
donderdag scherp de hinderpalen voor de
wereldhandel gelaakt. Toch achtten de
sprekers de toestand beter dan vjjf jaar
geleden- omdat ten eerste de valutabe
palingen in de praktjjk aanmerkelijk zjjn
verlicht en vele belangrijke valuta's in
feite de convertibiliteit hebben benaderd
en ten tweede een aantal tfrmijnmark-
ten zich merkwaardig goed heeft kunnen
herstellen.
Betreurd werd evenwel, dat weinig voo
uitgang is geboekt in vermindering van
de vlagdiscriminatie. Bovendien wordt de
export vaak gehinderd door gecompli
ceerde nationale vooschriften omtrent
kwaliteit, verpakking en kenmerke- van
goederen. Hierdoor worden de prijzen voor
de verbruiker opgejaagd en wordt de Eu
ropese integratie belemmerd. De Verga
dering stond onder voorzitterschap van de
Italiaan Quintieri, ondervoorzitter was
prof. dr. J. F. ten Doesschate (Neder
land).
De heer E, M, Bernstein van het In
ternationale Monetaire Fonds zag gelei
delijke vorderingen naar de volkomen op
heffing van valutarestricties en naar een
vrije convertibiliteit der valuta's. Hij
waarschuwde echter, dat een sterke be
talingsbalanspositie belangrijker was voor
de convertibiliteit dan grote reserves en
drong aan op voortdurende waakzaamheid
tegen inflationistische druk. Bernstein ge
loofde dat indien het pond sterling con-
vertibel werd gemaakt, de meeste ande
re grote handelsnaties prompt het voor
beeld van Engeland zouden volgen.
Sir Colin Anderson, president van de
International Chamber of Shinning, ver
oordeelde vlagdiscriminatie als het voor
naamste obstakel voor zeetransDort. Hij
verwierp het denkbeeld dat discrimina
tie gerechtvaardigd kan worden uithoof
de van nationale noodzakel'ikheid. De
Engelsman Bennet deed een beroep op
producenten, consumenten en goederen
markten om de termijnhandel in produlc-
ten uit te breiden.
Luide instemming kreeg een resolutie,
inhoudende dat alle deelnemers aan de
G.A.T.T. spoedig de»-overeenkomst zullen
ratificeren in zake de nieuwe organisa
tie voor handelssamenwerking. de O.T.C.
Tot dusver heeft alleen Engeland deze
overeenkomst aanvaard. Vele landen
schijnen te wachten op de houding van de
Ver. Staten.
Vele sprekers betoogden, dat acties om
de handel te verlossen van buitensporige
tarieven en kwantitatieve rest:i-ties ver
gezeld moeten gaan van een even krach
tige actie om de administratieve romp
slomp kwijt te raken. Zelfs in de Bene
lux, aldus sommige sprekers, moeten de
ondernemingen vaak eenzelfde berg van
formulieren doorworstelen als voordat de
de douane-unie tussen de drie landen in
werking trad.
De invloed van de gemeenschappelijke
markt op het luchtverkeer werd in de
transportcommissie van het congres be
licht door mr. L. H. Slotemaker, direc
teur der K.L.M., die betoogde, dat Euro
pa in zijn nieuwe vorm wellicht een -un-
stiger atmosfeer zal schepnen voor sa
menwerking tussen luchtvaartmaatschan-
pijen op een markt, die, onbelemmerd
door handelsbarrières- te zijner tijd on
getwijfeld meer verkeer zal voortbrengen.
Spreker zeide slechts te willen betogen
hoezeer ook de luchtvaartmaatschappij
en, zij het indirect, er belang bij heb
ben, wat er van de gemeenschanoelijke
markt zal terechtkomen. Snreker her
innerde aan de aanbevelingen van de
European Civil Aviato conferentie te Ma
drid om door diverse faciliteiten het in
ternationale luchtverkeer te vergemakke
lijken.
Gistermiddag heeft minister Mansholt
tijdens een bijeenkomst in de Westerkerk
te Utrecht in tegenwoordigheid van de
commissaris der Koningin in Utrecht, mr.
C. Th. E. graaf van Lynden van Sanden-
burg, de directeur-secretaris van de Ne
derlandse Bank, prof. mr. A. M. de Jong
en vele andere autoriteiten, het nieuwe
gebouw van de Coöperatieve Centrale
Raiffeissenbank officieel geopend.
Voorafgaand aan de officiële opening
hield de voorzitter van het bestuur van
de bank, prof. dr. G. Minderhout, een
rede. Hierin merkte hij o.a. op, dat het
betrekken van dit nieuwe gebouw een
mijlpaal betekent in de ontwikkeling van
de organisatie, die nog geen zestig jaar
oud is. Het georganiseerde landbouwkre
diet dateert in ons land immers uit de
laatste jaren van de vorige eeuw. Voor
dien was de agrarische bevolking aange
wezen op de handelaars, die de produkten
kochten, of op de leverancierskredieten.
De instelling van boerenleenbanken
naar het systeem van Raiffeisen bracht
daarin radicale verandering. Na enige
tijd werd er door de boerenleenbankjes
behoefte gevoeld aan een vereffenings-
insituut, waarheen zij hun overtollige
spaargelden konden zenden en waarvan
andere boerenleenbanken, indien nodig,
geld konden lenen.
Daarom werd in 1898 de Coöperatieve
Centrale Raiffeisenbank opgericht, terwijl
nog in hetzelfde jaar de stichting van een
tweede centrale bank te Eindhoven volg
de.
De feeselijke herdenking van de 350e
geboortedag van Michiel Adriaansz. de
Ruyter, welke met verschillende mani-
restaties gevierd wordt, werd gister
avond in Vlissingen geïnaugureerd met
met een concert in de St.-Jacobskerk,
waarbij de voor deze gelegenheid door
Henk Stam gecomponeerde Ouverture
„De Ruyter" ten doop werd gehouden.
Henk Stam heeft voor deze compositie
'w.W?'
-gjjjgSj
geen gebruik willen maken van het lied
„In een blauw geruite kiel", dat zich
wel als het voor de hand liggende mate
riaal aanbiedt. In plaats daarvan koos
hij een melodie uit Valerius (op de dood
van Heemskerk, die in De Ruyters ge
boortejaar sneuvelde) en een oude ver
sie van het Wilhelmus, terwijl en pas
sant nog een flard van Arne's Rule Brit-
tania voorkomt. Tussen haakjes, de pro-
grammatoelichter beweerde dat dit lied
in de dagen van De Ruyter populair zou
zijn, doch Arne (17101778) schreef
deze song in „The Masque of Alfred"
van 1740! Als symbool construeerde
Stam een De Ruyter motief bestaande
uit vier noten, die, zij het wat gewron
gen uit enkele letters van de naam van
de grote zeeheld werden afgeleid. Met
dit materiaal heeft Stam een goed klin
kend stuk samengesteld, dat van pro
grammatische en illustratieve allure is
en daarom het met de muzikale logica
niet altijd even nauw neemt. Maar men
eert De Ruyter, die de verbeeldings
kracht en avontuurlijke zin van hele ge
neratics heeft geprikkeld, stellig minder
met een problematisch stuk, dan wel
met forse muziek met veel fanfares en
welgemikte paukenslagen. De span
ningsopwekking d.m.v. een grote klank
expansie mocht hier misschien op een
wat verouderd klanksysteem berusten,
maar in ieder geval waren Stams bedoe
lingen niet mis te verstaan. Als gelegen
heidswerk is dit stuk zonder meer ge
slaagd te noemen, al zuilen ingewijden
juist in de wijze waarop Stam zich van
zijn gebruikelijke schrijfwijze distan
tieert, iets krampachtigs menen te be
speuren.
Mendelssohns vioolconcert, dat hierna
volgde, vormde in deze avond de ge
wenste fermate, waarin het orkest (het
Residentie Orkest o.l.v. Willem van Ot-
terloo) nieuwe krachten kon opdoen
voor het appèl aan de triomfantelijk en
heroische gedachten uit Beethovens
Eroica, die op dit herdenkingsconcert
een rijke voedingsbodem vonden.
Van Otterloo en de zijnen gaven van
laatstgenoemd werk een fraaie en erup
tieve vertolking in een gedisciplineerd
en toch geïnspireerd orkestspel. dat te
vens ook steunde op nobele klankvor
ming en expressieve zegging. De solist
in Mendelssohns vioolconcert, de violist
Herman Krebbers, imponeerde weer
door een briljante virtuositeit, zijn lyri
sche ontladingen waren echter niet al
tijd vrij te spreken van een zekere over
spannenheid en overdrevenheid, die
zich ook in vele rubati uitsprak.
Het door het Nationaal Comité De
Ruyter-herdenking 1957 in samenwer
king met de Stichting Zeeuwse Volks
universiteit georganiseerd concert mocht
zich verheugen in een grote belangstel
ling. Onder de aanwezigen bevonden
zich o.m. de Commissaris van de Konin
gin in Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de
Casembroot, de burgemeester van Vlis
singen mr. Kolff, de burgemeester van
Middelburg, mr. van Bolkenstein, de
voorzitter van de Zeeuwse Volksuniver
siteit, mr. F. Anderiaanse, Henk Stam,
de directeur van de Zeeuwse muziek
school. die de Ouverture heeft gecom
poneerd in opdracht van de gemeente
Vlissingen, en vele anderen.
die hij
(Van onze Haagse redactie)
Het was een tegenvaller dat het te ver
wachten debat tussen de toneelschrijver
J. B. Priestley en zjjn Parijse colfcga in
extremis Eugène Ionesco gisteravond in
de Rotonde van de Haagse Dierentuin niet
door kon gaan omdat de Fransman door
ziekte verhinderd was aanwezig te zjjn
op deze door het Nederlands Toneelver
bond belegde bijeenkomst.
Het had overigens een haar gescheeld
of ook Priestley was niet verschenen.
Slechts met tabletten en glazen water kon
hjj zijn keelaandoening zover terugdrin
gen dat hij zijn inleiding over het onder
werp „de kunst van het toneelschrijven"
kon uitspreken.
„Stelt u voor: het onschuldige meisje
door schurken op de rails gebonden. In de
verte komt de trein aandaveren. Wat doet
de zaal die dit op toneel ziet gebeuren?
Niets. Wij houden onze adem in, wij zijn
eigenlijk schizofrenen want wij lopen toch
niet het toneel op om of het meisje van
de rails te halen of de trein tegen te hou
den omdat we tegelijkertijd weten dat er
geen echte rails liggen en dat er achter
de coulissen een man staat die het trein
geluid imiteert. Zie, dat is nu wat men
ondergaat bij het drama; de combinatie
van geloof en ongeloof".
Op dit uitgangspunt waren de stellingen
9?
Het r.-k. Hoofdstadkoor met 't Utrechts
Stedelijk Orkest heeft gisteravond in het
Concertgebouw te Amsterdam een con
cert gegeven met na de pauze „Jeanne
d'Arc au Bücher" van Arthur Honegger
op het gedicht van Paul Claudel. De alge
hele leiding berustte bij Theo van der
Bijl, die wij om deze moedige artistieke
daad kunnen gelukwensen. De vocale
solisten waren Guus Hoekman, Jaap
stemming van het scènebeeld weergaf.
De opbouw van „Jeanne d'Arc au
Bücher" is niet bijzonder ingewikkeld. De
verwerking van het gegeven daarentegen
van een grote kunde en artisticiteit. Ge
luid, stem, zang en orchestrale muziek
zijn elementen, die grote eisen stellen aan
de dirigent om een eenheid te bewerkstel
ligen. Het gevaar voor pathetiek ligt
ontegenzeggelijk in dit werk opgesloten.
van Priestley gebaseerd, die hij verder
toepaste op de toneelschrijver, de acteurs,
de critici en het publiek. Het leven naar
het theater brengen en het theater naar
het leven. In een briljante stijl ontwik
kelde Priestley zijn denkbeelden, gericht
tegen toneel dat te weinig leven en teveel
idee geeft en toneel dat te veel theater
en te weinig leven laat zien. Hij veroor
deelde acteurs die ondanks een uitbeel
ding van een bepaalde figuur niet zichzelf
blijven en hekelde de te literair ingestel
de criticus die het drama op zichzelf be
schouwt, zonder te denken aan het feit
dat het gespeeld moet worden. „Hamlet
bestaat slechts tussen het ogenblik waar
op hij opkomt en weer af gaat. Als hij
niet op het toneel is, is hij nergens'
Al evenzeer was hij het oneens met de
opvatting dat men theater als een schaak
spel moet zien waarin acteurs en actrices
als schaakstukken op een bord worden
geplaatst zonder dat de auteur het leven
van zijn door hem geschapen figuren kent
Het schrijven van een goed spel houdt
Stroomenbergh, Corry Bijster, Maria van Corry Bijster b.v. heeft de rol van „La
Uden, Maartje Kliffen en Han Lefévre.
De tekst werd gezegd door Ellen Vogel
(Jeanne d'Arc) en Albert Vogel (Frère
Dominique).
Dit oratorium in elf scènes en een intri
gerende proloog is naar onze mening niet
met die poëtische zorg vertaald als men
zou wensen. De twee-eenheid die bereikt
moet worden, mag geen enkel moment
worden doorbroken en het is vooral te
danken aan de zegster van de titelrol, dat
deze uitvoering van „Jeanne d'Arc au
Bücher" geslaagd is. Ook het gesproken
woord kan een grote musische kracht be
zitten. Wanneer men echter de spanningen
tussen het vocale en orchestrale tegenover
dedictie beslecht ten voordele van de
eersten, dan is dit werk gedoemd te mis
lukken.
Theo van der Bijl heeft geen betere
kracht voor Jeanne d'Arc kunnen vinden
dan Ellen Vogel. Zij heeft de poëzie van
het kunstwerk niet laten prevaleren, maar
de inhoud waar mogelijk steeds op de
voorgrond geplaatst door een duidelijke
dictie, waarbij de klank van haar stem de
Vierge" beheersing meegegeven, die een
juiste sublimatie was van de partij. Ellen
en Albert Vogel wisten ook met hun zeg
gingskracht een overtuigende en boeiende
voordracht te geven.
Wij mogen verwachten, dat na dit suc
ces een reprise onder leiding van Theo
van der Bijl spoedig zal volgen.
Veldmaarschalk Lord Montgomery-
onderbevelhebber van de NATO in
Europa, heeft gisteren op een bijeen
komst in Baltimore in de V.S. ver
klaard, dat de Sovjet-Unie in het Mid
den-Oosten nog meer successen zal be
halen als het westen niet spoedig tot
bezinning komt.
Er dreigen ernstige gevaren, zo zei
hij. en daarom moet het westen een
bruikbare politiek voor het Midden-
Oosten opstellen.
„Sommige landen schijnen er twee
soorten politiek op na te willen houden:
een in de V.N. en een voor het geval
hun eigen nationale belangen op het
spel staan. Een dergelijke houding kan
slechts leiden tot de ondergang van het
westelijk bondgenootschap en dat zou
voor ons allen het einde betekenen,"
aldus Montgomery.
Donderdagochtend is dc bekende Engel
se toneelschrijver J. B. Priestley op
Schiphol aangekomen. Priestley heeft in
Den Haag lezngen gehouden voor het
Nederl. Toneelverbond.
Z.H. Excellentie de bisschop van Haar
lem zal woensdag 15 mei geen audiëntie
i verlenen.
rekening met het leven, is dus enerzijds
realistisch, maar gaat er tegelijkertijd van
uit dat er toneel gespeeld wordt, dat er
een moderne theatertechniek bestaat
waarmee rekening gehouden moet wor
den. „Een drama moet men in verband
met het toneel zien". Hierbij maakt het
tevens gebruik van bepaalde conventies
die steeds weer terugkeren in elk spel en
die ook rekening houden met het feit dat
de toeschouwer weet dat hij in een theater
zit en van de andere kant met de we
tenschap dat ook bepaalde toneeleffecten,
zij het in steeds wisselende vorm, hun
uitwerking nooit missen en dus conven
tioneel blijven.
Zo kwam Priestley tot de conclusie dat
het drama niet het voertuig van de pure
gedachte dient te zijn omdat geen toe
schouwer naar het theater gaat om te
leren wat hij moet gaan denken. Hij ont
kende een schrijver van ideeëndrama's te
zijn. Hij wil slechts het leven naar het
theater en het theater naar het leven
brengen. Wat een goede toneelschrijver
doet, is als het spel van een organist op
twee klavieren die, van elkaar gesehei
den. toch één klank voortbrengen.
Alvorens een samenvatting te geven van
zijn geprononceerde opvattingen omtrent
het toneel een spel als Wachten op
Godot" noemde hij ondanks de knappe
dialoog geen goed spel gaf hij nog als
zijn mening te kennen dat het poëtische
drama vaak minder de essentialia uit laat
komen dan een prozadrama, hoewel een
zeker volume nodig is om b.v. de ont
wikkeling van bepaalde karakters te laten
zien.
Priestley bracht in zijn lezing weinig
nieuwe aspecten naar voren en behan
delde een onderwerp dat zich eigenlijk
meer leent voor een discussie-avond aan
een ronde tafel dan voor een uiteenzet
ting van achter een katheder, ondanks
de vragen die er gesteld mochten wor
den.
