VARA tegen commerciële televisie
Onrust in Indonesië
over arrestaties
Ontevredenheid begrijpelijk,
maar verlangens van de wet
proberen te voldoen
De KuKlux
integrate
met alle middelen tegenhouden
Radio-programma
Een ongewoon
huwelijk
ZENUWRUST
Financiering uit bijdragen van
de kijkers
Onze dagelijkse
Infantiele terreurorganisatie heeft nu
vooral een anti-neger-karakter
/or ren
pagin
Met het pistool in de
rug
Churchill zocht op
kerkhof naar geheime
papieren
Prikkeldraad was over
de weg gespannen
DE RASSENKWESTIE IN DE V.S. (II)
VB
DINSDAG 14 MEI 1957
A 4
Opvoering zenduren
2800 per minuut
Kijkgeld niet hoog
Te weinig creatief talent
Ook T.V. op zondagavond?
Op het T.V.-scherm
Hatta naar Sumatra.
KNIL ivordt opgeroepen
Paris Pr esse over Mussolini's
erfenis
"PIT TrWr7r~i*~?J
Oplossing van gisteren
Horizontaal: 1 Fred, 5 toko, 9 leder, 11
morel, 12 a.e„ 13 larie, 15 ui, 16 tel, 18
mos, 19 ore, 20 lid, 22 Ems, 23 ais, 24
Pim, 25 wat, 27 set, 29 pan, 30 las, 32 nor,
34 ot, 35 loket, 37 oe, 28 Oeral, 40 noord,
42 tram, 43 tune.
100.000 leden
Indirecte ter
Over het algemeen echter heeft de „pr
van 1957 veel meer dan in 1922 een V tie
afschrik wekken A karakter. De orSan.n<jl-
terroriseert de negers op een mee,r e0ieH
recte manier, met boycotten, ,0en
van werk, dreigingen etc. Maar dat
de Raden van Blanke Burgers, welke
na 1954 gevormd hebben, ook. En f j,et
de Raden van Blanke Burgers n'eL,eH
infantiele element van de KKK *,ijger
zouden die in zekere zin als geva»'"1 fli»
dan de KKK te beschouwen zijn.
moet men maar afwachten hoe be feet'
ganisaties zullen reageren op de
MGR. TH. VAN ROOSMAL*^
IN ZIEKENHUIS d„
Psychologische uitlaat
B. M. R. S.
Italiaanse
door
JORIS JORÏSSEN
TELEVISIE fe„
Als massa communicatiemiddel, dat in
zeer belu.igrijke mate kan bijdragen tot
de geestelijke, culturele en maatschappe
lijke ontwikkeling van ons volk dient
het medium televisie te worden toever
trouwd aan organen, die daartoe krach
tens hun geestelijke en culturele doel
stellingen geëigend zijn.
De middelen, nodig voor de financiering
van ei a verantwoord televisieprogramma
dienen op de eerste plaats uit de bijdra
gen van de kijkers te worden verkregen.
Zijn die bijdragen niet voldoende, dan is
het de taak van de overheid, de ontwik
keling der televisie door aanvullende sub
sidies mogelijk te maken. Verzorging van
televisie-uitzendingen door commerciële
ondernemingen wordt afgewezen, evenals
de toelating van reclame voor handelsar
tikelen.
Tot deze conclusies komt een commissie,
bestaande uit 25 vooraanstaande leden van
de Partij van de Arbeid, in een ruim 125
pagina's tellend rapport, dat zij in op
dracht van de Verenigingsraad van de
VARA heeft opgesteld. Slechts twee van
de leden dezer commissie, die het pro
bleem: „Commerciële televisie in Neder
land ja of neen", diepgaand heeft bestu
deerd en die daarmee zeer belangrijk
werk heeft verricht, omdat op dit gebied
in Nederland geen behoorlijk gedocumen
teerd studiemateriaal 'aanwezig was, heb
ben een afwijkend standpunt ingenomen.
Het eerste van deze beide leden, de heer
M. A. Reinalda, mede-lid van het Comité
voor patronage van de Televisie-Exploita
tie Maatschappij T.E.M., heeft niet aan het
werk van de commissie deelgenomen, het
tweede lid, de heer J. Willems, acht on
voldoende redenen aanwezig om de recla
me geheel uit de televisie te weren, mits
dezq zou vallen onder de verantwoorde
lijkheid van een cultureel orgaan als de
NTS. Dit commissielid is het dus niet eens
met de conclusies, waarin ook deze vorm
van reclame wordt afgewezen.
De commissie is verde- in haar rapport
tot de conclusie gekomen, dat een be
heerste opvoering van het aantal zend
uren gewenst is, waarbij rekening dient
te worden gehouden met de beschikbare
creatieve mogelijkheden, de suggestieve
invloed van de televisie op de kijkers en
de algemene economische situatie in het
land.
Doelstelling en exploitatie van commer
ciële ondernemingen zijn, aldus het rap
port, in wezen aan een onafhankelijke en
onbelemmerde behartiging van culturele
taken te algemenen nutte.
Een aanvaardbare ontwikkeling van de
televisie, gefinancierd uit kijkgelden en
met een tijdelijk, aflopend overheidssub
sidie gedurende nog slechts vjjf jaren,
wordt door de commissie mogeljik en
waarschijnlijk geacht. Het is daarom vol
gens haar onnodig uit te zien naar bron
nen van inkomsten uit reclame, waarvan
het financiële effect twijfelachtig en het
gevaar van schade op geestelijk, cultureel
en maatschappelijk terrein aanzienlijk
moet worden geacht.
Evenmin is, aldus de commissie, toela
ting van televisie-reclame nodig met het
oog op het algemeen Nederlands econo
mische belang, omdat het bedrijfsleven
op de binnenlandse markt andere recla
me-media in voldoende mate ten dienste
staan. Bovendien kan televisie-reclame
van enige omvang slechts worden gevoerd
door een klein aantal kapitaalkrachtige
ondernemingen, die daardoor in haar stre
ven naar een monopoliepositie worden ge
steund. In het hoofdstuk van het rapport,
waarin het financieel-eeonomiscbe aspect
van het vraagstuk wordt behandeld, be
rekent de commissie, dat het tarief voor
televisie-reclame op 2000,- en zelfs op
2.500,. a 2.800,- per minuut zal dienen
te worden gesteld
Omtrent de financiering van de televi
sie zegt de commissie, dat het overheids
budget door een tijdelijke subsidiëring van
dit massa-cultuurmedium in verhouding
tot de subsidies aan andere uitingen van
cultuur niet te zwaar wordt belast. Tegen
over de lasten staan ook inkomsten voor
de schatkist uit heffingen op de aankoop
en het bezit van televisie-ontvangers.
In vergelijking met de bedragen, die in
het buitenland worden geheven en getoetst
aan het huidige en het in de toekomst
redelijkerwijs te verwachten aanbod van
programma's, acht de commissie het kijk
geld niet hoog. Door toelating van com
merciële televisie zouden de lasten op fi
nancieel, organisatorisch en programma
tisch terrein groter worden en op het pu
bliek moeten worden verhaald ten behoe
ve van de culturele organisaties. Boven
dien zou concurrentie met de commerciële
televisie dwingen tot meer zeer populaire
programma's ten koste van meer ernstige
uitzendingen.
Voorts meent de commissie, dat Neder
land te weinig creatief talent heeft om
aan een toenemende vraag te voldoen,
waardoor, als gevolg van concurrentie,
hogere honoraria voor een kleine groep
zeer populaire en onontbeerlijke mede
werkers zullen ontstaan.
Bij een exploitatie van de televisie op
basis vm inkomsten uit reclamegelden
zal de invloed der adverteerders volgens
de samenstellers van het rapport niet
kunnen worden geweerd Het effect der
advertenties wordt namelijk bepaald door
het aantal kijkers en dit hangt weer af
van de aantrekkelijkheid der uitzending
voor een groot publiek.
Doeltreffende controle op het peil der
programma's acht de commissie niet mo
gelijk, omdat de publieke belangstelling
voor deze programma's tevens de exploi
tatiemogelijkheden, dus het aanbod van
advertenties, bepaalt. Met die mogelijk
heden heeft de commerciële televisie al
lereerst rekening te houden.
Financiering uit de kijkgelden, met aan
vullende overheidssubsidies tot omstreeks
1961, zal volgens de rapporteurs een rede
lijke uitbreiding van het aantal zenduren
bij et.r aanvaardbaar programmapeil mo
gelijk maken. Nadien zal een verdere uit
bouw van de televisie geheel kunnen wor
den bekostigd uit de opbrengst der kijk-
geleden, welke, naar mag worden ver
wacht, nog lange tijd -zal blijven stijgen,
omdat op den duur vrijwel alle Neder
landse gezinnen in het bezit van een te
levisie-toestel zullen zijn.
Volgens een zeer voorzichtige raming
stelt de commissie, dat in 1961 bij 21 zend
uren per week ruim 14 miljoen aan kijk
geld zal binnenkomen tegen ruim 13 mil
joen expoitatiekosten. Tot en met 1958
zou ruim 9 miljoen gulden subsidie nodig
zijn, in 1959 2.7 miljoen gulden en in 1960
voor het laatst, ruim zes ton. Reeds thans
is gebleken, dat de in het rapport opge
nomen raming met betrekking tot de toe
neming van het aantal televisietoestellen
ruim wordt overtroffen.
Gedurende de komende zomermaanden
zal 't Saint Germain des Prés-programma
van de VARA-televisie, dat zaterdag a.s.
voor het laatst wordt uitgezonden, wor
den vervangen door het maandagse spel
„Weet wel wat je waagt" met het Miller
Sextet als muzikale omlijsting. Op de
maandagavond zullen films worden ver
toond en reportages worden gegeven, o.a.
van een bezoek aan Loosdrecht en op 19
augustus een reportage van de One Man
show, dfe Wim Sonneveld in l)et Kurhaus
te Scheveningen geeft.
Over het televisiep-ogramma dat de
VARA in het volgende winterseizoen volgt
is nog niet veel met zekerheid te zeggen,
omdat veel zal afhangen van het aantal
zenduren, dat men ter beschikking stelt.
Van de zijde van de VARA wordt aange
drongen op zes televisieavonden per week,
waarbjj wordt gedacht aan de zondag
avond.
In elk geval zal Tom Manders in het
volgende winterseizoen niet op het TV-
scherm verschijnen, doch zich beperken
tot de microfoon. Het jaar daarop echter
zal hij uitsluitend voor de televisie optre
den. Ideeën voor dit toekomstige program
ma zijn er al.
Verder zal Wim lbo, die in zijn rubriek
„Het oog wil ook wat" al afscheid heeft
genomen van de kijkers, het volgende sei
zoen, naast „Weet wel, wat je waagt", op
zaterdagavond een aantal muzikale ko
medies op het scherm brengen. De tek
sten voor dit nog naamloze programma
waaraan meewerken Lily Bouwmeester,
Mimi Kok, Maja Bouma, Henk van Ulzen,
Walter Kous en Donald Jones, zullen wor
den geschreven door Annie Schmidt met
muziek van Cor Lemaire. De regie zal
worden gevoerd door de Nederlandse te
levisiepionier Eric de Vries.
Voér de televisie-jeugduitzendingen, die
beneden het niveau van de VARA staan,
worden nieuwe vormen gezocht.
Na al deze toekomstbeelden op het ge
bied van de televisie moeten we kort zijn
over de programma's van de afgelopen
dagen.
De KRO-televisie maakte zaterdagmid
dag een uitstekende beurt bij de kleintjes
met het praatje en de plaatjes van Rolf
Botter en de altijd boeiende avontoren
van Dappere Dodo. Tot slot zwaaiden tan
te Hannie en een „hengelaar" de man, die
in de TV-studio de (meestal) onzichtbare
microfoon bedient, de jeugdige kijkers
gedag.
Het AVRO-programma leverde zater
dagavond al weer een nieuwe quiz-master
op in de persoon van Guus Oster, die niet
bepaald een openbaring bleek te zijn, al
bracht hij het er niet al te slecht af. De
finale van de Veilig Verkeersprijsvraag,
die onder zijn leiding stond, was een tikje
rommelig maar in hoge mate instructief
en bevatte voldoende visuële elementen.
De laatste Weekendshow van het' sei
zoen was zeer uiteenlopend van kwaliteit
met het optreden van een Spaanse jong
leur als hoogtepunt en het optreden van
Italiaanse politiemannen hebben
zondag op een grote verkeersweg
bij Rome met revolvers automobi
listen moeten dwingen, slachtoffers
van een botsing, die dreigden dood
te bloeden, naar een ziekenhuis
over te brengen.
Bij het drukke verkeer van be
woners van Rome, die na een dag
naar buiten te zijn geweest naar de
stad terugkeerden, was een grote
personenauto op een kleine bestel
wagen gereden, waardoor de zeven
inzittenden van laatstgenoemde
auto ernstige verwondingen op
liepen.
De politie, die spoedig ter plaatse
was. slaagde er niet in passerende
automobilisten tot stoppen te be
wegen om de gewonden te ver
voeren. Na twintig minuten gingen
de politiemannen tot andere maat
regelen over. Zij trokken hun
revolver en dwongen zo een aantal
autobestuurders te stoppen en de
gewonden mee te nemen. Tegen de
bestuurders, die geen gehoor aan
de stopsignalen hadden gegeven en
wier autonummers zijn genoteerd,
zal een strafvervolging worden in
gesteld.
Naar aanleiding van de jongste maat
regelen van de Indonesische veiligheids
instanties tegen subversieve activiteiten
in de republiek heeft de Indonesische re
gering gemeend door middel van een ver
klaring de bevolking te moeten gerust
stellen. Er wordt in de verklaring die
zondag is uitgegeven verzocht geen
verkeerde uitleg aan de jongste maatre
gelen te geven. Zoals men weet, zijn een
aantal personen, waaronder enige leger
officieren gearresteerd op verdenking be
trokken te zijn bij subversieve activiteit,
gericht op het omverwerpen van de Indo-
nesischee regering en op verandering van
de structuur van de staat.
In de regeringsverklaring wordt, nadat
is opgemerkt dat in verschillende provin
cies de ontwikkelingen een climax hebben
bereikt, gezegd: „De regering is zich ten
volle bewust van de oorzaken van de on
tevredenheid en acht daaro het leggen
van de grondslagen voor het herstel van
de goede betrekkingen tussen de centrale
regering en de provincies haar voornaam
ste taak.
De regering heeft zich echter in dit ver
band te houden aan de geldende wette
lijke bepalingen, hetgeen wil zeggen dat
de eenheid in het land moet worden be
waard en dat de verlangens van het volk
moeten worden gekanaliseerd langs de
wettelijke instellingen."
„Daarom kan de regering niet toelaten,
dat activiteiten, welke een bedreiging vor
men voor de eenheid van het land, hun
eigen loop nemen," aldus de verklaring.
Ten slotte wordt nog gezegd: „In het
besef, dat het land thans een kritieke
oeriode doormaakt, verwacht de regering,
dat de bevolking de door de veiligheids
instanties in het belang van het welzijn
van land en volk genomen maatregelen
zal begrijpen."
Tijdens een gisteren gehouden pers
conferentie heeft premier Djuanda zijn
vaste overtuiging uitgesproken, dat de
door de chef-staf en de veiligheidsdien
sten genomen maatregelen door de bui
tengewesten niet verkeerd zullen wor
den uitgelegd. Hij zeide. dat deze. maat
regelen werden genomen in het belang
van het handhaven van rust en orde.
Voorts heeft premier Djuanda meege
deeld, dat de nieuwe Indonesische rege
ring op vrijdag 17 mei a.s. voor het parle
ment de gebruikelijke verklaring zal af-
leggen. Het ligt echter niet in de bedoe-
ling om na afloop van de debatten over
deze verklaring het vertrouwen van het
parlement te vragen. Zodra de regering
tot het besef mocht komen, dat zij haar
taak niet langer naar behoren kan uit
voeren, zal dit standpunt opnieuw in
overweging genomen worden. „In elk ge
val zal het parlement het laatste woord
hebben," aldus premier Djuanda.
Oud-vice-president Mohammed Hatta is
gisteren per vliegtuig naar Padang, in
Midden-,Sumatra vertrokken, terbijwo
ning van een congres van coöperatieve in
stellingen, waarvan hij beschermheer is.
Hij was vergezeld door de secretaris-
geneeraal van het ministerie van handel,
enige andere ambtenaren en een aantal
deskundigen op coöperatief terein. Hatta
zal enige dagen in Midden-Sumatra blij
ven.
De militaire leiders in de opstandige
provincie Celebes hebben besloten, ieden
van het voormalige Ned. Indische leger
(het KNIL) op te roepen om bet kader te
vormen voor de weermacht op Celebes.
Dit besluit werd genomen door het Con
gres van de beweging „eenheid in ver
scheidenheid" (Bhinneka Tunggal Ika),
dat zondag te Makassar werd beëindigd.
Dit congres heeft ook zijn oedkeuring
gehecht aan de maatregelen van de regio
nale commandant, overste Sumual, welke
werden genomen na het uitvaardigen van
zijn zg. „twee maart proclamatie".
Het congres heeft voorts de eis gesteld,
dat de „zonen" van het gebied op Celebes
alsmede veteranen en voormalige strijders
voor de onafhankelijkheid (van Indonesië)
zullen worden ingelijfd bij het leger voor
de verdediging van het land in het al
gemeen en van Oost-Indonesië in het bij
zonder.
Ten slotte werden strenge maatregelen
geëist tegen „subversieve handelingen
door vreemdelingen" en tegen corruptie
in het gebied van Celebes.
de „Italiaanse" Nederlander Van Wood
(Peter van Houten) en zijn kwartet als
dieptepunt.
Van de politieke Poppenkast in de
maandagavondcocktail van de KRO-tele
visie was het vraaggesprekje, dat om-
roepster Hannie Lips had met Piet Ekel,
die de poppen van stemmen voorziet, het
enige wat het aanzien en aanhoren
waard was. De filmrubriek, ditmaal over
de Duitse film, had onder redactie van
Peter v. d. Valk haar oude inhoud be
houden en met Jacques Idserda als spre
ker een nieuwe en betere vorm gekregen.
Jan Willem Hofstra interviewde in
zijn „Open doekjes" Ank v. d. Moer, die
momenteel bij de Nederlandse Comedie
„Tartuffe" van Molière regisseert, waar
na een opvoering volgde van „Ontdekt u-
zelf", een blijspel van John Kirkpatrick,
welks onbenulligheid alleen werd over
troffen door de luidruchtigheid, waarmee
de spelers vooral in het begin meenden
zich van hun taak te moeten kwijten.
Volgens het Farijse avondblad „Paris
Presse" heeft Sir Winston Churchill een
paar maanden na afloop van de tweede
wereldoorlog tezamen met mannen van
de Britse geheime dienst op de begraaf
plaats Mussoco te Milaan gezocht naar
geheime documenten van Mussolini.
De journalist Michel Borri, die voor
het genoemde blad een onderzoek instelt
naar de verdwijning van de schat van
Mussolini, welke na diens dood bij Dongo
dpor communistische partizanen zou zijn
ontvreemd, verklaart, dat niet alleen En
geland, maar ook de V.S. en de Sovjet
Unie hebben gezocht naar de geheime
stukken, waaronder zich brieven zouden
bevinden, die Sir Winston en Mussolini
zouden hebben gewisseld, nadat de dic
tator door Duitse valschermtroepen was
bevrijd. Deze correspondentie zou hebben
gehandeld over een capitulatie van Italië.
Sir Winston had als voorwaarden gesteld
dat Mussolini er voor zou zorgen, dat de
Duitsers geen gebruik meer zouden kun
nen maken van vier door hen bewapende
Italiaanse divisies en dat de vredeson
derhandelingen met de Sovjet-Unie via
Japan zouden worden afgebroken. Hierte
genover had de toenmalige Britse premier
toegezegd, dat de Italiaanse grenzen zou
den worden geëerbiedigd en dat Italië de
koloniën, die het voor het aan de macht
komen van de fascisten bezet had, zou
mogen behouden. Het zou de Dodecanesos
de eilandengroep voor de kust van Klein-
Azië, echter moeten afstaan. Tenslotte
hadden Sir Winston en Mussolini ook een
beslissing genomen betreffende een terug
trekken van Mussolini uit de politiek en
de vorming van een regering, die Italië
na zijn bezetting door de geallieerden, zou
moeten krijgen, aldus Borri.
Op het Kaïjnpereiland, in de zogenaam
de Stikkenp'older, is zondagmorgen de
31-jarige heer W. uit IJsselmuiden met
zijn bromfiets tegen prikkeldraad gere
den, dat, naar later is gebleken dwars
over de openbare weg was gespannen.
Hij sloeg van zijn bromfiets en liep een
dubbele schedelbasisfractuur op. Het
slachtoffer werd naar een ziekenhuis te
Zwolle gebracht. Zijn toestand was
gisteren nog zeer ernstig.
f Advertent*
Zwaarmoedige gedachten, tobberijen
en angstgevoel worden verdreven door
MIJNHARDT'S ZENUWTABLETTEN
Versterken het zelfvertrouwen en
stemmen U weer moedig en rustig.
Horizontaal: 1 deel van een Franse ont
kenning, 3 deel van een auto, 7 water in
Friesland, 9 flink, 10 plaats in Utrecht,
11 genotmiddel, 13 leeftijd (Frans), 15 op
de wijze van, 16 bijwoord, 18 meisje, 20
naaigerei, 22 zangnoot, 23 bevel, 24 plaats
in Duitsland, 27 kleinood, 29 bedorven, 30
lirisch gedicht', 32 das (Engels), 33 rich
ting, 3-5 insekt, 36 Nederlands vliegveld,
38 slede, 39 germaanse godin, 40 voeg
woord.
Verticaal: 1 vervoerbedrijf (afk.), 2 ver
dieping, 3 sportterm, 4 bewijs van ver
driet, 8 gewapende ruiter, 6 kledingstuk,
7 hoog bouwwerk, 8 maanstand (afk.), 12
welwillende lezer (Lat. afk.), 13 reptiel,
14 rangtelwoord, 16 maand, 17 nobele, 19
herkauwer, 21 oosterse titel, 25 eenvoudig,
26 windrichting, 27 vruchten, 28 slot, 31
lidwoord, 33 steen, 34 zee (Engels), 35 vo
gel, 37 voegwoord.
De Ku Klux Klan (KKK) ontstond in het jaar 1865. Niemand kan met
zekérheid zeggen waar deze naam van werd afgeleid, maar algemeen wordt
aangenomen dat er een samenhang bestaat met het woord „Cukulean",
een Mexicaanse mythologische god, die dagelijks bij zonsopgang de
Vampire-god van de nacht verslond. Veel Amerikanen, die in de Mexicaanse
oorlog hadden gevochten, kwamen n.l. met een door Mexicaanse woorden
aangevulde vocabulaire terug. Bovendien noemden de eerste vertegen-
woordigers van de KKK zich: Zonen van het Licht, waarin men een nieuwe
leferentie naar de Cukulean ziet. Hoe dit zij, de KKK werd oorspronkelijk
als een soort amusementsclub door een aantal jongemannen opgericht.
Het amusement zat hierin, dat de leden zich aan een ritueel moesten
houden, een bepaald kostuum dienden te dragen, en alles met geheim
zinnigheid omgeven zou worden. Een vrij onschuldig plezier voor de
jongemannen van die tijd, die zoals studenten op het ogenblik nog doen
als het donker was, dwaasheden uithaalden en groot plezier in
„practical jokes" hadden, vooral als ze de schrik zagen, welke hun vreemde
kleding veroorzaakte.
Verticaal: 1 flat, 2 reëel, 3 ed, 4 dol, 5
toe, 6 or, 7 keurs, 8 olie, 10 ram, 11 mis,
14 rok, 17 liaan, 19 Ommen, 21 dit, 22 eis,
25 water, 26 dak, 28 toorn, 29 poot, 30 lol,
31 sen, 33 rede, 35 lam, 36 tot, 39 ra, 41 ou.
Maar het ontstaan van de club, welke
snel in ledental toenam, viel samen met de
tijd, dat de negerslaven bevrijd werden
en de KKK, (ontstaan in het zuiden), be
merkend. dat de negers doodsbang voor
hun vreemde verschijning waren, zag er
een goed middel in om hen te terrorise
ren. Dit begon de spuigaten uit te lopen,
tot de federale regering ontbinding van
de KKK eiste. De herinnering aan de
KKK bleef echter de jaren door levend
tot de organisatie in 1915 nieuw leven
werd ingeblazen en nu een soort van
handvest ontving. Pas daarna werd er
'n anti-semitische en anti-katholieke ideo
logie aan toegevoegd. En enkele jaren na
de wereldoorlog was deze herleefde KKK
niet alleen in het zuiden maar ook in an
dere delen van het land een machtige
beweging geworden, welke met terreur
het lokale politieke toneel beheerste. Fi
guurlijk gesproken deed de KKK van die
dagen de hoofden in alle richtingen rol
len en politici werden naar de hand der
leden gezet. Doch niet alleen zwart, ook
blank werd gelijkelijk geterroriseerd tot
de KKK uiteindelijk zijn eigen graf groef
door het al te bont te maken. Nadien
in de jaren dertig en later hoorde men
er niet veel meer van; iedereen had ge
noeg zorgen aan de depressie en op
nieuw werd de KKK niet veel meer dan
een herinnering.
Doch sinds het Opperste Gerechtshof in
1954 rassenintegratie op de openbare
scholen beval, is men in diverse zuidelij
ke staten weer begonnen de KKK en zijn
gewade» uit de kamferkoffers te halen;
en vandaag de dag kan men af en toe
weer de vreemde witte of rode 'en blauwe
figuren met hoge punthoeden op, door
de stadjes zien gaan.
„Sinds mei 1954", meldde het tijdschrift
„Look" onlangs, „hebben weer meer dan
1Ö0.000 KKK's (blanke, niet-joodse en pro
testantse, geboren Amerikanen) de eed
afgelegd bewakers te zijn van een be
schaving waarin negers, joden, katholie
ken en buitenlanders geen stem gegeven
mag worden".
Tot dit edel doel vergaderen de
KKK's op geheime plaatsen, verbranden
er meterslange kruisen en organiseren
boycots en terreur-activiteiten zoals het
opblazen van negerkerkjes en negerwonin
gen en het tyranniseren van joden, ka
tholieken of al die blanken, die vóór ras
senintegratie zijn. Tegenwoordig en an
ders dan vroeger kunnen ook vrouwen
lid van de KKK zijn. Ze gaan bij de
KKK-gala-gelegenheden eveneens in de
lakenachtige kostuums gekleed maar zien
er met hun nylon-kousebenen onder de
lange gewaden beslist koddig uit; ook hun
hooggehakte schoenen staan vreemd bij
die geestachtige kleding, evenals hun hui
selijk tasje aan de arm. Overigens dra
gen alleen de hoge leiders in de KKK,
als b.v. de „Eerwaarde Cycloop" of de
„Titiaan" of de „Grote Draak" satijnen
kleren. En anders dan het gewone KKK-
lid dat in het wit gekleed gaat, dragen de
waardigheidsbekleders gekleurde kos
tuums.
Behalve de kruisverbrandingen en de
telijke bijeenkomsten, demonstree rCj3g
Klan zijn „macht" ook wel eens o ry-
door in een grote auto-optocht u -jet 0
den. Als men dat ziet, weet men 0f het
men in lachen moet uitbarsten 0ietti
hoofd schudden en of men in yer-
Amerika is van 1957 of misschif"
blijft in een land, waar de Mida
wen nog heersen. Maar de auto's 0p-
nelijk niet uit de Middeleeuwen. P (ja
tochten, met man, vrouw en kinder
deze arme bloedjes doen ook al mhe\jbeQ
rl zo Vxzasimlrïvï rt riem niitiliooUp 1 _.»i P
tuum van KKK-lid voelen ze zich getrans
formeerd tot ware steunpilaren van het
onzichtbare „Klan-rjjk" en hun zelfrespect
zwelt tot de indrukwekkende namen die
ze dragen en die meestal met de letters
KL beginnen, b.v. Kialiff (vice-president),
Klokan (onderzoeker), Klabee (penning
meester), enz. De KKK is een typisch
psychologische „uitlaat" voor onvoldane
lieden, maar dan lieden van zeer beperk
te zienswijze. Diverse leden van de
KKK hebben nauwelijks school gehad.
Geen wonder, dat ze naar de meest dol
zinnige, wraakzuchtige, infame redevoe
ringen luisteren op verafgelegen veldjes,
terwij] de kruisen branden. Toch is de
huidige KKK-beweging weer veel minder - - --
anti-katholiek en anti-joods, deze herleef- Pelgrimstocht" naar Washington m -r
de KKK richt zich nu weer meer uit- Want jat ze niet tegen die grote js
sluitend op negers en ageert vooral met '*"™4"' J~
de bedoeling hen te intimideren en rassen
integratie tegen te houden. Dit verklaart
het feit. dat de politie in het zuiden nog
al eens een oogje sluit, wanneer de „Klan
uitrijdt". En ofschoon veel blanke zuide
lijke Amerikanen de hele KKK als een
nogal kinderlijke beweging beschouwen, ze
laten die toch zwijgend begaan, omdat
deze uiteindelijk hetzelfde doel van hand
having der segregatie nastreeft.
de „bewaking der civilisatie") ."."wie
niet veel om het lijf, hetzij dan ,teeds
ze zien, weten, dat de Klan nog raS-
„rijdt" en men zich beter niet voc0ijjk
senintegratie kan opwerpen. Ge^,,ctitcn
rijden de autofiles langs negergen" t,
en die plaatjes, waar ze weten dat 'V)an-
stand" zit. Ook plegen de gerokte nS
heren in protestantse kerkjes ge
de dienst, er midden otr°eLprtioV~
denst naar voren te lopen. vVeef
stratief geld te storten, en dan eer
te vertrekken. De KKK beschikt on=
over 1 miljoen dollar en kan zicfinget1
wat dynamiet, haat-lectuur en storu 0,
voor de protestantse kerkjes veroori
Met dit al zijn de leden officieel °a„
gewelddadigheid. Of ze het g°oi€D-reld'
dynamiet in negerkerken niet als gfjjp.
dadigheid beschouwen is niet duide
U"fc u»v« IVftVH U>V, -JJ
stratie van de negers zullen reagerc
onwaarschijnlijk.
Mgr. Th. van Roosmalen, C.s.s.R-
vicaris van Suriname, is gisteren °P°3,
nomen in 's lands hospitaal te PMa ga.
rlbo. Hij werd voorzien van de H-N-
^ramenten der Stervenden.
Het is interessant te weten wat voor
volkje <jc leidersgroep van die KKK, wel
ke de kop weer opsteekt, is. Uiteraard
geen intellectuelen, hoewel tot de elite
ook blanke dominees behoren. Huisschil
ders, timmerlieden, een student hier en
daar, kleine luidjes met wii.ke!s of zaak
jes vormen het opperbestanddeel van de
„bewakers der blanke beschaving". En
ook wel te begrijpen, want met hun kos-
Maandagochtend begon de symbolische verkoop van Zomerzegels aan boord 1
de trawlvisser JJ muiden 99-Curagao" in de haven van IJmuiden De ScWu
per van de „Curasao", de heer Huib Krab (links), was de eerste die postze9<%
kocht van de ontwerpster mevr. Jennie Dalenoord, terwijl de dir'ecteur-genera
van de P.T.T., ir. J. D. H. van den Toorntoekijkt.
UJtiendlnjr vanuit Engels Transit Camn te
Hoek van Holland. Golflengte 25 meter.
Dinsdag 14 mei
22:00 By invitation.
22.30 Tijd voor Bernard.
23.00 Dansmuziek.
23.30 Verzoekplaten.
00.30 Sluiting.
WOENSDAG 15 MEI
HILVERSUM I. 402 m. 7.0024.00 NCRV
7.00 Nws. 7.10 Gewijde muz. 7.45 Een woord
'Advertentie)
Rotterdam
Hoogstraat
Groene H
Schieda
In lijn kalfsleder. Zwart en bruin 26.90
35).
Uitbrekers, mijnheer de baron? Ze
ker, die zijn er. Ze staan ginds aan de
zonzijde.. Maar ze zijn al te ver gevor
derd om nog gegeten te worden. Ik laat
ze staan voor zaad.
Mijn verbijsterde ogen gaven hem ech
ter te denken, want hij voegde er aan toe:
Mijnheer de baron bedoelt toch uit
brekersbonen? Stakebonen?
Je bent zelf een stakeboon, beet ik
hem woest toe. Ik bedoel een mens.
Ik mag een boon zijn, als ik mijnheer
de baron begrijp.
Je bent een heel kilo bonen man.
Verbitterd liep ik weer naar binnen.
In de hal botste ik tegen mijn vrouw,
een gewone, doodleuke vrouw.
Ze knipoogde plagend teger. mij.
Ik zat onder het bed. Mare. Ik ga wan
delen. Ik heb frisse lucht nodig.
Ik greep smekend haar handen
Ben je nog kwaad op mij. Jetty?
Ze schudde haar bruine lokken.
Je bent veel te dom om me kwaad
op je te laten zijn. Wanneer begint dat
tuinfeestje eigenlijk?
Om zes uur, Jetty.. Maar je..
Natuurlijk doe ik het. Het zou klein
zielig van mij zijn, als ik je in de steek
liet, alleen maar omdat je zo'n lomperd
bent. In het boekje over „omgangsvormen"
staat te lezen, dat belangrijke personen
tot een half uur te laat mogen komen op
een feest. Is dat met ons het geval Mare?
Ze knipperde plagend met de ogen.
Een warme stroom doortrilde mijn hart.
JettyJettyJe bent
Maar ze was de deur al uit.
VEERTIENDE HOOFDSTUK
Jetty mag er zijn.
In ongeduldige vreugdestemmiLg liep
ik de hal op en neer. Plotseling bleef ik
staan en mijn hart begon wild te kloppen.
Jetty kwam naar beneden, een adembe
nemende Jetty.. Ze. zag er uit als een
koningin in haar zeeblauw avondkleed
waarop de zon groene weerschijn toverde.
Je bent een echte barones van Hoog
straten, Jetty, zei ik zacht.
Haar bruine ogen straalden me tegen.
Ik ben vooral Jetty de bokser, Mare
En die kan zich desnoods ook wel baro
nes van Hoogstraten voelen.
Ik geloof dat ik een beetje de kluts
kwijt was.
Zijn., zijn je lippen echt? fluisterde
ik
Ze gaf me een vriendschappelijk klapje
en bloosde.
Wa; zijn de mannen toch onbeschei
den wezens
Ik wist, dat ze echt waren.
Jetty had geen kunstmiddelen nodig
opdat haar jeugd en frisheid in haar hele
persoon zouden tintelen.
Terwijl ik naast haar voortschreed,
slopen heimwee en verlangen in mijn hart.'
Ik werd me bewust van de eenzaamheid,
die tot nog toe mijn leven had beheerst.
Het geluk, de tederheid, de innigheid la
gen in het bereik van mijn hand. Wat
hield er mij van terug, die riikdommen
op te eisen? Was het standstrots? Nee
trots kon het niet meer zijn. Sinds ik Jetty
had leren kennen, had ik anders leren
zien, anders leren begrijpen.
Neen want diep in mijn ziel welde
die onbestemde zucht naar rijkere indruk
ken, naar edeler leven.
Was hgt argwaan? Kon een vrouw
als Jetty misschien misleiden of ontgoo
chelen? Leefde in haar hart niet die op
wekkende kracht, die langer dan een
mensenleven duren kon? Waarom, waarom
toch kon ik niet in volledige overgave tot
haar gaan en me koesteren in de warmte
van haar degelijke veilige liefde?
Wachtte ik misschien op het ogenblik
dat ze zich onverschillig van mij zou af
wenden, om haar stormenderhand weer
te veroveren?
Verzette mijn mannelijke trots zich te
gen die gemakkelijke overwinning en was
die trots in dit geval geen bekrompenheid?
Ik ben bang, Mare!
De hulpeloze toon in haar stem trof me
en plotseling zwol mijn hart van onbe
stemde vreugde.
Het komt allemaal in orde, Jetty,
zei ik hartelijk en streelde liefkozend haar
zachte wang.
Niet voor mij. maar voor jou ben ik
bang. Ik vrees dat je geen eer zult be
halen met je vrouw.
Zeg dat niet, Jetty. Ik zal me niet
voor jou schamen, wat er ook gebeure.
Ben je wel eerlijk met jezelf, Mare?
Ik keerde me naar haar toe en ant
woordde met onzekere stem:
Ik zou me schamen, als ik het niet
eerlijk meende.
Ze bleef me vast aankijken en toen
sloeg ik zelf verward de ogen neer, want
ik voelde hoe ze vochtig werden. Ik be
greep dat ik iets doen moest, maar ik
was machteloos om uiting te g?ven aan
de tedere weelde, die in me groeide. Ik
had me zo lang voorgehouden, dat ik haar
nooit lief kon krijgen en thans bleef
dit bij me als een obsessie.
Ik was haar dankbaar, omdat ze zo
mooi was en met zo'n rotsvast vertrouwen
door het leven ging. maar kleinzielige
schroom weerhield mij haar dit te ver
tellen. Wat was ze mooi en jong en edel
En ze behoorde mij toe..
Ik sloot even de ogen en liet die zeker
heid langzaam in me doordringen. Maar
weemoed en rusteloosheid bleven in mij
natrillen.
Aarzelend zocht mijn hand haar warme
handje en zo bleven we zwijgend zitten
tot de auto de stad uitreed en een open
sportwagen ons voorbij flitste.
Dat waren Robert en Molly, Marc.
Ik kwam tot de werkelijkheid terug en
knikte een beetje stroef. Ze glimlachte.
Ze zullen daar ook zijn
Ik trok mijn hand uit de hare en toen
zei ze zacht:
Als het je hindert, kunnen we nog
terugkeren, Mare,
Het hindert me helemaal niet, Jetty.
We moeten ons licht niet onder de koren
maat steken.
Zie je dat grote gebouw daar?
Daar is het
Markiezin d'Exode bewoonde een plomp
kasteel even buiten de stad. Haar huis zat
volgepropt met exotische dingen, zodat
je er nauwelijks bewegen kon. Maar de
tuinen maakten alles weer goed. Een
heel leger tuinlieden had er een echt
sprookjesland van gemaakt. De markiezin
liet dan ook geen enkele gelegenheid
voorbijgaan om er mee te pronken.
Frans zwenkte behendig tussen de rij
wagens en stopte voor de ingang. Ik stapte
uit en bood Jetty mijn arm. Ondanks mij
zelf begon mijn hart sneller te kloppen.
Terwijl wij naar de hal liepen, waar de
markiezin haar gasten ontving, fluisterde
Jetty. Hoe moet ik de markiezin aan
spreken Mare, dat stond niet in het boekje
Luister, Jetty, ik weet het waar
lijk zelf niet. Ik heb er nooit op gelet.
Wat ben je dom Mare! Je kent je
eigen wereld niet.
Maar de markiezin kwam ons reeds te
gemoet met haar gebeeldhouwde glimlach.
Na de gebruikelijke voorstellingsformule,
zei ze:
Hartelijk welkom, beste vrienden. Het
doet me werkelijk genoegen, dat U zich
om mijnentwille hebt losgemaakt van Uw
eenzame idylle.
De markiezin was een stevige' statige
vrouw, die haar markies volledig in haar
macht had en hem naar haar pijpen liet
dansen.
(Wordt vervolgd)
tf.d-
voor de dag 8.00 Nws 8.15 Gramm. »%ater',
ziek„e!?„9^5 V'd' vrouw 9-30 Gramm. 9 35 W„1
st. 9,40 Gramm. 10.30 Morgendienst 11.09 .^30
en piano 11.25 Gramm. 12.05 Inst Tri" ,j P
Land- en tuinb. meded. 12.33 Vocaal en' J ot>
Gramm. en act. 13.00 Nws 13.15 Met P1 Vo»
pad 13.20 Lichte muz. 13.50 GrarnUL
?T°„^s^ag Geref. Vrouwen ver. 14.45 Gr
Intefscholair Jeugdtournooi Haarlem .per-
0.00 V.d. jeugd 17.20 Gramm. 17.40 B®"',V
1M5 Gi-amm. 18.00 Koorzang 18.20 6P<gV.1
ïn,i>'„ iir' °r®'" en Verenigingsleven 18.30 b' cr»-
w5 JO Orgelconc. 19 30 Buitenl- ogd'0
19.50 Gramm. 20.00 Radiokrant 20.20 Jhn0-
Filh. ork. en soliste 20.50 Klankb. 21.20 v\j.JO
duo 21.40 Geestelijke liederen 22.10 Caus-
?.a,rïer2iuz- 22 45 Avondoverdenking 23-00
Sportuitsl. 23.20—24.00 Gramm.
7.00 Nws 7.10 Gym. 7.20 De OntbiitcW0 jO»"
Nws 8 18 De Ontbytclub 8.50 V.d. vroU^ (je
Schoolradio 10.20 en 10.45 Gramm. 'l?
var. progr. 12.30 Land- en tuinb. meded: jjse-
Platteland 12.38 Orgel en zang 13-0"
Js'JS Tentoonstelllngsagenda 13.18 V£'
13 oO Medische kron. 14.00 Gramm.
jeugd 16.00 V.d. zieken 16.30 en 17.00 Of jf«
17.25 Lichte muz. 17.50 Regeringsuitz. l8-'" ISA
18.20 Lichte muz. 18.40 Act. 18.50 Gran"*' ,0.3»
V.d. jeugd 19 10 caus. 19.25 VARA-Varla^'»
V.d. jeugd 20.00 Nws 20.05 Tussen de
door 20.15 Wien bleibt Wien 21.10 Hoorn'i
strlikork. 22.45 Caus. 23.00 Nws 23.15
muz. 23.50—24.00 Soc. nws. in Rsperanto*
NCRV: 17.00-17.45 V.d. kind. KRO: 20.0°
Minutes Alibi, TV-spel. ^-18„
DUITS progr.: 17.00 V.d. jeugd
Dterljber. 20.00 Jnurn. *»n wpprhpr. 20™.j«
Loterijber. 20.00 Journ. en weerber. 20-*- jg
pientair progr. 21.20 Op zoek naar v'rt^
zekerheid 22.00 -22 15 Pol. uitz. tCfA
VLAAMS—BELG. progr.: 19.00 V.d. l«uJf
Nws 20.00 Gevar. progr. 21.30 FilinreP'
Nws. en journ. moieS/)0
FRANS—BELG. porgr.: 19.00 Waalse w jJ.®"
19.30 V.d. kind. 20.00 Act. 20.40 HeP-
Literair progr. 22.50 Wereldnws.
Engeland, BBC Home service 330 uoef «1.
12.00 Round Britain Quiz. 12.30 V.ci'
12.55 Weerber. 13.00 Nws 13.10 OoggetuJ» sc^
13.30 Gramm. 13.55 Sportuitsl. 14.00 V.
len 15.00 Hoovsp. 16.00 Vespers 16.45
Summer 17.00 V.d. kind. 17.55 Weerbc^lK^
Nws 18.15 Stad en land 18.40 Sport 16-45
dansen 19.00 Gevar. progr. 19.30 Klar,}v.'
Symf. ork. 21.00 Nws. 21.15 Symf.
Diskussie 22.45 Pari. overz. 23.00 Nws.
ber. 23.0823.13 Koersen.
Engeland, BBC Light progr. 1500 e1* nn O'nO
12.15 Pari. overz. 12.30 Dansmuz. l3iW l^'tg
conc. 13.45 V.d. kind. 14.00 V.d. vro^jen'
Nws. en lichte muz.. 15.25 Sport 15-4° pa? j
muz. 15.45 Lichte muz. 16.15 Mrs. C,a'£ifln05Lii
16.30 Voordr. 16.45 Schots ork. 17.45 U}® 5.
18.00 V.d. jeugd 18.43 Hoorsp. 19.00
journ. 19.25 Sport 19.30 Voetbalwedstr-
marken Engeland 20.15 Gevar. Vr°%
Hoorsp. met muz. 21.15 Gevar.
Nws 22.15 Act. 22.20 Dansmuz. 23.00
23.15 Orgel, viool en tenor 23.5524-0" f.
NDR.-WDR. 309 m. - jï£t,
12.00 Lichte muz. 13.00 Nws 13.15
16.00 Viool en piano 17.00 Nws 17.35 N
muz. 19.00 Nws 19.30 Ork. conc.
22.10 Amus. muz. 24.00 Nws 0.101«°°
muz. «5
FrankrUk nationaal progr. 347 n*v
12.00 Ork. conc. 13.00 Nws 14.05 N^raiPu
Pianorecital 20.00 Kamermuz. 20.00 Ov^
23.00 Kamermuz. 23.45—24.00 Nws.
Brussel 324 m. t1i
12.00 Gramm. 12.30 Weerber. 12.34
(Om 12.55 Koersen) 13.00 Nws. 13.U cgcSj
14.00 Schoolradio 16 00 Koersen 15.02 Or*' l7^,
16.45 Gramm. 17.00 Nws 17 10 KnmermlL;aTPl(v0
Boekbespr. 18.00 Zang en piano 18.25 JJ'
18.30 V.d sold. 19.00 Nws 19.40 Volksz^fj
Ork. conc. 21.00 Gramm. 22.00 Nws
caal ens. 22.45 Gramm. 22.55—23.00
Brussel 484 m. n
12.00 Gramm. 13.00 Nws 13.10, 14.1°
Gramm. 15.15 Koorzang 15.30 GramnJjr8rP.lJi.
Lichte muz. 17.00 Nws 17.10 en 17.30 u fgüU
18.30 Jazzmuz. 19.30 Nws 20.00 Chanson»; %1-
en operettemuz. 22.00 Nws 22.10 Volksmu*-
Nws.
BBC uitzending voor Nederland. 2
17.4318.15 Nws, Londens radiodagb ,ggj
Engelse les voor beginnelingen, les 20
(op 224 en 41 m.).
