Meer dan 30 miljoen aan waarde
op Amsterdam-diamantsta
Tal van schitterende pronk
stukken in Apollohal
Nieuwe pogingen om obstakels
voor de scheepvaart te bergen
Gloeilamp)65
door PERCY KING
Engeland wil invoer van voedingsmiddelen
üit Europa handhaven
Vermaarde Hope-diamant vanochtend „uitgeklaard"
Avondlijk Amsterdam:
in diamant
Shorts leiden heren
automobilisten af
Sprookje van de
gouden koets
Wrakken voor de Belgische kust
Goed voorbeeld doet...
Reeds duizend executies
in Hongarije
adjunct-directe^
ZATERDAG 15 JUNI 1957
5
Veilig Verkeer sactie
Grootste expositie
Gauwdieven krijgen geen kans
Eurovisie-uitzending
Tot leven gebracht in
Apeldoorn
T okio
NEDERLANDSE BEDEVAART
NAAR ARS
Brits-Nederlandse bespre
kingen
Generaal Kiraly verklaart:
DE WOESTE HOEVE (300
JAAR) IN OUDE STIJL
OPGETROKKEN
AMERIKAANSE PRIESTERS
IN CHINA VRIJGELATEN
HET ECUADOR-WRAK BIJ
TERSCHELLING
Mosselschippers bezig met
bergingspogingen
BOERDERIJEN AFGE
BRAND IN VINKEL
A
Delhi (India)
i? 6
gjUf lieo y
VERDUISTERDE 19 Wa
fi
(Van onze Amsterdamse redactie
anochtend is op Schiphol de met een speciaal ehartervliegtuig uit
Amerika overgebrachte Hope-diamant tezamen met een saffiervan-30.0
karaat, welke aan Catharina de Grote van Rusland heeft toebehoord, aan
de diamantair B. Ludel, vertegenwoordiger in Nederland van de New-
\orkse juweliersfirma Winston, die eigenaresse is van deze vérmaardste
diamant ter wereld, door de douane Overgedragen, hetgeen uiteraard niet
zo maar gebeurde. Daar zat nog wel het een en ander aan formaliteiten
aan vast en dat is ook geen wonder, als men weet dat de 44% karaat Hope-
diamant, die met haar zeldzame schittering cert van de voornaamste pronk
stukken van de grote internationale tentoonstelling „Amsterdam-Diamant
stadin het Apollopaviljoen zal worden, een niét te schatten waarde ver
tegenwoordigt. Een halve eeuw geleden bracht de uiterst kostbare steen,
waarvan het bijgeloof zegt, dat hij de bezitter ongeluk bréngt, negen ton
op, een bedrag dat men thans met een gerust hart vele, vele malen mag
verdubbelen.
wijze een grote diamantdiefstal in zijn
werk gaat. „Bij ons hoeft men het op
die manier niet te proberen; men zal ab-
soluut bot vangen", zo werd ons ver
zekerd.
Het publiek zal zicS ongetwijfeld aan
dit unieke kleinood vergapen, maar het
zal 'dit ook kunnen doen aan tal van an
dere zeldzame stukken van een ongekende
pracht en kleur, te zamen maar liefst
een waarde vertegenwoordigend van meer
dan... dertig miljoen gulden. Het zal
nog wel meer worden, want tal van ex
posanten Zjjn niet van zins vóór de ope
ning van de tentoonstelling op de 21e
Juni hun inzending openbaar te maken.
Zfl Konden van stunts en willen hét ge
heim van hun deelneming tot het laatste
ogenblik bewaren, zelfs voor het bestuur.
Op een gisteren lil Amsterdam gehouden
persconferentie kon het werkcomité van
„Amsterdam-Diamantstad", waarvan
Prins Bernhard het beschermheerschap
óp zich heeft genomen, toch al wel iets
over sommige grote sierstukken vertellen.
Zo zullen onder méér te pronk woirden
gesteld in de 18 vitrines en meer dan 20
stands een wapen van de Verenigde Naties
waarin ongeveer 50Ö0 diamanten ver
werkt zijn, een met diamanten bezet schil
derij van Van Kruiningen, een gezicht
op avondlijk Amsterdam, getooid met
duizenden van deie edelstenen, een fon-
fein met diamanten, een blauw-wltte. loép-
De automobielclub van Pittsburg
Heeft in het belang van de veilig
heid op de weg een beroep gedaan
op de dames, die shórts draden.
De statistiek wijst nl. een toene
ming in het aantal verkeersonge
lukken aan. welke men toeschrijft
aan het feit, dat de aandacht van
vele mannelijke automiobnis-
ten wordt afgeleid 'door de shorts
dragende dames langs de weg.
De club verzoekt 'de damies nu
'dringend om, wanneer zij zicbi ln de
heersende hittegolf per se in shorts
willen vertonen, zo ver mogelijk
buient de gezichtskring van man-
nen-aan-het-stuur te blijven. Van
een beroep op de mannen om niet
te kijken wordt namelijk niet veel
resultaat verwacht.
zuivere 127-karaats steen in emeraude
slijpsel, van diamant van 102% karaat. Er
zullen verder zeshistorische taferelen te
bewonderen .zijn met passende juwelen uit
de verschillende perioden, fluorescerend
diamant en een kaart in. relief met daarop
de vindplaatsen van edelstenen. Wanneer
de bezoeker en vooral de bezoekster
zijn haft zal zien opengaan bij het aan
schouwen van al dit voor hem of haar
onbereikbare schoons, wacht elders op de
expositie een grote collectie smaakvol ge
zette echte juwelen in het meer eenvou
dige genre om als ogenstreling te dienen.
Miss Holland 1956, mej. Ans Pothoven,
zal iedere avond deze juwelen „showen".
Het spréékt vanzelf, dat Amsterdam op
de tentoonstelling, de werkzaamheden in
de diamantindustrie zal laten zien. Min
stens twintig vakbekwame sorteerders,
zagers, klovers, snijders en ook zetters
zullen demonstraties geven, o.a. met het
kleinst bestaande kogellager ter wereld,
een Zwitsers instrument. Ruwe diamant,
zo direct uit de mijnen, is er natuurlijk
ook in het Apollopaviljoen te vinden,
De „Diamond Trading Cy" uit Londen
stelde haar hele collectie ter beschikking
eh stuurde verder een prachtige verza
meling geslepen stenen in bijzondere
kleurschakeringen. Het buitenland is
trouwens opperbest vertegenwoordigd.
Grote inzendingen komen uit Frankrijk,
Duitsland, Engèland, Amerika, Zwitser
land, Italië. Zweden en verder uit Zuid-
Afrika, India tot China en Japan toe. Op
die wijze zal „Amsterdam-Diamantstad"
de grootste diamantéxpositie worden
welke ooit ter wereld is gehouden.
Waar zoveel juwelen zullen schitteren
in een Apollohal, die voor deze gele
genheid een met zQde gedrapeerde licht-
kap kreeg zullen gauwdieven een „ju
weel" van een operatieterrein vermoeden.
Ze doen er beter aan thuis te blijven,
want 4e bewaking ls zo tot in de puntjes
geregeld, dat er menselijkerwijs gespro
ken geen gruisje diamant verdwijnen kan.
Het tentoonstelllngsbestuur heeft' dat met
politie en brandweer tot in de finesses ge
regeld en hoofdcommissaris Van der Mo
len heeft alle hoekjes en gaatjes al ge
ïnspecteerd. Hoe die bewaking geregeld
is en hoeveel rechercheurs in burger in
de Apollohal zullen rondwandelen, maakt
men wijselijk niet openbaar.
In de nabijgelegen bioscoop „Du Midi"
laat men wel diamanten verdwijnen en
wel in de film „Diamanten vermist", die
het publiek toont op welke vakkundige
Minister Zijlstra zal vrijdagochtend om
elf uur „Amsterdam-Diamantstad" offi
cieel openèn. De tentoonstelling is daarna
die dag niet voor het publiek toegankelijk
omdat de Eurovisie voorbereidselen moet
maken voor een televisie-uitzending die
avond, gevolgd door een grote juwelen-
show, waaraan vlér van de bekendste Ne
derlandse mannequins deelnemen. Van
de 22e juni tot en met 14 juli zal men zich
'échter aan de juwelenschat kunnen ver
gasten, van 10—5 en van 7—10 uur des
avonds ook des zondags.
Tegen één-vijfde van de toegangsprijs
mogen, in de ochtenduren schoolklassen
de expositie bezoeken. Dit is gedaan,
omdat do Amsterdamse diamantairs met:
deze tentoonstelling niet alleen acte de
précense willen geven maar ook de jon
geren willen laten zien, wélke kansen
dé diamantindustrie biedt, zowel voor
de jonge werknemers als voor de toe
komstige jeugdige werkgevers. Onge
veer 45.000 leerlingen van middelbare
scholen zijn al mét propaganda bewerkt.
Iedere dag wordt onder de bezoekers,
dié op hun catalogus een nummer aan
treffen, een ring verloot als bijzondere
attractie.
Tegelijk met de tentoonstelling wordt in
„Du Midi" een internationaal diamant-
congres gehouden, tijdens hetwelk voor
drachten zullen worden gehouden over
de kleur van edelstenen, kunstmatige
diamantkleuring, insluitsels in diamant' en
het selecteren van diamant voor indus
trieel gebruik.
Vandaag zal in het Apeldoornse Berg en
Bos het sprookje van dé gouden koets en
alles Wat daar mee verband houdt tot
leven Worden gebracht. En dat zal deze
zomer iedere dag het geval zijn. „Prinsjes
dag in Berg en Bos", aldus heet de mani
festatie, die Apeldoorn zijn gasten tot
einde augustus toe zal presenteren, naar
het idee van de directeur der V.V.V., de
heer A. Fortuyn Harreman, en uitgewerkt
door Joop Geesinks Studio's te Amers
foort.
Op een zesde van de ware grootte kan
men in Berg en Bos de stoet bewonderen,
die telkepjare.op de derde dinsdag in
september, als het parlementaire jaar
aanvangt. Ook hier vormt de gouden
koets, met daarin H.M. de Koningin.
Z.K.H. prins Bernhard en H.K.H. prinses
Beatrix, het stralende hoogtepunt.
Bij het Binnenhof staan de Mariniers
kapel en de erewacht met vaandel opge
steld. Het geheel is tot stand gekomen in
de studio's van Joop Geesink, waar men
ér enige maanden onafgebroken aan heeft
gewerkt. Vooraf moesten honderden foto's
worden vervaardigd van uniformen e.d..
om alles zo natuurgetrouw mogelijk te
krijgen. Goede adviezen ontving men ook
vafi de eerste stalmeester van H.M. de
Koningin, de heer W. F. K. Bischoff van
Heemskerk.
De paarden en dat zijn er heel wat
werden gesneden, door een oud-huzaar.
Het beeld wordt in sterke mate verleven
digd door de stem van een reporter, mars
muziek, het geluid van paardegetrappe]
en het gejuich der mensen. De illusie Van
een echte Prinsjesdag zal hierdoor bijna
volmaakt zijn.
Van onze Brusselse correspondent)
1 e Zeebrugge is de grootste drijvende kraan van Europa aangekomen
voor het hergen van wrakken, die voor dc Belgische kust liggen en die
gevaarlijk zijn voor de scheepvaart. Het is de kraan „Heracles", die uit
Brest afkomstig is en een vracht van 4000 ton uit het water kan lichten.
Zij werd speciaal gebouwd voor het lichten Van het wrak van het vracht
schip „Paris", dat daar een tijd lang de haven heeft versperd. Thans heeft
een Antwerpse maatschappij deze kraan gekocht om de wrakken in'de
Noordzee te bergen. Dit werd op een persconferentie "door deze maat'
schappij meegedeeld.
We kunnen het écht nie' *7 yer-
komen nog eens terug op "e,}e sA.\
eergisteren gedaan overal trt
man, die in de Pacific, overt) o
en die men negen uur iater °P.llgvOjjll
metelijke watervlak weéf te ,e
-- r Hiaó
,iü
Onder goedkeuring van Z. H. Exc. de
aartsbisschop zal het comité voor de Ne
derlandse bedevaart naar Ars, dat is sa
mengesteld uit de pastoors van de Pas
toor van Ars-kerken in Nederland, dit
jaar van 30 juli tot en met 6 augustus
de nationale bedevaart naar Ars houden.
Er-liggen in de Noordzee een veertigtal
wrakken, waarvan men zegt, dat zij ge
vaar opleveren voor de scheepvaart. Eea
eerste fase voorzie*' het liehtên of ver
nielen van vijf wrakken, waarvan er zich
drie in de to-egangswegen tót de haven
van' Ostende bevinden. De twéé andere,
de „Lock Out" en de „Empire Bléssing".
liggen ter hoogte van Knokke, in het mid
den vafi de zeevaartweg naar dé Schelde,
op slechts enkele hónderden meters van
elkaar verwijderd. Tussen die twee ge
vaarlijke wrakken moeten de schepen va
ren, op een róute, die tot de.drukste vari
de wereld behoort.
Reeds eerder heeft noen getracht cjie
twee wrakken te vernielen, doch dat blééf
zonder succes. Men gaat thans opnieuw
proberen" deze wrakken te bergen of te
vernielen.
De drie andere schepen zijn van mid
delgroot formaat. Het ene heet de „Rio
Bravó", het tweede „Putten", terwijl men
noch de naam, noch de nationaliteit, noch
de aard der lading vari het derde kent.
Alle drie liggen zij ter hoogte van Ostende.
Ook deze heeft trien vroeger te vergeef,
getracht te verwijderen. Het mislukken
schreef men toen fóe aan het niet beschik
ken over voldoende bergingsmateriaal
Men hoopt nu met de „Heracles" daar
wel iri- te slagen. Met de „Empire Bles
sing" zal men zeer voorzichtig tewerk
moeten gaan, daar mén v»n dit schip
wéét, dat zijn lading Vó„rnamélijk uit mu
nitie bestéat.
Engeland verzet zich tegen de druk, die
door landen van het gemenebest wordt
uitgeoefend om tneer voedingsmiddelen uit
die landen af te nemen, teneinde de invoer
van agrarische produkten uit het Europese
vasteland te kunnen handhaven, met het
oog op de plannen voor een vrUhandcls-
gebied in Europa, zo verklaarde de Brit
se minister van handel. Sir David Eccles,
vrijdag te Rome. De Britse minister heeft
een particulier bezoek van een week aan
Rome gebracht en besprekingen met
Italiaanse ministers gevoerd.
Hij verklaarde tegenover Italiaanse jour
nalisten, dat de landen van het. gemene
best steeds meer voedsel produceren en
Engeland verzoeken meer daarvan af te
nemen. Er. zijn de laatste paar weken
d^iVèrtenttej
Zeker, Mar grootmoeder en ook
haar moeder gebruikten reeds
MAÏZENA DURYEA en sijvolg
de dat goede 'voorbeeld. Vandaar
haar lekkere groenten, smakelijke
soepen en smeuïge sausen. En als
haar vriendinnen vragen hoe het
komt dat zij zo lekker kan koken,
dan zegt zij „Goed voorbeeld doet
goed volgen" en gebruik- zoals
ik - MAÏZENA flVRYEA voor
het binden van groenten, soepen
en sausen. Dan zijn mislukkingen
bij voorbaat uitgesloten.
iangdurige besprekingen gevoerd met Aus
tralië en Nleuw-Zeeland. Engeland moet
zich echter tegen een grotere invoer ver
zetten, omdat het van mening is, dat de
bestaande toestand, ongewijzigd moet blij
ven, totdat Engeland tot het vrijhandels-
gebied zal zijn toegetreden. Engeland ls
de grootste markt voor voedselprodukten
uit de zes landen, die de Europese ge
meenschappelijke markt gaan vormen. De
minister verklaarde, dat de hoeveelheid
voedingsmiddelen, die van Europa afge
nomen- worden, niet verminderd zal wor
den.
Hjj voegde hieraan toe, dat Engeland,
wanneer het niet mef de gemeenschappe
lijke markt geassocieerd kan worden op
dc voorgestelde voorwaarden, zich geheel
tot het gemenebest zal moeten wenden.
Eccles zeide, dat het mogelijk zou zijn
een vrijhandélsgebied te scheppen alleen
tussen Engeland-ten ;de aas landen der
gemeenschappelijke markt, maar voegde er
aan toe, dat men met vrij grote zekerheid
zou kunnen zeggen, dat wanneer Engeland
toetreedt, ook de drie Scandinavische lan
den Noorwegen, Zweden, Denemarken
zullen toetreden in verband met dé
nauwe handelsbetrekkingen van Engeland
met deze landen.
Engeland ert 'Nederland zullen op 24 en
25 juni te Londen besprekingen voeren, die
ten doel hebben de onderhandelingen over
de plannen voor een Europees vrijhandels-
gebied te bespoedigen, zo ls van gezag
hebbende zijde te Londen bekend gemaakt,
Over hetzelfde onderwerp heeft Engeland
onlangs besprekingen gevoerd met Frank
rijk en Scandinavische landen.
De Hongaarse generaal, Bela Kiraly,
die militair commandant van Boedapest
was tijdens de regering van Imre Nagy,
heeft gisteren in Londen verklaard, dat
het Kadar-rcglme 2.001 personen ter dood
heeft veroordeeld. Hiervan zUn 1000 von
nissen voltrokken.
Hij voegde er aan toe, dat de Sovjets
meer dan 35.000 Hongaren onder de meest
wrede omstandigheden hebben gedepor
teerd. De generaal die naar Londen iS
gekomen om zijn gevluchte landgenoten
te bezoeken, is voorzitter van de federatie
van Hongaarse Vrijheidsstrijders.
(Van onze correspondent)
APELDOORN, 15 juni.
Reeds ongeveer drié eeuwen ligt tussen
Apeldoorn en Arnhem de pleisterplaats
De Woeste Hoeve, thans aan een moderne
verkeersweg, vroeger aan een hessenweg,
waarlangs diligences, postkoetsen en
marskramers gingen. Gisteren ls de oude
pleisterplaats, nadat men de eetzaal in de
oude stijl had opgetrokken en de open
pannekoekkeukén in ere had hersteld,
met een drukke receptie heropend.
ïn de Woeste Hoeve heeft o.a. ook Na
poleon Bonaparte gelogeerd. Op 8 maart
1945 werd, zij het op trieste wijze, geschie
denis gemaakt, toen op enkele meters van
de pleisterplaats 117 verzetslieden werdén
gefusilleerd.
Communistisch China beeft donderdag
twee Amerikaanse katholieke priesters
vrijgelaten, aldus heeft het Chinese pers
bureau békend gemaakt. De twee hadden
gevangen gezeten omdat zij inlichtingen
van militaire, politieke en economische
aard verzameld, geruchten verspreid en
spionage gepleegd zouden hebben.
Het zijn pater Charles McCarthy uit
San Francisco en pater John Alexander
Houle üit Glendale (Californië). Zij wer
den op 15 juni 1953 iri Sjanghai gearres
teerd.
De Harlinger mosselyïsser schipper De
Waal maakt dé laatste dagen ongewone
tochten, ril. naar het wrak van het Zweed
se motorschip Ecuador, dat in februari
1956 op de Wéstergronden bij Terschelling
is gestrand én niét te bergen viel.
In opdracht van de firma Van Nimwe-
gen uit Amersfoort brengt schipper De
Waal met zijn „Harlingen 34" personeel
en pompen naar het wrak, waarvan de
Amersfoortse firma alsnog Zoveel moge
lijk materiaal wil trachten te bergen. Zo
Werd gisteren een lading van ongeveer 25
ton bolders en scheepsplaten in de haven
vari West-Terschelling gebracht. Men wil
nu trachten met behulp vSn pompen een
van de ruimen te legen en zo het wrak
wat omboog te brertgen. De Ecuador is
namelijk sedert de stranding, doorgebroken
en zo diép weggezakt, dat sléchts het dek
huis en bij laag water een gedeelte van
het dek boven de waterspiegel komt.
Dat men het geval zeer serieus wil aan
pakken kan temeer .blijken uit het feit,
dat men bij het werk ook Italiaanse dui
kers wil inschakelen. Lloyds heeft het
wrak indertijd verkocht aan een Belgische
firma, welke het op haar beurt doorver
kocht aan. een firma in Utrecht.
In de buurtschap Vinkei onder de ge
meente Heesch (N.B.) heeft gistermiddag
een zware brand gewoed. Een boerderij
ls daarbij geheel afgebrand, een andere
gedeeltelijk verloren en een derde liep
grote waterschade op.
Omstreeks kwart voor twaalf brak de
brand uit in de boerderij van de heer J.
van den Akker. Daar het dak uit stro was
vervaardigd; greep het vuur zeer snel om
zich heen. De brandwerén uit Heesch.
Oss, Nuland en Nistelrode bstredén het
vuur behalve met waterstralen ook met
nèvelspulten, maar desondanks ging de
boerderij geheel in vlammen op. Van de
inboedel kon vrijwel niets worden gered.
Door de wind kwamen vonken terecht op
de op 15 meter afstand gelegen boerderij
van de heer Yan Gerven. Het strooier,
dak daarvan, dat door de brandweer werd
nat gehouden, vatte nlettetnin vlam en
ook déze boerderij werd voor een groot
deel een prooi van het vuur. De inboedel
ging vrijwel geheel verloren. Een andere
naburige, eveneens met stro gedekte,
boerderij, bewoond door de heer L. van
der Leest» kori behouden blijven, maar
kreeg als gevolg van het nathouden, veel
waterschade. De oorzaak van de brand
ia nog niet bekend.
Want hij blijkt een rhoedig r"8.0 jl°
deze 23-jarige Douglas Wardrwr
dig, omdat hij na zijn hoPel" *verl°
in geen enkel opzicht de moeo
en daarom ook gered werd- fit
Want wat denkt u, dat er 'D e,end
omgaat, wanneer hij wors"
het zeewater het schip, zi,n e!
behoud, tergend langzaam zie' ,aat
nen? Je schreeuwt, je gilt, je v,e'
armen en benen; dat is, wat
bijsterde Douglas Wardrop °..tl
Maar daarna? Verdere wanhop 0
teloze krachten-slopende pogióê.A
de aandacht te trekken? Deze
ling was, hoe jong ook, een 1'
Hij vertelt zelf „Ik dacht er
men mij over ongeveer 3 uut l.
sen, dan moest ik wachtlopen. t l'
ook het zoeken aan boord sf
half uur en dèn zal men
wenden. Ik bedacht verder,
Zoveel mogelijk dezelfde
zou varen en dat ik dus
moest afdrijven. En daarom wa fCor
beste, dat ik wat water, trapt®'y?
zichtig en beheerst, me ni®;
vermoeiend. En verder lette i» yf'
dat het schip me uit het w8ï lijl'1
moet moest kórnen én vooral tif'
me voorik verdrink vast e" j
niet". hiA i
Douglas kreeg bezoek (en
van „elektrische alen", eert êeV "L
rog (die echter gauw verdween' uAi
een zeeschildpad, die in de r t>l(t
uren 'zijn vriend werd; het die'
bij hem tot zijn redding. ,.n(
Wat doe je verder, als je uren'
het -water ligt, met niets dan
de horizon, de wolken én de ey
held? Dit antwoordt een zeern^j
dacht aan de schoonheid van
tuur en aan God; hoe mooi de jfd
waren, hoe weldoend de eefl
en dat de mens toch wel een
wezen is, dat hij heerst over de, r
en vele vormen van leven en 'A
nutteloosheid oorlog en bloedv®'6
zijnf
Zo lag hij iri het water, deze
gelse zeeman, met een alles
nende hoop op zijn redding.
hij met brandende ogen plotse ic f
masten van zijn eigen schip. za=
men en-met gijn benen iri
sléeg om dë aandacht te trek'!C„r
ftrhopncflitH UnhK/le, p
scheepsfldit hoorde, die hem
digde dat men ook hém gezie" j,
toen realiseerde hij zich, da'
eigenjijk geen ogenblik alléén
UgCHUIlft öil W 30 C1/
voeld of ook maar een ogenblik at11
ging had gehad de strijd op }e
en dat hij het jammer vond zÜnhtei'
in de.nood, de zeeschildpad, aC
laten.
Ook bestedingsbeperking in Ind^ ge1
zou het zo denken en in iedet ef'.
gegaan mei een sala.r!
ging vap 10 procent. Bovendi®a t'
Neb roe verhuizen en
kleiner huis.
gaat dit nogal radicaal en van
Premier Nehroe en al zijn mini-
akkoord gegaan met een talS?*/',
wonen
Wegéns verduistering van
nadele Van een Goudse Vitêe Ai j
annex drukkerij, de firma M.,
politie te Gouda gearresteerd de Aa
J. G.' F. L. uit Den Haag,
adjunct-directeur van de bcnadee'%
L. heeft tegenover de politie e
iss'Mwïci xxx; {guxao-rfflPtf0',
ledige bekentenis afgelegd. Vrije*®(e
is hij voor de officier van justitie yfjj
terdam geleid. L. heeft kans geal® jitU;
1 juli 1955, een maand nadsd jfriy
adjunct-directeur in dienst was s fit j
de belastinggelden van de firm8'„t y
moest voldoen, achter te houden-.. j()
gelden trachtte hij een uitgever'-' r
Haag, waarvan hij mede-direc"
uit de financiële nood te halen
Zaken zijn Zaken
18.
Horn rimpelde het voorhoofd. Dat ls zo. Toch kan
ik het hun zo maar niet vergeven, dat ze naar rad
draaiers luisterden en mij in de steek lieten, juist toen
ik het zo hard nódig had.
Van weerskanten zijn fouten gemaakt, meneer.
Gaat er een streep door worden gehaald. U bent over
winnaar en de overwinnaar kan 1nild. zijn!
Ik loop niet op de dingen vooruit, Larsen. Het zal
altijd nog moeten blijken wie aan het langste eind
trekt.
Neen, dat ls al uitgemaakt. Aage Poylsen. een
van de twee kopstukken van het concern, ls plotse
ling overleden. Hij bezat vierhonderd van de duizend
aandelen. Zij zijn aan zijn weduwe gekomen en deze
trekt één li.in met Lomholt-Randrup. U hebt zich tegen
Lomholt-Eandrup laten innemen, evenals tegen mij..
De waarheid -is, dat wij van meet af aan uw zijde
stonden. "Wij doen dat nog. Toen Aksel zeker was van
Mette's houding heeft hij Hans Petersen, de derde
vennoot, gedwongen tot verkoop van zijn aandelen,
honderdtwintig stuks. Aksel zelf heeft er dertig. Re
ken dus na. Wij zijn in staat Baron Thorvald Rasmus
sen het mes op de keel te zetten, en, let maar eens
op, hét gaat er dóór ook!
Direct nog schop ik Smidt en zijn boevenpak het
fabrieksterrein af, maar eerst wil ik hem onder de
neus wrijven, hoe ik over hem en zijn lastgevers denk,
Dat deed ik niet, meneer. Laat Jensen uw orders
uitvoeren. Ik zou oppassem met Smidt.
Dit is mijn domein en daarop ben Ik baas, nie
mand anders De schurk zal onder een hoedje zijn
*9 Jtangen. Met die stukken.
•p- Pardon, de stukken neem ik mee. Ik acht ze hier
«let veilig, met Smidt in de buurt. Larsen pakte ze
van de lessenaar.
Juist had hij het gedaan, of hij stond onbeweeglijk
en luisterde in spanning.
Er komt iemand, zei hij op gedémpte toon.
Aangezien commissaris Madsen mij als een ge
vaarlijk misdadiger beschouwt, is het zaak, voorlo
pig zo min mogelijk te worden opgemerkt Maar ik
blijf in uw omgeving.
Larsen keek rond. Toen verdween hij snel in een
diepe kast, waarvan hij de deur liet aanstaan.,' Éven
later trad Ernst Smidt het kantoor binhen.
XXVII
Eindelijk goed nieuws, meneer, kondigde hij mon
ter aan. Kapitein Svane heeft gedaan wat, vreemd
genoeg, de plaatselijke overheid niet nodig achtte. Jes-
per, de leider van de stakers, is gearresteerd, ver
dacht van het gooien van de bom. Hij.. Smidt stokte;
een gevoel van onzekerheid besprong hem. Hij vroeg
zich af, wat Horn's raadselachtige blik kón beduiden.
Eh er zijn toch geen zwarigheden?
De een zal het zwarigheden noemen, de ander
gebruikt een krasser term, was, het isogle antwoord^
Horn had zich voorgenomen, onder alle omstandig
heden kalm te blijven, maar het verraste hem toch,
dat hij het er zo goed afbracht. Ik ben tot een besluit
gekomen en dat besluit is onherroepelijk. Nog vana
vond gaan jij en je huurlingen gepakt en gezakt naar
Kopenhagen terug.
Smidt nam de sigaar uit zijn mond en blies in het
vuur. U schertst. De boel heeft er nog niet zo gunstig
voorgestaan als nu. Over een paar dagen hebben de
stakers ingezien, dat er geen winnen aan is. Jesper
was de kwaaie pier. In een cel zal hij zijn revolutio
naire theorieën wél kwijtraken.
Ik sprak duidelijke taal, geloof ik. Er is niet de
minste 'aanleiding tot scherts.
Dan bent niet in órde. Ach natuurlijk! De tra-
- gische dood vah Inger Runge heeft u te sterk aange
grepen. Ik begrijp wat een zware slag het is geweest.
Als ik u was, ging ik naar huis en ik. bemoeide me de
eerste vier én twintig.uur niet met zaken. U kunt al
les met een gerust hart aan mij overlaten.
Dat zou je lijken. Geen mooier gelegenheid hè,
om de boe! grondig te- saboteren! Ik heb je dóór.
Je wordt door de Verenigde Fabrieken betaald. Ik
weet alles van de overeenkomst tussen Thorvald Ras
mussen en jou. Jullie spel ligt open en bloot - ver
hinderd moet worden, koste wat het kost, dat ik de
Sodaahsë order uitvoer.
Smidt haalde de schouders op. Achteraf schijnen
I.arsen's lasterpraatjes toch nog vat op u te hebben
gekregen. Holger Jensen leurt er ook al mee. U deed
verstandig, het hem te verbieden.
Geen lasterpraatjes. Ik héb de bewijzen. Een
muursafe is lang niet altoos een veilige bergplaats.
Vervloekt! Wilt u zeggen, dat u de inbreker bent
geweest? Smidt brak zijn sigaar in tweeën en smeet
de stukken door>' het kantoor. Hij was woedend op
zichzelf. Het gebeurde hoogst zelden, dat hij zijn
mond voorbij praatte en hij had er heel wat voor willen
geven, als hij daarmee de woorden teruggenomen zou
kunnen hebben.
Horn lachte kort, sarcastisch. Een Slechte beurt,
Smidt! Dat was eCn bekentenis! Ja, iemand heeft me
op de hoogte van de schunnige transactie gebracht.
Je kunt de rest van het bloedgeld afschrijven, ploert!
De scherven vallen aan de verkeerde kant! Ik heb de
Verenigde in mijn macht! Reken maar, dat ik ze zal
laten kermen! En nü het kantoor uit!
Eén vraag, dan ga ik. Laptè Larsen het? Smidt
li?t het maskér vallen. In een ommezien had zijn snel
werkende breiri de weg ontdekt die hij zou móeten
Vólgen. Horn's haan kraaide te vroeg victorie.
-— Ja» Larsen, die je een nog heel wat zwaardere
pijp te roken zal geven. Nu je het weetHom wees
gebiedend naar de deur.
Goed! Goed!....ik ga al! Zorg voor een spe
ciale trein en voor de afrekening! Smidt keerde de
fabrikant de rug toe en begaf zich naar de uitgang.
Eensklaps djaal^Q Üji zich om. Qfschqon Horn hern
geen ogenblik üit het oog verloren had, zag hij toch
de revolver reeds op rich gericht voor hij een hand
had kunnen uitstrekken om de zijne» die in een lade
van het buréau lag, te grijpen.
Idioot! Mij de wet voor- te schrijven, schamper-
_de Smidt. Daarkerm zelf!
Het was echter niet één schot, dat werd gelost
het waren er twee geweest. Ze klonken een fractie
van een seconde na elkaar. Larsen's verbazing, was,
.terwijl hij in de kast stond, voortdurend gestegen.
Van Horn's kant had hij een heftig onderhoud ver
wacht en het was, op een enkele krachtterm na, on
gedacht rustig verlopen. Ook van Smidt's kalmte be
greep hij niets; de schavuit had zijn ontmaskering
bezwaarlijk laconieker kunnen opnemen. Toch bleef
Larsen waakzaam en weldra kon hij zich gelukwen
sen, dat hij door Smidt's gemoedelijke houding zich
niet van de wijs had laten brengen. Want terwijl de
misdadiger nèar de uitgang liep, lichtte een gevaar
lijke glans in zijn ogen; er sprak lust tot moorden uit.
Én toen hij onder het uitstoten van rijn schampere
woorden de rechterhand snel naar de heup bracht,
wist Larsen reeds wat zou volgen, al had hij het on
bestaanbaar geacht, dat iemand zo vliegensvlug een
revolver te voorschijn kon toveren. Met een knie de
kastdeur verder openstotend, vuurde hij een tel na
de ander.
De kogel trof smidt in de kuit. Hij wankelde, wil
de steun zoeken aan een stoel, greep mis en sloeg te
gen de grond. Uit de kast stormen en Smidt's wapen
in de richting van de deur schoppen was voor Larsen
het werk van een ogenblik. Hij had niet gevuurd om
te doden; deze misdadiger loonde dubbel en dwars de
kosten van een eind koord. Daarentegen Verkeerde hij
geen Ogenblik in twijfel, of het was Smidt om moord
te doen geweest. Of de schurk echter in rijn fel ult-
laaiende drift de trekker te haastig had overgehaald,
dan wel een zesde zintuig hem op het kritieke mo
ment waarschuwde, dat nog iemand zich in het kan
toor bevond het doel bleek in elk geval te zijn ge
mist; Horn's hart. De kogel was de fabrikant in de
borst gedrongen. Larsen knielde bij hem neer. De
wond liet zich lelijk aanzien, maar Horn ademde,
Hij nam de ontvanger van het toestel om het zieken
huis te bellen. Nauwelijks had hij hem aan het oor ge
legd, of hij hoorde iemand de trap opkomen. Larsen
bedacht zich geen seconde. De deur van de anticham
bre was niet op slot; hij verdween, na Smidt's revol
ver opgeraapt en bij zich gestoken te hebben, in de
donkere ruimte. Het ging hem aan het hart, Horn aan
zijn' iot te moeten overlaten, maar er bestond geen
keus.' F.erst diende hij zich te vergewissen, wie er
kwam. Hij moest rekening houden met het feit, dat
hij wel gezocht voor moord op Inger Runge; in de
huidige omstandigheden betekende het verlies van
zijn vrijheid méér dan dat Hom enkele minuten lan
ger onverzorgd bleef. Was het er één van de bende,
die naderde, dan begreep Larsen wat hem te doen
stond; korte metten met de kerel maken, Smidt een
dusdanige optater verkopen dat hij het eerste uur
niet bij kénnis kwam, het ziekenhuis waarschuwen
en zich in vredesnaam maar weer in zijn schuilhoek
terugtrekken tot hulp voor Horn opdaagde. Gezien
mocht hij in geen geval worden. Nog nimmer had Lar-
sen het zo als eea leemte gevoeld, dat zijn handen ab
soluut verkeerd stonden óm een gewonde behulpzaam
te kunnen zijn.
Van zijn plaats in de antichambre zag hij Horn .lig-
2"n: Smiq't daarentegen was vap de observatiepost
uit onzichtbaar! Zodoende ontging hét'Larsen, dat, de
schurk, die een flauwte had geveinsd of haar ver
rassend vlug te boven was gekomen, overeind krab
belde en zijn revolver zoekt. Töèn 'hij haar niet vond,
liep hij pijnlijk met het redhterbeen trekkend, naar
Horn's lessenaar. De deur van het privé-kantoor werd
geopend op hetzelfde ogenblik, dat. hij een zware
presse-papier tér hand nam.
Zo? 'vroeg iemand scherp. Wat is hiér gebeurd
en waarom schoot jij Hr. Horn neer?
Larsen's hart sprong op van vreugde Jensen's
stem!
Ik? Schoot ik Hr. Horn neer? repliceerde Smidt
gebelgd. Hij had, bij het zich snel omdraaien, de
kogelwond vergeten; de beweging deed hem wanke
len. Kreunend ging hij op een stoel zitten.
Je moet nodig mij beschuldigen! Hier kijk
naar mij!.Een schot in de rechter kuit! Of denk je,
dat ik het voor de lol zelf dééd?
Wat wou je dan met de presse-papier'
Hoe heb ik het nou? Wat doe jij als een fielt je
lamp wil uitblazen én je hebt geen revolver? Pak jé
ook niet het eerste het besté verdedigingsmiddel?
Wanneer jé mé niet gelooft fouilleer me!
Holger Jense dacht het zijne er van, maar hield
het voor zich H ijtrok de lade van hét schrijfbureau
open waar hij wist, dat Horn zijn revolver bewaarde,
en nam het wapen ér uit.
Bel het ziekenhuis, Sirtidt. Ze moeten zonder
uitstel (Hr. Hom halen. Zeg, dat een ernstig ongeluk
is gebéurd.
Tenvijl Smidt zich van de Opdracht kweet, onder
zocht Jensen de kwetsuur van zijn patroon. Evenals
Larsen kwam hij tot de conclusie, dat de wond zich
lelijk liet aanzien. De bedrijfsleider vergenoegde zich
echter niet met het onderzoek; hij legde handig een
noodverband. Horn was ijzersterk. Die overweging
gaf Jensen mogd.
Nu we hebben gedaan wat wé kunnen, zei Smidt
is het zaak, de schoft achter de vodden te ritten.
Wie deed het?
Ook een vraag naar de bekende weg! Wie an
ders dan Larsen? Ik zag hem het kantoor binnenslui
pen, maar was eeh halve minuut te laat. Hij had
Horn al a bout portant neergepaft. Toen kreeg hij mij
in de gaten en schoot terwijl hij de benen nam.
Ja, zei Jensen effen. Zo kan het gebeurd zijn.
Hij bleef evenwel waar hij was.
Larsén achtte hét moment gekomen om té eclip
seren. Het ziekenhuis was gewaarschuwd, Zé zouden
nu al onderweg zijn. Jensen hield de wacht; -van
Smidt's zijde dreigde Horn niet langêr gevaar. Mét
de loop van zaken kon Larsen zich uitstekend vereni
gen; hij had nog heel wat te verzetten. Zij eerste
gen; hij had nog heel wat té verzetten. Zijn eerste
werk zou zijn de kostbare papieren op een veilige
plaats te bergen. Dan kwam een onderhoud met ka
pitein Svane aan de orde.
XXVIII
Je maakt niet veel haast om de schoft bij de
kladden te krijgen, zei Smidt na een pauze op geme
lijke toon.
Jensen schudde het hoofd. Onnodig, Commissaris
Madsen zit Larsen achter de pantalon voor moord op
Fru Runge. Als hij in Soroe is, heeft hij niet de min
ste kan!, er tussen üit te knijper).
Horn's dochter moet gewaarschuwd worden, op
perde Smidt na weer een poosje te hebben gezwegen.
Ik wacht er mee tot een dokter de wond heeft
onderzocht. Het kan meayallen. Za niet r- het ergste
komt vroeg genoeg. Jénsen keek Smidt vorser"5 D
Zoveel snap je wel, dat de aanslag op Hr.
toestand radicaal heeft gewijzigd. Jij en je
moeten vertrekken. (ti,
Wanneer Horn er bevel toé geeft. Of and®1) jé'
dochter. Daarom wil ik haar hier hebben.
van rekening ben jij ondergeschikte, net als i)c'
Ik durf het er op aan laten komen.
Je onbekookt optreden zou oorzaak zijn,
fabriek kwam stjl te liggen.
Alsof ze al'niet stil ligt! Van de kerels,
hier bracht, deugt geen derde voor het werk. ÊJL
onder zitten nog de nodige lijntrekkers. Wil d
niet finaal in het honderd lopen, dat is het za%pv
reet met de stakers onderhandelingen aan te
De baas heeft ons voor vier weken aangedjyf(;
daarna zou hij verder zien. Smidt schoksch"" V
Ons zal het een zorg wezen of we gaan of blfU.® A
je maar bedenkt, dat voor de gecontracteerde
betaald wordt. Vier weken, geen dag minder; pt)
Zij spraken niet verder. Smidt legde met d p>.e
van Jensen een verband aan. In tegestelling ^,et a
sen had hij geen reden, onverdeeld tevreden 0
loop van zaken te zijn. Jensen's tussenkomst 0f
verhinderd, de fabrikant definitief het zwijge"«j j
leggen. Een dode Horn paste beter in het nJjj'r,
eeh levende. Het was wel niet te verwachten, wifG
spoedig het bewustzijn herkreeg,' althans kofi d0%
delen wat zich in het kantoor had afgespeêlN. PC
de mogelijkheid bestond. Smidt wist, dat denS'e ,#t
van de aanslag verdacht. Diens vermoeden® Aj
Sterk aan betekenis Winnen, wanneer Horn
bleek, ontijdig een positieve verklaring aan d
té doen. Dan moést hij rekening houden met °%il'.ji
t#f. dié hem in de kuit had getroffen Smid* ytSC
de er niet aan, of het was Larsen geweest-
mocht niet worden weggecijferd. Vandaag if
slaagde deze er zonder mankeren in, aan te
hij part noch deel had aan de misdaad, we' rlcf/e
in de schoenen was geschoven, en daarmee
hij zijn vrijheid van handelen. Allemaal fact0'
Smidt deden inzien, dat spoed diende gezet 1 0t e
den achter de uitvoering van de opdracht,
Verenigde verstrekt. Groter spoed dan hij t0
nodig en wenselijk 'had geacht.
Er waren meer dingen, die hem dwars
voorbeeld Larsen's inbraak, waardoor de te»., ji®
In bezit was gekomen van stukken, welke pl*
onder ogen had mogen krijgen, In de der
de aanzegging, dat de Kopeiihagers móesten w j
len. Hij schatte de kans Inderdaad niet %e iett
Jénsen op zeer korte termijn zijn wil zou ifl „yt
te drijven; Horn had zich trouwens ook r°ejjjc (e,i.
zin uitgelaten. Dit punt was voor het 0®enn AA
meest kritieke; het kon alles in duigen d°eTvlis4'
Loerend sloeg Smidt de bedrijfsleider gade.
was dé weg. Jensen mocht geen gelegenh®' r gl%!
zijn voornemen uit te voeren. Het kwam 0f %ji
hij kreeg een slot op de mond, voor een ,fgtie,hei)
Smidt huldigde de leer, dat moord een \ie
uiterste noodzaak was. Zó ver ging zijn bevVitif.
voor degenen, die hij de kastanjes uit bet ^tel'
halen altijd nog wel als hij eerst maar .y
dekt wist. e1i f' jf>
Een dokter en enige verpleegsters met ie
card traden binnen. Minuut na minuut X® fOeW'
gespannen stilte, terwijl de geneesheer zij 0p 8
gewonde bezighield. Toen stond hij op en
te toon zijn mannen instructies.
Wie legde het noodverband? .A'
•til
Ik antwoordde de bedrijfsleider. .„te
U hebt het méér gedaan. De dokter k»
derend.
Wat dmkt u van Hr, Horn?
(Wordt
ver
f0"
