voor THOMAS MORUS
Peins
DIT is ALLES
persoonlijke deelneming
de Fox Christi
De
aan
N
Een wagen van rechts en één van links
W
Rechters inSaulus-rol
^oces met vaststaande afloop
j|
Verraad?
Incident
Laatste woord
er eens over
Je voelt je
verongelijkt
De doorduwer
„Onnodig"
MISSIE EEN MODERN
BEGRIP
8
RDAG 15 JUNI 1957
artikel dat T. K. ons dit
jj V zond bracht ons in herin-
gering het boek, dat Daniël Sar-
i schreef over een grote
6t) *§e man die in de wereld was
V die daarin zelfs een hoog
dj bekleedde: Thomas Morus,
2ijn leven lang oprecht ge-
ndeld had, iedereen de voor-
8 had verleend die hem toe-
atïl en die in het laatst van
leven ruwweg dood werd
r®den door mensen die zich
re§els van menseHïke
vJbenleven niet hielden. Onrecht
(ja°r recht. Hoe moet men zich
h^rtegen wapenen? Alleen de
:"e
epigheid die het onrecht ver-
agt is daartoe in staat.
Ws
Sr,
Me
^«Nn -
OG EENS nalezend wat wij
de vorige maal schreven
°.yer de Pax-Christi-beweging,
'e ook hier in ons land actief
s «a met de brochures nog
op de schrijftafel om ook
eens een blik in te wer-
j?en> trof ons het privé levens-
vr°gram van de ware „routier"
deze nog jonge beweging.
e besloten het u voor te leg-
*>eh,
ideaal van de vrede vol-
-hs de beginselen van het
v angelie zoveel mogelijk te
je^Werkelijken in het eigen
}e en en in de persoonlijke
pr arisomstandigheden.
'isch betekent dit:
2. Belangstelling te tonen voor
alles wat samenhangt met
het vredesprobleem in het
algemeen en met de vredes
leer van de Kerk in het bij
zonder, en speciaal deze
laatste naar vermogen te le
ren kennen.
3. Alle mensen tegemoet te
treden in de geest van chris
telijke liefde en saamhorig
heid, heel bijzonder de ver
tegenwoordigers van andere
volken en rassen.
4. Te bidden en te offeren voor
de vestiging van ware en
duurzame vrede in de we
reld, het eerste liefst door
een vast dagelijks gebed.
Voorrang en nederigheid
Miskenning iaat zich moeilijk verdragen
Wanneer je je rijproef af moet
gaan leggen, omdat je in het be
zit van je rijbewijs wilt komen,
dan dringt de instructeur er by
je op aan, dat je het voorrangs
schema goed moet kennen.
Onrecht
flra,
ken6 Is de moeite van het overden-
kjljLWaard welk een geweldige gees-
moed en hoge deugdzaamheid
iw'has Morus ten toon spreidde in
W, Proces dat tegen hem gevoerd
d„ Waar hii niet in tomeloze woe-
de 'Waar hij niet in tomeloze woe-
^cht°0rranS elste omdat hij in 'zijn
stond, maar waar hij in nede-
Otj_ e'd zeide wat hij meende tot zijn
Sis Uld te moeten zeggen en de
Ujjd aanvaardde met hoffelijkheid
g6nöe handen van de onrechtvaardi
gst6'' Is een subliem rechtsgeding
Ww e beilige'beleeft. Het gerechts-
l53g taat uit illustere lieden. Het is
tt,^e akte van beschuldiging is lang
ftu ^üwkeurig opgesteld, want Tho-
JUjj zelf is een uiterst bekwaam
'd'a?'1 parlement" aldus de akte,
•loo yergaderd had in 1529 en dat
niet ontbonden was, had op de
herfe november van de vorige
Wsf in het zesentwintigste jaar
koning Hendriks regering, be-
dat de koning het enige en
lfer?rste hoofd was op aarde van de
in Engeland. Het had ook be-
W.d> dat elkeen die uit kwaad-
lO.'Sheid in woord of in daad de
w'hg en zijn erfgenamen van deze
Ht imatige titel poogde te beroven,
vQo g was aan verraad en de straf
fF verraad zou ontvangen".
Ajomas had dit verraad gepleegd.
dat te bewijzen droeg de akte
V?lei zwakke of geheel of ge-
Jialijk valse argumenten,
nomas weerlegde ze één voor
F:V":;.v "i'V'J: TUV TT"
Thomas Morusnaar een
portret van Hans Holbein.
De ^od zich nog een incident voor.
kanselier van Engeland, van
'hen ook voorzichtigheid kan
nenJ bad steeds gezwegen over
§«lSe Fjs plannen hoofd van de En-
»vet.- kerk te worden (iets dat hij
'ijti fhs alleen maar nodig had om
huwelijk op te geven,
hij van de Paus nooit toe-
De ng had gekregen).
Mjj Procureur zei, dat dit stil-
M tFM een afkeuring inhield, waar-
Vg homas antwoordde, dat in de
j-Sr erlljke wet het stilzwijgen veel-
''aiif.hh bevestiging dan een veroor-
inhield.
vast ar het vonnis stond van tevoren
N<ïsW vijftien minuten in de
W Earner te- zijn geweest, -luidde
'ictp. °hnis (door intimidatie ge-
Dee^)= „schuldig".
^J^hrd-kanselier stond recht dm
het vonnis uit te spreken, doch
Morus steeds jurist die beter
dan wie ook de wet kende, onder
brak hem: „My lord, toen ik zelf
rechter was, was het in zo'n geval de
gewoonte, alvorens het oordeel uit
te spreken, de gevangene zelf te
ondervragen, wat hij tot zijn ver
dediging te zeggen had".
Morus viel nu niet meer de be
schuldiging tegen hem zelf aan,
maar de akte waarop de beschuldi
ging steunde. Het was onrechtmatig
dat Engeland een eigen kerk wens
te. Zuiver juridisch blijvend, dus
het hele valse spel meespelend, be
wees hij de onrechtmatigheid. Morus
was niet buiten zichzelve te krijgen,
terwijl hij toch redenen had met de
vuist op tafel te slaan.
Men was echter niet ontvankelijk.
Thomas was en bleef veroordeeld
Hij kreeg het laatste woord, een
tekst van een sublieme voornaam
heid. Sargent schrijft:
„Nu sprak de martelaar ver
mits hij martelaar moest zijn.
Noblesse oblige. Hij nam het
woord. My lords, ik wens slechts
dit te zeggen; zoals de Heilige
apostel Paulus, naar wij in de
handelingen der Apostelen lezen,
tegenwoordig was bij en instem
ming betuigde met de dood van
Sint-Stephanus, en de klederen
droeg van de beulen die Stefa-
nus dood stenigden en zij nu
toch beiden heiligen in de hemel
zijn, waar ze voor eeuwig als
vrienden zullen leven; en hoewel
uwe hoogheden mij nu hier op
aarde als rechters veroordelen,
zo vertrouw ik toch oprecht en
ik bid er vurig voor, dat wij
allen elkaar in vreugde ontmoe
ten in de hemel, tot onze eeuwige
zaligheid. Moge de Almachtige
God zijne majesteit de koning be
schermen en verdedigen en moge
Hij hem trouwe raadslieden zen
den".
Wat een verfijnde hoffelijkheid,
zijn rechters te vergelijken met Sint-
Paulus
Het einde is bekend. Thomas Morus
werd onthoofd. Zo de meester, zo de
volgelingen.
Aan Christus werd ook onrecht ge
pleegd.
En als ons het dan in het kleine
overkomt en wij het al zo moeilijk
verstouwen kunnen, wat moet dan
Morus verduurd hebben.... en de
duizenden die ook nu nog gerechte
lijk geliquideerd worden.
Een klein beetje voorbeeld mogen
wg toch wel aan een Thomas Morus
nemen. F. B.
Jesus sprak tot zijn leer
lingen:
Mij is alle macht gegeven
in de hemel en op aarde. Gaat
er op uit, onderwijst alle vol
ken en doopt hen in de naam
van de Vader, de Zoon en de
Heilige Geest; en leert hun al
les onderhouden wat Ik jullie
geboden heb.
En Ik zal bij jullie zijn,
iedere dag, tot aan het einde
der wereld.
MATTHEUS
Drievuldigheidszondag
temidden van veel losse
dien eging®n is het ook wel eens
act] ig een concreet program van
levpe hebben, waarnaar men zijn
iq 5? richten kan. En een program
biee enst van de vrede is vandaag
dan ooit noodzakelijk,
de eigenlijk lidmaatschap kent
si^jM^-Christi-beweging niet. Men
'det aatl door het formulier
dert re adhesieverklaring te on-
^ijcir en °P te zemlen- Ais
iv0l.voor werk en organisatie
f 5 gevraagd. Er is in
and ook een orgaan dat 10
Ifjp Per jaar verschijnt.
ingen en opgaven bij het
stra '!Jk secretariaatAmalia-
iijke y,;3: Den Haag. De persoon-
""'oeming vraagt dan het
die adhesie
Ngeni ne
6tüi?rt van degene
Geh
Mn gevende aan de oproep
hrisj'ik de Paus vraagt de Pax-
ai]MeSing aan haar leden en
®edde katholieken, de vier vol-
1 tr nten in acht te nemen:
Het aankweken van gevoelens
van vergevingsgezindheid, toena
dering en openheid jegens anderen,
eerlijkheid en voorzichtigheid in
oordeel en kritiek, vriendelijkheid
en hartelijkheid in de omgang,
hulpvaardigheid en bereidheid tot
samenwerken.
Leven uit de geest van evange
lische vrede en die geest versprei
den in het gezin, op het werk,
overal
De leer van de Kerk over de
vrede bestuderen en deze versprei-
den.
Deelnemen aan de bestudering
daarvan, zoals dat in de Pax-Chris-
tibeweging gebruikelijk is (bespre
kingen van deskundigen, lezingen,
studieclubs, gesprekskringen enz.).
Invloed uitoefenen op de publie
ke opinie in het dagelijkse leven-
met name ook door de pers en an
dere middelen van publiciteit.
De vredesgedachte uitdragen in
en door de opvoeding en het onder
wijs.
Zich individueel voorbereiden op
het vervullen van zijn internatio
nale burgerplicht (keuze en hou
ding bepalen ten aanzien van de
vraagstukken, waarvoor de politie
ke actualiteit op het internationale
en ook op het nationale plan ons
plaatst).
Gegevens verzamelen omtrent de
internationale gouvernementele en
niet-gouvernementele Organisaties
(UNO, UNESCO enz.), en als de ge
legenheid zich aanbiedt, actief
daaraan meewerken. Hetzelfde
geldt voor de Internationale Ka
tholieke Organisaties.
De publikaties en uitgaven van
„Pax Christi" steunen. Het Pax-
Christitijdschrift lezen en ter le
zing geven.
Buitenlanders gastvrij ontvangen
of hen bezoeken.
Aan buitenlanders schrijven.
(Een adres om te corresponderen
kan men aanvragen bij Drs. H.
Wesselink, Couperusstraat 5, Arn
hem, vertegenwoordiger voor Ne
derland van de door de Pax-Chris-
tibeweging geleide Katholieke In
ternationale Correspondentie).
Daadwerkelijke steun verlenen
aan activiteiten op caritatief ge
bied, die worden georganiseerd of
aanbevolen als hulpverlening aan
de mensheid in nood.
De vrede afsmeken, die een gave
is van God- de opperste Heer van
de Geschiedenis.
Gebed in de parochie: maande
lijkse H. Mis; gemeenschappelijk
gebedsuur enz.
Gebed van de zieken, van kinde
ren, van de religieuze, speciaal de
beschouwende Orden en Congre
gaties.
Gebed om de voorspraak te ver
krijgen van Maria, de Koningin
van de Vrede.
„Als u daar geen fouten mee
maakt, kan u haast niet meer zak
ken", zegt hij.
En je gaat zitten puzzelen en al
lerlei probleempjes uit zitten dok
teren. Je komt op de meest onwezen
lijke papieren kruispunten te staan,
links van je een scooter, rechts een
paard en wagen, achter je de brand
weer, tegenover je een taxi en een
motor met zijspan, op het neven-
liggend fietspad rijdt bovendien een
bromfiets, met het plan links af te
slaan en in de berm van de weg
staat dan nog zus en zo'n bord. Als
je dergelijke situaties vlot weet te
overzien en er naar handelt, ben je
„er door".
En je komf in het verkeer.
De grote teleurstelling krijg Je
dan, als je merkt, dat er mensen zijn,
die zich van dat. prachtig sluitende
voorrangsschema niets aantrekken.
Je bent verontwaardigd. En als op
zekere dag een grote, zware wagen,
compleet met aanhanger je voor gek
laat staan, ben je in de stemming om
te gaan schelden en te ketteren. Je
voelt je verongelijkt. Die minuut
die je moet verliezen is niet zo erg,
maar het feit, dat je terwijl je in je
recht staat, volledig wordt wegge
drukt, wordt genegeerd, dat doet
pijn. En je scheldt op een vreemde
kerel, die je waarschijnlijk nooit
meer ontmoeten zal en die jou boven
dien niet eens kan horen.
Dat weigeren van de rechtmatige
voorrang, is de grootste belediging,
die je in het verkeer kunt krijgen.
Toen we dit allemaal zo ervaren
en overdacht hadden, kwamen we
tot de conclusie, dat het voorrangs
schema behalve recht ook geperfec
tioneerde en te boek gestelde nede
righeid is. Die lui, die het vertikken
om voorrang te verlenen zijn een
stel hoogmoedige egoïsten.
Het is niet eens nodig om een rij
bewijs te hebben. Zonder dat kom
je er ook wel achter. Wie heeft er
nooit ervaren, dat je ergens iets
hebt beweerd, iets waar je van
doordrongen was, iets wat volgens
jou onomstotelijk vast staat en op
waarheid berust. Je kunt bovendien
je mening staven.
Er komt echter een vent van links.
Hij duwt door en weigert zelfs om
naar je claxon te luisteren. Met je
volle gewicht ga je aan je remmen
hangen. Nijdig gepiep en een juweel
van een remspoor. Je hebt zin om te
gillen en te schreeuwen, maar de
schuldige wagen is al lang weer uit
het gezicht, want het was een snelle
Met een dergelijke ervaring rij je
dan maar weer verder. n
Het volgende voorval, dat we
zomaar van het trottoir af zagen,
bracht ons op het idee van dit
artikel.
Een wagen van rechts, een over
tuigd werker, had zonder daartoe
direct verplicht te zijn, maar omdat
hij nu eenmaal in die stof thuis was
een groot deel van zijn tijd be
steed aan de studie van een belang
rijke zaak betreffende zijn vak. Hij
had er een waardevol verslag van
gemaakt. Toen het te pas kwam bood
hij het aan aan degene die er het
meest belang bij had en het interes
sant zou moeten vinden. Te hoog
moedig om voorrang te verlenen ge
droeg deze zich' als een wagen van
links die doorperst. Hij beschouwde
het verslag als onnodig, voor het
zelfde werk had hij tien minuten
nodig gehad om de zaak door te
hebben.
ONRECHT verduren is hard.
En kan niet iedereen op momen
ten dat hij eerlijk door het verkeer
stuurt vernederd worden door een
vent die van links komt?
We hebben het misschien allemaal
meegemaakt.
EEN OVERTUIGD geargumen
teerd standpunt wordt ruwweg ge
negeerd. Wanneer het volkomen on
gefundeerde standpunt van links
voorrang neemt en later funest
blijkt te zijn, komt het zelfs voor,
dat herstel van de eer voor rechts
achterwege blijft.
EEN EERLIJKE promotie blijft
plotseling in de remmen hangen,
omdat er een van links komt en
voorgaat.
JE MAAKT een goed stuk werk,
daarvan ben je overtuigd, en dat
kan toch, je biedt het aan, aan
degene voor wie het het meest
waardevol kan zfjn. Maar die ge
draagt zich als een wagen van links
die doorrijdt. Niet nodig zegt hij.
ZO ZIJN ER zoveel dingen.
Hoogmoed het niet verlenen van
voorrang is iets onuitstaanbaars,
en nederigheid het verdragen van
die hoogmoed is iets zeer moei
lijks.
Maar als u daar geen fouten meer
mee maakt, dan kunt u haas-t niet
meer zakken, had die instructeur
gezegd. T. K.
Het kost blijkbaar moeite om mo
derne mensen aan het verstand te
brengen dat missie een modern be
grip is. De vroegere, op de romantiek
van uiterlijkheden gerichte missie
propaganda heeft een lang spoor van
argwaan nagelaten waarin nauwe-
lijks plaats was voor de vraag of de
missie behoort tot deze tijd. Natuur-
M lijk hoort missie thuis in deze tijd.
3 Het Evangeliewoord „Gaat en onder-
H wijsf alle volkeren" veroudert even-
min als het gebod der naastenliefde.
De opensluiting van de wereld maakt
H het missioneringsgebod juist klefn-
mender voor moderne mensen. Dat
de huidige missie-actie weet hoe zij
zich tot de mensen van vandaag moet
H richten om hun aandacht te boeien
H bewijst een kleurige brochure uit-
H gegeven door het Kardinaal van Ros-
S sum-Instituut (Karosi), waarin de
noodzaak tot missionering, juist nu
H en met de moderne middelen van
techniek, research en planning, op
ij overtuigende wijze wordt bewezen.
H De problematiek van de Kerk in
H onze dagen wordt er in grote lijnen
geschetst en een en ander wordt op
bijzonder pakkende wijze geïllus-
S treerd door prenten van Daan Wilt-
j§ schut. „Over de Kerk van heden in
gj de wereld van morgen", heet het
H boekje dat men door een briefkaart-
je aan het Karosi-instituuf, postbus
t§ 1041 voor f 1.kan krijgen.
CHRISTUS zei deze woorden vlak
voordat Hij wegging. Als laatste
groet.
Hij heeft de leerlingen daarna nog
gezegend en toen was Hij verdwenen.
Wij zegenen nu nog steeds alles in
de naam van "Vader, Zoon en Heilige
Geest.
Dat begint met het kleine kind, dat
in deze drie namen gedoopt wordt en
het eindigt met de stervende, die in
die namen wordt gezalfd.
En iedere dag zegenen priesters en
zegenen ouders hun kinderen en
zegenen gelovigen zich zelf in de naam
van Vader, Zoon en Heilige Geest.
Natuurlijk doen we het veel te vaak
en wordt het daarom een sleur-teken.
Maar het is groot en zinvol om heel
ons leven en alles van ons leven te
stellen in het teken van die Drie,
omdat er alles mee gezegd is.
DE LES OVER de Drievuldigheid
was meestal een saaie les.
De preek over 'de Drievuldigheid
was meestal een saaie preek.
Ik kan me niet anders herinneren.
Meestal was het een erg geleerde
verhandeling met als practisch enige
conclusie dat we het nooit zullen be
grijpen omdat Go-d voor ons niet te
begrijpen is.
Of als er toch een practische be
schouwing op volgde, dan ging het
meestal over het kruisteken; dat we
dat niet zo slordig moesten maken en
dat we ook moesten durven ais we
in een hotel gingen eten.
Eigenlijk is dat wel erg jammer.
We weten immers zó ook wel dat
God voor ons niet te begrijpen is.
Daarvoor heeft Hij dit heus niet ge
openbaard. Het is ook veel te mooi
om alleen maar deze functie te heb
ben.
En met dat kruisteken wordt het
toch nooit wat. De enige fout is dat
we het veel te vaak doen. Dat houdt
geen mens vol om een zo vaak her
haald teken nog bewust te stellen. En
de apostolaatswaarde van het kruis
tekens-maken door katholieken in
publieke eetgelegenheden zou ik ten
zeerste willen betwijfelen. .Het is voor
een niet-verstaander alleen maar gek.
En ons geloof is niet gek.
CHRISTUS heeft nooit een verban-*
deling gehouden over het verstande
lijk diepe geheim van de éne God, die
toch Drie Personen is. Dat is pas veei
later gekomen in de theologie. Dat
moest komen, omdat de waarheid van
de Godheid van elk der drie veilig
gesteld moest worden. Maar de le
venswaarde van dit geheim is nog
veel belangrijker dan dit en die is ons
zelden voorgehouden.
Zoals zoveel onderwerpen van ons
geloof uit elkaar gehaald werden en
we soms de grootste moeite hadden
om het- verband te zien, zo gebeurde
het zelfs met het éne allesbevattende
■leerstuk der Goddelijke Drieëenheid.
God de Vader had de wereld gescha
pen en zorgde voor mooi weer. God de
Zoon had ons verlost en gezegd hoe
we altijd braaf moesten zijn en God
de Heilige Geest had iets te maken
met examens doen en met de voorbe
reiding voor het biechten. Hun onder
linge relatie was iets dat je nooit
kon snappen. Nog eerder kon dat
jongetje de hele zee in dat ene kuiltje
scheppen, dan dat Augustinus de Drie-
eenheid kon begrijpen. De kapelaan
tak in de klas drie lucifers aan die
samen één vlam maakten. Maar toch.
leek het er niet op zei hij.
CHRISTUS heeft het voortdurend
over Zijn Vader.
Hij wil niet over Zichzelf spreken. Hij
wil voortdurende de aandacht richten op
de Vader. Alles breng-t Hij in verband
met Zijn Vader. Hij verkondigt de Blij
de Boodschap, dat is dat die Vader ons
liefheeft.
Het is Zijn spijs de wil te doen van
de Vader. En onze verbondenheid met
Christus 'bestaat juist daarin dat wij,
kinderen geworden van diezelfde Vader,
net als Hij door die Vader bemind wor
den.
Dat is ons nieuwe leven. In Chrisfus
zijn wij van die Vader en dus broers
van elkaar. Daar is alles mee gezegd
Wij worden opgenomen in die verhou
ding tussen Vader en Zoon, die er in
God is. We begrijpen wel niet hoe die
er kan zijn, maar hij is er en het is
ons leven.
The Father looked at the Son and
smiled and the Son did look at Him.
hoorde ik laatst in een negro-spiritual.
Dit geheim is groot,.maar het is meer
reëel dan waf ook. Het gaat er om dat
wij zo op Christus lijken dat de Vader
ook met plezier naar ons kijkt.
EN DE HEILIGE GEEST?
Hij is de levenwekker vanaf het begin.
Hij moet het in ons doen. Hij is door
Vader en Zoon beiden gezonden. Hij
moet elk woord dat Christus over deze
relatie en over ons kindschap Gods ge
sproken heeft tot leven wekken in ons,
anders blijft hef dood. Elke poging van
o-ns om in deze verhoyding van Christus
tot Zijn Vader binnen te komen en om
elkaar in deze verhouding lief te hebben
is volkomen vruchteloos zonder de
Geest
Want de Geest is de Liefde tussen
de Vader en de Zoon. Dit geheim is zeer
groot. Maar het is ons leven.
We moeten niet anders bidden dan om
de Heilige Geest; dat Hij deze grandioze
uitnodiging in ons bevestigt en tot wer
kelijkheid maakt. Het geheim van de
Drieëne God is geen les, en zeker geen
saaie. Het is alles. Aan de dopelingen
wordt gevraagd of ze geloven in Vader,
Zoon en Heilige Geest. En als ze ja zeg
gen worden ze gedoopf. Want het is al
les. Heel onze geloofsbelijdenis is in deze
drie punten samen te vatten. Lees er het
Credo maar op na.
Alles van je geloof heeft hiermee te
maken. Als er iets in je geloofskennis
of geloofspraktijk is dat je hiermee niet
meer in verband kunt brengen, dan
moet je er nodig eens goed over na
denken. En als het er werkelijk niets
mee fe maken heeft moet je het weg
doen. Liefst zo gauw mogelijk.
D. C.
8":
m
Illustratie uit de Karosi-uitgave over de Kerk van heden in de
wereld van morgen.
