commentaar
Hertog van Norfolk
herinnerde zich zijn initiatiefrecht
Zilveren Inca-goden
het geheim van de
nieuwe winterjas
Pour besoin de la cause
De nood van een kasteelheer
Historische vondsten van
Andes-expeditie
Kerkenbouw-zondag
Verrassende noemer
Twee vragen
Ket geofysisch jaar duurt 18 maanden
mm
■■■Lr
Tpr
ZATERDAG 6 JULI 1957
-
SAMENWERKING VAN 56 LANDEN
sp §p*
fPf
r 1 -*■* ai
mSÈSÊÊÊÊt^:.^^m
Milir""
JwM
ÉMpir
Morgen is het dus Kerkenbouwzondag 1957 in
de bisdommen Rotterdam en Haarlem. In de afge
lopen dagen en in dit blad hebben wij de ver
schillende aspecten van de Kerkenbouw belicht.
Daarbij is, naar wjj hopen, overduidelijk gebleken
voor welk een geweldige krachtsinspanning de ka
tholieke gemeenschap in de Randstad Holland
staat, wil zij voor zichzelf en voor het komende
geslacht in deze stormachtig groeiende agglomera
ties aan het Kerkgebouw en daardoor aan de be
leving van het Geloof en aan de zielzorg een cen
trale plaats verzekeren.
Binnen tien jaar honderd kerken, dat drukt voor
ket zakelijke Hollandse gemoed in onmiddellijk
duidelijke woorden de zorg van de bisschoppen uit.
Het maakt tevens duidelijk in welke orde van
grootte onze eigen verantwoordelijkheid ligt. Hier
kan met recht gesproken worden van een nood
toestand, welke tientallen miljoenen guldens vergt
voor haar oplossing.
Kerkenbouwzondag is de dag, waarop de ge
lovigen nog eens duidelijk met deze nood, die hun
"laar vooral hun kinderen aangaat, worden gecon
fronteerd. Eigenlijk is deze ene dag in het jaar te
Weinig voor een voortdurende bewustblijving van
de immense belangen, die hierbij op het spel staan.
Maar op deze ene dag moeten de katholieken
dan ook op onmiskenbaar duidelijke wijze te ken
nen geven, dat zij de uitdaging van deze nood ver
staan. Het uitdragen van Christus onder de mensen
vergt, zeker in deze tijd. meer dan Kerkenbouw
alleen. Maar een levend geloof der katholieken
nioet gevoerd worden vanuit het Huis des Heren
'n ons midden. Helpt dan ook met werkelijke of
ferzin de bisschop kerken bouwen.
Het Amerikaanse weekblad „Time" bevat in zijn
•'engste aflevering een leerzaam opstel over „Socia
lism the Vatican" in West-Europa. Men lette wel:
leerzaam, niet in verband met het behandelde on
derwerp, doch wel voor de simpele wijze van dedu-
ceren, waaraan de redactie zich van tijd tot tijd
overgeeft.
Het blad heeft kennis genomen van de verkla-
t'ngen van een drietal prelaten, met name kardinaal
^an Roeij van Mechelen, mgr Keiler van Münster
en mgr Alfrink, die alle drie, zoals bekend, korte
lings aanleiding vonden een uitspraak te doen
°f te herhalen over de houding van katholieken
iegenover socialistische partijen c.q. organisaties.
Nu zal niemand ons verdenken van bijzondere
sympathie voor de socialistische zaak, maar dat
Verhindert ons niet om de in het blad gepubliceerde
gemakkelijke interpretatie van deze drie verkla
ringen af te wijzen. De door „Time" ten tonele ge-
Voerde interpreet is, naar het blad beweert, een
(anonieme) Vaticaanse zegsman, wiens zienswijze te
oorspronkelijk is om het relaas geloofwaardig te
•naken. „Time" zelf zag in de uitlatingen van ge
hemde prelaten reeds een „nieuwe benadrukking
Jan een oufle positie", welke dé Kerk tegenover hét
0c,alisme inneemt. De ondervraagde zegsman geeft
Iervoor als reden aan de neutralistische koers,
^e'ke de socialistische partijen in West-Duitsland,
herland en België thans zouden gaan varen en
Waardoor deze partijen de anti-communistische
rachten in West-Europa zouden ondermijnen.
Dit bewijst enerzijds al te veel eer aan eensge-
zJbdheid van de onderscheiden Westeuropese so
fistische partijen op het stuk der internationale
Politiek, maar, wat erger is, het doet anderzijds
Schromelijk tekort aan de anti-neutralistische koers,
Welke in België en zeker in Nederland door de so-
c'alisten wordt gevaren.
He drie genoemde verklaringen zijn afgelegd on-
tIer de invloed van typisch lokale verhoudingen, die
"«derling zeer verschillen. En zo men al van een
^bieenschappelijke noemer onder deze drie ver-
aringen kan spreken, dan wordt die in ieder ge-
al niet gevonden in het internationale neutralisme.
®eb enquête ingesteld door het Centraal Bureau
v°or (je statistiek, wijst uit, dat Nederland nog
s'ecds een huiselijk volk herbergt. Wat al aan het
stl-aatbeeld vooral 's avonds te zien viel, wordt nog
Cens door de cijfers onderstreept.
Hok toont het rapport aan hoe nijver dp Neder-
®bders zijn. Slechts 24 uur van de gehele week ge
kken ze gemiddeld als echte vrije tijd, waarin zij
niet bezighouden met dingen, die ze als een
^erPlichting zien. Dan komen de boeken en andere
c'Uur op de proppen, worden kennissen ontvan-
®en of radio's aangezet; althans voor twee-derde
el van die geheel vrije tijd; een-derde ervan be-
eedt de gemiddelde Nederlander aan uitgaan en
at gebeurt dikwijls nog in een huiselijke vorm,
^ant het op bezoek gaan bij anderen valt onder
eze categorie.
releveren deze cijfers nog even, omdat daarin
eeb reden tot gerustheid steekt, ten opzichte van de
S6estclijke volksgezondheid in Nederland. Van een
jWcrdadige ontspanningslust is binnen de vader-
bdse grenspalen blijkbaar geen sprake, en de ont
manning, die gezocht wordt blijkt doorgaans nogal
Van deugdelijke aard, zoals het rapport ook aan
heft. Het enige punt dat bijzondere aandacht
*raaSt, is het bioscoop-bezoek. De oudere genera-
gaan blijkbaar veel minder naar de bioscoop
ari de jongere, terwijl het bioscoop-bezoek oploopt
f de graad van ontwikkeling. In verband ge
fit met de overheersende voorkeur voor films
^•ef i,liefde en sentiment", leidt dit laatste feit tot
vraag of onder hen, die zich meer eruditie heb-
Cn kunnen eigen maken, zoveel onbevredigde 11-
1 s<es leven, dat zij in het illusionisme van het witte
apk compensatie gaan zoeken. En daarop sluit on-
g 'Adellijk cle vraag aan of de onbevredigdheid van
bieer ontwikkelden uit materiële factoren
J°ortspruit dan wel uit de allicht nogal cerebrale
ard van hun werk. Het is, dunkt ons, van het
lnogste belang, dat het antwoord op deze beide
^ragen eens systematisch wordt gezocht. Want dat
pt intellect zich evenzeer als de andere facto-
en in het arbeidsproces vrij kan maken van een
j esef van onderkomenheid op welk terrein dan ook
s voor een gezonde leiding in onze maatschappij
Van grootste betekenis.
Kunstmanen ontraadselen
Waarnemingspost in het Zuidpoolgebied. Boven de dikke sneeuiulaag
is de bovenste verdieping met koepels waarin zich o.a. een bijzondere
camera bevindt. In de vierde koepel rechts staat o.a. een teleskoop en
enkele instrumenten voor de plaatsbepaling van meteoren.
De nieuwe winterjas die - u
over enkele maanden weer gaat
kopen, is eigenlijk maar een
gokje. Als 1957 weer zo'n kwak-
kelwinter wordt als we juist
achter de rug hebben, zouden
we het immers evengoed met een
regenjas met inknoopbare voe
ring kunnen wagen! De kansen
op een koudegolf kunnen we
echter met die gedachte niet
elimineren. En daarom, voor alle
zekerheid, hebben we straks
maar weer eens een ernstig ge
sprek met onze kleermaker. In
tussen wordt de aanschaf van 'n
nieuwe winteruitrusting over
enkele jaren wellicht een min
der riskante onderneming. Daar
door kunnen ook wij, leken die
wij zijn, zoveel belangstelling
opbrengen voor wat de wereld
van de wetenschap het Inter
nationaal Geofysisch Jaar heeft
genoemd.
Een merkwaardig jaar, dat de
eerste juli is begonnen, maar
waarvoor in het zuidpoolgebied
de voorbereidingen al maanden
lang in volle gang zijn. En dat in
zoverre van een normaal jaar ver
schilt, dat het anderhalf jaar du
ren zal. Geleerden uit de hele
wereld zullen dan tienduizenden
waarnemingen doen in 36 lan
den. Het zal de meest uitgebreide
studie wojden die ooit van de
aarde en de haar omringende at
mosfeer is gemaakt. Een merk
waardig jaar ook, omdat men
zich eveneens voor het eerst
in de geschiedenis zal baseren
op uniforme methoden, onver
schillig dus of de waarnemingen
in Siberië, India, Australië, Cali-
fornië of rond de zuidpool worden
verricht. Die waarnemingen vol
trekken zich onder meer in twee
en twintig posten, van waaruit op
geschikte punten het gedrag van
de zon wordt geobserveerd, die
soms op zo'n grillige manier de
ontvangst van radio- en televisie
uitzendingen beïnvloedt. In de
Verenigde Staten heeft men daar
toe een reeks van radiotelesco
pen gebouwd, waarmee door dit
hemellichaam uitgezonden stralen
kunnen worden opgevangen en
geregistreerd. Met behulp van de
ze gegevens hopen de geleerden
weer een heel eind verder te ko
men bij het bepalen van de in
vloed die de zon uitoefent op de
aarde, en niet het minst op het
mooie of slechte weer.
Weerbericht van de zuidpool.
Rond de zuidpool verdringen
zich intussen de internationale
expedities. De Russen en de En
gelsen zijn er van de partij, even
als de Amerikanen. Hun weg
werd al geruime tijd geleden ge
baand door de Amerikaanse ijs-
breker Atka, die met een groot
aantal wetenschappelijke werkers
aan boord de voorbereidingen
heeft getroffen voor de aanleg
van een aantal waarnemingssta
tions onder de dikke sneeuwlaag
van waaruit het poollicht en het
licht van de nachtelijke hemel
worden geobserveerd. Met elkaar
zullen zij ook het opstellen van
dagelijkse weerkaarten voor dat
continent mogelijk maken. En, al
is in deze weken voor ons het
weerbericht voor Parijs of Flo
rence of al die andere vakantie
oorden van meer belang dan de
wetenschap of het aan de zuid
pool een bijzonder koude dag is
geweest, toch zullen wij op onze
beurt gevoel moeten hebben voor
het gemak dat zij de mannen be
zorgen, die de komende maan
den per slee of vliegtuig op expe
ditie gaan.
Voor de aanschaf, niet van de
ze, maar wel van een volgende
winterjas, of anders voor het uit
stippelen van een volgende zo-
nimmer een ernstige poging was
gedaan. Niemand wist nog pre
cies hoe zo'n kunstmaan in el
kaar moest worden gezet en dat
zelfde gold, de raket, waarmee zij
de ruimte in zou moeten wor
den geslingerd. Daar kwam nog
bij, dat die maan niet alleen klein
en licht in gewicht moest zijn,
maar tevens nog een vliegende
radiozender zou moeten zijn die
de waarnemingen van een groot
aantal instrumenten op de on
geveer 25 over de hele aarde ver
spreide luisterposten hoorbaar
maakt. Die luisterposten moeten
er bij het verwerken van hun ge
gevens dan eveneens nog rekening
mee houden dat die afstand Am
sterdam-Dublin eigenlijk nog maar
een begin is omdat, door de ellip
tische baan die zo'n aardsatel-
liet gaat beschrijven, de afstand
tussen kunstmaan en aarde op
bepaalde punten ruim 2.200 kilo
meter zal zijn.
Gouden bol
Veel zullen wij er intussen niet
van merken, van die manen
(want voor alle zekerheid pro
beert men het er met meer), die
straks in anderhalf uur hun lang
gerekte baan rond de aarde draai
en. Daarvoor vliegen die manen
niet alleen te hoog, maar zijn zij
ook te klein. De eerste die zal
worden afgeschoten heeft een
doorsnee van iets meer dan een
halve meter en een gewicht van
9-5 kg waarvan slechts twee en een
derde kilo voor het omhulsel is
berekend. Maar mochten wij ze
ergens bespeuren, dan zou dat
zijn als een gouden bol, want zui
ver goud vormt de buitenste laag
van de bekleding. Daarbinnen be
vinden zich dan nog dunne lagen
zilver, nikkel, zink, koper en ten
slotte magnesium, die alle teza
men de fijngevoelige instrumenten
beschermen tegen de hitte van de
zon en tegen de kou, wanneer de
bol zich langs de donkere zijde
van de aarde voortbeweegt.
Binnen die gouden bol en bin
nen het bestek van de na aftrek
van het omhulsel nog overblij*
vende 7 kilogram bevinden zich
dan de instrumenten voor het me
ten en registreren van tempera
tuur, luchtdruk, kosmische stra
len, ultraviolette straling, zwaar
tekracht, meteorieten en dergelij
ke meer. Toch hoeft u niet de il
lusie te hebben, ooit zo'n gouden
kostbaarheid na het volbrengen
van zijn tocht in uw voortuintje
aan te treffen. De kunstmanen
zullen weliswaar na enkele weken
zoveel snelheid verliezen dat zij
dalen, maar daarbij is nu al be
rekend, dat de lagere luchtla
gen tenslotte funest zijn voor hun
voortbestaan. Zij vallen uiteen en
daarmee hoort ook hun geschie
denis tot het verleden, met uitzon
dering dan van hun gegevens die
over heel de wereld zijn geregis
treerd.
Gigantische raket.
In merkwaardige tegenstelling
tot de 12 a 15 kunstmanen die te
Cape Carnaveral in Florida wor
den gelanceerd staat de giganti
sche Vanguard-raket waarmee de
gouden bollen in luttele minu
ten honderden kilometers hoog het
luchtruim worden ingeslingerd.
Om die bollen met een gewicht
van nog geen 10 kg op hun plaats
te brengen is er namelijk een 22
meter lang instrument nodig, dat
met brandstof en al niet minder
dan 11 ton weegt. Zo'n raket be-
f,
mervakantie, kan al dat werk
daar aan de zuidpool ook voor ons
niet minder van belang zijn dan
de studies -over de zon. De ge
leerden zijn het er namelijk ai ve
le jaren over eens, dat ook de zuid
pool op vele nu nog niet bekende
punten invloed kan uitoefenen on
het weer over de hele werelS
Het gaat er alleen maar om, te
weten wat die onbekende punten
zijn!
Kunstmanen suizen door de ruimte.
Wat Intussen wel het sterkst tot
onze lekenverbeelding spreekt, zijn
de onderzoekingen die op grote
schaal zullen worden verricht in
de stratosfeer. Met speciale
meetinstrumenten „gewapende"
raketten zullen van ver van el
kaar verwijderde punten, van
vliegtuigmoederschepen en van
andere vaartuigen worden afge
vuurd. Het meest verfijnde on
derzoek heeft evenwel plaats met
behulp van enkele der vreemdste
voorwerpen die ooit aan een men
selijk brein ontsproten zijn. Over
enkele maanden zullen er „kunst
manen" worden gelanceerd naar
een hoogte waar nog slechts spo
ren van lucht aanwezig zjjn en
waar de ons omringende damp
kring overgaat in de „lege" ruim
te. Voor vliegtuigen en ballonnen
en zelfs voor raketten is die hoog
te onbereikbaar.
Om ons die hoogte enigszins
voor te stellen, moeten wij ons in
een rechte lijn de afstand inden
ken tussen Amsterdam en Dublin.
En ons voorstellen, dat de KLM
ons diezelfde 480 kilometer recht
omhoog voert, om daarna haar
toestellen met een snelheid van
29.000 kilometer per uur rond de
aarde te laten cirkelen. In de
praktijk zou dat erop neerkomen,
dat wij in dat uur 281/2 maal een
retourtje vlogen naar Parijs. (Af,
als u het anders wilt: viermaal
een retour Athene, telkens afge
wisseld met heen en weertje naar
Parijs..... Die snelheid is nood
zakelijk. Zou zij minder zijn, dan
zou de maan weer terugvallen.
Zou zij daarentegen nog hoger zijn
dan zou de bol in de ruimte ver
loren gaan en zou er van een
„maan" geen sprake meer zijn.
Toen twee jaar geleden tot dit
plan besloten werd was het dui
delijk, dat dit een der meest spec
taculaire proefnemingen zou wor
den die ons tijdens het Internatio
nale Geofysisch Jaar te wachten
staan. Iets waarvan al velen had
den gedroomd, maar waartoe nog
T-
s r'.'t
Een interessante trucfoto van een kunstmaan, die zich een weg baant
over diet zuidwesten van de Verenigde Staten. De maan werd getekend,
maar de foto van het afgebeelde gebied werd in 1955 gemaakt vanuit
een Viking-12 raket van de Amerikaanse marine op een hoogte van
ruim 225 kilometer.
staat op zichzelf dan weer uit
drie delen, trappen, waarvan de
eerste de kunstmaan tot een hoog
te van 58 kilometer brengt. Op het
moment dat deze eerste trap in
zee wordt afgeworpen (het pro
jectiel heeft dan een snelheid van
1.650 meter per seconde), wordt
de tweede trap ontstoken. Deze
brengt de bol in een gebogen lijn
tot een hoogte van 225 kilometer,
waarbij de snelheid intussen tot
4.100 meter per seconde is opge
lopen. Met behulp van het laatste
stuk moet dan met een snelheid
van 7.500 meter per seconde de
berekende hoogte van 480 km. be
reikt worden- waarop de gouden
bol met een uursnelheid van
29.000 kilometer rond de aarde
suist.
Toch moet u niet verwachten,
dat op datzelfde moment de ge
gevens bij de hand zijn om het
tijdstip voor uw volgende vakan
tie onder de gunstigste weersom
standigheden te bepalen. De veel
heid van gegevens die de gouden
kunstmanen voor de wetenschap
verzamelen is namelijk zo groot,
dat er elektronische rekenma
chines aan te pas zullen komen
om ze tot een bruikbare vorm te
verwerken. Pas als dat lukt, dan
moet er ook een weervoorspel
ling op langere termijn mogelijk
zijn.
Doch in afwachting daarvan
zullen wij ons in ejk geval kun
nen verheugen in het feit dat hier
tenminste één punt is waarop 56
landen in eensgezindheid met
elkaar samenwerken. Ook al ligt
dat punt dan vele honderden kilo
meters boven het vlak waarop
wij ons in het normale internatio
naal verkeer plegen te bewegen.
Will. K.
De Martin Vanguard-raket brengt
de kunstmaan in drie etappen
naar haar bestemming. Op de ach
tergrond de stellage waarmee de
22 meter lange raket op zijn start
plaats wordt gezet. Rechts de be
tonnen blokhut van waaruit de
geleerden de raket zullen afvuren
en zijn baan kunnen volgen. De
aandrijving geschiedt met vloei
bare brandstof.
Twaalf van deze speciaal gecon
strueerde teleskopische camera's
worden op verschillende punten
in de wereld opgesteld. Met be
hulp hiervan kan de positie van
de kunstmanen fotografisch wor
den vastgelegd.
Sir Bernard Marmaduke Fitz- last. De huidige hertog doet alle pers het gerucht, dat de hertog
Alan Howard, zestiende hertog van moeite om de kosten te bestrijden, onder de leden van het Lagerhuis
Nortolk, graaf van rundel. Surrey Hij stelde het kasteel en s f-k open
en Norfolk, baron Fitz-Alan, Clun, voor publiek en smaakt het genoe-
Oswaldestre en Maltravers en ba- gen, dat duizenden toeristen ieder
ron Herries van Terregies, ridder jaar een half crown offeren om
in de Orde van de Kousenband, zich te vergapen aan de vroegere
drager van het Grootkruis van de glorie van de Howards, die in de
Royal Victo-ian Order, Privy vijftiende eeuw tot hertog van Nor-
Councillor en Earl Marshal of folk werden verheven en tot de al-
England heeft bakzeil moeten ha- lerhoogste Britse adel behoren,
Ien voor de „commoners". hetgeen tot uiting komt door het
De hertog is eigenaar van Arun- 13' tr^ditie de her-
del Castle, een uitgebreide bezit-
tog van Norfolk
niettegen-
een soort public relations officer
zocht om zijn ontwerp bij de Com
mons te verdedigen, die naar het
bleek lak hadden aan de hertoge
lijke verklaringen.
Of de hertog zulk een functiona
ris gevonden heeft is niet bekend
geworden. In ieder geval heeft hij
ontegenzeggelijk de wijste partij
gekozen door bakzeil te halen en
zijn ontwerp aan de oppositie aan
te passen. Op 25 juni j.l. gaf hij
ting, die in 1627 door koning Ka- i wederom een verklaring uit, waar-
rel I aan de 'graven van Arundel R "geestigheid leidt van de jn g.ezeg.d werd, dat hij het tweede
werd geschonken. Aan deze gift Koning. en derde deel van zijn ontwerp
was echter de wettelijke bepaling liet vervallen,
verbonden, dat de eigenaar of zijn Het wetsvoorstel Het landgoed komt dus niet aan
erfgenamen noch de bezitting in De hertog kon het evenWel fi- de staat, de hertog houdt zjjn twee
wt noc delen daarvan nancjeej njej bolwerken. Hij deed en een half miljoen in zak om
mochten vervreemden.
Het bezit van een dergelijk land- markies van Abergavenny, lord
goed is m deze tijd geen lichte Shrewsbury en lord Willoughby de
Broke hadden gedaan: hfj maakte
toen wat enige jaren geleden de *elf voor het onderhoud zorg te dra
gen. Hij zal alleen verlost worden
van de wet van 1627 die hem ver
biedt delen van zijn bezitting te
vervreemden. Er was na dit be
sluit alom gejuich in de Britse
pers, die lovende hoofdartikelen
wijdde aan de „goede daad" van de
hertog.
Alleen zit de hertog nog steeds
met zijn kasteel, dat hem handen
vol geld kost en dat hij niet zo ge
makkelijk zal kunnen of willen ver
kopen. Misschien kan hij n^t zoals
zijn collega van Marlborough, eige
naar van Blenheim Palace enkele
jaren geleden deed, een „verlof B-
dranken bar" inrichten om de
stroom van bezoekers en half
crowns te bevorderen.
y - vAji .J.
Radioteleskopen met een middellijn van 7% meter verstrekken gege
vens over de invloed van de zon op de aarde en op het weer.
als lid van het House of
Lords —het lidmaatschap van de
ze instelling is verbonden aan de
titel gebruik van zijn recht
van initiatief en diende een wets
voorstel in. De aanvaarding hier
van zou ten eerste de wet van
1627 herroepen, zodat de hertog
dus vrij zou zijn zijn bezitting te
verkopen; ten tweede zou door de
ze wet Arundel Castle worden
overgedragen aan de staat met een
dotatie van 2,r miljoen gulden voor
het onderhoud en ten derde bepaal
de het ontwerp, dat het kasteel
de officiële residentie zou worden
van de Earl Marsha' of England,
een ambt dat doorgaans alleen aan
de graaf van Arunde' en dus de
hertog van Norfolk wordt toege
wezen.
Het House of Lords nam 't voor
stel aan -hetgeen men wel ver
wachtte in het House of Com
mons echter brak de oppositie los
niet alleen bij de Labourafgevaar-
digden hetgeen eveneens te
verwachten was maar ook bij
de conservatieven, omdat men van
mening was, dat de hertog hier
bij fors de belastingen zou ontdui
ken. De hertog antwoordde hierop
in een lange verklaring, dat hij er
geen cent beter van zou worden en
dat de hoofdzaak van zijn ontwerp
de intrekking van de wet van 1627
was, omdat hij evenals ieder an
der landeigenaar in staat wilde
zijn zijn bezittingen of gedeelten
ervan te verkopen.
Kort daarop ging in de Britse
Beladen met tal van cultuur-histo
rische vondsten is de grote Oosten-
rijks-Zweedse Andes-Expeditie naar
Europa teruggekeerd, zodat talrijke
journalisten weer interessant werk
aan de winkel zagen en dan ook
alras te Innsbrück samenkwamen om
zich te laven met het schone nieuws.
De blikvanger van dit evenemeni
vooral voor de stoere cameralieden
mitsgaders hun assistenten, die met
sterke lichtbakken en schijnwerpers
iedere van tijd tot tijd nopen een oog
je dicht te doen was een drietal
zilveren godenbeelden van de vroege
re Inca's die ontdekt werden 6000 me
ter boven de zeespiegel in het ge
bergte van Cerro-Gallan.
Volgens professor Döring, de direc
teur van het museum voor volkeren-
kunde te München, is dit de belang
rijkste vondst betreffende de oude
Inca's, die de wetenschap bekend is,
zodat er weer heel wat valt te ver
werken en te studeren.
Meen echter niet dat het weerbare
en meest wakkere deel mannen dezer
onderneming het er zonder kleer
scheuren heeft afgebracht, want de
te overwinnen obstakels rezen op
sommige plaatsen meer dan 7000 me
ter steil omhoog: stoffige rotsmas
sa's, kaal en genadeloos voor deze
geleerde speurders.
Als beginpunt koos men het stadje
Fiambala, in de provincie Catamarca.
Van daaruit ging de route naar het
woeste gevaarlijke gebied van Aba-
cama in het Andesgebergte, waar de
temperaturen 's morgens en 's avonds
met grote snelheid wisselen, van 20
graden Celsius boven nul tot 30 daar
onder; een landschap, dat een grenze
loze verlatenheid uitademt, waar
schimmen hun allure botvieren en ie
dere verdwaalde reiziger stellig een
laatste rustplaats vindt.
Aanleiding tot deze tocht, voorna
melijk op voortsjokkende ezeltjes,
was een verslag van een zekere dr.
Dangl, die in 1955 bij speurtochten
in Argentinië merkwaardige ruines
ontdekte, die gedecoreerd waren met
talrijke muurtekeningen en inscrip
ties, zodat alras de doorgewinterde
leider van de Himalaya-expeditie
Mathias Rebitsch, benoemd werd tot
aanvoerder van de nieuwe ploeg.
Maar boven de talrijke zweetdrup
peltjes, die er in de koelte van de ijs
pegels werden uitgeperst, glorieert
thans het zuiver zilver van de Inca
goden, omkranst door papagaaienvp-
ren en een kleurig gewaad: eenzame
getuigen uit het verleden van een
uitgestorven volk.
