Nieuwe Schiedamsche Courant | 1957 | 10 juli 1957 | pagina 4

Noord-Oostpolder trekt te weinig
katholieke boeren

Roe~ om industrialisatie laat

zich horen

«VI

PUZZEL

RENNIES

Eerste Kamer akkoord met wets
ontwerp inzake tandtechnici

Vestigingsbeleid in detailhandel
en ambacht

DE VLOEK

Onze dagelijkse

Zonnepriester

Veel onzekerheid werkt remmend

Franse bankbedienden
staking

UW TAFEL WATER

Kritiek op „rechtse"
minister

Recordinschrijving voor
Nijmeegse Vierdaagse

Nee

De heer Matser deed vergeefse poging tot
aanhouding van ontwerp

Ondanks vrijheid van beroep en bedrijf
beperkende taak voor overheid

Brits passagiersschip
nog niet los

diamanten klooster-

UW TAFELWATER

VB

WOENSDAG 10 JULI 1957

PAGINA 4

I.

Cijfers tonen achterstand

B. M. R. S.

Gebondenheid aan

zuidelijk land

Uitstekende katholieken

Gevaar van lege dorpen

TBC OP DOETINCHEMSE HBS

Vooi familiegebruik',
in 1/1 literschroefflessen

m

In communistisch China

Oplossing van gisteren

Hongaarse vluchtelingen
in Apeldoorn

liever niet

tegen brandend
maagzuur

CALTEX
SUPER IC

dan elke andere super benzine

voor dezelfde prijs

TANK NOG HEDEN AAN DE CALTEXPOMP'

Assortimentskeuze

feest PROV. OVERSTE

Zusters Franciscanessen van

Aerdenhout

Vooi familiegebruik,
in i/i literschroefflessen

van de

door

GORDON MAC CREAGH

Verhoging loodsgelden

ENSCHEDE MAG GEEN
ZWEMBAD KOPEN

H.H. WIJDINGEN

(Van onze verslaggever)
dat binnen vier maanden na de
dagtekening dezer alle eigendommen
moeten zijn afgebroken en weggevoerd".

Deze woorden richtte burgemeester G.
J. Gillot tot de „opgezetenen der gemeen
te Schokland" op 1 maart 1859. Zjjn be
kendmaking betekende het einde van een
strqd tegen het water van de Zuiderzee,
dat het eiland in het midden zover had
doorgeknaagd, dat men met een steenworp
de breedte van de groene eilandheuvel
kon overspannen.

En nu nog geen eeuw later? De procla
matie van de burgemeester is een curio
sum, zorgvuldig bewaard in het kerkje
van Schokland, dat hoog boven een weel
derig groen polderlandschap is ingericht
als oudheidkundig museum. Het hoogwa
terkanon staat er als een herinnering aan
een eeuwenlange strijd van mens tegen
water. Een strijd die althans in de Wie-
ringermcer, de Noordoostpolder en Ooste
lijk Flevoland geheel gestreden is.

Nederland heeft er tot nu toe 122.000 ha
land bijgekregen en er volgt nog 101.000 ha
door de drooglegging van de polders Zui
delijk Flevoland en Markerwaard. Na
tuurlijk is elke landgenoot trots op het
gigantische werkstuk, dat thans wordt
gerealiseerd en wie eens met de boeren
uit de nieuwe polders spreekt, zal bemer
ken hoezeer dezen zich ervan bewust zijn
bij het in cultuur brengen van het droog
gevallen land door de modernste hulp
middelen bijgestaan te worden.

Maar bij alle techniek, bij alle perfec
tionisme, bij alle zorgvuldig uitgekiende
berekeningen, doemen toch steeds weer
problemen op, die men van te voren niet
had onderkend.

Nu de Noord-Oostpolder geheel in cul
tuur is gebracht, blijkt b.v. dat de bevol
kingssamenstelling merkwaardige ver
schijnselen vertoont. Ook is ons gebleken,
dat in brede kringen enige vrees bestaat,
dat het eenzijdige karakter van de pol
der, waaruit tot nu toe alle industrie is
geweerd, met uitzondering van enkele be
drijven, verwant aan de agrarische sector,
voor een harmonische opbouw van de be
volking nadelig is.

In de Noord-Oostpolder, evenzeer als in
de andere polders, is het rijk bij de „plan
ning" van de bevolkingssamenstelling er
van uitgegaan, dat deze een weerspiege
ling moest vormen van de landelijke
bevolkingsopbouw. Dit was het schema.

Uitzending vanuit Engels Transit Camp te
Hoek van Holland. Golflengte 25 meter.
Woensdag 10 juli
22.00 Martin Block
22.30 Jo Stafford zingt
22.45 Freddie Martin
23.00 Muziekland
23.30 Verzoekplaten
00.30 Sluiting

DONDERDAG 11 JULI

HILVERSUM I. 402 m 7.00 AVRO 7.50 VPRO
8.00—24.00 AVRO.

7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gramm. 7.50 Dag
opening 8.00 Nws. 8.15 Gramm. 9.15 V. d.
vrouw 9.15 Gramm 9.35 Waterst. 9.40 Mor
genwijding 10.00 Gramm. 10.50 V. d. kleuters
11.00 Caus. 11.15 Omr. ork. en solist 12.00 Or
gelspel 12.25 In 't spionnetje 12.30 Land- en
tuinb. meded. 12.33 Lichte muz. 12.50 Caus
13.00 Nws. 13.15 Meded. en gramm. 13.25 Pro
menade ork. 13.55 Beursber. 14.00 Viool en
piano 14.30 Caus. 14.50 Gramm. 14 50 Rep.
15.15 V. d. zieken 16.00 Gramm. en Ronde v.
Frankrijk 17.00 V. d. jeugd 17.45 Regerlngs-
uitz. 18.00 Nws 18.15 Ronde v. Frankrijk 18 25
Theaterork. en soliste 18.55 Gesprok, en brief
uit Londen 19.00 Jazzmuz. 19.40 Zangspel 20.00
Nws 20.05 Holland Festival 1957 (In de pauze
plm 20.45—plm 21.10 Hoorsp.) 21.50 Act. 22.00
Cosmopolitain ork 22.25 Gramm. 22.50 Ronde
v. Frankrijk 23.00 Nws. 23.15 Beursber. 23.16
Sportproblemen 23.2524.00 Gramm.

HILVERSUM II. 298 m. 7.00 KRO 10.00
NCRV 11.00 KRO 14.00—24.00 NCRV.

7.00 Nws. 7 10 Gramm. 7.45 Morgengebed en
lit. kal. 8.00 Nws. en weerber. 8.15 Gramm.
8.50 V. d. vrouw 10.00 Gramm. 10.05 Gewijde
muz. 10.30 Morgendienst 11.00 V. d zieken
11.45 Gramm. 12.00 Angelus 12.03 Dansmuz.
12.25 V. d. boeren 12.35 Land- en tuinb. mbded.
12.38 Lichte muz. 12.55 Zonnewijzer 13.00 Nws.
13.20 Mil. ork. 13.50 Gramm. 14.00 Metropole
ork. 14.45 V. d. vrouw 15.15 Vocaal ens. 15.35
Gramm. 16.00 Bijbeloverdenking 16 30 Piano
recital 17.00 Klankb. 17.30 Gramm. 17.40 Beurs
ber. 17.45 Gramm. 18.00 Lichte muz. 18.30 Fries
progr. 18.45 Gramm. 19.00 Nws. 19.10 19.20 en
19.30 Gramm. 20.00 Radiokrant 20.20 Gevar.
progr. 21.30 Gramm. 21.45 Strijktrio 22.00 Perio
dieken parade 22.10 Orgelconc. 22.35 Gramm
22.45 Avondoverdenking 23.00 Nws. 23.1524.00
Platennieuws.

Engeland, BBC Home Service 330 m.

12.00 Orgelspel 12.25 .V.d. arb. 12 55 Weerber.
13.00 Nws. 13.10 Meded. 13.15 Gevar. muz. 13.55
Sportuitsl. 14.00 Ork. conc. 15.00 Onbekend 15 45
Lichte muz. 16.15 Caus. 16.35 Sportuitsl. 14.00
Ork. conc. 15.00 Onbekend 15.45 Lichte muz.
16.15 Caus. 16.35 Gramm 17.00 V.d. kind. 17.55
Weerber. 18.00 Nws. 18.15 Stad en land 13.40
Sport 18.45 Koor en sol. 19.00 Klankb. 19.30 Ork.
conc 20.30 Twintig vragen 21.00 Nws. 21.15
Diskussie 2145 Ork. conc. 22.15 Intern. Eis
teddfod in Llangollen 22.45 Pari. overz. 23.00
Nws. en weerber. 23.08-23.13 Koersen.

Engeland, BBC Light Progr. 15.00 en 247 m.
12.00 Pari. overz. 12.15 Ork. conc. 13.00 Dans
muz 13.45 V.d. kind. 14.00 V.d. vrouw 15.00
Nws. en lichte muz. 15.45 Lichte muz. 16.15
Mrs. Dale's Dagb. 16.30 Caus. 18.45 Ork. conc.
17.30 Lichte muz. 18.00 Intern Eisteddfod In
Llangollen 18.30 Gramm. 18.45 Hoorsp. 19 00
Nws. en journ. 19.25 Sport 19.30 V.d. jeugd 20.00
Hoorsp. 20.30 Lichte muz. 21.00 Gevar. progr.
21.30 Lichte muz. 22 00 Nws. 22.15 Act. 22.20
Anecdotes 22.30 Koor en solist 23.00 Voordr
23.15 Lichte muz. 23.55-24.00 Nws.

NDR-WDR. 309 m.

12.00 Lichte muz. 13.00 Nws. 13.15 Amus muz.
14.15 Lichte muz 16.00 Filmmuz. 16.25 Dansmuz
17.00 Nws. 17.45 Orgelspel 18.00 Lichte muz. 19.00
Nws. 19.15 Operettemuz. 20.15 Hoorsp. 21.45 Nws.
22.10 Dansmuz. 22.30 Cabaret 23.15 Dansmuz.
24 00 Nws. 0.10-1.00 Lichte muz.

Frankrijk, Nationaal Progr. 347 m.
12.30 Operamuz. 13.00 Nws. 13.20 Operamuz.
14.05 Cellorecital 16.40 Kamermuz. 17.10 Orgel
conc. 17.55 Gramm. 18.35 Franse muz. 19.00
Symf conc. 20 00 Gramm. 20.05 Ork. conc. 23.00
Gramm. 23.45-24.00 Nws
Brussel. 324 en 484 m.

324

12 00 Gramm. 12.30 Weerber. 12.34 Gramm.
13.00 Nws. 13.11 Gramm. 14.00 Engelse les 14 15
Vlaamse koorwerken 14.30 Franse les 14.45
Gramm. 15.00 Vlaamse pianomuz. 15.30 zang en
piano 15.45 Duitse les 16.00 Koersen 16.02 Zang
en plano. 17.15 V. d. kind. 18.15 Kamermuz.
18 20 Voordr 18.30 V.d. sold. 19.00 Nws. 19.40
Een 11-juli-progr. 20.00 Guldensporenconc. 20.50
Bazuinkwart 21 05 Verv. v.h. Guldensporenconc.
22.00 Nws 22.11 Studentenliederen 22.40 Gramm.
22.55-23.00 Nws.

484 m.

12 00 Gramm. 13.00 Nws. 13.15 Gramm. 14.15
14 30 en 15.30 Gramm 16.05 Dansmuz. 17.00
Nws. 18.30 Gramm. 19.30 Nws. 2000 Hoor.sp
22.00 Nws. 22.10 Gramm. 22.55 Nws.

BBC, Uitz. voor Nederland
17.45-18.15 Nws., Londens Radiodagboek: En
gelse literatuurgeschiedenis (Op 224 en 41 m.)
TELEVIIE

NCRV: 20 00 Journ. en weerber. 20.15 Film
proT 20.30 Progr. over automobielen 20.55
Filmprogr. 21.20 Bérangère, eenakter 21 50 Dag

SlDUITS TV-progr.: 15.0018.00 Int. concours
hippique te Aken 20.00 Journ. 20.20 Progr. over
Praag 20.40 TV-spel.

VLAAMS—BELG. TV-progr.; 19.00 Int. Jeugd-
kron. 19 15 V cl. jeugd 19.30 Nws. 19.50 In
terview 20.10 Filmprogr. 20.30 Overname v. d
NTS* ProgT. over automobielen 20.55 ArtiS'
tièk' rendez-vous 21.40 Flimprogr. 22.00 Nws,
FRANS—BELG. TV-progr.: 18-M V d. kind
20.00 Act. 20.40 Licht progr. 21.40 Rep. 22.10
Act. 22.50 Wereldnws.

Het is echter wat anders uitgelopen. Want
wat bleek?

Terwijl ongeveer 41 van de Neder
landse agrarische bevolking katholiek is
en b.v. slechts 9 gereformeerd, is nog
geen 30 vande bewoners van de Noord-
Oostpolder katholiek en meldde zich 25
van de gegadigden voor deze polder uit
de gereformeerde geloofsgroepering.

Van de boeren is ruim 32 katholiek,
van de landarbeiders 22 °/o, terwijl er in
de administratieve beroepen en bij de
werknemers in de middenstand een nog
grotere achterstand bestaat. Het percen
tage middenstanders zelf is langzaam
stijgend.

Bij de in 1954 gehouden verkiezing van
de Poldercommissie, uit en door de bevol
kinggekozen, behaalde de P.v.d.A. 5 zetels,
de K.V.P. 4, de A.R.-S.G.P. 4, de C.H.U. 3
en de V.V.D. 1.

Het aantal katholieke kinderen is echter
relatief groter dan het aantal katholieke
gezinshoofden, n.l. 30 °/o.

Het aantal kinderen is verder als volgt
vedeeld: Ned. Hervormd 25 °/o, Gerefor-
maerd 25 'li, Vrijzinnigen 10 °/o, overigen
10

De meeste katholieke boeren zijn af
komstig uit Brabant, maar toen van de
zijde van de directie van de N.O.-polder
kandidaten werden gezocht voor boerde
rijen, die beschikbaar werden gesteld voor
boeren uit een vijftal herverkavelings-
gebieden, konden er met grote moeite
enkele boeren uit het gebied van de
Kleine AA worden aangetrokken, maar uit
Limburg geen enkele.

Waarom deze huiver van de katholie
ke boeren om. naar de nieuwe polders te
migreren 1

Er zijn verscheidene oorzaken aan te
geven.

Uit gesprekken met enkele kopstukken
van de katholieke boeren-organisaties
bleek ons wel, dat de katholieke boer,
vooral uit het zuiden, sterk gebonden is
aan zijn milieu, terwijl de gereformeerden
„met de bijbel in hun hand" veel gemak
kelijker verhuizen.

Bovendien zijn er velen voor wie het
bezit van een eigen boerderij een voor
waarde voor migratie is. Zij moeten ech
ter niet vergeten, dat zij toch vaak voor
de keus gesteld worden, na het verlaten
van de ouderlijke boerderij, ófwel elders
zelf een boerderij te bouwen óf het in de
nieuwe polders te zoeken. Van het eerste
zal niet gauw iets komen. (Emigratie laten
we hier buiten beschouwing).

Als men weet, dat er voor 200 nog uit
te geven boerderijen een wachtlijst van
4000 personen bestaat, dan valt het te be
grijpen, dat er heel wat mogelijke kandi
daten zijn die a priori al menen toch niet
in aanmerking te zullen komen.

Het is voor de zuiderling natuurlijk een
grote overgang als hij uit een zo goed als
geheel katholieke omgeving en de beslo
tenheid van een eeuwenoude traditie plot
seling geplaatst wordt in een nieuwe om
geving, waarvan meer dan 2/3 niet katho
liek is.

Zij komen, als alles meezit, op een
staatsboerderij en zijn er gebonden aan
allerlei voorschriften, omdat het rijk nu
eenmaal enorme kapitalen in de grond en
de gebouwen heeft gestoken, die het zo
goed mogelijk gebruikt wil zien. Het lijkt
in wezen een beperking van de vrijheid,
die zij in de oude omgeving zo gewend
waren.

per week. Dat wil heel wat zeggen: voor
een stadsparochie van 10.000 zielen zou
dat 520.000 per jaar zijn. Er is dus weinig
aanleiding tot vrees voor achteruitgang op
godsdienstig gebied.

Er is echter nog een ander probleem,
n.l. dat de bestaande agrarische bevolking
een „omkleding" mist. Het blijkt bijzon
der moeilijk middenstanders aan te trek
ken.

Met moeite heeft men in Emmeloord,
door de staat gebouwde winkeis aan mid
denstanders in huur kunnen geven. Het
risico om zelf te bouwen werd door geen
enkele middenstander aangenomen, hoog
stens waren er enkelen, die met 50 pet.
steun van het rijk durfden bouwen.

Met industrieën is dit hetzelfde. Hierbij
komt nog, dat de staat alle grond heeft
bestemd voor landbouwgrond of voor bos
(3000 ha!)

De uitgegeven kavels mogen niet ge
splitst worden, zodat bij het groeien der
gezinnen de vraag rijst, welk emplooi de
jongeren moeten gaan zoeken. Wordt star
vastgehouden aan het absolute agrarische
karakter van de polders, dan krijgt men
een groot bevolkingsoverschot, dat op de
bedrijven geen plaats vindt en dat dus
weer moet migreren naar buiten de pol
der.

De roep om industrialisatie is dan ook
algemeen.

Met de toekomstige afvloeiing van
arbeidskrachten is te weinig rekening ge
houden, zo hoort men van vele zijden op
merken.

Maar de industrieën wachten de ont
wikkeling van de polder af!

Merkwaardig is de groei van Emmel
oord, die veel sneller is gegaan dan ver
wacht was. Nu reeds telt deze centrum

plaats 6000 inwoners, terwijl men ge
meend heeft, dat hier ruimte diende te
worden geschapen voor 10.000 inwoners.
Waarbij dan nog 10 kleinere dorpen zijn
geprojecteerd met 1000 tot 2000 inwoners.
Emmeloord blijkt inmiddels zo'n grote
zuigkracht te bezitten, dat gevarieerdheid
der bevolking in de kleine dorpen gevaar
dreigt te lopen bij gebrek aan z.g.n. mid
dengroepen. Zij worden „leeg" gehouden

Door deze onzekere situatie blijft de
„import" van de industrie en in het alge
meen die van niet-agrariërs ver achtei
Bovendien bezit het „oude land" nog ca
paciteit om bepaalde voorzieningen te
verlenen. Zo worden in de polder geen
melkfabrieken gebouwd, omdat er op het
oude land drie overcapaciteit hadden en
daarom de melk uit de polder verwerken.

Dit zijn enkele factoren van een inge
wikkeld complex van problemen, die met
name in het katholieke kamp remmend
werken op vestiging in de nieuwe polder.
De zuigkracht van de industrie in Bra
bant en Limburg heeft bovendien vele
jonge boeren reeds doen besluiten de
ploeg te verlaten voor de fabriek. Het
aantal land- en tuinbouwscholen, dat het
zij gesloten, hetzij ingekrompen moet
worden, spreekt ten deze boekdelen.

Toch dient de aandacht van katholiek
agrarisch jong Nederland blijvend op de
bezetting der nieuwe polders gericht te
zijn.

Zoals bekend, is enige tijd gejeden op
het St.-Ludgerus college (r. k. h.b.s.) te
Doetinchem een besmettingshaard van tu-
berculose gevonden. Een massa-onder
zoek had toen tot resultaat, dat 16 leer
lingen een ligkuur moesten gaan doen. In
de daarna gevolgde observatieperiode zijn
nu nog twee gevallen van de ziekte aan
het licht gekomen, zodat thans in totaal
18 patiënten moeten kuren. Twaalf van
hen doen dat thuis, de overige zes in een
sanatorium.

SPA

Horizontaal: 1 landstreek in Italië, 5
stuk hout, 10 behoeftige, 12 gast, 13 meis
jesnaam. 14 klos, 17 zanignoot, 18 kleding
stuk, 20 zangstem, 21 bedorven, 22 meis
jesnaam, 23 brandstof, 24 bergruimte, 26
bijb. naam, 29 kern, 31 bar, 32 lirisch ge
dicht, 34 dubbelklank, 35 bouwmateriaal,
37 grondtoon, 38 iedere, 40 land in Europa,
42 strijdmacht, 43 bouwland.

Verticaal: 1 kleur, 2 rivier in Italië, 3
vr. munt, 4 snijwerktuLg, 6 deel v. h. oor,
7 Eng. voorzetesel, 8 Romeinse keizer, 9
eil. in de Middell. Zee, 11 enkelspel
(meerv.), 15 vlugschrift, 16 uitstalkast, 19
springstof, 21 communicatiemiddel, 25
klos, 27 in aanzien houden, 28 rijigsnoer,
30 dunne, 33 kostbare, 35 meer (Duits), 36
deel v. d. hals, 39 gewicht (afk.), 41 pers.
vnw.

(Advertentie)

(Van onze Parijse correspondent)
De Franse bankbedienden hebben be
sloten in het gehele land vandaag het
werk neer te leggen. Zij wensen hogere lo
nen en betere arbeidsvoorwaarden, o.a.
een veertigurige werkweek van vijf da
gen.

Aanvankelijk zou de staking alleen gel
den voor het gebied van Parijs.

Dat de bankstaking uitbreekt midden in
de tijd van de betaalde vakanties die ge
woonlijk niet voor staking als geschikt
wordt beschouwd, is wel een bewijs, van
de geweldige aandrang tot wijziging der
lonen die ontstaan is door het zo vol
slagen verbreken van de verhouding loon
prijs alsmede door de enorme prijsstij
gingen der laatste weken.
De bankdirecties zijn overtuigd van de
noodzakelijkheid der loonsverhogingen
en hebben reeds getracht het bankperso
neel geduld te doen oefenen door een gra_
tificatie van een derde van het maand
salaris om tijd te winnen voor de onder
handelingen met het ministerie voor fi
nanciën en economie, dat geen toestem
ming voor loonsverhogingen geeft.

Voor de metaalindustrie heeft het mini
sterie dat toch reeds moeten doen en ge
deeltelijk ook voor de spoorwegen. Bij
deze laatste blijkt evenwel de agitatie
voortduren; men weet dat het plafond
van de minimum loonschaalvoorwaarden
is doorbroken.

Hierdoor kan een algemene verhoging
der minimum lonen niet langer uitge
steld worden.

Op het uur van de opening der banken
bleek over het algemeen 80 pet. der bank
bedienden afwezig te zijn. De directies
hopen de meest dringende behoeften voor
wat de deposito's betreft te kunnen blij
ven afwerken.

Wij waren in de gelegenheid met pas
toor Koopmans te spreken, de nerder van
een van de vier kleinere dorpen van de
N.O.-polder, n.l. Kraggenburg. Deze gaf
een zeer rooskleurig beeld van het katho
licisme in de nieuwe polder. Vooral de
jonge katholieke pioniers, die met het
nieuwe land "zijn meegegroeid, noemde hij
een gave kern die echter heel wat moei
lijkheden moest overwinnen.

Onder de boeren komen geen non-
paschanten voor en het aantal H.H. Com
munies is gemiddeld een per parochiaan

Het Pekingse „Volksdagblad" heeft
gisteren gemeld, dat de minister van ver
bindingen, Tsjang Po-Tsjoen, maandag op
een massavergadering in zijn departement,
is gekritiseerd. Minister Tsjan is een van
de drie „rechtse" ministers te Peking, die
zijn terechtgewezen, omdat zij de commu
nistische partij hebben aangevallen.

In aanwezigheid van minister Tsjang
betoogden sprekers, dat de bewindsman
vijf vertrouwenslieden het land had in
gezonden om anti-communisten te winnen
voor zijn democratische landarbeiderspar
tij, waarvan hij voorzitter is. In een maand
zouden in Tientsin 200 nieuwe anti-com
munistische leden voor de partij ijn ge
wonnen.

Volgens een van de sprekers had Tsang
Po-Tsjoen gezegd, dat het bewind van
één god en 9.000.000 puriteinen over
500.000.000 slaven op het platteland moet
uitlopen op opstand. Tsjang had gezegd,
dat hij met die god het marxisme—lenisme
en met de puriteinen de leden van de
communistische partij bedoelde.

Horizontaal: 1 sr., 3 abeel, 7 s.g., 9 a.e., 10
arm, 11 ja, 12 anker, 14 eifel, 16 Ier, 17
aal, 18 ora, 19 tolk, 21 terp, 23 ne, 24 dm.,
25 aker, 27 leem, 29 ave, 30 ode, 31 eos,
33 dolen, 34 rolde, 35 en, 36 die, 38 el, 39
r.d., 40 meent, 41 la.

Verticaal: 1 saai, 2 renet, 4 barak,
er, 6 emelt, 7 sjerp, 8 gala, 13 kronkel, 15
formeel. 20 lee, 22 Ede. 25 avond, 26 ronde,
27 leren. 28 model, 29 ader, 32 sela, 37 ie.

Ook voor de 41e internationale af
standsmarsen, die van 23 tot en met 26
juli in de omgeving van Nijmegen wor
den gehouden, kwam een record-aantal
inschrijvingen binnen: 13.154 deelnemers
hebben zich aangemeld, dus ongeveer
700 meer dan in 1956.

Met recht kan de N. B. V. L. O.
snreken over internationale afstandsmar
sen, want niet minder dan twaalf landen
zijn vertegenwoordigd; t.w. Nederland,
België, Canada, Duitsland, Engeland,
Frankrijk, Israël, Italië, Luxemburg,
Noorwegen, Amerika en Zwitserland. Ook
het aantal buitenlanders dat naar Nij
megen zal komen is een record, er staan
1.885 vreemdelingen ingeschreven.

Het militaire contingent dat aan de 41e
Vierdaagse deelneemt bestaat uit 7.421
personen, er zijn ditmaal 5.733 burgers.
Het aantal dames bedraagt 1.582. Voor de
diverse afstanden hebben de volgende
deelnemers zich aangemeld: 55 km: 1268;
50 km: 1735; 40 km: 9.793; 30 km: 358.

Aan de vierdaagse wandelmarsen van
Apeldoorn die van 23 tot en met 26 juli
a.s. ander auspiciën van de Nederlandse
Wandelsport Bond worden gehouden, zal
voor de eerste maal een groep buitenlan
ders deelnemen. Deze groep bestaat uit
een aantal Hongaren, die als vluchtelin
gen in ons land verblijven.

Het aantal deelnemers is wederom gro
ter dan de voorgaande marsen. Verwacht
wordt dat een kleine 1000 deelnemers en
deelneemsters van de partij zullen zijn.
De eerste vierdaagse van Apeldoorn telde
350 deelnemers.

Met die zuurbrand

in het verschiet

Hij kon geen eien meer zien - alleen
om de angst in 't vooruitzicht al van die
zuurbrand op de maag. Rennies nemen -
bij de eerste aanwijzing, zo nodig bij
voorbaat. De hevigste zuurbrand stilt
al, op 't moment dat 'n Rennies begint
te smelten op de tong. Druppel voor
druppel - met Uw eigen speeksel - komen
de zuurbrand dovende ingrediënten in
de maag en brengen daar *t maagzuur-
gehalte weer in balans. Wèg pijn...
Gemakkelijk in te nemen, zonder water
of wat ook.

De Eerste Kamer heeft gisteren z.h.s.
het wetsontwerp, Aanvullende bepalingen
tot het verlenen van de bevoegdheid van
tandheelkundige hulp goedgekeurd. Hier
aan ging nog een uitvoerige discussie
vooraf, waarin weinig nieuws meer te
berde werd gebracht.

In zijn antwoordrede verklaarde minis
ter Suurhoff uitbreiding van het aantal
bevoegde tandheelkundigen boven het
aantal, in deze wet gesteld, onverant
woord tegenover de volksgezondhci,! en
in hoge mate onbillijk tegenover de tand
artsen.

In Nederland is voor de uitoefening van
de geneeskunst een universitaire oplei
ding nodig. Het zou niet verantwoord zijn
hiervan af te wijken voor wat de tand
heelkunde betreft.

De animo voor de officiële opleiding tot

.lAdvertentJe)

Uw carter verversen met Havollne Multigrade

In een rapport over het vestigingsbe
leid in detailhandel en ambacht komt
een door het Centrum voor Staatkundige
Vorming ingestelde commissie tot de con
clusie, dat een algehele vrijheid van ves-
tiging voor detailhandel en ambacht niet
onder alle omstandigheden gunstige re
sultaten zal opleveren. Het rapport is
reeds in oktober 1956 gereed gekomen,
doch het Centrum heeft het eerst thans
gepubliceerd. Voorzitter van de commis
sie was mr.' dr. A. Schrijvers.

Na enige meer algemene beschouwingen
beantwoordt de commissie in het rapport
de volgende haar gestelde vragen:

Langs welke lijnen moet het beleid ten
aanzien van vestiging in detailhandel en
ambacht worden gevoerd?

a Moet gestreefd worden naar een slui
tend geheel van de vestigingsregelingen
of dient alleen daar, waar een duidelijk
aanwijsbare behoefte bestaat, een vesti-
gingsregcling tot stand te komen?

b. Moet bij deze regelingen gestreefd
worden naar een inperking van de diffe
rentiatie der bedrijfstakken?

De commissie is uitgegaan van het be
ginsel van vrijheid van beroep en bedrijf
maar stelt, dat de overheid tot taak heeft
de mogelijkheid te openen, dat onder be
paalde voorwaarden in detailhandel en
ambacht vestigingsregelingen tot stand
komen.

Bepalend voor deze taak van de over
heid zijn volgens de commissie de ge
volgen. die in concreto van een algehele
vrijheid van vestiging kunnen worden

verwacht.

De overheid heeft echter niet alleen de
noodzaak van een vestigmgsregeling te
beoordelen uit het oogpunt van het a «ge
meen welzijn, doch ,ook de aard van de

pgggjifig

De geldigheidsduur van de vestigmgs-
besluiten ware te beperken tot tien laren.
Er dient niet gestreefd te worden naar een

sluitend geheel van vestigingsregelingen.
Het tot stand komen van zo'n sluitend
geheel kan echter onder bepaalde om
standigheden aanvaardbaar zijn.

Het beginsel van vrijheid van beroep
en bedrijf houdt volgens het rapport ook
In. dat men in beginsel vrij is het goe
deren- of dienstenassortiment naar eigen
inzicht samen te stellen, maar de com
missie meent, dat de wijze van toepas
sing van de vestigingswetgeving heeft me
degebracht, dat dit beginsel onvoldoende
tot zijn recht komt. Dit heeft tof gevolg
gehad, dat in verschillende bedrijfssecto-
ren een toenemende spanning is ont
staan, doordat het assortiment, dat men
op een voldoende deskundige wijze zou
kunnen voeren, breder is dan de branch-
omschrijving toelaat.

De commissie heeft het niet tot haar
taak gerekend de wenselijkheid van
parallellisatie te beoordelen. Wel is zij
van mening, dat parallellisatie m°Se-
lijk moet zijn, indien hieraan m het
economische leven behoefte blijkt te
bestaan. De commissie beveelt tenslotte
aan de vrijheid van assortimentskeuze
met behoud van de vereiste mini
mumdeskundigheid geleidelijk aan
beter tot gelding te doen komen.

Het bijna 18.000 ton metende Britse
passagiersschip „Reina del Pacifico",
dat, zoals wij gisteren meldden, bij de
Bermuda-eilanden aan de grond is gelo
pen, zal de eerste twee dagen nog wel
niet loskomen, aldus berichtte gisteren
avond de kapitein van het schip aande
rederij te Liverpool. De kapitein meldde,
dat de pogingen om het schip tijdens hoog
water vlot te slepen mislukt waren en dat
men daarna begonnen was met het lossen
van twee ruimen, zodat het schip hoger
op het water zou komen te liggen. Er
bestaat zelfs een mogelijkheid, dat ook
de 400 passagiers van boord zullen gaan.

Uit Liverpool werd gisterenavond be
richt, dat een gecharterd vliegtuig op weg
is naar Bermuda met 14 ton bergingsma
teriaal aan boortL

Zondag 14 juli viert de Eerw. Moeder
Scholastica in het klooster Alverna te
Aerdenhout haar diamanten kloosterfeest
Op 17-jarige leeftijd trad zij in de Con
gregatie van de Franciscanessen in Duits
land maar reeds een jaar later kwam zij
naar' Nederland, waar zij nu 59 jaar
werkt. Na haar akte lager onderwijs te
hebben gehaald en kort daarna haar hoofd
akte was zij werkzaam in Wervershoof,
Brielle. Zandvoort. Bodegraven en Haar
lem-Noord, waar zij ook enige jaren over
ste was. In 1943 werd zij benoemd tot
provinciale secretaresse en vervulde daar
naast het ambt van visltatrice Na de
dood van Moeder Dina werd zij twee jaar
later gekozen tot Provinciale Overste,
welke functie zij eind juli zal neerleg
gen.

44).

Kijk toch eens! Ik kan het er zo
maar met mijn handen afhalen! O, wat
verrukkelijk. Wat heerlijk! En allemaal
voor mij! Een biljoen!

Zijn dwaasheid werkte aanstekelijk op
Björgson.

Twee biljoen! gilde hij mee. Tien
biljoen in het vooruitzicht!!

En hij greep Docker beet en begon met
hem te springen en te dansen als een
dolzinnige. Kling zat met tranen in de
ogen toe te kijken. De wonderdokter
moest schreeuwen om hun lawaai te
overstemmen.

Kijkt dan toch goed, bleekgezichten!
Wentelt u er in rond! Eet het op. Bekijkt
het toch goed. want nimmer zullen bleek
gezichten dit meer aanschouwen!

Die rechtstreekse bedreiging 'drong on
danks zijn verdwazing toch tot Björgson
door. Hij liet zijn springende kameraad
los en keek rond naar enig teken van
dreigend gevaar. Doch toen hij niemand
anders dan de oude wonderdokter zag
staan, begon hij spottend te gillen van het
lachen.

Wat verbeeldt jouw Heer Zon zich dan
wel, dat hij tegen ons kan beginnen?

De wonderdokter beantwoordde zijn
spottende blik met ijzige kalmte en ant
woordde op zijn schimpende vraag met
onverbiddelijke overtuiging:

Dat weet ik niet. blanke man. Ik zal
de toverkrachten, mij door de wijsheid tdmi Hii sloeg en

mijner voorvaderen geleerd, in beoefeningta-tom-tom tomrn O ,j ,oais

Kr»nj»r „n -um za! de Heer Zon zijn schreeuwde zijn bezweringen I"1"®, o

hij dat gelezen had in de geknoopte hei

ccana arajpacha. Heer Zon, Licht des
hemels, uw dienaar roept. Bescherm het
geheim dat het uwe is. Heer Zon. Het of
fer is bereid. Heer Zon. maak uw macht

0PEnb;dararbij sloeg hij op zijn oude trom

een begeleiding.

Tom-tom tom-tom tom-tomtom tatom
Hij sloeg en

gaan brengen en dan zal de Heer Zon zijn
eigendom beschermen.

Wat zegt hij nou weer? vroeg Doc
ker. Laat hem zijn gang maar gaan. Die
kerel is gek. Ga je gang, ouwe jongen.
Ruk uit en vervloek ons zoveel je zin
hebt. We bekommeren ons nooit meer
om wat ter wereld ook!

En hij begon weer onbehouwen rond te
springen onder allerlei liefkozende bena
mingen voor de rijke goudader.

De wonderdokter verliet hen en klom
bedachtzaam hoewel snel, omdat de
zon reeds zo laag stond tegen de ruwe
trap op naar de overhangende rots, die
aan de linkerzijde van de bergpas over
de wonderbaarlijke, goudader heen hing
die nooit of te nimmer door blanken gevon
den mocht worden, omdat hij een vloek
was geweest voor het land in de ver ver
vlogen dagen, toen de eerste blanken het
binnendrongen.

Aan de voet van die klip bevond zich
een uitstekend rotsblok. De bovenkant er
van was in oude tijden ruwweg wat vlak
gemaakt. Dat wist de oude ziener, want
dit was de toverrots, waarover de knopen
en lussen zijner voorvaderen hem ge
sproken hadden. Hij klauterde omhoog
naar de vlakke top en hurkte daar neer.
En toen begon hij de door zijn vaderen
voorgeschreven bezwering.

Wat bedreigt ons dan, ouwe heer? Illappa. schreeuwde hij luid. Inti,

lige voorschriften.

Beneden in de dalkom hoorden de blan
ken het duidelijk. De klip achter de zit
plaats van de oude man vormde een vol
maakt klankbord, dat zijn kreten en de
trommelslagen versterkte en de geluids
golven met ongekende duidelijkheid naar

hen overbracht.

Ze schreeuwden tegen de oude man te
rug. wuifden spottend met hun armen,
wierpen hem kushandjes toe en begon
nen weer als razenden te dansen en te
springen.

Tom ta-tom torn torn sloeg de tove
naar wederom en zijn schelle kreten ste
gen op naar zijn Heer Zon, opdat deze
het voor hem bereide offer genadig aan
zou nemen en zijn geheim beschermen te
gen die heiligschenners en hun soort, voor
eeuwig.

Het leek op een woeste dweper en het
grote klankbord achter hem deed zijn ver
maningen en bedreiging luid weergal
men.

De Heer Zon glimlachte sereen tussen
een gaping der rotsen door en de schoon
heid van zijn dalende heerlijkheid weer
kaatste zich in myriaden facetten op het
sneeuwveld, waaruit het druipende ijswa-
ter op de blanken neerdruppelde. Dat was
alles

Doch de oude ziener weifelde geen ogen
blik in zijn vaste overtuiging De wijs-
heid zijner voorvaderen had hem een
openbaring der zonnemacht belooid, al
wist hij niet, wat het zou zijn, en die
oude wijsheid was tot in de kleinste bij
zonderheden waarheid gebleken.

De Heer Zon zou vast en zeker zijn ge
heim beschermen, nu zijn dienaar daar
te zwak voor gebleken was.

En daarom schreeuwde hij nogmaals, zo
als hij in 't oude boek gelezen had en sloeg
een steeds sterkere roffel om zijn eigen
kreten te overstemmen.

Tom tom Illappa! Achachi-pa-sutima!
Tom tatom Tom torn tom Illappa! Tom
tom tommm tommm mmm.

De echo's dreunden en daverden tussen
de rotsen, door het grote klankbord te
ruggeworpen en vandaar over de glet
sjer en weer terug, in geheimzinnige,
steeds zwakkere trillingen.

En toen gebeurde het ontzettende. Er
kwam eerst een druipend, tinkelend ge
luid en een kleine waterval van ijskoud
water overstroomde de blanken, die voor
de goudader, die verborgen moest blijven
als gekken heen en weer dansten

Onder vloeken en razen namen ze de
wijk en keken woedend naar boven, om te
zien, wie hun dat stortbad bezorgd had.

En toen hoorden ze het. Het druipen
ging over in een zwaar ruisen en dat rui
sen in een donderend geraas. Boven dat
gieren uit steeg een afschuwelijke angst
kreet omhoog uit de mond der bleekge
zichten en een andere kreet van zege
praal vermengd met ontzetting uit die
van de ziener.

Toen werden die geluiden overstemd door
't gebrul en gedonder en dr zware plof der
gehele glinsterende sneeuwmassa cp de

helling toen deze losgeraakt door het la
waai veroorzaakt door de trom en de zie
ner langs de flank van de berg als een
ontzaglijke lawine omlaagschoof en alles
overdekte.

De oude ziener wierp zich op zijn aan
gezicht neder en klemde zich met zijn vin
gers en tenen aan zijn rotsblok vast, zoals
hij zich eens aan zijn eigen rotspunt had
vastgeklampt, toen een ijzige orkaan hem
dreigde mee te slepen; zo lag hij bevend
te wachten onder het gekraak en gedonder
der machten van de Heer Zon.

Minuten lang duurde de ontzagwekkend
schrikkelijke „openbaring", totdat ze ein
delijk weer afnam, weer kreunde en
steunde en fluisterde om een klamme
stilte te versterven.

Toen de ziener het wederom waagde op
te zien. was de gehele dalkom met sneeuw
gevuld, die bijna reikte tot de plek, waar
hij neerlag, en over alles heen hing een
dichte nevel

De oude ziener Mamu kroop bibberend
van zijn toverrots en trok nogmaals de
bergpas door. Hij mompelde angstig aller
lei bezweringen in zichzelf en zong een
lofzang, getuigend van zijn ontzetting over
de glorie zijner godheid; en daarop rolde
hij weer een bundeltje coca-bladeren hv
een en omgordde zijn lendenen vaster
voor een lange reis, om daardoor bij te
dragen tot de bewaring van het geheim
dat hem door zijn voorvaderen te bewa
ken was gegeven opdat nooit een blanke
het te weten zou komen.

Hij moest het perkament redden en
weghalen van een lijk, dat ergens boven
zijn heilige meer, neergestort en gebro
ken in een spleet lag. en een pijpleiding
in de vallei vernielen.

EINDE

tandarts zou hierdoor ook aanzienlijk
minder worden en het tandartsentekort
zou hierdoor nog meer bevorderd worden.

Tegenover de aandrang vanuit de Ka
mer om een wat milder' standpunt In te
nemen herinnerde de bewindsman aan
het gezegde, dat zachte heelmeesters
stinkende wonden maken.

Ik kan beslist niet verder gaan, dan ik
nu gegaan ben. Dit is voor mij de laatste
stap. Pas als het de tandtechnici duidelijk
wordt, dat het verkrijgen van de bevoegd
heid van tandheelkundige er niet meer is
en als de tandartsen weten, dat erkenning
van niet-bevoegden niet meer als een
zwaard van Damocles boven hun hoofd
hangt, zal het mogelijk zijn te komen tot
inschakeling van tandtechnici in de tand
heelkundige zorg, zoals in verband met
het tekort aan tandheelkundige hulp
wordt bepleit.

De heren Geugjes (C.P.N.) en Matser
(K.V.P.) waren zeer teleurgesteld door dit
antwoord van de minister.

Beiden bepleitten nog eens „de groep
van 40" in de overgangsbepalingen op te
nemen. De heer Matser verzocht de be
windsman hem en zijn politieke vrienden
in de gelegenheid te stellen kennis te
nemen van het advies van de Gezond
heidsraad over de tandheelkundige zorg,
dat de minister binnenkort verwacht, al
vorens een definitief standpunt t.a.v. dit
wetsontwerp in te nemen. Volgens de heer
De Vos van Steenwijk (V.V.D.) had het
echter geen zin om de stemming uit te
stellen tot na het verschijnen van dit ad
vies. Hij vond, dat de minister klare taal
gesproken had.

Ook de bewindsman drong met klem
aan op een beslissing. Het wordt tijd, zo
meende hij, dat aan een jarenlange onze
kerheid eindelijk een einde wordt ge
maakt.

De heer Matser deed hierna een voor
stel van orde, dat beoogde de stemming
over het ontwerp uit te stellen tot de nota
van de minister over de tandheelkundige
verzorging verschenen zou zijn. De mi
nister antwoordde hierop, dat als de be
slissing nu niet valt. de regering zou kun
nen besluiten het wetsontwerp terug te
nemen. Het voorstel van de heer Matser
werd echter met 31 tegen 27 stemmen
verworpen. Hierna werd het ontwerp
z.h.s. aangenomen.

Na een korte beraadslaging heeft de
Eerste Kamer ook nog de wetsontwerpen
„Nadere wijziging van de Invaliditeits
wet" en „Nieuwe bepalingen betreffende
de loodsdienst voor zeeschepen" z.h.s.
gekeurd.

Laatstgenoemd ontwerp beoogt een
verhoging van de tarieven, waardoor de
totale opbrengst der loodsgelden met on
geveer 50 pet zal toenemen. In het sys
teem der heffing wordt wijziging aange
bracht.

De heer Willemse (P.v.d.A.) zag in dit
ontwerp een aantasting van de gemeente
lijke autonomie. Voorts had hij kritiek op
het feit, dat noch Amsterdam, noch Rot
terdam gehoord zijn bij de wijziging van
het stelsel voor de heffing van loodsgel
den.

Staatssecretaris Moorman antwoordde,
dat het zeker niet de bedoeling van het
ontwerp ls de gemeentelijke autonomie
aan te tasten. De bedoeling van de nieu
we bepalingen is stagnaties zoveel moge
lijk te beperken. De gemeenten kunnen
zelfs sancties toepassen, als de gemeente
lijke loodsdiensten niet zouden worden
ngeschakeld.

Ged. Staten van Overijssel hebben een
besluit van de gemeenteraad van En
schede tot aankoop van het overdekte
zwembad aan de Zuiderhagen aldaar niet
goedgekeurd.

Dit bad is eigendom van de textielfa
briek Van Heek en Co. N.V., doch werd
op 1 juni gesloten. Na langdurige onder
handelingen tussen de directie en het ge
meentebestuur was overeenstemming be
reikt over de aankoop van dit bad door
de gemeente Enschede.

Ged. Staten hebben vooral bezwaar
tegen het jaarlijks terugkerende nadelige
exploitatiesaldo van ongeveer 50.000. I"
de raadsvergadering van gisteren ls be
sloten het raadsbesluit om het bad aah
te kopen in te trekken. Er zullen echte'
pogingen worden gedaan om alsnog
overeenstemming te komen.

Z.H.

Exc. mgr. W. W. Bekkers,

bis-

al

sehop-coadjutor van 's-Hertogenbosch. z?
op zondag 21 juli in het missie-seminari
der Paters van de H. Geest te Gemert
H. Priesterwijding toedienen aan de f?T
ters L. v. d. Wildenberg, Soerendonk.ff'.
Kok. Vinkeveen; G. Versteijnen. Leen"
B. Visbeek, Amsterdam; J. van Breeh1^'
Eindhoven; J. Reinsma, Groningen:
Berndsen, 's Heerenberg; H. Leene/T

„nTT,u, „Tl I*'

Roermond; J. Rietbergen, Utrecht en
Odenkirchen, Roermond, allen van
Congregatie v. d. H. Geest.

de