20 JAAR SNIP EN SNAP
DE KLERKeZN
Afgezant van Pineau polste
Algerijnse opstandelingen
Tentoonstelling van laatmiddel
eeuwse paramenten
Het geknoei met schilderijen
te Brussel
slan
Katholiek huwelijk
protestantse visie
in
Epos over Canadese
DIEPPE BIJ DAGERAAD
soldaat
o
ZWOEL MET BUIEN
EEN BEETJE VRIENDELIJKHEID
DOET WONDEREN
D'
Sangerknaben vom Wienerwald
komen naar Nederland
theaterwereld
Perzische tapijten
NOG EEN EXTRA KORTING
VAN 15%
Amerikaanse journa
listen naar rood China?
Vivien Leigh bereikt
compromis
Prijsvraag Friese
Literatuur
Negerkunst van nu uit
Centraal-Afrika
Valse „echtheidscertificaten"
U kunt
fotograferen,
als U de juiste
AGFA film kiest
Minutieus verslag van meest
tragische gevechts-actie
VB
UNICUM IN DE
VRIJDAG 19 JULI 1957
PAGINA 3
DELFTS STUDENTENTAL
MET HONDERDEN
GEGROEID
„HET ZWIN" WEER VOOR
PUBLIEK TOEGANKELIJK
Een vriendelijke attentie voor vriendelijke mensen
'n Fris-initiatief
'n beetje
vriendelijk
heid
doet
wonderen
LEVERBOTZIEKTE ONDER
REEëN IN TWENTHE
BIJZONDERE LEERSTOELEN
rV
Wie Willy Walden en Piet
Muyselaar in het gewone le-
lift mcemaakt, kent nauwe-
Vks de komieken terug, die
?v°nd aan avond kans zien
un publiek amechtig van
et lachen te laten kronke-
en in hun stoelen. Het zijn
-en paar bescheiden, over-
eleetde mensen en dezer
aKen is het Réné Sleeswijk
oor het eerst in twintig ja-
en gelukt, de beide humo-
en naar een persconfe-
entie te krijgen. Zij gaan
P in hun werk, maar schu
in de hulde en de bloemen,
verheugen zij zich uiter-
ard oprecht over het slic
es van hun revues. Zjj zijn
eigenlijk zelf verbaasd, dat
et nu alweer twintig jaar
geleden is, dat zij invieleij in
fadio-programma, dat
er de naam zou krijgen
n Bonte Dinsdagavond-
jrein. Op 17 maart 1937
achten zij een schetsje
or de microfoon en voor
et publiek in de studiozaal
■neendeiv zij een jurk te moe-
en aantrekken. Snip en
"naP waren „geboren" en de
ndere dag was Nederland,
wat Sleeswijk „Snip en Snap-
erazy" noemt.
En uit dit eerste min of
™eer toevallige begin is dan
huidige Sleeswijk-pro-
ouktie gegroeid, die verleden
een half miljoen Neder-
andse bezoekers trok.
Denkt u vooral niet, dat
et allemaal vanzelf is ge-
saan, want 1937 was een
(echte tijd voor het theater.
De bioscopen zogen de men
sen weg en de jonge Snip en
Snap-revue ging daarom de
mensen opzoeken waar ze
waren: in de bioscoopzalen.
Tot na de bevrijding heeft
men dit volgehouden, doch
tenslotte heeft men toch de
stap naar het theater ge
waagd. En met succes
Kostte de eerste revue
(20 medewerkenden) duizend
gulden, de produktie van
verleden jaar kostte ruim
twee ton en er werkten 100
mensen aan mee. De bruto-
recettes bedroegen verleden
jaar ruim 1% miljoen gulden.
Hiervan moest echter 2'/»
ton aan vermakelijkhedenbe-
lasting betaald worden en
nog eens een slordinge duit
aan omzetbelasting. De post
salarissen vermeldde een be
drag van een half miljoen
gulden.
Een andere interessante
post uit het huishoudboekje
van de revue: per seizoen
verbruiken de danseresjes
300 paar schoentjes en 480
paar netnylons. De Snip en
Snaprevue gaat er prat op,
gepresteerd te hebben, wat
nog geen revue vóór haar
gepresteerd heeft: Carré in
Amsterdam elk jaar 441/*
maand achtereen te bespe
len. Andere revues konden
het nooit verder brengen
dan twee maanden.
En nu staat de première
van de 20ste revue dan voor
de deur. Eigenlijk is het geen
prémière meer, want sinds
12 juli draait de revue al in
het Hilversumse theater
Gooiland. Maar men heeft
altijd de eerste voorstelling
in Amsterdam tot prémière
verklaart en houdt zich aan
de traditie.
Philips' vervaardigde ter
ere van de 20ste revue een
langspeelplaat onder de ti
tel „Daar zit muziek in
al 20 jaar", de titel van de
nieuwe revue.
Niettegenstaande de reeds verlaagde prijzen geven
wij gedurende één week op een groot gedeelte van
voorraad uitsluitend eerste kwaliteit
onze enorme
ROTTERDAM:
BINNENWEG
BEIJERLANDSELAAN
ROTTERDAM - DEN HAAG - UTRECHT - VLISSIfcJGEN
Tn Franse parlementaire kringen is gis
pen enige sensatie verwekt door de be-
cidmaking, dat een medewerker van de
^'"lister van Buitenlandse Zaken onlangs
"eft geconfereerd met vertegenwoordi-
*ïrs van de Algerijnse nationalisten.
Een woordvoerder van het ministerie
Buitenlandse Zaken heeft gisteren
cgeiteven, dat de heer Goeai-Bisson-
»lèr,
6 aan het begin'van deze maand naar
lnis is gezonden om als waarnemer het
"hgres bU te wonen van het Internatio-
a' Verbond van Vrije Vakverenigingen
11 om te spreken met „Algerijnse vak-
tte ^nigingsleiders, die nauwe betrekkin-
a met de opstandelingen onderhouden".
.b
dit «ags Tevoren nog had het ministerie
1 Teit ontkend.
hem6 Woordvoerder zei, dat Pineaus waar-
Ove r me' de Algerijnen gesproken heeft
g6 r het standpunt van de opstandelin-
dsn ten aanzien van mogelijke onderhan-
W^gen met Frankrijk. Na zijn terug-
6; c 'n Frankrijk heeft de heer Goeau-
pre °hnière verslag uitgebracht aan de
lan^ler en aan de minister van Buiten
ge Zaken.
se°re Cië®' is bet standpunt van de Fran-
ti0ri Sering, dat zij weigert met de na-
hw sten te onderhandelen zolang deze
det Akkoord gaan met een staken van
1 vüren.
>fi* dusver is de minderheidsregering
lijk ,°urgès-Maunoury, die voorname-
Sestpf ratücalen en socialisten bestaat,
v6r) "hd door de gematigd conservatie-
Waa'r?1€ haar hebben gesteund op voor-
ge^ i dat zij streng blijft optreden te-
e opstandelingen in Algerije.
beIcend, wordt er heden tn de
Wet:
•,pt'0nale Vergadering gestemd over een
t>0jit°ntwerp om de regering uitgebreide
str;ji€ke bevoegdheden te geven ter be-
iq 'ng van de Algerijnse opstandelingen
hiitig ?'ranse moederland. Aan deze stem-
den vertrouwenskwestie verbon-
Vatiev n vraa§t zich af, of de conser-
hunj^en de regering na de jongste ont-
S nog wel zullen steunen.
tisck'li<3de*s bebben 21 Afrikaans-Azia-
d®bat 'anden Sisteren officiéél om een
vraa °Ver de toestand in Algerije ge-
Alge op ^e komende zitting «van de
Vergadering van de Verenig-
aties.
i een
's maand van betrekkelijke rust
°t>gelaa-Iifn de terreur in Algerije weer
Algjp 1 1° een drietal hoofdstraten van
Ni 7.1 i
We,
"gd
zijn gisteravond aanslagen ge-
®°litie' V"aarbii een Franse officier van
°m be' leven is gekomen. Vier
politiemannen liepen verwondingen op.
In Tlemcen in het oosten van Algerije
Is een handgranaat ir een café gewor
pen. Twee mensen werden gewond.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Dulles, heeft gisteren te
kennen gegeven, dat hij bereid is een
beperkt aantal Amerikaanse journalis
ten toestemming te geven om een be
zoek van een half jaar aan communis
tisch China te brengen. De vertegen
woordigers van de Amerikaanse pers,
aan wie de minister dit mededeelde,
verklaarden echter niet akkoord te kun
nen gaan mef het beginsel van een be
perkt aantal. Pogingen om tot een voor
alle partijen aanvaardbaar getal te
komen, mislukten.
Zoals bekend heeft het „State De
partment" tot dusver steeds geweigerd
een visum te verlenen aan journalis
ten, die Peking willen bezoeken.
Vivien Leigh, de bekende Britse toneel-
en filmspeelster die vorige week in het
Hogerhuis demonstreerde tegen de voor
genomen afbraak van het oude St.-Ja
mes Theater, heeft dopderdag met de
zakenman, die op de plaats van het the
ater een kantoorgebouw wil laten bou
wen, een voorlopig compromis bereikt.
De zakenman, Felix Fenston, bleef
weliswaar bij zijn voornemen om de
oude schouwburg te slopen, maar hij
verklaarde zich bereid, een door hem
ontdekte oude schuur te Hereford, die
in de tijd van Koningin Elizabeth I een
theater was, in deze oude toestand te
herstellen. Na afloop van het onderhoud
lieten Vivien Leigh, haar echtgenoot Sir
Laurence Olivier en Felix Fenston zich
fotograferen voor het St.-James Theater.
Dat de actie om deze schouwburg als
nog te behouden nog niet wordt ge
staakt blijkt uit de aankondiging, dat de
Vereniging van Britse Toneelspelers za
terdag in de straten van Londen een
protestbetoging zal houden, waarbij o.a.
Lady Olivier en enige parlementsleden
het woord zullen voeren.
Het Rely Jorritsmafonds heeft voor dit
jaar weer een prijsvraag uitgeschreven ter
bevordering van de Friese literatuur. Voor
oorspronkelijke Friese gedichten en korte
oorspronkelijke verhalen in Fries proza is
een bedrag van 1.700 aan prijzen be
schikbaar. De jury wordt gevormd door
prof. dr. K. Fokkema te Amstelveen, ds
H. J. Brouwer te Holwerd en de heer
G. G. Brouwer te Gorredijk.
Voor het studiejaar 1956—'57 zijn
blijkens de thans gepubliceerde cijfers
aan de Technische Hogeschool te Delft
5511 studenten ingeschreven tegen 5138
voor het studiejaar 1955'56.
Voor de richting civiel ingenieur
steeg hun aantal van 673 tot 714, van
werktuigkundig ingenieur van 1090 tot
1193 en voor natuurkundig ingenieur
van 394 tot 458. In de andere studie
richtingen was de stijging geringer. Het
aantal, dat voor mijningenieur studeert
was slechts met één gestegen en wel
van 218 tot 219.
Het aantal vrouwelijke studenten
klom van 83 tot 90. De meeste belang
stelling van de dames gaat uit naar de
richtingen bouwkundig en scheikundig
ingenieur. Voor bouwkundig ingenieur
zijn ingeschreven 29 (v.j. 26) en voor
scheikundig ingenieur 23 (26) dames-
studenten.
(Van onze weerkundige medewerker)
De depressie, die de laatste twee da
gen langzaam van de oceaan over Ier
land en Engeland is getrokken, lag
vanmorgen boven het Engelse Kanaal,
met het gevolg dat de wind in een
groot deel van Nederland al naar oos
telijke richting is gedraaid. Deze de
pressie zorgt voor aanvoer van zachte
maar vochtige lucht. Hierdoor heeft
het weer een zwoel karakter. Wel ko
men er in de komende 24 uur nog re
gen- en onweersbuien tot ontwikkeling
zodat wij het weekeinde met onbesten
dig weer ingaan.
Warme lucht bevindt zich boven
Rusland en een groot deel van Skandi-
navië, waar het overdag 25 tol 30 gr.
C. wordt. Deze warme lucht maakt,
hoewel langzaam, vorderingen in zuid
westelijke richting. Nu de wind bij ons
ook naar het oosten draait, is de kans
aanwezig, dat de temperatuur tijdens
hef weekeinde een langzame stijging
te zien zal geven, maar door de hoge
vochtigheid van de lucht blijft het
daarbij drukkend weer.
Op dinsdagavond 23 juli zal in het muse
um voor Land- en Volkenkunde een ten
toonstelling van schilderijen worden geo
pend onder de titel „Hedendaagse ne
gerkunst uit Centraal-Afrika". Rolf Itali
aander, die de geëxposeerde collectie op
zijn reizen in Afrika bijeen bracht, zal ter
gelegenheid van deze opening een causerie
houden over deze kunst.
(Van onze correspondent)
In het Oud-katholiek Museum aan de
Mariahoek te Utrecht wordt van 18 juli
tot 15 september een tentoonstelling van
laat-middeleeuwse paramenten gehouden.
Een vrfl uitgebreide collectie paramenten,
voornamelijk uit de 15e en 16e eeuw, is
hier bijeengebracht, deels afkomstig uit
eigen bezit van het Metropolitaan Kapittel
van Utrecht, deels van het oud-katholiek
seminarie te Apeldoorn en van een aantal
oud-katholleke parochies hier te lande.
De tentoonstelling werd donderdag ge
opend door mgr. E. Lagerwey, oud-katho
liek bisschop van Deventer. Tijdens deze
plechtigheid hield mej. dr. Beatrice Jansen
uit Den Haag een inleiding over de para
mentkunst in de latere middeleeuwen,
waarin zij er o.m. op wees, dat de hier ge
toonde weefsels en borduurwerken voor
wat de rijkdom van stoffen en kleuren be
treft overeenstemmen met de kleurstellin
gen, welke in deze tijd ook in de „grote
kunsten" plachten te worden toegepast.
Het is logisch aldus spreekster dat
naast de pracht en de praal van het hof
leven in Vlaanderen in deze tijd ook het
kerkelijk leven eenzelfde luister nastreeft.
Bij grote processies en plechtigheden pas
ten de rijke kerkelijke gewaden evenzeer
als bij de wereldse festijnen. Men had veel
geld en spendeerde veel geld aan alles
wat kon bijdragen tot meerdere eer en
glorie van Kerk en Hof.
Dr. Jansen noemde de vaak gegeven
voorstelling, dat het vooral de adellijke
nonnen zouden zijn geweest, die zich wijd
den aan dit kerkelijk borduurwerk, een
romantisch verhaal, dat naar het rijk der
verzinselen kan worden verwezen. Uit de
Zuidnederlandse literatuur over de „bor-
duurwerckers" waarin slechts een en
kele maal van een vrouw melding wordt
gemaakt blijkt dat de vervaardigers le
den waren van het schildersgilde en een
aparte groep van kunstnijveren vormden.
Dat wij weinig over hen weten is het
gevolg van het feit, dat zij in de zuidelij
ke Nederlanden deel uitmaakten van zulk
een voornaam gilde, als dat van St.-Lucas
en dat hun beroep in het noorden lange
tijd tot de vrije beroepen behoorde. Uit
archivarische gegevens kunnen wij even
wel de conclusie trekken, dat op hun per
soonlijk werk prijs werd gesteld, zodat
men vaak bij de opdracht de volledige uit
voering van een werk door hen persoonlijk
eiste.
Het natuurreservaat „Het Zwin" op de
grens tussen België en Nederland is
thans weer opengesteld voor het pu
bliek. Enige maanden geleden was het
tot verboden gebied verklaard in ver
band met de broedtijd van de vogels, die
er dit seizoen meer hebben genesteld
dan in vorige jaren. Ook het Belgische
gedeelte van „Het Zwin" is weer toe
gankelijk, hoewel dé bezoekers daar
entree moeten betalen.
Nauwelijks was het natuurreservaat
voor bezoekers vrijgegeven of velen gin
gen er op zoek naar „zouterik" (zee
kraal); dit is in West-Zeeuwseh-Vlaan
deren een geliefde groente, die zich ook
goed laat wecken. In vroegere tijden
werd de zouterik in grote hoeveelheden
gesneden en door de bewoners van het
grensdorp Retranchement in de omlig
gende gemeente verkocht.
(Van onze Brusselse correspondent)
Kinderstemmen zijn ongetwijfeld het
meest charmante materiaal om mede
te werken aan een eensgezind en ver
enigd Europa. Daarom alleen al was
het in zekere zin een zegen, dat wij in
verscheidene plaatsen van ons land
buitenlandse jongenskoren konden be
luisteren. Dit waren allen koren, die
zich een roem en succes verworven
hadden door concerten voor radio, te
levisie en gedurende buitenlandse
tournees door geheel Europa. De be
langstelling was in het algemeen altijd
groot en de prestaties stelden de be
langstellenden nimmer teleur.
Binnenkort, namelijk van 26 juli tot
24 augustus, komt wederom een be
roemd jongenskoor ons land bezoeken,
en wel de „Sangerknaben vom Wiener
wald". Dit koor werd in 1921 gesticht
in het Instituut St.-Gabriël te V/enen,
een brandpunt van de muzikale we
reld, waar Beethoven, Schubert, Wag
ner en andere grote musici inspiraties
ontvingen. De Sagerknaben vom Wie
nerwald hebben zich in de loop der
jaren ontwikkeld tot een van de meest
representatieve jongenskoren van Oos
tenrijk en Europa. Ze werkten mee
aan belangrijke opvoeringen in de Wie-
99»
Een pas geboren zeehond, door de moeder op het strand te Vlieland
achtergelaten, was door de familie v. d. Velde te Groningen vier weken
geleden mee naar huis genomen en werd kunstmatig gevoed met behulp
van een slang en een trechter. Vijfmaal daags kreeg het diertje hier
door melk met koffieroom en levertraan toegediend.
Maandag jl. schoot de slang echter los en werd door het dier schielijk
ingeslikt. De zeehond werd daarom naar het Noorderdierenpark te Em-
men overgebracht, waar men het vloeibare paraffine toediende in de
hoop, dat de slang langs de natuurlijke weg te voorschijn zou komen.
Toen dit na drie dagen niet gelukte en het dier zichtbaar last kreeg van
de slang, werd een injectie met apomorfine als braakmiddel toegediend.
Dit middel hiel prima. Na een half uur begon de zeehond te kokhalzen
en kwam een stuk van de 42 cm lange en 1 cm dikke slang te voorschijn
en kon deze uit de keel worden verwijderd. De „opgeluchte" zeehond
blijft nu in het dierenpark, waar het diertje reeds visjes begint te eten,
hetgeen op deze jonge leeftijd een grote zeldzaamheid is.
ner Staatsopera en elders. Ze treden
geregeld op voor radio en televisie en
ook hun grammofoonplaten zijn alge
meen verspreid. Concertreizen brach-
ten dit jongenskoor in Zwitserland,
Italië, Duitsland, Polen, Tsjecho Slo
wakije, België en Nederland. En thans
komen ze wederom na een bezoek aan
Duitsland en België naar Nederland
om behalve een serie bijzondere kerk-
concerten o.a. in Baarn, Lochem, Ter-
neuzen, Ommen, ook in de bekende
concertzalen en theaters te concerte
ren: Arnhem, Zwolle, Leeuwarden,
Rotterdam, Utrecht en elders. In de
openluchttheaters van Bloemendaal,
Bergen, Den Haag, Amstelveen en
Apeldoorn zijn zij eveneens te horen en
te zien.
Aan het einde "an de vorige maand
hebben wij gemeld, dat de directeur van
een verkoopzaal e Brussel, een zekere
Jacques Trussard, door het parket werd
gearresteerd naar aanleiding van knoeien
met schilderijen die in zijn zaal werden
geveild. Er was daarbij toen ook sprake
van werken uit een Nederlandse parti
culiere verzameling.
Sedert enige tijd was het 't parket op
gevallen, dat in het gewone venduhuis
dus geen kunstzaak —van Trussard tal
van schilderijen van „oude meesters" met
zeer bekende namen onder de hamer
kwamen.
Trussard wordt er momenteel van be
schuldigd, niet alleen schilderij'en te heb
ben geveild waarvan de echtheid zoals die
op de catalogi was aangegeven betwijfeld
wordt, maar bovendien die „echtheid" te
hebben willen doen bevestigen door certi
ficaten van kunsthistorici, waarvan de
echtheid eveneens sterk wordt betwijfeld.
Volgens een Brussels blad, de „Libre
Belgique", zou Trussard. die nog steeds
gevangen wordt gehouden, voor een deel
het slachtoffer zijn van een derde per
soon. Het blad zegt in dit verband na
melijk, „dat de deus ex machina van de
ze affaire een Israëliet is van Oosten
rijkse origine, Joseph Schaefer, die vroe
ger te Monte Carlo een vefkoopzaal van
schilderijen en meubelen had" en dat
het deze persoon is, die met Trussard
het geknoei op touw heeft gezet.
Het onderzoek van het Belgische ge
recht in deze zaak heeft zich ook in Ne
derland, in Frankrijk en in andere landen
uitgestrekt.
Er zijn in de loop der laatste maanden
in de zaal van Trussard twee grote vei
lingen geweest van „oude schilderijen"
van meesters met zeer bekende namen.
Volgens de catalogi werd de authentic!-
(Advertentie)
ZOALS bekend zal er vanwege da ge-
zatnenlijke fabrikanten van kool
zuurhoudende, alcoholvrije dranken
(de vriendelijkste verkwikking: „drink
fris!") van 20 juli tot 3 augustus a.s. in
geheel Nederland een grote vriendelijk
heidsactie gehouden worden
Het motto luidt: „Een beetje vriende
lijkheid doet wonderen"!
In het kader van deze vriendelijke actie
wordt het Nederlandse publiek in de
gelegenheid gesteld, namen en adressen
van bijzonder vriendelijke mensen op te
geven.
Wie de laatste tijd in zijn omgeving
„een sterk staaltje" van vriendelijkheid
heeft meegemaakt of er over gehoord
heeft wordt verzocht daarvan vóór 26
juli melding te maken bjj het Bureau
Vriendelijkheidsactie Leidsep'ein 13,
Amsterdam-C. Uit de aard der zaak
met vermelding van alle ter zake doen
de bijzonderheden en duidelijke opgave
van naam en adres van degene over
wiens of wier vriendelijkheid het gaat
en die dus voor een aardige verrassing
in aanmerking komt.
teit van sommige dezer werken bevestigd
door echtheidscertificaten die de namen
van bekende kunsthistorici droegen, o.m.
van de Italiaan prof. dr. Venturi en van
de Duitser dr. K. Gluck.
Als echter na de veilingen de kopers
samen met de schilderijen ook in het
bezit wilden komen van die certificaten,
konden deze niet door Trussard worden
overgelegd.
Het is alsdan dat Schaefer, vergezeld
van de echtgenote van Trussard. die
in dit geval vrijuit schijnt te gaan zich
naar Amsterdam begaf, om te trachten,
van de Duitse kunsthistoricus Dr. Fried-
lander „echtheidscertificaten" los te krij
gen. Deze is evenwel niet op dat verzoek
ingegaan.
Dan gingen Schaefer en mevrouw Trus
sard naar Wenen, waar zij gedurende
enige tijd verbleven. Op 20 mei was n.l
bij Trussard een hoeveelheid Hollandse
en Italiaanse „oude schilderijen" geveild,
en ook een werk van W. Turner. Deze
zouden afkomstig zijn geweest uit de ver
zameling van een zekere von Mannheimer
uit de Oostenrijkse hoofdstad. In de be
treffende catalogus werd ook de mening
van Dr. Gluck over die werken medege
deeld.
Schaefer en de reisgenote kwamen uit
Wenen terug, de eerste met tal van cer
tificaten. Deze werden aan de rechtbank
van Brussel voorgelegd, waar kopers op
positie hadden gemaakt tegen het beta
len der schilderijen zolang zij niet in het
bezit van de in de catalogi vermelde echt
heidscertificaten zouden zijn. De recht
bank was echter van oordeel, dat er een
„reukje" aan die certificaten was. Later
werd uitgemaakt, dat zij het werk waren
van een vriend van Schaefer te Wenen,
wiens verdachte activiteit op dat gebied
overigens reeds bekend was.
Schaefer heeft inmiddels, toen het geval
begon mis te lopen, België verlaten. Hij
wordt thans door de internationale politie
opgespoord.
(Advertentie)
Want de sterkste staaltjes var, vriende
lijkheid zullen door de fabrikanten van
fris-dranken beloond worden met een
aardige attentie.
1* de avond van de 18e augustus
1942 koos vanuit Engeland een geal
lieerde vloot van kleine schepen zee
met aan boord ruim 6000 officieren en
manschappen. Nog geen etmaal later
strompelde het restant van deze strijd
macht geteisterd en gcslagèn, terug naar
de Britse havens. Van leger en vloot waren
op de smalle strook zand voor de Fran
se kust ruim 4000 man door het Duitse
vuur afgeslacht.
In die 24 uur had zich de raid op Diep
pe, ook wel genoemd „de ramp van
Dieppe', voltrokken. Deze meest omstre
den en meest tragische actie van de_ ge
allieerden in de laatste oorlog is het_qn-
derwerp van DIEPPE BIJ DAGERAAD
door de Engelsman R. W. Thompson.
We schreven 1942. Dfe slag om Engeland
was beslist in het voordeel van de geal
lieerden, de zeeën werden nog grotendeels
beheerst door de Duitse U-boten, hoe
wel een kentering in de strijd ter zee
zich reeds aftekende, en in hun Russische
veldtocht behaalden de Duitsers het ene
succes na het andere. Men drong in het
geallieerde kamp aan op de opening van
een tweede front.
In dit klimaat werd het plan voor de
raid op Dieppe geboren. Het doel was de
Duirtse verdedigingswerken langs de
Franse kust op' hun sterkte te beproeven
en enkele militaire doelen te vernietigen
De overwinningsfanfares van de Duitsers
schetterden na 19 augustus niet ten on
rechte Even oprecht leken hun slogans in
de kranten als „Engelsen vechten tot de
laatste Canadees", want het overgrote
deel van de slachtoffers (3374) man was
afkomstig van Canadese regimenten.
R. W. Thompson heeft geen roman ge
schreven, maar een chronologisch en mi-
nitieus verelag van de tragische gevechts
handeling, compleet met tekeningen be
treffende de samenstelling van de strijd
macht, de küst en het aanvalsplan. De
schrijver heeft de beschikking gehad zo
wel over de Engelse als Duitse documen
ten.
De nuchtere kroniek is echter, meer dan
een militair handboek, een epos geworden
van de Canadese soldaat en zijn verbijs
terende moed. Ondanks de technische de
tails en de nuchtere constateringen, die het
werk voor een nietmilitair mogelijk min
der interessant maken, wordt het een ode
aan de mannen, die stierven op de kei-
zelachtige stranden, onbeschermd tegen
het Duitse vuur, dat veel intensiever bleek
dan de Britse inlichtingendienst vermoed
de.
Het oordeel over deze raid laat de schrij
ver over aan elke lezer individueel. Hij
geeft de militair geschoolde slechts vol
doende gegevens om een oordeel te kun
nen vormen.
een zinsnede uit de toespraak van de
commandant1 van het Eerste Canadese
Leger, luitenant-generaal H. D. G. Crear,
die na demanding van 1944 in Normandië
zei: ..Ik acht het hoogst belangrijk, dat
gij allen op dit tijdstip realiseert welk
een belangrijke rol de moeilijke en ge
vaarlijke operatie van de raid op Diep
pe gespeeld heeft bij de conceptie, het ont
werpen en uitvoeren van deze enorme
landing."
Hopelijk nemen ook velen in Neder
land kennis van deze kroniek over de
helden van eerste uur. Het boek verscheen
bij de uitgeverij J. H. Gottmer, Haarlem,
Antwerpen.
R. W. Thompson besluit zijn boek met nica.
In de buurtschappen Beckum en Oele
onder de gemeente Hengelo sterven de
laatste ti.id een zeer groot aantal reeën
aan de gevreesde leverbotziekte. Alleen
in Oele werden de laatste weken veer
tig dode dieren gevonden.
Bij K. B. is het Utrechts Universiteits
fonds aangewezen als bevoegd om bij de
faculteit der wis- en natuurkunde te
Utrecht bijzondere leerstoelen tc vestigen
in de geschiedenis van de biologie, de
echnische organische chemie en elektro-
E Evangelische Maatschappij
wijdde een bijzonder nummer
van haar twee-wekelijks or
gaan „De Protestant" aan „Huwelijk
én gemengd huwelijk". Het gehele
nummer draagt in zijn opzet de sig
natuur van de antithese tussen de
reformatorische huwelijksopvatting en
het katholieke huwelijksrecht. Niet
minder dan vier artikelen zijn expli
ciet gewijd aan het katholieke huwe
lijksrecht en de betreffende bepalin
gen van het canoniek recht worden in
extenso vertaald.
De bijzondere aandacht, welke be
steed wordt aan de verhouding tus
sen burgerlijk en kerkelijk huwelijk,
aan de pretenties van de Katholieke
Kerk met betrekking tot het huwelijk
van gedoopten, inclusief het huwelijk
van gedoopten met ongedooplen, en
met name aan de incidenten", welke
zich op dit terrein hebben voorge
daan (het z.g. Haarlemse huwelijks-
geval!!) tonen, dat dit nummer gericht
is tegen het „machtsstreven" van de
Kerk, dat juist op dit terrein als bij
zonder gevaarlijk wordt beschouwd.
Dit wordt op duidelijke wijze beves
tigd in de redactionele nabeschou
wing: „Met het oog op dit alles (nl. de
katholieke waardering van het huwe
lijk als sacrament, de zeggingsmacht
van de Kerk, het conflict tussen ker
kelijk en burgerlijk huwelijk) is het
geboden, dat het burgerlijk huwelijk
in ons land gehandhaafd blijft en dat
men als Protestanten uiterst waak
zaam is t.a.v. alle handelingen van
de r.-k. Kerk (nationaal en interna
tionaal) mét en vanuit haar canoniek
huwelijksrecht".
DE algemene indruk is, dat ge
streefd is naar objectiviteit in
de uiteenzetting van het katho
lieke standpunt en dat de bijdragen
merendeels gesteld zijn in een rustige
en zakelijke sfeer. Dit behoort nu
eenmaal tot de moderne stijl; zake
lijkheid en meer serieuze studie van
het standpunt van de tegenstander
worden als een vanzelfsprekende eis
van fatsoen beschouwd. De bepalin
gen van het huwelijksrecht worden
over het algemeen juist weergegeven.
Men zou kunnen opmerken, dat het
sympathieker en ook juister geweest
zou zijn, het „prudenter" in canon
1062, waarin van de gemengd gehuw
de katholiek gezegd wordt: ,>De Ka
tholieke partij is verplicht op voor
zichtige wijze de bekering van de
niet-katholieke te bewerken" te ver
talen met „op verstandigé wijze".
Deze voorzichtigheid riekt nog te sterk
naar zieltjeswinnerij en hiertegen mo
gen we citeren de uitspraak van Ds.
Visser (bl. 259): „dat het een fabeltje
is, wanneer we zeggen, dat de Roomse
Kerk zo graag zieltjes wint".
Typerend is, dat in de pastorele be
schouwingen, b.v. over het gemengde
huwelijk- een grote mate van gelijk
gezindheid aanwezig is, maar dat de
meer theoretische artikelen nog bijna
volkomen in de antithese blijven ste
ken. Het beste hierin is wel het arti
kel van prof. Bronkhorst, die zijn
„r.-k. beschouwing van het hiiwelijk"
begint met een zevental punten van
overeenstemming en dan pas de an
tithese stelt. Beslist minderwaardig is
de persiflerende weergave door ds.
Van der Schoot van de herderlijke
brief van de bisschop van Gent over
het huwelijk. Baesjou beperkt zich tot
„enige kwantitatieve gegevens met
betrekking tot de gemengde huwe
lijken in Nederland" en is dus blijk
baar slechts een informatieve gast in
dit gezelschap. De informaties in twee
afzonderlijke bijdragen over „het ge
mengde huwelijk in Zwitserland" en
'Godsdienst en huwelijk in de Duitse
Bondsrepubliek" lijken me gebrekkig
en ten dele tendentieus.
DE bijna exclusieve oriëntering op
het katholieke huwelijksrecht
geeft aan dit gehele nummer
een karakter van eenzijdige anti
these. De katholieke huwelijksleer
wordt blijkbaar geïdentificeerd met
het huwelijksrecht. Aan deze eenzij
digheid hebben we echter zelf ten
dele schuld, doordat in de katholieke
uiteenzettingen over het huwelyk het
kerkelijk recht te sterk domineert en
de eigenlijke theologie tekort schiet.
De uitwerking van de rangorde van
de huwelijksdoeleinden in de vorm
waarin deze gewoonlijk wordt gefor
muleerd, is typisch juridisch en
zolang men hierin blijft steken, is
er niet veel vooruitgang in onze eigen
gedachten en in de gedachtenwisse-
ling met anderen te verwachten.
Ongeveer hetzelfde geldt voor de
verhouding tussen kerkelijk en bur
gerlijk huwelijk. Het principe van de
zeggingsmacht van de Kerk staat
voor ons buiten discussie, maar hier
mede is de waardering van de maat
schappelijke orde en dus ook van het
burgerlijk huwelijk bv. van hen die
alleen maar katholiek gedoopt zijn en
verder weinig of geen contact met de
Kerk hebben gehad, nog niet afge
daan. Aan de zedelijke binding, welke
door een louter burgerlijk huwelijk
kan ontstaan, ook bij hen die onder
de bepalingen van de kerkelijke wet
vallen, wordt door ons te weinig aan
dacht besteed. We oordelen te een
zijdig juridisch, wanneer we menen
met de onderscheiding tussen geldig
en ongeldig huwelijk alles gezegd te
hebben.
Er liggen in het thema „huwelijk
en gemengd huwelijk" juist onder de
aspecten, welke in dit speciale num
mer van De Protestant behandeld
worden voor ons nog belangrijke
punten van onderzoek. Daarom lijkt
het me niet juist, dat de katholieke
opvattingen hierover als volkomen
gefixeerd en voor geen wijziging of
nadere theologische reflexie vatbaar
worden voorgesteld. Een belangrijke
bijdrage tot het gesprek tussen Ka
tholieke Kerk en Reformatie kunnen
we in dit nummer niet zien. Wel is
op zichzelf verheugend, dat zelfs in
de kringen van de Evangelische Maat
schappij een zekere heroriëntering
gaande is, welke op eigen manier
wellicht toch tot een oecumenisch
gesprek kan bijdragen.
Dr. B. VAN LEEUWEN O.F.M.
i