Riviera di Ponente ontwaakt
R.T.M. liet een buitenkans ver
loren gaan
EGYPTE BEGINT MET DAM
VAN ASSOEAN
K
dA
Vervoer lijdt onder wantoe
standen bij veren
'f?
-5
Jj,
'3T'
Indonesië trekt zich
uit VN-leger terug
Donderdag valt de
beslissing
Twee maanden vóór de Westduitse verkiezingen I
CDU-succes van 1953 was iets „einmaliges
D'
Tussen Varazze en Laiguellia
Ernstig misnoegen op Goeree-Overflakkee
Duitse spoortarieven
pas
in '58 omhoog
Nasser voor parlement
Huurverhoging voor
woningwetwoningen
N.V.V. vraagt beperking
X
:S$
p*ty
"Sw^
DINSDAG 23 JULI 1957
PAGtNA 5
Kritieke fase
Oud
en nieuw
V oor specialisten
DRUKTE OP
HOOGTEPUNT
Niet geschikt?
Vrees voor toekomst
De staatsvorm van Tunesië
OPENING VERNIEUWD
„EIGEN HUIS"
e
■t
Yan 11 naar 5 partijen
Malaise-stemming
Amsterdammers voelen zieli
zwaar gedupeerd
|C^
0 «I
V»
j f
4-V if
üDf..
tnsgen Varazze en Laiguellia ligt
„Rivièra di Ponente", de rivièra
Van de ondergaande zon. Merk
waardig, hoe vaak men hierover
hoort: „Oh, daar moet ik langs ge
komen zijn." Geen Hollander
aehjjnt er halt te houden. Dit ver
klaart, waarom de promotoren van
kot toerisme in de provincie Sa
von* onze overkomst geboden acht-
ion. De Ponentisten voelen zich
onigszlns teleurgesteld. Van Men-
ion tot St.-Tropez wemelt het in
deze maanden van Nederlanders,
ïn ook in Santa Margherita en Ra
ti allo kan men vele vaderlandse dia
loeten horen. Maar juist daar tus-
•on in, en meer in het bijzonder in
de stadjes links en rechts van Sa-
vona, schijnen wij niet te willen
oarden. Waar zit 'm dat in? Juist
nu hier een grote autoweg langs de
kust wordt aangelegd is een ant
woord dringend gewenst. Want het
1« duidelijk, dat de snelle vier-
baansweg, die thans de eeuwenoude
"Via Aurelia komt assisteren, twee
mogelijkheden naderbij brengt-
Men kan er sneller de Rivièra di
Ponente mee bereiken, maar men
kan er ook sneller aan voorbij rij
den. Vandaar de uiteenlopende ver
wachtingen, naar gelang men opti
misten of pessimisten voor heeft,
over het tijdstip, waarop de weg
gereed zal zijn.
Voor de trage belangstelling van
onze landgenoten hebben wij geen
bevredigende verklaring kunnen
geven, doch de optimisten onder on
ze gastheren zullen wel gelijk krij
gen. De autostrada zal binnenkort
wel gereed zijn èn Nederlanders
zullen er halt houden.
De „Rivièra di Ponente" bevindt
zich, uit toeristisch oogpunt, in een
kritieke fase. Er wordt een geweldige
activiteit ontplooid om in mondaine
allure vooruitgang te boeken.
Hoewel niet ver van de Franse
grens verwijderd is men hier reeds
helemaal in Italië, dat wil zeggen de
stadjes kennen onderling een hartige
rivaliteit en laten zich niet dan met
grote moeite van hun zelfheerlijkheid
afdringen. Men zag natuurlijk geen
reden om dit ten aanzien van het
vreemdelingenverkeer anders te doen.
„Azienda autonome di Soggiorno",
heten daar de V.V.V.-kantoren en die
autonomie wordt beleden in termen,
die terstond de steden-twisten van
het Quattrocento in het geheugen
roepen, niet zo bloedig, maar wel zo
laatdunkend.
Deze geestesgesteldheid is bijzonder
aantrekkelijk, althans voor de bui
tenstaander, doch wellicht in econo
misch opzicht niet altijd even effec
tief. In ieder geval zijn de vruchten
der naoorlogse toeristische inspan
ningen nogal verschillend. Sommige
stadjes zijn er reeds in geslaagd hun
boulevard met grote, moderne hotels
uit te rusten. „Finale Ligure" b.v.
neemt in dit opzicht een eervolle
plaats in en, mijn hemel, wat is men
er trots op. Anderen doen met de
nieuwbouw nog wat kalmer aan, doch
de plannen zijn overal groots.
Maar laten we ons geen illusie
maken in deze eeuw van het toeris
me. De „eenlijns-spoorweg" van Ge
nua naar Ventimiglia zal verdwijnen,
de autostrada komt gereed, blokken
dozen en, dat moet gezegd, zéér
fraaie blokkendozen van hotels
zullen zich aaneenrijen langs de kust
en tegen de rotsige bergwand en het
zal er zwart van de gebronsde bad
gasten zijn. Op dit ogenblik, in het
„hoogseizoen", is de hotelcapaciteit
er reeds vol bezet; alleen in het vóór-
Zo liggen de stadjes aan de Riviera di Ponente langs de weidse
Golf van Genua. Dit is een gezicht op Celle, een klein stadje niet
ver van Savona, waar men trots is op een bijzonder goed strandje.
Tussen de oude gedeelten verrijzen, zoals vrijwel overal langs deze
kust, nieuwe hotels.
en naseizoen zou het er nog wel
drukker mogen zijn, vindt men. De
statistieken bieden een opgewekte
aanblik: elk jaar gaan de totalen der
doorgebrachte „bezoekerspresenties"
met duizenden omhoog. De Italianen
uit de Lombardische steden komen er
„en masse" naar toe en onderschat
ook het aantal Duitsers niet, en
Zwitsers en Oostenrijkers. Ook de
Nederlanders zullen er wel komen.
En deze jaarlijkse volksverhuizing
zal dan aan het verschil in plaatse
lijke verbeeldingskracht en onderne
mingslust tenslotte het individuele
karakter ontnemen. Dat zit er nu
eenmaal in.
Vandaar dat de liefhebbers van
oude Rivièra-stadjes zich moeten
haasten! Wij hebben het geluk ge
had er nog net in het voorseizoen te
zijn geweest bij slecht weer. Het was
er wel zonnig, maar een venijnige
mistral verdreef de gasten uit zee. ja
van de kust. Het was er dus nog stil.
Ons hotelletje in Varrazze, het nog
aan een totale modernisering ont
snapte buitenverblijf van een Ge-
nuese markies, werd het lawaai van
avondlijke dansmuziek nog even be
spaard. De ommuurde, prachtige tuin
leek geschapen om een hofdichter in
spiratie te geven. Het kleine aantal
gasten was gemakkelijk te overzien
en dat stelde de eigenares in de ge
legenheid om werkelijk gastvrouw te
zijn, al moest deze edele oer-Itali-
aanse eigenschap wedijveren met
haar al even Italiaanse teleurstelling
Over de onverwachte kwade econo
mische gevolgen van dit slechte voor
jaar.
In dit hotel werden wij dus veel
eer geneigd tot dwalen door de eeu
wenoude straatjes en steegjes, tot be
spiegelingen over de betrekkelijkheid
der historie, waarin Saracenen,
Genuezen en Spanjaarden hun heers
zucht over deze kust beproefden en
er in burchten, stadswallen en bouw
stijlen hun sporen achterlieten en
tot een dromerig staren naar de con
touren van de onvolprezen baai van
Genua, die zich in een verrukkelijk
transparant licht vele tientallen kilo
meters ver aftekenen.
Slechts weinigen onder onze gast
heren wensten aan deze stemming
voedsel te geven. De meesten waren
wars van dit soort dromen. Het is een
voorbeeld van beroepsdeformatie,
maar dit misschien toch niet hele
maal. Men ziet nu eenmaal vaak het
mooie van zijn eigen stad niet meer.
En dat zal wel sterker het geval zijn
als het pittoreske, zoals hier, vrijwel
steeds samengaat met haveloosheid
en gebrek aan comfort. Bezie deze
verrukkelijke kleine stadjes, die
vroeger hoogstens op een nieuwe
heerser, maar nooit op toeristen ge
hoopt hebben; wandel door de nauwe
straatjes met hun vele „overloopjes"
van de ene huizenwand naar de an
dere, met hun Spelonkachtige ingan
gen en de kleurige was buiten,
en Uw reactie is: hóe wóónt men hier
in hemelsnaam! Dat dit toch nog
meevalt bewijzen indirect de vrien
delijkheid der bevolking en het aan
tal gebruinde Italiaantjes, dat hier
rondloopt, maar ik durf wedden, dat
Uzelf dat bewijs niet graag zoudt
willen leveren.
Het is dus begrijpelijk, dat de ver
antwoordelijke toeristen-bonzen onze
aandacht allereerst wensten te vesti
gen op het locale strand, die trots
van de Savonese Rivièra. Het is niet
veel aan Zandvoortse maten ge
meten maar het is er. En dat kan
men aan de Franse Rivièra, noch in
Santa Margherita en omstreken zeg
gen. Hier kan men werkelijk enig
strandleven leiden, en een enkele
maal ook „lijden", want niet overal
is het zand van even subtiele kwali
teit. En daarlangs loopt dan in iedere
stad, met uitzondering van Laiguellia,
de onvermijdelijke „Promenade",
vrijwel steeds hetzelfde: met palmen,
lantarens en bankjes, geschapen voor
dat essentiële onderdeel van het bad
leven, het flaneren. Wie zal daarvan
het genoegen ontkennen? Wie dan
ook met geijkte genoegens voor ogen
„naar de Rivièra" wil, vindt er al
tijd comfort, dat daarbij past. Want
al ligt Finale Ligure in dit opzicht
dan vóór, de andere stadjes volgen
met hun eigen trotse hotels, waarin
men zich voor niet eens al te veel
geld de voorsprong van de Italiaan
se buiten, en binnenarchitectuur
kan laten aanleunen.
Maar gij. gespecialiseerde toeris1.
die zoekt naar ePn levend volkje in
een oud stadje, die niet in elke
plaats een museum met kunstschat
ten verwacht, maar verrast staat
over één restant van heel oude
christelijke kunst zoals San Pa-
ragorio in Noli of over plotseling
een fraaie barokkathedraal of een
middeleeuwse torenburcht, die in
San Gimignani niet zou misstaan:
die langs het schele rumoer van een
plaatselijke markt wil wandelen en
de geuren wilt inademen van de
verrassende variëteiten van het lo
cale zeebanket, kortom gij. genieters
van goed gedoseerde ontmoetingen
met het vreemde en pittoreske en
tegelijkertijd van rust en een godde
lijke natuur, gij kunt nu nog net
en dan in het voor. en naseizoen
aan de Rivièra di Ponente terecht.
Van deze stadjes is het kleine Noll
de parel, Laiguellia volgt met Celle
Ligure; Alassio is de enige, die een
weidsere mondaniteit vertoont, ge
schikt voor Engelse families die elk
jaar op dezelfde plaats willen terug
keren. Varazze vertoont een beetje
de allure van stadje, dat iets te
groot is om alleen maar schilder
achtig te ziin. Finale Ligure wenst
welbewust Alassio in allure nader
bij te streven. En daartussen door
liggen dan nog Spotorno. Vado Li
gure, Pietra Ligure, Albissola, Al-
berga en Loana ontwakend uit hun
lot van kleine kustplaatsen.
Achter deze stadies ligt nog een
biizondere troef, die door de Ita
liaanse V.V.V. maar nauwelijks of
niet is uitgespeeld: het bergland.
Het schijnt, dat de Italianen niet
houden van wandelingen, met uit
zondering dan van flaneren. Van
daar. dat aan een intensieve aanleg
van toeristische bergnaadies. rustie
ke zitbanken bii fraaie vergezichten
of wandel toch taan'„ii zincen nog
weinig gedaan is. Men kan daar
urenlang klimmen en dalen, genie
ten van een bijzonder mooi land
schap en bek-af thuiskomen, met
het idee dat men werkelijk zün
eigen weg gebaand heeft en zonder
om de paar hond°rd meter alweer
Nederlanders of Duitsers of zelfs
maar Italianen te zien met wandel-
slokken en korte broekjes. Hoe lang
déze toestand voortduurt is niet te
zeggen. Maar de wereld verandert
snel en de Italiaanse toeristenorga
nisaties zitten niet stil. De Italianen
mogen dan zelf niet wandelen, zii
weten drommels goed dat anderen
het wel doen!
Op het ogenblik reizen er dagelijks ongeveer zeshonderd arbeiders van Goe
ree-Overflakkee heen en weer van het eiland naar Rotterdamse industrieën. De
Rotterdamsche Droogdok Mij. trekt 270 mensen aan, Thomson's Havenbedrijf 150,
terwijl ongeveer 140 man werkt in oogstcolonnes op Voorne en Putten en 40 in
industrieën te Hellevoetsluis. Dit gehele arbeidersvervoer valt in de morgen- en
avonduren en het moet tegelijk geschieden met het normale passagiersvervoer
op de veerboten van de RTM in de dienst Hellevoetsluis—Middelliarnis. Dit
geeft een abnormale drukte en schept een situatie, waarover op Flakkee in den
brede geklaagd wordt. De veerboten zitten overvol mensen, velen moeten zich
met staanplaatsen en dan nog liefst aan dek tevreden stellen en terwijl voor
andere openbare vervoermiddelen nauwlettend wordt toegezien dat het toelaat
bare aantal passagiers niet wordt overschreden, schijnt dat voor de veerbotn
niet nodig geacht te worden, alhoewel op deze schepen bovendien het grootste
deel van de dekruimte in beslag genomen wordt door auto's en vrachtwagens
en er dus minder ruimte voor de passagiers overblijft. Thans is de situatie nog
verergerd doordat de autoboot Stad Zierikzee uit de vaart is genomen.^ Deze
m«et aanzienlijke herstelwerkzaamheden oudergaan en het zat vermoedelijk ge
ruime tijd duren voordat hij weer op het Haringvliet verschijnt.
halen, iets waarvoor men op Flakkee
zeer vreest.
Vrezen doet men op het eiland ook
voor de ontoereikendheid van het op de
veerboten aanwezige reddingmateriaal.
Dat is zeker niet berekend op het ge
weldige personenvervoer in de morgen
en avond. En terwijl vroeger de kans
op aanvaringen e.d. op het stille Haring
vliet gering was, is daarin verandering
gekomen door de drukte rond het Delta
werk nabij de haven van Hellevoetsluis,
een drukte, die vooral bij mist grote ge
varen in zich heeft.
gc-y-V 'X v Y-VVKsfy C
1 fs ;|;l.X- jjf
Deze foto is karakteristiek voor hoe vroeger de Rivier ast ad jes er
uit zagen. Het is een gezicht op Varigotti bij Finale Ligure; men
ziet nog resten van Saraceense bouwwerken.
De machine van de Stad Zierikzee
schijnt dermate verouderd en versleten
(het schip is ook bijna een halve eeuw
oud) dat er een geheel nieuwe voort
stuwing in zal moeten komen. In elk ge
val heeft de Scheepvaartinspectie ver
nieuwing voorgeschreven. Zodat thans
het vervoer geschiedt met de Grevelin-
gen en twee andere schepen, welke laat
ste slechts voor minimaal autovervoer
dienstig zijn. Dit, terwijl juist de export
van uien begonnen is en het vervoer van
aardappelen naar zijn hoogtepunt gaat.
Uiteraard wekt deze omstandigheid
ernstig misnoegen op Flakkee, zowel bij
de gewone reiziger als bij de arbeider
en de automobilist en vrachtvervoerder.
Dit misnoegen is nog toegenomen nu be
kend wordt, dat een aanbod van de Rot
terdamsche Droogdok Mij, om een te
Antwerpen liggend schip aan te kopen te
verbouwen en in gebruik te geven aan
de RTM met als enige voorwaarde het
vervoer 's morgens en 's avonds van de
Droogdokarbeiders, door te lang laten
wachten op een beslissing van de zijde
RTM teloor is gegaan.
Reeds in april heeft de directie van
de Droogdok Mij. dit aanbod gedaan.
Het betrof een schip, dat op zijn dek
van 13 meter breedte ongeveer 35 auto's
had kunnen vervoeren en in de kajuiten
350 mensen zitplaats kon bieden. Er is
moeizaam overleg geweest tussen de di
rectie van de scheepsbouwmaatschappij
en die van de RTM. Toen dit niet bijster
vlotte is de voorzitter van de Flakkeese
Gemeenschap, burgemeester Hordijk te
Middelharnis. op het aanbod geatten
deerd, die zich onmiddellijk heeft inge
spannen om het schip voor de Flakkeese
veerdienst te verkrijgen en daarvoor de
hoofdingen.-directeur van Prov. Water
staat Zuid-Holland en de directie van de
Scheepvaartinspectie in loet geweer heeft
geroepen.
Door de RTM-directie zijn diverse be
zwaren naar voren gebracht, o.a. dat het
schip niet zou voldoen aan de eisen van
de Scheepvaartinspectie en dat het niet
geschikt zou zijn om te meren aan de
bestaande pontons te Hellevoetsluis en
Middelharnis, welke beweringen door de
Rotterd. Droogdok zijn tegengesproken,
o.a. met verwijzing naar het feit, dat het
aan te kopen schip eenzelfde hoogte
heeft als de thans varende Grevelmgen.
"De directie van de Droogdok Mij. zou
het schip in alle opzichten klaar voor de
veerdienst maken; men zou er bv. een
nieuwe steven aan zetten. Mede in ver
band met de verantwoordelijkheid, die
de directie gevoelt tegenover de arbei
ders was men bereid er 350.000 gld. voor
uit te trekken en men was vast besloten
de verbouw in recordtijd tot stand te
brengen; men achtte het mogelijk het
schip nog deze maand klaar te hebben
als direct in april begonnen had kunnen
worden. Helaas is dat niet het geval ge
weest en bovendien hebben de onder
handelingen zoveel tijd gevergd, dat de
eigenaren van het schip niet langer wil
den wachten, met als gevolg, dat het
dezer dagen naar Scandinavië is ver
kocht.
Dit buitenkansje van een veerboot, die
's morgens en 's avonds het arbeiders-
vervoer vóór de Droogdok Mij. zou ver
zorgen en voor de rest van de dag de
RTM ter beschikking stond voor het
normale vervoer in het veer is dus ver
loren gegaan.
Hoe de situatie zich verder zal ont
wikkelen in deze veerdienst is nog niet
helemaal duidelijk. Wel staat vast, dat
de vervoerscapaciteit reeds lang onvol
doende is en thans, door het uitvallen
van de Stad Zierikzee, nog aanzienlijk is
verminderd. Als de verwachtingen uit
komen zal in september het schip in de
vaart gebracht worden, dat men thans
te Amsterdam op een werf aan het klaar
maken is en waarvoor de gelden door
Rijk en Provincie beschikbaar zijn ge
steld. Het ziet er echter naar uit. dat
men ook dan nog lang niet uit de mi
sère is, zeker niet als de RTM een der
andere schepen uit het veer zal weg-
Indonesië heeft maandag in New York
bekend gemaakt, dat het zijn troepen,
die deel uitmaken van bet internatio
nale politie'eger in Egypte, uit dit le
ger zal terugtrekken. Indonesië is het
eerste land dat tot een dergelijke maat
regel overgaat.
Sudjarwo Tjondronegoro, de perma
nente vertegenwoordiger van Indonesië
bij de V.N.. die de beslissing van de In
donesische regering bekend maakte, zei
dat zijn regering het diep betreurt, dat
zij niet in staat is de terug te trekken
troepen door andere te vervangen.
Het Indonesische contingent is 584
man sterk.
De Westduitse minister voor verkeer,
dr. Secbohm. heeft heden verklaard, dat
er voor I april 1958 waar ach ij r lijk geen
nieuwe spoorwegtarieven In de Bonds
republiek te verwachten zjjn.
Het voorstel van het bestuur der'Bonds-
spoorwegen tot verhoging der tarieven
zal nog 15 stadia moeten doorlopen, voor
dat een definitieve beslissing kan worden
genomen. Hierbij zal volgens de minister
zeker het vraagstuk van de tariefshervor-
ming van alle verkeerssectoren worden
aangesneden.
De Tunesische Constituante zal don
derdag bijeenkomen om de „staatsvorm
van Tunesië" te bespreken, aldus maak
te gisteravond de Tunesische premier
Bourghuiba bekend. Bourghuiba legde
deze verklaring af na een bijeenkomst
van het politieke comité van de Neo-
Destourpartij, die vijf en een half uur
geduurd had. De premier gaf geen en
kele indicatie of het comité had beslo
ten de monarchie af te schaffen of niet.
Men neemt zoals al gemeld al
gemeen aan dat premier Bourghuiba en
de Neo-Destour van Tunesië een repu
bliek willen maken met het gevolg, dat
Bourghuiba een grote kans heeft presi
dent te worden.
Politieke waarnemers te Tunis waren
gisteravond van mening, dat de.premier
donderdag de Constituante zou verzoe
ken de monarchie af te schaffen. De
Neo-Destourpartii heeft de absolute
meerderheid in de Constituante.
De premier noch ziin partij hebben
aangekondigd aan welke vorm van re-
oublikeinse staatsinrichting zij de voor
keur geven.
(Van onze Utrechtse redacteur).
De plechtige opening van het vernieuw
de en uitgebreide „Eigen Huis" van het
Collegium Studiosorum ..Veritas" te
Utrecht, zal geschieden door de aarts
bisschop. Z.HJtxc. mgr. dr. B J Alfrink
op 10 sept a.s. «des namiddags 4 uur.
President Nasser van Egypte heeft
maandag In een rede verklaard, dat
Egypte binnenkort zal beginnen met «le
bouw van de dam van Assoean. De eerste
fase zal zich uitstrekken over een periode
van 5 jaar en ongeveer fis# miljoen, gulden
zal kosten, waarvan 290 miljoen in bui
tenlandse deviezen. t
Nasser verklaarde dit in een rede ter
Kleine stap naar een rode toevals-overwinning
Ao/i, eeuwenlang totdat Napoleon er een eind aan maakte
eG'1 minuscuulzelfstandig republiekje, heeft het karakter van
zeer oud mediterraan kuststadje nog bewaard. Een oude
~}0,neinse brug, een vroeg-christelijke bisschopskerk, nog enkele van
p 72 (t) burchttorens, die hier in de middeleeuwen verrezen, oude
Heintjes en pittoreske straatjes vormen een schilderachtig geheel.
(Van onze correspondent)
BONN, juli
BINNEN TWEE MAANDEN is het dan zover, dat
het na-oorlogse Duitsland opnieuw ter stem
bus gaat. Voor de derde maal sedert 1949 kiest
de bevolking op 15 september a.s. het wetgevende
orgaan: de Bondsdag.
Met dezelfde uitzonderingen als in andere demo
cratische landen zjjn stemgerechtigd alle volwassen
mannen en vrouwen. Dit betekent, dat er 35 miljoen
kiezers zjjn. Meer dan de helft daarvan bestaat uit
vrouwen. Zoals het er nu uitziet, moet men, evenals
bjj de beide vorige gelegenheden, rekenen op een
grote opkomst van het kiezerskorps, dat zich in
1953 voor 86 procent meldde.
Passief kiesrecht hebben alle mannen en vrouwen
die het 25ste levensjaar hebben afgesloten. In totaa'
moeten minstens 494 afgevaardigden worden aange
wezen. De helft daarvan wordt in 274 kiesdistricten
volgens het (Engelse) meerderheidsstelsel onmiddellijk
gekozen. De andere helft komt via de zogenaamde
„landslijsten" in de Bondsdag. De kiezer brengt dan
ook twee stemmen uit. De eerste voor de kandidaat
van zijn partij in zijn district. De tweede stem wordt
verrekend (volgens het systeem-d'Hondt van de groot
ste gemiddelden) op de „landlijst".
Om het Duitse kiesstelsel, dat dus een compromis
tussen het Engelse en Nederlandse systeem is, te be
grijpen, moet men nog weten, dat er een zgn. „vijf-
procents-clausule" bestaat. Deze clausule waarover
wij al enkele malen hebben geschreven beoogt splin
terpartijtjes uit de Bondsdag te weren. Alleen die par
tijen of groep partijen, die vijf procent van het aan
tal uitgebrachte stemmen op haar lijst verenigt of
die in drie districten haar kandidaat gekozen ziet, mag
in de Bondsdag zijn vertegenwoordigd. Deze clausule
geldt niet voor nationale minderheden, zodat de Denen
in Sleeswijk-Holstein b.v. maar één vertegenwoordiger
naar Bonn zouden kunnen sturen. In verband met deze
bepalingen kan men verwachten, dat de twee grote
partijen, de sociaal-democratische en de christen-demo
cratische partij, afspraken zullen maken met bepaald?
bevriende groepjes. Zij zullen aan deze dan „veilige"
kiesdistricten overlaten, zodat de kleine partijen de
clausule kunnen ontwijken. In ruil voor deze steun
moeten de grote broers natuurlijk van meestemmen in
de Bondsdag verzekerd zijn.
Er zijn nog twee dingen die men voor een goed be
grip van de situatie in het oog dient te houden. Ten
eerste, dat de rechts- en links-radicale partijen van de
stemming uitgesloten zijn. Dit geldt dus zowel vóór
de „Socialistische Rijkspartij" als voor de communis
tische, die beide verbodén zijn. Ten tweede, dat West-
Berlijn, dat formeel nog onder controle van de vier
vroegere bezetters staat, evenals voorheen 22 afge
vaardigden naar Bonn mag zenden. Deze 22 behoeven
niet rechtstreeks door de Westberlijnse bevolking ge
kozen te worden. Een benoeming door het stedelijke
parlement is voldoende. In de Bondsdag zelf tellen de
stemmen van de Berlijners niet mee. In de parlemen
taire commissies wel.
klT WAS DE technische kant van de zaak. Nu iels
over de te verwachten verdeling der zetels, zoals
de zaken er nu voor staan. Sedert de eerste
Bondsdagverkiezing ln 1949 is de onderlinge krachts
verhouding der partijen wel zeer gewijzigd. Toen wa
ren er elf partijen. Daaronder was de „Beierse partij",
die in het land van haar oorsprong alleen al 17 man
daten verwierf. De Centrnm-partij kreeg er 10. de
Beierse „Wirtschaftllche Aufbau Vereinigung" onder
leiding van dr. Loritz had er 12. de communistische
partij 15 en de „Duitse Rijkspartij" tenslotte 5 man
daten.
Vier jaar later zag het er zo uit, dat de „Beierse
partij", meer dan een half miljoen stemmen verliezend,
geen kans zag om ook maar één van haar 17 afgevaar
digden opnieuw naar Bonn te zenden. Voor de ko
mende verkiezingen heeft deze partij geen andere
vooruitzichten. De „Wirtschaftliche Aufbau Vereini
gung" is tot ieders hilariteit over de „goochelaar^
Lorit2 van de aardbodem verdwenen. Het „Centrum"
bracht het in 1953 nog tot 3 zetels, maar zijn kansen
zijn nu minimaal. Deze partij is ongetwijfeld te
gronde gegaan aan haar al te grote aandacht voor
de SPD. waarmee zij zich tegenover de CDU wilde
handhaven.
De ontwikkeling sedert 1953 heeft slechts vijf par
tijen en fracties ln de Bondsdag overgelaten: de CDU.
die met de Beierse CSU tot één fractie versmolten is,
de sociaal-democratische partij (SPD), de liberale FDP
(waarvan de fractie na een scheuring ernstig werd
verzwakt), de „Duitse partij" (waarbij de afgescheiden
liberale Bondsdagleden uiteindelijk terecht kwamen)
en het „Gesamtdeutsche Biock/Bund der Heimatver-
triebenen und Entrechteten".
Trewijl de CDU/CSU in 1949 slechts 31 procent d«r
geldige stemmen verwierf, schoot deze partij in 1953
tot 45.2 procent omhoog. Op die wijze kon de CDU'
CSU 245 van de 487 zetels met stemrecht in de Bonds
dag verwerven (nadat één Centrum-afgevaardigde
overgelopen was), zodat de CDU/CSU daar de absolute
meerderheid verwierf. Intussen is het aantal CDU-
zetels door de aansluiting van afgevaardigden van de
„Vluchtelingenpartij" tot 252 gestegen.
De SPD bleef In 1949 slechts 1,8 procent onder de
CDU/CSU. Met 131 mandaten bleven de sociaal-de
mocraten slechts 8 zetels onder de CDU/CSU. De gran
dioze „Aufschwung", die de CDÜ/CSU in 1953 maakte,
ging geenszins ten koste van de SPD. Het totaai-stem-
menaantal toen op dé socialistische kandidaten uitge
bracht. bleef slechts 0.4 procent onder dat van 1949.
Daarentegen had het CDU/SCU-succes katastrofale ge
volgen op het zetelaantal, dat de SPD verwierf. Deze
partij moest met 151 zetels genoegen nemen.
ALS MEN STELT, dat het uitgesloten is. dat de
CDU/CSU opnieuwe zo'n fenomenaal succes als
in 1953 behaalt, dan is dat niet zo'n moeilijke
prognose. Wat er in 1953 in West-Duitsland werd
vertoond, was iets unieks, iets „einmaliges" zoals ze
dat hier zeggen. Intussen is de stemming tegenover de
leidende, om niet te zeggen alleenheersende regerings
partij matter geworden.
Mat: dat is inderdaad de juiste uitdrukking. Nóch
inzake de binnenlandse-, nóch inzake de buitenlandse
politiek kan men wijzen op aparte mislukkingen en
fouten van het CDU/CSU-beleid, die katastrofaal op
de verkiezingsuitslag zouden moeten uitwerken. Zoals
het er nu uitziet, zal zelfs het feit, dat het prijspeil in
West-Dultsland voortdurend stijgt, niet eens een beslis
sende negatieve werking hebben. Maar er Is een al
gemene. niet nader te definiëren malaise-stemmins.
Zoiets van, dat men „oben" graag eens andere gezichten
ziet. niet alleen socialistische natuurlijk, maar een soort
„nieuwe mixture". Die stemming kan voor de CDU
CSU echter gevaarltik worden. Enerzijds zal het moei
lijk zijn de burgerlijke stemmen-reserve opnieuw, zoals
in 1953. naar de stembus te lokken. Anderzijds zal de
SPD waarschijnlijk nogal wat stemmen uit burger
lijke kringen verwerven.
Alles bjj elkaar is het aan te nemen, dat op de och
tend van 15 september de „stemkracht" van beide
partjjen ongeveer even groot bljjkt te zjjn. En van die
situatie tot een toevals-overwinning der SPD is het dan
nog maar een kleine stap. Adenauer werd In 1949 met
slechts één stem meerderheid tot bondskanselier ge
kozen. Dat moet men nimmer uit het oog verliezen. Bjj
alle plaatselijke verkiezingen, die er sedert 1953 zijD
geweest, was er een voor de CDU/CSU opmerkenswaar
dige tendens omlaag te bespeuren.
gelegenheid van de opening van Egvptes
nieuwe parlement, bij welke gelegenheid
hij ook de Brits-Franse aanval op Egypte
„de laatste dwaasheid van het imperia
lisme" noemde. Hij voegde hieraan toe:
„Onze overwinning betekent niet dal de
genen, die tegen ons vochten, nu de wa
pens hebben neergelegd".
Nasser noemde als de vier voornaamsie
gevaren van het ogenblik „een aanval op
i Syrië", van welk land Egypte de wens
om te komen tot een federatie zal beant
woorden; het feit dat Egyptes overzeese
tegoeden nog steeds bevroren zijn; de
propaganda-oorlog, die tegen Egypte
wordt gevoerd en de „zenuwenoorlog"
tegen het land.
Nassers rede, die twee uur duurde en
die op een rustige toon werd uitgespro
ken. was grotendeels gewijd aan een op
somming van de gebeurlijkheden van hef
laatste jaar. Het bevatte geen enkel num
mertje „vuurwerk" en geen enkel nieuw
argument.
Na de speech aangehoord te hebben
wérd het parlement, dat uit louter aan
hangers van de president bestaat, tot
5 augustus verdaagd.
Het Nederlandse Verbond van Vakver
enigingen heeft aan de raad van ministers
het volgende telegram gezonden:
„Het N.VV. is ernstig verontrust door
de aangekondigde verhoging van huurprij
zen met name van de Amsterdamse wo
ningwetwoningen, waarvoor steun i» ver
leend op grond van de beschikking 1950.
Evenwicht tussen huren van oude en
nieuwe woningen dreigt hierdoor ver
stoord te worden. Talloze gezinnen heb
ben dure nieuwe woningen betrokken in
de verwachting, dat deze vrijgesteld /ou
den zijn van de aangekondigde huurver
hoging. Deze gezinnen dreigen in ernstige
moeilijkheden te geraken. Het N V.V
dringt met klem aan op strikte beperking
van de huurverhoging voor de woning
wetwoningen gebouwd onder de steun
regeling 1950 tot wat verantwoord is ten
einde een evenwichtige verhouding tol de
huren van oudere woningen te bewerk
stelligen."
In verband met de aanstaande huur
verhoging heeft het bestuur van het
wijkcentrum Geuzenveld te Amsterdam,
een telegram gezonden aan de leden der
Eerste Kamer, waarin medegedeeld
wordt, dat de thans bij de bewoners aan
gekondigde huurverhoging 10 tot 24 pet
bedraagt. Voor velen, wier nieuwe hui
zen slechts enkele maanden geleden ge
reed kwamen, bedraagt de verhoging
24 pet. Het bestuur meent, dat een en an
der niet in overeenstemming is met de -
door de minister gegeven toelichting op
het bij de Eerste Kamer ingediende
wetsontwerp Het bestuur hoopt en ver
wacht, dat door de behandeling in de
Eerste Kamer een gunstige wending
moge komen in een zeer nijpend pro
bleem.
