TOLKIEN,
Bartoks
strijk
kwartetten
Franco, de troubadour van Capri
Leergang in fotografie
I
'ik,
cle fantast
ACTUALITEITEN
NIEUWE
GRAMMOFOON
PLATEN
Ritte!
11^ZATERDAG 10 AUGUSTUS 1957
VB
Het tweede deel van „In de
ban van de ringV
De seizoenen van de vaderland
se romanproduktie worden thans
getekend door het werk van een
Britse professor. Nu de herfst na
dert ligt het tweede deel van de
Ring-trilogie van de fantast Tol
kien voor ons; in het volgend
voorjaar zal zijn merkwaardige
boek in Nederlandse vertaling
voltooid zijn. Wie het eerste deel
„De reisgenoten" las en zich liet
meeslepen naar dat wonderlijke
rijk, de Midden-aarde, met zijn
mistige mythologie, zijn elfen,
dwergen, tovenaars, zwarte rui
ters, zijn huiveringwekkende na
tuurwonderen en bizarre poëzie,
heeft aan weinig bladzijden van
het tweede deel genoeg om op
nieuw onweerstaanbaar getrok
ken te worden door de unieke
sfeer die prof. Tolkien weet te
creëren.
Met ingang van liet nieu
we schooljaar wordt aan de
kunstacademie St.-Joost te
Breda een opleiding verbon
den voor fotografie- en film-
vormgeving. St.-Joost is de
eerste middelbare kunst
academie in Nederland, die
dit vak aantrekt, zodoende
is hier sprake van een pri
meur en van een gedurfd
initiatief bovendien, dat de
leiding van de jonge acade
mie aan de St.-Janstraat tot
eer strekt.
Eigen gezicht
*•- -u:
%f
En zo zien we hem in
gedachten in de nachte
lijke stilte van 't hoog
gelegen Anacapri, na
gedane taak, zittend op
de rand van het muur
tje bij de windmolen,
omringd door zijn vrien
den. Daar speelt
zingt hij toch waarlijk
maar het liefste, omdat
zijn kunst hem meer is
dan geld, al moet hij
ook leven. Maar leven
betekent voor Franco,
onze Franco, vooral zijn
eigen kleine eiland, zijn
meisje dat hij binnen
kort naar het altaar
hoopt te leiden, ên zijn
zangen: Tu, luna luna
tu, luna caprese
en M
Een muzikant is geen piloot
Aan een lang gekoesterde wens Is
nu voldaan met een integrale opna
me van Bartoks strijkkwartetten,
Het zijn zes werken waarvan het
ontstaan zich bijna over een men
senleeftijd uitstrekt. Het geheel open
baart de volledige groei en ontwik
keling van een der grootste muziek-
siheppers van deze eeuw. Want juist
in dit domein heeft Bartok, zijn
eigen aard en traditie getrouw zich
het volledigst uitgesproken.
Hoewel vorm en bezetting de in
timiteit oproepen van de kamermu
ziek zijn deze zes kwartetten van
niet minder betekenis dan van een
Tschaikowsky b.v. die met zes
Symfonieën alle concertpodia der
muziekwereld overrompelde, hetzij
onder de roemruchte titel van „De
Pathetische" hetzij met andere ro
mantische symbolen. Bartoks kwar
tetten bezitten geen titels en hun
klank speculeert niet op de volks
gunst. Zij zijn muziek zonder méér
ook al gaat er een wereld van in
nerlijke belevenis onder schuil.
Bartok was een te ingekeerde natuur
een te hermetisch gesloten intellect
om met extra-muzikale motieven naar
buiten te treden. En juist de intimi
teit zowel als het raffinement van
het snarenspel was bijzonder geëi
gend om zijn eigen gemoedssnaren
tot de uiterste spanning op te voe
ren. En zolang de strijkkwartetvorm
door de componisten der laatste
twee eeuwen werd beoefend is van
deze intieme beleving steeds sprake.
Een zeldzaam meesterschap vergt
het voor een muziekschepper om
zich in het strijkkwartet uit te spre
ken en dat meesterschap is een
balans tussen affectieve en ratione
le factoren die aan het scheppings
proces een zekere classiciteit ver
lenen tvaartoe maar weinig compo
nisten in staat zijn. Zelfs een overi
gens niet onbeduidende figuur als
Grieg kon ondanks herhaalde pogin
gen deze top niet bereiken. Een
Haydn en Mozart waren door de ga
lante aard van hun hoofse omgeving
en de daarnaar gemodelleerde salon-
muziek bijna voorbestemd om zich
in het snarenspel uit te spreken.
Zelf kwartetspelers zijnde, dagelijks
Het is de sfeer van een vage prehis
torie waarin evenwel de hoofdfiguur
Frodo, met allerminst vage trekken
getekend is. Frodo de Hobbit ja, wat
Hobbit is valt niet in een paar woor
den te zeggen: een mens van een zeer
klein postuur, maar een mens van
„ras" wiens nonchalante heldenmoed
hem misschien het meest verwant doet
zijn aaneen Engelsman Frodo
is ook in dit tweede deel het middel
punt van wonderbaarlijke, angstaan
jagende avonturen. Maar temidden
van de magische wouden en dreigende
toververschijningen blijft hij volstrekt
reëel, de mens die de maat der wonde
ren bepaalt.
Het is ondoenlijk de avonturen van
Frodo en zijn reisgenoten op weg naar
het monsterlijke „hol van de leeuw"
dat Mordor heet na te vertellen.
De strijd om de Ring, die over het
heil en het verderf in de wereld be
slist, is nu in volle gang. Frodo is met
de Ring het land van verschrikking
binnengedrongen om haar te vernie
tigen in het vuur waaruit zij in de
oertijd gesmeed is en zo te voorkomen
dat zij door de boze geesten misbruikt
wordt.
Reeds aan de grens wordt Frodo
met zijn reisgenoten overvallen door
een duistere horde aanvallers, welke
zij na een wanhopig gevecht weten
terug te slaan. Voortdurend bedreigd
en vervolgd zet hij met zijn knecht
Sam zijn tocht voort. Zij beleven een
reeks avonturen nog spannender en
met nog meer afwisseling dan in het
eerste deel.
Het zou Tolkien oneer aandoen, de
mening te huldigen als zouden de ge
beurtenissen op zichzelf, de waarlijk
Homerische gevechten, de fantastische
ontmoetingen, de poëtische idyllen, de
waarde van zijn roman bepalen. Die
waarde wordt bepaald door Tolkiens
ongeëvenaarde talent, zich in te leven
in een wereld die ver van de onze af
ligt, zijn veelzijdig vermogen om tot in
details van geografie, historie, taal.
naamgeving, die suggestie van een
aparte vreemde wereld werkelijk te
maken. Dat, en de Rabelaisiaanse bra
voure waarmee Tolkiens fantasie de
kloof tussen onze wereld en die van
Frodo wijd geopend houdt, maakt zijn
boek tot een der meest overrompelen
de kunstwerken van deze tijd.
hun adellijke heren omgevend met als
zijden klederen ruisende muziek en
vervuld door alle vormengladheid,
charme en finesse der Rococo was
voor hen het strijkkwartet een edel
amusement van vier stemmen die als
het ware in een zeer onderhouden
de, geestrijke en weloverwogen con
versatie gewikkeld waren. Een halve
eeuw later, toen Beethoven pruik en
staatsiedegen naar het panopticum
slingerde verkreeg het strijkkwar
tet een meer menselijke betekenis.
Ander geluid.
Na nog even in zijn eerste kwar
tetten bij de geest van zijn grote
voorgangers vertoefd te hebben,
hoort men al spoedig een ander ge
luid doordringen van meer individue
le aard gelijk in zijn symfonieën
en sonates. De toonkunst ais edei
klankenspel heeft afgedaan en het
tijdperk van een algemeen-mense
lijke belevenis in melodie en samen
klank is aangebroken. Heel de le
vensavond van Beethoven wordt ge
huld in de klank van het strijkkwar
tet waarin heel de weemoed van
het afscheid is besloten en de oude
vormgeving verbrokkelt en verindi-
vidualiseert tot een hymnische on
eindigheid. Maar bij deze subjectie
ve gevoelsontlading bleef een sterk
vormbesef bij Beethoven overheer
sen en hij voor het eerst bracht een
noodzakelijke binding tussen de de
len onderling door verwante motie
ven.
Eén componist is er geweest na
Beethoven die hem op deze weg ge
volgd is: César Franck. Eén is er die
tot aan de aanvang van de nieuwe
eeuw, het strijkkwartet met nieuwe
klanken en ongekende vormen heeft
verrijkt. Eén strijkkwartet is er
sinds Beethovens Opus 135 gescha
pen waarin de vier snaarinstrumen
ten een melodiek uitzingen in vier
organisch gebonden delen die als
vraag en antwoord in een gesprek als
oorzaak, handeling en gevolg in de
mrde der logica uit elkander voort
vloeien en zulks met een bloeiende
en zingende klank welke veelal aan
die van het orgel herinnert waaraan
deze componist zijn hart had ver
pand.
Bij de aanvang dezer eeuw zijn het
Debussy zowel als Bartfok geweest
die het spoor van Beethoven of
Franck, of van beide hebben gevolgd.
Bartok vooral stond geen ander
klankidioom voor de geest dan dat
van de strijkinstrumenten zelf, ge
voed als zijn muziekgeest was in het
land van tziganen, cembalospelers,
violisten, altspelers, cellisten en
contrabasspelers.
Vanaf het eerste strijkkwartet ont
staan bij de aanvang dezer eeuw tot
aan het laatste, even vóór de oor
log in Boedapest geschreven, nemen
we steeds die uitgesproken drang
waar om het spel der vier snaar
instrumenten te verrijken met on
gekende klankcombinaties en om
de vorm een eigen aanzien te ge
ven. Dat de melodiek daarbij door
de Hongaarse volksmuziek wordt be
ïnvloed spreekt haast vanzelf bij een
componist die een leven lang een
bijna systematische strijd heeft ge
voerd om het behoud van inheem
se Hongaarse zowel als Balka-
nese volksliederen.. Duizenden en
nog eens duizenden werden door
hem verzameld uit de volksmond op
getekend. ten dele door de indrin
gers in zijn land vernietigd, ten de
le gered en met grote nauwkeurig
heid geregistreerd.
Toch is deze beïnvloeding niet zo
danig geweest dat ze tot enig cliché
aanleiding zou hebben gegeven. Eer
der kan men zeggen dat de vrijheid
en bewogenheid der Slavische mu
ziek hier aan ritme, melodie en sa
menklank een ongewone stuwkracht
verlenen. Zelfs bij vier snaarinstru
menten blijkt het dan mogelijk om
hier de klank tot een rossig vuur
te doen ontsteken waarvan de fon
kelingen een sterk-bewogen passie
verraden. Maar Bartok bedwong de
ze passie, of datgene wat hem in
wendig verteerde en zijn geest tot
het eind van zijn leven als in een
hermetisch-gesloten ruimte gevangen
hield, door een bijna pijnlijke nauw
gezetheid in het berekenen of bere
deneren van klankeffect en vorm.
Deze componist was tegelijk mathe
maticus en architect en hij bere
kent de ruimte- of tijdwerking ta
bellarisch.
Zo doet hij ieder deel van het' Ve
kwartet het omvangrijkste der
zes volgen door een becijfering,
welke de duur van het stuk in se
conden berekend aangeeft.
Hier blijft dus voor de kwartet
spelers geen enkele vraag omtrent
tempo onbeantwoord, maar we moe
ten eerlijk getuigen bij het sublie
me spel van het Juilliard- en Vegh-
kwartet thans door Philips en Co
lumbia geregistreerd op drie L.P.-
platen x) geen chronometer in de
hand te hebben gehad om de rigou
reuze tijdstabel van Bartok te verifië
ren. Overigens moeten we onder men
sen van vlees en bloed waaron
der men artiesten en kwartetspelers
wel rekenen mag nog de eerste
ontmoeten die na het spelen van het
le deel van dit Ve kwartet uitgere
kend op zeven minuten vier en een
halve seconde de finish passeert.
Beter ware het zulk een muzikant pi
loot te doen worden:
x) Columbia III-IV is 1267; V en
VI is 1285.
Philips 1 en II is A 01153L.
Marius Monnikendam.
Begrijpelijk is, dat bij de ontwik
keling van dit initiatief een berg
moeilijkheden overwonnen moesten
worden en dat men zich alvorens
doel en werkwijze van deze vijf
jarige cursus vast t^ leggen, inter
nationaal oriënteerde. De weerslag
van deze oriëntatie werd de be
langstellenden en belanghebbenden
gepresenteerd op een foto-tentoon
stelling, waaraan belangrijke Euro
pese foto-scholen deelnamen. De
sectie fotografie van de Ecole com
munale des arts et metiers te Ve-
vey; de Kunstgewerbe-schule der
Stadt Zurich, Bayerische Staat-
lehanstalt für Photographie te
Munchen, de Folkwang Werk-
kunstschule der Stadt Essen en de
Staatliche Schule für Kunst und
Handwerk te Saarbrücken zonden
werkstukken in. Uit de ervaring
van de scholen heeft de Kunst
academie St.-Joost bovendien volop
kunnen putten om deze nieuwe
leergang gestalte te geven.
Het doel van de opleiding Is jon
gelui gereed te maken voor het
vervullen van zelfstandige of lei
dinggevende plaatsen in die beroe
pen, welke de goede vormgeving
van fotografie en film en haar
randgebieden (waarbij o.m. aan
televisie is gedacht) omvat. Daarbij
zal uiteraard grote aandacht wor
den besteed aan de creatieve fac
tor bij de bepaling van de vorm
geving. Aan de technische vaardig
heid zal uitermate veel aandacht
worden besteed; eveneens zal de
leerlingen een grote hoeveelheid
technisch begrip worden bijge
bracht. Toch moet men daaivij
steeds bedenken, dat dit alles
slechts middelen zijn, waarmee de
leerling op de duur eigen visie,
expressie en creativiteit vorm kan
geven.
J',
Aan deze mensen zal in de toe
komst grote behoefte blijken te be
staan. Foto en film hebben in de
loop der jaren hun eigen gezicht
gekregen en talrijk zijn de specia
lisaties, die vakmensen vereisen.
Het is b.v. heel wat anders om
mode-fotograaf te zijn als om iets
te presteren in de foto-journalis
tiek. Degeen, die zich wil ontwik
kelen als filmcamera-man moet
aan geheel andere eisen voldoen
als degeen, die als mixer bij de te
levisie in ijl-tempo keuze moet ma
ken uit vijf, zes voor hem verschij
nende beelden. Voor al deze mo
gelijkheden (en er zijn er nog tien
tallen zoals teken- en reclamefilm,
industrie-fotografie etc.) wordt in
de cursus van St.-Joost de basis
gelegd van waaruit de leerling met
einddiploma zich verder ontwikke
len en specialiseren kan.
Al is het probleem bij de aan
vang van deze cursus nog niet op
portuun, toch houdt de leiding van
de school er nu reeds rekening
mee, dat zij, naast een vaste kern
van enkele Ieraren, gast-leraren
zal dienen aan te trekken om de
specialité's te onderwijzen. Daartoe
zijn reeds de nodige contacten ge
legd. Polygoon b.v. is gaarne ge
negen aan deze opleiding medewer
king te verlenen. Contacten be
staan er ook reeds met de K.R.O.-
televisie, die eveneens medewer
king toezegde. Beide instituten
juichten deze opleiding ten zeer
ste toe. Zo zullen er ook gast
docenten van de buitenlandse foto
pers worden uitgenodigd voor het
reportage-werk.
Het is bovendien de bedoeling de
leerlingen van deze cursus alge
meen te vormen. Het eerste jaar
zal zeer in het bijzonder in dit
teken staan. Kunstkennis in het
algemeen, kunstgeschiedenis, be
grip voor literatuur en muziek, in
zicht in beeldhouw- en schilder
kunst zullen de leerlingen deels
theoretisch, deels praktisch worden
bijgebracht. Zodoende hoopt de
leiding van de school mensen te
vormen, die op 't terrein van de
kunst en haar vormgeving breed
georiënteerd zijn en die bovendien
in staat zijn bewust en daardoor
kritisch te staan tegenover allerlei
kunstuitingen.
Het laat zich begrijpen, dat deze
opleiding een zeer kostbare wordt.
Aan materialen zal de cursus veel
geld verslinden, nog meer wel
licht aan moderne accommodatie.
Het geval wil, dat de kunstacade
mie St.-Joost reeds jaren de be
schikking heeft over een perfect
geoutilleerde fotografie-afdeling,
die zij voornamelijk benutte voor
het vak reclame. Er is een behoor
lijke opname-ruimte, er is een aan
tal donkere kamers voor foto en
film. Dat men met deze outillage
voor de nieuwe leergang kan vol
staan, lijkt uitgesloten. Er zal
meer apparatuur moeten komen.
De materiële basis voor de cursus
ligt er echter reeds en dat heeft
waarschijnlijk ook de beslissing
over de nieuwe leergang voor het
betreffende departement in Den
Haag vergemakkelijkt.
De mogelijkheid tot uitbreiding
is er bovendien. Niet in het histo
rische gebouw Occrum, waarin de
kunstacademie is ondergebracht.
Wel in een terrein achter de
school, waar eventueel een nieuw
gebouw kan worden opgetrokken.
De energieke directeur Slee wees
naar die open ruimte met iets van
verlangen in zijn gebaar. In ge
dachten zag hij hier reeds een film
studio staan
- i
y;.
S' v//
N.a.v. „In de ban van de ring", deel II.
„De twee torens", door prof. J. Tolkien.
Vertaling Max Schuchardt. Uitg. Het
Spectrum, Utrecht.
Ik heb een zwak voor
Franco's kleinkunst gekre
gen.
Nee, niet al in Rome,
waar hij deze winter, als
de temperatuur mild was,
op de rand van een fontein
neerstreek en zijn gitaar liet
zingen. Op die momenten
liet het geld hem koud. Dat
kreeg hij op de betaaldag
wel in Sheherezade, de dure
nachtclub in Rome, waar hij
na middernacht stemming
moest brengen, als het grote
orkest er zijn afscheidsme-
lodie had laten horen. Op
dat pleintje speelde en zong
hij louter uit liefde voor het
lied, dat deels uit Napels,
deels uit Capri stamde. Het
lied. waarvan hij een enkele
reeds bij de broeders op het
internaat had geleerd en dat
hij voor grote mensen ge
schikt had gemaakt. Zoals
dat versje van de katjes
op Capri.
Onze ontmoeting dateert
van de lente daarna, op Ca
pri. Wel betaalde Rome veel
beter, maar zijn hart trok
naar het meisje, dat hij bin
nenkort zijn vrouw mag
noemen. Daarom ziet de
Eeuwige Stad hem voorlo
pig niet terug.
Het kleine Capri is zijn
vaderland. Een geboren Na-
pqlitaan voelt zich immers
óók pas op de tweede plaats
Italiaan. Dicht daarbij is
Franco geboren. „Meta di
Sorrento". Maar op nauwe
lijks driejarige leeftijd stak
hij de baai over naar Capri.
En daar is hij sindsdien ge
bleven. Wat weet hij van
die eerste jaren af?
Op Capri kreeg hij zijn
opvoeding in het weeshuis
voor zeelieden. Zijn vader
had hij nl. al heel vroeg
verloren. Acht jaar lang ge
noot hij op S. Margherita
Ligure zijn opvoeding. Ook
in de muziek. Zong hij er al
niet in de Scola cantorum?
Hij plukt er nu de vruchten
van, want geschoold is zijn
stem en geschoold zijn vor
ming der vocalen. Nóg ho
ren we hem zingen het eer
ste lied, dat ons stil maakte
en dat hij nog vele malen
in de komende dagen zou
herhalen: Tu. luna luna tu,
luna caprese.
Waar we Franco leerden
kennen? Dat was in een van
die karakteristieke steeg-
straatjes, die als vangarmen
van de inktvis van het
drukke pleintje uitgaan. Op
dat pleintje klopt het hart
van Capri, van zijn bewo
ners en.van zijn bezoe
kers.
Meer geluk dan wijsheid
kon het heten dat we juist
daar, in dat spelonkje „II
Grottino", waren afgedaaid
om er wat te eten: een in
tiem eethuisje. Franco stond
aan de onderkant van het
kleine trapje, vlak bij de
jngang. Want je viel er als
het ware met de deur in
huis. Met zijn gitaar rus
tend op de omhooggeheven
knie, de voet op een stoel,-
sport, begeleidde hij zijn
cansoni, zijn chansons. Öf
eigenlijk is begeleiden niet
eens het juiste woord. Nee,
zijn snarenspel onderstreep
te niet enkel, maar maakte
een integrerend onderdeel
van zijn kunst uit. Het
klankvolume van zijn stem
vulde de betrekkelijk kleine
ruimte, maar domineerde
niet. Zorgvuldig woog hij
af.
Maar dat drong eerst la-
IWlil
ter tot ons door. Bij die eer
ste stappen naar het mid
dagmaal gingen we hem
achteloos voorbij. Och, er
zijn wel meer van die tok
kelende lokvogels in de eet
huisjes van Capri. En Fran
co vröeg niet in eerste in
stantie om aandacht. Zijn
lied was hem lief en zijn
gitaar behandelde hij als
een troetelkind, dat op ge
geven tijden wel eens een
draai om de oren kreeg, uit
liefde. Want dan ritsten
Franco's vingers van de
snarenserie naar en op het
edelhouten klankbord in een
virtuoos muzikaal spel. heen
en terug, om even later
weer liefelijk of melancho
liek. en dan weer een tikje
sentimenteel al naar het
uitkwam in harmonie het
geluid van zijn stem te om-
ramen.
Die eerste keer werden
we al stil van Franco's
zang en spel tijdens het le
pelen van de Suppa di Ver-
dura. een soort dikke groen
tesoep, die we al eerder el
ders in Italië hadden weten
te waarderen. Maar toen
wisten we nog niet, dat we
deze 25-jarige jongeman tot
troubadour van Capri zou
den willen uitroepen. Wel
vroegen we ons reeds af,
waarom deze talentrijke en
vaak in zichzelf gekeerde
Caprees zich met optreden
in deze entourage verge
noegde.
Veel weten is veel begrij
pen. Daar kwamen we later,
toen we rustig op een ter
rasje hadden gezeten en we
via een handige vrouwelijke
tolk iets van zijn ieven en
zijn aspiraties vernamen.
Op Capri woonde zijn liefde,
alleen op Capri was hij zich
zelf. Maar het eiland bood
weinig mogelijkheden voor
zijn kunst. Enige jaren lang
bad hij op Anacaprf. het
tweede, hooggelegen stadje
van het eiland, een atmos
feer van mijmering of in
tiem beleven van het Na-
lllil'lillll
poütaanse of Caprese lied
gebracht. Dat was in „Casa
rossa". Dat wonderlijk ge
noeg binnen een museum
entourage een soort nacht
club huisvestte.
Sinds verleden jaar is dat
veranderd. Er is enige uit
breiding gekomen, lawaai-
jazz en nieuwste dansrage
hebben van de intieme sfeer
een kakofonie gemaakt „om
den wille van de smeer".
Deze tijd vraagt aanpassing,
zegt men. En zo is met de
oude garde der bezoekers
ook Franco verdwenen. Nu
naar een eethuisje.
Hii is er ons niet minder
om. deze ruige knaap in zijn
eenvoudige trui. Nog zien
we hem voor ons, aanvan
kelijk de indruk makend
dat hij louter con amore
zong. Dan scheen hij vol
strekt los van zijn omgeving,
met een embryo van extase
in zijn turende ogen. Zijn
warm geluid kende geen
bravoure en weinig fortis
simo, maar zoveel temeer
modulatie. Natuurlijk, de ex
pressie van tekst en toon
neigde wei eens naar sen
timentaliteit. Daar was hij
nu eenmaal Napolitaan voor.
Maar ook in andere genre s
was hij thuis. En wat voor
ons zeer voornaam was: zijn
lied en spel en optreden
droegen het stempel van be
schaving en niettemin van
bescheidenheid.
Van de stemming der
eters hing het af. of hij uit
zijn verlorenheid zichzelf
terugvond. Zodra het geroe
zemoes vager werd scheen
als vanzelf het geestelijk
contact gevonden. En ver
dwenen was dan het glimpje
melancholie uit Franco's
ogen. Het ene lied na het
andere, soms bij wijze van
bescheiden serenade aan een
tafeltje, ging de atmosfeer
veroveren en de gasten in
verrukking brengen. Heel
Capri wist dit al en de por
tiers van de grote hotels
brachten er vaak hun klan
ten heen, als ze vroegen
liet
om een beschaafde maar
sfeervolle omgeving, waar
ook gezelligheid heerste.
Alleen op verzoek
Franco ook wel een beken-
de opera-aria horen maar
liever niet. Zijn hart gaat s
in de eerste plaats uit naar
het melodieuze chanson,
naar het bezingen van lente H
en liefde en maan. Luna
caprese
Die maan had hij ook wil-
len bezingen, toen hij een
van de vijf uitverkorenen
was bij een concours voor
de Italiaanse televisie, maar
hij moest enkel zijn virtuo- |e
siteit op zijn instrumenten
demonstreren. Hetgeen hij g
dan ook deed. Maar zijn s
beweeglijke vingers roffel-
den het slagwerk erbij en
met de mond, die ook ver-
rukkelijke imitaties kan
voortbrengen, vervolmaakte
hij het geheel tot een en
semble van een trio
was er verrukt over.
kan
Men
Artistieke
OP 16 AUGUSTUS wordt dr. P-
Ritter vijfenzeventig jaar. Voor l>e
is dit feit aanleiding om een pu0'.^
zetten achter een ruim twintigjar/"
activiteit als radio-spreker over U
ratuur. De Utrechtse professorszo0^
P. H. Ritter had voordien al het,11®
dige gepubliceerd om zijn naam
belangstellenden in de literatuur t j
kend te maken; zijn pionierswerk
de boekrecensie
voor de micro
foon en daar
mee plotseling
voor een enorm
veel breder pu
bliek bracht
heeft echter de
naam Ritter
nagenoeg tot
een begrip ge
maakt Toege
geven dat niet
bij alle litera
tuurbeoefe
naren de eer
bied voor Rit-
ters werk altijd even groot
geweest het heeft lang êe
duurd eer de apert onrechtvaardig
hoon uit de dagen van Ter Braak e"
du Perron plaats maakte voor 't i"'
zicht dat het nieuwe communicatie'
middel zonder meer Ritter's genre v""
verantwoord populariseren eiste
hoe het zij, Ritter heeft zich weten
handhaven met zijn fijne literaire
voeligheid, zijn aristocratisch gevofj
voor stijl en voordracht, zijn openhel"
voor het nieuwe dat fn hem, wie0®
jeugd nog in de vorige eeuw lag, nin1'
mer een afwijzende oudere aantrof f
aantreft. Hoevelen tot de geregelie
luisteraars van dr. Ritter behoor"
hebben, is moeilijk te schatten. D.
tallozen met dankbaarheid aan zü11
pioniersarbeid in dienst van de muze
zullen terugdenken staat vast.
Negerbariton
EEN AUDITIE, DIE DE THAN5
34-jarige Amerikaanse negerbarit°n
Henry Blackmon jr. in augustus 19®®
te New York mocht geven voor R°*
bert Breen, directeur en regisseur va15
de „Everyman Opera Company" r"
het grote gezelschap, dat toen al meet
dan drie jaar met George Gershwin's
„Porgy and Bess" op pad was bete'
kende een totale en definitieve omkeef
in het leven van dezë sympathieke
begaafde bariton. Zoals zo vaak 2e'
beurt, dat een groot musicus voor''
komt uit een muzikale familie, deZe
Henry Blackmon vormt daarop eeil
uitzondering. Zijn grootouders hadde"
een orgel, maar hij had er n°°li
iemand op zien spelen. Zijn belan2'
stelling voor de muziek dateert uit be
begin van de Tweede Wereldooi'!0^'
Hij studeerde aan de Shaw Univers1^
ty toen hij in 1942 opgeroepen
voor dienst in het Amerikaanse les'
<d
aÉ(<
waar hij achter de frontlinie de S'
ol'
daten moed inzong met zijn repel'
toke
..■^s x-.v
van vier hartveroverende liedjeSl jjj»
het gevolg, dat hij bij zijn de!ïl°rVS'
satie in 1945 een grote
podiuh1" zjjji
ring had opgedaan. Toen beg0" ^lj
lange en zware zangopleiding. r(lee
in 1951 afsloot. En sinds de
met Porgy and Bess, die vori^.^,
juni in Amsterdam werd b
geeft Henry Blackmon recital"' Jt
dag 11 augustus, d.w.z. morge"'
hij een recital in de Kurzaal te ^t<
veningen, begeleid door zijn <y
Een veelzijdig programma,
ren omvat van Bonocini, n v
Handel, Beethoven (de cyclus .jp£'
ferne Geliebte"), Respighi,
(„Maegdekensdans" en „Mii0
siet mi ovel aen*. beide in h'etL0i
lands), Dougherty, Barber en T1^ ir
H. Kerr Sr. Vol belangstell1"^ ,i«
Nederland dit recital aanhore"
verdere carrière van Henry
volgen.
V
•I'll
Aio
