Guy Laroche
een Sprookjes-fee
BROOD IN BAREITEN
Vrouwen
Varia
uit PRAAG
Saterdag 10 augustus 1957
Voor Balenciago
was de
Marquesa
Atoom
Miss Europa 1957
De mode roert de trom
Mode-rebellen
Goedennacht
Ook in Praag is de modewereld
voortdurend op zoek naar jonge,
talentvolle ontwerpers. En bij die
jacht krijgen praktisch alle ne
gentienjarigen een kans Fantasie,
goede smaak en gevoel voor mode
tellen daarbij meer mee dan het
bezit van het einddiploma van een
middelbare school. Voor onze be
grippen mag dat laatste misschien
wat moeilijk te verteren zijn. Wil
len wij echter toch een poging in
die richting wagen, dan zullen wij
vooral moeten bedenken dat de
mode in deze contreien van ouds
her steeds een sterk ambachtelijk
karakter heeft gedragen.
dL
Vertrouwen
Blik
van een vose
Geen ééndagsvliegen
HOEDENFABRIKANTEN ZIEN
Modefantasieën
®en leerling van de vijfde klas drapeerde deze japon voor een zangeres of
voordrachtskunstenares.
Het is om dat technisch kunnen te
bevorderen vooral, dat er in 1949 in
Praag een modevakschool werd op
gericht, die een onderdeel vormt
van de afdeling textielkunde aan de
school voor kunstnijverheid. Jonge
lui die hiervoor in aanmerking
komen, mogen zich op een studie
van zes jaar voorbereiden: vijf jaar
°P de schoolbanken, en daarna nog
eens een jaar onder leiding in een
bedrijf.
Toch hoeft de toekomstige werk
gever niet te vrezen dat de handen
van de bij hem gedetacheerde leer
lingen helemaal verkeerd staan.
Integendeel: reeds tijdens hun
schoolopleiding hebben zij be
halve modetekenen en de theorie
van hun nieuwe vak ook het een en
ander over de massafabricage ge
leerd, want dat is vooral de richting
waarop hun opleiding in eerste in
stantie is ingesteld. Het is hiervoor
ook, dat het ministerie voor de
industrie van verbruiksgoederen aan
deze school zelfs een atelier ver
bonden heeft waar goede coupeurs,
naaisters en modistes de leerlingen
meteen laten zien wat er in werke
lijkheid van hun modefantasieën
terecht komt. Daarnaast krijgen
deze leerlingen eveneens de kans, de
door hen uitgekozen stoffen zelf te
verven om zodoende tevens enig
inzicht te krijgen in de technologi
sche achtergrond van het modevak.
Wereldveroverende creaties wor
den door de jeugdige modekunste
naars over het algemeen nog niet
gemaakt. Hun opleiding is daarvoor
teveel gericht op het ontwerpen van
kleding die voor de massa bereik
baar is. Toch neemt dit niet weg, dat
ook een leerling van deze confectie-
vakschool zich plotseling gegrepen
kan voelen door de opdracht om een
japon te ontwerpen voor een zan
geres of een voordrachtskunstenares.
En dat hij daarbij teruggrijpt op een
voorbeeld van de klassieke oud
heid
ELSE D.
Twaalf ambachten en
dertien ongelukken" kan
men niet toepassen op
Guy Laroche, die na als
verkoper te zijn begonnen,
kappersbediende werd in
een der eerste coiffure
zaken en zich in het voor
jaar als couturier ves
tigde.
Een gedeelte der Parij-
se pers juichte hem he
melhoog toe, deed dit bij
zijn tweede collectie ook,
hoewel niet zonder enige
verlegenheid.
Hoe het ook kwam,
weet ik niet maar het bo
vengenoemde spreek
woord schoot me te bin
nen toen ik zijn ontelbare
modellen met ronde rug
gen voorbij zag gaan. La
roche evenals zoveel van
zijn collega's, maakt mo
dellen die absoluut on
draagbaar zijn voor vrou
wen die niet zo recht als
een plank zijn. Boven
dien, en ook daarin is hij
niet de enige, geeft zijn
lijn een ronde rug. Alleen
de broodmagere manne
quins kunnen dergelijke
toiletten dragen. Eigenlijk
dienen deze jurken dus
voor niet veel anders dan
vlagvertoon en dat doet
de tijd die er aan besteed
wordt om ze te bekijken,
erg lang lijken.
In deze collectie enorm
veel van wat vroeger re
formjapon werd genoemd,
een soort van overgooiers
dus waar een blouse on-
ider wordt gedragen,
meestal in afstekende tint.
De kleuren in dit huis
gaan van oranje naar
abrikoos om te eindigen
met lichte mosterd.
De tailleurs hebben in-
gerimpelde rokken en wij
de korte jasjes. Zelfs de
mannequins leken er
enorm breed in. Andere
hadden in de rug plooien
die maakten dat het jasje
een grote enveloppe leek
met puntige lange klep. Op
de plek waar een lak-
stempel moest zitten was
een knoop gezet. Dit en-
veloppe-idee werd ook
nog op een andere manier
toegepast en wel door bij
elkaar gehaalde plooien,
ook in de rug, die dus
schuin toe liepen en daar
met een onnozel bandje
werden bijeen gehouden.
Er waren rechte jasjes
die van voren iets korter
waren dan van achteren
en mantels die breed en
zwaar hingen als ouder
wetse herenreismantels.
Bij enkele japonnen was
als garnering van boven
tot beneden in het mid
den een band stof ge
regen.
Bepaald aardig was een
baret van banden dof leer
die door elkaar waren ge
vlochten, maar een enkele
baret op een hele collectie
tailleurs, mantels en ja
ponnen lijkt toch wel wat
weinig.
Nu zoveel beroemde
huizen, de een na de an
dere, gedwongen werden
te sluiten, is het aantal
grote couturehuizen sterk
verminderd. Toch lijkt het
een slechte politiek het
koste wat het kost weer
uit te breiden en daar is
men op het ogenblik mee
bezig.
DINY K.—W.
Hij mag dan de Picasso van de haute cou
ture worden genoemddit neemt niet
weg dat bij Balenciaga steeds een groot
respect aanwezig is voor de klassieke lijn
zoals ook deze combinatie van een witte
wollen japon met een geruite
mantel bewijst.
leidster van de Praagse modevakschoolprofessor Ikova* vervaardigde
crèmekleurige complet van een japon, driekwart lange peller ine en hoed
Voor de kleine Balenciaga was
de marquesa de goede sprookjes-
fee. Zo dikwijls al had hij haar
voorbij zien gaan in alle glorie van
haar door paarden getrokken rij
tuig. Maar toen, die zondag, toen
zij de trappen opging naar de ver
weerde Baskische dorpskerk, kon
hij zijn bewondering niet langer
bedwingen. De plotselinge uitroep
van een kind, die de marquesa
kijken deed. De verrukking om
haar prachtig wit tailleur dat een
schepping was van het Parijse
modehuis Drecoll. Een verrukking,
die allerminst in overeenstemming
was met de grove kleren die dit
dorpskind zelf droeg. Die tegen
stelling maakte de markiezin
nieuwsgierig.
De vader van dit kind had zich die
zoon eigenlijk zo helemaal anders ge
droomd. Een jongen die zou zwemmen
en vissen. Die dwaze streken zou uitha
len met de andere jongens van hun
kleine vissersdorp. Vader Balenciaga
was daar kapitein van een plezierjacht,
maar in plaats van met hem de zee op
te gaan, kon de jongen dagenlang thuis
zitten en een meisjesachtig spel dromen
met naald en draad. Wie hem daarin
aanmoedigde, dat was zijn moeder. Doch
eike keer als kap'tein Balenciaga thuis
kwam zei hij daarom weer iets nadruk
kelijker: „Vrouwenwerk.... bah!" Toen
diezelfde jongen zijn veertigste verjaar
dag vierde, was hij een der sterren aan
het firmament van de Parijse haute
couture. Aan de wieg van die ontwik
keling had de Spaanse marquesa ge
staan, die voor de buitenwereld het
enige aan elegance betekende wat dit
vissersdorp bezat.
Eerst had zij hem wat laten vertellen.
Zo maar, over thuis en over zijn lief
hebberij in het spel met naald en draad.
Maar al spoedig speurde die markiezin
in deze wat stugge, dromerige jongen
de mogelijkheid van een verborgen ta
lent. Of hij voor haar een kopie zou
willen maken, vroeg zij hem, van dat
witte tailleur waarin zij naar de dorps
kerk zou willen komen. Enkele dagen
later werd er voor de jonge Balenciaga
een rol bezorgd van een weefsel, zo
kostbaar als nog niemand in dit dorp
ooit bezeten had. Behalve dan de mar
kiezin.
Over het leven van een eenvoudig
dorpskind had een lieve, goede fee haar
toverstaf gezwaaid
Dagenlang hadden zijn jonge, soepele
vingers het weefsel bewerkt dat de
markiezin hem gezonden had. Tot op de
seconde beheerst, uit angst dat een ver
keerde beweging alle moeite vergeefs
zou doen zijn. Het werd geen resultaat
dat ontwerper Balenciaga tegenwoordig
als geslaagd zou beschouwen, maar ook
nu nog, na een halve eeuw, is de belo
ning die hij ervoor ontving, voor Balen
ciaga onvergetelijk de markiezin droeg
zijn tailleur in het openbaar. En aan
ieder die het weten wilde liet zij dui
delijk blijken hoezeer zij verrukt was
over dit kinderwerk. Toch is de loop
baan die daarop volgde in zijn eerste
helft allerminst glorieus geweest.
Wat de toverstaf van de markiezin
vooral gegeven had, dat was vertrou
wen. Vertrouwen ook bij de vader in
de capaciteiten van zijn zoon. En boven
dien een vakantie in Parijs. Een jonge
Bask, die niet om boekenstalletjes dren-
telde en museums bezocht. Voor hem
waren er de grote modehuizen van die
tijd Doucet., Worth en natuurlijk ook
Drecoll. Daar zag hij voor het eerst wat
werkelijk mode was. Kostbare collec
ties, die hij bekeek met de kritische blik
van een kenner
Parijs had Balenciaga een nieuwe
droom gegeven. Ook al dwongen zijn
beperkte middelen hem naar huis, waar
de markiezin begrijpend wachtte op het
relaas van zijn ervaringen. Maar toen
al was hij overtuigd, dat hij ooit hier
wilde terugkeren. Als eigenaar dan van
een dier schitterende salons. Die dag
lag echter in een nog heel ver verschiet.
En de lange kleermaker met de donkere
haren en de typisch gebogen neus van
de Spanjaard, en met de geaccentueer
de wenkbrauwen van een denker, zou
nog een moeilijke weg moeten gaan
weg langs de armoede en de strijd van
San Sebastian.
Een jonge dameskleermaker had zich
daar een zaak gekocht. Met weinig geld
en met nog minder keus aan stoffen.
Hij heeft daar ook moeten vechten te
gen zijn tekort aan schoolse kennis en
tegen zijn gemis aan invloedrijke ken
nissen die in het circus van de moV
onschatbare diensten kunnen bewijzen.
Dat alles heeft van Balenciaga een
self-made man gemaakt. Maar in tegen
stelling tot veel van zijn soortgenoten
die achteraf hun verdiensten nadrukke
lijk etaleren, schuwt hij alle publiciteit
om zijn eigen persoon. Voor fotografen
is hij maar moeilijk te benaderen, en
ook de mode-journalisten die de onbe
zoldigde ambassadeurs zijn voor de
commerciële belangen van de modehui
zen, worden door hem maar matig met
fotomateriaal bedeeld. Balenciaga heeft,
van meet af aan zijn succes door uit
zonderlijke prestaties willen verdienen.
En niet door een overdaad van kunst
matig gekweekte publieke belangstel
ling. In 1936 was hij daardoor zo ver,
dat hij de meer dan honderdduizend
gulden op tafel kon leggen die nodig
waren om in Parijs de belofte van een
vroege jeugd te vervullen.
voor hij als een der koningen van de
moderne mode zou worden gekroond.
Ergens heb ik Christian Dior eens ho
ren typeren als ..de Watteau van de
kleermakers fijnzinnig, genuanceerd
en volkomen een kind van zijn tijd".
Bij Balenciaga daarentegen past alleen
de vergelijking met Picasso, omdat elk
experiment dat hij onderneemt steeds
een diep respect verraadt voor de tra
ditie en voor de zuivere klassieke lijn.
Als de Picasso van de haute couture
telt hij echter zijn vele bewonderaar
sters die volhouden dat hij de grootste
kleermaker is die de wereld heeft ge
kend. In elk geval is het een feit, dat
Balenciaga, de Spaanse dorpsjongen, als
zo heel veel andere buitenlanders het
mode-prestige van Parijs in de jaren
rond de tweede wereldoorlog heeft hel
pen hooghouden. Maar eerst liep zijn
De kleermaker uit San Sebastian en
de vroegere beschermeling van de mar
quesa was toen bijna veertig jaar. Nog
altijd jong, maar rijp genoeg om zich
zqn Parijse succes niet naar het hoofd
te doen stijgen. En zelfs" nit, als man
van bijna zestig, is hij in zijn gedrag
en in het sobere van zijn kleding een
mens gebleven, die voor zichzelf weinig
hecht aan een modieuze verschijning.
Een man met een cynische maar toch
vriendelijke blik er is wel eens ge
zegd de blik van eer vogel maar
daarachter ligt toch altijd nog het in de
harde praktijk gevormde verstand van
de dorpsjongen.
Die dorpsjongen is het ook. die hem
ver doet blijven van alle kliekgeest
waarmee de wereld van de mode is be-
hebt. Toch gaat Balenciaga daarin niet
in eenzaamheid zijn weg. Het raffine
ment van Frankrijk en het strenge van
zijn Spaanse vaderland houden hem ge
zelschap. Samen scheppen zij de kleren
waarvan de draagster de zekerheid
heeft dat zij zich daarmee overal en
onder alle omstandigheden kan verto
nen.
De uitgewerkte schetsen waarmee de
meeste couturiers zich omringen, heeft
Balenciaga daarbij niet nodig. De harde
jaren in San Sebastian hebben hem tot
de kleermaker gemaakt die tot in de
perfectie zijn handwerk verstaat. De
man die in de sfeer van een beeldhou
wer zelf zijn scheppingen drapeert in
het materiaal waarin zij tot leven ko
men. Vanuit die kennis van zijn vak
ontwikkelt hij ook zijn eigen modestijl,
waarmee hij de komende ontwikkeling
dikwijls ver vooruit is en die in elk ge
val niet gebonden is aan de ééndagsvlie
gen die het beeld van elk modeseizoen
vertroebelen. Balenciaga gelooft trou
wens niet in die ééndagsvliegen. Wan
neer hij ergelvs voorvechter van is, dan
is dat van de opvatting dat een vrouw
niet elk seizoen haar kledingstijl hoeft
te wijzigen om desondanks toch naar de
geest van haar tijd gekleed te gaan.
Het is die opvatting vooral de mo
de, ontdaan van alle uitingen van ac
tualiteit. maar daardoor ook zoveel zui
verder als vertolking van de geest van
een bepaalde periode die later wel
licht de beste werkstukken van deze
Baskische dorpsjongen een plaats doet
krijgen in de kostuumcollecties van de
musea. Naast de volksdrachten en de
kuitbroeken en de kanten lubben zullen
daar dan zijn zwarte wollen kostuums
staan, samen met de avondrobes van
Byzantijns geborduurde weefsels en de
extravagances van parels en gitten die
allemaal mee het modebeeld van deze
jaren hebben bepaald.
Een beeld dat begon met een wit
tailleur uit een collectie van Drecoll.
En waarover een Spaanse marquesa
voor een oud Baskisch kerkje de tover
staf heeft gezwaaid
Ks.
Illlllllllllllllllll!
(Van onze medewerkster)
PARIJS ZEGT: baretten en dus zien wij baretten op
de hoedenshow in Amsterdam ter gelegenheid van
de tiende vakmansbeurs. Had Parijs gezegd: lampe-
kappen of vingerhoeden dan wil dat nog niet
zeggen dat wij ook lampekappen of vingerhoeden
op de hoedenshow hadden „zien lopen". De fabrikan
ten volgen namelijk de hoedenmode alleen als zij daar
brood in zien en waar wij slechts in deze baretten suede
jersey, katoenfluweel en bever zagen, zien zij dus brood.
Wonderlijk hoe een blik kan verschillen. Schuine ba
retten op het rechteroor geven de draagster en dat
hoeft niet altijd een jeugdige te zijn iets studentikoos.
Vlot zijn ook de gedrapeerde cloches die het hele achter
hoofd bedekken cn gezellige warme mutsjes met bijpas
sende sjaals voor het jonge meisje. Een nieuw materiaal
is bever: het best te vergelijken met een langharige ve
lours waarvan de haren rechtop staan. Dit bevereffecl
kan in verschillende materialen worden verkregen: in
jersey met nylon, in wol of echt haar.
Mocht u bang zijn niet te weten welke bever u de
uwe kunt noemen: kijk dan naar de binnenzijde. Wi
hebben ons nl. laten vertellen dat de jersey soort oj
gaas is gezet, de wol-soort daar korte krulletjes ver
toont en de haarsoort rechte haartjes. Haar kan n
nooit krullen, ook niet in de regen. Door borstelen ii
verschillende richtingen kunnen aardige effecten wor
den bereikt. Nieuw is ook de sterk glanzende langharig
jersey melusine-kwaliteit. die onder verschillende be
namingen als Pluche Chapellier en Imperiaal in d'
collecties voorkomt. Het mat-chiffon schijnt zo langza
merhand door katoenfluweel le worden vervangen.,
AL DEZE MATERIALEN werden getoond in de tinfe:
beige van gebroken wit tot het donker castor o:
taupe een nieuw ceriserood dat op de binnenkant var
een watermeloen lijkt, verder amandel- en mosgroer
en paars. Vanzelfsprekend blijft zwart altijd in de mo
de en ook een niet te donker bruin, aangepast bij de
schoenenkleur chesnut.
U merkt wel dat er voor ieder type wel een geschikte
kleur te vinden is. De garneringen zijn vrij sober: een
enkele speld, een bandje van hetzelfde of van gros-
gram. Grote hoeden worden weinig gebracht. Jammer
want zij kunnen zo flatteus zijn.
Ten slotte nog een nouveauté op een geheel ander
terrein. Men demonstreerde ons een paraplu die open
gaat door even met de punt op de grond te drukken.
Een enorm voordeel als men zwaar beladen of met een
kind op de arm door een stortbui wordt overvallen.
Is het wat te druk zodat er geen ruimte is op de grond
voor de volle omvang van een parapiu dan kan ook
een muur worden gebruikt. En bij gebrek daaraan is er
misschien wei een stevige omstander geneigd zijn rug
uit te lenen, zoniet dan regent u onherroepelijk nat, want
gewoon kan hij niet open.
G. S. de W.
Uc één-oor lijn in zijde mclusine
DE EXPOSITIE ATOOM te Amster
dam heeft als propagandamedium een
affiche gelanceerd, dat in zijn subere
grijs-wit bewerking tussen de overige
leikleurige blikvangers van een recla
mezuil u stellig wel zal zijn opgevallen.
Atoom koos ditmaal als trekpleister
voor zijn wetenschappelijke manifes
tatie de lichte stralende ogen en de
lachende mond van een Zweedse
schone (is er dan zo weinig aantrek
kelijks in ons eigen landje paraat om
in het fotozonnetje gezet +e worden?),
die met een werveling van lang blond
haar een typische vertegenwoordigster
is van het „noordelijke" ras; Anne
Marie Adamsson.
Het is een jonge, pas beginnende
actrice bij het toneel in Gothenburg, en
zij zou waarschijnlijk nimmer aan een
Nederlandse aanplakzuil zijn opgehan
gen, als niet een Amerikaanse foto
graaf, Philip Halsmann, haar op
zoek naar het ideale Zweedse meisje
had opgespoord. Dit vereiste heel
wat jachtpartijen, maar tenslotte vond
hij dan wat hij zocht: de levenslustige,
speelse charme vanhet hoge, blonde
noorden, thans misschien reeds bezon
gen op de omslag van een Amerikaans
tijdschrift, waarvoor Halsmann hij
is een professioneel schoonheidsjager
een nota uitschrijft van meer dan
tweeduizend gulden.
WIJ MOGEN wét trots zijn op onze
Nederlandse Miss Europa bat er een
blondine uit de bus zou komen, hing
al enige tijd in de lucht, want sinds
een filmster op het continent van
Europa in den adellijke bloede promo
veerde, brengt een welbestede adora
tie onder de mensen al het echte of
onechte blond op tafel. Zo kan het
gebeuren, dat men op doortocht door
Spanje of Italië steeds minder getrof
fen wordt door ravenzwarte coiffures,
want ook onze zuidelijke gratiën zijn
bezeten door een verlangen naar vloei
bare manestralen.
Tot in de kleinste dorpen verrijzen
salons de beauté en het gif der blon-
deringspreparaten kruipt nu eenmaal
waar het niet gaan kan, diep tussen
de wuivende cypvossen; in grote
getale bezoeken deze wiegende scho
nen hun kapsalon, waar zij zich laten
opsmukken met het nieuwste blond en
trotser dan ooit verheffen zij hun
hoofd na afloop in het panorama.
Och arme! Is er een armetieriger
schilderij denkbaar, dan deze geel
achtige ondulatie, waar reeds in da
oorsprong het diepzwart welig door
heen schemert? Want Ret is vrijwel
onmogelijk, zelfs maar één etmaal te
fungeren als blondine zonder het ver
raderlijke, dat steeds op de bres staat
voor de reputatie van het natuurlijk
schoon, iets wat uit zichzelf reeds een
superlatief vertegenwoordigt: Een don
kere sluier rondom gazellenogen.
DE ITALIAANSE MODEKONINGEN
hebben bij het tonen van hun concep
ten voor het komend winterseizoen dit
maal gezorgd voor een extraatje in hel
genre accessoires.
Zij zijn stellig van mening, dat juist
in het minder warme getij, wanneer
vrijwel ieders grondgebied er wat
druilerig gaat uitzien, er meer vertier
in de modelucht moet hangen en dien
overeenkomstig creëerden zij hun sor
timent tassen, hand- en beautycases
in de gedaante van fleurige muziek
instrumenten, zeer nauwkeurig geko
pieerd.
Een plezierig en afwisselend arran
gement, waarvan de trom, geroerd
door een gracieuze mannequin, zich
beslist mocht verheugen in een niet
alledaagse belangstelling; en wie
denkt, dat een banjo een aardig stuk
muziek levert voor een wat onstuimige
rekel, verandert spoedig van gedach
ten, zodra hij of zij een kijkje neemt
in de nu overladen boutiques, waar
fraai bewerkte gevallen in leer een
vreemde aantrekkingskracht uitoefe
nen. Onder andere een „gitaar", waar
van het gehele snaarblad handig 13
verwerkt in een hengsel, terwijl de
buidel van de tas gevormd wordt door
de wat mollig aandoende contour van
het onderstel.
Voor een enkele gelegenheid zal deze
opvallende noviteit, vaak decoratief in
een wat brute vorm, haar merites ver
tonen.
CHKISTOBAL BALENCIAGA en
Hubert de Givenchy, de enige coutu
riers ter wereld die het mogelijk ma
ken voor de toekomst der mode voor
spellingen te doen, hebben zich onlangs
teruggetrokken uit de „chambre syn
dicale de la Haute Couture", een orga
nisatie waarin tot nu toe twaalf
vermaarde modekoningen zitting had
den.
Dit syndicaat staat op de bres voor
de Franse mode en dit vergt U'tcraard
een stroom van decreten en artikelen
van wat is toegestaan of verboden om
trent data, waarop de shows worden
gelanceerd, publiciteitsevenementen,
uitgave van foto's e.d.
Chanel was de eerste rebel; reeds
vorig jaar verspreidde, zij toto's van
de nieuwste modellen vóór het afge
sproken tijdstip en Balenciaga en de
Givenchy traden luen reeds eveneens
in het verzet door eerst weken na de
overige modehuizen hun collecties te
tonen aan de internationale pers. Het
feit, dat zovele collega's hun ideëen
overnamen, heeft hen onder andere
daartoe gebracht.
Nu deze twee grootheden echter
beiden benen hebben genomen, is het
leven van het syndicaat ruimschoots
verzwaard en Parijs voorspelt ofwel de
liquidatie of een fel concurreren tus
sen de leden onderling met de grote
twee.
LUCIENNE.
(Advertentie)
Slaapt u slecht door reumatiek, spit
ischias, hoofd- en zenuwpijnen, neemt
dan Togal Verdrijft in ai die gevalles
snel en afdoende die pijnen en u slaapt
heerlijk. Togal baat! Zuivert de nieren
en is onschadelijk voor hart en maag Bij
apotheek of drogist f 0.95, f 2.40, 8.88.
