Ons volk kan moeilijkheden boven komen
Totaal verwacht tekort 745 min
(over 1957 vermoedeli jk 594 min.)
Door belastingverhoging etc. te
reduceren tot f 615 min.
Ronselpoging Sovjet-dienst
Huurverhoging
Zachtere oceaanlucht
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
J
En thans maar
grasduinen in de
begrotingscijfers
Record aantal woningen
jaar geleden graasden hier paarden en wilde stieren
Zelfbeperking van overheid
Stabiliteit in lonen en prijzen
Buitenlands beleid
Positief gerichte .inspanning
H
m
Zelfbeheersing
gevraagd
Israëlisch diplomaat gemolesteerd
Koffieprijzen
verlaagd
Dinsdag 17 september 1957
Vandaag, Prinsjesdag 1957, heeft H.M. de Koningin in de Ridderzaal
ttiet de hiernavolgende rede de zitting van de Staten Generaal geopend:
leden van de staten generaal,
Verhoging der P.T.T.-
tarieven aangekondigd
mm mm
MILJOENENNOTA 1958 INGEDIEND
VERZWARING VAN
FISCALE LASTEN
Compensatie was voor
bejaarden onvoldoende
Verdreven kardinaal
sticht missiecentrum
WEERBERICHT
w.
ma
De heden bij de Tweede Kamer ingediende ontwerp-begrotmg
voer 1Ü58 wijst voer de Gewone Dienst een overschot aan van 93-3
miljoen vergeleken met een vermoedelijk overschot voor 1957 van
581 miljoen. Het Landbouw-Egalisatiefonds zal naar raming een
tekort leveren van 326 miljoen, tegenover een vermoedelijk tekort
van 407 miljoen in het lopende jaar. De Buitengewone Dienst
(kap-taaisuitgaven en -ontvangsten) sluit met een nadelig saldo van
f 1047 miljoen, vergeleken met een vermoedelijk nadelig saldo van
f 768 miljoen voor 1957. De Gehele Dienst sluit dan met een nade ig
saldo van 440 miljoen, tegenover een vermoedelijk tekort van
594 miljoen in dit jaar.
Het tekort van f 440 miljoen voor de Gehele Dienst zal vermoe
delijk toenemen tot 745 miljoen, omdat verwacht wordt, dat nog
305 miljoen additionele uitgaven ten laste van de Gewone Diens,
zullen moeten worden gebracht. Dit bedrag van 305 miljoen is a s
volgt samengesteld: Defensie-uitgaven uit hoofde van m vorige jaren
niet opgenomen gelden 96 miljoen; uitgaven i.v.m. regelingen die op
lief tijdstip van het indienen van de begroting nog niet tot stand zijn
gekomen t 209 miljoen (nl. sanering pensioenfondsen 159 miljoen
en Euromarkt- en Euratom verdragen 50 miljoen-,
De weerverwachting van het KNMI, geldig van
heden- tot morgenavond, luidt:
Half tot zwaarbewolkt met hier en daar enige
regen of motregen en in de nacht plaatselijk
"list. Zwakke tot matige zuidwestelijke wind,
maar in de noordelijke helft van het land aan
vankelijk zwakke veranderlijke wind.
Opnieuw iets zachter.
Woensdag 18 september: zon op 6.21, onder 18.51
maan onder 15 29.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Troonrede in het teken van
economische spanningen
EEN zeer bewogen jaar ligt achter ons. De inter
nationale spanningen duren onverminderd voort.
In onze nationale economie is het evenwicht ver
broken.
Terwijl de nationale welvaart en de werkgelegenheid op
een hoog peil zijn gebleven, geven de vermindering van
de deviezenreserve en de ontwikkeling op de kapitaal
markt reden tot ernstige bezorgdheid. Hierin komt tot
Uiting, dat de bestedingen aan consumptie, investeringen
en overheidsuitgaven tezamen het nationale inkomen
overtreffen.
^e genomen maatregelen hebben het beoogde doel nog
«iet bereikt. Ten dele, omdat zij eerst geleidelijk hun
Werking kunnen doen gevoelen, anderdeels omdat blijkens
de thans beschikbare gegevens dieper ingrijpen nood-
Zakelijk is.
Ons volk kan zonder twijfel de gerezen moeilijkheden te
boven komen. Het zal zich daartoe bewust moeten zijn van
de ernst van de situatie en aan een reële beperking van
de bestedingen moeten meewerken. Dit geldt zowel voor
de consumptieve uitgaven van de bevolking als voor
de uitgaven van het bedrijfsleven en de overheid. De
Regering harerzijds is vastbesloten zodanige maatregelen
Te treffen of te bevorderen, dat het evenwicht in de ver
houdingen en het vertrouwen in de financiële en monetaire
situatie worden hersteld.
Dit beleid drukt zijn stempel op de rijksbegroting voor
1958. Een beperking van uitgaven is op vele punten tot
stand gebracht. Daarnaast is afgezien van tal van nieuwe
Plannen. Bovendien moet het Rijk in zijn financieel beleid
rekening houden met de zeer grote moeilijkheden, die de
gemeenten ondervinden bij de financiering ook van de
meest dringende kapitaalsuitgaven. Daarom acht de
Regering het voor een gezonde en ongestoorde financiering
van de woningbouw noodzakelijk met ingang van het
komende jaar weder over te gaan tot het verstrekken
aan de gemeenten van voorschotten ten behoeve van de
woningwetbouw ten laste van 's Rijks kas. Onder de
Tegenwoordige omstandigheden kunnen de gemeenten de
Verantwoordelijkheid voor de financiering van deze bouw
niet blijven dragen.
Het Rijk zal er zich voorts vooral terwille van de
gemeenten van moeten onthouden voor zijn eigen uit
gaven een beroep te doen op de kapitaalmarkt. Het is om
deze reden, dat de begroting zodanig is opgesteld, dat de
financiering van de gehele dienst is gewaarborgd zonder
een dergelijk beroep.
Ten einde dit mogelijk te maken acht de Regering naast
beperking van de overheidsuitgaven een tijdelijke ver
hoging nodig van de omzetbelasting op personenauto's en
motorrijwielen, op televisietoestellen en op sigaretten.
Rovendien zal de opschorting van de investeringsaftrek in
1-9*8 moeten voortduren en zal een tijdelijke heffing van
°Pcenten op de vermogensbelasting worden voorgesteld.
Reze maatregelen leveren tevens een bijdrage tot de
beperking van de bestedingen.
Terdere verhoging van de uitvoer vraagt bijzondere aan
dacht. Terwille hiervan is het nodig te waken tegen het
Ongunstiger worden van onze concurrentiepositie op de
internationale markt. Grote voorzichtigheid bij het nemen
van maatregelen, die tot verhoging der produktiekosten
bunnen leiden, is geboden. Zolang dc huidige toestand
voortduurt zullen bedrijfsleven en overheid zich ten aan
dien van de ontwikkeling van het loonpeil de grootst
mogelijke beperking moeten opleggen,
flede met het oog hierop moet de prijsstabilisatiepolitïek
in overleg met het bedrijfsleven onverflauwd worden
voortgezet. Het prijsbeleid en het mededingingsbeleid
zullen ook moeten bevorderen, dat kostenverlagingen
zoveel mogelijk in de prijzen doorwerken.
Ret is dringend noodzakelijk de besparingen op te voeren
°nder inschakeling van zo breed mogelijke lagen dev
bevolking.
''oorstellen ter bevordering van de bezitsvorming zullen
H in het komende zittingsjaar bereiken.
y°or landbouwprodukten vertoont de ongunstige ver
houding van Vraag en aanbod op de wereldmarkt geen
Verbetering. Zij lijkt zelfs van structurele aard te worden.
Voortgebouwd zal worden op de grondslag, welke de
Regering het afgelopen jaar heeft gelegd. In dit verband
zullen de vraagstukken van de totale omvang van de
broduktie en van de verbetering van de bedrijfsstructuur
bijzondere aandacht vragen.
De strijd tegen de woningnood blijft nog steeds de meest
dringende taak bij de voorziening in de behoeften van
ons volk.
Mede dank zij de gunstige weersomstandigheden in het
begin van het jaar, zal in 1957 een groter aantal woningen
gereedkomen dan in enig voorgaand jaar het geval was.
Verwacht mag worden, dat meer dan 80.000 woningen
aan de woningvoorraad zullen worden toegevoegd. Het
streven van de Regering blijft, ook in het komende jaar,
gericht op een binnen het kader van de bestaande
mogelijkheden zo groot mogelijke woningbouw. Het is
haar voornemen de financiering van 40.000 woningwet
woningen mogelijk te maken. Ter betere aanpassing van
de rijkssteun aan de werkelijke behoeften en ter stimu
lering van de bouw van particuliere woningen met een
redelijke huurprijs is een wijziging van de premie- en
bijdrageregeling woningbouw 1953 tot stand gebracht.
Verwacht wordt, dat mede dank zij deze maatregel met
de bouw van 40.000 particuliere woningen zal worden
aangevangen.
Ten einde een begin te maken met de consolidatie van
de te hoog opgelopen vlottende schuld der gemeenten en
van de schulden, die moeten worden aangegaan, in het
bijzonder voor de nog in dit jaar ondernomen woning
bouw, zal de Regering haar medewerking verlenen aan
een binnenkort door dc Bank voor Nederlandsche Gemeen
ten tegen marktvoorwaarden uit te geven woningbouw
leningen. z
Maatregelen zijn in voorbereiding om het vrijwillig be
schikbaar stellen van ruimte voor inwoning sterker aan
te moedigen. De mogelijkheden tot het verlenen van een
bijdrage in de kosten van noodzakelijke voorzieningen
aan de woningen zullen worden verruimd.
De samenwerking tussen Nederland, Suriname en de
Nederlandse Antillen in de geest van het Statuut heeft
de voortdurende aandacht der Regering. Na ontvangst van
een binnenkort te verwachten advies van dc commissie
tot herziening van de staatsinrichting van Nederlands-
Nicuw-Guinea, hoopt de Regering aan de Staten-Generaal
te kunnen aanbieden een otnwerp van wet tot partiële
herziening van de bewindsregeling Nieuw-Guinea, dat een
ruimer uitzicht zal bieden voor de politieke ontwikkeling
van dat gebied.
In de samenwerking tussen de vrije landen wordt een
nieuw perspectief geopend door de ondertekening van
verdragen betreffende een Europese Economische Gemeen
schap en een Europese Gemeenschap voor Atoomenergie,
alsmede door de tussen de Regeringen der drie Benelux-
landen bereikte overeenstemming over het verdrag inzake
de economische unie. De behandeling van de drie hier
mede samenhangende wetsontwerpen zal in de komende
zitting veel van uw aandacht vragen.
Het levensbelang van de Noord-Atlantische Verdrags-
Organisatie voor de vrije wereld blijft ook van ons land
een redelijke defensiebijdrage eisen. In de Verenigde
Naties zal de Regering haar steun verlenen aan elk
oprecht streven naar politieke ontspanning, herstel van
onrecht en bevordering van de vrede.
Nauwere Europese samenwerking maakt het ons te meer
tot plicht in eigen land verhoudingen te scheppen, die
Nederland in internationaal verband een goede en sterke
partner doen zijn.
Ten einde de aandacht geconcentreerd te houden op de
vraagstukken, die op het ogenblik centraal staan, spreek
ik thans niet tot u over tal van andere onderwerpen, die
nochtans in het komende zittingsjaar veel van uw werk
kracht zullen vragen.
Beperking op velerlei gebied, waarbij de Regering er
intussen naar streeft het meest essentiële te ontzien, mag
niet het Iaaste woord zijn.
Een positief gerichte inspanning, zowel ter vergroting van
de nationale produktie als ter versterking van de geeste
lijke en maatschappelijke krachten, zal nieuwe en ruimer
mogelijkheden moeten openen.
Terugziende op hetgeen ons volk na de oorlog onder veel
moeilijker omstandigheden heeft gepresteerd vertrouw ik,
dat het ook thans de zelfbeheersing en de kracht zal
weten op te brengen, noodzakelijk voor herstel en voor
nieuwe vooruitgang.
Moge God u sterken bij de verantwoordelijke taak waartoe
gij weder zijt geroepen.
Hiermede verklaar ik de gewone zitting der Staten-
Generaal geopend.
In de Miljoenennota wordt medege
deeld, dat naast de tariefsverhogingen,
die inmiddels bij de P.T.T. zijn inge
voerd, nog enkele andere in het voorne
men liggen» die in 1957 van kracht zullen
worden.
Als gevolg van de recente tariefsver
hoging mag worden verwacht, dat het
jaar 1957 waarvoor aanvankelijk een
verlies van 36,5 miljoen werd geraamd
zonder verlies kan worden afgesloten.
De verdere in 1957 nog in te voeren ta
riefsverhoging zal voor 1958 vermoedelijk
tot enige winst voor dit staatsbedrijf lei
den.
émË
1 Langs de rivier Manzanares, in de
nabijheid van Madrid, de hoofdstad
van Spanje, hebben archeologen
merkwaardige vondsten gedaan. Zij
ontdekten namelijk fossielen en
sporen van plantenen bomengroei
uiteen tijdperk, dat zeker 300.000
jaar in het verleden moet liggen....
Men vond overblijfselen o.a. van
paarden en wilde stieren in de
velden, waar deze prehistorische
dieren pleegden te grazen.
Ter vermindering van het verwachte
begrotingstekort van 745 miljoen
wordt voorgesteld:
a) het aandeel van het Rijk in de
werkloosheidspremie met de helft tot
een derde te verminderen. Dit bete
kent een verlichting voor het Rijk van
23 miljoen.
b) Een verhoging van inkomsten in
de fiscale sfeer met 107 miljoen. Re
kening houdende met deze maatrege
len, die in totaal 130 miljoen zullen
opbrengen, zal dus het begrotingste
kort kunnen worden verminderd tot
615 miljoen.
De verhoging van de belastingen
komt in grote lijnen neer op:
1) Continuering van de schorsing
van de investeringsaftrek.
2. Verhoging van de omzetbelasting
op sigaretten, personenauto's en motor-
j.®t zoiets nuchters als een verzame-
s-9 eternit-pijpen voor een haast fra-
d e' lijnenspel kan zorgen blijkt uit
Qj?e foto, die gemaakt werd tijdens de
jhbouio van de jaarlijkse industrie-
jJeu'"s in West-Berlijn. Een fraai voor-
hoe met een tot en met proza-
*°h artikel een „oog-bekorende" blik
vanger is te maken.
Walter Eytan, directeur-generaal van
het Israëlische ministerie van buitenland
se zaken, heeft gisteren op een perscon
ferentie te Tel Aviv verklaard, dat dc
Sovjet-Russische geheime dienst gepoogd
heeft een Israëlische diplomaat door
vreesaanjaging te dwingen zijn land te
verraden en met deze dienst samen te
werken.
De diplomaat was Eliahoe Kazan, atta
ché van de Israëlische ambassade te Mos
kou, die met zjjn gezin te Odessa op
vakantie was. Kazan, die sinds 30 aug.
j.l. te Odessa vertoefde, werd op 7 sept.
aangehouden. Hij werd, tot 10 september
in totaal 26'- uur ondervraagd, waarbij
voortdurend het licht van sterke schijn
werpers op hem werd gericht.
De leden van de Sovjet-Russische gehei
me dienst, die Kazan ondervroegen, lie
ten hem er niet over in het onzekere, dat
hij volkomen aan hun genade was over
geleverd.
„Weet u dat er veel mens-- verdwij
nen in deze streken, b.v. als gevolg van
verdrinking, aldus werd hem toegevoegd.
Men vindt dan nog wel hun kleren op
het strand terug, maar verder ook niets
meer".
Op een gegeven ogenblik werd de Is
raëlische vriend, waarbij Kazan met zijn
gezin logeerde, voorgeleid. „Hij zag er
erbarmelijk uit", aldus Eytan. Daarop
werd het verhoor voortgezet.
Kazans vrouw was enkele dagen te
voren in een ziekenhuis opgenomen. Hij
mocht haar bezoeken, doch de bewa-
In het zo juist verschenen nummer van
„Levensavond", het orgaan van de unie
van diocesane katholieke bonden van be
jaarden en gepensioneerden troffen we
de volgende cijfers aan in verband met
eert enquête naar de compensatie inge
volge de verhoogde huren:
De in Rotterdam, Delft en Grootebroek
gehouden enquête onder de leden van
onze afdeling na de huurverhoging per
1 augustus, heeft als resultaat opgeleverd
ongeveer 1500 antwoorden. Uit de gege
vens blijkt dat van slechts een gering aan
tal (4 de huurverhoging minder be
draagt dan het bedrag van de compen
satie, terwijl van ongeveer 60 van het
totaal aantal de huurverhoging gemiddeld
bedraagt het dubbele en nog hogere be-
Aan de aanvoer van koude lucht is gisteravond een einde gekomen. De wind dragen als het bedrag van de ccmpen-
nam af en draaide naar zuidelijke richting. In de nanacht bereikte ons een warm- satie.
tefront, dat vooral in het westen van ons land vanmorgen nog flink wat regen Deze cijfers geven wel duidelijk aan,
bracht. Achter dit front gaat belangrijk zachtere Oceaanlucht binnenstromen,'
waarin de temperatuur ongeveer 5 a 6 gr. hoger oploopt dan de laatste dagen het
geval is geweest.
Wel blijft het weer nog een onbestendig karakter houden, want ten westen van
Ierland komt nog een depressiegebied naderbij, waarmee ook enkele storings
fronten naar het oosten komen. De regenkansen blijven de komende dagen nog
aanwezig, doch het weer krijgt door de aanvoer van zachtere Oceaanlucht een
heel wat aangenamer karakter. Tot nu toe heeft september zich nog bijzonder
nat gedragen, met o.a. in Rotterdam al bijna 140 mm. regen.
kers, die hem daarbij vergezelden,
waarschuwden hem uitdrukkelijk, dat
hij niet moest pogen zich met verte
genwoordigers van de Israëlische am
bassade in verbinding te stellen. ..Zou
u dit toch doen, dan z u het wel eens
kunnen gebeuren, dat uw vrouw het
ziekenhuis nooit meer verlaat", zo ver
klaarden zij.
De leden van de Sovjet-Russische ge
heime dienst waarschuwden Kazan ook
dat hij, wanneer hij eventueel zou wor
den vrijgelaten, het niet moest wagen
de Israëlische ambassade van zijn er
varingen in kennis te stellen.
Eindelijk, na dagen van ondervraging
en intimidatie, werd Kazan, die halsstar
rig had geweigerd op de voorstellen van
de Sovjet-Russische agenten in te gaan,
vrijgelaten. Hem werd nu Lcgest-aan zich
telefonisch met de Israëlische ambassade
in verbinding te stellen en zijn terug
keer naar Moskou aan te kondigen.
Toen de Israëlische ambassadeur ver
nam, wat zijn attaché was overkomen,
diende hij onmiddellijk een protest in bij
het Sovjet-Russische ministerie van bul
tenlandse zaken. De onderminister van
buitenlandse zaken Semjonof had daarop
toegezegd een onderzoek te zullen instel
len.
Kazan en zijn gezin hebben de Sovjet-
Unie verlaten, doch zij zijn nog niet in
Israël aangekomen, aldus de mededelin
gen van de directeur-generaal van het Is
raëlische ministerie van buitenlandse za
ken. Walter Eytan.
rijwielen en de daarvoor bestemde
banden en televisietoestellen.
3) Verhoging van het tarief van de
vermogensbelasting met 20 pet.
Een globaal overzicht van de cijfers van
de Miljoenennota 1958 vergeleken met de
vermoedelijke uitkomsten voor 1957 vindt
men in het volgende staatje:
Vermoed.
Ontwerp
uitk. 1957 begrt. 1958
(x 1 miljoen)
Gewone Dienst:
933
saldo
581
Landb. Egal. Fonds:
326
saldo
407
Buitengew. Dienst:
—1047
saldo
768
Gehele Dienst:
440
saldo:
594
Nog te verwach
ten posten op de
305
Gewone Dienst
Verwacht begro
745
tingssaldo
Verhoging in
komsten i.v.m.
voor te stellen
130
maatregelen
Saldo
615
ZELFBEHEERSING en kracht; deze
eigenschappen worden in de
Troonrede met klem als eis ge
steld aan het Nederlandse volk. De
toenemende spanningen in onze natio
nale economie, welke op Prinsjesdag
van het vorige jaar in een nogal on
schuldig klinkende context werden
gesignaleerd, hebben in dit eerste jaar
van het vierde kabinet-Drees een zoda
nig dreigend karakter aangenomen, dat
de Troonrede over vrijwel niets anders
spreekt.
Dit jaar dus geen „catalogus" van
departementaal mengelwerk, zoals een
lange Troonredetraditie wilde. De volle
nadruk valt op wat op dit moment voor
ons land het zwaarst weegt: onze be
zorgdheid wekkende financieel-econo-
mische situatie. Het karakter van de
Troonrede heeft daardoor, vanuit psy
chologisch standpunt bezien, een zeer
toe te juichen verbetering ondergaan.
De luister van de opening der Staten-
Generaal, die in geheel Nederland een
intense belangstelling geniet, vindt zijn
hoogtepunt in het woord van onze Vor
stin, dat ditmaal eindelijk een duidelijke
boodschap en taakaanduiding bevat,
welke eenieder zich kan aantrekken.
Kan men de regering dus met de
compositie-structuur van deze Troon
rede gelukwensen, de klanken zelf wel
ke deze doet horen, noden uiteraard niet
tot geestdrift. De zorgen der bestedings
beperking laten, tot niemands verba
zing, weinig vrolijke noten toe.
De tot dusver genomen regerings
maatregelen worden niet toereikend ge
acht en nieuwe maatregelen zijn aan
gekondigd teneinde een sluitende be
groting op kasbasis te bewerkstelligen.
Voor een nadere waardering van deze
financieel-economische maatregelen be
hoeft men de concrete gegevens der
begroting-1958 en de daarbij behorende
stukken. Wij verwijzen hiervoor naar
ons commentaar op de miljoenen-nota,
elders in dit nummer.
HET regeringsbeleid staat of valt met
de hulp, welke het van de Neder
landse gemeenschap ontvangt.
„Lip-service" aan de geest van de
Troonrede volstaat niet. Helaas is op
voeding tot economische zelfbeheersing
de laatste jaren geen opvallend ken
merk geweest, noch van het overheids
beleid, noch in de loon- en prijsverlan-
gens van grote groepen van het be
drijfsleven. Het is een schrale troost
voor degenen, die de huidige overbeste-
dingen voorzagen en er tegen waar
dat de vastgestelde compensatie minstens
100 °/o te laag is gesteld en zeker zal moe
ten worden verdubbeld.
Inmiddels zijn wij zeer benieuwd, merkt
het blad nog op, naar het resultaat van
de enquête, welke wordt gehouden door
de katholieke bonden van overheidsperso
neel onder de gepensioneerde leden van
deze bonden. Ongetwijfeld zal bij hen de
verhouding nog wel ongunstiger liggen.
Naar wij vernemen, zijn met ingang
van heden de koffieprijzen verlaagd, en
wel als volgt: de soort van 1,72 tot
f 1,68 per 250 gram, de soort van 2,18
tot f 2,08 en de soort van 2,58 tot 2,48.
Kardinaal Tien, de verdreven aartsbis
schop van Peking, heeft te Tokio zijn
plannen bekend gemaakt voor de stichting
van een Chinees missiecentrum te Taipeh,
de hoofdstad van Formosa.
Hier zullen 30 Chinese priesters te werk
worden gesteld, afkomstig uit het aarts
bisdom Peking. De meesten van hen heb
ben als seminarist hun land moeten ver
laten en hebben hun studies in Euro-pa of
de Verenigde Staten beëindigd. Zij zullen
nu onder hun landgenoten op Formosa
te werk worden gesteld.
De plannen voor het missiecentrum om.
vatten een kerk, een school, een pastorie
en een tehuis voor priesters, aldus meldt
het K.N.P.
schuwden, hun voorspellingen thans
uitgekomen te zien. Laten wij on
danks het verleden hopen,, dat het
een reëler troost zal blijken, te zien
hoe de overheid en het bedrijfsleven in
deze moeilijker geworden omstandig
heden in staat zijn tot zelfbeperking
en tot Werkelijke onderschikking aan
het gemenebest. Ook de volksvertegen
woordiging heeft op dit punt een zware
verantwoordelijkheid bij het afwegen
der beperkingen. Zelfbeperking is moei
lijk, doch terugschroeven van bepaalde
subsidiëringen is een niet minder ne
telige zaak. De Tweede Kamer heeft ter
zake steeds een weinig coherent beeld
te zien gegeven.
De huidige situatie vereist bij over
heid, volksvertegenwoordiging en be
drijfsleven behalve goed wil ook een
hoge mate van wijsheid. Het mes der
bestedingsbeperking kan niet op ruwe
wijze gehanteerd worden. Het onder
wijs b.v. vraagt, in verband met onze
snelle bevolkingsaanwas voortdurend
meer staatsuitgaven en dit probleem is
bijzonder acuut doordat de na-oorloge
top-geboortecijfers thans aantreden
voor enigerlei vorm van voortgezet on
derwijs. De internationale spanningen
blijven onverminderd voortduren, met
alle consequenties voor onze defensie
uitgaven van dien. De Troonrede rept
van het onderwijs in het geheel niet;
bij de defensie wordt slechts van een
„redelijke bijdrage" aan de Atlantische
verdediging gewag gemaakt. Wat onder
„redelijk" verstaan wordt zal de begro
ting van Defensie nog nader moeten
leren. Voor de grote Waterstaatsprojec
ten als het Deltaplan en de Zuiderzee
werken is het eveneens zeer lastig de
beperkende of temporiserende steen der
wijzen te vinden.
ER is intussen één zaak. over welks
prioriteit en dringendheid geen
enkel meningsverschil bestaat. Dat
is de woningnood. Het is, naast de be
stedingsbeperking, het enige onderwerp,
waarbij de Troonrede terecht wat
langer stilstaat.
Het mag een kroon op jarenlang ge
duldig en weinig spectaculair streven
worden genoemd dat thans een jaar
lijks produktiecijfer van 80.000 wonin
gen kan worden vermeld. De inhaal van
het woningtekort begint hiermee aan
het tempo toe te komen, dat weer ver
wachtingen kan wekken. Bovendien zal
eindelijk de particuliere woningbouw
aan de trekken toekomen, die in deze
sector te lang zijn ontbeerd.
Verheugend is ook, dat enkele reeds
door het departement van maatschap
pelijk werk aangekondigde maatregelen
althans in algemene termen in de
Troonrede worden vermeld. Bevorde
ring van het vrijwillig beschikbaar
stellen van ruimte voor inwoning is van
deze maatregelen het doelwit.
In één adem noemt de Troonrede
tenslotte de ontwerpen van Euromarkt
en Euratom èn het komende verdrag
inzake de economische unie tussen de
Benelux-landen. Tegenover de vele
Vraagtekens, welke de Euromarkt op
roept en waarop nog niemand het ant
woord durft te geven, bezit de econo
mische Beneluxunie het voordeel van
grotere zekerheid en onmiddellijker
realisering, al zijn ook bier, zoals de
ervaring leerde, moeilijkheden niet af
wezig. Over de spoedige totstandkoming
van deze economische unie kunnen wij
ons dan ook slechts verheugen.
DE plannen van de regering en het
antwoord van de natie beantwoor
den aan de noden van dit ogen
blik. Wat de toekomst brengt is verbor
gen. De Nederlandse afhankelijkheid
van buitenlandse factoren behoeft hier
niet vermeld te worden. Mogen deze
factoren geen beklemming zijn voor de
ondernomen poging tot „herstel en nieu
we vooruitgang". En moge de geleerde
zelfbeheersing dan eën blijvend ver
worven eigenschap van ons volk en zijn
ramsring zijn.
