Overweldigende Kamermeerderheid
keurde Euromarktverdrag goed
Woedende menigte voor het
W ar schau
b
partijbureau in
Diocesanen van hel Bisdom Rotterdam!
Primeur voor haven
van Rotterdam
rr
rr
Race van het Geofysische jaar
door Amerikanen verloren
DE LOEP
Amendement-Oud na afwijzing Voldoening in Parijs
door regering verworpen
Ruw optreden van militie
prikkelde het verzet
Maassluis Radio Dirkzwager
brengt telefoon op de rivier
Seminarie-zondag
Offeren voor ons
eigen diocees
Bolvormige satelliet seint van 900
gegevens naar de aarde
km
D
Spoorwe gon geluk
in Nigeria
Studentenbetoging groeide uit tot massale demonstratie
Po Prostu" definitief
verboden
W
Zaterdag 5 oktober 1957
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
In anderhalf uur rond
de aarde
Honorarium huisartsen
met 6 pet. verhoogd
Twee jaar geëist tegen
majoor K.
Euratom had alleen communisten tegen
De financiering van
de woningbouw
Hallo Statendam
WEERBERICHT
„Opmerkelijke prestaties
Kan-tekening
Morgen, zondag 6 oktober, is het Se»
minariezondag! De eerste grote inzet
voor de bouw van het nieuwe klein
seminarie. De Bisschop zelf heeft u de
vorige zondag de grote collecte daar
voor aangekondigd. Deze week zond
hij u allen een persoonlijk woord over
priesterroeping en seminarieopvoe
ding.
Laat deze collecte uw klinkend ant
woord zijn op zijn oproep. Het forse
begin van het eerste miljoen - of het
eerste miljoen zelf?
Wij roepen u allen op tot meer dan
grote offervaardigheid.
Het seminariecomité
GIRO BISDOM ROTTERDAM no. 46.43.04
Persvrijheid
t
De weer verwachting van het KNMI, geldig van
heden- tot morgenavond, luidt:
Veel bewolking met voornamelijk in het noor
den van het land enige regen en in het zuiden
enkele opklaringen. Matige ,in het noorden aan
vankelijk krachtige westelijke wind. Zachter
vooral des nachts.
Zondag 6 oktober: zon op 6.51, onder 18 09 uur-
maan op 16.58, onder 4.18 uur.
Maandag 7 oktober: zon op 6.52, onder 18.07 uur;
maan op 17.19, onder 5.22 uur.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE
Russen lanceerden een „kunstmaan
De Sovjet-Unie lieeft gisteren een kunstmatige aard-
satelliet gelanceerd. Deze „kunstmaan" draait op het
ogenblik in een elliptische baan op een hoogte van
ongeveer 900 kilometer rond de aardbol. In 95
minuten is de kunstmaan één keer rond de aarde
gedraaid.
De aardsatelliet is bolvormig en heeft een doorsnee
van 58 centimeter en een gewicht van 83,6 kilogram.
Zij is uitgerust met stalen radiozenders. Deze geven
voortdurend signalen: morse-puntjes van 0,3 secon
den, onderbroken door pauzes van dezelfde duur. De
signalen zijn op twee golflengten (15 en 7,5 meter)
te horen. Op tal van plaatsen in d,e wereld zijn de
seinen reeds opgevangen. Het A.N.P. te Den Haag
ving het signaal in de afgelopen nacht eerst tussen
kwart voor drie en drie uur en later om 4,38 op.
Ook de B.B.C. en Reuter in Engeland slaagden er in
de kunstmaan te horen, terwijl twee Amerikaanse
radio-stations het opgevangen signaal op hun eigen
golflengten weer hebben uitgezonden.
Het nieuws van de kunstmaan werd kort voor midder
nacht bekend gemaakt door Radio-Moskou, die een
bekendmaking van „Tass" voorlas. Tal van radio
stations maakten er in extra nieuwsbulletins melding
van. Ook de radio-nieuwsdienst van het A.N.P. kwam
enkele minuten voor twaalf met een extra uitzending
in de lucht.
Toen het bericht in Washington bekend werd, was
daar juist een receptie op de Sovjet-ambassade aan de
gang. De ontvangst werd gegeven ter ere van de
Sovjet-delegatie naar een conferentie te Washington...
in verband met het Internationale Geofysische Jaar.
De aanwezige Russische geleerden, die bij de voor
bereidingen betrokken waren geweest, konden on
middellijk de gelukwensen van hun Amerikaanse
collega's in ontvangst nemen. Amerikaanse geleer
den gaven gisteravond toe? dat de Sovjet-Unie op
prachtige wijze de gróte race van het Internationale
Geofysische Jaar gewonnen heeft. Zij verbaasden zich
over de korte tijd, die dè Sovjet.Unie voor de voor
bereidingen van het project nodig heeft gehad. Hun
bewondering spraken zij óók uit over het feit, dat dit
land er in was geslaagd een zó zware satelliet te
lanceren.
Dit is niet de Russische kunstmaan, die
thans in de wereldruimte rondflitst,
docht een schets van het Amerikaanse
kunstmaanproject, de „Vanguard", zo
als een tekenaar deze zag, nadat hekend
was gemaakt, dat de Amerikanen plan
nen hadden tot het lanceren van een
aardsatelliet. In deze geest, zoals hier
aangegeven, zal echter vermoedelijk nu
de Russische „maan" zijn duizelingwek
kende tocht rond de aarde afleggen.
Het lanceren van (te „kunstmaan" geschiedt in het raam van het Internationale
Geofysische Jaar. Men verwacht, dat deze satelliet in korte tijd meer weten
schappelijke gegevens over het heelal zal „uitvinden", dan de vele geleerden in
tientallen jaren door zorgvuldige waarnemingen bijeen kunnen brengen. Men
hoopt o.m. gegevens te krijgen die de mogelijkheid van een „reis naar de
maan" eer stuk dichterbij zullen brengen.
In juli 1955 kondigde president Eisenhower aan, dat de V.S. binnen twee jaar
kunstmanen zouden lanceren. De Sovjet-Unie heeft toen meegedeeld, dat zij in
beginsel bereid was met de V.S. op het gebied van de kunstmatige aardsatel-
lieten samen te werken. Sedertdien hebben Amerika en andere landen o.m. op
grote schaal overal ter wereld observatie-stations ingericht, die de gegevens
van de satellieten moeten opvangen. In juli j.l. bij de opening van het Inter
nationale Geofysische Jaar werd meegedeeld, dat de Amerikaanse kunstmanen
„spoedig" het luchtruim zouden worden ingezonden. Op 17 september maakte
Tass een soortgelijke toespeling op de Sovjet-plannen.
t
De eerste Russische kunstmaan werd
gisteren door een raket gebracht op de
vereiste snelheid (ongeveer 8000 meter per
seconde) voor de draaiing rond de aarde.
Daarna werd de raket weggeschoten. Vol
gens Tass was de satelliet in de stralen
van de op. en ondergaande zon door mid
del van optische instrumenten te volgen.
De baan van de satelliet maakt een hoek
van 65 graden met de Equator. Vandaag
zou de kunstmaan twee keer over het
gebied van Moskou vliegen.
Tass deelde mee, dat het wegens het
ontbreken van gegevens over de to»-
stand in de allerhoogste luchtlagen het
niet mogelijk was precies te zeggen, hoe
lang de satelliet zou blijven bestaan, of
wanneer zij in de lagere en dikkere lucht
lagen zou terugkeren. Volgens één van
de theorieën, welke zijn geopperd, zou
de snelheid van de satelliet zo groot zijn,
dat zij aan het eind van haar bestaan zal
verbranden wanneer zij nl. in de dikkere
luchtlagen terugkeert.
Het Sovjet-persbureau heeft verder nog
meegedeeld, dat de Sovjet-Unie voorne
mens is gedurende het geofysische jaar
nog verscheidene kunstmanen te lance
ren, die groter en zwaarder zullen zijn
dan de huidige satelliet.
Amerikaanse wetenschappelijke teams
op de observatie-stations zijn gisteravond
onmiddellijk gealarmeerd om hun post !a
te nemen. Amerikaanse geleerden spraken
gisteravond van een „opmerkelijke pres
tatie" van de Sovjet-Unie. „Ik hoop, dat
zij ons genoeg inlichtingen zullen ver
schaffen om onze „maan-waarnemings-
teams" in staat te stellen uit de opgevan
gen gegevens de nodige wetenschappelijke
gevolgtrekkingen te maken," zo verklaar
de dr. Joseph Kaplan, voorzitter van de
Amerikaanse commissie van het Interna
tionale Geofysische Jaar. Naar aanleiding
van het bericht, dat de satelliet ongeveer
83 kg woog, zei Kaplan: „Dit is werkelijk
fantastisch. Als zij er zó een kunnen lan
ceren, dan kunnen zij ook veel zwaardere
afschieten."
Een Britse afgevaardigde naar de con
ferentie voor het Internationale Geofy
sische Jaar te Washington, Blackband
heeft gezegd, dat radio-amateurs niet veel
moeite zullen hebben het signaal van de
kunstmaan op te vangen. De Russen ho
pen, dat de satelliet drie maanden lang
zal blijven uitzenden.
Blackband zei van Russische zijde te
hebben vernomen, dat één van de twee
zenders van de kunstmaan niet geheel
goed werkt. Eén zender zendt uit op 20
megacycles (golflengte vijftien meter) de
ander op 40 megacycles (golflengte zeven
en een halve meter).
De Russische afgevaardigde naar de
conferentie dr. Blagonrawof heeft meege
deeld, dat de voorspellingen over de wer
kingsduur van de kunstmaan op vermoe
dens berusten. Alles hangt af van d.
luchtdichtheid op 800 kilometer hoogte
De kunstmaan kan even goed twee dagen
als een maand lang haar baan rond de
aarde beschrijven, aldus Blagonrawof.
Huisartsen en ziekenfondsen hebben over
eenstemming bereikt over 'n verhoging
van het honorarium van de artsen met
zes procent. De Ziekenfondsraad en de
minister van Sociale Zaken zullen hun
goedkeuring nog aan dit plan moeten ge
ven.
De salarisverhoging houdt verband met
de stijging van de diverse kosten (levens-
ouderhoud en praktijk) en met de hui
dige ontwikkeling van lonen en prijzen.
Men wil de nieuwe honorering per 1
juli 1957 laten ingaan.
Bij de openbare behandeling door de
krijgsraad te velde west, van de zaak
tegen d<> 45-jarige majoor H. K„ die ver
dacht wordt van het aannemen van
22.500,— van leveranciers van de Dienst
Materieel Landmacht, heeft de auditeur
militair een gevangenisstraf geëist van
twee jaar, onder aftrek van voorarrest,
ontslag uit de militaire dienst en ont
zegging van het recht bij de gewapende
macht te dienen.
E PRIJSVRAAG van Wim Kan
ten hate van het Koningin
Wilhelminafonds is een volkomen
mislukking geworden. Alzo kreeg
deze sympathieke instelling, welke
wel flinke bijdragen doch nu niet
bepaald het onderste uit de kan
wilde hebben, het lid op de neus.
Intussen zal Wim Kan ook wel op
zijn neus gekeken hebben, want
het publiek bleek toch niet zo be
kend te zijn met zijn liedjes als hij
dacht. Enfin, tegenvallers werken
nuttig om des mensen eventuele
ijdélheid te temperen en kunnen
een aansporing zijn om een toontje
lager te zingen. Waarmee wij in
het geheel niet willen zeggen, dat
Wim Kan ijdel zou zijn!
Wim Kan, die heel wat kan, heeft
zich aldus vergist, wat geen mens
kwalijk te nemen is, nademaal ver
gissen de meest menselijke eigen
schap van een sterveling is. Prettig
is deze vergissing voor hem daar-
I om allerminst, omdat hij een goed
Geruststelling joei wij^e die^r, n.l. het Konin-
S™ En nu
NATO bij Parijs. Zij vonden er een wak
kere woordvoerder, die gemachtigd was
te zeggen, dat NATO-autoriteiten niet
dachten, dat deze Russische kunstmaan
militaire betekenis ,had
Officieel is te Lagos meegedeeld, dat
er bij het zondag jl. in Nigeria gebeurde
spoorwegongeluk zeker 70 doden en 147
gewonden zijn gevallen. Over het lot van
bijna 200 van de 500 pasagiers van de
verongelukte trein weet men overigens
nog niets.
loven wij stellig, dat ons goede pu
bliek niet te „krenterig" is om wat
uit te leggen, zeker niet, als er een
prijsje te winnen valt; er dus mu
ziek inzit! Onze brave burgers hou
den ook wel van leuke liedjes,
doch het schijnt hun minder te in
teresseren, wie die vervaardigden.
Of dat nu Wim Kan, Klaas Pot of
Peter Pan was. Als het maar leutig
is....!
ANALIST.
'S-GRAVENHAGE, 4 oktober 1957
Met een overweldigende meerderheid heeft de Tweede Kamer heden
middag om vijf uur het verdrag tot oprichting van de Europese Econo-
nische Gemeenschap goedgekeurd. Het daartoe strekkende wetsont
werp werd namelijk aangenomen met 114 tegen 12 stemmen. Tegen
stemden de 6 communisten, de 3 leden van de S.G.P. en de heren Van
Leeuwen (VVD), Gerbrandy (AR) en Van Rijckevorsel (K.V.P.)
De aanvaarding van de verdragen
inzake Euratom en de gemeenschap
pelijke markt door de Tweede Kamer
heeft in diplomatieke kringen te Parijs
grote voldoening gewekt, aldus seint
A.F.P.
Men ontveinsde zich niet, dat de
verdragen in het Nederlandse parle
ment krachtige kritiek zouden onder
vinden en men is thans van mening,
dat er ee* grote en beslissende stap is
gezet op de weg naar de Europese een
making.
Dr. Drees spreekt vanavond over
beide zenders
De minister-president, tevens minister
van financiën ad interim, dr. W. Drees, zal
hedenavond om 10 minuten voor zeven uur
over beide zenders Hilversum een radio
toespraak houden over de financiering
van de woningbouw.
Duizenden inwoners van Warschau zijn gisteravond betrokken geweest
bij een grote veldslag vóór het hoofdkwartier der Poolse communistische
partij. Urenlang heeft de militie, geholpen door de (volgens ooggetuigen
bijzonder ruw optredende) arbeidersmilitie, met gummistokken en traan-
gasbommen, gevochten tegen de menigte, die op een gegeven ogenblik tot
vlak voor het acht verdiepingen hoge gebouw, waarin ook partijsecretaris
Gomulka zijn werkkamers heeft, was doorgedrongen. Studenten en andere
burgers braken de straten op om met de stenen de militie, die door haar
optreden de menigte steeds woedender maakte, te bekogelen. Ervaren
waarnemers meenden, dat Warschau na de oorlog nog niet iets dergelijks
had beleefd. Een burger verklaarde: „Sedert de Duitse bezetting hebben
wij niet meer zo'n krachtig georganiseerde actie van de politie tegen de
burgerbevolking gezien". Westelijke correspondenten schatten het aantal
ingezette politiemannen op tweeduizend. Er zouden veel arrestaties zijn
verricht.
De moeilijkheden begonnen, toen
de politie een groot aantal studen
ten (de berichten variëren van 2000
tot 7000) opsloot in het gebouw van
de Polytechnische Hogeschool, waar
een bijeenkomst werd gehouden in ver
band met het verbod op het studenten
blad „Po Prostu". Zoals gisteren ge
meld, is dit vrijmoedige anti-st-linisti-
sche studentenblad, dat veel heeft bijge
dragen tot Poiens „kleine revolutie", in
oktober van het vorige jaar, woensdag
verboden.
Het verbod had donderdagavond al
aanleiding gegeven tot ernstige ongere
geldheden op het Narutowicza Plein voor
een studentenhuis. Er was toen een aan
tal studenten gearresteerd en dit droeg
veel bij tot de geprikkeldheid van stu
denten en burgers. Op een bord in de
Polytechnische Hogeschool was des mid
dags een mededeling aangeslagen, waar
in o.m. werd verklaard „Wij proteste
ren tegen Gestapo-methoden. Wij willen
weten wie het optreden van de militie
heeft gelast". Voorts werd gevraagd hoe
veel studenten waren gearresteerd en
werd hun onmiddellijke invrijheidstel
ling geëist.
In de hogeschool zou een bijeenkomst
worden gehouden, tijdens welke het par
lementslid Bukhowski, het woord zou
voeren. Maar ook daarbuiten werd ge
demonstreerd tegen het optreden van de
militie op donderdagavond.
Onder de leuze „Wij wensen persvrij
heid" zou deze betoging om 18.00 uur
aanvangen. Om 18.02 uur kwam de mili
tie in groten getale het plein voor de
hogeschool oprijden en voerde er een
charge uit. Het gebouw werd afgeslo
ten. Niemand mocht in of uit. Uit de
joelende menigte die buiten stond, klon
ken kreten als „fascisten", „zwijnen".
Later werd er geroepen; „Po Prostu, Po
Prostu", „Gestapo, Gestapo" en „Op
naar 't communistische hoofdkwartier".
Dit was het signaal, waaxo^ m«u» naar
het partijbureau trok. Daar kwam het
tot felle gevechten. Golf na golf werd
de militie over het plein gedreven, maar
de menigte was niet te verspreiden. La
ter trok men opnieuw naar de hoge
school.
Om circa half acht scheen het cen
trum van de stad even wat rustiger, al
werd er in de zijstraten nog gevochten.
Op vertoon van collegekaarten, kon men
toen ook weer toegang krijgen tot de
bijeenkomst in de hal van de hogeschool.
Een uur later vlamde het erzet weer
op. Na negen uur werd het tramverkeer,
dat door de opgebroken straten cn op
dringende menigte zeer werd gehinderd,
gestaakt Pas om kwart voor elf was het
weer mogelijk enkele trams te laten rij
den. Toen scheen het opnieuw in het
centrum wat rustiger geworden. De mi
litie had zich op strategische punten op
gesteld, maar trad niet meer hande
lend op.
Ir. A. J. Ehnle tijdens zijn gesprek
met de Statendam. Links de heer
Maas.
„Maassluis Radio Dirkzwager" heet
de primeur voor Europa, die vanmor
gen ten gerieve van het scheepvaart
verkeer op de Nieuwe Waterweg en
de Maas in gebruik werd genomen.
Het oog van de Waterweg, zoals
Dirkzwager wel genoemd wordt, heeft
vandaag een radiotelefonie in dienst
gesteld, die gratis bij voorkomende
gevallen contact opneemt en berich
ten doorgeeft, welke betrekking heb
ben op de veiligheid van schepen en
bemanning.
Totnutoe moest men, om binnenko
mende schepen van een en ander op
de hoogte te stellen, een motorbootje
zenden, omdat op de rivier de gewone
radio-installatie niet gebruikt wordt.
Deze nieuwe installatie is dan ook
een grote verbetering. Het gaat er nu
maar om dat de schepen ook een der
gelijke zender-ontvanger op de brug
nemen. De Holland-Amerika Lijn heeft
er reeds verschillende aangeschaft en
in bestelling.
Internationaal is men tot deze stap
overgegaan, alleen Dirkzwager en
daarmee de Rotterdamse haven is de
enige, die op de overeengekomen t(jd
met de installatie gereed is.
Een internationale overeenkomst
werd wel nodig geacht. De middengolf
stations waren eigenlijk overbelast, met
de mobilofoongolven was men aanvan
kelijk wat te kwistig. Eindelijk is nu
door een technische uitvinding de me
terband beschikbaar gekomen.
Van Maassluis uit kan men over en[,
weer verbinding krijgen tot ongeveer i;
30 mijl uit de kust.
Vooral ook bij ongevallen op in de-
haven vertoevende schepen kan„
Maassluis Radio Dirkzwager haar
nut bewijzen. Tot op heden moest een^
schip, waarop bijv. een man in het
ruim was gevallen, net zo lang fluit-»
signalen geven tot die werden opge
merkt. Voortaan zal het mogelijk zijn
aan boord slechts op een knopje to
drukken om telefonische verbinding
met de wal te hebben. ir
Natuurlijk zullen ook de schepen metir
elkaar een gesprek kunnen voeren, t<
zonder dat de marconist er aan te pas)t
komt, bijv. als men de bewegingen van e
een vooruit liggend schip niet ver- a
trouwt en wil informeren, wat de be
doelingen zijn.
„Hallo Statendam, dit is Maas
sluis Radio Dirkzwager". Zo begon
vanmorgen het gesprek tussen a
hoofddirecteur algemene zaken en
radio van de P.T.T., ir. A. J. Ehnle,
en de kapitein van de Statendam,
waarmee de telefoonverbinding
tussen wal en schepen werd ge
opend.
Ir. Ehnle zei, dat de toeneming
van het havenverkeer het gebruiK
van (V(ery) H(igh) F(requence)
noodzakelijk had gemaakt. Het was
met een grote voldoening, dat ni]
de apparatuur aan Dirkzwager
overdroeg.
Een der directeuren van dirk
zwager, de heer V. W. Maas. stelde
vast, dat vergeleken met de service,
die Dirkzwager de wal kon bieden,
het contact met de schepen tot aan
vanmorgen nog uit de vorige eeu
stamde. Nu is ook deze communi
catie perfect. Sinds vanmorgen b -
staat er een uitstekend telefonisch
contact- tussen de schepen en n
grote informatiecentrum aan ae
Waterweg, wat Dirkzwager is.
:c
lid'
