srtas
Schepper van
^ssische
soldaat
werd gekleineerd
bekwaam en eerlijk onderhandelaar
J®ü
-
I
I
Een dorp
vecht om
i
de NIEUWE
Sp
k
de zware wapenrusting
Naar Warschau
Zijn carrière
tv,
Van gemeen
dragonder
Tot de 15 machtigsten
Een atleet
Ridderlijk,
K.,Een vriendelijk etc.
mm
De vissers van Sperlonga beschouwen hetgeen in de grei
van Tiberius gevonden werd, ais hun wettig eigendom
ZATERDAG 2 NOVEMBER 1957
rAGINA 3
r A
srte<
At
naam Tsjoekof was al sinds enige tijd op
hppen en wel in de kringen der inge-
'Jtlen en van hen, die doorgaan voor ken-
h tSiVan binnenlandse toestanden en ver-
d dingen in Sovjet-Rusland. Sinds maan-
eeii Wer(l door hen voorspeld, dat zich daar
0mwenteling aan het voltrekken was en
Zo n*et lan§ zou duren, of de militairen
üen er de leiding op zich nemen. Men
j. een militaire dictatuur. Wie deze
Va lta^re dictatuur zou doorvoeren, hierover
rp öien het vrijwel eens: maarschalk
sl°ekof, de verdedige r van Leningrad en
Var overwinnaar van Stalingrad. Er
ajj eïl er evenwel, die deze sovjet-militair
fe^j P°htieke aspiraties ontzegden en twij-
aau m°gelijklieid, dat hij het roer
staat in het Kremlin ter hand zou willen
erV Tsjoekof was niets anders dan een
soldaat, niets meer en niets minder. Maar
anderen wezen op zijn militante nationalis
me. De communist Tsjoekof zou, als het er
op aan kwam, Rusland, zijn vaderland,
boven het internationaal gerichte commu
nisme stellen en tegenover het streven naai
de wereldrevolutie van de machthebbers in
het Kremlin het ideaal van een welvarend
Rusland verkiezen, waar het voor de bur
gers, lees Russen, goed zou zijn te leven.
Tsjoekof had genoeg Russen zien sterven,
tussen Leningrad en Moskou, om er zich
geen rekenschap van te hebben gegeven, dat
het leven en laten leven zelfs voor een com
munist enige aantrekkelijkheid kan bezitten
en het waanzin is, een volk de armoede of de
dood in te drijven terwille van een vaag
ideaaleen communistische samenleving tot
in de uithoeken van de aarde
ZQ]teZu^n ons hier niet in speculaties verdiepen omtrent de oor-
ge/e-lVeihe tot de recente gebeurtenissen in Sovjet-Rusland hebben
1 Ons - i.i uil-I- j
die
0fldanfc 8eheimzinnige man Tsjoekof, die na de eerste oorlogsjaren
°nder S Zyn enorme overwinningen toch op de achtergrond bleef en
te tr(;JPn Stalin vermoedelijk ook geen kans kreeg, op de voorgrond
een f^en' h'tcnte chaos na Stalins dood ontstaan, de capriolen van
Rr0p 0<fsjtsjef, ze brachten hem als het ware vanzelf naar voren.
t£gen ^Sïef '-s tot dusver in staat geiveest, de technici en de militairen
~'ch in te nemen. Had hij Tsjoekof ook tegen zich?
interesseert in de eerste plaats de persoonlijkheid van
- 'A- rr
é-.
Het geheim van de grot
Toch niet de originele?
Wmm0:
'&e: Sf
0
'V
Tsjoekof
GROTE
Worones] belast. Van daaruit wist hij re
serves naar het ernstig bedreigd Stalin
grad te vervoeren en de vijand ernstige
verliezen toe te brengen. Onder zijn lei
ding omsingelden sovjettroepen uit het
noordwesten, het zuidwesten en het zui
den, bijgestaan door reserves uit het Don-
gebied, 36 Duitse divisies, in een veldslag
die zes weken duurde en Stalingrad be
vrijdde. De befaamde Von Paulus en een
groot gedeelte van die 36 divisies werden
door Tsjoekof krijgsgevangen gemaakt.
Het zal Stalin voor het overige niet ge
makkelijk gevallen zijn, een man als
Tsjoekof opzij te schuiven misschien wel
juist, omdat hij zichzelf zo weinig op de
voorgrond gedrongen heeft. Wellicht is er
in de dictator iets van dankbaarheid blij
ven sluimeren, zelfs iets van eerbied te
genover de boerenzoon, die in 26 jaar tijd
van gewoon soldaat tot plaatsvervangend
opperbevelhebber opklom van een der
grootste strijdmachten ter wereld en van
de historie.
Tsjoekof in volle glorie.
letiva
lingen, welke ten slotte leidden tot de
hiao°Ver z,al de 'aatste zijn, om zich
dio 'ater>. Deze zoon van een
dip TT„ vccü
Van ,Vah dp tn geme,en dragonder in het
Zii het 6„. aar opklom tot maarschalk
Ve?iJ?°hd vn vLeger' praat niet gauw
Dat h€m in het
Sehr milfto en zlJn hoofd g«red. toen
p hikt. airen als zondebok werden
inGveg°r
lersWest.EH>nstantinowitsj Tsjoekof werd
bewz®ren£ dat z°'ang achter Hit-
!nd. ttoA0rdlin gezucht had, pas goed
honlaar Ver?„ ,te Ber"in temidden van
kJl ukken Zame'de geallieerde militaire
geA? er tl y°0r het voetlicht trad. Hij
"W* »®rde" „aanraking met de toenmalige
gi ivtont„r,'lrrl€raiissimus Eisenhower en
jAaf aan €n liet er van het be-
iijp iet-R,, n twijfel over bestaan dat
,'Jh «ussen tp, -o
poort in alle richtingen gebruikten en als
een middel, om de geallieerden, de voor-
maige vrienden, naar hun hand te zetten.
Men herinnere zich slechts te fameuze
luchtbrug, waarmede de Amerikanen lan
ge tijd de verbinding met West-Berlijn
hebben onderhouden.
Toen was Tsjoekof reeds elders. In 1946
werd hij door Stalin naar Moskou terug
ontboden. Allerlei geruchten deden de ron
de. Hij zou in ongenade gevallen zijn, om
dat hij te populair bij het volk was ge
worden en ook in het leger een veel te
machtige positie had weten te verwerven,
al of niet zijns ondanks. Er werd voorts
gemompeld, dat Tsjoekof geweigerd had
een bevel van de toenmalige minister van
oorlog, de thans uitgerangeerde Boelganin,
op te volgen.
In Moskou fluisterde men voorts over
een te nauwe vriendschap met Eisenho
wer, over Tsjoekofs voorkeur voor Ameri
kaanse gangsterfilms, die hij zich in zijn
huisbioscoop liet voordraaien en over
een zekere ont-Russificering, als gevolg
van zijn lange verblijf in Berlijn waar de
verlokkingen van het Westen te groot voor
hem waren gebleken. Er ging zelfs een
bericht door de wereld, dat Tsjoekof tot
vijftien jaar kerkerstraf veroordeeld was,
na een geheim proces. Inmiddels, nadien
spraken andere berichten over bijzondere
missies, aan Tsjoekof toevertrouwd. Hij
zou b.v. gedurende vijf jaar de communis,
tische legers van Mao Tse Toeng gereor
ganiseerd hebben. Ook werd hem een heel
belangrijke opdracht toegedicht, n.l. het
opbouwen van een geheel nieuw verdedi
gingssysteem voor de Sovjet-Unie.
Achteraf meent men met enige zeker
heid te kunnen zeggen, dat Tsjoekof gedu
rende de periode, waarin zijn naam in Sov
jet-Rusland niet meer genoemd werd, te
Odessa een betrekkelijk onbelangrijke
commandopost vervulde. Het was intussen
wel merkwaardig, dat hij kort na Stalins
dood weer in het nieuws kwam. Het duur
de niet lang, of hij behoorde tot de vijftien
machtigste mannen van het arbeiderspa
radijs. Hij vertoonde zich met zijn borst
vol medailles hij alle belangrijke ontvang
sten in het Kremlin. De buitenlandse jour.
nalisten te Moskou konden slechts conclu
deren, met een heel invloedrijk personage
te doen te hebben. Hij werd volwaardig
lid van het Centrale Comité der commu
nistische partij, stelde zich achter Kroesjt-
sjef en Malenkof en naar eenieder aan
nam. was het zijn gezag, waardoor het
Rode Leger achter Kroesjtsjef kwam te
staan en diens partijprograms ondersteun-
overeénkomst, die de Sovjet-Russen als het! de, waardoor spoedig een Malenkof, een
ware in 'het hart van Europa een steun- Sjepilof en een Molotof van het toneel
punt gaf, hetwelk ze later als uitvals-l verdwenen.
Na de ineenstorting van het tsarendom
keerde Tsjoekof niet naar de boerderij van
zijn vader terug, maar nam dienst bij de
Bolsjewistische vrijschare-n ,die zich tot
taak hadden gesteld, de z-g. reactionaire
legers van Wrangel. Denikin, Koltsjak e.a.
uit Rusland te verdrijven en daardoor de
bolsjewistische revolutie veilig te stellen.
Na enkele jaren gevochten te hebben en
steeds in rang gestegen te zijn, ging Tsjoe
kof de krijgskunde studeren bij de be
roemde theoreticus van het Russische le
ger, Mikhail Froenze. Hij werd daarna le
raar aan verschillende militaire scholen,
daarna stafofficier en commandant te vel
de in het leger van vóór 1941. In de jaren
193839 had hij zich toen een zekere ver
maardheid verworven als deskundige in
de tankoorlog en het gebruik van para
chutisten. Tijdens de oorlog tegen Finland
vestigde hij de aandacht op zich, door be
paalde tekortkomingen in de organisatie
van het leger op te sporen en aan te wij
zen en er de verbeteringen voor aan te
geven. Sleur in de opleiding werd door
hem als een der voornaamste fouten aan
gewezen. In februari 1941 werd hij be
noemd tot chef van de generale 'staf en
vice-commissaris voor de landsverdediging
waarna hij samen met maarschalk Timo-
sjenko de reorganisatie van het Rode Le
ger ter hand nam.
Maarschalk Tsjoekof ontzette in 1943 Le-
ningrad, brak met zijn legers in 1944 naar i
de Oekraïne door en bereikte de grenzen
van Tsjecho-Slowakije en Roemenië. In ja
nuari 1945 rukte het Eerste Wit-Russische
front onder Tsjoekof, komend van de wes
telijke oever van de Weichsel. Warschau
binnen, in drie dagen tijds. Twee weken
later trok het de Duitse grens over. op
1 februari bereikte het de Oder over het
trootste deel van haar lengte. Hierna
voorkwam Tsjoekof door een snelle door
stoot naar do Oostzee een Duits tegenof
fensief. Na in vier dagen 100 kilometer
te zijn opgerukt, sneed hij 200.000 Duit
sers de terugtocht af. Terwijl in het wes
ten de Amerikaanse en Engelse tankco
lonnes Duitsland diep binnendrongen,
brak Tsjoekof uit het bruggenhoofd van de
Oder los en stootte door sterke verdedi-
gingslinies, die van Hitier bevel hadden
gekregen, tot de laatste man en de laat
ste munitie te vechten, tot in Berlijn door.
Strateeg, tacticus en organisator, een
man die geen vermoeienis kent, zo werd
Tsjoekof in 1945 door zijn geallieerde col
lega's gekenschetst. Hij werd door hen
gehuldigd als een der mannen, die na de
grote nederlagen in de aanvang de Sov
jet-Russische legers gereorganiseerd had
den, intussen mede dank zij de enorme
steun aan technici en materiaal van de
geallieerden.
Deze Gregory Alexandrowitsj (zoon van
Alexander) Tsjoekof behoort ongetwijfeld
tot de belangrijkste figuren van het hui
dige Rusland.
OBSERVATOR
Tsjoekof, atleet van huis uit, voorts een
uitstekend ruiter, voerde zware oefeningen
voor de soldaten in. Gymnastiek, paard
rijden en schermen werden op het roos
ter van de opleidingskampen geplaatst.
En hij schiep een nieuwe Russische sol
daat, waardoor Hitler in juni 1941 volko
men verrast werd. Deze had trage beren
verwacht en stiet menigmaal op snelle
beweeglijke troepen, waarvan er heel wat
niet voor zijn uitstekend getrainde stoot
troepen onderdeden.
In oktober 1941 werd Tsjoekof tot gene
raal benoemd en verdediger van Moskou
en het omliggend gebied, inplaats van Ti-
mosjenko. Hij maakte de plannen voor
het tegenoffensief, dat de Duitsers In de
cember van dat jaar de terugtocht deed
aanvaarden en Moskou redde.
Na deze overwinning werd Tsjoekof met
het bevel over het belangrijke knooppunt
10ü;t, 0°rgerilf tot lp het hart van Ber-
hiu,g te blii,, °n8«n waren, om er voor
„Jv®n. Het was hem niet gelukt,
han5r Berliin te veroveren en
die tA1 te i®- ,kanselarij dood of levend in
lr,ürt Maar zl'n tfinktroepen,
6i«n ,n d« Pe g waren doorgedrongen,
tijdlIn Eurr, °mmunistische principen tot
stülAs de cAa. doorvoeren. Zijn optreden
6h stom* r?nties d€r militaire kop-
'tow klarirm v!f1:lwel gelijk aan een oor-
aHie^r hem -desondanks noemde Eisen-
in d rde win gro°tste vriend en de ge-
niaa1Voerd€rs, die in Tsjoekof
doet-. r. zaB 3 een eollega en wapen-
sch rities ?en. namen.
.bepaald a"
dfe ht etgeen hii da
als
zijn politieke
sérieux. Ze be-
hij daarover te berde
bVok routine propaganda,
CtyJ*ir eigenlijk verre moest lig-
VooAdhisn^arschalk Tsjoekof ziet in het
'een i?6!! p,.nog steeds de enige waarborg
de n het en?0' en machti-g Rusland. Al-
det, ssischn unistische regime nu kan
lin2 'Waardnn massa ln het keurslijf hou-
van.?,n teani",de economische ontwikke-
dat 'and p» rt'id d« militaire kracht
li- me(je °®Waarborgd worden. Men zegt,
de vf?4 Vüf Tziin aandringen het Krem-
hen e krach*arenplan verschoof, tenein-
diét c°hcen? n op d€ kunstmaan te kun.
Vqq a"e«n reren. De kunstmaan staat
tem de ruimtevaart, maar ook
Rtiï, htitiem^kkeling van vèrdragend. in
de And een geschut. hetwelk Sovjet-
aten "dvoorsprong op de Verenig-
h Engeland zou moeten geven.
taS'd ï0'®'.. vriendelijk man, een
^rana<>emdo €er"jk onderhandelaar" al-
h- >v\ r i B A Tm ZSri lr n n,vn n n r. -1— -
Amerikaanse Engelse en
deiin3®11 de ^en en politici, die deelna-
,,Vfi g Va- °hderhandelingen over de ver-
Wn- ad" n, Duitsland en Berlijn hun
Wq,
e-n Berlijn hun
a- - Uith:-":yL die het van hen allen
tijden-Udlngs- en doorzettingsver-
®hs de langdurige onderhande-
Onder Tsjoekof werd bij de „pioniers de communistische jeugdbeweging,
de militaire training ingevoerd
Er was een man in het land van
Hus, Job genaamd eenvoudig en recht
schapen was hij en hij vreesde God.
Prachtige tekst voor ons bidplaatje.
Maar zou het op ons mannen en
vrouwen naar eerlijke mening
van toepassing zijn? Eenvoud, recht
schapenheid en Godvrezendheid zijn
precies die deugden, welke we in het
wereldmagazijn niet zo hoog aange
prijsd vinden. Hoogmoed kan men in
elke stand en in elk bedrijf aantreffen,
de rechtschapenheid is heel vaak nog
verder te zoeken, terwijl het gedruis
en schijnvertoning de poging tot inge
keerdheid omver schoppen.
Juist Allerheiligen en Allerzielen
dag zijn van die korte perioden, die
tot bezinning op levenshouding dwin
gen. Juist nu kan een overpeinzing op
het leven van hén, die de aarde reeds
verlieten van groot belang en vrucht
baarheid zijn. Op ons, die maar mee
doorhollen, zou hun einde als een rem
op de uitgelatenheid kunnen werken.
Bij alle bewondering, die we voor
aardse groten en ons zelf hebben, bij alle
begerigheid naar wat van de aarde is
komen in die ogenblikken als vanzelf
de introitus-woorden op de lippen:
Toch is aan Uw macht, o Heer
alles onderworpen en er is niemand',
die Uw wil kan wederstaan. Geluk
kig zij, die onberispelijk op de weg
zijn.
Wie het dóór heeft, zal ook instem
mend mee vragen om waakzaamheid
over Zijn vol'k en om in goede wer
ken Zijn naam te zijn toegewijd.
Zijn we zover, dan kan ook St.-
Paulus (in het epistel) ons weer toe
spreken en vermanen tot „Sterkte in
de Heer". Met de wapenrusting Gods
aan. Maar die wapenrusting is niet
mis. Welk een pantser, wat een schoei
sel, wat een schild, helm en zwaard!
Voor de aanschaffing zullen we zelf
moeten zorg dragen. En dat kan niet
op afbetaling! We kunnen haar alleen
bekomen als we lijken op de man Job.
O. L. Heer zal dan wel geduld met
ons dienen te hebben. En dat zal Hij
ook. Mits(en dan komt de con
clusie uit het evangelie van morgen)
wij ook met anderen geduld hebben
en onze naaste willen vergeven.
Een naaste vergeven is echter wel
een der zwaarste opgaven voor de
mens.
Wenst ge evenwel zelf barmhartig
heid, wees dan ook barmhartig. Op
uw weg naar eenvoud en rechtscha
penheid.
De vreze Gods en het dienen in blij
moedigheid komen dan vanzelf wel
naderbij.
DE LAOKOON...
„Weg met die vreemdelingen",We willen de kostbare stenen houden"
Dat stond te lezen op borden, door de bewoners van het vissersdorp Sperlonga
ten zuiden van Rome cn in de buurt van de bekende badplaats Terracina inder
haast gemaakt en waarmede ze tegen de werklieden van de „Belle Arti" en de
carabinieri, die hen beschermden, protesteerden. De werklieden, behorend tot
het instituut, dat in Italië het toezicht heeft over de kunstschatten van het
heden en verleden, hadden de opdracht, uit de z.g. Grot van Tiberius een groot
aantal brokstukken weg te halen van een beeldengroep, waarvan de naam sinds
eeuwen voor de Kunst een schier magische betekenis bezit. De Laokoon, zoals
ze in de standaardwerken genoemd wordt, stelt de Griekse priester Laokoon
voor, zoals deze, samen met zijn twee zoontjes, door een uit de zee opgestegen
tweelingsslang overweldigd en gedood wordt.
Als een zijner grootste verdiensten wordt Tsjoekof toegerekend, dat hij de
opleiding voor het leger in nieuwe banen leidde. Hier ziet men oorlogs
wezen, zoontjes van'veteranen, die op de kadettenschool door een
officier-leraar geïnspecteerd worden.
In het Vatikaanse museum bevindt zich
sinds lang een Laokoongroep. Tot dusver
werd aangenomen, en er zijn er nog
velen, die dit doen, dat dit het originele
kunstwerk is, indertijd, ongeveer in de
eerste eeuw van onze jaartelling, door
Griekse -kunstenaars van het eiland Rhodu
vervaardigd. Ze geldt voor een der mees
terwerken van de kunst der antieke oud
heid. Lessing, de filosoof, heeft naar aan
leiding er van een verhandeling geschre
ven, welke doorgaat voor een der indruk,
wekkendste grondlagen van de estetica.
De Laokoon wordt beschouwd als een
schier onvergelijkbaar voorbeeld van uit
drukkingskunst: de menselijke angst en
de menselijke smart zÜn er op meester
lijke wijze in tot uitdrukking gebracht,
terwijl de kunstenaars een hoogtepunt
bereikten, wat betreft de anatomische
juistheid, ondanks de verschillende stan
den, waarin de stervende priester en zijn
zonen zijn uitgebeeld.
Van dit all«s wisten de vissers van
Sperlonga niet zo heel veel. Wel echter
was het hun bekend, dat de Grot van
Tiberius eens «en soort lustoord moest
zijn geweest, in de tijd dat vel« rijke
bewoners van de stad Rome in deze om
geving grote villa's bouwden. Onder hen
leeft een legende voort, als zou hun dorp
liggen op de plaats, waar Griekse emigrari-
ten eens een stad bouwden. Overal in
de bodem moeten schatten verborgen lig
gen. Maar waardat wist niemand.
Het geheim van de Grot van Tiberius,
want dat er een geheim was. hieraan
twijfelden de vissers van Sperlonga niet.
zou wellicht nog eeuwen bewaard zijn
gebleven, indien men niet aan het werk
was gegaan aan een nieuwe weg langs
de Thyrreense Zee. met het doel, ook
het zuidelijke gedeelte van Lazio, het oude
Latium, voor het toeristenverkeer te ont
sluiten. In het afgelegen Sperlonga ver
schenen op een goede dag wegwerkers,
die de bodem doorwoelden. Hun leider,
Ir. Bellante, was een amateur archeoloog
Toen het tracée van de nieuwe weg langs
de Grot van Tiberius bleek te voeren,
besloot hij, daarin een onderzoek in te
stellen. Hij liet zijn mannen de bodem
uitgraven en stiet spoedig op de over
blijfselen van een groot, stenen bassin.
zeer waarschijnlijk het middenstuk van
een ondergronds waterwerk. Hij stelde
vast, dat dit bassin in de late namiddag
door de ondergaande zon die dan de
grot binnendrong, verlicht werd. Bij hel
verder doorwoelen van de bodem vond
hij fragmenten van wat een heel grote,
marmeren beeldengroep moest zijn
geweest. Drie torsen, een hand, een voet,
beide meer dan tweemaal zo groot als
die van een mens, een stuk marmer, dat
niets anders dan een gedeelte van een 1
slang kon zijn, een jongenskop etc. Nog
verder gravend, leverde de bodem meer
dan vierhonderd brokstukken op, waar
van een aantal inmiddels uit een andere
periode dateerde dan de grote meerder
heid der fragmenten.
De ingenieur riep een echte archeoloog
er bij, die van een collega vergezeld, de
brokstukken onderzocht en meende, tot
de conclusie te kunnen komen, dat het
hier om de originele beeldengroep ging.
Immers, ze vonden nog een brokstuk
waarop een inscriptie stond met de
namen der kunstenaars. Deze namen
klopten met die, welke Plinius gaf in zijn
„Historia Naturalis". waaraan hij nog
toevoegde, dat de groep in de Thermen
van Titus werd opgesteld.
Hoe de Laokoon naar de Grot van
Tiberius gekomen is, zal nog moeten
worden uitgemaakt Overigens, een des
kundige schreef in de „Osservatore Roma
no", dat verschillende redenen zijn aan
te voeren, om aan te nemen, dat de
Laokoon van het Vatikaan toch de
originele is. Hij baseerde zich o.a. op dat
fragment met inscripties, opmerkend, dat
het in die periode geen gewoonte vlas,
dat kunstenaars hun naam op hun werk
vermeldden.
Ook hierover maakte inmiddels de men
sen in Sperlonga zich niet druk. Wel
echter over het feit, dat de archeologen
alles naar Rome wilden voeren. Een grote
vrachtauto, welke hiertoe arriveerde,
werd geblokkeerd. Jongens en meisjes
wierpen snel 'n lange stenen wal over het
weggetje, waarover de vrachtauto zou
moeten rijden. De sterkste vissers wron
gen met Palen en touwen een groot stuk
van een naburige rots los, die vlakbij
de grot neerstortte en de toegang groten
deels versperde. De vrouwen maakten de
politie, die voor een geleide moest zorgen
uit voor alles wat lelijk was. Ze dreig
den, de burgemeester, door wie over
eenkomstig de wet, toestemming tot het
wegvoeren was gegeven, in de zee te
werpen
Het hielp niet veel. Er kwam na twee
dagen versterking en de meer dan vier
honderd brokstukken werden op de vracht
auto geladen en naar Rome gevoerd, om
dat men daar alleen in staat is, ze te
onderzoeken en er weder een geheel van
te maken.
Intussn, copie of niet, de in Sperlonga
gevonden Laokoon, welke de doodsstrijd
uitbeeldt van de Trojaanse priester, die
de Trojanen voor het befaamde Paard
van Troje waarschuwde en toen door de
goden gestraft werd. is meer dan twee
duizend jaar oud en zou in Sperlonga on
telbare vreemdelingen trekken.
NASCHRIFT. En zo juist komt een
beridht uit Rome, dat de deskundigen
daar uitgemaakt hebben, dat de brok-
De Laokoon van het Vaticaanse
museum.
stukken niet afkomstig zijn van een Lao
koongroep. maar van reusachtige voor
stellingen van episoden uit de zwerftocht
van Ulyssus De „Osservatore Romano"
had dus gelijk en de Laokoon uit het Va
ticaanse Museum is de originele. Intus
sen, voor de mensen van Sperlonga zal
het de moeite waard blijven, voor de
brokstukken te vechten, want er wordt
toch een grote kunstwaarde aan toege
kend. Hun kans is nu groter, dat ze hun
„stenen" terugkrijgen. Er moet een groot
beeld van Neptunus bij zijn. Zoiets hoort
wel in een vissersdorp thuis. Al met al
heeft Sperlonga thans een wereldver
maardheid verworven. De toeristen zullen
er vermoedelijk en masse heen trek
ken
Fragmenten van de Laokoon-groep, gevonden in de Grot van Tiberius
I te Sperlonga bij Terracina, op de weg van daar naar Gaeta.
