Nieuwe triomf van Sovjet-geleerden
Waardevolle gegevens verwacht
4. C. de Bruijn
IN TIEN DAGEN HEEN EN
TERUG NAAR DE MAAN
Flatgebouw in Cairo stort in: twintig doden
menu)
DE WETGEVING OP MAAT-
SCHAPPELIJK TERREIN
Spoed gewenst bij
het toezicht op
bejaardentehuizen
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Volksgenoten, ik protesteer
Worgen zeventig
altijd even tëfeker
Enorm vliegtuig
voor passagiers
Maandag 4 november 1957
parachute terug
Vliegtuig bij Dusseldorf
verongelukt
Spoed gevraagd met toezicht op
be j aardentehuizen
Vermist meisje te Goor
gevonden
De moordzaak An juin
WEERBERICHT
503
pezend.
van de dag
In ondiepe sloot verdronken
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De weerverwachting van het KNMI, geldig van
heden- tot morgenavond, luidt:
Aanvankelijk opklaringen en een matige tot
krachtige zuidwestelijke wind, later weer meer
bewolking. Tijdelijk regen en mogelijk weer tot
stormachtig toenemende wind tussen zuidwest
en zuid. Iets koudere nacht. Morgen overdag
ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag.
Dinsdag 5 november: zon op 7.44, onder 17.07
uur: maan op 16.07, onder 5.20 uur.
tweede kunstmaan
HOND ALS PASSAGIER
)lTriK. 1 J1rrnon onVol ffplll 1 f
^PnJeuw ]reeft
tie Sovjet-Unie de wetenschappelijke
Xo; het Westen een enorme sensatie bezorgd.
de g ^6n maand nadat de eerste aardsatelliet door
^vTet-"geleerden met succes was gelanceerd, is een
in»C en vee^ grotere kunstmaan de ruimte
\r®eschoten. Deze tweede kunstmaan, die in
■^eui v
-A* ^°rk de naam Moetnik heeft gekregen, weegt
O 1 na Cl III iTlUC IX1XXV. licmi.
j kilogram en heeft een hoogte bereikt van
kilometer. (De Spoetnik, die nog steeds rond
tot 3ar^e yhegt, weegt 83,6 kg. en werd opgeschoten
Sa{ ,®en hoogte van 900 km.). Evenals de eerste
klif 16t vhegt de tweede met een snelheid van 28.000
Van' per our om de wereldbol. Het meest sensationele
a3h 1 twee(^e kunstmaan is, dat er zich een hond
S bevindt. Het nieuws over dit nieuwe
he|_'et"sileces werd gisterochtend door Radio Moskou
§emaakt. Overal in de wereld heeft men de
^et°Se^nen Van Moetnik opgevangen. Zoals men
z°nd ook de Spoetnik seinen uit, maar sinds
11 andert Sovjet-geleerde heeft tegen
hetsij'sIaSgever ven het Westduitse
een v reau DPA gezegd, dat de hond aan
lefen alscherm naar de aarde terug zal
een s'nna.^at de satelliet door middel van
dcei,j ®ciaal radio-signaal heeft meege-
laat t» hond de kunstmaan ver-
Voopj z°u dan twee a drie uur duren,
Sfona - de hond weer op de begane
's, aldus de geleerde, wiens naam
enige tijd is van deze satelliet geen enkel geluid
meer opgevangen.
De Sovjetrussische professor Anatoli Blagonravof, een
van de mannen, die de eerste kunstmaan hebben ont
worpen, verklaarde, dat de hond, die in de nieuwe
satelliet zit, een apparaat bij zich heeft, dat gegevens
over de ademhaling, de hartwerking en de bloeddruk
registreert, aldus meldde radio Moskou. Professor
Blagonravof zei, dat de hond al enige raketvluchten
heeft meegemaakt en een speciale training heeft ont
vangen om tegen omstandigheden, zoals deze zich bij
zijn huidige tocht voordoen, bestand is. De hoog
leraar was voorts van mening, dat de gegevens die
verkregen zullen worden door deze tweede satelliet
de wereld nog meer in verbazing zullen brengen dan
die van de eerste. Volgens de in de Sovjet-Unie
opgevangen seinen van de Moetnik leidde de hond
nog steeds een „normaal bestaan".
I niet door de verslaggever werd bekend
gemaakt. Op basis van bepaalde bere
keningen zou het dan mogelijk zjjn te be
palen waar de hond neerkomt. Men wil
dan vliegtuigen naar de bewuste plek
zenden.
Door middel van een speciale appara
tuur. die is aangebracht in de bus waar
in de hond zit, wil men voorkomen dat
deze bus een miniatuurkunstmaan wordt,
die om de aarde gaat cirkelen. De hond
zal op een paar duizend meter boven de
aarde uit de bus worden geduwd en zijn
reis dan per valscherm verder vervolgen.
Tass berichtte, dat de Moetnik volgens
de beschikbare gegevens het laatste deel
is van een transportraket, met weten
schappelijke apparatuur en zenders aan
boord. Het gewicht van de apparaten en
de houders daarvan bedraagt 508,3 kilo.
De kunstmaan kreeg een kringsnelheid
van 8 km per seconde.
De lancering geschiedde in het kader
van het Internationale Geofr'sis -he Jaar
voor de bestudering van de bovenste la
gen der atmosfeer en yan de lichamelijke
processen en levensomstandigheden in de
kosmische ruimte. Aan boord bevinden
zich o.a. toestellen voor de bestudering
van de zonnestraling in het ultraviolette
en röntgen-deel van het spectrum, van
de kosmische straling, temperatuur en
druk. Het proefdier is voorzien van lucht
en voedsel.
Protest van dierenvrienden
A, dus morgen, zal de heer
j)oBruijn, oud-excellentie en
Nd ,i e"ta^en andere titels de leef-
jaai.01 sterken bereiken. Zeventig
jübi].1 indenk waardige dag voor de
ep ,naar °°k voor Nederland
y0 A' B- iu het bijzonder.
zijn °5 derland omdat hij door
^atio 1 V °Pkd°m tot de rang van
oiUij "a e frguur voor de K. A. B.
gewi 'lecr Be Bruijn in uiterst
sta^i"1®5 Cn tcSeBjk moeilijke om-
Strpj, en Baar ieider is geweest.
Bjk >are 'lnan uiaar tegelijk eer-
bres voor zijn volk doch
verl;AeiUeen Belang niet uit het oog
tljjv'" grootste verdienste is en zal
stant]U Zl'u wei'k om de arbeiders-
prolet °n te brengen uit het
v°or ailaat- Niet alleen door acties
V°°rw eC,i ^00n en Betere arbeids-
ifgr,en'laL' en,> uiaar ook en hierop
Vahdaa ('C nadruk, omdat zulks
De hond die wordt meegevoerd, aldus
bericht radio-Moskou is van een Eskimo
ras (in het Russisch: laika). De laika, een
wijfje gedraagt zich rustig en haar alge
mene toestand is bevredigend.
Prof. Kasatkin heeft in een voor de
Russische uisteraars bestemde uitzen
ding van Radio-Moskou medegedeeld dat
de hond „ongetwijfeld aan straling door
de zon en andere kosmische straling
wordt blootgesteld".
,,De kunstmatige aardsatelliet staat
bloot aan een krachtig bombardement
door kosmische stralen, die door het om
hulsel van de kunstmaan dringen en ook
invloed hebben op de hond. Wij zullen
hierdoor te weten komen, hoe levende
wezens op een dergelijke straling reage
ren", aldus prof. Kasatkin, die vervolgde
„Er zijn, bij overeenkomstige proefne
mingen reedR vele malen honden met ra
ketten de lucht ingezonden, doch deze
werden slechts gedurende zeer korte tod
blootgesteld aan de omstandigheden,
waaronder thans de eskimo-hond m de
tweede kunstmaan zich bevindt.
Bij deze vorige proefnemingen reisden
de honden in loodrechte richtin" op en
neer, doch de eskimo-hond in de tweede
kunstmaan bevindt zich in omstandighe
den. waarbij de zwaartekracht en de
middelpuntvliedende kracht elkander op
heffen".
Tot dusver waren Sovjetrussische ex
perimenten met honden in raketten tot
hoogten van meer dan 100 km bekend
gemaakt. Prof. Prokrofsky deelde in
juni jl. mee, dat de honden zich na de
landing normaal gedroegen. Zij zijn
kleiner dan de eskimohonden en hebben
scheme vosachtige koppen en heldere in
telligente ogen.
Verenigingen voor dierenbescherming
in de gehele wereld hebben tegen het ex
periment met de laika in de Moetnik ge
protesteerd.
Uit alle delen van de aarde, Parijs,
Londen, Sydney, Japan. Toronto en Ber
lijn, kwamen gistermorgen berichten
binnen over een goede ontvangst van de
seinen van de tweede satelliet, die op de
zelfde golflengten uitzendt als de Spoet
nik. Ook op de radiokamer van het ANP
te Den Haag heeft men gisteren de sei
nen van de spoetnik opgevangen od de
20 megacycle-band.
Radio-Moskou meldt, dat de radio-sig-
nalen van de Moetnik aanzienlijk stefker
zijn dan die van de Spoetnik.
Waarnemers horen een ..fluitende toon"
die een groot aantal signalen bevat,
waaruit de geleerden vele dingen van be
lang kunnen opmaken, aldus Radio-Mos
kou. De geleerden zouden op grond van
de gegevens o.m. kunnen nagaan, hoe de
hond zich op zulk een reusachtige hoogte
voelt.
De Sovjetrussische professor Blagon
ravof verklaarde voorts nog, dat de
Spoetnik wetenschappelijke instrumenten
en andere uitrustingstukken met zich
mee voert, die in totaal meer dan 500
kilo wegen.
Radio-Moskou publiceerde gisteravond
tabellen van de tijden waarop de twee
kunstmanen boven de verschillende lan
den zullen verschijnen. Hieruit bl"kt. dat
de Spoetnik boven Europa in noord-ooste
lijke richting draait en de Moetnik in
zuid-oostelijke richting.
Een Sovjet-geleerde, prof. Koekakm
verklaarde' via Radio-Moskou, dat de
tweede kunstmaan „aanzienlijk langer
om de aarde zal draaien dan de Spoetnik.
Hij zei voorts, dat de Moetnik twaalf
minuten kan worden waargenomen. Voor
de Spoetnik was dit slechts zes minuten.
Dit is een gevolg van de grotere omvang
en de grotere hoogte van deze tweede
satelliet.
vaarde verhouding tussen raketgewicht
en nuttige last van 1000 1. Verscheidene
geleerden vermoeden, dat de Sovjets een
nieuwe chemische brandstof hebben ge
bruikt of zelfs atoomkracht voor de
voortstuwing hebben weten aan te wen
den. Te groter is de verbazing, omdat de
hoogte 50 procent groter is dan die, welke
de „Spoetnik" bereikte.
In officiële Amerikaanse kringen is
men van mening, dat de Sovjets, ondanks
de spanningen in hun communistische
partij, in staat zijn een belangrijke voor
sprong op wetenschappelijk gebiel op de
V.S. te behalen en aldus hun prestige in
het buitenland te vergroten en hun stra
tegische positie te versterken. De grootste
verrassing voor de Amerika:.. geleer
den en technici was gistermorgen de
grootte en het gewicht van de nieuwe
kunstmaan.
In politieke kringen in de V.S. is men
van mening, dat de Sovjets door juist op
dit tijdstip een nieuwe kunstmaan te lan~
ceren, het effect van de zaak-Tsjoekof
op de publieke opinie wilden verzwak
ken.
De directeur van de sterrenwacht te
Leiden, prof. dr. J. H- Oort, heeft het
lanceren van de Moetnik een „enorme
vordering" genoemd. Als de nieuwe sa
telliet inderdaad meer dan 500 kilo weegt
en zich op meer dan 1500 km van de
aarde beweegt, dan betekent dit een
grote stap voorwaarts, aldus prof. Oort,
die voorts meent, dat dé Sovjets de Ame
rikanen nog steeds voor zijn op dit ge-
Prof. Oort geloofde niet, dat bij het
lanceren van de Moetnik een nieuw soort»
brandstof of kernenergie is gebruikt, om
dat de Sovjets dat dan waarschijnlijk wel
bekend zouden hebben gemaakt.
Ruimtevaart voor mensen?
De voorzitter van hat Amerikaanse
comité voor het Internationale Geofysi
sche jaar, dr. Joseph Kaplan, heeft giste
ren in Washington meegedeeld, dat de
Sovjet-Unie basis-gegevens heeft ver
strekt aan landen, die lid zijn van de or
ganisatie voor het Geofysische Paar, over
de baan die de nieuwe kunstmaan waar
schijnlijk zal volgen en over de uitzen
dingen van de Moetnik.
Prof. dr. D. F. 1 -wden. hoogleraar In
de wiskunde aan de universiteit van
Canterbury, heeft in Wellington ver
klaard, dat de Sovjets op raketgebied een
voorsprong van jaren hebben op de Ame
rikaanse geleerden en technici. Hij zei
voorts, dat ruimtevaart voor mensen mo
gelijk nog slechts een kwestie van een
paar maanden is.
Vele geleerden in de westelijke lan
den noemden gisteren het lanceren van
de tweede Sovjetrussische kunstmaan
„verbazingwekkend" of „ongelofelijk".
Doet u dit niet denken aan een n
redenaar uit een beruchte ij
periode, ivelke nog niet zo lang
achter ons ligtDit dacht
fotograaf Ferreira uit Bombay
ook, toen hij dit plaatje van
een kat schoot. Onder het
motto „Orator" zond de foto-
graaf zijn opname in voor een
foto-tentoonstelling: hij ver- t{
diende er 100 dollar mee!
Geweldig gewicht
Algemeen was in de wetenschappelijke
wereld de verbazing over het grote ge
wicht van de nieuwe kunstmaan. Geleer
den van het Amerikaanse leger en de
vice-voorzitter van het Britse genoot
schap voor de ruimtevaart zijn van me
ning dat de draagraket en de satelliet
tezamen ongeveer 500 ton moeten heb
ben gewogen volgens de algemeen aan-
Radio-Moskou meldde hedenmorgen dat volgens de Sovjet-prof. in de
wis- en natuurkunde Gleb Alexandrowitsj Chobotaref, een kunstmatige
aardsatelliet in ongeveer tien dagen een reis heen en terug naar de maan
kan maken, indien de huidige snelheid van 28.000 kilometer per uur tot
40.000 kilometer zou kunnen worden verhoogd.
Prof Chobotaref verklaarde: „De reeds
in de Sovjet-Unie bereikte resultaten
tonen aan, dat het mogelijk moet zijn ook
de maan te bereiken.
Een voor de maan bestemde raket zou
slechts brandstof nodig hebben, om zich
van de aarde te kunnen verheffen. De
rest van haar vlucht zou worden ai§®"
legd onder invloed van de zwaartekraent
van aarde, zon en maan.
Daar de aarde 384.000 kilometer van de
maan verwijderd is, zou een maanraket
ten hoogste 400.000 kilometer moeten af
leggen. De raket zou moeten opstijgen
met een snelheid van 1.000 meter per se
conde. Dit is zeer goed te verwezenlijken,
daar de kunstmanen werden afgeschoten
met een snelheid van 8.000 meter per
seconde.
Wanneer de raket de maan zou nade
ren, zou haar snelheid steeds meer af
nemen. Na met geringe snelheid op de
maan te zijn geland, zou de raket haar te
rugvlucht naar de aarde beginnen, waar
bij haar snelheid zou toenemen, naarmate
zij zich verder van de maan zou verwijde
ren". aldus prof. Chobotaref.
'n Fantasierijke
afwisseling:
Fijne doperwtjes
(uil b/ikl
met stukjes
k gebakken ham
In de Moskouse kranten van gisteren
staan foto's en gegevens over een nieuw
straalvliegtuig, dat 220 personen kan ver
voeren. Het kan in 12 uur van Moskou
naar New York, Wladiwostok. Peking of
Rangoon vliegen. Er zijn twee keukens
in en het restaurant biedt plaats aan 48
mensen.
De Tu—114 heeft vier turbine-straal
motoren, die volgens Tass tweemaal zo
sterk zijn als die van soortgelijke buiten
landse toestellen.
De nieuwe machine zal op de korte en
middelgrote afstand 170 passagiers kunnen
vervoeren, op de lange afstand 120 en in
de toeristenversie 220.
De automatische besturing biedt vol
strekte veiligheid, aldus het Sovjet pers
bureau. en de tarieven zijn gelijk aan
die van de spoorwegen voor dezelfde af
stand.
Ook op het gebied van de scheepvaart
is de Sovjet-Unie van plan aanzienlijke
vooruitgang te maken. Admiraal Nikolai
Isatsjenkof heeft in het blad van de Sov
jet-marine bekendgemaakt dat als on
derdeel van het zesde vijfjarenplan de
Sovjet koopvaardijvloot zal worden uitge
breid met vrachtschepen met een geza
menlijke tonnage van 1.140.000 ton en met
tankschepen met een totaal van 460.000
ton.
Een Westduits verkeerstoestel van het
type DC4 is gisterochtend kort na het
vertrek in een buitenwijk van Dusseldorf
neergestort. Zes van de tien inzittenden
kwamen hierbij om het leven.
Bij het neerstorten raakte het vliegtuig
een kantoorgebouw kwam vervolgens in
een tuin bij het gebouw terecht. Een vrouw
die zich in het gebouw be^md is ean de
opgelopen verwondingen overleden.
Av°l'dt T. 'U® vaaB over het lioofd
Sepde, ce2aen door zijn indrin-
PeB 0lfOpaSa-'a om Bet geestelijk
tvpj,, te voeren.
1 Q-ït ll
'aat. jj a"een as een volk niet ge-
laris1 C^en lanSe leven van de
°rde. 5ewij8 van wat Bereikt kan
n do.
Met materiële
J)aat. "".cen 1S een volk
juhilaj-N eigen lange leven
^Pend^l Va" morgen is één door.
W'Jrdcn ',eWi-'S van wat bereikt k~~
Beil* °i°r een ieenvoudig man.
I>espre] Peil' Ka<lervormmg voor
lngen en
ah*die 'Uveau. Studie en nogmaals
°P Boo~"".en en onderhandelingen
Bjke ^?0r noodzakelijke geeste
."Jkdom
h
Wt-
en geestelijke hezits-
cBatie
oor hen, die de jarige een
wensen te zenden zij nog
feli
etlüel U 1vvensen te zenden zij nog
'apg ('e heer De Bruijn,
fih'ov L°'!"uc'llig is te Noorden
«kuirt Noorden ligt in de
"Wvcn Nieuwkoop en Zeven-
aan de onversaagde
1 °nze hulde en gelukwens.
Gisteren is een flatgebouw van zeven
verdiepingen hoog in een voorstad
van Cairo ingestort. Twintig mensen
werden gedood en een groot aantal
gewond. Een half nur voor het
ongeluk geschiedde, was de politie,
die gewaarschuwd was voor het in
stortingsgevaar, ter plaatse om de
honderd slapende inwoners te waar
schuwen. Op de foto zien we red
dingsploegen bezig met het vervoer
van de slachtoffers.
In de memorie van toelichting op de
begroting van Maatschappelijk Werk
heeft minister Klompé vrij positief te
kennen gegeven, dat zij de voorkeur
geeft aan één wettelijke regeling, waar
in de wetgeving op de maatschappelijke
zorg en die op het maatschappelijk
werk samen wordt vervat. Vele leden
van de Tweede Kamer hebben thans in
het voorlopige verslag opgemerkt, dat
er buiten het ministerie geen eenstem
migheid heerst over de vraag, of zo'n
wettelijke regeling al dan niet moet
worden ingevoerd. Daarom vragen zij
de minister, nader te willen uiteenzet
ten, waarom zij aan cén wettelijke re
geling de voorkeur geeft.
Verder zouden deze leden gaarne van
de minister willen vernemen of de re
sultaten van de commissie subsidie-
vraagstukken, die een studie maakt
over de wet op de subsidiëring, haar
aanleiding geven te verwachten, dat een
wettelijke regeling inzake de subsi
diëring voor verwezenlijking vatbaar
is. Is baar uit de besprekingen in deze
commissie al iets gebleken over het be
lang van een wettelijke regeling ter
vervanging van de Armenwet?
B ejaardentehuizen
Het was zeer vele leden niet duide
lijk, waarom de beslissing over de in
voering van een wettelijke regeling van
het toezicht op de bejaardentehuizen
moet wachten op de indiening van het
wetsontwerp betreffende de registra
tie van ziekenhuizen, verpleeghuizen en
bejaardentehuizen. Zou de minister dit
nader willen verklaren? Reeds in ver
schillende plaatsen en provincies heeft
men thans ervaring opgedaan met re
gelingen van toezicht; kan men daar
uit niet reeds enige conclusies trekken?
Zo niet. zou het dan niet nuttig zijn van
dit departement uit een, eventueel
steekproefsgewijs, onderzoek te laten
instellen naar de situatie in de bejaar
dentehuizen? Naar wellicht bekend is,
bestaan er op dit gebied zulke ernstige
misstanden, dat lang uitstellen van een
regeling onverantwoordelijk lijkt.
(Van onze correspondent)
Van donderdagavond 7 uur tot zondag
middag 3 uur heeft men in Goor in het
onzekere verkeerd over de verblijfplaats
van de 9-jarige Joke v. d. Kolk uit de
W. van der Sluisstraat 13.
Toen werd het levenloos opge
haald uit een beek op de grens, ^an
Goor en Markelo. Men, acht misdrijft
waaraan werd gedacht uitgesloten. Dag
en nacht hebben buurtbewoners met de
dodelijk ongeruste ouders in samenwer
king met de politie gezocht naar het meis
je dat donderdagavond om half zes de ou
derlijke woning had verlaten. Toen men
zondagmorgen nog geen spoor van het
kind had gevonden, werd besloten om zon
dagmiddag met 200 personen de hele om
geving van Goor te zoeken. De ploegen
waren nog maar nauwelijks uitgerukt, of
er kwam bericht binnen dat het kind ge
vonden was.
Aangehouden Dirk B. blijft in
arrest
De rechter-commissaris bij de Leeuwar
der rechtbank heeft de 28-jarige Dirk B,
die begin vorige week op last van de of
ficier van justitie was aangehouden, na
verhoor in arrest doen stellen. De man
zou gisteren als opvarende van de „Wil
lem Barendsz" zee hebben gekozen. De in
arreststelling geschiedde in verband met
de moord, dan wel doodslag op 26 septem
ber 1956 op de slikwerker Pieter Steegstra
uit Paesens.