De „Electron" op weg naar
het vaderland
Kleinzielige passagiersplagerij als afscheid
kPM-gebouwen
(loor personeel
bezet
TIP VAN BOOTZ
Na de aanslag op Soekarno
INDONESIË LAAT GEEN
NEDERLANDERS BINNEN
63 Ruys-passagi ers gingen loopplank weer af
Hondenbril
o r
m
1
f
„Oranje" met passagiers uit
Priok vertrokken
J
Indonesië bekijkt
eigen zaken door
gekleurde bril
m
Moskou zwijgt over
Spoetnik I
BIJZONDERE VERGADERING
INDONESISCH KABINET
telefoon met
T Indonesië
Dinsdag 3 december 1957
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Gigli ter aarde besteld
Scherpe stijging rijstprijzen
Op eigen risico
Basculebrug te Capelle
ligt
WEERBERICHT
e dertig passagiers van het gisteren het
aatste uit Djakarta vertrokken K.L.M.-
°estel, die reeds op het vliegveld Kemajoran
aan boord van het toestel waren, zijn er door
officier van het Indonesische leger weer
^utgehaald. Het toestel was gereed om te ver-
rekken, toen de passagiers aanzegging kre-
de „Electron" weer te verlaten. We kon-
ei1 dit gisteren reeds in een deel van onze
°Plage melden.
Gezagvoerder P. J. Krouwel, die gisteravond
met de „Electron" in Singapore arriveerde,
vertelde daar, dat aan deze gebeurtenis een
twistgesprek van vier uur lang was vooraf
gegaan tussen burgerlijke en militaire Indo
nesische autoriteiten. De ene partij wilde toe
stemming geven, de andere niet. De militai
ren hadden tenslotte het laatste woord en de
passagiers moesten er uit. Alleen de beman
ning mocht met het toestel vertrekken.
legering oneens met
optreden
Overdracht geëist
Voorlopig:
Singapore
Passagiers uit Djakarta op
Schiphol
eindstation
5 December? Daar hoort 'n Tip van Bootz bij I
SPINAZIE
(uit blik)
met gevulde of
Harde eieren en
nootmuskaat.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN
Hallucinaties in vele landen
V eiligheidsmaatregelen
Stijging rijstprijzen
Niet bevestigd
Geen
annuleringen
Alle visa vervallen
j
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De weerverwachting van het K.N.M.I., geldig
van heden- tot morgenavond, luidt:
Overwegend droog weer met opklaringen en
hier en daar mist. Meest zwakke wind uit wes
telijke richtingen. Dezelfde of iets hogere tem
peraturen, maar vannacht voornamelijk in het
zuiden van het land nog lichte vorst.
Woensdag 4-december: zon op 8.31, -onder 16.33;
maan op 15.03, onder 5.16.
Indonesië zet Nederland onder druk
J** het toestel eenmaal werkelijk het
htruirn mocht kiezen, had er eerst nog
o
grondig onderzoek door militairen
ats' Alle papieren werden blad voor
bl,
be
acl nagekeken en men kroop zelfs onder
stoelen mogelijk om te kijken of
r soms nog de een of andere passagier
had verscholen.
e Passagiers hadden overigens zelf al
n bagage aan boord en ook weer van
a°rd moeten brengen en halen. Het per-
Sf,nee* van be luchthaven wenste namelijk
etl hand uit te steken.
v Leden van het Indonesisch personeel
Sch de Koninklijke Paketvaart Maat-
o^PPii in Djakarta hebben vanmorgen
Uur bezit genomen van het hoofd-
Y °°r van de K P.M. in Djakarta.
*isCklgens a™htenaren van het Indone-
ken 'Pihisterie van buitenlandse za-
ij(! 'n antwoord op een door de Ne-
ai}bse diplomatieke vertegenwoordi
gt ,ingebiend protest, had deze actie
de goedkeuring van de regering,
in l' ®rbeiders bezetten het gebouw, dat
^erd Cer>trum van Djakarta ,aan het
a®ka_piein is gelegen, om 8 uur.
K.pe]Jei<iei's van de vakvereniging van
de 1'"Personeel, die is aangesloten bij
b0n J^tnunistisehe federatie van vak-
tnaSgen "Sobsi", J. Mamessa en W. To-
°a> deelden aan de arbeiders die
?9°r het hoofdkantoor hadden ver-
s0rjf. d mede, dat het Indonesische per-
icL1 Van de maatschappij alle agent-
dotie -n van de K-p-M- to geheel In-
heeft overgenomen,
de v e®n vergadering met de leden van
een kVereniging, brachten de leiders
de ezoek aan de directie, van wie zij
Over<?ndertokening van een „akte van
Wr 5acbt'" eisten. De president-direc-
tige', e beer J. F. P. de Geus en de ove-
iohde en van de directie weigerden
meer.
^Dv dvecuê' vroeg of het optreden van
5°edpoiVereniSmg door de regering was
?'j gehp ,Urd- Hst antwoord luidde, dat
a6t injet v°or verantwoordelijkheid van
Êe„ '°nesische personeel kwam.
jbsiijjj _jvesde eis van de vakbond, na-
i ci 6 dat in <je kamer van elk directie-
Indonesiër zou worden gepos-
®igèr^erd eveneens zonder meer ge-
v6rbinCrtreotie stelde zich onmiddellijk in
vin,e mst de Nederlandse diplorfa-
d ®st ho+tegenw<)ordigin,g in Djakarta, die
h? Ngdp ,K-p-M.-gebouw is gevestigd, en
5?hdeii dse missie diende direct een
^biiste,^8 pr°test in bij het Indonesische
rt'Ssie k vao buitenlandse zaken. De
r de 6es te horen, dat deze actie niet
y regering was gesanctioneerd.
begfjg(:ns de laatst bekende berichten
6 p0,it*e de vakverenigingsleiders
te*VVj.)SSa en Tomasoa aangehouden,
tiifg 'let K.P.M.-gebouw onder mill-
Oe °e.Wakin8 is gesteld.
teeds j Werd> dat de vakvereniging
ndonesische employés had aan
drijf" orn de leidende functies in het
°ver te nemen.
Cr bcr'eht meldde weer, dat op
ihllRsviaD-aeUur nog steeds de rode sta-
')''akari7aPI>erde van het hoofdkantoor
ga,'®1' ncis0''6 in Amsterdam wilde zich
hit ®r de °nthouden van commentaar. Zij
h 1 tridon„^°0rlceur aan nadere berichten
®eh aetS-'é af te wachtert, vooral omdat
ïhaZi-i niet betreft van de vakvereniging
aaHer' - de Soedkeurine heeft van de
kend oog van vijf met stenguns bewapen
de soldaten werden alle papieren, tot en
met zakagenda's toe, zorgvuldig onder
zocht.
Eerst in Beiruth, gistermorgen vroeg,
hoorden de passagiers van de „Tilburg",
dat de K.L.M. niet meer in Djakarta
mocht landen en dat de passagiers van de
„Electron" het vliegtuig hadden moeten
verlaten. De bemanning, die de „Tilburg"
uit Djakarta naar Bangkok bracht, komt
eerst later naar Nederland terug.
Toen de „Electron" eenmaal in de
lucht was, weigerde1 de controle-ver
keerstoren in Djakarta de signalen van
het K.L.M.-toestel te beantwoorden, zo
dat onmiddellijk 'contact met Singapore
moest worden opgenomen, hoewel het
vliegtuig zich nog steeds in het ver
keersgebied van Djakarta bevond.
Gisteravond te acht uur arriveerde op
Schiphol de K.L.M. Constellation „Til
burg", die zondagmorgen dus nog voor
iets bekend was van de maatregelen tegen
de K.L.M. volgens dienstregeling uit
Djakarta vertrokken was.
Een der inzittenden van dit toestel, de
heer Ottjes, een accountant, die voor een
zakenreis in Indonesië was geweest, ver
telde, dat vele Nederlanders uit Indonesië
willen vertrekken in verband met de
steeds onzekerder wordende toestand. Op
de ene plaats maken de Nederlanders zich
meer ongerust dan op de andere, maar
plannen bestaan toch wel om vooral de
vrouwen en kinderen naar het vaderland
te laten terugkeren.
De heer Ottjes zei verder nog, dat hij
de zaak de laatste dagen al niet meer i piloot van de Garuda,
vertrouwde en daarom pogingen had ge
daan om met een vroeger toestel te ver
trekken, dan oorspronkelijk zijn plan was.
Ook hij had namelijk geboekt voor de
.Electron". Toen hij zondagochtend op het
vliegveld Kemajoran kwam, was de con
trole uiterst streng. Men had natuurlijk
gehoord van de aanslag zaterdagmiddag
op president Soekarno en onder het wa-
Gistermiddag laat is de K.L.M.-Super-
constellation „Photon" van Schiphol ver
trokken met als bestemming Singapore in
plaats van Djakarta. Voor dit toestel
waren oorspronkelijk elf passagiers van
Amsterdam naar Djakarta gehóekt. In de
loop van de dag waren echter vijf annule
ringen binnengekomen.
Onder de zes passagiers, die in Singa
pore zullen proberen met een toestel van
een andere luchtvaartmaatschappij naar
Djal arta door te reizen, bevond zich een
de Indonesische
luchtvaartmaatschappij. Hij had kort ge
leden in Nederland een examen afgelegd.
Voor de eerstvolgende twee weken heeft
de K.L.M. 300 passagiers met bestemming
Djakarta en Schiphol als beginstation ge
boekt staan. De K.L.M. heeft voorlopig
toestemming gekregen om Singapore tot
eindstation te maken voor de dienst op
Zuid-Oost-Azië.
Dat is een oude, gezellige traditie: met de
feestdagen Tip van Bootz. Het apéritief dat
het hart verwarmt en alles dubbel feeste
lijk maakt!
Een fijne-keuker»
gerecht: Geurige
Duizenden mensen hebben gisteren de
begrafenis van de beroemde zanger Ben-
jamino Gigli bijgewoond. Het stoffelijk
overschot is bijgezet in de Argentijnse na
tionale kerk in Rome. Naast de baar lie
pen vier beroemde collega's van de over
leden tenor, namelijk Maria Caniglia (so
praan), Giacomo Lauri Volpi en Tito
Schlpa (tenors) en Gino Bechi(bariton).
In de 6toet liepen vertegenwoordigers van
de stadsbesturen van Rome, Recanati
(waar Gigli geboren werd), Rovigo (waar
hij zijn debuut maakte) en Spoleto mede.
In de uitvaartdienst zong de 65-jarige
Lauri VolpiSaverio Mercadantes „Salvo
Regina" en Cesar Francks „Panis Ange-
licus". Hij werd op het orgel begeleid door
Luigi Ricci en op de viool door Ercolo
Rovere van het Romeinse opera-orkest.
Met de K.L.M .-machine „Tilburg" arriveerden maandagavond op Schiphol de laatste passagiers uit Djakarta. Mevr. Alard
met haar twee kinderen Monika en Paul bij hun aankomst in het koude moederland.
In de week van 17 tot en met 23 novem
ber zijn in totaal 6 gevallen van para-
tyfus B aangegeven en 118 gevallen van
roodvonk, 7 gevallen van difterie en 2
gevallen van poliomyelitis met verlam
mingsverschijnselen (1 in Alkmaar en 1 in
Rotterdam).
De verklaringen van radio Moskou over
dc verrichtingen van de Sovjet-satellie
ten maakten in de nacht van zondag op
maandag voor het eerst geen melding
van de raket van de eerste Spoetnik,
waarvan westelijke geleerden menen,
dat ze op aarde is neergekomen of uit
elkaar is gevallen.
Ondanks de aankondiging van radio-
Moskou gistermorgen, dat de raket nog
steeds om de aard* cirkelde, hebben de
geleerden, die de jfeerke telescopen in
Groot-Brittannië, de Verenigde Staten
en Japan bezetten, deze niet waarge
nomen.
Uit verschillende delen van de wereld,
met name uit Zuid Afrika. West Duits
land, Zwitserland en de V. S. zijn intus
sen berichten binnengekomen over
„vreemde voorwerpen", die waren ko
men overvliegen of die op de aarde waren
neergekomen.
Uit Fairbanks in Alaska werd bericht,
dat een glinsterend voorwerp zondag
middag fluitend uit de hemel was komen
vallen.
Ernstiger lijken berichten uit Ham
burg, waar men nog steeds bezig is het
raadsel op te lossen van een roodgloei
end voorwerp, dat zondag met veel la
waai op een landgoed zou zijn terecht ge
komen en dat zich bü zijn val vijf meter
in de aarde boorde. Een expert verklaar
de, dat het voorwerp bestond uit niet
magnetisch metaal en dat het daarom
ónwaarschijnlijk was. dat het hier een
meteoor betrof.
De Italiaanse politie werd geallar-
meerd, toen gisteren in de buurt van
Rome het gerucht ging. dat men een ra
ket naar beneden had zien komen.
van tien rupiah per kilo. Een week ge
leden was de prijs minder dan de helft
van de huidige.
De voorzitter van de commissie, vice-
premier Leimena, deelde aan de pers
mede, dat de rjjstvoorziening volgens
de regeringscijfers voldoende is.
(Van onze verslaggever).
Precies op tijd vertrok gistermiddag van de Lloyd-kade te Rotterdam de
Willem Ruys" voor zijn 60ste reis naar Indonesië. Maar 63 passagiers, die
een uur tevoren nog bereid bleken, de reis te ondernemen, hebben van de
wal af het schip nagewuifd.
Zii za°en van deze onderneming af, nadat de directie van de Koninklijke
Rotterdamsche Lloyd hen op de valreep in kennis stelde vgp een juist ont
vangen bericht van de Indonesische regering waarin stond te lezen, dat
Nederlanders zich niet meer in haar land mochten ontschepen, een bericht,
<3at Gisteravond uit Djakarta werd bevestigd.
De ontsteltenis was groot aan boord van het schip en op de kade. Er volgde
?en run op de Telefoons door de aspirant-reizigers veelal employes van
grote maatschappijen, die hun dicties om instructies vroegen. Van de 131
Nederlanders besloten er 63 thuis te blijven.
Indien zij niettemin toch wilden ver-
Na het'besluit van de Indonesische rege
ring heeft de minister van immigratie te
Ójakarta de hoofdvertegenwoordiger van
de Lloyd ten sterkste geadviseerd de
Nederlanders, bestemd voor Indonesië
niet te laten vertrekken. De directie van
de Koninklijke Rotterdamsche Lioyd drong
er bij zijn passagiers op aan gevolg te
geven aan dit advies.
In Chicago teas een bijziende Dal-
matische hond, genaamd Peers. Na
dat zijn baas bij de oogarts een
onderzoek had laten instellen, werd
een speciale bril voor hem gemaakt.
De glazen, die ook speciaal geslepen
moesten worden, kwamen in een
leren montuur, zoals de foto laat zien
I,,-. goedkeuring heeft van de
he regering.
G-f etl de ptt
Bis to Den Haag vanmorgen
eri Nsiftotoonverkeer tussen Indone-
'o die ,land wil.den openen, bleek
*ti,. ®eH m,? in todonesië gesloten was,
f\ctie dn aons vaa de zijde der centrale
«er P.T.T. mede.
^?'eSraafverkeer was bij de
se ptt nog niets bekend.
Het Indoue9isclie kabinet is gisteravond in bijzondere vergadering bijeen
geweest ter bespreking van de mislukte moordaanslag op president
Soekarno. Ter sprake kwam ook de actie tot bevrijding van West-Irian.
In een na middernacht uitgegeven communiqué werden bijzonderheden
meegedeeld over de behandelde onderwerpen. Minister-president Djuanda
Kartawidjaja zei slechts, dat de aangelegenheden nog „van geheime aard"
waren.
De vergadering werd eveneens bijgewoond door hoge ambtenaren van
bet ministerie van buitenlandse zaken, onder wie de secretaris-generaal,
Suwito Kusumawidagdo, het hoofd van de dienst voor buitenlandse handel,
Ismael Thajeb, en het hoofd van de directie Europa, Lapian. Anderhalf
uur lang hebben ook hoge officieren aan de vergadering deelgenomen.
De garnizoenscommandant van Dja
karta, luitenant-kolonel Dachjar,
heeft gisteravond gezegd, dat er be
langrijke personen" zijn onder „een
aantal" mensen, die op verdenking
van deelneming aan de moordaanslag
op president Soekarno in hechtenis
zijn genomen. Hij wilde echter niet
zeggen hoeveel mensen zijn gearres
teerd en hij wilde evenmin namen
noemen, daar de zaak nog in onder
zoek is.
Goedbewapende leden van de veilig
heidspolitie bewaakten maandag de re
sidentie van oud-vice-president Hatta.
Ook de huizen van de ministers waren
onder strenge bewaking gesteld. De mi
litaire autoriteiten namen maatregelen
om eventualiteiten in verband met de
mislukte aanslag op president Soekarno
te voorkomen. Tot nu toe zijn er negen
doden en 150 gewonden. Een gevolg van
de aanslag.
President Soekarno en oud-vice-pre
sident Ilatta hebben inmiddels in het
presidentiële paleis een ontmoeting ge
had met de andere leden van de com
missie voor het oplossen van leger-
kwesties, die gevormd; werd als resul
taat van de conferentie op hoog niveau
van 200 militaire en burgerlijke leiders
uit alle delen van Indonesië in septem
ber j.l. Alle leden van de commissie
waren aanwezig. Het waren premier
Djuandd Kartawidjaja, vice-premier dr.
Leimena. de chef-staf van het leger,
generaal-majoor Abduiharris Nasution,
oud-minister van defensie sultan Ha-
mengkubuwono de negende van Djog-
jakarta en de minister van gezondheid,
kolonel Azis Saleh.
Na de bijeenkomst werd geen com
muniqué uitgegeven, maag een woord
voerder van het comité zei, dat deze
commissie van zeven in de nabije toe
komst opnieuw bijeen zou komen.
In verband met de scherpe prijsstij
ging van rijst is maandag in Djakarta in
een bijeenkomst gehouden, dóór de re
geringscommissie voor bevoorrading,
de militaire commandant van Djakarta,
luitenant-kolonel E. Dachjar, en offi
cieren van het militaire commando van
West-Java.
Deze pryzen sprongen dc laatste da
gen omhoog en bereikten op enkele
markten in de voorsteden een record
trekken in de hoop en de verwachting, dat
de situatie over drie weken in gunstige
zin veranderd zou. zijn, dan werd dit niet
belet, maar wel hield de Lloyd de reizi
gers voor, dat zij, wanneer de maatregel
van kracht bleef, gedwongen zou zijn de
Nederlanders in Singapore te debarkeren.
Er werd aan toegevoegd, dat de „Wil
lem Ruys" voor de thuisreis geheel is vol
geboekt. zodat de Indië-vaarders niet on
middellijk in' de gelegenheid zijn om
terug te keren.
Vele reizigers hebben lang in het on
zekere verkeerd over hun houding. Zij
belden hun directies, die op haar beurt
zich in verbinding stelden met de autori
teiten, welke op dat ogenblik nog van
niets wisten.
Wij spraken een geestelijke, bestemd
voor de missie, die zich met de Hoge
Commissaris van de Indonesische Repu
bliek in Den Haag in contact stelde. Ook
deze autoriteit verklaarde onbekend te
zijn met deze maatregel, waarop de pater
besloot te vertrekken.
Twee zusters kregen instructie van het
Moederhuis om thuis te blijven. De drie
paters van de Trappistenabdij O.L.V. van
Koningshoeven te Tilburg, die ruim 2',2
jaar op hun visa hebben moeten wachten,
gingen wel. Abt Willdbrord van Dijk
merkte op, dat zij desnoods in Singapore
zouden debarkeren.
Aanvankelijk zag het er niet naar uit,
dat de „Willem Ruys" met een handvol
passagiers zee zou kiezen. De ontwikke
ling van de situatie in het afgelopen
weekeinde had geen afzeggingen tot ge
volg gehad. Na zaterdag lieten drie passa
giers hun reis canceleo, maar dit aantal
was niet abnormaal. Kort voor elke af
vaart laten enige mensen weten, dat zij
verstek moeten laten gaan, om welke
reden dan ook.
Er is geen ogenblik sprake van geweest,
dat de „Willem Ruys" niet zou vertrek
ken en even voor vijf uur kwamen dan
ook de sleepboten het schip ophalen. Er
waren 68 Nederlanders aan boord en on
geveer 120 passagiers van andere natio
naliteiten. In Southampton zullen nog
eens 200 niet-Nederlanders opstappen
Velen van hen hebben als bestemming
Singapore.
Eerst gisteravdhd Iaat bereikte ons
land een bevestiging van de Indonesi
sche maatregel. Het was afkomstig van
het Algemeen Nederlands Persbureau
in Djakarta, waarin stond te lezen, dat
in de middaguren (gerekend naar de
Indonesische tijd, die 6% uur verschilt
met Midden-Europese tijd) op een bij
eenkomst van vertegenwoordigers van
de scheepvaartmaatschappijen was
meegedeeld, dat geen Nederlander
meer in Indonesië wordt toegelaten.
Ook Nederlandse bemanningsleden van
vliegtuigen en schepen mogen geen
Indonesische grond meer betreden,
hoewel uitzonderingen zullen worden
toegestaan
Een woordvoerder van de Indonesi
sche vertegenwoordiging in Den Haag
deelde gisteravond na een langdurige
stafvergadering mede, dat zün regering
gisteren de bevoegdheid van de verte
genwoordiging in Den Haag om visa
te verlenen tot nader order had inge
trokken. Ook de reeds verstrekte visa
waren ongeldig verklaard. Dit geldt
ook voor de „re-entry permits", hoe
wel daarover nog geen definitieve be
slissing door de Indonesische autoritei
ten in Djakarta zou worden genomen.
Wat betreft de artsen en technici, die
door de Indonesische regering zijn aan
getrokken, maar ingevolge het bovenge
noemde besluit gistermiddag niet met de
„Willem Ruys" naar Djakarta konden
vertrekken, heeft de Indonesische verte
genwoordiging zich garant gesteld voor
de financiële consequenties daarvan. Zo
zullen hun overeengekomen salarissen
worden doorbetaald, totdat de regering
in Djakarta en henzelf een nadere be
slissing zal zijn genomen en de door het
niet vertrekken ontstane schade worden
vergoed.
In antwoord op vragen of verdere
maatregelen van zijn regering ook een
verbreking der diplomatieke betrekkin
gen tussen Indonesië en Nederland zullen
inhouden, deelde de woordvoerder mede,
dat. tot dusverre geen berichten uit Dja
karta over een dergelijke stap zijn ont
vangen.
Gistermiddag is men erin geslaagd de
basculebrug over de sluis in de storm-
vloedwatcrkcring te Capelle aan de IJs-
sel te plaatsen, nadat een eerste poging
daartoe op zaterdag mislukt was. Hoor
een fout in de berekening slaagden de bok
ken er zaterdag niet in het gevaarte hoog
genoeg te tillen. Nadat men gedurende de
zondag er zes en een halve ton staal, zo
als leuningen e.d.. afgesloopt had. konden
de twee bokken het gevaarte aan.
De „Oranje", het vlaggeschip van de
Stoomvaartmaatschappij „Nederland"
is vanmiddag om half drie plaatselijke
tijd uit Tandjong Priok naar Amster
dam vertrokken.
De inscheping van de honderden Ne
derlandse passagiers had.een vlot ver
loop.
Het schip vertrok drie en half uur
te laat, als gevolg van de 24-uurssta-
king tegen de Nederlandse bedrijven,
die vanmorgen om negen uur eindigde.
De immigratie-ambtenaren maakten
alle weder-inreisvisa voor de passa
giers, die met verlof naar Nederland
vertrokken, ongeldig. In verband daar
mede zag een van de passagiers van de
reis naar Nederland af, omdat hij er
de voorkeur aan gaf in Indonesië te
blijven, waar hij een betrekking heeft,
dan in Nederland werkloos te worden.
Er is van geen enkel incident tijdens
de inscheping, van welke aard ook,
melding gemaakt.
