Uitwijzing van alle Nederlanders
nooit bedoeld
George Szell dirigeert
Beethoven en Sibelius
Haven op Maasvlakte te kostbaar
Wijzigingen aan Baanhoekbrug
Mpl
-
Een koning in New York"
FILMS
WENNEKER
WENNEKER
Thomas Slackenmeel
en mijn verkoudheid
Officiële verklaring van Indonesië
Ueen confisquering of nationalisering
van bedrijven
In het Concertgebouw
A. C. A. Deerenberg over „Randstad en Delta
deze treek
Vb
Groep van 28 evacués
op Schiphol geland
^olestverzekering blijft
van kracht
^Hocuratiehouder
Verduisterde geld
Nederlandsche Lucht
vaartpool 25 jaar
Fraude met schroot-
verklaringen
Chocolade mag duurder
worden
Afscheid prof. Kreling
West-Brabant er bij
Aantal ongevallen door
elektriciteit neemt toe
Charles Chaplin neemt wraak
op Amerika
Dr. W. Dijsselbloem
Oude Genever
OUDE PROEVE!
oude genever
VAN HART EN
HOOFD
VRIJDAG 13 DECEMBER 1957
PAGINA 3
»In Djakarta viel het mee
Voor Nederlanders in
Indonesië
IN ALMELO KERST-
VeRLOF BIJ CONFECTIE-
FABRIEK
Président-commissaris officier
Oranje-Nassau
Kamerleden vragen
inlichtingen
PORTVERLAGING GEVRAAGD
VOOR DRUKWERK
Kwartjesreep weer aan de markt?
meer met
Geen dam, wel brug
Klimaat scheppen
Groter schepen onder
bruggen
Kritiek op verkeersborden
GOUVERNEUR VAN SURINAME
KRIJGT TOURNEERBOOT
I - Ml
Rond de figuur Chaplin
Geen camera-acrobatiek
Voor ieder een bril
HET EUCHARISTISCHE
CONGRES IN 1960
Voorbereidingen in München
begonnen
Ridder H. Gregorius de Grote
LEEROPDRACHT AAN T. H.
DELFT VOOR UTRECHTS
GEMEENTESECRETARIS
"iH
extra
„zacht en
belegen
woordvoerder van de Indonesische diplomatieke vertegenwoordiging in Den
heeft gisterenavond de volgende verklaring afgelegd:
'A De Indonesische regering betreurt ten zeerste de overhaaste stap van het
a?°fdkantoor van de Koninklijke Paketvaart Maatschappij, om schepen naar
ij"nSapore of elders buiten Indonesië te dirigeren. Het is nooit de bedoeling van
e regering van de Republiek Indonesië geweest om KPM-s'chepen in beslag te
"■euien. Indien op verscheidene schepen gewapende militairen aan boord zijn
SePlaatst, dan is dit slechts een maatregel, voortvloeiende uit de staat van oorlog
beleg, om de verbindingen tussen de eilanden te verzekeren,
dit verband kan worden gewezen op de normale diensten van de andere
Scheepvaartmaatschappijen op Indonesië, zoals de Inter Ocean Lines, de
Kj-C.P.L., de Rotterdamsche Lloyd, de Maatschappij Nederland en vele andere
gevolgen van deze overhaaste stap van de directie der K.P.M. blijken uit
Pc stagnaties in het vervoer van goederen en passagiers.
Het is nooit de bedoeling geweest en het is ook niet de bedoeling van de In
donesische regering om Nederlandse bedrijven te confisqueren of te nationalise-
fen. Deze bedrijven zijn nu overal in Indonesië onder regeringstoezicht gesteld
acties van derden te voorkomen. De Indonesische regering beheerst de
S'tuatie volkomen.
Het is ook nooit de bedoeling van de Indonesische regering geweest om de
"ngeveer 50.000 Nederlanders uit te wijzen. Wel Is aan de Nederlandse regering
bevraagd, de werkloze Nederlanders in Indonesië te doen repatriëren".
klaring nog veel open, in ieder geval is
geruststellend de verzekering, dat de
regering de situatie volkomen beheerst.
Men kan evenwel niet nalaten zich
af te vragen, waarom zij het ooit zover
heeft laten komen. De excessen toch
van de laatste weken, die o.a. tot de
betreurde" maatregel van de KPM
hebben geleid, zijn in wezen te wijten
aan de hetze, die mede van overheids
wege is gevoerd en waarbij de minister
van de zogenaamde voorlichting, Soe-
dibjo, zulk een grote rol heeft gespeeld
Dat hij is afgezet, valt in de verklaring
niet te lezen.
Als er iets moet worden betreurd, ook
aan Indonesische kant, dan is het deze
actie, welke het land op zijn zachtst ge
zegd aan de rand van de chaos heeft ge
bracht. De goedwillenden en verstandi-
gen onder de leidende figuren moeten
nu maar zien, hoe zij alles weer in het
reine krijgen, voordat honger en ellende
door het eilandenrijk rondwaren.
Dat het wegvallen van het interinsu-
laire verkeer door het uitwijken van de
schepen der KPM desastreuze gevolgen
heeft voor de economie van het land,
willen wij geloven, maar dat de direc
tie van de scheepvaartmaatschappij in
de situatie, zoals die zich presenteerde,
geen vertrouwen kon hebben èn diens-
Aldus de verklaring van de woord
voerder van de Indonesische diploma
tieke vertegenwoordiging in Den Haag
- Hoe men ook over deze verklaring
^ebkt, het valt te waarderen, dat zij
duidelijke taal spreekt. Na al het ja-
nee met betrekking tot de uitwijzing
Va'U alle of niet alle Nederlanders en
J.ot de „overnemingen" weten we nu,
dst de tegenwoordige machthebbers in
Jakarta geen bezwaar hebben tegen de
.aauwezigheid van de Nederlandse zee-
U'j zakenlieden, planters, onderwijzers
zovele anderen. En al laat de ver-
Öertien vrouwen en vijftien kinderen
,aPten vanmorgen om kwart voor vqf
't een gecharterde DC-4 „Argoneut"
Van de BOAC op 't platform van Schip-
doodmoe na een zware en zeer ver
meiende reis van Djakarta naar Singa-
®°re en Londen naar Amsterdam. Op
enkele uitzondering na bestond deze
«r°ep Ujt ,je echtgenoten met kinderen
va" de Nederlandse employés van het
^"bever-concern te Djakarta, waarvan
lokale directie b;j wijze van voor-
v, Ssmaatregel besloten had hen naar
herland te laten terugkeren.
De groep was groter geweest, maar na
lange reis hadden enkele vrouwen er
voorkeur aan gegeven na aankomst
London Airport in de nachtelijke uren
'6^ meteen over te stappen in het ge-
jjWterde vliegtuig van de Engelse
'Sofdstad naar Amsterdam.
Diep in dekens gehuld werden do
"geintjes" op Schiphol naar de op dit
kom Yan de nacht anders zo stille aan-
niet gebracht, waar de passagiers
t aan ,je V00rgeschreven quarantaine-
aatrege]en bonden ontkomen.
Mevrouw N. Koning, echtgenote van
j-,e c°mmerciële directeur van Unilever
a bevestigde, dat de Nederlan-
r1 Jakarta
der.
ti-f het In verscheidene delen van In-
\vPi ^eel moeilijk hebben, al wist zij
Vil, lg detaDs te vertellen. In Djakarta
zh V*et voor de Nederlanders, voorzover
het heeft kunnen beoordelen, nogal
s. 6- Op een enkele uitzondering na
de Indonesische bevolking zeker
„b vÜandig tegenover de Nederlanders.
ge kadienden huilden toen wij weggin-
st zij hadden ons de laatste dagen uit
eend geholpen".
Zorf1 Djakarta was geen bnycot geweest,
iv at de Nederlanders in die stad heel
v0- minder moeilijkheden hebben onder
do n dan zij, die in Soerabaja of Ban-
°etlg wonen.
«en vergadering te Amsterdam heb-
tw, vertegenwoordigers van de assuran
ce ^atschappijen, die verenigd zijn in
Zich ^derlandsehe Luchtvaartpool N.V.,
«ö0n] Sistermiddag beraden over de per-
Slcj Jke ongevallenverzekering (inclu-
op het leven van in Indo-
Cesjl "erkende Nederlanders en In-do-
hict s: Do Luchtvaartpool houdt zich nl.
uitïsluitend bezig met de verzeke
rt) s van vliegtuigen en passagiers. Ook
grond kan men verzekerd blijven,
«ië rfuden Nederlanders, die in Indone-
erken bij cultuurmaatschappijen, re
dden, banken en fabrieken, hebb r, van
mogelijkheid gebruik gemaakt, zo
Indonesiërs van de®- bedrijven,
vergadering werd gistermiddag me-
'Mjt !d, dat onder deze ve-zekerden
ilcf "v is gerezen over de vraag of on-
huidige omstandigheden de polis-
k\va?®'dig zullen blijven. De vergadering
v tot de conclusie, dat de polissen
ai®ch ke maatregel ook door de Indone-
?^riae mgering ten aanzien van de Ne-
!'>dct.jd6e bedrijven wordt genomen
en K,?ad onverminderd van kracht, zul-
mven.
afloop der vergadering werd mee-
&rb dat aan standpunt geen enkel
ehoud verbonden is.
h *ttj aDeen de Groningse oonfeotie-in-
zi€lt zich, zoals wij meldden, ge
ö^ft kerstvakantie te geven. Thans
SNs °r? de ondernemingsraad van Ben-
j «lc^ onfectiefabrieken N.V. te Almelo
Srhip hiertoe over te gaan. De pro-
dp„"afdelingen zullen zijn gv-iloten van
ember tot, en met 4 januari.
(Van onze correspondent)
V? ij
hplaar gevangensstraf met aftrek
t-1 vonnis, dat de Groninger recht-
tLYeho.fl^morgen oplegde aan de procu-
;3 K„? er J w. B. uit Steenbergen, die
V'ls kuidig gemaakt had aan verduis-
valsheid in geschrifte. Hij had
ba„?€ldzorgen als correspondent van
ln Haren (Gr.) belangrijke be-
6 i-^tevduisterd en de tekorten met
k W
eiden gedekt.
volgens haar bevelen gaf aan haar ka
piteins, had men toch zëer kunnen ver
wachten.
In alle geval: van de verklaring ne
men wij akte. De eerste dagen, mis
schien zelfs de eerste uren, zullen leren
of de regering bij haar verzekering, dat
zij de toestand volkomen beheerst, niet
te optimistisch is geweest.
En als het haar gelukt de orde te her
stellen en de rust, moge zij dan ook een
sfeer scheppen, waarin het vertrouwen
kan terugkeren, dat nu wel haast do
delijk is geschokt.
De burgemeester van Amsterdam, mr.
De leden van de Tweede Kamer Van
der Goes van Naters en Ne-terhorst heb
ben de minister van Economische Zaken
schriftelijk gevraagd, of hij een uiteen
zetting wil geven van de omstandighe
den, waaronder de ambtenaar, hoofd der
afdeling ijzer en staal van zijn departe
ment. die belast is met het afgeven van
verklaringen van niet-Nederlandse her
komst („derde-landen-verklaringen") van
schroot welke waren bestemd voor één
der organen van de E.G.K.S., jarenlang
deze verklaringen valselijk heeft kunnen
afgeven, zodat groot financieel nadeel is
ontstaan en of hij met name wil medede
len of vorenbedoelde ambtenaar in het
afgeven van deze verklaringen optrad
als orgaan van zijn departement dan wel
van de E.G.K.S., welke nationale of su-
pernationale controle er op de inhoud
van deze verklaringen heeft bestaan an
waardoor het mogelijk is geweest, dat
deze controle heeft gefaald.
Tevens hebben beide Kamerleden ge
vraagd, welke maatregelen conserva
toire en andere zijn of worden geno
men tegen de onderneming of onderne
mingen, wie in deze vervalsingen de
G. van Hall, heeft gistermiddag in het hoofdaanlegger is of zijn geweest, en hoe
Amstel Hotel te Amsterdam op een re- de minister de verhaaismogelijkheden in
ceptie van de Nederlandsche Luchtvaart- dezen beoordeelt
pool N.V. medegedeeld, dat de Koningin
de president-commissaris W. de Vlaming,
tevens directeur van de verzekeringsmaat
schappij Minerva te Amsterdam, heeft be
noemd tot officier in de orde van Oranje-
Nassau.
De burgemeester, die de heer De Vla
ming de versierselen uitreikte, had tevo
ren het initiatief geroemd, dat 25 jaar ge
leden tot de oprichting van de Nederland
sche Luchtvaartpool heeft geleid. In de
pool zijn de grote Nederlandse verzeke
ringsmaatschappijen. die zich o.a. met
luchtvaartassurantie bezig houden, vere
nigd. Het nauwe contact, dat met de bui
tenlandse luchtvaartpools tot stand is ge
komen, heeft tot gevolg gehad, aldus de
burgemeester, dat Nederland een belang
rijke plaats in de internationale luchtver-
zekering is gaan innemen. Bij de voorbe
reiding daarvan heeft de heer De Vla
ming een belangrijke rol gespeeld.
De Kamer van Koophandel te Amster
dam verzoekt in een brief aan de minis
ter van Verkeer en Waterstaat, de krach
tens artikel 43 van het Wereldpostver
drag 1952 geboden mogelijkheid in het
buitenland® verkeer, uit te strekken tot
net binnenlands verkeer en de reeds voor
nieuwsbladen en tijdschriften (indien bij
abonnement gefrankeerd) geldende ver
laging ook van toepassing te doen zijn
op da andere in art. 48 genoemde soorten
van drukwerken als boeken, brochures,
muziekstukken en landkaarten. Hiertoe
bestaat naar de mening van de Kamer
te meer aanleiding, nu het drukwerkta
rief in ons land aanzienlijk is verhoogd.
De minister van Economische Zaken
heeft toestemming verleend een stijging
van de wereldmarktprijzen voor grond
stoffen van chocolade door te berekenen,
Hierdoor bestaat de mogelijkheid, dat
bijvoorbeeld de 25 centsreep weer meer
aan de Nederlandse markt zal verschij
nen.
De industrie za] echter trachten de
noodzakelijke prijsverhogingen tot het
uiterste te beperken, aldus deelt de Ne
derlandse cacao- en eacao-produktenver
eniging mede. Men is zich er immmers van
bewust, dat juist in deze tijd, waarin de
Nederlandse economie in zo sterke ma
te afhangt van het welslagen van de
prijsstabilisatiepolitiek, slechts in uiter
ste noodzaak overgegaan moet worden
tot het verhogen van prijzen.
De prijs voor de cacaobonen steeg van
maart tot november van dit jaar van be
neden 2 tot aanzienlijk boven 3 per
kg. De abnormaal sterke regenval ln de
Afrikaanse produktielanden gedurende de
laatste maanden is oorzaak van een
slechte oogst. Daar komt bij, dat de we
reldconsumptie van chocolade de laat
ste jaren belangrijk is gestegen, hetgeen
er eveneens toe meewerkt, dat er een
grotere vraag dan voorafgaande jaren op
de grondstoffenmarkt is gekomen.
vraag
recepten
boekje (25 ctj
aan Uw leverancier
of schrijf aan Het
Nederlands Zuivelbureau,
(25 ct postzegel bijslui»
tenl)Cortvan der Linden-
straat 7. Rijswijk Z. H.
ledereen
smult van
gebakken
kaasboterhammen
Prof. dr. mag. G. Kreling o.p., hoogle
raar in de dogmatiek aan de r.-k. univer
siteit te Nijmegen, heeft gisteren in klei
ne kring afscheid genomen van de theo
logische faculteit der universiteit. Reeds
met ingang van het studiejaar 1956-57 was
hem om gezondheidsredenen eervol ont
slag verleend. Op verzoek heeft hij nog
dogmatische colleges gegeven tot zijn op
volger, prof. E. Schillebeeckx o.p. uit
Leuven, in functie zou kunnen treden.
„Voor Rozenburg bestaat een aantrekkelijk plan, waarvoor een an
dere oplossing is gedacht dan de aanleg van een haven op de Maas
vlakte, die te kostbaar zal worden," aldus het lid van Ged. Staten van
Zuid-Holland, de heer A. C. A. Deerenberg gisteravond in „Plaswijck'
te Rotterdam, waar hij sprak voor de in oprichting zijnde afdeling der
K.V.P. Schiebroek.
bied ontstaan. De heer Deerenberg noem
de dit verder niet bij name, doch doelde
hierbij op het negental insteekhavens, dat
links en rechts van het „Vuile Gat" door
de provinciale planologische dienst is ge
projecteerd en dat ten gevolge zal krij
gen de vestiging van een groot wooncen-
trum bezuiden de Tien Gemeten op Flak-
kee en dat door de planologen met „Del-
tastad" is betiteld. Van Vlaardingen uit
zou deze „Deltastad" bereikbaar zijn via
Spijkenisse, waarvoor ook een belangrijke
toekomst is weggelegd. Hellevoetsluis zou
ook door deze plannen eveneens meer be
tekenis gaan krijgen en reeds enkele ja
ren geleden werd voorspeld, dat deze stad
wel eens tot een wooncentrum van 100.000
zielen zou kunnen uitgroeien.
Wel heeft de heer Deerenberg uitvoerig
stilgestaan bij de afdammingen van Ha
ringvliet en Grevelingen.
Er is afgezien van een afdamming van
het Haringvliet, omdat men de afvoer van
de rivieren niet zal mogen stremmen,
vooral als er ijsgang is. Wel wordt voor
zien in een sluiswerk, dat tevens als brug-
gehoofd zal kunnen dienen, om de ver
binding van het Deltagebied langs de kust
te verzekeren.
Daar het Haringvliet geen eigenlijke
scheepvaartweg zal zijn, kan de vaargeul
daar wel breed, maar niet diep worden.
De heer Deerenberg was van mening, dat
de werken in de monding van het Haring
vliet door de brugaanleg zullen worden
vertraagd en, misschien, zal hier de be
stedingsbeperking ook nog wel een woord
je meespreken.
Ongetwijfeld doelde de heer Deeren
berg daarbfl op het „Driewegkanaal",
dat Rozenburg over de volle lengte moet
doorsnijden en diepzeehavens zal krijgen.
Dit Driewegkanaal zal de Oude Maas
moeten kruisen en zich ten zuiden van
Spijkenisse splits en.Het ene kanaal
zal via de Onde Maas aansluiting moeten
geven op Dordrecht, het andere zal rich
ting Haringvliet uitmonden op het Spui.
Dat al brengt met zich mee, dat heel Ro
zenburg aan de industrialisatie en de gro
te tankvaart zal worden opgeofferd.
De heer Deerenberg betreurde het ver
loren gaan van cultuurgrond, maar deed
wel duidelijk uitkomen, dat Nederland als
toegangspoort van het Europese vasteland
zoveel internationale verplichtingen
heeft, dat het zich niet aan een belangrijk
offer mag onttrekken. Deze opoffering is,
zeide de heer Deerenberg, geen kwestie
van tien jaren; het gebruik van de gron
den voor landbouwdoeleinden dient van
jaar tot jaar te worden bekeken.
Zeer sterk legde hij de nadruk op de
taak van de centrale overheid bij de pla
nologie: deze overheid moet alleen maar
een goed klimaat bevorderen voor de la
gere organen, die hun gedachten hierin
verder dienen te verwezenlijken.
Met dit al houdt verband het aanleggen
van goede verbindingswegen, w.o. tun-
mogelijk bruggen en zoveel mogelijk tun
nels en bruggen en dan liefst zo weinig
nels. „Alleen," zo voegde de heer Deeren
berg er betekenisvol aan toe, „waar geen
hand is en dat zijn de benodigde gelden
kan men geen vuist maken."
In ieder geval zal de Rotterdamse ha
ven zoveel mogelijk zonder bruggen mos
ten blijven. Daarbij dacht hij aan de tun
nel ter hoogte van Vlaardingen in de toe
komstige Beneluxweg, de spoor- en tram
tunnels.
De Beneluxweg die dan in zuidelijke
richting over Flakkee en Volkerakdam
gaat, zou (zoals bekend, de Oude Maas
met een tunnel passerende) westelijk
Noord-Brabant doorsnijden. Met de vaar-
en rijwegen zou een en ander kunnen lei
den tot een betrekking van Roosendaal en
Steenbergen in het nieuwe „vestigingsge-
bied".
Tussen Haringvliet en Hollands Diep,
waar het „Vuile Gat" ligt met het eiland
Tién Gemeten moet dus een belangrijk ge-
Wat nu de moeilijkheden betreft van de
bruggen ten oosten van Rotterdam, er zal
rekening gehouden dienen te worden met
de daar gevestigde werven, die steeds gro
ter schepen gaan afleveren. De brug die
via het eiland van Brienenoord zal komen
zal, als bekend, de grote primaire weg
van Dordrecht verbinden met de grote
weg, die langs het Kralingse Bos voeren
Het aantrekkelijke programma van het
woensdagavondabonnemtensconcert van
het Concertgebouworkest was grotendeels
gewijzigd. De drie werken voor de pauze:
Webers Oberon-ouverture, Mendelssohns
„Sommernachtstraum" muziek en de pre
mière van W. Rieggers „Music for or
chestra" waren vervallen. Daarvoor kre
gen we in de plaats Beethovens „Tweede
Symfonie", die aanvankelijk het gedeelte
na de pauze zou vormen. Tenslotte volgde
na Beethoven een herhaling van de
„Tweede Symfonie" van Sibelius. De oor
zaak van deze radicale veranderingen
moet toegeschreven worden aan gebrek
aan repetitiegelegenheid, veroorzaakt door
grammofoonopnamen van het orkest.
Georg Szell had veel zorg besteed aan
de instudering van Beethovens „Tweede".
De inleiding gaf nog geen volmaakt sa
menspel te horen. Alles lukte nog niet
zoals we dat van ons befaamd orkest ver
wachtten. Het leek of het contact met
Szell niet dadelijk vlotte. Zijn gebaar is
impulsief en soms onduidelijk en maakt
het de orkestleden niet gemakkelijk. Ge
leidelijk ontstond er in het eerste deel
boeiend samenspel. Het „Larghetto" zou
door rustiger tempo een inniger uitzingen
bevorderd hebben. Szell is dynamisch
aangelegd kind van zijn tijd en
schijnt zich niet te willen vermeien in
de fraaie cantilenen van de meester van
Bonn. In het Scherzo hadden musici en
dirigent elkaar totaal gevonden. Ook de
finale werd verbluffend uitgebeeld. Of het
Allegro molto door Beethoven prestissimo
gedacht is betwijfelen we. Het gejaagde
tempo, import uit de nieuwe wereld,
maakt een sensationeel effect doch het
muzikanteske element lijdt er onder.
Beethoven heeft prachtige vondsten ge
daan, originele invallen genoteerd in deze
finale, die wel uiterst virtuoos en geraf
fineerd werden uitgevoerd, doch het ware
karakter niet totaal uitdrukten.
De vertolking van de „Twêede Sym
fonie" van Jean Sibelius heeft niet veel
nieuws aan het licht gebracht. Het blijft
„Het jaarlijkse aantal dodelijke onge
vallen door elektriciteit veroorzaakt, is
in ons land over het algemeen lager dan
in de andere landen van West-Europa
of in de Ver. Staten," aldus verklaarde
prof. ir. G. de Zoeten, directeur van de
N.V. Kema te Arnhem op een gisteren te
Utrecht gehouden vergadering van de
Stichting voor de Normalisatie in Neder
land, in een toespraak over de normali
satie en de veiligheid in de elektrotech
niek.
Toch meende hij voor zelfgenoegzaam
heid te moeten waarschuwen, omdat
een toeneming van het aantal dodelijke
ongevallen. »n het bijzonder in woonhui
zen. valt waar te nemen. Hij schreef dit
toe aan de intensivering van het gebruik
van elektrische toestellen, vooral ook in
het gezin.
Mr. A. Greebe, algemeen secretaris
van de Algemene Verladers- en Eigen
Vervoerdersorganisatie, sprak in dezelf
de vergadering, over normalisatie en ver
keer. Hii merkte met betrekking tot de
verkeersborden o.m. op. dat een genor
maliseerd teken alleen dan de beoogde
vrijheid kan teweegbrengen, indien het
voldoende is ingeprent en niet alleen wordt
geleerd voor het examen. Volgens hem
zijn de borden thans te veel in aantal
en te weinig sprekend, terwijl ook op het
gebruik van de kleuren aanmerkingen te
maken zijn.
Indien men de inprenting van het ge
vaar niet ten volle kan bereiken door ver
keersborden. werkt men onverschilligheid
bij de weggebruikers in de hand. Men
moet veeleer niet-genormaliseerde tekens
gebruiken om de aandacht te trekken. De
tijd, die de weggebruiker tegenwoordig
rest om in het verkeer aandacht te be
steden aan de verkeersborden, wondt met
de dag korter. Het effect hiervan zal der
halve steeds geringer worden.
een lang concertstuk, waarvan de pasto
rale en de folkloristische invallen het
meest aanspreken. Wanneer Sibelius ech
ter pathetisch voor de dag komt, en dat
gebeurt dikwijls, heeft hij ons weinig te
vertellen. Het orkest leek nog meer ver
trouwd met de partituur dan bij de vorige
reproduktie. Dat Szell de muziek van de
bekende Fin een warm hart toedraagt
hebben we deze avond weer onomstotelijk
bevestigd gezien. o. v. H.
Het nieuwe dienstvaartuig „Oranje"
voor de gouverneur van Suriname een
ZS. tourneerboot die de scheepswerf
„De Vlijt" te Aalsmeer in opdracht van
het ministerie van Zaken Overzee heeft
gebouwd, is gistermiddag tijdens een
proefvaart op het Noordzeekanaal aan het
departement overgedragen.
Prinses Beatrix zal bij haar a.s. bezoek
aan de West van dit schip gebruik ma
ken.
De boot (gew. 44,8 ton) zal als dekla
ding worden verscheept met het ms.
„Hera" van de K.N.S.M dat zondag uit
Amsterdam vertrekt en tegen 5 januari
a.s. in Paramaribo wordt venvacht.
Het geheel wit geschilderde schip ls
20 m lang, heeft een diepgang van 1.50
m, is uitgerust met een Caterpillar diesel
motor (zes cylinders) en kan 10 mijl lo
pen.
De bijboot is van plastic.
Ifi u' i
Als verbannen honing leeft Charles Chaplin in New York, waar een handige
publiciteitsagente (Dawn Addams) hem weet te benutten als model. Beeld uit
,yA King in New York", de laatste Chaplin-film,
Toen Evelyn Waugh zijn boek „De Dierbaren" schreef, wist iedereen dat hij
een parodie op Amerika had geleverd, waarover de Yankees zeer verbolgen
moesten zijn en waarmee de rest van de wereld zich kostelijk zou amuseren.
Met de nieuwste film van Charles Chaplin „A king in New York" hoeft men
niet diep door te denken om tot het inzicht te komen, dat hij, na zijn ervarin
gen in verband met communistische sympathieën, wraak heeft willen nemen
op Amerika. En toch is liet moeilijk om de spot, de satire, te scheiden van
de oprechtheid. Als men zijn film heeft gezien, dan blijft niet zoals na
lezing van „De Dierbaren" alleen maar een meewarig glimlachje over.
Neen, men heeft te veel van de Amerikaanse zwakheden gezien, op een
clowneske manier gepresenteerd, om onder de indruk te geraken van de
navïveteit van het land, waar alles mogelijk schijnt. Men moge dan geen sym
pathie hebben voor de Amerikanen, men heeft zich kostelijk met hen geamu
seerd en daarom vergeeft men hun veel.
Charles Chaplin heeft in zijn laatste
film iedere herinnering aan zijn beroemd
geworden masker weggeworpen. Hij
verschijnt als een grijze, gezette oude
heer zonder snor, maar wel nog met
■het attribuut,, dat onmisbaar blijkt: de
wandelstok. De gedragingen van hem
door de film heen, zijn ook vager dan
voorheen, want men ziet hem niet alleen
als acteur ln een „sophisticated come
dy", maar ook als dansende en overdre
ven mimerende clown.
Is dit alles een concessie die hij heeft
gedaan, of is het omdat hij uitgekeken
is op zijn oude, traditionele grime? Al
len Chaplin zal dat kunnen beantwoor
den.
De film draait natuurlijk weer hele
maal om de figuur Chaplin. Hij speelt
dit keer een verbannen vorst uit een
kennelijk Oosteuropees staatje, die met
atoomplannen gewapend naar Amerika
komt. In New York verwacht hij lieden
te vinden, die zijn plannen willen finan
cieren. Maar eerst wordt hij wetens en
willens geconfronteerd met het Ameri
kaanse leven. In het land van de publi
citeit ontkomt de onttroonde vorst niet
aan de indringende activiteiten van re
clameagenten. Zonder argwaan te koes
teren, valt hij ten prooi aan een handige
T.V.-producer. Dawn Addams speelt
deze jonge vrouw, waarin Chaplin ook
een zekere spot over de sex appeal-cul-
tus heeft gelegd. Zij schijnt de Venus
Victrix te zijn, die een aanvankelijk on-
willende vorst voor reclamedoeleinden
weet te benutten. Hijzelf vervult zijn rol
naar wens en tenslotte ziet zij iets meer
in hem dan alleen maar een medium.
Dit heeft Chaplin met een wonderlijk
fijn gevoel voor nuanceringen weten te
bereiken.
Zijn spot richt zich tegen het Mac
Carthy-isme, de dolle communistenjacht.
In een school, waar de jeugd progressief
wordt opgevoed, zodat zij hun aandrif
ten kunnen uitleven zonder correctief
ingrijpen van de Ieraren, raakt hij in
debat met de leerling, die het schoolblad
redigeert. Deze blaag leest „Das Kapl-
tal" van Marx en houdt een vurig plei
dooi tegen de paspoorten. In hoeverre
Chaplin hiermede Garry Davis heeft
willen treffen, blijft onzeker. Dan de
„face-lifting", die de ex-koning onder
gaat. Oók een parodie, maar wat goed
koop. Zo zijn er meer punten, die men
anders zou wensen.
Maar „Een Koning in New York" is
„after all" een amusante film. Geen ca
mera-acrobatiek. Geen montagekansen
benutten vanwege een filmritme. Maar
een produkt van Chaplin, een film die
men gaat zien, omdat er een groot kun
stenaar aan het werk is, die boeiend
en ironiserend de puntjes op de i zet.
Ontroerende momenten, die men in
„The Kid" zag, mist men in zijn laatste
film ten enenmale. Het amusementska
rakter is zo duidelijk, dat de film geen
mogelijkheid laat tot meevoelen met
hetgeen uitgangspunt voor de film was
het van huis en haard verdreven zijn
Chaplin geeft een humoristische retro-
spectie van zijn eigen leven. Hij is de
man, die graag als koning in New York
zou willen terugkomen. Hij is de man,
die zijn ideeën gefinancierd wil zien,
vooral nu hij waarschijnlijk over be
perkter middelen beschikt dan in zijn
Amerikaanse tijd. Hij is ook de man, die
heeft ondervonden, dat de immigratie
dienst lastig is, dat de gastvrijheid van
het land niet meer is dan een snobbis-
tische frase en dat Amerika geen pres
tige heeft in Europa, omdat zijn naieve
psyche bewezen heeft, het te moeten a.-
leggen tegen de geslepenheid en het raf
finement van de Oosteuropese kolos.
Het is wrang te moeten ervaren, dat
de film een typering geeft, die ad absur-
dum getrokken duidelijk de reële feilen
geeft te zien. Nergens doceert Chaplin:
maar hij geeft iedereen een bril om goed
te zien. Aan de toeschouwer de taak om
die bril op te zetten.
Doet hen dit, dan is „Een koning in
New York" veel meer dan een dolle
amusementsfilm. Het is dan een ironie
a la René Clair, maar dan met als mid
delpunt de grote artiest Chaplin, die
wellicht nog eens een film zal maken,
waarin hij onomwonden kan afrekenen
met de sage, dat hij communistische
sympathieën heeft. Wordt die film nooit
gemaakt, dan zal „Een koning in New
York" een zeer nare bijsmaak krijgen.
Bu.
Het 37ste internationale Eucharistische
Congres van 1960 te München zal behou
dens toestemming van het internationale
comité gehouden worden van 29 juli tot
augustus. Mgr. dr. J. Neuhausler, wij
bisschop van München, is door zijn aarts
bisschop, kardinaal Wendel, met de orga
nisatorische voorbereidingen belast.
Als thema voor het congres is voorge
steld Christus' woorden uit het evangelie
van St.-Johannes te nemen: „Voor het
leven der wereld". De grote samenkoms
ten zullen waarschijnlijk gehouden wor
den op de z.g. Theresienwiese.
Mgr. Neuhausler heeft een voorlopig
program opgesteld. Daaruit blijkt dat de
eerste drie dagen gewijd zullen worden
aan weinig spectaculaire studiebijeen
komsten van internationaal karakter.
Donderdag 1 augustus beginnen de de
monstraties naar buiten met de ontvangst j
van de Pauselijke legaat. De volgende dag
zl een boetedag zijn en bijzonder gewijd
aan de vervolgde Kerk. Het congres vindt
zijn besluit in de voorlezing van een pau
selijke boodschap.
Aldus meldt het K.N.P.
moet en een rechtstreekse verbinding
naar Den Haag en oostelijk afslaand
met Utrecht verzekert, zonder het Rot
terdamse stadscentrum te doorkruisen,
hetgeen een belangrijke ontlasting van
de Maastunnel meebrengt.
De Baanhoekbrug groot obstakel voor
de werven zal beweegbaar worden ge
maakt en gelijktijdig wil men er op de
Pijler een voetbrug aanleggen. Het geheel
dezer werken zal 8.5 miljoen gulden kos
ten. Onder de werven, die hiervan profi
teren zullen, valt ook die van Duikers, bij
Gorcum, die thans schepen gaat bouwen
van 30.000 ton.
De heer Deerenberg verduidelijkte zijn
betoog met grote reliëfkaarten en hij had
talrijke vragen te beantwoorden.
Dr. W. J. J. Dijsselbloem, directeur van
het A.R.K.A.-buireau, heeft gisteren de
pauselijke onderscheiding van ridder in
de Orde van de H. Gregorius ontvangen
in verband met het onlangs gevierde
veertig-jarig R.K.A.-jubileum.
Bij Kon. Besluit is aan dr. B. de Goede,
gemeentesecretaris van Utrecht, op
dracht verleend om in de afdelisg der
algemene wetenschappen aan de Tech
nische Hogeschool te Delft onderwijs te
geven in het staatsrecht en het admini
stratief recht.
De heer De Goede, die deze opdracht
naast het gemeente-secretariaat zal waar
nemen, gaat de colleges in het staatsrecht
en het waterstaatsrecht voortzetten, die
door de onlangs met pensioen gegane
prof. mr. A. C. Josephus Jitta werden
gegeven.
!|jjwgeridit^«P^ 1695
fftlitlUATEURSBRANDEtó
HIEDAM Houj»»
v
vraagt
uw slijter;
ER ZIJN ogenblikken in ons le
ven, misschien ook in het uwe,
dat wij ons dankbaar gestemd
voelen tegenover de mensheid, een
gevoelen, dat ons wel eens tot de
pretentieuze gedachte voert, dat wij
de mensheid lief hebben. Later
blijkt dit dan doorgaans een vergis
sing te zijn geweest, omdat wij be
merken, dat het a. slechts een
klein aspect, b: van één persoon
was, dat c. ons bekoorde. Met
liefde voor de gehele mensheid
hebben zulke gevoelens weinig van
doen.
Er kunnen zich echter omstandig
heden voordoen, waarin deze corri
gerende gedachten totaal geen kans
krijgen doordat wij zozeer bevan
gen geraken door een blik, een hou
ding of een gebaar, van iemand die
wij ontmoeten, dat alle gevoel voor
proporties, waarvan wij overigens
zoveel houden, ons heiligschennend
voorkomt.
ZO KREGEN WIJ onlangs tij
dens een hevige verhoudheid
(merkwaardige loop van het
lot) het boekje „De Verkoudheid en
de Muze" van Thomas Slackenmeel,
een uitgave van de Arbeiderspers te
Amsterdam, in handen. Nu is een
verkoudheid een zaak, daar móét
men niet mee spotten. Edmond Ni
colas heeft ons daar reeds op gewe
zen. In „De Heer van Jericho" raadt
hij verloofden aan niet in het huwe
lijk te treden, alvorens beide par
tijen een fikse rhinitis van hun we
derpartij hebben meegemaakt. Want
inderdaad: een liefkozing, die wordt
onderbroken door een niesbui, is een
aanfluiting. Thomas Slackenmeel nu
heeft de verkoudheid bezien onder
het aspect van de invloed, die het
verschijnsel van de vroegste tijden
tot heden heeft gehad op litteratuur
en beeldende kunst. Voor schrij
vers en beeldende kunstenaars uit
alle tijden blijkt de verkoudheid
bron van inspiratie te zijn geweest.
Slackenmeel voert de lezer van een
afbeelding uit de derde dynastie van
IJr langs Aristofanes, het Chanson
de Roland, Hieronymus Bosch, Vic
tor Hugo en Toorop naar Kafka
Stemberg en Hemingway. Van de
bijeengebrachte litteratuur willen
wij u gaarne een kleine proeve ge
ven.
OVIDIUS HEEFT ons het ont
staan van het nieskruid ge
schilderd. Deze ellendige ge
beurtenis zou zich als volgt hebben
toegedragen. De godheid Jupiter
was, zoals u weet, gehuwd met de
godheid Juno. Op een goede dag
echter was Jupiter niet waar hij zijn
moest en vergeefs zocht Juno berg
en veld af om hem te vinden. Wat
zij vermoedde was juist. Jupiter, aie
zoals alle godheden in de oudheid
erg menselijk was, had een zekere
Coryza ontmoet, die hem niet on
verschillig was. Na veel zoeken
vond Juno het paar en nu laten wv
Ovidius aan het woord, zoals
Slackenmeel het uit oude geschrif
ten overnam.
„Nu helpt geen schuilen meer, de
pret is afgelopen.
Coryza, 't arme kind, die moei
het duur bekopen.
Zij wordt door Juno fluks in nies
kruid omgezet
D'Olympiër slaapt vannacht wee-
bij zijn vrouw in bed
Coryza bloeit nog steeds in vel
den en langs weger
De bliksemslingeraar heeft 07
zijn huid gekregen
Wij zijn de heer Slackenmeel zee
dankbaar, ook nu onze rhinitis ge
weken is. Wij houden wellicht mei
voldoende van de mensheid, wel
licht ook niet genoeg van de heei
Slackenmeel, maar wij zijn hem
toch diep erkentelijk voor dit kost-,
lijke boekje. Wij hebben het bij de
bandjes van Annie Schmidt, Kast-
ner en Stip in onze boekenkast ge
zet. Daar hoort het.
