Duizenden Nederlanders op jacht naar
een uitreis-vergunnm
Waterman" nam gisteren 850
evacués aan boord
Er valt volgens Dr. Drees in de
Oost niets te bemiddelen
„Indonesië" kan van invloed zi jn
op Nederlandse NATO-bijdrage
Atl as de lucht
.S. lanceerden
m
met succes een
intercontinentale raket
Ruim 700.000 gulden
voor de missie
Rijsttekort in Midden-Borneo
door stagnatie van scheeps
vervoer
ft
Medezeggenschap
opnieu w onderwerp
van cliep beraad
Zegeningen van het traditionele
Heilige Brood
Strategische lucht
macht vijf weken
aan de grond
Po wast opnieuw
Ike in Chaillot op de hoogte gesteld
N» rte
m
Vorst verdwijnt
weer
Woensdag 18 december 1957
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Piloot moest zijn straal
jager verlaten
Rapport Wereldgezond
heidsorganisatie
luisteraars en kijkers
Mogelijk vóór Kerstreces opnieuw verklaring
in de Tweede Kamer
188.000 nieuwe leden voor Pauselijke
genootschappen
Soekarno 5 januari naar
buitenland
Onderbrenging
repatrianten
WEERBERICHT
Benzine was op
Verontreiniging van de lucht
ge aan de Nato.
»,>ahknVerdween spoc<1'K in ecn w°t-
A.
-ia weegt en dat zij in staat
Geleide projectielen op
kruisers
k
Midden-Oosten
Persconferentie in Parijs
Ned. gas- en elektriciteits
bedrijven onder toezicht
Handen af van de B.P.M.
De KPM-schepen in Singapore
„Enige KPM-schepen..."
Vermoedelijk naar India
De weerverwachting van het KNMI, geldig van
eden- tot morgenavond, luidt:
Aanvankelijk zwaar bewolkt met enige sneeuw
f jjzel of regen; temperatuur om het vriespunt
een overwegend matige zuidelijke wind. La-
01 - opklaringen, lichte dooi en een overwegend
ïïiatige westelijke wind.
donderdag 19 december: zon op 8.47, onder 16.31.
^san op 6.36, onder 15.26.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Duizenden Nederlanders stonden gisteren voor de immigratiekantoren in Soe-
rabaja, Semarang en Djakarta, allen met dezelfde vraag: een vergunning om
Indonesië te mogen verlaten.
De evacuatie op grote schaal kwam pas volop op gang, toen 850 Nederlanders
zich gingen inschepen op de „Waterman", die vandaag van Tandjong Priok (de
haven van Soerabaja) naar Singapore vertrekt.
De emballeurs hebben orders voor maanden en in honderden Nederlandse wo
ningen in Djakarta zijn alle bezittingen van waarde, soms met inbegrip van de
gehele inboedel, ingepakt en naar de pakhuizen in de haven gezonden.
Onder de Nederlandse firma's bestaat over het algemeen de neiging een „basis
staf" in Indonesië achter te laten en vrouwen en kinderen en werknemers, wier
aanwezigheid niet van onmiddellijk belang is, naar Nederland te laten ver
trekken.
Het staat nu al vast, dat het Britse schip „Captain Cook", dat door de Neder
landse regering voor de evacuatie van een Engelse maatschappij gecharterd is,
tot op de laatste plaats bezet zal zijn. Het schip beschikt over duizend bedden.'
De eerste planters
9edurende de ïf. Mis in de kerk van de H. Nicolaas van Bari iii Rome,
ls traditionele H. Brood gezegend, dat ook aan Z. H. de Paus zal
worden aangeboden,
^enator Stuart Symington, voormalig
dj^erikaans minister voor de luchtvaart,
'his heeft in de Senaatsondercom-
d.ie een onderzoek instelt naar de
der V. S. op militair en weten-
der Am gebied, heeft de bevelhebber
de ze* 'kaanse strategische luchtmacht,
mandt >,S.A.C." (Strategic Air Com
sat cjp' <?e vraag gesteld of het juist was
ken ni tA-C.-vliegtuigen dit jaar vijf we
et Kp'et m de lucht zijn geweest, omdat
ben2jn^ §pld was voor de aankoop van
'ttwn ï'^ekber, generaal Curtis Lemay,
'aatstB°r^e: "Ja> mijnheer, dit is juist. De
'astjn„.viif weken van het afgelopen be-
tijn on 3ar dat drie iuni i-1. eindigde
de i. azp vliegtuigen om die reden niet in
Het §6weest".
v0orm de taak der S.A.C.vliegtuigen
V, garend in de lucht te zijn, om de
Mjar),®§en een eventuele onverhoedse
ïen eIÜke aanval te kunnen verdedigen.
r-en
Vhtaantal
„^hitmacht
vliegtuigen der strategische
voert ook waterstofbommen
De 22-jarige sergeant-vlieger H. P. M.
Peerboom van dc vliegbasis Volkcl heeft
gistermiddag om twaalf uur boven Duits
land Zijn F 84 F Thunderstreak-straal-
jager met de schietstoel moeten verlaten,
waarschijnlijk 'omdat zich op het toestel
ijsafzetting had gevormd. De vlieger is
ongedeerd neergekomen bij het Duitse
plaatsje Niel, vlak bij de grens met Neder
lands Limburg.
De straaljager kwam neer in een onbe-i
woond gebied bij Nordhorn fn Duitsland.
De Wereldgezondheidsorganisatie heeft
zaterdag in Genève een rapport uitge
geven, waarin gewaarschuwd wordt voor
verontreiniging van de lucht. In de afge
lopen paar jaar zijn verscheidene duizen
den mensen om het leven gekomen als
gevolg van de verontreiniging van de at
mosfeer. aldus het verslag.
De organisatie meent, dat in alle landen
adviesraden moeten worden ingesteld om
dit vraagstuk te bestuderen en aanbe
velingen te doen.
Do Po wast. opnieuw en de toestand
in de delta wordt verontrustend genoemd.
Het giiahd jCarborielli is overstroomd. De
bevolking, die niet geëvacueerd wil wor
den, Pt op de daken
op Nederlandse
ondernemingen zijn maandagavond uit
Bantam (West-Java) in Djakarta aan
gekomen. Ook is in de laatste dagen in
de Indonesische hoofdstad een aantal
Nederlanders van andere eilanden ge
arriveerd.
Inmiddels verlaten dagelijks onge
veer negentig Nederlanders Djakarta
per vliegtuig naar Sirigapore Er is
thans een geregelde „luchtbrug" die
wordt onderhouden door de luchtvaart
maatschappijen Quantas, BOAC en Ga-
ruda. Ook de Birmese luchtvaartmaat
schappij heeft een verzoek ingediend
om in Djakarta te mogen landen.
Verwarring op Celebes
Wat de, toestand op Celebes betreft,
wordt er op gewezen, dat de berichten
over de Daroel Islam-groepen twee we
ken geleden waren gedateerd Volgens
deze berichten zou de Daroel Islam na
een aanval op een politiepost in Kase-
pute in oktober verslagen zijn. Maar
ze konden zich opnieuw groeperen,
waarna er opnieuw aanvallen plaats
hadden van novemi tot 2 decec.b
De waarnemend chef-staf van het
Indonesische leger, de brigade-generaal
ondervrager, noch ondervraagde
verder op het onderwerp in
O»,, J
december 1957 bedroeg het aantal
•Hs nf€ven radiotoestellen 2.352.048 tegen
kit: I °P 1 november 1957; verder wa-De ontwikkelingen in Indonesië en
ï°p die datum 526.537 aangeslotenen dg economische consequenties daar-
°f) i draadomroepnet tegen 527.391
jj1 november 1951. van kunnen voor Nederland van m-
JkllJt. aantal geregistreerde televisietoe- vloed zijn op de Nederlandse bijdra-
'857 r stceg van 209.458 op 1 november
l°t 227.357 op 1 december 1957.
Amerikaansc luchtmacht heeft gis-
Jhei-r, CaPc Canaveral in Florida een
projectiel
raket, die eerst langzaam,
%r^°"tinentaai ballistische
t type Atlas gelanceerd.
jaarna steeds sneller loodrecht om-
h 'tUm "*en kon de raket ongeveer een
d*he- 'n''t het blote oog volgen. Waar-
'4 va en vier minuten lang het ge-
de raketmotor gehoord.
v^Ai6t®rie van defensie heeft een
V^iaring uitgegeven, waarin wordt
proef met de Atlas een
v,t geWorden. Dit is de derde maal,
Ijzelt er '>r0€t met een dergelijke raket
1,1 'hislukj11 De eerst'e twee proeven
rt Tr,-
^Id j 'P'^terie heeft later medege-
,aat de proefneming er ee-n was
Vt ^Perkte afstand, waarbij ra-
aI?tand van verscheidene hom-
k >.öe mijlen moest afleggen.
argeschoten „Atlas" volgde de
1st hde kwam terecht in
koers en
°elgebied
meent,
non -
aldus de verklaring
dat de „Atlas'Taket onge-
ar kop een waterstofbom te ver-
'"®0 i,A^aar snelheid
am. per uur.
ViNs-rawVVs van hel lanceren van
hi11 aa„ wpld onmiddellijk doorgege-
brp-. .lijdelijke Witte Huis" te Pa-
„dent Eisenhower werd van het
hoogte gesteld, terwijl hij
bedraagt ruim
de
de. Chaillot de conferentie der
N ch rtSe*inssleifei,s bijwoonde.
Perschef van het Witte Huis,
's'5 da,! WerH gevraagd of het meer
'6vSelatiP„een toevalligheid, dat de raket
'hesi d op het ogenblik, dat de
S5teiders der NATO-landen bijeen
waren, zei hij „Neen". De heer Hagcrty
dacht dat er geen verband bestond.
Drie Amerikaanse zware kruisers, de
Chicago, de Albany en de Fall River, zul
len met geleide projectielen uitgerust wor
den. Dit heeft de Amerikaanse marine
gisteren in Boston bekendgemaakt.
Dat zei gisteravond de minister
president dr. W. Drees bij zijn aan
komst in Den Haag, na per trein uit
Parijs daar te zijn teruggekeerd-
In antwoord op een vraag, hoe Neder
land zich voorstelt de gebeurtenissen
in Indonesië eventueel voor te leggen
aan de V.N., zei dr. Drees, dat alle
overeenkomsten met Indonesië zijn ge
sloten onder verantwoordelijkheid van
de Verenigde Naties. Verder is de
UNCI de speciale commissie van de
VN voor Indonesië nooit ontbonden
en de mogelijkheid blijft dus bestaan
daarop een beroep te doen, daar Indo
nesië deze overeenkomsten niet heeft
nageleefd. Het is eigenlijk voor de V.N.
een kwestie bij uitnemendheid.
Dr. Drees zei verder, dat hij bij de
andere Nato-partners „een sterk begrip
had gevonden voor „het ernstige dat
daar gebeurt".
Is er bemiddeling mogelijk tussen
Nederland en Indonesië?, was een an
dere vraag.
Het antwoord van de minister-presi
dent luidde; „Ik zie geen mogelijkhe
den. Wat Valt er trouwens te bemidde
len? Alles, wat in Indonesië gebeurt, is
uitermate eenzijdig".
Het is mogelijk, dat minister Luns
nog vóór liet Kerstreces In de Tweede
Kamer een verklaring over de ontwik-
weling in Indonesië zal afleggen, zo
merkte dr. Drees verder nog op.
Bestuur en leden van de vliegtuigbouwkundige studievereniging Leonardo da
Vinci" van de Technische Hogeschool te Delft hebben de „Leonardo da Vinei"
een van de nieuwe viscountvliegtuigeit van dc K.L.M nr'^apteei 'sdag-
ochtend hebben zij het toestel op Schiphol naar de star' waar
het naar Rome vertrok. Na aankomst aldaar zal. de niuc.. u//., doopt
Werden
Buiten de Nato-conferentie om had
dr. Draes nog een ontmoeting gehad
met een vertegenwoordiger van Israel,
waarbij deze hem een uiteenzetting had
gegeven over de ontwikkelingen in het
Midden-Oosten. Op de Nato-conferen-
tie heeft dr. Drees namelijk aangedron
gen om alle krachten in te spannen om
tot een regeling van de geschillen in dit
gebied te komen.
Tijdens een gisteren, voor zijn ver
trek naar, Nederland, te Parijs gehou
den persconferentie, heeft dr. Drees
verklaard, dat hij wel president Eisen
hower had kunnen begroeten, maar dat
de tijdsindeling van de president geen
gelegenheid liet voor een onderhoud
tussen hem en de Amerikaanse presi
dent. Dr. Drees moest zo snel mogelijk
weer terug naar Den Haag in verband
met de gebeurtenissen in Indonesië-.
Tijdens deze zelfde persconferentie te
Parijs had dr. Drees op vragen over de
ter conferentie ter sprake gebrachte de
fensiekwesties (zoals bv. de kwestie der
afvuurinrichtingen voor geleide projec
tielen) geantwoord, dat zi. de landen
van West-Europa zoveel mogelijk moe
ten trachten één lijn te trekken, temeer
daar er tussen de onderscheiden Euro
pese Nato-partners wel enig verschil
van inzicht is gebleken. Overigens gaat
het er niet in de eerste plaats om hoe
het systeem van geleide projectielen in
de oorlog precies zal werken (Boel-
ganin stelt het zo voor, alsof 1anden
waar afvuurbases zijn ingericht onher
roepelijk geheel verwoest zullen wor
den), maar hoe men door de risico's, die
uit de opstelling van geleide projectie
len voor een eventuele agressor voort
vloeien, een oorlog kan voorkomen
Kwesties als het opslaan van wapens
enz. en de kwestie, welke zeggenschap
elk land moet houden c.q. krijgen, moe
ten nog worden opgelost. Wat dit be
treft wilde de minister-president niet
vooruitlopen op het verdere verloop
van deze conferentie en die van maart
a.s., tijdens welke, indien Ajenaures
suggestie wordt gevolgd, pa3 definitieve
beslissingen worden genomen.
In beginsel had de minister-president
tegen het opstellen van afvuurinrich
tingen en het opslaan van bijbehorende
uitrustingen geen bezwaar. Op een
vraag betreffende nauwe militaire sa
menwerking met België (de kwestie
van de „fusie" der luchtmachten) zei
dr. Drees, dat Nederland „voelt voor
overleg en taakverdeling".
Prinses Marie Adelaide van Luxem
burg, een 33-jarige zuster van erfgroot-
hertig Jan. heeft zich verloofd met de
Oostenrijkse, Zwitserland woonachtige
graaf Hencke! do ponnersmarek,
Gatot Soebroto, wordt vandaag in Ma
kassar verwacht.
Soekarno-Hatta: meer tijd
Volgens Radio-Indonesië heeft het
Indonesische parlement gisteren goed
keuring gehecht aan een voorstel om
meer tyd te geven aan de commissies
van negen leden om een geschikte for
mule te vinden voor de samenwerking
tussen Soekarno en Hatta. Men ver
wacht nu, dat de commissie op 12 ja
nuari 1958 met haar taak gereed zal
zijn.
Nog steeds komen er in Djakarta uit
alle delen van Indonesië berichten bin
nen over het overnemen van Neder
landse ondernemingen door regionale
militaire commandanten. Speciale
groepen, die het toezicht hebben op
Nederlandse zakenbelangen in over
eenstemming met de instructies van de
centrale militaire conmandant, wvrden
ingesteld in gebieden op Java, Suma
tra en andere eilanden. Op Noord-Su-
matra werden zelfs verscheidene Ne
derlanders in dergelijke groepen be
noemd. Ze waren niet gedwongen tot
deze deelneming, werd verklaard dooi
de regionale chef-staf, Kasim, maar ze
hadden hun diensten vrijwillig aange
boden.
Het Indonesische kabinet heeft gis
teravond besloten alle Nederlandse
gas- en elektriciteitsmaatschappijen
onder rcgeringstoezicht te plaatsen,
terwijl verder bepaald werd een de
legatie te zenden naar de conferentie
inzake het recht over de wateren, die
in februari in Genève zal worden
gehouden. De Indonesische delegatie
zal onder leiding staan van Soebard-
jo, de Indonesische ambassadeur in
Zwitserland.
Tevens wordt nog gemeld, 'at de
president een wet ondertekend heeft,
inzake de staat van oorlog, welke het
parlement onlangs heeft aangenomen.
De nieuwe regelingen komen binnen
vier maanden in plaats van de huidige
bepalingen, die van Nederlandse oor
sprong waren.
De chef-staf van het Indonesische le
ger, generaal-majoor Nasoetion, heefl
alle regionale militaire commandanten
in heel Ipdonesië opdracht gegeven in
menging in het werk van de konink
lijke Shell Groep BPM te verbidden, zo
is dinsdag bekendgemaakt. De opdracht
werd uitgegeven om de voortz siting
van de produktie te verzekeren. Zeven
tig procent van de op Java gebruikte
olie is afkomstig van de BPM Deze
maatschappij heeft raffinaderijen op
Zuid-Sumatra en Oost-Borneo. Zij ls
slechts ten dele Nederlands eigendom.
Ongeveer 100 zeelieden uit Singapore
hebben tot dusver aangemonsterd op
schepen van de KPM, die in Singapore
zijn „gestrand", De maatschappij deelde
gisteren mede. dat de bemanningen van
acht van haar schepen thans voor het
merendeel zijn samengesteld uit sche
pelingen van Singapore. Deze schepen
varen thans tussen Singapore, Thai
land en Birma. De Indonesische beman
ningen zullen naar Indonesië worden
teruggezonden.
Indonesië heeft niet alleen Japan,
maar ook India en andere Aziatische en
Afrikaanse landen bijstand verzocht
voor het oplossen van het vraagstuk
van het interinsulair scheepsvervoer.
De woordvoerder van het lichaam tot
samenwerking op het gebied van de
scheepvaart, Boediardjo, zei dat het
„heimelijk vertrek van enige KPM-
schepen moeilijkheden had, veroorzaakt
in de economie van het land en in de
verbindingen tussen de eilanden".
Een overzicht van de haven van Singapore, waar de KPM-schepen gemeerd liggen en wachten op een bemanning,
die men aan het monsteren is en hoofdzakelijk betrekt uit de haven zelf.
der
President Soekarno zal op 5 januari
Indonesië verlaten voor vakantie in het
buitenland, zoals door zjjn lijfartsen is
geadviseerd. De derde voorzitter van het
parlement, Zainal Abidin. die dit mee
deelde
De directeur van het Nationaal Bureau .gaarne hartelijk dank gebracht voor de
Pauselijke Missiegenootschappen te j ondervonden waardevolle medewerking
Den Haag, mgr. H. J. J. van Hussen. deelt en stuwing,
mede, dat de wereldmissiedag, welke op
zondag 20 oktober is gehouden, aan col
lectegelden, giften van particulieren en
bijdragen van kloosters, instituten en an
dere instellingen, tot nu toe een bedrag
van 743.782,82 heeft opgebracht. Dat is
76 pet meer dan verleden jaar. Aangezien
de kosten van voorbereiding en afwerking
hoogstens 5 pet bedragen, staat een be
drag van ruim f 700.000 ter beschikking
van de missies in de onderontwikkelde
gebieden.
In 1139 van de 1579 parochies in ons
land meldden zich 188.008 nieuwe leden
voor de Pauselijke Missiegenootschappen,
nl. 84.966 voor de Voortplanting van het
Geloof. 49.973 voor de H. Kindsheid en
55.069 voor het St.-Petrus Liefdewerk.
Bovendien werden bij het St.-Petrus Lief
dewerk 24 priester-studenten door parti
culieren geadopteerd, 25 door parochies en
6 door instituten en onderwijsinstellingen.
Uit, deze gegevens kan met vreugde
wörden geconstateerd, aldus het Nationaal
Bureau der Pauselijke Missiegenootschap
pen, dat overal gevolg is gegeven aan de
dringende oproep van de H. Vader om
overvloedig steun te'geven aan de in nood
verkerende missies.
Aan de katholieke pers, de K.R.O. en
de vele werkers in de parochies wordt
(Van onze weerkundige medewerker)
Zoals wij gisteren ai verwachtten, zal
de vorst in de komende 24 uur ook uit
ons land worden verdreven. Vandaag la
gen wij in het overgangsgebied van kou
de lucht uit het oosten en belangrijk
zachtere lucht, die over de Britse eilan
den nadert. De in kracht toenemende
zuidelijke wind voerde vandaag nog kou
de lucht uit Frankrijk aan, zodat de
temperatuur vrijwel de gehele dag om
het vriespunt bleef schommelen.
In Engeland steeg de temperatuur in
de afgelopen nacht ruim 10 graden. Een
stormdepressie bij IJsland stuwt deze
zachtere Oceaanlucht, voorafgegaan door
enige regen, in de richting van ons land.
Reeds in de komende nacht kan de tem
peratuur al tot boven het vriespunt gaan
stijgen en morgen zal de dooi zich ver
der over ons land voltrekken.
De kans dat er morgen nog kan wor
den geschaatst, wordt hierdoor, vooral
in de westelijke helft van ons land, al
klein. Boven de Oceaan is de depressie
activiteit groot, zodat wij enige dagen
noemde niet het land waarheen
Soekarno in India rust zal nemen.
gemoet gaan.
De Logiesdienst van de V.V.V. Amster
dam zal zich op verzoek van de K.L.M.
belasten met de onderbrenging van de
uit Indonesië repatriërende lezinnen van
K.L.M.- en Garuda-personeel. Gisteren
werd reeds hiermede' begonnen. Er zullen
ongeveer 300 gezinnen (totaal circa 1000
personen) worden ondergebracht in hotels
pensions en eventueel bij particulieren i.i
Amsterdam, Den Haag, 't Gooi, Aals
meer en Zaandam,
Uit liet gebied van Kota Waringin
in Midden-Borneo werd gemeld, dat de
rijstsituatie kritiek is na de stagnatie
in het interinsulaire scheepsvervoer.
De verscheping rijst, die 20 dagen ge
leden werd verwacht, was volgens de
berichten nog niet in Kota Waringin
aangekomen. De plaatselijke bevolking
is nu gedwongen zoete aardappelen te
eten.
De interinsulaire scheepvaart werd door
waarnemers te Djakarta beschouwd als
een van de ernstigste vraagstukken, waar
tegenover Indonesië zich gesteld ziet na
het onder toezicht stellen van de K.P.M.
„Gevraagd: kapiteins", was het opschrift
van een hoofdartikel in „Indonesian Ob
server" ^van dinsdag. Het blad schreef:
"Nu wij de K.P.M. hebben verdrongen,
zijn wij inzake het vervoer tussen de
eilanden verloren". Ofschoon wij het be
heer over het K.P.M.-gebouw hebben
overgenomen, „hebben wij geen kapiteins
om onze commerciële vloot te laten
varen" aldus het blad. Het stelde voor.
dat de regering het voorbeeld van Egypte
van vorig jaar na de nationalisatie van
bet Suezkanaal volgt. Het blad herinnerde
eraan, dat Egypte een grote 3dvertentie
had geplaatst in 's werelds belangrijkste
bladen, nadat de Franse en Britse kanaal-
loodsen hun post moesten verlateo en.
aldus het blad, „het vraagstuk van het
tekort aan deskundig personeel was gauw
genoeg opgelost".
