Tweede Kamer tegen voorgestelde
Wijziging verdeelsleutel WW-premie
R.
egenng
dreigde
aftreden
weer met
Proef
nieuwe Moccona
MOCCONA
Plijdooi voor
spellingseenvout
j
Pauselijke maandintenties van het
Apostolaat des Gebeds
M'
f SOCIALE WEGWIJZER J
Diamant
1
Vü
PvdA ging hierna door de knieën
Geen deugdelijk
bezuinigingsmiddel
Hogere honoraria voor
verloskundige hulp
de extra-krachtige poederkoffie van
Douwe Egberts
pittig en vol aroma f
direct klaar in de kop!
UW TAFEL WATER
naar marken
K!sser
UW TAFELWATER
Maximum uitkering
Ziektewet
•505(4) TREKKINGEN WORDEN VERVROEGD!"
VRIJDAG 20 DECEMBER 1957
PAGINA
w,
k
Hekste ----
Regeringsantwoord
Aanneming verzekerd
Bestaansrecht Zaken
Overzee
Uitzetting journalist
Douwe Egberts
poederkoffie
Vooi familiegebruik',
I in i l- li terschr oef Hessen
W Voor het eerst
BUS OVER NIEUWE DIJK
RURGEMEESTER van
JÜDRIAAN en OTTOLAND
RIJBEWIJS TERUG NA
ONTZEGGINGSTERMIJN
JONGEN VIEL UIT
RIJDENDE TREIN
Vordering op N.S. afgewezen
ONTSLAGEN BIJ TEXTIEL
FABRIEK
MR. J. STRENGERS
GEVOLMACHTIGD MINISTER
V 001 I ami 1 ie ge b r u ik,
in i litërsciuoelflessen
Maarhaast U! Probeer Uw slag te slaan
Invaliditeitsrente
DEN HAAG, 19 december.
°P aandrang van de regering beeft de Tweede Kamer vandaag reeds
,e* wetsontwerp tot tijdelijke wijziging van de verdeling der werkloos-
1,=idsvèrzekeringspremie besproken, boewei de memorie van antwoord op
dezer dagen verschenen voorlopige verslag nauwelijks is verschenen.
I °als bekend is de bedoeling van dit wetsontwerp om het aandeel van
Rijk in de premie van de werkloosheidsverzekering tijdelijk n.n.
V°0r de jaren 1958 en 1959 te verlagen. Tot heden betalen werkgever
en Werknemer ieder een vierde deel van de premie, terwijl het Rijk de
nverige 50 pet. voor zijn rekening neemt. Met het oog op de noodzaak het
'dksbudget sluitend te maken, wil de regering nu overstappen op een
'^teem, waarbij de premie in gelijke mate verdeeld wordt over de werk
ers, de werknemers en het Rijk, zodat ieder dus één derde voor zijn
rekening neemt. Tegelijk wordt voorgesteld de huidige premie, die 1.6 pet.
jVan het loon bedraagt, te verlagen tot 1.2 pet. Met de nieüwe verdeelsleutel
'etekent dit dus, dat het rijksaandeel in de premie der werkloosheids-
Vetzekering, dat nu 0.8 pet. bedraagt, gehalveerd wordt, n.l. 0.4 pet.
lv"rdt. Dit zal het Rijk dan ongeveer 30,5 miljoen aan middelen
opleveren.
het voorlopig verslag was op dit regeringsvoorstel reeds ernstige
riliek geoefend. De memorie van antwoord heeft weinig verandering
f'Gacht in deze kritische stemming. Bijna alle functies stonden afwijzend
genover dit voorstel.
j)ra,ej Ten Broecke Hoekstra (V.V.D.)
ijlt 'eerde in de eerste plaats tegen het
tiela^P0' waarin dit wetsontwerp behan-
Wordt. Zij kon zich met deze werk-
*eif n'e' verenigen. Tegen het ontwerp
ten zij ook onoverkomelijke bezwa-
ci,,.' Voor haar fractie was het op prin-
'®le gronden onaanvaardbaar.
ft,!;6 regering moet maar naar een andere
te Rijkheid zoeken om de 30,5 miljoen
letrVerkrijgen, zo vond zij, B.v. via een
wl5? uit de reserves van het algemeen
j?Moosheidsfonds.
gp* heren Van Lier tP.v.d.A.) en Eiber-
«en (,P'v.d.A.) en van Mastrfgt (C.H.) wil-
Uitl et streven «aar sanering, der rijks-
ren Ven gaarne ondersteunen, maar wa>
(j- ®r niet van overtuigd, dat hier een
a "Sdelijk middel is gebruikt. Er hadden
w ®re maatregfelen getroffen moeten
te ®n om tot de noodzakelijke sanering
>men.
e voorgestelde verdeelsleutel legt las-
bj" °P het bedrijfsleven, die niet passen
«in n redelijke verdeling van de beste-
^gsbeperking.
j, keurstellend is bovendien, aldus de
te d.A.-woordvoerder, dat de minister de
a{?eth°etkoming aan de laagstbezoldigden
(jjPankelijk stelt van de aanvaarding van
Wetsontwerp
^ök d
K.V.P.-woordvoerder de heer De Kort
vVklaarde zich in eerste termijn bereid
jph- het regeringsvoorstel te stemmen,
"®wel ook hij zijn bezwaren had.
r.e«ering maakt van een integrale
best ring van haar programma van
®at h.nSsbeperking een kabinetszaak,
^lan^ eek vorige week, toen minister
over °h het „onaanvaardbaar" uitsprak j
Sen iÜet amendement van de heer Droes-
'hhni,Üïake het ongedaan maken van de J
"eera 'n« van een cent op de gegaran- j 5
f 5o m®lkprUs tot een totaalbedrag van J
«>h. IJ.'Boen. Het bleek vandaag weder- j
ster Suurhoff dreigde n.l. njet j
De heer Van Lier had in eerste termijn
verklaard, dat zijn fractie haar stem niet
aan het regeringsvoorstel zou kunnen ge
ven, maar bij
de replieken
week hij terug
voor het drei
gement van
een kabinets
crisis, hoewel
hij door het
regeringsant
woord in het
geheel niet was
overtuigd van
de noodzaak
en rechtvaar
digheid van de
voorgestelde
bezuinigings
maatregel. Hij
bleef bij zijn mening, dat het budget op
andere wijze sluitend had kunnen worden
gemaakt, n.l. door belastingverhoging.
De heren Van Mastrigt en Wagenaar
verklaarden bij de replieken nog, dat het
ontwerp voor hen een onaanvaardbare
zaak bleef.
MR. VAN LIER
Door de knieën
5*ok de heer Wagenaor (C.P.N.) was ten
<L te gekant tegen het ontwerp. Alleen
De stemming over het regeringsvoor
stel is aangehouden tot a.s. maandag. De
Tweede Kamer komt dan n.l. bijeen om te
debatteren over de verklaring, welke de
regering óver de toestand in Indonesië zal
afleggen.
Nu de P.v.d.A. door de knieën is gegaan,
rel het wetsontwerp wel worden aange
nomen, dank zij mede de steun van de
K.V.P.
Vóór de behandeling van dit wetsont
werp heeft de Kamer eerst nog de begro
ting van Zaken Overzee afgewerkt.
In het debat van gisteravond over deze
begroting was reeds door de K.V.P.- en
P.v.d.A.-woordvoerders het bestaansrecht
van dit departement in het geding ge
bracht. De heer Berkhouwer (V.V.D.)
voegde zich vandaag bij deze kritische
stemmen. Ook hij twijfelde aan het be
staansrecht van het departement.
Minister Helders heeft in antwoord op
deze ondergravers van zijn ministeriële
positie getracht het bestaansrecht van
zijn departement en daarmee van zijn
ministerschap aan te tonen. De behar
tiging van de belangen der zaken over
zee zouden een aparte minister nodig
maken. Ter adstructie hiervan wees hij
op het grote belang van een persoonlijk
contact met de organen overzee. Ook de
groeiende samenwerking van Nederland
met Australië i.v.m. de ontwikkeling van
Nleuw-Guinea zou een apart ministerie
nodig maken. In de huidige situatie zag
hij geen aanvaardbare alternatieve mo
gelijkheden tot behartiging van de Za
ken Overzee.
De vraag van de hëer Burger hiernaar
zal later, wanneer we over meer erva
ring beschikken, nader in beschouwing
kunnen worden genomen.
Over de uitzetting van de journalist De
Wit uit de Antillen Werd ook nog eens
nagekaart.
De heer Berkouwer betwijfelde, of dit
wel een autonome zaak der Antillen is.
Minister Helders achtte dit wel een auto
nome aangelegenheid. De vraag van de
heer Berkhouwer, of een rijksregeling
voor toelating en uitzetting van Neder
landers gewenst is, zal hij gaarne in over
weging nemen.
Het waarborgen van de rechtszekerheid
is wel een zaak van het koninkrijk. De
onderhavige kwestie is nog niet ten einde.
De betrokken journalist heeft nog geen
aanzegging gekregen het land te verlaten
en de nieuwe procureur-generaal heeft
geen opdracht hiertoe ontvangen. Meer
kon de minister hierover niet mededelen.
Als de journalist bij uitzetting een beroep
doet op de gouverneur, is er voor het
koninkrijk aanleiding in te grijpen.
Na korte re- en dupliek werd de be
groting z. h. s. goedgekeurd.
De Ziekenfondsraad deelt mede, dat
de organisaties van vroedvrouwen cn al
gemene ziekenfondsen overeenstemming
hebben bereikt over een verhoging van
het honorarium voor „verloskundige
hulp door vroedvrouwen" aan zieken
fondsverzekerden.
Met ingang van 1 januari zal het ho
norarium, dat Per bevalling wordt Be-
taald, van 40 tot 48 worden ver
hoogd. Voor vroedvrouwen, die de rui
mere bevoegdheid, voortvloeiend uit de
wet van 1 juni 1951, niet hebben verwor
ven! wordt hét honorarium van 37.50
op 43 gebracht.
De nieuwe regeling vindt haar grond
eensdeels in de redelijkheid het netto-in
komen van eon vroedvrouw met een
normatieve ziekenfondspraktijk ge
let op inkomens van vergelijkbare groe
pen te verhogen en anderdeels in de
voortdurende stijging van de praktijk-
kosten.
De grotere uitgaven als gevolg van
deze honorariumverhoging worden ge
schat op 590.000 per jaar voor de wet
telijke verzekering (vér., lichte en be
jaardenverzekering) en 220.000 voor de
vrijwillige verzekering.- -De Ziekenfonds
raad. heeft de overeenkomst goedge-1
keurd.
Dé raad heeft eveneens zijn goedkeu-
ring gehecht aan een overeenkomst ba»
treffende de herziening van het tarief
voor het verlenen van „verloskundige
hulp door huisartsen" aan verzekerden
van algemene ziekenfondsen, gesloten
tussen de organisaties dezer fondsen en
de landelijke huisartsenvereniging.
Behalve in gebieden, waarin geen
vroedvrouw beschikbaar is, verlenen
huisartsen in het algemeen geen verlos
kundige hulp voor rekening van de zie
kenfondsen, dan op verzoek van de
vroedvrouw.
Het bestaande tarief voor deze hulp,
dat geldt van 1 januari 1953 af, is door
de tijd achterhaald. Zowel de wijzigin
gen in de economische verhoudingen als
de veranderingen in. de medische presta
tie hebben ertoe geleid de bedragen,
welke destijds voor de onderscheidene
medische verrichtingen, die vallen onder
het begrip „verloskundige hulp", zijn
vastgesteld, te herzien. Het honorarium
per bevalling wordt verhoogd van 45
tot De bedragen voor de overige
verrichtingen als bovenbedoeld, die thans
variëren van 5 tót 25 worden ge
bracht op 7,50 resp. 30.
De kosten, aan deze tariefswijziging
verbonden, worden voor de wettelijke
verzekering op 390.000 en voor de vrij
willige verzekering op 150.000 per jaar
begroot.
ÜoccoüÜ
Week-end bus f 1.36
Normale bus f 2.40
(of potje)
Gezinsbus
f 8.90
-'Mi: J-;-
era! baar aanvankelijke plan om de
let u blijvend te wijzigen mede
fee- fteden van het kabinet, als het
ïa "tsvoorstel zou worden verworpen,
beu ,?'z®lfde zal wel gebeuren, als de
te v ^voorstellen begin Januari op al
ee| kritiek stuiten,
fegg^'er Suurhoff stelde voorop, dat de
«dvip °°S °P het afwijzende S.E.R.-
vOor beeft losgelaten. De enige grond
JOnit'^iening van het ontwerp is nu het
kvini 'Daken van het rijksbudget. De
barto an was bét niet Cehs met zijn
lev^enoot Van Lier, dat het bedrijfs-
V°ra "'erdoor op onredelijke wijze zou
n belast. Hij vond dit sterk over-
VQr n- Wanneer dit ontwerp wordt ver-
zal de regering op andere uit-
tboejf..,m°Gten besnoeien, waar het nog
is- Van de voorgestelde maat-
Het ,zÜh de minste nadelen te vrezen.
Ruitend maken van het rijksbudget
kortlopende leveringen achtte hij
vSn verwerpelijk als zijn ambtgenoot
v 'hanciën.
Occasions!
Brillant
Diamant
uitsluitend
zuivere
kwaliteit
Juwelier-Horloger
6eraie°?vond om ongeveer zes uur is
1. h 1 1 C T T H T\ /T A n firn rx V-
4^*
van Monnikendam over de
1< rken -1 naar bet voormalige eiland
„Nipnj .fereden. Er is namelijk zoveel
op de Gouwzee dat de boord-
«v Sest;»118!5611 eiland en de vaste wal
hi loittÜ De Naco die deze dienst
ii nwU Ul<2 a tJZl
Üs inoXrt beeft gtsterenavomd
4 uitsluiten voor Markers die
X tii-i as'eland werken. De bus loopt op
°r<w n Van de bootverbindine en zal
ïm gehandhaafd
V
rop ^"«nanaaia tot het tijdstip
"*bg kp bootdienst weer normaal door-
bil
1R-.. vinden.
voiwï "et laatste gedeelte van de
XJete,, 1, bUs nog niet berijdbaar is
op ^arkers eerst een stukje lopen
eiland te komen.
Voor de maand januari:
1. Hart van Jezus, Mogen alle christenen hun eenheid alleen
zoeken in de door U gestichte Katholieke Kerk.
D
2. Geef, dat de Japanners de waarde der christlijke leer mogen j
erkennen.
Dat dit wel iets geeft, vermoeden
wij reeds uit de tweede reactie,
waarin met een zekere spijt de ver-
deeldhèid wordt geconstateerd. Waar t
geprobeerd wordt het belang aan te
tonen van éèn kerk en door de stam-
bomen wordt aangeduid dat o«
scheuringen afscheidingen zijn van
de Moederkerk, terwijl een aparte J
groep foto's van onderhandelingen
en bijeenkomsten het ontstaan van j
de Wereldraad van kerken uitbeel-
de. die de éénheid beoogt. Men kan j
van voetbalverenigingen deze of 2
gene kiezen om zijn sport in te be-
oefenen. Een Kerk laat zich niet kië-
zen, daar zij slechts één is. Chris-
tus en Paulus spreken hier duidellj- j
ke taal.
Deze bekommernis om één te zijn j
met onze broeders in ée éne Kerk.
komt in bet Willibrordüs-apostolaat j
naar voren. Het stelt ons voor de
vraag- Voelen wij de scheiding als
en pijnlijk gemist?.-Zijn we er wel
één ogenblik bedroefd over? Zien uhj
vol verlangen uit om de scheur die
nog steeds duidelijk zichtbaar is in
Christus'kleed zo goed mogelijk te
herstellen? Dat doen wij niet alleen
door onze instemming te betuigen
met oen oecumenische beweging. Ons
hart is pas bij de afgescheiden broe
ders als wij metterdaad de kloof
proberen te overbruggen door ons
christen-zijn en ons gebed Ook in
onze omgeving, vlak bij, leven zij
van wie we toch zo ver af zijn.
We leven met hen samen. We kun
nen hen helpen. Niet door hen .,er
bij te halen" Liefde, goms stormach
tig dringt zichzelf toch niet op. Zij
kiest andere wegen. Of misschien
bestaat zij -alleen hierin, dat wij de
weg naar onszelf gemakkelijker ma
ken. door niet de anderen, maar ons
zelf te veranderen. Want Pas als we
leven, zoals we moeten leven, zullen
we onze broeders aantrekken.
wij
dat
be-
th 8 ben ls met 'P^ang van 1 januari
Iw^^htpv, °®md tot burgemeester der ge-
Vi,"_Lr°hdriaan en Ottoland, de heer
commies eerste klas ter ge- j
e®ecretarie van Aalten. De heer
fi11 is t! Rcboren op 21 september 191fi j
voini ormeertl eh lid van de Anti- I
Partij. I
Toevallig ontmoetten wij
dezer dagen drie uitingen van
christelijke eenheid: de eerste
was afgetoeeld in Amerikaans ge
ïllustreerd tijdschrift. Op de mach
tige voorpagina stonden twee
kleurenfoto's mgr. Sheen, de be
kende televisie-priester, en Nor
man Peale, een protestants predi
kant. In rode letters stond over de
pagina heen gedrukt: „Religions
Best Sellers": De beste godsdienst
verkopers. Dan volgt in dat blad di
verse actie-foto's van Billy Grajiam.
mgr Sheen, enz. Amerikaanse kop
pen luisterden het geheel op in de
trant van: „De protestanten slaan
de weg in van de „show-business!"
„Bijna veertien miljoen mensen luis
teren ieder week naar mgr.
Sheen!" „De methodes verschillen,
maar zij werken allen voor hetéelfde
doel!" Bij de foto van een stampvol
le kerk de uitspraak: „Welke onze in
dividuele kerk ook is, wat ons per
soonlijk geloof ook is. ons gezamen
lijk geloof In God ls een band. In dit
gemeenschappelijk geloof zijn
één. Wij danken de Almachtige,
Hij'ons gemaakt heeft en ons
waart als één natie".
Een tweede uiting, gevonden m een
krantenbericht met het opschrift:
„Oecumenische tentoonstelling i n
Lyon een succes. Navolging in Ne
derland verdient aanbeveling".
Het was een verslag van e-en ten
toonstelling, die in Frankrijk werd
gehouden. Zeer aanschouwelijk had
men op panelen de namen der voor
naamste christelijke belijders aan
gegeven. Op een grote stamboom
stonden de opeenvolgende afschei
dingen van de Moederkerk.
Foto's over een wereldkaart ver
deeld toonden hoe de eredienst in de
verschillende christelijke tradities
gevierd werd. Tenslotte was er een
rijk voorziene boekenstand. Diep
gaande voordrachten gaven de ten
toonstelling een bijzondere achter
grond.
Tenslotte een boekje door het Wil
librordüs-apostolaat aan de geeste
lijken gezonden om op Willibrordus-
zondag uit te preken. De nadruk werd
daar gelegd op het „Wee mij als ik
het evangelie niet verkondig" (1 Kor
9.16). Het was een pleidooi om getui
genis af te leggen van zijn geloof, om
zorg te hebben voor de Kerk. om
door persoonlijk gedrag en voorbeeld
Paulus' woord in vervulling te doen
gaan: Eén lichaam, één geest, één
Heer. één geloof, één doopsel één
God, één Vader van allen die boven
alles, door alles, in alles is". Een
pleidooi ook om gebed en persoonlijk
offer.
DEZE REACTIES zijn tekenend
voor de houding t. o. v. de Kerk
in onze tijd. Velen voelen zich
uitermate behaaglijk in de eerste
houding: wij geloven allen in één
God. Iedere godsdienst heeft zijn
eigen propaganda en iedere mens
moet zijn eigen individuele kerk
maar kiezen. De methodes mogen
verschillen, maar wij werken allen
voor hetzelfde doel. Wat geeft het
[MISSIE-INTENTIE: Over de
Kerk in Japan bereiken ons
vaak optimistische berichten.
Maar de missie aldaar krijgt een
minder hoopgevend uitzicht, wan
neer men ze beschouwt als onderdeel
van het grote geheel van het Japan
se volk. Wat betekenen enkele katho
lieke persuitgaven tegenover zeven
tien grote heidense dagbladen, waar
van het grootste deel iedere morgen
met 4 miljoen en iedere avond met 1
miljoen exemplaren uitkomt? Wat be
tekenen 211.000 gedoopten tegenover
87 miljoen heidenen, 30 kerken in To
kio tegenover 2.570 Boeddha- en 1500
Shinto-tempels? Ontmoedigend voor
ieder missionaris is de bevolkingstoe
neming: ieder jaar 1.200.000 heidenen
meer. Deze bevolkinstoename brengt
brengt een verschrikkelijke armoede
en zedenverval met zich mede. Voor
aanstaande Amerikaanse persoonlijk
heden hebben de rood gegeven om tot
geboortebeperking over te gaan. Zul
ke gegevens moeten onze apostoli
sche bewogenheid verhevigen, in het
bijzonder gedurende de maand janu
ari: .Geef dat de Japanners de waar
de der christelijke leer mogen er-
Ook na afloop geldigeidsduur
Bjj arrest van het Haagse gerechtshof
is een vonnis in kort geding ven de pre
sident van de Haagse rechtbank beves
tigd, hetwelk bepaalt, dat rijbewijzen na
een termijn van ontzegging, ook indien
zij tijdens de ontzegging verlopen, dienen
te worden teruggegeven.
Indien, zo werd overwogen, een rech
ter als bijkomende straf een tijdelijke
ontzegging van de rijbevoegdheid oplegt,
dan'wordt het rijbewijs op de provinciale
griffie in bewaring genomen. Na afloop
van dê ontzeggingstermijn diént het rij
bewijs te worden teruggegeven aan de
houder. Dit ia ook het geval, indien de
geldigheidsduur van het rijbewijs (5
jaar) tijdens de ontzeggingsperiode ein
digt.
Gesteund door de ANWB vorderde de
heer S., aan wie deze eis werd gesteld,
in kort geding van de commissaris der
Koningin in Zuid-Holland onverkorte te
ruggave van zijn rijbewijs.
Op grond van Wegenverkeerswet en
-reglement, zo wordt in het arrest'gesteld
biijft het het recht van de burger om
terstond weer in de voordelen van het be
wijs van rijvaardigheid te treden, indien
een door een rechter bepaalde termijn
van ontzegging is verstreken. Op de com
missaris der Koningin rust de rechts
plicht. terstond na het verstrijken van
de ontzeggingstermijn, ook bij afloop van
de geldigheidsduur, de burger in het ge
not van dit recht te stellen.
Het ligt in de lijn der verwachtingen,
zo wordt vernomen, dat de provincie Zuid-
Holland tegen dit arrest in beroep van cas.
satie zal gaan bij de Hoge Raad.
tie civiele kamer van het gerechtshof te
Amsterdam heeft gisteren in hoger beroep
de vordering van de thans l7-jar;ge G.
Leijgraaff. aan wie de rechtbank te
Utrecht een schadevergoeding van ƒ15.000
had toegewezen wegens verminking tijdens
een treinreis in 1946. afgewezen.
De jóngen was 1 januari 1945 nabil
Gouda uit een rijdende trein gevallen en
.zo ernstig gewond, dat hij een been moes!
missen. Eerst in 1953 werd een vorder.ng
tegen de N.S. ingesteld, die aanvankelijk
door de rechtbank te Utrecht werd toe
gewezen.
In september kwam de zaak in hoger
beroep voor het gerechtshof te Amster
dam. De advocaat van de jongen betoogde
toeh, dat de deur van de wagon niet goed
.gesloten zou zijn. De N.S. voerde aan,
dat de deur. waardoor hij naar buiten was
gevallen, een veiligheidsslot had en de
betrokkene waarschijnlijk met de deur
kruk had gespeeld.
Bij de Katoenmij v/h Gebr. Scholten en
Co. N.V. te Almelo is een aantal werkne
mers ontslag aangezegd tegen 4 januari, in
verband met inkrimping van de produk-
tie.
Geruchten, als zou sprake zijn van
een massa-ontslag en het stopzetten van
een of meer afdelingen, zijn van alle
grond ontbloot, aldus verzekerde men van
de zijde van de directie.
Mr. J. Strengers, hoofdadministrateur
bj het ministerie van Buitenlandse Za
ken is aangewezen als hoofd van de
afdeling organisatie voor Europese Eco
nomische Samenwerking van de gecom
bineerde Nederlandse permanente verte
genwoordiging te Parijs. Terzake en
voor de duur van zijn werkzaamheid ais
zodanig is aan mr. Strengers bij K.B. de
persoonlijke titel van gevolmachtigd mi
nister verleend.
In een spelling, welke de onze niet
is, schreef de bekende pedagoog fr. S.
Rombouts ons onderstaande beschou
wing over het spellingsvraagstuk.- De
lezer zal zich herinneren, dat in dit blad
reeds eerder aan fr. Rombouts' opvat-
tingen aandacht is gewijd, niet zonder
kritiek overigens: Niettemin laten wij
hem hier gaarne zelf aan het woord.
De titel van onze brosjure „Naar
een betere spelling!" is bedoeld als
leuze, en een leuze is steeds afge
stemd op de toekomst. We konsta-
teren met deze titel dus niet, dat
de spelling die wij voorstaan, zich
reeds aan het verwezenlijken is,
maar drukken er slechts de wens
mee uit, dat ze eenmaal werkelijk
heid zal worden. De ondertitel van
de brosjure luidt: „Pleidooi voor
radikale vereenvoudiging", en daar
in ligt dezedfde toekomstgedachte:
wie pleit voor iets geeft zich moeite
om het nog niet verwezenlijkte liefst
zo spoedig mogelijk tot realiteit te
makeïl.
Nu vernemen wij uit besprekingen en
brieven diametraal tegenover elkaar
staande meningen over onze vernieu
wingsvoorstellen: „te radikaal" en „niet
radikaal genoeg". Houden we ons aan de
oude latijnse spreekwoorden: medio tu-
tissimUK 'ibis (langs de middenweg zult
gij het veiligst gaan) en in medio vir
tus, dan menen wij. uit het vermelde feil
de konklusie te mogen trekken, dat we
ons op de goede weg bevinden.
We vragen even aandacht voor het
laatste zinnetje uit een brief van een lid
der bekende Nederlands-Belgische spel
lingkommissie, die wij ontvingen naar
aanleiding van onze brosjure. Dat zinne
tje luidde: „Het mag een paradok? we
zen. maar zelfs „radikaal" is een relatief
begrip". Volkomen juist, zeggen wij
hierop, en we zijn ons klaar bewust dat
ons radikalisme niet yan de ekstreme
soort is. We hadden veel radikaler kun
nen zijn, als we totaal met de traditie
gebroken hadden en van de grond af, op
heel nieuwe bazis, een heel nieuw stel
sel hadden opgebouwd. Maar juist dót
hebben we niet gewild. Door „to the bit
ter end" radikaal te zijn, zouden we zijn
aangeland bij een sisteem dat de eerst
volgende honderd jaar niet de minste
kana zou hebben gehad te worden inge
voerd.
Onze opzet steunde op de volgende
prinsiepen:
1. Zoveel mogelijk de hoofdregel van
alle spelling toepassen: schrijf wat e?
klinkt in het AB (Algemeen Beschaafd);
2 Echter met behoud van de grondsla
gen van het overgeleverde spellingstel-
sêlï
3! en zonder het Bekende algemeen ge
bruikelijke alfabet met nieuwe tekens
uit te breiden.
Punt 1 spreekt voor zichzelf: het be
hoort tot het wezen van de spelling. Ab
soluut radikalisme zou hier eisen: voo-
iedere bepaalde klank die in het ABN
voorkomt, steeds hetzelfde teken (en
nooit een ander); waarmee dan tevens
zou gerealizeerd zijn: iedere bepaalde
letter vertegenwoordigt steeds dezelfdp
klank (en nooit een andere). Dit „ideaal"
echter zou, zelfs Indien het in kombina-
tie met punt 2 en 3 te verwezenlijken
was, niet wenselijk, ja onmogelijk zijn
Men overwege het volgende. Tot nu toe
gold als regel; spel de woorden; het
zelfde woord altijd op dezelfde manier
Om zuiver fonetisch te spellen echter
zouden wê niet het wóórd, maar de zin
tot eenheid moeten nemen, wat niet
gaat, omdat iedere zin weer anders is
en de afzonderlijke woorden pas in het
zinsverband hun konkrete eigen foneti
sche gestalte krijgen. We zouden btjv
moeten schrijven omdat het zo klink';
et chaat so niet choet. maar; zo gaat ie
goet. Iedereen begrijpt dat op deze ma
nier alle vastheid moet zoek raken. Zui
ver schrijven steunt, en moet steunen,
op onveranderlijke woordbeelden. Dit
geldt ook voor samenstellingen, waarin
ieder lid zijn eigen schrijfwijze dient te
behouden. Het gaat niet aan, naast in
zicht uitsieht, naast roodborst roothuid,
naast uitfaart overvaart., naast eerzucht
geltsucbt. naast dootfonnis dodoender te
spellen, „zicht" moet altijd zicht, „root"
altijd root. „vaart" altijd vaart, „zucht"
altijd zucht, „doot" altijd doot blijven:
alleen bij verbuiging en vervoeging
kunnen wisselingen plaats hebben (leef,
leven; vrees, vrezen).
Binnen de grenzen van het afzonder
lijke woord echter moet de hoofdregel:
„schrijf wat er klinkt", veel verder wor
den doorgevoerd dan tot op heden ge
beurde. en hier is ons relatief radikalis
me te zoeken. In een woord „betweterig"
bijv staat driemaal e, telkens voor een
andere, klank; in de laatste twee letter
grepen komt de sjwa (onduidelijke klin
ker) voor. maar wordt in „te" als e, in
„rig" als 1 geschreven. In „maan" is de
lange a-klank met twee tekens verte
genwoordigd, in „manen" met één, ter
wijl hetzelfde teken in „man" voor een
heel andere l-'ank staat. In „bed",
„dok", „gas" staan b, tl en g voor een
stemhebbende medeklinker, in „krab",
„bed", „dag" voor een stemloze. Genoeg
voorbeelden om aan te tonen, dat de
hoofdregel veel konsekwenter kan wor
den toegepast. Volledige doorvoering
echter is ook in de. afzonderlijke woor
den onmogelijk, omdat we nu eenmaal
veel meer klanken hebben dan letters in
De heer Th. W. T. te R. wil weten, wat
de Ziektewet voorschrijft omtrent het be
palen van de maximum-uitkering over 312
werkdagen. En met name, wanneer die
312 dagen bereikt worden indien er meer
ziektegevallen, afgewisseld door korte
perioden van werken, achter elkaar lig
gen.
Als uitgangspunt noemt le Ziektewet
een periode van 18 maanden. In een
periode van 18 maanden dus kan men
wettelijk over niet meer dan 312 werk
dagen uitkering ontvangen terzake* van
dezelfde ziekte-oorzaak. De neriode van
18 maanden vangt aan op de eerste uit
keringsdag van het eerste ziektegeval.
De heer T. heeft van 1 februari 1957 tot
9 september 1957 uitkering ontvangen
Dat is over 188 werkdagen. Hij heeft «ran
9 tot 14 september geprobeerd re werken
maar helaas moest hij op T4 sep'ember
weer ziek thuisblijven wegens dezelfde
ziekte-oorzaak. Hem werd prompt weer
ziekengeld toegekend. Stel nu dat hij
arbeidsongeschikt wegens ziekte blijft tot
15 januari 1958. Dan heeft hij over 168
plus 105 293 werkdagen uitkering gehad.
tot welke kerk je behoort? kennen."
De laatste SUS-loten zijn thans nog verkrijgbaar bij winkeliers
kenbaar aan biljetten:
„LAATSTE SUS-LOTEN HIER VERKRIJGBAAR!
5 woonhuizen f 25.000.— p. st. (of goederen) belastingvrij. Eén van de
5 huizen te klein. Aankleding door 40 Nederlandse bedrijven. (Een koe op
zolder een auto in de garage enz.).
5005 prijzen! Totale waarde f 225.000.—. Opbrengst: Kath. Noden. Ggk d. Min. van
Jast. d.d. 14-10-'.57 LO nr. 570/177. Totaal aantal loten 1.600.000; Prijs f 1.— per stuK.
Adres voor Inlichtingen: K 1800—50000 - Giro 1961 SUS R'dam.
Voor f„l,— trekt men 5x mee. Alle trekkingen via de radio, de laatste
trekking tevens televisieavond.
De voor de heer T. geldende per; ide van
18 maanden loopt van 1 februari 1957 fde
eerste uitkeringsdag) tot 1 augustus 1958
Zou de heer T. b.v. op 1 april 1958 weer
ziek worden terzake van dezelfde ziekte
oorzaak, dan ontvangt hij maximaal nog
uitkering over 312 293 19 werkdagen
Er moet dus wel sprake z'Jn van
dezelfde ziekte-oorzaak. Is men b.v. ;n
een periode van 18 maanden 4 x ziek ge
weest wegens rugklachten en 1 x wegens
griep, dan tellen de dagen waarover men
uitkering heeft ontvangen wegen-, griep
niet mee voor het maximum aan-.al uit-
keringsdagen
Het dagloon, op basis waarvan men
uitkering ontvangt, wordt vair ieder
ziektegeval opnieuw vasfgesteid aan de
hand van de terzake geldende bep'al ngen.
Is men na het bereiken van de maxi
mum uitkeringstermijn wegens ziekte n.et
in staat om tenminste 1/3 van zijn nor
male loon te verdienen, dan kan aan
spraak worden gemaakt op inva,:Jite'ts-
rente krachtens de Invaliditeitswet. H.er
voor gelden twee algemene voorwaarden
men moet verzekerd zijn krach ens de
IW'en er moeten op de rentekaart tem
minste 150 premlën zlln geplak' De
grootte van de rente hangt af van het
aantal betaalde premiën en van de duur
der verzekering. Via een formule word:
dan de rente bepaald.
Voorbeeld: de verzekering yan >mand
heeft 30 jaar geduurd en er üijn in totaa,
1300 zegels van 0.60 geplakt. De rente
bedraagt nu: 260 x 1300 x 0.60
pl us 11,2
30 x 52
van 1300 x 0.60 217 36. afgerond ep
12 cent 217.44 per jaar. Dat basis
bedrag wordt verhoogd met toeslagen
b.v. gezinstoeslag (indien men daarvoor .n
aanmerking komt) Bovendien kan de
rentetrekker kinderbijslag on'vsngcn
krachtens de Kinderbijslagwet voo- In-
validiteits-, Weduwen- en Wezenrente-
trekkers. Zulks uiteraard indien de rente,
trekker kinderen heeft als in die wet ge
noemd. In het algemeen zijn dat dezetfde
kinderen als genoemd in de gewone Kin
derbijslagwet.
Vragen omtrent de sociale verzeke
ringswetten kunnen schriftelijk woider
ingediend bij onze sociaal-economische
redactie. Kortenaerstraat 1, Rotterdam.
het alfabet. We moeten ons dus wel op
een of andere manier zien ie behelpen,
bijv. zoals De Vries en Te Winkel en al
hun opvolgers hebben gedaan, nl. door
verdubbeling van letters: maan. teen,
voor, duur. vallen, bellen, of door kom-
binatie: boer, deur, toch, ring.
Als toelichting en verantwoording bij
punt 3 nog het volgende: In ons ABN
komen goed geteld 13 klinkers voor, te
horen in de volgende woorden baar,
beer, bier, boor, buur, boer, beur; ban,
ben, bin, bon, bun, en gevel. Om d^ze
aan te duiden beschikken we slechts over
vijf letters: a, e, i, o, en u. We zouden
dus aan ons alfabet alvast 8 tekens moe
ten toevoegen. Ook voor de medeklin
kers zou een aanzienlijk tekort moeten
worden aangevuld. We zouden een apart
teken moeten hebben voor de ch van
nacht, lachen; voor de ch van machine,
chokolade; voor de ng van bang. ring;
voör de begin-g van gage, goal; voor de
g van etage, horloge, privilege; voor de
ai van militair, voor de uitgang van Mi
licien. Deze opsomming is beslist nog
onvolledig, als we met ons Nederlandse
stelsel ook de bastaard- en vreemde
woorden ortografisch willen beheersen.
Het zou zeker eeh groot gemak zijn, als
we maar alvast voor de sjwa, die we nu
op vijf, zes manieren spellen, een eigen
teken hadden; idem voor de ch (als te
genhanger van de g); maar hier geldt:
men weet wel waar men begint, maar
niet waar men zal eindigen. En dit staat
vast: als we i.p.v. met 26 letters (23,
want Q, X en Y tellen voor ons niet
mee) bijv. met 40 moeten gaan werken,
zal dit voor de spelling eerder koihpli-
katie dan simplifikatie betekenen. Men
denke ook aan de technische gevolgen:
niet alleen zullen zet- en tijp-masjines
grondig moeten worden herbouwd
wat ons op grote kosten zou jagen, als
Nederland alléén de nieuwe tekens
introduseerde maar ook het lees- en
schrijfonderwijs zouden aan een nieuwe
zware belasting nieti kunnen ontkomen.
Om al deze redenen hebben wij op voor
hand afgezien van lettervermeerdering:
het oude alfabet, waarmee alle omrin
gende landen zich weten te redden, is
ook óns voldoende.
VRAAGT men, wat wij zelf als de
meest ingrijpende en vruchtbaar
ste vereenvoudiging beschou
wen, d'an zeggen we; de radikale
doorvoering van de regel: op het eind
van een woord wordt nooit b, d, g, v
of z geschreven,1" maar altijd p, t, ch,
f of s. Ert zelfs deze verandering is al
lerminst revolutionair, want ze be
staat slechts in het doorbreken van
wat al lang als regel gold, in het weg
werken van inkonsekwenties.
We schreven immers reeds sinds men
senheugenis, volmaakt in overeenstem
ming met de grondregel: raaf, raven;
grief, grieven; doof, dove; gaaf- gave;
ik geef, wij geven; hij groef, zij groe
ven; muis, muizen; glas, glazen; boos,
boze; vies, vieze; ik vrees, zij vrezen;
ik las, zij lazen. Hiermee nu hebben wij
de gevallen van b-p, d-t en g-ch kon-
form gemaakt: krap, krabben; hij
schropt. zij schrobben; hoet, hoeden;
goet, goede; ik bint, wij binden; hij bont,
zij bonden; booch, bogen; kraach, kragen;
berch. bergen; kreech. kregen; Belch,
Belgisch; voocht, voogdij; enz. Lijkt dat
niet het ei van Columbus en moeten we
ons niet verbazen, dat we het niet al
veel eerder op de aangeduide wijze zijn
gaan doen?
Want in hoge mate vereenvoudigend
is deze verandering zeker wél. Spesiaal
voor de vervoeging. Van alle dt's zlin
we ineens verlost!: ik bint, jij bint; ik
deet, jij deet; ik bit. ik bat; zij bidden,
zij baden. Ook de dd's en de tt's heb
ben wij, als met de grondregel in strijd,
uit de vervoeging geschrapt bloet, bloe
de (de eind-t wordt eenvoudig door de
vervangen); vast, vaste (de t van te valt
met de eind-t samen); doot, dode; wijt,
wijde; ent, ente; vlucht, vluchte. De
verleden deelwoorden van zwakke
werkwoorden gaan allemaal op t uit:
gedoot, vermoort; gestelt. verdelcht,
maar in de verlengde vorm keert de d
van de infinitief terug: de gedode tijger,
de vermoorde onschuld, het ontstelde
gezicht, het verdelgde ongedierte. Alles
wordt geschreven op de klank, dus vol
gens de grondregel. De scholen zijn
hiermee verlost van een berg moeilijk
heden, Het is morgen uit met „de tra
gedie van de werkwoordsvormen", ais
zij die de lakens uitdelen, op onze voor
stellen „amen" gelieven te zeggen.
Vergeleken bij het zojuist genoemde,
is al het overige bijzaak. Voor de spel
ling van de klinkers hebben wij het oude
grondplan behouden, daar het zijn leer-
en bruikbaarheid bewezen heeft. Het
blijft dus zoals het was, maan. manen;1
man, mannen; ik schreef, zij schreven;
hij kwam. zij kwamen, bot, botten, schot,
schoten
Alleen het i-geval hebben we met de
rest gelijkgeschakeld, vooral met het oog
op de schrijfwijze van vreemde woor
den. Dus niet meer: wiegen, vieren, wie
len, bieten, gieten, wiebelen, maar: wi-
gen, viren. wilen. blten, wibelen, net als
vroeger al: liter, citer, artikel; ook op
het eind van woorden, dus: kni, dri. ski,
di, wi, oli. leli, harmoni. parodi. Er :s
geen enkele uitzondering op deze regel.
Hiermee wordt een wespennest van
moeilijkheden ineens weggebrand; ver
gelijk de groene Leidraad p. XLVTII en
XLIX Een lid van de Nederlands-Bel
gische kommissie schreef ons dan ook
„een prachtregel!"
In 'onze opzet worden de ei's vervan
gen door ij's, de au's door ou's. Het )s
zeker niet zonder gewicht, maar w.l
iemand de zaken omkeren: ei voor Ij en
au voor ou. het is óns goed, als de on
derscheiding maar verdwijnt.
We hebben voorgesteld, voortaan mm,
ruuw, gehuuwt, schadumv te schrijveh,
en niet meer nieuw, kieuw, maar niew,
kiew. niewe, kiewen; zo ook: niet leeuw,
meeuw enz., maar leew. meew, lewen,
mewen, ewig; aai, ooi, oei hebben we
onaangetast gelaten; sommigen verkie
zen: kraaj, majen, haaj, hooj, lojen,
boej. koejen, enz. Geen bezwaar, maar
we geloven niet dat er veel mee gewon
nen is.
Over de spelling van vreemde woor
den zou nog heel wat te zeggen zlin. We
moeten echter de belangstellende lezer
verwijzen naar de brosjure: „Naar een
betere spelling!" (Drukkerij van het K.
J. W. te Tilburg), ook in de boekhandel
verkrijgbaar.
Fr. S. ROMBOUTS
