Sneltrein ramde bij Slo ter dijk
zware vistruck uit Leeuwarden
WENNEKER
„Het Vrouwenhuis
de lucifer
TftQpMM
Mijlpaal voor Algemeen Waar-
borgfonds Middenstand
ROTTERDAMS TONEEL speelde
be MAN met
to
Wachter opende bomen te vroeg
Twee doden en vier zwaar gewonden;
chaos bij overweg
i
Nog geen zekerheid over oorzaak
wis0™
we proeve»
Gave vertolking van Pools stuk
X'
Tientallen mensen
°ntsnapten aan de dood
MESSTEEK ONDER
DE KERSTBOOM
Provincie-prijs voor
toneel en letteren in
Noord-Brabant
In twee-en-een-lialf jaar f 25 miljoen
inricjitings- en overn em in gskred i e t
e GeneW
extra
zacht en
belegen
M
MAANDAG 23 DECEMBER 1957
PAGINA .3
w
w,
S"
r.V?
Waarschuwingskreten
Grote vertraging
Stoffeerder overleed aan
gevolgen
O
Enorme klap
to
tek
TOON HERMANS:
Ik voelde me een beetje
beledigd
Door Ids. van der Ploeg
Dl.
nei1
uHe
stef
DPe
Twi
(Van onze Amsterdamse redactie)
ee doden en vier zwaar gewonden, voor wier leven wordt gevreesd, eiste
Zaterdagmiddag een tragisch ongeval, dat plaats vond op de onlangs verbrede
eWaakte spoorwegovergang Sloterdjjk in de lijn AmsterdamHaarlem, even
Voorbij het nieuwe station Sloterdijk in Amsterdam-West. Een vijf-tons truck
Van de Leeuwarder vishandel Bep en Co., die in IJmuiden verse vis had ge
iden, werd door de sneltrein naar Venlo, welke om 12.11 uur van het Centraal
Ration vertrokken was, gegrepen en tussen het hevig remmende treinstel en
blokpost volkomen vermorzeld. In de cabine van de auto zaten vijf mensen.
~e vverden er uit geslingerd en kwamen ettelijke meters verder op het spoordijk-
|alud terecht.
Ue overwegwachter, de 58-jarige H. de Boer uit Amsterdam, die de slagbomen
e vroeg had geopend en op het laatste nippertje redden wilde, wat er te redden
H'as, door de bomen weer snel te laten dalen toen hij de sneltrein zag komen
aandaveren, kreeg de zwaar beladen vrachtauto tegen zijn wachthuisje opge-
slingerd. Zwaar gewond rende de man naar buiten, waar hij op straat hevig
bloedend ineenzeeg. De trein reed nog 150 meter door voor hij kon stoppen.
Passagiers werd niemand gewond.
rails waarlangs de trein kwam aan
stormen. Een ontzettende klap, die tot
ver in de omtrek te horen was, krakend
geluid van brekend ijzer en hout, hevig
geknars van de treinremmen en enige
seconden later: doodse stilte. „Dat was
het ergste", zeiden verschrikte oogge
tuigen later, „die afschuwwekkende
stilte, even daarna plotseling ver
scheurd door het gekerm van de ge
wonden".
De botsing moet enorm geweest zijn.
Van de auto bleef niets heel, verspreid
over tientallen meters lagen de ver
wrongen brokstukken, terwijl het ver
frommelde chassis als het ware opge
vouwen zat tussen de trein en de ge
havende wachtpost. Tussen de grote
ravage lag overal vis en ijs.
Van alle zijden kwam hulp aan
snellen. Treinpassagiers, die allemaal
maar weinig last van de schok onder
vonden „de koffie wiebelde nau-
Van de vishandelaren in de truck
^erden op slag gedood de 42-iarige M.
Jj°uw uit Amsterdam en de 31-jarige
Admiraal uit Leeuwarden. Gewond
^erden de 28-jarige J. Koopman uit het
'orPjc Blessum bij Leeuwarden en de
^-jarige J. Jansen en de 28-jarige D
'Seger, beiden eveneens uit Leeuwar-
en- Het wachthuisje werd ernstig be
zadigd De slagboom werd met zijn
Zvvaar betonnen fundament uit de grond
ee,"ukt en verkreukeld op de blokpost
heergesmakt. De trein zelf liep slechts
Zielijk lichte schade op. De kop van
"e locomotief was gedeukt, van de
v°orste twee wagons, die bestemd wa-
rcn voor Brussel, waren enkele ruiten
VRrbrjjzeld en deuren ontzet en verder
Nvaren van de rijtuigen, welke de over-
ga«g nog gepasseerd waren, alle op
happen aan één kant vernield en liepen
er diepe krassen over de wanden.
Tientallen mensen zijn bij dit onge
luk aan een bijna wisse dood ontsnapt.
Even voordat de botsing gebeurde was
fr een trein uit Zandvoort voorbij ge-
kornen, die om 12.17 uur bij Sloterdijk
Proest stoppen. De overwegwachter
Iri de buurt bekend als een nauwgezet
'ban, die de bomen eerder te lang ge
goten hield deed nu de bomen toch
Zer omhoog. Tegen de voorschriften
jb, want de sneltrein naar Venlo was op
komst en tussen het passeren van deze
Wein en die uit Zandvoort ligt maar
keel weinig tijd. Het verkeer, altijd veel
op dit belangrijke kruispunt, waar da
gelijks tientallen treinen langs rijden,
terwijl het bovendien net spitsuur was,
begon de overgang te passeren. Vóór de
^struck, die van de Velserweg kwam,
„as volgens ooggetuigen een volkswa-
al naar de overkant gekomen. Aan
-f andere zijde van de overgang bij het
p bonnetje bewoog de stroom zich
Zeens over de overweg. Tientallen
/Totgangers en fietsers haalden dat
°g. Een rijdende betonmolen bevond
„'oh ook al op de rails toen plotseling
e slagbomen weer omlaag gingen en
luide
zowel
welijks uit de kopjes", vertelde een
ober verleenden eerste bijstand en
hielpen met de zeer spoedig aanwe
zige agenten de slachtoffers wegdra
gen. Personeel van vier GGD-auto's
brachten de doden en deerlijk ver
minkte gewonden per brancard door
de trein heen naar de overkant, van
waar ze ijlings naar het Wilhelmina-
gasthuis werden vervoerd. Agenten
verzamelden uit de resten van de
auto vandaan de persoonlijke bezit
tingen van de getroffenen, terwijl
mannen van de Ongevallendienst van
de Spoorwegen en zware politie-
kraanwagens de brokstukken begon
nen weg te slepen. Dat bleek geen ge
makkelijke karwei te zijn en eerst
nadat de treindelen losgekoppeld wa
ren en het voorste stuk doorgereden
was kon pas goed de opruiming wor
den aangepakt.
Om kwart over twee kwam uit de
richting C.S. over „verkeerd spoor" de
eerste trein langs. Een half uur later
was de toestand in zoverre normaal,
dat het spoorverkeer hersteld was, zij
het dan, dat de treinen met een snelheid
van 5 km Sloterdijk passeerden. Om
vier uur reden ze weer gewoon.
Het. spreekt vanzelf, dat het ongeluk
een enorme vertraging in het zaterdag-
middag-spitsverkeer veroorzaakte. De
N.S. legden onmiddellijk een aantal
bussen in van het C.S. naar Haarlem,
doch dat kon de grote forenzenstroom
niet opvangen, omdat op het C.S. ook
de gehele treinen-omloop gestoord
werd. Het wegverkeer werd van de
Velserweg omgeleid via de Spaarndam-
merdijk en van de stad uit via Haarlem
naar de Velser-tunnel gewezen. Tegen
drie uur kon één rijbaan weer in ge
bruik genomen worden, omdat de On-
gevallenploeg toen de autoresten met
snijbranders had klein gekregen.
Tal van autoriteiten o.w. de officieren
van justitie mr. Tonckens en mr. Hart
suiker, waren op de plek van het on
geluk aanwezig. Het was de eerste keer
dat op deze overgang na de verbreding
een botsing gebeurde. Toch is het hard
nodig, dat er bij Sloterdijk een ver-
keerstunneltje komt, ook al heeft de
N.S. plannen om de spoorbaan noorde
lijker te leggen. Tot zo lang mag men
echter niet wachten om de verkeers
situatie ter plaatse te verbeteren.
In het Bergwegziekenhuis is zondag
overleden den 42-jarige stoffeerder J W
de R uit Rotterdam, die zaterdagavond
op het Stationsplein te Rotterdam door
een 38-jarige vrouw, A van K. met oen
mes werd gestoken.
Sinds geruime tijd hadden de vrouw
en de man omgang met elkaar gehad,
maar steeds had deze verhouding tot al
lerlei twisten aanleiding gegeven^
Toen het tweetal elkaar dicht in de*buurt
van de op het plein opgestelde Zweedse
kerstboom ontmoette, leidde dit tot een
scherpe woordenwisseling en het eind
was, dat de vrouw de stoffeerder een
steek toebracht, waardoor hij in de hart
streek werd geraakt.
Voorbijgangers sloegen alarm en de po
litie was spoedig ter plaatse. De vrouw
werd aangehouden en naar het hoofdbu
reau van politie overgebracht.
Bij besluit van de Staten van Noond-
Brabant d.d. 22 juli 1952 werd ingesteld
de provincieprijs voor schone kunsten.
Voor dit jaar 1957 kan deze prijs worden
toegekend op het terrein van het toneel
en de letteren. Voor de toekenning van
deze prijs hebben Ged. Staten van Noord-
Brabant een commmissie van advies in het
leven geroepen. Daarin hebben zitting de
heren dr. H. Kapteijns, Gerard Knuvelder,
dr. K. Meeuwesse, Gabriël Smit en Ber
nard Verhoeven. Deze commissie werd
bereids door het lid van Ged. Staten drs.
A. van der Poel, geïnstalleerd.
JJ
o JL
er
van alle zijden angstige en
'Tarschuwingskreten klonken:
e overwegwachter als het publiek
ladden plotseling de sneltrein met een
v'aE)rt van naar schatting 80 km de
°eht bij het station zien omkomen. De
Tensen. die zich nog op de rails waren
edden met een snrong hun leven, de
etonmolen reed haastig achteruit en
Zt de dalende spoorbomen op het dak
aS zij nog kans te retireren.
Dit geluk is de visauto, die in Am-
k erdam nog een lading gerookte vis
avvam halen niet beschoren geweest. Zij
In een tijdsbestek van 2% jaar is door
tussenkomst van het Algemeen Waar
borgfonds voor de Middenstand aan 521
middenstanders de mogelijkheid geboden
in een nieuw pand een modern ingericht
bedrijf te stichten. Daarvoor is hun in to
taal niet minder dan 20.000.000 aan bij
zondere, door de Staat gegarandeerde
kredieten ter beschikking gesteld, en wel:
voor de inrichting van bedrijven (inrich
tingskrediet) f 11.000.000: voor de bouw of
de aankoop van een nieuw bedrijfspand
9.000.000 of tezamen 20.000.000.
In de meeste gevallen ging het daarbij
om de stichting van bedrijven in een
nieuwe woonwijk. In de andere gevallen
betrof het de stichting van een bedrijf in
een nieuw pand, dat in een langer be
staande wijk is gebouwd.
Bovendien zijn via de branchewaarborg
fondsen, waarvan er thans een 7-tal be
staat, 530 middenstanders in staat gesteld
met behulp van een zgn. „overnemings
krediet" een bestaande zaak over te
nemen. Aan die 530 middenstanders zijn
daarvoor kredieten toegewezen tot een
bedrag van 5.000.000.
Dit betekent dus, dat tot op heden voor
van bestaande zaken zegge en schrijve
25.000.000 ter beschikking van de mid
denstand is gesteld.
Deze cijfers tonen duidelijk aan, dat er
aan deze bijzondere kredietverlening via
het Algemeen Waarborgfonds en de'
branchewaarborgfondsen grote behoefte
bestaat en dat deze instellingen midden
standers die een bedrijf willen stichten of
overnemen zeer effectief kunnen helpen.
,,Ik voelde me een beetje beledigd",
antwoordde Toon Hermans, toen we
hem een toelichting vroegen op zijn wei
gering, voor de motorclub „Assen en
Omstreken" op te treden.
Uit de aard der zaak verwacht hij een
behoorlijke zaal en daarover heeft hij in
de plaatsen, waar hij tot nu toe is op
getreden niet te klagen gehad. Maar in
Assen, waar men hem een achter een
café gelegen zaal aanbood, deden de zaal
het toneel en de accommodatie daarvan
en de hele atmosfeer zijn artistieke op
vattingen geweld aan. „Ik heb jaren ge
werkt om het café uit te komen en nu
zou ik er weer in moeten".
Van twee uur 's middags af hebben
zijn mensen gewerkt om van het toneel
nog iets te maken, maar het resultaat
was zo, dat Hermans, die een personeel
van tien man moet betalen, liever zijn
honorarium liet schieten en een strop
van een paar duizend gulden nam, dan
er tegen zijn artistiek geweten in op te
gaan staan.
Er heersen in veel plaatsen in ons land
toch wel eigenaardige opvattingen over
wat je met een artiest doen kunt, vond
Hermans, en in het bijzonder begrijpt
men vaak niet, dat een artiest, die met
een humoristisch programma komt, óók
een artiest is en artistieke eisen moet
stellen. „Wim Sonneveld en Wim Kan
zouden in dit geval ook geweigerd heb
ben op te treden".
Toon Hermans zei te begrijpen, dat
het voor de mensen In Assen een grote 6
teleurstelling is geweest, maar dat was
het voor hem ook. En wat betreft de
plannen van de motorclub, een schade
loosstelling te eisen: „Ze zouden mij
schadeloos moeten stellen".
ei =»---Uil ucupnvu. -"v ucucn VUUr
l°nd met haar volbczelte cabine op de I de stichting van nieuwe cn de overneming
(Van onze Amsterdamse redactie)
De Amsterdamse justitie is een intensief onderzoek begonnen naar de
oorzaak van het spoorwegongeluk bij Sloterdijk. De spoorwachter De
Boer, die de bomen te vroeg geopend heeft, kon nog steeds niet gehoord
worden. De politie heeft dan ook nog niet kunnen vaststellen hoe de
fatale vergissing, die veel meer slachtoffers had kunnen eisen, kon
ontstaan.
Waarschijnlijk bieden de verklaringen, die afgelegd zijn door een spoor-
Wegman, die bij De Boer op het moment van het ongeluk in het wacht
huisje aanwezig was, enig houvast, doch over de aard van zijn mede
delingen liet de politie niets los. Deze bezoeker, die met de spoorwachter
over treinzaken aan het praten was heeft zich door een sprong kunnen
redden toen de botsing plaats vond. Hij is niet gewond.
Ook de bestuurder van de sneltrein is door de politie uitvoerig verhoord.
Op last van de rechter-commissaris is tevens het voorste treindeel door
de politie in beslag genomen; nadat het afgekoppeld was en tot Halfweg
Was doorgereden, is het daar op dood spoor geplaatst.
ILLATEUR&
Holla*»
Het „Vrouwenhuis" waarvan zater- j Het lijkt, dat dit ook de opvatting van
vraagt
uw slijter:
dagavond in de Rotterdamse Schouw
burg de première ging van de Poolse
schrijfster Zofia Nalkowska, wordt be
woond door vijf weduwen, een vrouw,
wier man is weggelopen eii nog een oude
dienstmaagd. Het is niet te verwonderen,
dat daar het verleden een haast tastbare
heerschappij uitoefent.
Kort geleden zijn Roza en haar oudere
zuster Joanna teruggekeerd in bet fami
liehuis, waar hun moeder woont, met
haar zusters en haar schoonzusters en
nog een oude grootmoeder. Roza is door
haar man verlaten, maar het is vooral
Joanna, volkomen geschokt door het re
cente verlies van haar man, die in het
huis der weduwen ieders eigen herinne
ringen omwoelt en door haar verdriet de
vraag naar de kracht van de liefde en de
trouw over de grenzen va» dit aardse lg-
ven heen in het brandpunt stelt.
Het is een oud landhuis en men is niet
onbemiddeld. Vandaar dat men veel tijd
heeft om zich aan bespiegelingen over te
geven. Bespiegelingen, die geput worden
uit de ervaring die ieder met het leven
heeft en beïnvloed door ieders karakter.
Dit raisonneren geeft aan het stuk een
Tsjechow-achtig karakter. De wijsgerige
grootmoeder fraai gespeeld door Mien
van Kerckhoven Kling, zet de toon voor
de gedachtenwisseling door haar stelling,
dat de mens eenzaam is, ook tegenover
degenen die hem het meest na staan in
het leven; dat alles verandert, ook de
mening die men over anderen heeft en
dat alleen het „ik" zich zelf gelijk blijft.
de schrijfster is,, want de overige figuren
in dit treurspel schijnen door hun leven
deze stelling te bevestigen, ongeacht wat
ze er zelf van denken.
Een verbitterde Tekla, de schoondoch
ter van de oude grootmoeder een
moeilijke rol door Nell Koppen aanvaard
baar op de planken gezet zit vast in
haar eigen wrok over het verlies dat
haar getroffen heeft en dat wellicht ver
meden had kunnen worden. Haar schoon
zusje Julia, oppervlakkiger en zonder
maeriële zorg een gave creatie van
Coba Keiling heeft juist door haar
karaktereigenschappen weinig moeite
om zich in haar weduwenstaat te schik
ken en is als zodanig aantrekkelijk voor
haar nichtje Roza (Lia Dorana) die, mo
derner van opvatting, het weglopen van
haar man „breed" wil zien, maar het
gevoelsmatig (nog) niet kan verwerken.
Maria, de moeder van Joanna en
Roza, een plichtsgetrouwe Martha-fi-
guur, die zeer sympathiek en natuurlijk
door Jetty van DijkRieker gespeeld
wordt zoekt onbewust de zin van haar
eenzame bestaan in de leiding van het
huishouden.
Zo draait men in dit huis, ieder met
zijn eigen karakter, als planeten om
elkaar heen, elkaar nodig hebbend en
toch vreemd voor elkander.
Het lot van Joanna een prachtige
dramatische rol van Caro van Eijck
schijnt die menselijke eenzaamheid op
een extreme wijze te komen bevestigen.
Zelf gelovend in haar liefde voor haar
zeer bewonderde echtgenoot vergeeft
zij zich zelf niet de kortstondige on
trouw, waaraan zij zich tot haar eigen
verbijstering heeft schuldig gemaakt.
Maar het verschijnen van het meisje
Ewa Lasztowna (Lies Franken), een
buitenechtelijk kind van haar echtge-
noót, die tenslotte als een grandioze be
drieger van de huwelijkstrouw door het
leven blijkt te zijn gegaan, levért op de
pijnlijkste wijze het bewijs, 'dat de liefde
niet leert kennen maar, integendeel,
blind maakt voor de kennis van de an
deren en de liefhebbende juist opsluit, in
zich zelf.
De in 1954 overleden schrijfste Zofia
Nalkowska is hier te lande vrijwel on
bekend. Het is vreemd, dat dit stuk, da
terend uit 1930, niet eerder buiten Po
len bekendheid verwierf. De structuur
ervan is bewonderenswaardig en de dia
logen verraden zowel een zeer subtiel
redeneervermogen als een fijne psycho
logische waarneming. Daardoor is de
schrijfster in staat de aandacht van de
toeschouwer voortdurend gespannen te
houden, ondanks het gebrek aan hande
ling.
Zofia Nalkowska'sthema is een eeuwig
menselijk vraagstuk. Zijn drang naar
geluk en de liefde in laatste instantie
slechts eenzijdige op zelfbevrediging of.
zo men wil, zelfontplooiing gerichte be
weegkrachten? Of kan men werke
lijk opgaan in de ander, in elkaar? Het
zijn twee mogelijkheden van de mense
lijke liefde, zoals een ieder, vaak niet
aonder verwarring, ervaart.
Zofia Nalkowska heeft op zeer intelli
gente wijze het eerste aspect belicht,
maar zij geeft niet het laatste woord
over de geweldige dimensies van de
liefde.
Het Rotterdams Toneel heeft een suc-
cesriike première gegeven van dit vrou
wensmuk. Het was een gave vertolking,
die met fijn gevoel voor de nuance ge
regisseerd werd door Karl Guttmann.
Het zeer talrijke publiek bracht staande
hulde aan de speelsters, voor wie bloe
men werden aangedragen. Regisseur
Guttmann en decorontwerper Nicolaas
Wijnberg werden terecht in het applaus
betrokken. W.
8^adat hij wat gegeten en enige uren
ij ,üst had. klom de architect naar het
Boven het centrum hing een gelig
maar nergens werd het. zoals hij
Hij
g a gehoopt, tot een diep-rose schijn
dekt door een zwarte rookkolom.
te ,rde naar zijn kamer terug en begon
Wr en in een boek. dat h" --
Se ter had verstopt „Die all
hip „Amsterdams" stond er op het titel-
Sfir r had verstopt „Die alten Lagerhau-
bu .Amsterdams" stond er op he
ï,a. dr. Magda Revez-Alexander.
d-G^Se tijd keek hij met gespannen aan-
6ftpnt naar de afbeeldingen en maakte dan
-Se'e krabbels in zijn schetsboek.
Sch nsI°tte ontstak hij het licht in het
n ehierlampje voor het portret van Loes
ï^htshof
liep al tegen middernacht, toen hij
wekker op 5 uur te heb
benh,_na de
R..gezet ter ruste begaf.
stoni Tot eerste alarm van het uurwerk
kgL? Hij op en sloop, geen gerucht ma-
Om rl o Vmiemnoctpr nipf. tP Kt>
1aar
E
°m de huismeester niet te storen,
buiten.
VajT reden al trams naar het beginpunt
tij)!, de route, doch nog niet in de rich-
Sen bij zich voorgenomen had te vol-
Hij bereikte liet Lejdseplein in de
hoop daar een taxi te vinden. Bij het
Americain-hotel lagen de rieten stoeltjes
hoog opgestapeld in een hoek van het
terras, hij keek er even naar, vaal en
triest begon het te dagen. Enkele werk
lieden, liepen over het vochtig glim
mende asfalt naar de binnenstad
Hij ging de Marnixstraat in. een straat
zonder enige bekoring. Er was een ge
deelte, waarvan de ene kant als door
een aardbeving scheen weggeslagen met
een gracht erlangs, waarin rot fruit dreef
en vuil beddegoed. Verder, voorbij de
kruising Rozengracht, was het een straat,
met huizen die al smaller werden, totdat
er alleen maar woonkazernes waren, met
één deur voor een heel bataljon men
sen.
Nonhebei liep maar rechtuit, haast
gedachtenloos, maar met een innerlijke
onrust; eerst na enige tijd begaf hij zich
rekenschap van. dat hij een ander kos
tuum had aangetrokken zonder
Grabbelend in al zijn zakken botste hij
tegen iemand op; er klonken nijdige uit
roepen, die hun climax vonden in een
scheldwoord zo onredelijk als maar moge-
lijkwas.
Het was inmiddels geheel dag gewor
den, Op het Haarlemmerplein bracht
een stalhouder rijtuigen naar buiten,
een lijkwagen en een trouwkoets ston
den naast elkaar. In de oude straat,
die op het plein uitkwam, klonk gebel
van trams, die bij de wisselplaatsen op
elkander moesten wachten.
Aan de westelijke kant stond het oude
massale poortgebouw, terwille van het
verkeer opzijgezet, maar zo, dat goedge
lovigen die in het donker de poort door
gingen in het vertrouwen een weg te vin
den. rechtstreeks in het water liepen.
Over het viaduct reed uit de richting
Haarlem langzaam een trein binnen met
Franse aanduidingen. Voor een der por
tierramen zag hij toevallig Frits Kiijan
die zijn bagage uit het net tilde.
Er trok een rimpel tussen zijn ogen
hij bleef de trein nastaren tot deze in
de huizenspleet was verdwenen en dwaal
de toen de Brouwersgracht op, waar
hij de opschriften las van de oude pak
huizen: Spitsbergen. Het Potaschvat,
Koning David, Groene Valk
Later op de morgen was hij op het
Prinseneiland tegenover enige grote pak
huizen aan de Realengracht. „De Naamlo
zen uit de 17e eeuw" zoals hij ze in ge
dachten had genoemd, omdat elke naams-
aanduiding ontbrak. Het waren vier gelij
ke gebouwen van zes verdiepingen met
gebogen vensters, de achterkant grensde
aan de Vierwindenstraat. Met zijn ogen
mat hij de diepte, bijna 50 meter schatte hij.
Een grotere opslagruimte was er in Am
sterdam niet. Het pleisterwerk van de zij
gevel was op vele plaatsen afgebrokkeld en
besmeurd, de getraliede openingen deden
hem denken aan de Peter en Paulvesting
in Kroonstad, hoewel hij dat gebouw nooit
had gezien
Gescheiden door het brede water van
de Realengracht stond aan de overzijde
een rij woonhuizen. Een bepaald huis trok
zijn aandacht; er hingen propere gordiinen
voor de ramen en op de vensterbanken
stonden potten met geraniums. Hij verge
leek het huisnummer met een notitie, die
hi.i op zijn manchet had genoteerd.
Stipt werkte hij het programma af, dat
hij opgemaakt had. Eerst ging hij aan de
walkant staan, haalde zijn schetsboek voor
de dag en begon te tekenen.
Het gebeurde zoals hij had verwacht:
kinderen, die ondanks de gestadig neer
vallende motregen op straat speelden,
dromden al gauw nieuwsgierig om hem
samen. Hij liep naar de huizenkant, zocht
steun tegen de stoep en tekende rustig
door, totdat de vrouw, die hij tussen de
geraniums door had bezig gezien met huis
houdelijk werk. naar buiten kwam.
Rechtuit vroeg zij wat hij deed.
Ik teken, zei hij met een lachje.
Zij keek naar het schetsboek, dan naar
de overkant van de gracht.
Dat zijn die pakhuizen, zei ze.
Ja, vindt u ze niet mooi?
Mooi?
Het was duidelijk, dat zij daar nooit over
had nagedacht.
Het regent, zei hij, wijzend op de te
kening. die nat begon te worden. Ik ben
kunstschilder, eigenlijk moest ik hier er
gens een atelier hebben. Ik maak nu maar
een tekening, later moet het olieverf wor
den, maar daarvoor moet ik rustig kunnen
werken. Hebt u die voorkamer over?
Voor u? vvroeg ze.
Ja ik wil een goede prijs betalen
wat dacht u van 25,— per week?
Zij schrok ervan; zij verwoonde maar
vier gulden. Een kennis van haar, die vlak
bij de Haarlemmersluis woonde, had laatst
ook zo iets bij de hand gehad, maar daar
lagen altijd van die aardige binnenschepen.
Zij keek eens naar die pakhuizen alsof het
object een maatstaf was voor de soliditeit
van het voorstel. Waren die oude verwaar
loosde muren de moeite van het schilde
ren waard?
D'r is niks aan, zei ze geringschat
tend.
Kijkt u maar eens naar die prachtige
kleur van de baksteen, zei hij opgetogen,
en naar die evenwichtige raamverdeling;
die boogvensters zijn ook heel mooi.
Zij haalde de schouders op.
En u wilt 25.— betalen?
Ja, met een voorschot van 2 weken.
Zij ging het huis in om overleg te plegen
met haar dochter Marie. Het duurde niet
lang of hij werd binnengeroepen, hij moest
de kamer maar eens zien en ze heette juf
frouw De Ridder zonder verdre poespas.
Het interieur was, zoals hij had ver
wacht: eenvoudige pretentieloze meubelen,
een rood-zwart vloerkleed en gebloemd
behang.
Daar hij het raam kan de ezel staan,
zei hij, als ik hier een enkele keer wil sla
pen, kan dat zeker ook wel?
Juffrouw De Ridder schrok.
Slapen? zei ze. We hebben nog niets
afgesproken.
Doch de dochter, een twintigjarig koket
ding met het haar op zolder, sleepte de
vogelkooi, die tussen de vensters stond, I
dieper de kamer in.Van een nieuwe jurk
en een paar peau de-suede-schoenen was
ze al zeker en moeder kon het hoedje ko
pen. dat ze laatst op de Nieuwendijk had
gezien.
Alles kan heel gemakkelijk worden
geschikt, zei ze.
(Wordt vervolgd).
Mien van KerckhovenKling en Jetty van DijkRiecken als de groot
moeder en de moeder in Zofia Nalkowska's „Vrouwenhuis",
Het Rotterdams Toneel zaterdag de première gaf.
waarvan
