Nieuws uit stad en omtrek
CHOPIN-RECITAL DOOR
STEFAN ASKENASE
Huisvrouwelijke overpeinzingen
PLATE
Felle uitslaande brand verni^1
zolderwoning van kunstenaaf
Onderwijsman Johannes Wijma, 1834-1894
OPRUIMING
DE K.F.A.-FILMVOORSTELLING
VOOR DE JONGEREN
Zijn school stond in het Broersveld 144,
thans gebouw voor Sociale Zaken
Jhiilfl
27.50
60.00
15.00
55.00
K. F. A. zag „Rear
Window"
Monopole Theater
Missiezusters over
Zuid Afrika
MEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
R.-k. Parochieel
Armbestuur
Dodelijk ongeval
Burgerlijke Stand
Plioren
KETHEL
Twee bewoners naar ziekenhuis
Fles butagas stond
ROODGLOEIEND
a. mm
ROTTERDAM
Burgerlijke Stan('
Vrachtenmark1
NSC
DINSDAG 21 JANUARI 1958
PAGINA'
SLAAPBANK NU 495.00
HUISKAMERTAFELS
CLUBS, 2 stuks
BUREAUSTOELEN
OMBOUWMEUBEL
Ten top gevoerde spanning
U spreekt met uw moordenaar'
INBRAAK
BRANDJE
JEUGDIGE RUITEN-
OVERSCHRIJVINGEN TIKKERS
IN K.N.V.B. Drie jongetjes van elf jaar zijn zater
EEN MUZIEKPRAATJE
Maandag 27 dezer in het
Monopole Theater
W. F. WON ZWEMKAMP
TEGEN C. W. P. (DEN HAAG)
DE POEDELAARS
WONNEN DE BEKER
BROMFIETSER TEGEN
AUTO
DIEFSTAL IN ZWEMBAD
FIETS GESTOLEN
AUTO'S BOTSTEN
Pastoor L. D. Oorsprong O.P.
benoemd tot opvolger van
Deken Reynen
Bromfietser tegen motorrijder
ENGELSEN WILDEN FIETS
LENEN
TREKKER-MANSCHAPPEN-
WAGEN VOOR BRANDWEER
KOLEN GESTOLEN
f
IN ROTTERDAM:
„ER KWAM EEN BRlTlD
OP BEZOEK" ,.f
Schoolvriendje Franqois
Haverschmidt
In Schiedam
en i>r'V
Het piano-recital door Stefan Askenase, gisteravond in Musis Sacrum, ivas
een groot succes.
(Van onze muziekmedewerker)
Genialiteit, zeker de muzikale geniali
teit, ontsnapt aan alle verstandelijke
processen. Niemand kan u verklaren
hoe Chopins meest lichtvoetige, meest
poëtische muziek zweeft over een gron
deloze diepte van geest. Men kan zijn
muziek harmonisch en naar de vorm
analyseren. Dat leert u iets. Men kan
zich vermeien in de talloze gevoelens,
die zijn klank-geworden geest schijnt
op te roepen. Dat leert u minder. Maar
noch bij het een. noch hij het ander
wordt het wezenlijke gevangen.
Men mag wel zeggen: Chopin had, als
iedere grote componist een ziel die mu
ziek was. Hij had daarnaast een zesde
zintuig, of een tweede natuur, al naar
u het noemen wilt. Beide zijn onverbre
kelijk aan elkaar verbonden. Zij smelten
ineen tot een kristal-klare klanktover,
in een onvoorstelbaar volkomen over
meestering van de vorm, in een aristo
cratische beheersing van de geest. Men
mag de piano Chopins beperking noe
men, zijn „eenzijdigheid" desnoods.
Maar deze beperking en eenzijdigheid
zijn tegelenkertijd ziin ongeëvenaarde
grootheid en Eenzame Hoogte. In de kla
vier-litteratuur neemt hij een volstrekt
enige plaats in, waarmee in belangrijk
heid misschien alleen Bach is te verge
lijken.
vanaf
2 stuks
Stefan Askenase
De vluchtige, etherische en kwetsbare
schoonheid, de zeer karakteristieke rit
mische, harmonische en melodische
eigenschappen van Chopins muziek ver
eisen een volmaakte vertolking. De Pool
Stefan Askenase verenigt in zich de vol
maakte virtuoos en de overgegeven min
naar. Hij is de oprechte, belangeloze
middelaar tussen kunstwerk en hoorder,
zijn prachtige gaven van pianistisch ver
mogen onderwerpende aan zijin ideaal:
een heraut te zijn van Chopins kunst.
En men mag hem daartoe de geroepene
als slechts weinigen achten.
Zijn spel was inderdaad een belevenis
van de eerste orde. Het is een muzikaal
wonder op zichzelf, dat iemand zich
jarenlang kan wijden aan zijn artistiek
ideaal, zonder daarbij in te boeten aan
frisheid van visie, aan jeugdig élan en
zuiver beeldend vermogen. Stefan As
kenase geeft elk aspect van Chopins mu
ziek een volmaakt juiste belichting.
Tere en lyrische poëzie, van stormach
tige vurigheid, van fijne, speelse humor:
alles krijgt zijn juiste kleur. Elke scha
kering, iedere nuance wordt feilloos ge
suggereerd; alle gemoeds-stemmingen,
die in deze muziek geborgen liggen wor
den in Askenase's precieuze intuïtie zin
gend herboren. Een Chopin-recital van
Stefan Askenase geeft iemand de 'zeker
heid dat Chopins beperking tot de piano
in feite niet bestaat, maar dat ingendeel
Chopin de piano een onbegrensdheid
heeft gegeven, die volstrekt autonoom
is en het kan stellen buiten elke andere
uitdrukkingsmethode.
Stefan Askenase speelde de Sonate
nr. 2 in bes, twee nocturnes, de Polo
naise in bes, en na de pauze enkele ma
zurka's, etudes en walsen. Zijn opgeto
gen auditorium wilde hem niet laten
gaan alvorens hem een drietal toegiften
te hebben afgedwongen, waaronder een
Gavotte van Bach en het „Mouvement
Diabolique" van Prokokieff.
Het is bjjna vanzelfsprekend, dat ook
de thriller een plaats kreeg in het rijk
gevarieerde filmprogramma dat de Ka
tholieke Filmactie dit seizoen weer heeft
samengesteld. Alleen het noemen van de
naam Hitchcock is voor de bioscoopbezoe
ker al een reden om bij voorbaat diep
adem te halen. Bij het zien van zijn wer
ken komt de meest nuchtere mens tot
momenten waarin hij de leuning van de
bioscoopfauteuil stevig moet omvatten.
Hitchcock heeft zich in „Rear Window"
weer echt kunnen uitleven. Hij legde met
zijn camera wederom zijn meesterlijke
vaardigheid aan de dag. Hierbij tevens
door zijn vele gedane suggesties de op
gewekte nieuwsgierigheid van de toe
schouwer maar gedeeltelijk bevredigend.
De door een ongeval met beenbreuk aan
zijn ziekestoel gekluisterde foto-journa
list Jefferie was er nu niet bepaald een
toonbeeld van bescheidenheid. Zijn ge
dwongen uitzien op de binnenplaats van
het flatcomplex was trouwens niet be
paald bevorderlijk een tot nietsdoen ge
dwongen levenslustige jongeman zijn ge
moedsrust te doen bewaren. Dag in dag
uit was- hij als het ware getuige van het
doen en laten van zijn buren welke be
stonden uit doodgewone mensen van de
meest uiteenlopende aard. Jefferie had
bovendien problemen en dat probleem
kwam1 in een wolk van charme en gratie
bij hem binnen dwarrelen.
Met grote vakmanschap heeft Hitchcock
zijn. verhaal rond de verdwijning van me
vrouw Thorwalds opgebouwd. Stap voor
stap voerde hij de spanning ten top waar
bij hijtevens niet verzuimde het komi
sche element ten volle uit te buiten. Eerst
wist Jefferie zijn verloofde niet te over
tuigen van de vreselijke dingen welke
zich ten huize van de Thornwalds zouden
hebben afgespeeld. De lieftallige Roze
kwam met andere bedoelingen dan het
oplossen van vermeende moordzaken. Zijn
verzorgster en masseuze zag in hem een
ordinaire ramengluurder terwijl zijn
vriend de speurder Doyle, zijn vermoe
den niet serieus wou nemen. Eerst toen
het van boven naar beneden liftende
hondje z'n snuffellust naar een hartige
brok met de dood moest bekopen, kwam
er een totale omwenteling in het drama.
Bij afwezigheid van de voorzitter werd
nu de avond geopen-d door de heer P. C.
M. Schande, die mededeling deed over
de extra voorstelling welke a.s. maandag
ter gelegenheid van het eerste lustrum
van de K.F.A. zal worden gegeven. Voor
al de aandacht van de jongeren boven de
18 jaar werd gevraagd voor het zeer spe
ciale programma.
De inhoud van de Hitchcock-film, die
tot en met donderdagavond in het Mono-
pole-theater gaat. is als volgt;
Tony Wendice, die vreest gescheiden en
onterfd te worden van zijn rijke vrouw
Margot, daar zij liefde heeft ongevat
voor de Amerikaanse schrijver Mark
Halliday. zint op een manier haar te
doden.
Hij komt in contact met kapitein Les-
gate een oude schoolkameraad, die nu al
lerlei duistere zaakjes opknapt. Tony ver
telt hem van zijn plan om Margot te ver
moorden en chanteert Lesgate dit voor
hem te doen. De volgende avond laat To
ny zijn vrouw alleen en verstopt de sleu
tel onder de traploper buiten de deur, zo
dat Lesgate gemakkelijk kan binnenkomen.
Deze gaat achter een gordijn bij de tele
foon staan en wacht totdat Tony opbelt,
daar dit Margot in de situatie zal bren
gen, waarin Lesgate zijn aanval kan wa
gen. De moordenaar ondervindt echter
tegenslag, daar Margot uit zelfverdediging
Lesgate steekt met een schaar, wat voor
hem de dood ten gevolge heeft. De on
verstoorbare Tony laat zich hierdoor ech
ter niet afschrikken en wil. in tegendeel,
zelfs voordeel uit deze vreemde situatie
trekken door bij Scotland Yard te getui
gen, dat Margot schuldig is aan deze af
schuwelijke moord. Zij wordt tot de dood
straf veroordeeld.
Overtuigd van Margots onschuld, pro
beert Mark de schuldige te vinden om haar
te bevrijden. Hij werkt samen met in
specteur Hubbard, die bij Tony informeert
naar de grote sommen, waarmee hij kort
geleden rekeningen heeft betaald Tony
verstopt heimelijk een akten-tas onder het
bed, waarin het geld zit, dat hij aan Les
gate voor de moord zou betalen.
Mark ontdekt de tas echter en in het bij
zijn van inspecteur Hubbard, beschuldigt
hij Tony van samenzwering tegen Mar
got. Ofschoon er gebrek is aan bewiizen,
wordt Hubbards achterdocht omtrent To
ny geheel gerechtvaardigd, wannee- deze
welbespraakte heer bij de politie door
de mand valt. Margot en Mark beginnen
sam een ennieuw leven. K.F.C. volw.
Bij de houthandel N.V. v.d. E. Co.
is in de nacht van zaterdag op zondag
ingebroken. De onbekenden kwamen bin
nen door een raampje van het kantoor.
Daar werden kasten en bureaus open
gebroken en doorzocht. Alle- moeite was
tevergeefs; er wordt niets vermist.
Zaterdagavond omstreeks half tien laai
de een 's middags aangestoken brandje
in een partij oud hout aan de Noördvest-
singel weer op. Het hout was afkomstig
van afgebroken panden. De brandweer
heeft de brand na een half uur blussen
bedwongen.
dagmiddag aangehouden door de politie
De volgende overschrijvingen zijn bij omdat zij een ruit hadden ingegooid in
de K.N.V.B. aangevraagd. Goof Jansen de nieuwe cartonnagefabriek aan de Noord
van Schiedam naar Sparta. M. van der j vestsingel. Toen de jongens nader werden
Most van Hermes-Dvs naar Schiedam en ondervraagd, bekenden zij samen met vier
J. A. Vredenbregt van Excelsior '20 naar i leeftijdgenootjes op woensdagmiddag al
Martinit. dertig ruitjes te hebben vernield.
Ik zie onze muziekmedewerker al, lich
telijk geïrriteerd, zün wenkbrauwen in
opperste verbazing optrekken, want mu
ziek is toch overduidelijk zijn terrein?
Weg die boze rimpels, ik maak mijn
compliment voor de wijze, waarop men
woensdag over het pedagogisch concert
voor de jongeren in- het Passage-Theater
schreef. Te goed weet ik, hoe of de jeugd
over muziek denkt en helaas, moet ik
daaraan toevoegen; ook zoveel ouderen.
Zo gauw bij mij via de radio een of an
der „allegrootje" wordt aangekondigd,
reageert mijn rechterhand al actief met
het knopje om te draaien. Zuiver en al
leen. omdat ik die muziek niet ken dus
ook niet wens te horen. Zo gaat het in
zoveel gezinnen.
Daarom zou het voor ons ouderen
MEUBELFABRIEK EN
TOONZALEN
t.o. Stadhuis
GROTE MARKT
SCHIEDAM
Wat het missiewerk is en omvat maar
meer nog om aan te tonen met welke
moeilijkheden de zusters Dominicanes
sen in Zuid-Afrika bij het uitoefenen
van hun liefderijke taak te kampen heb
ben. kregen de parochianen van de H.
Hartkerk in de grote zaal van het pa
rochiehuis te aanschouwen en te verne
men. Zr Antonia en Zr. Marga van de Al-
bertushof in Venlo hebben daar veel over
weten te vertellen en er een aan de hand
van fraaie kleurendia's overzichtelijk
beeld van weten te geven. Het rassenpro
bleem en de apartheid beïnvloeden 't mis
siewerk niet weinig en veel tact is er no
dig, om de zegenrijke zielzorg ten uitvoer
te kunnen brengen. Men King Williams
Town als generalaat heeft deze zusterorde
56 missieposten in dit prachtige land van
grote tegenstellingen. Veel wisten de zus
ters uiteraard te vertellen over de Kaffer
bevolking en hun leefwijze en gebruiken.
Niet alleen de financiële steun doch ook
de steun van de gebeden uit het moeder
land hebben dez« zusters nodig om hun
liefderijk werk te kunnen volbrengen en
volhouden.
In do middaguren zagen de gidsen van
Schiedam de plaatjes van Zuid-Afrika en
luisterden eveneens geboeid naar het be
toog van de zusters.
OACOiAO VOOSCHItDAM f# OMSTfilKM
80ste Jaargang No. 23583,
DAM IS
SCHIEDAM
TELEFOON 86152
POSTREKENING NR. 5 9 0 9 4 3
ADVERTENTIES
f 0.16 per mm-hoogte. Bij contract
speciale tanleven.
INGEZONDEN MEDEDELINGEN
f 0.30 per mm-hoogte. Bij contract
speciale tarieven.
KAMPIOENEN
tot 20 woorden f 0.50 bij voonüttoe-
tsMng, Elk woord meer Z ct. Maxi
mum 00 woorden.
Alle adverterette-otrders worden afge.
sloten en uitgevoerd overeenkomstig
de Regelen voor het Advertentle-
A-B OWN E M E W TE N
f T.eo per kwartaal, f 2.54 per
maand en t 0.59 per week.
Enige tijd geleden hebben wij melding
gemaakt van de bijzondere filmavond,
welke de K.F.A. bij gelegenheid van het
5-jarig bestaan speciaal voor de katho
lieke jongeren zal organiseren op maan
dag 27 jan. in het Monopole-theater. Wij
zijn nu 'in de gelegenheid ook het pro
gramma van deze bijeenkomst bekend te
maken.
Het bijzondere schuilt niet alleen in de
te vertonen hoofdfilm, doch evenzeer in
het met zorg uitgekozen „bijwerk". Het
is 'alles nieuw voor Schiedam. Na het
inleidend journaal, alleen om er „in"
te komen zet de kunstenaar Fishinger
met abstracte figuren het menuet van
Mozart op het witte doek. Het daarop
volgend filmpje van Deense makelij
,Flugten" is ons ook onbekend, terwijl
de inhoud van de filmflïts van twee mi
nuten: „De definitieve weigering van een
kus" niet aan de openbaarheid mag. wor
den prijs gegeven.
De hoofdfilm ..Raices" is moeilijk aan
te kondigen. Het ig een Mexicaanse
film. De letterlijke vertaling is „Wortels",
waarop de Mexicaanse beschaving steunt,
doch men heeft er in de Nederlandse titel
„Het naakte leven" aan meegegeven. De
regisseur Benito Alazraki is nog onbekend
De spelers zijn vertegenwoordigers van de
Indiaanse oerbevolking van Mexico en zij
hebben geen van allen eerder voor de
camera gestaan. Het zijn sujetten, geen
beroepsacteurs. Deze film. geheel buiten
de studio's om vervaardigd is op nog vrij
wel geen enkele bioscoop vertoond. Er is
sprake van vier korte verhalen: De
koeien, de Madonna, de Eenogige en het
Veulen, waarin respectievelijk als thema
de onbaatzuchtigheid door de zelfopoffe
ring van een moeder; de naïeve gods
dienstzin die zich manifesteert in het ge
voel voor schoonheid van €®n schilderij;
het godsvertrouwen en de berusting in de
verwachting van een genezing wordt te
leurgesteld en de waardigheid van een
meisje, dat een aanval op haar eer af
slaat. De eerste twee verhalen boeien door
de zuivere probleemstelling en de beheer
ste, sobere vormgeving. Het derde toont
het element der gruwelijkheid op het sa
distische af, eigen aan veel Mexicaanse
films. Het laatste verhaal bevat een nog
sterker element van wreedheid en ook
van erotiek op aanvaardbare en kunst
zinnige wijze behandeld. Een ongewo
ne film dus, wrang en ontroerend, eenvou
dig in opzet als kenmerk van het ware.
Spreekt men van een superieure realis
tische film dan bedoelt men de naakte
uitbeelding van de ziel van een volk. die
zich uit in gelatenheid, waardigheid en be
reidheid tot het offer.
Niet voor iedereen geheel nieuw is een
vmmJn.
ming the blues" een zgn. jam-session van
een negerband. Behalve de rasechte jazz
is in dit filmpje vooral de fotografie en
de montage opvallend knap.
N.B. Deze filmbijeenkomst is uitsluitend
voor personen boven de 18 jaar. Kaarten
a 1.15 zijn vanaf heden verkrijgbaar
aan de kassa van het Monopole-theater.
De voorstelling begint om 8 uur precies.
ook van nut zijn. als wij de gelegenheid
kregen, evenals onze kinderen van mid
delbare en mulo-scholen tekst en uitleg van
muziek en instrumenten te krijgen. Om
daardoor vanzelf ook meer begrip voor
werkelijk goede muziek te krijgen, daar
ontbreekt nog wel het nodige aan (men
begint hieraan, Redactie)
Ik neem slechts eèn voorbeeld aan on
ze eigen, bijna zestienjarige dochter. Bij
het eerste jeugdconcert was zij één en al
opstand, omdat zij het „snert-muziek"
vond vergeleken bij Louis Armstrong,
Pat Boone. Elvis Presley of Bill Haley.
Nu, na het tweede concert was zij hevig
verontwaardigd, dat er kinderen, nu ja
zeg maar liever jongelui waren, die
zich niet rustig konden houden, want het
was toch echt interessant en zij ziet al
weer verlangend uit naar het volgend
concert!
Daarom dacht ik, „wat jammer, dat wij
daar nu geen gelegenheid voor krijgen.
Of kan dat toch wel?
Weet u. onbekend maakt nog altijd on
bemind. Ik zal dan niet meer het be
ruchte knopje behoeven om te draaien
al doe ik dat beslist niet bij een viool
concert. En daarmede maak ik misschien
wel een heleboel goed met mijn onkunde
bij de heren musici..
MIEKE
NASCHRIFT REDACTIE: Mieke gaat
dus voortaan naar de Toonkunstconcerten
tenminste als ze de kans krijgt en nota
ris Blaisse niet optreedt. Want dan kom
je er niet gemakkelijk binnen..
Voor de tweede achtereenvolgende maal
heeft de zwemvereniging WF zaterdag
avond beslag weten te leggen op de wis
selbeker in de tweekamp welke in het
Sportfondsenbad werd verzwommen.
Werd het Haagse CWP het vorig jaar op
overtuigende wijze geklopt, ook nu weer
bleven onze stadgenoten de meerderen.
Met uitzondering van het nummer, 4 x
5 meter vrije slag heren estafette wer
den alle nummers door leden van WF
gewonnen, dat vooral bij een numerieke
meerderheid van de Hagenaars een ver
dienstelijk resultaat genoemd mag wor
den. Ook de waterpolO'Wedstrijd brachten
de Schiedammers op hun naam door het
CWP team met 60 gedecideerd té ver
slaan.
De gezamenlijke tijd van WF in de ver
schillende nummers was 1192.7 second-en,
wat 53.6 sec. sneller was dan de tijd wel
ke de Haage deelnemers nodig hadden.
De wedstrijden hadden een prettig en
spannend verloop en werden afgewisseld
met'het optreden van een komisch duo,
dat met hun zotte capriolen voor de no-
diae vrolijkheid wisten te zorgen.
De resultaten in de diverse nummers
waren ais volgt:
50 m. rugslag dames: 1 W. Spijkhoven
WF '38.7 sec.. 2 J. van Leeuwen CWP
40.5 sec; idem heren: 1 R. Bijloo WF 34.6,
2 H. Donkersloot WF 36.8: 3 x 50 m. wis
selslag estafette dames: 1 en 2 de ploe
gen van WF in reep. 1 min. 59,1 sec. en
2 min. 4.7 sec; idem heren: 1 CWP in
1 min. 50.9 sec. De ploeg van WF liet
hier 1.45.3 afdrukken doch werd gedis
kwalificeerd. 4 x 50 m. vrije slag esta
fette dames: 1 WF in 2 min. 26 sec.. 2
CWP 2 min. 40,2 sec.: idem heren 1 CWP
2 min. 9.5 sec., 2 WF 2 min. 10.1 sec. 50
meter schoolslag dames: 1 M. de Held
WF 42.7 sec., 2 J. van Leeuwen CWP 43.9
sec.: idem heren: 1 H. Driessen 37.4 sec.
en 2 A. Bijloo in 38,2 sec., beiden van
WF. 50 meter vrije slag dames: 1 W.
Soiifchoven WF 33.2 sec., 2 B. Léjewaa'n
CWP 3714 sec.; idem heren: 1. R. Biilob
WF 29.6 sec., 2. C. Hermans CWP 30.8
sec.
Gisteravond vond in de kegelgewelven
van rest. „De Kroon" de returnkegelWed-
strijid plaats tussen „De Schutters" Uit
Rotterdam en de Schiedamse kegel club
„De Poe'delaars".
Onze stadgenoten verloren verleden
week in het Groothandelsgebouw met 50
hout en moesten, wilden zij nog beslag
op de beschikbaar gestelde, beker leggen,
heel wat hout bij elkaar kegelen, fjïet'te-
min zijn de Poedelaars er in geslaggcj op
eigen baan de uiteindelijke overwinning
te behalen.
Na de eerste werpbeurt hadden zij
reeds een kleine voorsprong weten te
nemen. De' gasten noteerden toen 458 hout
en zeilf wierpen zij 472 hout. Met een to
taal van 965 sloten de Poedelaars, waar
tegen de Rotterdammers het slechts tot
892 wisten te brengen. Niet alleen werd
de achterstand van 50 hout weggewerkt,
de Poedelaars hielden zelfs nog 23 hout
over en wisten hiermede beslag op de
beker te leggen. De beste werpers van de
avond waren: voor „De Schutters" B.
Groeneweg met 199 hout in dertig worpen.
Voor „De Poedelaars" was de heer E.
N-ieuwendijk met 203 hout de beste man
terwijl mevr. K. Vlig-Jansen 202 hout bij
elkaar wist te kegelen.
Be de in aanbouw zijnde Sptiisluis aan
de Havendijk botste zaterdag de 30 jarige
bromfietser J.L.V. tegen een personen
auto door J.W.H. De bromfietser sloeg
■over de motorkap van de auto cn kreeg
een hersenschudding, vleeswonden aan
het linkerbeen én vermoedelijk een schou
derfractuur. Door de G.G. en G.D, is hij
naar de dr. Noletstichting gebracht. Het
ongeval is waarschijnlijk ontstaan doordat
de bromfietser op het voetpad reed en on
verwachts op de rijweg kwam.
In het Sportfondsenbad hebben onbe
kenden zaterdag hun slag geslagen. Drie
gedupeerden vermisten een kostuum, een
nylon-overhemd en een portemonnaie met
2,25 uit hun kastjes op het balkon
Van de heer S.P.J.K. is zaterdag de
fiets gestolen die hij 's middags voor een
pand aan de Lange Haven niet op slot had
neergezet.
Twee personenauto's zijn zaterdagavond
omstreeks half zeven met elkaar in bot
sing gekomen op de Admiraal de Ruyter-
straat. De auto's reden achter elkaar. Toen
de aandacht van W.V.N., die de achter
ste auto bestuurde even werd afgeleid,
botste hij tegen de voor hem rijdende auto,
bestuurd door L.A.F.M.S. Twee inzittenden
van de beide auto's P.M.M. en J.C.V.
werden licht gewond.
Tot opvolger van deken-kanunnik Rey
nen, die. zoals gemeld, om gezondheids
redenen zijn functie van bisschoppelijk
commissaris bij de commissie armenzorg
en r.-k. weeshuis van het r.-k. parochieel
armbestuur heeft neergelegd, is benoemd
pastoor L. D. Oorsprong O.P. van de
Singelkerk.
De 45-jarige J. Jansen, fabrieksarbeider,
wonende in de Sommelsdijksestraat, is
gistermiddag omstreeks vijf uur om het
leven gekomen, toen hij met zijn brom
fiets tegen een motorrijwiel, bestuurd
door P. R. uit Vlaardingen, botste. De
bromfietser kwam uit de Rubenslaan en
draaide de Julianalaan in. De motorrijder
kwam van de Westfrankelandsedijk. Daar
beiden met een hoge snelheid reden en
elkaar te laat zagen, was een botsing on
vermijdelijk. J. gooide zijn bromfiets nog
naar rechts en sprong zelf naar links,
maar kwam met zijn hoofd tegen de
motorfiets. Het motorrijwiel sloeg over de
kop en kwam twaalf meter verder in de
Julianalaan terecht.
De bromfietser kreeg vermoedelijk een
schedelbasisfractuur en is tijdens het ver
voer naar het gemeenteziekenhuis over
leden. De motorrijder kreeg een schaaf
wond. De motor werd ernstig beschadigd,
de bromfiets kreeg lichte schade.
Tegen de motorrijder is proces-verbaal
opgemaakt. Hij bezat geen rijbewijs of
rij-ervaring.
Vannacht om half twee scharrëlden twee
Engelse zeelui op de Lange Haven rond
met een fiets die niet van hen was. Zij
wilden de fiets waarschijnlijk „lenen" om
naar hun schip terug te gaan. Omdat ze
wat teveel gedronken hadden, mochten zij
uitrusten ,op het politiebureau.
Ï3e brandweer h|er ter stede is verrijkt
met een nieuwe Commortrekker-man-
schappenwagen, een welkome en bijzon
der nuttige 'aanvulling van het materiaal.
Hij is niet van een mobilofoon voorzien,
aangezien de aanschaffing daarvan in ver
band met de bestedingsbeperking voor
lopig is uitgesteld. De brandweer zal de
beschikking krijgen over nieuwe helmen,
die lichter zullen zijn uitgevoerd dan de
huidige en ook een enigszins andere vorm
zullen hebben. Midden op de helm bevindt
zich een stalen stootrand.
Uit een pakhuis van de heer L.L. ach
ter de Singelkerk zijn zondagnacht 3 mud
kolen gestolen.
GEBOREN: Adriana M. d v G C van
Kersen «n T L. v. d, Schoor; Yvonne d.
v. F. Berkhout en M T W. van Dorssen
Bernardina M. A. d. v. M. B Wessling en
A M. van Beers; Eduard B. z. v. B.
Bijl en H J. van Son.
GEBOREN: Petrus J., zoon van P. Orij
en M. F. L. van Rooijen; Ricardo R„ zoon
van A. G. Konings en H. N. Butte-ling;
René G. F., zoon van D. J. Bronsgeest en
E. A. H. Versleijen; Maria C., dochter van
W. Lourens en E. A. Slee; Robert, zoon
van M. A. Oranjë en J. Kraaijveld; Yvon
ne, dochter van A. Schouwenburg en A.
Verheij.
OVERLEDEN: W. K, Scholten 57 j.
Passage-theater: Funny Face (a
terdag en zondag. 2, 4.15. 7 en 9-1
Weekdagen: 2 en 8.15 uur. Don"
avond geen filmvoorstelling.
Monopole-theater: U spreekt to -
uil'
iti'
moordenaar (volw.); zaterdag en z° j i)
3. 5, 7 en 9 uur; weekdagen: 2, E
Stedelijk museum: Dagelijks
van 10 tot 17 uur zondagen van 12-L.^r.'-
Tentoonstelling Vincent van Goïh
dags 8.15 en 22 dezer ook 's avonfls
7-10 uur .t
R.-K. BIBLIOTHEEK EN LEESZ*'
SINT-LIDTTINA #e(
Hoofdgebouw Dam 8: V o 1 w a s s et
maandag 7—8 30: dinsdag 10—12 >tr
7—8.30; woensdag 25 en 78.30: d - jjH
dag 10—12 en 2—5: vriidag 2—5 en 1
zaterdag 10—12 en 2—5.
Jeugd; woensdag 24; donderdag
zaterdag 1—3. ,0
Boven 14 iaar ook: woensdag 30
Filiaa! Rijnstraat 1: dinsdag
vriidag 7—8
Filiaal Emmastraat 3: maandag
woensdag 7—8 30: vrijdag 7—8 30. ji'-
Filiaa' Kerkweg 46, KetbeR 1
11.30—12.30.
NACHTDIENST APOTHEKEV p>
Deze week: apotheek Evers,
ven 81.
BIOSCOPEN ,.rl
Programma's van 17 t/m SS
Arena: Something of value (18 i-> 'ff
Trapeze (a. 1.) - Centraal: Voor één 1
liefde (18 J.) - Clneac-AD: Achterdeel
j.) - Cineac-NRC: Actualiteiten (doorl- -at>'
fa. I Colosseum: De vlucht
Blood (14 j.l, van maandag af: 18'.
TV-— yal' maanaas ai* (l8„;
(18 j.l Harmonie: Tot de laatste ma"v>',t
Lumière: Bitter victory (14 j.) Ar'3L
Ein Made! zum Küssen (14 j.) MetrO;.v i>
(ontraden) - Passage (Schiedam): ÏU" (H„«(
(a. 1.1 Prinses: Morgen zal ik huilen,;;..
1T ar, 10 C- tare - li
zondag 11 en 12 uur: De pijnloze K j.l
'18 j.) Rex: De gemaskerde ruiter „v",
Scala: Voor wie de klok luidt (volw fUCy
11 uur: ZU. die zich verkopen (18 „''vpC-
De trots en de hartstocht (14 1.1 -
De helden zijn vermoeid (strikt yoiw- 0]i-
Victoria: Wenn der weisse Flieder w'e°
(18 1
a f
En wel in Kefchel, op uitnodiginf^gn?'
d'e r.-k. vereniging Herwonnen h .jA
kracht afd. Kethel. De r.-k. tön® f
„Alberdingk Thijm" uit Schied3"
gaarne gehoor aan de uitnodig'11®
H. L. om de propaganda-avond
afd. te omlijsten en speelde boveng® rf
toneelspel in de zaal aan de „nd
Voorzitter G. Prein leidde de 3V j8jr
met een welkomstwoord, wekte d ^fii'
wezigen op H. L. daadwerkelijk te tof,
nen en vroeg de aandacht voor d jjfil'
bola. Het toneèlspel „Er kwam eenrjjc!i
op bezoek" geboortig uit Ato^-jd {l'
meermalen in Schiedam gesPee
behoefd maar een korte uitleg,
Een tweetal eigenaardige en
vrijgezellen dreigt beroofd te word?, d'
een fortuin aan robijnen. De brto ef
op bezoek komt blijkt naderha» M
vrouwelijk lid van de recherche i
Iedereen wordt verdacht en er
gekste verwikkelingen. Tenslotte s i
dan toch de echte boeven gepakt -
jongste van de vrijgezellen wordt - o-
tijd van zijn vrijheid beroofd d
„bruid". ,e 1>®
Een daverend applaus beloon
goede spel van A. T. -,aiPej'
De heer J. v. Haasteren dankte n f f
de toneelvereniging het publiek
animerende wisselwerking tussen P e®1
en spelers en hoopte spoedig w®
uitnodiging te mogen ontvangen. 0*
Ondanks het winters weer was 0
zeer goed bezet. De H.L.-avond wa
een succes.
Drie jonge brandweerlieden, die pas
een dag de opleiding achter de rug had
den, hebben gisteren kunnen laten zien
wat z\j waard waren, toen door een felle
uitslaande brand de zolderverdieping van
het pand Heerjansweg no. 8 in de as
werd gelegd.
Het vuur ontstond, toen de musicus
M. Bonda, die als inwoner de zolder-ver.
dieping bewoonde, een brandende petro
leumkachel wilde bijvullen. De olie vatte
vlam en in minder dan geen tijd was de
I kachel een laaiende kolom. De b® ujt
da probeerde de kachel het ra®"1 fain
gooien doch stootte ermee tegen he -de*1
kozijn met het gevolg, dat de bf j
petroleum over de vloer strooto.w' st"'
Praktisch op hetzelfde ogenblik
geheel de etage in brand. -cd
Met twee nevelstralen bes"
brandweer, aanwezig met de "gge3
beden 611 en 612, de gereedschap5 fi
de. autospuit 10 en de ladderwagen f
der leiding van hoofdbrandmee5 V>„,
Appels het vuur. Het bad nog eng.. V-^
n«n zijn als niet brandmeester
ser erin was geslaagd e«n rood „toP3,
fles butagas, die op het Punt
ontploffen, los te koppelen
Ons artikel over de Matenesseschool alhier aan de Buitenhavenweg,
besloten wij met de mededeling, dat door het overlijden van de heer
Jan van der Hoeven Mz op 7 nov. 1872, als hoofd van een burgerschool
binnen deze stad, de huur van zijn lokaliteit door de gemeente werd opge
zegd, en dat in zijn plaats als hoofd van een burgerschool waartoe lo
kalen in de St.-Joris Doelen alhier in gereedheid werden gebracht werd
benoemd-de heer Johannes Wijma, het hoofd van de Matenesseschool,
welke tijdelijk werd gesloten.
Met opzet hebben wij in onze vorige ar
tikelen over de Matenesseschool niet veel
levensbijzonderheden van deze kundige
onderwijzer vermeld, omdat het in onze
bedoeling lag een bijzonder artikel aan
zijn nagedachtenis te wijden. Want naast
de beide onderwijzers Gerrit Verboon en
Willem Brouwer, wier namen voor het na.
geslacht in een tweetal naar hun genoem
de straten worden bewaard, is Johannes
Wijma niet alleen een goede opvoeder van
de jeugd geweest, maar heeft tevens door
-het schrijven van enige schoolboekjes de
jeugd van geheel Nederland aan zich ver
plicht. Het schrijven van schoolboekjes
immers eist op zichzelf een talent, dat
niet aan iedere onderwijzer is gegeven,
maar Johannes Wijma schreef deze school
boekjes met een kinderlijk-meevoelende
charme. Wij zullen dit later bewijzen.
Johannes Wijma werd 31 augustus 1834
te Leeuwarden geboren als zoon van Jo
hannes Wijma. die aldaar commies-boek
houder aan de gevangenis was en van
Johanna Tasma. In Leeuwarden genoot hij
het eerste onderwijs en een van zijn
schoolvriendjes was Frangoise Haver-
schmidt.
Beiden zouden later Leeuwarden gaan
verlaten, maar in Schiedam opnieuw stad
genoten worden, de eerste als opvoeder
den hanteerden hun pen met vrucht, de
een als schrijver voor de jeugd, de ander
als dichter en zijn naam als „Piet Paal
tjes" leeft thans nog voort onder de beoe-
genaren van de letterkunde.
Johannes Wijma wilde onderwijzer wor
den en zijn voorbereiding daartoe bégon
met de plaatsing als kwekeling op een
van de lagere scholen te Leeuwarden.
Reeds 9 oktober legde hij zijn eerste exa
men af, waarbij hij bevorderd werd tot de
vierde rang. Nog een rang hoger en hij
kon als ondermeester geplaatst worden.
Dit tweede examen deed hij 7 oktober 1852.
waarbij hij bevorderd werd tot dc derde
rang. Een jaar later, in 1853, verliet hij
Leeuwarden en vestigde zich te 's Graven-
zande. Als ondermeester te Monster deed
hij 15 oktober 1856 opnieuw examen en
verkreeg daarbij de tweede onderwijzers
rang. d.w.z. hij was onderwijzer L.O. met
hoofdakte. Nu kon hij gaan solliciteren
om ergens als hoofd van een lagere school
geplaatst te worden.
In 1856 was te Leiderdorp een onder
wijzersplaats vakant geworden en tot d-e
60 sollicitanten, die zich voor deze va
cante plaats aanmeldden, behoorde ook
Johannes Wijma. Op 18 en 19 november
1856 had het vergelijkend examen plaats,
waaraan slechts 35 -sollicitanten deelna
men. En hoewel Johannes Wijma voor de
ze vacante onderwijzersplaats niet in aan
merking kwam, had hij op dit examen
een zeer gunstige indruk gemaakt,
wijzer Johannes Wijma meer geluk. Daar
was nl. te Monster ca, waar hij als onder
meester fungeerde, op 23 juni 1857 het
hoofd van de openbare school aldaar, de
heer G. van der Heijden, overleden. Door
de gemeenteraad aldaar werd met alge
mene stemmen besloten in de school van
het overleden hoofd te plaatsen de heer
P. H. van Kassei, hoofd van de openbare
school te Ter Heide, gemeente Monster
c.a. en voor de opengevallen plaats van
Ter Heide voor te dragen de ondermeester
van Monster c.a. de heer Johannes Wijma,
die toch ook de tweede onderwijzersrang
bezat. De machtiging tot benoeming van
beide voorgedragen hoofdonderwijzers
werd verleend, en met primo september
1857 aanvaardde Johannes Wijma.zijn taak
als hoofdonderwijzer te Ter Heide.
Als hoofd van de openbare lagere school
in deze kleine gemeente, wist de heer Jo
hannes Wijma al spoedig de harten van
de jeugd te winnen, hetgeen wel zeer 'tot
uiting kwam, toen hij in september 1859
-afscheid van zijn leerlingen ging nemén;
men zag hem node vertrekken.
Op 25 september 1859 trad Johannes
Wijma. toen nog hoofdonderwijzer te Ter
Heide, te 's Gravenzande, in het huwelijk
met Geertruij de Vletter, oud 23 jaar, ge
boren te Rotterdam en wonende te 's Gra
venzande. dochter van Anthony de Vlet
ter. hoofdonderwijzer te 's Gravenzande
en van Anna 5{taria Oliemans, echtelie
den. wonende te 's Gravenzande. Reeds
vijf maanden later, op 19 februari 1860
stierf zijn vrouw in de gemeente Oud- en
Nieuw-Matenesse. een slag voor Johannes
Wijma. die kort tevoren in deze gemeente
als hoofdonderwijzer was benoemd. Voor
een tweede maal huwde hij met Anna
Maria Lokkerbol.
Zoals wij reeds in vorige artikelen heb
ben beschreven, opende Johannes Wijma
als hoofd op 3 oktober 1859 de nieuw op
gerichte Matenesseschool aan de Buiten
havenweg. Wat hij voor deze school is ge
weest, hebben wij in genoemde artikelen
uitvoerig beschreven. Nog een andere be
noeming volgde: in 1862 werd hij benoemd
tot onderwijzer van de wezen in het wees
huis van de Hervormden voorheen
Stads Weeshuis en in oktober van ge-
i*a* dasct. iöj tija eaU4».
Door de annexatie van de gemeente
Oud en Nieuw-Matenesse in 1868 werd
Johannes Wijma onder de hoofden van de
Schiedamse scholen opgenomen. Zijn ta
lenten van opvoeding voor de jeugd had
hij ten volle reeds ontplooid aan de Mate
nesseschool en in het weeshuis van de
Hervormden aan de Achterweg alhier.
Hieraan moet echter nog toegevoegd wor
den zijn grote activiteit voor de opleiding
van de „bewaarschoolhouderessen". thans
een verouderd woord en vervangen door
kleuteronderwijzeres. Ook de in 1860 al
hier opgerichte kweekschool voor onderwü
zers mocht van zijn veelzijdige kennis pro
fiteren: men was daar trots op hem, want
hij kende de Nederlandse taal en door
studie en door zijn grote lectuurkennis
De leerlingen van deze kweekschool wist
hij liefde voor hun moedertaal in te boe
zemen en verwierf aldus.een plaats in hun
hart.
Na de annexatie van Matenesse bleef de
heer Johannes Wijma als hoofd van de
school aan «ie Buitenhavenweg. Deze
school maakte door haar ligging geen
prettige indruk op de heren van de plaat
selijke schoolcommissie, welke sindsdien
naar middelen zocht om deze school te
verplaatsen. En een gelegenheid om deze
school op te heffen kwam: op 7 novem
ber 1872 stierf alhier de heer Jan van der
Hoeven Mzn., hoofd van de stads burger
school zodat een vacature was ontstaan.
Het lokaal, waar de overledene zijn leer
lingen had onderwezen, had de gemeente
in huur, maar wenste deze huur niet aan
te houden, terwijl bovendien in de Raads
zitting van 23 april 1873 werd besloten het
aantal scholen binnen Schiedam met één
te verminderen. En de school, welke op
de lijst stond om te verdwijnen, was de
Matenesseschool, die 1 juni 1873 werd ge
sloten: haar leerlingen werden op andere
scholen ondergebracht.
Intussen had de gemeente in de St.-
Jo-ri-s Doele alhier een vertimmering aan
gebracht ten doel hebbende daar een stads
burgerschool te openen. Aan dez.e nieuw
ingerichte burgerschool werd als hoofd ge
plaatst de heer Johannes Wijma. Gerieflijk
was dit schoolgebouw niet en de heren
van de schoolcommissie kwamen daar
openlijk voor uit, want in hun jaarlijks
verslag over het lager onderwijs alhier
merkten zij op: „wanneer deze burger
school in -andere lokalen, was onderge
bracht, dan zou deze drukker worden be
zocht". Toch bleef deze school tot primo
mei 1878 in de St.-Joris Doele gevestigd.
werken, hetgeen hem op een Pa8£, r
wonden aan de handen kwaffl 1?
Het enige wat er van de bov®''
eet
ping nog te redden viel. was eL«r>y
kistje met wat sieraden. De ben® t>L(
dieping, die bewoond werd door .cji
J. H. Bouwman, liep flinke w
op. Praktisch al het meubilair vaL,en
Bouwman werd gered omdat yt'
tijdig naar buiten kon brengen. jjj
De heer Bonda, die brandwond
gelaat opliep en de heer B°uW"
door de consternatie kwam t® injt
aan het hoofd gewond werd. i!
Zuiderziekenhuis behandeld, ^e
van de heer Bonda was niet-
heer Bouwman wel verzekerd.
Aangiften van 18 janus"' cAn°'r
Vos,
Faasse z; s Herweijer-Huyser, z, r ut,
Christiaanse, d: C de Ruiter-Ber^Ve^tJ,'
Kers-Kruidenier. d; A Papavoin€ fff,
G P van der Meulen-Lindt d; F A
Breetveld z; E G Smits-Graute, ^'0ger^
laar-van der Kaai, z; C den Outer-B jfc
z; E L A Schotanus-van Kal, z; tMCK
Velde-van Weenen, z; F J van der M jp 4
man. z; E M Kanselaar-Potuti"
Klootwijk, d; C
Peelen-Duvalois, u,
Sman. d; C F Noldes-Guthehrle,
Holenaars-van rV^ycD-<f
Peelen-Duvalois, d; A C M van Ha» j
l'
van NToort, d: H Versluis-van DpriK»
OVERLEDEN-D Vaarties, man v
srtog, vr v
on.geh. man
M r ji
wn: u vaarties, ma",r:,lcenierg()sff'
74 j: W G den Hertog, vr v J V«g?j V»
T K Borggreven, ongêh. man. m T*' flrtPjfK:'-
man v E Langeveld, 45 J: A W 'V v»" 1>V
den, vr v W Steenbrink, 76 j: F r)e^%ekt>]
vr geh gew m H Braijn, 78 j; g 3 JV
v. M. J. F. van Brussel. 65 j: v£nSj<<'
geh gew m P Heigmans, 68 j: D
v L T Oostenrijk-, 72 j; A van P} v f ji
v L Dortweg), 52 j; W Hoeks. 4'
75 j: C Borsje, man v M SlotJW®0}:
Vroege, man v A .1 Burggraaf.
18 januari v.m.,
400 ton cellulose
«rallen Locheni. 300 Ion ld. M«J» to»J?
ld. Zutfen, 155 ton ld. Zwolle. 1« lgera*
pel, 225 ton ijzer Breda, 201 ftUto^ 5?
5tïln.150 ton ld. Swalmen, 1-10 725
dreeht, 830 ton kolen Brugen"™. a„s»9'
Ceertruldenberg, 225 ton mais tolLo
51 reizen 5~ vïetrêizem
,2° Januari v.m. 400 ton tarW«on
149 ton tarwe Utrecht, \Sr*siï&eI1' 1 r
Utrecht (2 s.) 451 ton kopra
haver Leeuwarden, 250 ton grono1^
Zaan* M tot& jaivt LiMtooa*
