i
„Samenwerken, anders kunnen we wel naar huis gaan
Toekomstbespiegelingen en plannen
voor Randstad Holland
(SV2 miljoen inwoners) in 1980
RAI
Sterke daling in de afzet van
gedistilleerd
L
Sprookjestuin voor mannetjes
met vale, krappe regenjassen
■BI
Uit alle
Revalidatiecentrum in Heliomare
Drie grondgedachten
Wieringermeerboeren
in verzet tegen hogere
pachtprijs
Niet zeventig maar
tachtig
Cijfers over liet missie
werk in de wereld
Accijnsverhoging stuitte lichte stijging
\\t'tI3ffölkrn"dar
li'
V B
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1958
PAGINA 7
S
S
(Van onze Haagse redactie)
Ap 1 maart 1951 is door de minister van We-
deropbouw en Volkshuisvesting de Werk-
commissie Westen des Lands geïnstalleerd. Zeven
jaar lang hebben vertegenwoordigers van de pro
vinciale besturen van Noord- en Zuid-Holland en
van Utrecht, benevens vertegenwoordigers van de
gemeenten Amsterdam, Rotterdam en Den Haag
tezamen met commissieleden van de Rijksdienst
voor het Nationale Plan de toekomst van weste
lijk Nederland bestudeerd. Het resultaat, nl. het
rapport „De ontwikkeling van het westen des
lands", is, zoals we in een deel van onze vorige
editie reeds meldden, thans gereed gekomen.
Laat ons eerlijk zijn: na al hetgeen over de-ze
materie de afgelopen jaren en in het bijzonder de
laatste maanden is gepubliceerd, biedt dit rapport
weinig spectaculair nieuws meer. Bovendien heeft
de commissie in 1951 en 1952 reeds een tweetal in
terimrapporten doen verschijnen resp. over de
IJmond en de agglomeratie Den Haag, waarop
thans een samenvattend rapport over het geheel is
gevolgd.
T Tit dit geheel moet toch echter weer een zeer
belangrijk begicd worden afgezonderd, waar
over de commissie nog geen uitspraak heeft kun
nen doen, omdat de studie dienaangaande nog niet
is voltooid. Het is het terrein ten zuidwesten van
Rotterdam, het Europoortgebied dus, dat de laatste
tijd zo actueel is geworden. Het rapport mist dus
een belangrijke hoeksteen, hoewel is aangekondigd
dat, hangende bet technisch onderzoek omtrent het
gebied ten zuidwesten van Rotterdam, de ontwik
keling in de omgeving van de Nieuwe Waterweg
in ander kader nader zal worden bestudeerd.
ATOOR Den Haag is belangrijk de nog wat
voorzichtige keuze van Wilsveen als plaats
voor een nieuwe stad, waarin de Haagse agglome
ratie haar toekomstige bevolkingsaccres kan doen
afvloeien. Hiertegenover staat echter, dat de beide
leden van Ged. Staten van Zuid-Holland, mevr. De
Ruyter-de Zeeuw en de heer A. Deerenberg, zich
met deze conclusie nog niet hebben kunnen ver-
Wilsveen heeft de voorkeur
De toekomst van het
woongebied
Berekend is. dat de Randstad in 1980
een tekort heeft aan capaciteit voor ruim
een half miljoen mensen. Extra-vergro
ting van middelgrote steden als Delft.
Leiden en Gouda is nodig naast het ont
wikkelen van nieuwe steden. Ook t Gooi
valt onder de gebieden, die in de knel
komen te zitten. Het afleiden van econo
mische impulsen naar overig Nederland
wordt daarom van het grootste belang ge
acht.
De toekomst der recreatie
enigen. Zij achten het beschikbare feitenmateriaal
nog onvoldoende om een keuze definitief te be
palen.
Alles overheersend bij dc concrete betekenis van
dit plan is echter de wijze, waarop het rijk. de pro
vincie en de gemeenten het zullen gebruiken. Het
blijft een plan voor het westen des lands en zo zal
het afhangen van dc regering hoe zij dit deel van
Nederland ziet als onderdeel van het geheel.
Ruimtelijke ordening op nationaal niveau dus. Hoe
zal de spreiding van werk- en woongelegenheid
uitvallen?
De zich steeds meer aftekenende verschillen in
opvatting van b.v. gemeenten en provinciale pla
nologische dienst rond dc kwestie Wilsvcij-Reijcns
is er een voorbeeld van, hoezeer er op diverse ni
veaus bclangcnverschillen zijn, die een concreti
sering van de plannen in de weg staan. De compe
tentiekwestie op drieërlei bestuursniveau en de
bindcndverklaring van gemaakte plannen rrtogen
naast de zo lang verbeide nieuwe wettelijke rege
ling toch wel een grondslag genoemd worden voor
toekomstige ontwikkeling van het westen des
lands. Er is veel haast bij. Ieder jaar b.v. worden
in het westen woningen geprojecteerd overeenkom
stig een stad van 100.000 inwoners. De suggestie,
die in het rapport wordt gedaan en die door Den
Haag en de nabuurgemeenten voor Wilsveen reeds
is toegepast, is de gedachte van de intergemeente
lijke lichamen, waarop bepaalde bevoegdheden van
alle in het gebied gelegen gemeenten kunnen over
gaan.
„Samenwerken, anders kunnen we wel naar huis
gaan," zo heeft prof. Van Poelje het eens uitge
drukt. Daarvan is het Haagse plan, dat, wat het
bestuurlijke betreft, vrijwel algemene erkenning
heeft gevonden, een fraai voorbeeld. De Rijksdienst
voor het Nationale Plan, Rijkswaterstaat, de pro-
vincialc planologische diensten, de gemeentelijke
diensten van stadsontwikkeling, bedrijfsleven en
burgerij zullen voor de Nederlanders van de nabije
toekomst samen een ordentelijke en ordelijke
ruimte moeten scheppen. Het thans uitgekomen
rapport is een belangrijke stap op de weg naar
realisering van zulk een goede ruimtelijke orde
ning.
Den Haag
Snelwegen voor het zee-
verkeer
Amsterdam 1
Amsterdam II
Gia Khiem (Vietnam)
Brussel
Johannesburg (Zuid-Afrika)
De auto waarover U denkt staat op de
AMSTERDAM
van 13-23 Februari
Behoud van Westland en
Bollenstrek
ONTWIKKELINGSSCHEMA VOOR 1980
jr)ur'
v
Droom, die weeïge geur van rode kool, boenwas
en goedkope sigaretten doet verdwijnen
OTeontwikkelpn zeehaven*
Amsterdamse sprookjestuin
Droom van rijkdom en
weelde
Standsverschil
Kaler
ge
*É!l;
-
gpi 1
So
v*
Hl
GEVECHT OM DE RUIMTE
in het Westen des lands
De gedachten van liet rapport zijn tn
drie punten samen te vatten:
a: duidelijke afbakening van gebieden
voor agrarische ontwikkeling en gebie
den in de stedelijke sfeer. Kernpunt is
hej behoud van een zo ruim mogelijk
agrarisch middengebied en concentratie
van bevolking op dc stedelijke ring van dc
Randstad, die loopt van Utrecht-Amster
dam Haarlem-Lciden-Dcn Haag-Delft
Rotterdam.
b: behoud van de grote stedelijke ag
glomeraties als ruimtelijke, zelfstandige
elementen van goed bewoonbaar formaat.
Waar het nodig is kan de groei worden
afgerond.
c: expansie van de Randstad naar bui
ten. Zoveel mogelijk afleiden van dc
„overloop" aan bevolking naar Noord-
Holland benoorden het Noordzeekanaal
de IJsselmcerpoldcrs, de Gelderse Vallei
en het Deltagebied.
Tussen de stedelijke bebouwing wor
den bufferstroken (zonder een noemens
waardige bebouwing) van 4 km. wenselijk
geacht. Vooral voor Rotterdam-Delft-Den
Haag geldt dit
In verband hiermede is het opmerke
lijk, dat de commissie met betrekking tot
de satelietsteden voorlopig haar keu$ op
Wilsveen heeft bepaald, o.m. omdat zij
vrees-t, da>t bij uitvoering van het plan-
Reijens bij Pijnacker, de beide agglome
raties Rotterdam en Den Haag elkaar te
veel zullen naderen. Andere motieven
zijn, dat Wilsveen voor de tuinbouw min
der bezwaarlijk is, voorts dat Reijens
sterker op Rotterdam is gericht dan Wals-
veen en tenslotte omdat. Wilsveen, be
stuurlijk gezien, gemakkelijker te reali
seren schijnt dan Reijens. De oommissie
heeft een definitieve keuze nog niet ge-
In de Staatscourant van 4 december j.l.
zijn nieuwe landelijke pachtnormen be-
kend gemaakt, welke zijn vastgesteld bi)
Kon besluit van 2 december 1957- De
Dienst der Domeinen Wieringermeer heeft
hierin aanleiding gevonden om voor de
per 1 november 1957 daarvoor in aanmer
king komende bedrijven zeer sterk ver-
boogde pachtprijzen te vragen.
Dit heeft onder de pachters in de Wie
ringermeer onrust veroorzaakt. Want,
hoewel men hier in principe wel over
tuigd is van de billijkheid dat de eige-
naarslasten in de pachtprijzen tot uiting
dienen te komen, rijzen er voor de be
trokkenen toch ernstige bezwaren tegen
deze gang van zaken, zo deelt men onf
van de zijde der samenwerkende land
bouworganisaties in de Wieringermeer
mee.
Deze bezwaren zijn o.a., dat de toe
stand voor de landbouwbedrijven door
de gedaalde prijzen van verscheidene be
langrijke produkten, en door de gestegen
onkosten, over het geheel al zo is gewor
den, dat reeds bij de huidige pachtprij
zen van een lonende exploitatie nauwe
lijks meer sprake kan zijn. Er wordt ver-
Misschien zijn we
WINDSTREKEN
het al weer bijna
maanden tijd twintig onopgehelderde
brandstichtingen ontdekt, voornamelijk
in scholen, theaters en musea.
vergeten, maar zo rond de jaarwisse-
6 - - althans velen van Den Haag
Nu reeds wordt het aantal recreatie- der op gewezen, dat de pachtverhoging
loopt van J 80 tot 150 per h.a. De be
trokken pachters hebben dan ook besloten
de voorstellen van de Dienst der Domei
nen in geen geval te aanvaarden.
zoekenden in het western tijdens de top-
perioden in de zomer geschat op ander
half tot twee miljoen. In 1980 zal hier nog
een miljoen bijkomen. Behoud van de
bestaande recreatiemogelijkheden in dui
nen, stranden, bossen en heide zal moe
ten worden bevorderd naast ontwikke
ling en ontsluiting en scheppen van nieu
we mogelijkheden te water (Zuiderzee
gebied, Deltagebied en Biesbosch) en in
het agrarisch gebied met zijn landschaps-
schoon.
In verband met de zeevaart voor su
pertankers en ander grote schepen, noemt
het rapport het wenselijk, dat de toegan
gen naar de grote havens tot snelwegen
voor het zeeverkeer worden gemaakt.
Scheiding van zee-en binnenvaart wordt
van belang geacht. Ook in het noorden
zijn enige voorzieningen aan de water
wegen nodig met name wordt een ver
ruiming van het Noordzeekanaal ge
noemd en een gedeeltelijke verdubbe
ling van de Nieuwe Waterweg.
Voorts suggereert het rapport een ver
dubbeling van het railverkeer tussen de
drie grote steden, een directe verbinding
Amsterdam-Schiphol-Den Haag. voorts
lijnen naar Lelystad en via de Volkerak-
dam naar Roosendaal.
Vergroting van het aantal rijstroken
zal de expansie van het wegverkeer op
moeten vangen.
Over Ypenburg zeg het rapport, dat dc
ligging ernstige bezwaren oplevert. Hand
having van dit vliegveld is alleen te aan
vaarden, indien dringende verdedigings-
bclangen, waarvoor geen andere oplossing
kan worden gevonden, zulks bepaald zou
den eisen.
Eergisteren berichtten wij uit de
muziekwereld, dat de jubilaris Entiel
Hullebroek die dag zijn zeven
tigste verjaardag vierde. Ingewijden
zullen echter begrepen hebben dat
wij tengevolge van een abuis de leef
tijd van de Vlaamse toondichter ste
vig hebben onderschat; hij vierde nl.
zijn tachtigste verjaardag. Deze rec
tificatie onder aanbieding van onze
excuses aan de leeftijd der allersterk-
sten.
De H. Congregatie tot Voortplanting des
Geloofs heeft de nieuwste cijfers gepu
bliceerd over het missiewerk in de wereld.
Daaruit blijkt, dat in de missiegebieden,
ressorterend onder de jurisdictie van de
H, Congregatie, 31.894.515 katholieken
wonen en 3.218.724 geloofsleerlingen. Zij
zijn verdeeld over 78 aartsbisdommen,
292 bisdommen, 197 vicariaten, 114 pre
fecturen en 9 andere bestuurseenheden.
Voor de wereldmissie zijn momenteel
26.350 priesters beschikbaar, alsmede
9.962 broeders, 66.135 zusters, 113.421 ca
techisten en 158.368 onderwijzers. Aldus
meldt het K.N.P.
ing plegen we ons
onfi nogal eens bezig te houden met het
afsteken van vuurwerk. Een lang niet on.
gevaarlijke bezigheid. U gelooft het niet?
Ziehier het resultaat van een enquête
onder Haagse artsen t.a.v. de vuurwerk-
ongevallen gedurende de jongste jaar
wisseling. 32 personen hadden letsel go-
kregen aan een oog, 24 beneden de
19 jaar. In negen gevallen was er spra
ke van ernstig letsel, waarbij een b ij
vende oogstoornis niet uitgesloten wordt
geacht.
Een pluim voor de dame uit dc hooid-
stad, die onlangs bij een radioprijsvraag
het mooie bedrag van 10.000 won
en in haar begrijpelijke vreugde over
dit zeldzame buitenkansje toch ook ande
ren niet vergat. Ze stortte f. 1000.- op gi
ro no. 969. En misschien herinnert u zich
dit nummer niet zo goed meer. maar het
is het nummer van het Prinses Beatrix
Poliofonds te Den Haas. De bestrijding
van de kinderverlamming kan zulk een
staartje van een buitenkansje ook best Wolford Engeland
gebruiken.
Uit een rekest aan de Tweede Kamer van
„Zeven Haagse Juristen" in de aan ons
gezonen kopij stonden verder geen na
men en geen adre6 vermeld): „Onlangs
had de te Luxemburg gevestigde Kolen-
en Staalgemeenschap vier goede Neder
landse stenotypisten „Nederlands" no
dig. N. a.v. de omvangen sollicitatiebrie
ven werden 35 meisjes a raison van een
onkostenvergoeding van meer dan f. 100.-
naar Luxemburg ontboden om een proef
van bekwaamheid af te leggen. De vier
ongehuwde uitverkorenen zullen f. 900-
belastingvrij salaris per maand ontvan
gen". Tot zover de aanhaling. We gunnen
de steno-prinsessen in het (dure) K.S.
G.-vorstendom graag goed loon naar
goede arbeid, maar tenslotte moet de
K.S.G.-gemeenschap toch óók op de been
gehouden worden door de belastingop
brengsten uij de aangesloten landen. En
de vraag van de „Zeven" aan de Twee
de Kamer om toch eens te informeren
naar deze uitzonderlijkheden, lijkt niet
helemaal ongegrond.
Mogelijk weet u het nog: de Amsterdam
se politie heeft een brochure laten ver
schijnen „Het prentenboek van de poh-
tie'\ een opsomming van de dingen die
men moet doen en nalaten om het 't in
brekersgilde niet al te gemakkelijk te
maken. Een bewoner van de Warmond
straat deed het „volgens het boekje". Hij
hing aan zijn huisdeur een briefje:
..Aardappelman, drie hoog, tien kilo be
velanders". Zo, die is dus niet thuis, zei
de inbreker en een inbraak volgde. Het
gevolg was: geen bevelanders, maar
wel waterlanders.
Als het brandt in dit soort steden met
niets anders dan houten huizen en hutten,
dan brandt het ook voortreffelijk. Eèn
omgevallen kachel en voort woeden de
vlammen. Toen de brand was afgelopen,
was het ook met de stad voorbij en tien
duizend mensen waren dakloos. De
plaats was nog vrij nieuw, wairt in 1955
richtte men deze op ter huisvesting van
de vele (vooral katholieke) vluchtelingen
uit Noord-Vietnam.
En nog iets over brand, maar nogal grie
zelig. Want dat blijft het altijd, wanneer
er achter elkaar maar branden ont
staan, die kennelijk door een vuurmani-
ak, een pyromaan, zijn gesticht In de
Belgische hoofdstad heeft men in twee
Tijdens een jachtpartij, toen de ja
gers een aangeschoten hert achter
volgden om het een genadeschot te
geven, wierp plotseling een 40-jarige
schooljuffrouw zich voor het uitgeput
te dier om te voorkomen, dat het
werd gedood. Inderdaad verhinder
de ze ook enkele ogenblikken de ja
gers het laatste schot te lossen, waar
bij ze ook groot gevaar liep zelf ge
raakt te worden, maar de jagermees-
ter weigerde haar smeekbede het dier
te sparen. „Het was beter, dat we
het aangeschoten dier uit zijn lijden
verlosten", verklaarde deze later.
Toch wel wat opgewonden verliet
het achttienjarige Poolse meisje het
vliegtuig en zocht tussen de wachten
de menigte naar een man, die een wit
te roos in zijn knoopsgat had. En
even later vloog Krystina haar vader
- die ze nog nooit had gezien - om de
hals. Franz Waszak trok in 1939 de
oorlog in. kwam later bij de gealli
eerde troepen terecht en wen6te na
de vrede niet naar zijn (communistisch
geworden) vaderland terug te keren.
Hij vestigde zich in Zuid-Afrika en
deed talloze, vergeefse pogingen zijn
dochter uit Polen naar zich toe te
krijgen. Toen hij de oorlog introk, liét
hij zijn vrouw achter en nadat het eer
ste kind geboren was, stierf de moe
der drie maanden later. Ze heeft nu
van de Zuid-Afrikaanse autoriteiten
vergunning gekregen om zich blijvend
bij haar vader te vestigen.
daan. omdat, bij het afsluiten van het rap
port, de kwestie van de oliewinning in
beide gebieden nog niet geheel duidelijk
was.
Hot rapport gaat uit van eeh bevol
kingscijfer van 5,5 miljoen voor dc Rand
stad in 1980 (thans 4 miljoen).
Hoezeer het ruimteprobleem nijpt,
blijkt uit het leit, dat thans 37»/o van de
Nederlandse bevolking op 5°/« van het
landoppervlak van ons land woont, een
enorme concentratie dus, met als gevolg
het. gevecht om de ruimte in dit gebied,
gelegen aan de drukstbeyaren rivieren en
zee ter wereld. Deze concentratie drukt
ook op 't middengebied, de agrarische ge
tinte vlakte, waarin land-en tuinbouw el
kaar afwisselen en het steeds weer moe
ten opnemen tegen de grond-eisen, die
de industrie en hieraan parallel de be
volkingsaanwas der steden, stellen. Zo
wordt verwacht, dat tot 1980 30.000 tot
40.000 ha grond naar met-agrarische doel
einden zal moeten overgaan.
Hierbü merkt het rapport op dat in
elk geval gehanahaafd moeten blijven:
Het Zuid-Hollandse glasdistrict met
hel Westland en de z.g.n. kring, waar
onder het in opkomst zijde kassenge-
bicd ten oosten van Delft.
De bollenstreek tussen Leiden en
Haarlem.
De tuinbouwgebieden van Aalsmeer
en Boskoop.
Hoewel de commissie nc*g geen oplos
singen heeft uitgewerkt voor de pro
blemen van de Maasmod wordt, wel op
gemerkt dat. zij de behoefte aan nieuwe
terreinen aan de Nieuwe Waterweg op
4700 ha schat. Slechts een deel hiervan
kan op Rozenburg worden gevonden.
Het gevaar blijft dreigen, dat de ontwik
keling van de Rotterdamse haven binnen
afzienbare tijd vastloopt.
In de gistermiddag in het gebouw van
de S.E.R. te 's-Gravenhage gehouden
openbare vergadering van het bestuur
van het produktschap voor gedistilleerde
dranken, heeft de voorzitter, mr. dr.
P. J. Witteman, in z\jn openingswoord
o.m. iets gezegd over de gang van za-
NOORDZEE
Bpvprwn
N O-POlDtR
ISSELM£tR
LnktVJi
MARKERWAARD
tplysrad
a- FLEVOLAND
Z-FLEMDLAND
VtHsp
Umuidpn
Zandvoo
Amersfoort
U?iden - r
Alphefi
Vpp nendaal
Woerd po
Rotterdam
Gonnchem
0 Biesbosch
OVERFL.
SC
0UIVEL AND
Stedelijke bebouwine
ken in de bedrijven in het jaar 1957.
Uit dc accjjnscijfcrs kan ongeveer wor
den berekend, dat dc totale afzet in
1957 heeft bedragen 235.000 hl. ad 50
pet. Dit betekent een teruggang van
16 pet. Opvallend is, dat dc teruggang
geheel ten laste komt van het hier te
lande vervaardigde gedistilleerd. Tegen
over de invoer van 11.160 hl. in 1956
staat een invoer van ruim 11.000 hl. in
1957. Dc afzet van buitenlands gedistil
leerd is dus vrijwel gelijk gebleven. Bij
de beschouwing van deze cijfers en van
de accijnsopbrengsten moet, aldus de
voorzitter niet vergeten worden, dat dc
laatste jaren voor de accijnsverhoging
de afzet van gedistilleerde dranken een,
zij het ook zeer licht, stijgende tendens
vertoonde, tengevolge van de accijnsver
hoging in deze ontwikkeling werd ge
stuit.
Indien men rekening houdt met een
jaarlijkse omzetstijging (o.m. door de
uitbreiding van de bevolking) met enke
le procenten, dan betekent dit dat de
teruggang in 1957 in feite nog groter is.
Ook bij vergelijking van de accijns-
opbrengsten zal men hiermede rekening
moeten houden en dan zou het wel eens
kunnen zijn. dat ondanks het feit, dat
ogenschijnlijk de schatkist in een be
paald jaar iets meer ontvangt dan vóór
de accijnsverhoging, dit slechts schijn is
omdat, indien deze niet had plaatsgevon
den, de schatkist ten gevolge van de
grotere omzet ook een dergelijk bedrag
zou hebben ontvangen.
(Van onze speciale verslaggever)
AMSTERDAM, vrijdag.
Stralend van geluk kroop het kleine mannetje met het wat kale, krappe
regenjasje uit het miniatuur-autootje.
Zijn gezicht was méér dan een open boekdeel; het was een complete
trialogie in prachtband met goud op snee: „Dit is nu echt een wagentje
voor mij om lekker met Mien zondags in te gaan toeren'Maar toch trok
ook een klein zorgenrimpeltje een lichte groef in het voorhoofd van
het mannetje: „Maar wat moet dat niet gaan kosten?" Even was er iets
van lichte twijfel te bespeuren op dat gezicht. Toen schudde het hoofd wat
zielig naar de verkoper, die zonder meer al begrepen had, dat het
mannetje heus geen klant in spé was. De verkoper was bepaald niet hoog
hartig, maar het mannetje kon er toch niets aan doen, dat een vluchtig
schaamrood over zijn stoppelige wangen gleed. Schaamrood, dat een oor
sprong vond in zijn slappe portefeuille.
Maar toen het mannetje de stand met de kleine autootjes op veilige
afstand achter zich had, kwam er toch weer iets van die gelukzalige
uitdrukking terug; hij had toch maar achter het stuur van een echte auto
gezeten.
i S
Te ontwikkelen uitbreidingen
of "nieuwe steden'
Idem; plaats naderaan te
duiden
industriecomplex
Bufferstroken tussen de
vV'. steden
p Te ontwikkelen recreatie-
gebieden;aard en omvang
nog te bepalen
Te ontwikkelen recreatie
gebieden; plaats nader
aan te duiden
De droom van het mannetje in de vale
krappe regenjas is ook de droom van
tienduizenden anderen.
Het legioen van de duizenden, dat in
de afgelopen dagen een bezoek heeft ge
bracht aan het grootse sprookjespaleis
dat RAI heet.
Een sympathieke droom van glanzende
auto's - chroom zacht zoemende mo
toren een sterke voet op een clastkch
gaspedaaleen gemanicuurde hand-
licht rustend op een soepel draaiend
stuur
De droom van een eigen auto.
De droom van 90 pet. van alle bezoe
kers van de Amsterdamse sprookjes
tuin
En als de bezoeker eenmaal goed on
dergedompeld is in zijn bedwelmende fan
tasie, speelt het geen rol meer, in wat
voor auto hij rondrijdt over de wegen,
die voeren naar het luchtkasteel van
het triomfantelijke bezit van de „eigen
auto". Hij begint met gelukkig te glim
lachen over de miniatuurtjes, die nèt
geen overdekte scooter, meer zijn, maar
al heel snel is hij over dit aarzelende
stadium heen. Hij kijkt geïnteresseerd
naar wagens, die een veelvoud van het
salaris kosten, dat hij in vijf jaar kan ver-
Doordat het aantal t.b.c.-patiënten de
laatste jaren sterk is afgenomen, staan
thans in het r.-k. sanatorium „Helioma
re" aan Wijk aan Zee 90 van de 220
bedden leeg. Er is daarom besloten het
sanatorium gedeeltelijk een andere be
stemming te geven en in te richten als
revalidatiecentrum. Eind januari is men
begonnen dc bestaande gebouwen te ver
nieuwen en uit te breiden, waarmee on
geveer een miljoen gulden is gemoeid.
De vernieuwingen en verbouwingen wor
den uitgevoerd onder leiding van archi
tect Lau Peters uit Amsterdam.
De geneesheer-directeur van het sana
torium, dokter J. H. Gerlach, is een van
de warme voorstanders van het plan om
het sanatorium gedeeltelijk als revalida.
tiecentrum in te richten. Om hem te as.
sisteren is een vrouwelijke reval.datie-
arts. mejuffrouw Le Grand, benoemd,
die voorlopig drie dagen per week haar
krachten aan „Heliomare' zal geven.
Voorts zal straks op iedere tien patiën
ten één heïlgymnast-masseur worden aan
gesteld.
Het nieuwe revalidatiecentrum zal on
dermeer bestemd zijn voor spastische
kinderen, reumalijders, mensen met am
putaties en kinderen met aangeboren ge
breken.
dienen. Spreekt prijzend tegen zijn vrouw
over een „aardige bekleding" in een bij
zonder luxueuze auto van dik twintig
mille en luistert naar de uiteenzetting
van een overijverige verkoper met 'n ge
zichtsuitdrukking, alsof hij het geld voor
wel tien van die wagentjes los in zijn
broekzak heeft zitten..
Maar dan is de droom pas volkomen:
De droom van rijkdom, weelde: hij
groeit uit boven zijn eigen alledaagsheid.
Verdwenen is de benauwde kantoorruim
te, waar hij in dikke boeken ellenlange
trieste cijferreeksen moet optellen, af
trekken en vermenigvuldigen, verdwenen
is de weeïge geur van rode kool, boen
was en goedkope sigaretten..
H(j voelt zich nu minsten» gelijk aan de
sjieke meneer van het kantoor aan de
overkant, die 's morgens met een non
chalante klap het portier van zfln auto
dichtgooit en met 'n waar bezitterstrek-
je zijn ajito-sleutel propellortje laat spe
len in zijn gehandschoende hand Hij
ziet zich in gedachten neerploffen in een
keurig gestoffeerde, draaiende bureau
stoel, minzaam de lieve, blonde secreta
resse groeten en peinzend de ijle rook
van zijn geurige sigaar nastaren
Nu is hij helemaal in de stemming: de
wierook van een lichte zelfoverschatting
hult hem in het liefelijke waas van ge
fortuneerdheid: met achteloosheid loopt
hij langs een grijs, crème en rood uitge
voerd pronkjuweel van 26.800; kijkt wel
even geboeid naar het goud-glanzende
projectiel, dat Golden Rocket heet en dat
meer lijkt op een maanraket in luxe uit
voering dan op een auto; heeft wel be
wondering voor de nieuwe DAF, maar
zoekt het toch echt meer in het betere
genre, waarvan de prijs zo om en nabij
de veertig mille ligt, of waarvan de ca
talogus vermeldt, dat de prijs alléén op
aanvrage wordt verstrekt.
In die momenten heeft de man geen ge
dachten meer over voor zijn vrouw, die,
moe, apathisch nd, meegesleurd wordt
langs al die weelde. Zij probeert dit te
rekenen, hoeveel pakjes koelhuiabotcr zij
zou kunnen kopen voor de aanschaffings
prijs van één zo'n auto. Zij probeert dit
haar man duideltik te maken, maar die
kijkt haar afwezig, in het ergste geval
wat meewarig aan.
Wat snapt de vrouw in dergelijke ogen
blikken van de zieletoestand van haar
echtgenoot? Met haar ingeboren nuchter
heid kan zij dit spel van hem niet vol-
gen..
Het spel van de mannen, dat is de RAI
Maar een spel, waarbij toch ergens,
om een heel klein hoekje misschien, het
standsverschil blijft gluren.. Waarom an
ders zagen wij twee „gemene" soldaten
vol bewondering staan kijken naar de
Goggomobll en een kapitein en een eerste
luitenant naar de Sportwagen Auto Union
(snelheid 150 km)
In dit standsverschil spelen ook de
auto's zelf een rolletje mee: wij zagen
een fraaie, gedegen automobiel, die heel
nuffig een klein cartonnen kaartje op
het portierraam voerde: „gesloten". Een
auto, alleen bestemd voor de échte dure
mannen, want kleine mannetjes in krap
pe, vale regenjassen durven, ondanks hun
droom, toch niet aan de verkoper van
dit soort auto's te vragen, het portier
open te maken..
De sprookjestuin voor alle mannetjes
met krappe, vale regenjassen, waarin
men ongestoord kan dromen.
Ongestoord en ongevaarlijk: want er
gens in alle achterhoofden blijft toch wel
het gevoel, dat men maar een spelletje
speelt.
Maar een meeslepend spel, heerlijk,
overrompelend, verrukkelijk.
Een spel, dat alleen mannen Kunnen
spelen
De kater komt later pas.
Als men bekèf van het geslenter langs
al die fonkelende luchtkastelen in een
miezerig motregentje op de tram moet
wachten.
De tram, die de moegespeelde mannen
weer terugbrengt naar de weeïge geur
van rode kool, boenwas en goedkope si
garetten
Een zwevende droom van glanzend lak en
glimmend chroomde droom van het
mannetje in de krappe, vale regenjas
