Communisten horen niet in
Indonesische regering
"Rebellen" willen zich tot
Verenigde Naties wenden
Tob niet
Bisschop van Prato door Florentijnse
rechtbank veroordeeld
Toen Algiers Frans werd
Uit alle
S55SS t' 1? 'Sttjttfcizï
Dr. Moh. Hatta:
D'
AMERICA'S BEST TOBACCOS
Anti-klericale pers heft juichtoon aan
bomaanval op
öu Hidden-Sumatra
Swt
^eedse prins niet
^^uldig bevonden
s Cea*beschuldigd-
^Misbruik in de
Verrassend vonnis, nadat O.M. vrijspraak had gevraagd
es? bt-U!S2
Hoger beroep
Passagiers van het
ontvoerde vliegtuig
komen vrij
MAANDAG 3 MAART 1958
PAGINA 3
.^eti O
Verbittering groter
SOVJET-UNIE
EISENHOWER IS LICHTE
BEROERTE VOLLEDIG
TE BOVEN
Grote gevolgen
Proces tegen Peyrefitte
door LOUIS BERTRAND
IP
te8erin S 011 juist, dat in Indonesië de communisten deel uitmaken van de
"Hi
egerijj
Xq*. ?rndat deze is gegrondvest op de erkenning van God en de
He p '®tische partij atheïstisch is. Wel is het juist, als de communisti-
oeötj 'J de oppositie vormt in de goede zin van het woord, teneinde
f, een correctie te kunnen vormen
op maatregelen van de
?%clj ol1Verhloemde veroordeling van de samenstelling der huidige Indo.
dj te ^.regering gaf oud vice-premier dr. Moh. Hatta zaterdagavond, toen
C|) Sein J°®Ja Voor studenten en vooraanstaande figuren sprak over „Islam
Dr j^euschap".
%8sinfta gaf de verzekering, dat hij naar wegen zoekt, waarlangs een
e1 oft, 5 ,za' kunnen worden gevonden voor de regionale vraagstukken
l^stelp'°men tot hereniging. »Ik ben van mening, dat de bestaande
jHfin llnSen kunnen worden opgelost. Belangrijk is hierbij, te voor.
1 buitenlandse elementen voordeel zullen kunnen trekken uit
H v0pOnale tegenstellingen", aldus dr. Hatta, die vandaag besprekingen
ren met Soekarno.
J* vefj°SS'ns 's echter op het ogenblik
Zaterdagavond deelde radio
Hlij dat de Indonesische lucht-
Tj. een bomaanval had gedaan
"'''Sta^'^koeloeh ten zuiden van de
V Pak;
b0'Sens <üt bericht lieten vliegtui-
H 11,611 op het plaatsje vallen, dat
H. d beschoten met machinegewe-
-
4<!ht eerboot werd tot zinken ge-
V°°rts werden vier gebouwen
alsmede een moskee.
c
w d® j^Uiuniqué van het commando
Xht esische luchtmacht bevestigt
H ri Van de luchtaanval, maar het
„a5IOliWen mogelijkheid, dat openbare
en woonhuizen zijn getroffen,
v/1 fle do bemanning der vliegtui-
te opdracht hadden alleen de
teh te raken"
Com A axvcii
'Se u' muniqué sprak overigens van
1 ftl'Dfl Trijnrwonton" 1 n V».za+ f?i/ltfolr
51," 27"°mbardementen:
v"e febru;
in het tijdvak
ari tot 1 maart, waardooi
"dingen naar Padang zijn ver-
Ml. a revolutionairen laten
r door dit alles niet intimide-
d#» tronbiffnvivirt nnff rtrfttnv r»n
SUjn;
tc,,'1 <!r,k, iraanse revolutionairen laten
1», "ter j-
«l
te? 6tal=°€pen van de tegenregering ge-
n verbittering nog groter ge-
de 'tdio Padang meldde gisteren,
°m aanvallen van de centrale
St.ï ondernomen met schepen en
tf«i01Sensr°f,pen' af 'e slaan.
61t teg „Straits Times" zou de cen-
?B8 overwegen, een vloot van
V° Ï6 tl. kustvaartuigen, die te Sin-
^1' ia boort, maar zich op het mo-
Randjong Pinang in de Riouw
""vinden, te vorderen, om op
t?®ó-sfpen troepen naar de kust van
bij?0o^,Pmatra over te brengen.
'6>de Tinggi vertoeven op het ogen.
Iq 'tiet s uit Atjeh om overleg te ple-
Aiders van de tegenregering.
•Vpi 0f j® de openbare mening nog ver-
men de .rebellen" zal volgen of
Se 00erders van de midden-Suma-
Kist.ps'andelingen te Singapore heb-
rea meegedeeld, dat de tegen-
®'e 0Verweegt het geschil met de
ekering aan de Verenigde Na-
Koramo
MOLUKSE
E
barop
22//»/
BA ND A
oenkoe
V.PELT 58224
BORNEO
SS' Ui?r,nadotte, de 46-jarige neef van
,*ii aig vs aaf Adolf van Zweden, si niet
van
Ste-
1^ w
i®'0ef e.Vonden aan medeplichtigheid
lO'i w. K van ernstige aard waar-
Wje ase zakenman Bertil Gutcn-
'Hle'eMeveneens afpersing ten laste
i b, s«> is veroordeeld tot achttien
t't uj.gcvangenisstraf.
sPraak is zaterdag gedaan in
iNik8 o» tel van een zaak tegen Gu-
bVS e beschuldiging van fraude, af-
Verduistering, waarbij geld he
il» ®lkn Van een 76"jarigc dame
v mst, mejuffrouw Florence
:^a°mer,die ln oktober in behandeling
bNh» Wordt voortgezet, waarbij
""uldigingen tegen Gutenberg
befZuH€n worden. Prins Carl is
M °kken. De aanklacht tegen
A Hg-Was. dat hij niets van belang
lA Hjuf toen Gutenberg, speculerend
bkMttvC® ti» °uw Stephens genegenheid
'ns, haar verteld had, dat hij
^oc>r 6611 bankroet stond en
0ü®r n betrokken zou worden om-
'JS geld schuldig was.
'"s te redden, zo had de open-
ij? Hs t. ger gezegd, had mejuffrouw
C-OtfHn e Promessen getekend voor
'JL H S Van aoc nnn f»nrtn.>nnr
sijldg3" 435-000 kronen (ongeveer
t h~"J' Zowel prins Carl als
®iJn en verklaard niet schul-
v'k ^van Ss^sc^le kranten van gisteren
v' j011 gedaan op het drankmis-
Sovjet-Unie. waaraan de
i m ongelukken en 70 procent
fj Net S?fden in dit land te wüten zou
V^t tevfeSeringsblad Izvestia schreef
V' tilms en toneelstukken al-
kr verheerlijkt en dat de tele-
Ha antenfoto's te vaak gezinnen
de drankfles op tafel staat.
ties voor te leggen. Dezelfde woordvoer
ders hadden zaterdag reeds gezegd, dat de
minister van defensie van de tegenre
gering, Simbolon, zich wellicht deze
maand naar Manilla zal begeven als
waarnemer op de bijeenkomst van de
Zuidoostaziatlsche Verdragsorganisatie
(ZOAVO).
Gisteren zijn Loebis, Ventje Soemoeal
die zaterdag met nog drie andere of
ficieren van Celebes door het legerhoofd
kwartier te Djakarta oneervol uit de mi
litaire dienst is ontslagen majoor Pan-
touw en Des Alwi reeds hierheen ver
trokken.
„Soekarno een dictator
De leider van de revolutionaire rege
ring, Sjafroeddin Prawiranegara, ver
klaarde zaterdag in een toespraak tot
studenten, die later door radio Padang
werd uitgezonden, dat Soekarno een
dictator is, die geen verantwoordelijk
heid wenst te dragen. „Indien men de
centrale regering vergelijkt met de re
volutionaire, dan ziet metj dat de laatste
zich nauwkeuriger aan de grondwet
houdt. De opstandige regering is de waar.
lijke regering van Indonesië". f
Zondagavond kreeg de president het
voor dezelfde radio Padang nog harder
te verduren. Toen vertelde kolonel
Dja-mbek, de minister van binnenlandse
van de tegenregering nl„ dat de In
donesische communisten president Soe
karno en premier Djoeanda in hun
macht hebben „omdat zij over bewijzen
van hun misdragingen beschikken".
Soekarno zou volgens hem door deze
papieren gedwongen zijn geweest tegen
de grondwet in te gaan, omdat de com
munisten anders de inhoud ervan open
baar zouden hebben gemaakt.
Arrestaties in Djakarta
In Djakarta is het nog steedK onrustig.
Zaterdag hebben de militaire autoritei
ten als gevolg van de veiligheidsmaatre
gelen, een aantal personen in hechtenis
genomen. Men weigerde echter te zeggen,
of deze arrestaties verband hielden met
het werpen van een handgranaat donder
dagavond jl. in het Capitoltheater. Ook
heeft het militair commando vrijdag een
onderzoek laten instellen in het hoofd
kwartier van de Islamietisehe partij
Masjoemi en de archieven doorzocht.
Huizen in de omgeving van het gebouw
werden eveneens aan een onderzoek on
derworpen.
Het parlementslid prof. dr. Mohammad
Yamin, die dezer dagen van een bezoek
aan China in Djakarta Is teruggekeerd,
heeft verklaard, dat van Singapore en
Hongkong uit buitenlandse subversieve
activiteiten tegen Indonesië worden ge
voerd.
Radio Padang heeft zaterdagavond het
bericht, dat troepen der Indonesische re
gering Gorontalo in Noord-Celebes heb
ben bezet, tegengesproken.
Volgens radio Padang is radio Menado
(dat verleden week door vliegtuigen van
de centrale regering werd gebombardeerd,
evenals de stad zelf) weer in de lucht.
Suikerrantsoenering
te Padang
De burgemeester van Pandang heeft
zondag bekend gemaakt, dat in de stad
rantsoenering op het gebruik van suiker
is ingesteld om de stijging van de suiker
prijs onder controle te kunnen houden.
Rantsoenering van het rijstverbruik was
niet in overweging, daar de prijs van de
rijst in midden-Sumatra op het ogenblik
lager is dan in de gewesten, die onder
zeggenschap van de centrale regering
staan.
Eisenhowers dokters hebben zaterdag
medegedeeld, dat de president volledig
hersteld is van de lichte beroerte, die hjj
in november van Het vorig jaar heeft
gehad. Men heeft niets kunnen constate
ren waaruit blijkt- dat zijn centraal
zenuwstelsel enig letsel heeft gekregen,
aldus de verklaring van drie neurolo
gen, die de president hadden onderzocht.
Op de vraag van verslaggevers of een
en ander betekende, dat Eisenhowers
weer volledig hersteld is en niet alleen de
gevolgen van de aanval in november te
bo ren is gekomen, antwoordde Eisenho
wers perschef Hagerty; „Ik geloof, lat
ik uw vraag bevest-' .id moet beant
woorden. De president volgt echter nog
bepaalde gedragslijnen vanwege de hart
aanval die hij heeft gehad. H. betreft hier
o.m. een vetarm dieet, een dagelijks rust
periode en het inemen van middelen die
het stollen van het bloed moeten tegen
gaan."
bacco-»
Qm«"c0
Chicago
Wanneer een rat zelfs een eigen
De rat, waarover we het hier hebben,
heet Rudolf voor de bekenden, maar
hij is geen huisrat, doch met uw wei-
Een volkomen uit het lood geslagen
volgens ons, krankzinnige jonge
iteurbokser, werd gearresteerd we
gens moord. Na zijn aanhouding zei
deze achttienjarige knaap: „Er is niets
zo sensationeel als het doden van iemand
nemen - een vliegtuigcat. Inderdaad, hrek^VvT^ w w? /ibben te
deze rat besloot een lijntoestel van een wLif j a mensen
Amerikaanse luchtvaartmaatschappij tot Jf- dat deze knaap
zijn home te kiezen. Met het gevolg, °vervalle\eia z€s'
dat Rudolf er in slaagde het toestel t ,,°Z fTsT n
twee dagen aan de grond te houden. niets met' boksen tef maken heéftDe
rerhoSoiVesrteaekfaom et
rltTrC™? ^t°Hde"het G0€d: er 18 natuurlijk verschil, maar
opduiken. Enfin, men grondde het toe generaliseren is nnk een srevaar
stel en zou Rudolf even vangen. Dat o i eren 18 ooK €€n gevaar
duurde twee dagen, want wel pikte hij Chicago
de stukjes kaas uit de kombuis, maar
vermeed zorgvuldig die hompjes, waar Y^en moord verhaal, maar alleen maar
rattengif op zat. Toen probeerde men i1 plichtsverzuim van een postbode,
het met ratte vallen. Men zette er drie: auto van deze man vond men
een met een heerlijk blaadje sla, een er dan V;J 'duizend brieven, die nooit
met een stukje kreeft en een zomaar ~fzorf?, waren. De verklaring: „Als het
met een stukje ordinaire appel. Rudolf '"H"Jd was, ging ik naar huis en be-
koos, gelijk Eva, de apnel en verloor z gdede ove"gebleven brieven niet
zijn vrijheid. Maar het vliegtuig koos at werd °P d€ duur een hele
het luchtruim. stapel.
Swansea (Engeland)
Moskou
Schoorsteenveger wordt een gemeen-
tebetrekking in deze plaats. De raad
Vroeger was m Amerika alles het besloot een dergelijke functie in te
mooiste, het grootste en het duurste, stellen, daar de inwoners er over klaag-
Tegenwoordig hebben we dat in Rus- den, dat een schoorsteenveger praktisch
land. In Moskou heeft men 'n nieuwe bio- njet te krijgen was I.r :er dan 12 000
scoop geopend en twaalfhonderd mensen huurders van gemeentewoningen hadden
waren er bij tegenwoordig (kunnen we er over geklaagd, dat ze de verplichte
overigens in het Rotterdamse Scala óók jaarlijkse schoorsteenbeurt niet hadden
bergen). De film heette „Hoe wijd is kunnen laten doen, omdat er niemand
mijn land". Het doek was óók wijd, te krijgen was.
namelijk 27 meter breed en 9 meter TT 7
hoog. Dat lijkt ons zo'n doek, waarbij Hollywood
het lijkt, alsof je bij een tenniswedstrijd TT
zit. U weet wel: hoofden links hoofden moet het maar niet al te ernstig
rechts. Opdat het geachte publiek verder nel?en en vooral de H.H. Psychiaters
niets van het gesprokene zal missen, Selieven het volgende maar weg te
heeft men overal verscholen in de hele er is een geheel nieuwe shock
zaal 120 luidsprekers gemonteerd. behandeling voor bepaalde patiënten ont
dekt, die uitstekend werkt. De behan-
c j c; delende geneesheer stuurt de rekening
jerajewo Joego-jlavie) namelijk vóór de behandeling een aan
vang neemt.
Op de leeftijd van 120 jaar stierf hier Fresno (California)
Hadji Hamid Gandura, de oudste in-
woner van Joegoslavië. Gandura werd Oók een soort onwillekeurige shock
geboren in de heilige 6tad der Moham- behandeling: terwijl hfi aan het werk
medanen, namelijk Mekka in Arabië. was, werd John Emberton door een
Hij droeg de titel Hadji (die alleen stuk rots aan het hoofd getroffen. Toen
Mekkagangers mogen dragen) met ere, hij weer bijkwam, juichte hij: zijn
want in zijn lange leven had hij nog rechteroog, dat 37 jaar blind was ge-
dertig keer het graf van de p.rofeet be- weest, bleek het gezicht teruggekregen
zocht. te'hebben.
(Van onze correspondent
ROME, zondag.
Gisteravond om half tien heeft de rechtbank te Florence na vijf uur
overleg in raadkamer de bisschop van Prato, mgr. Pietro Fiordelli,
schuldig verklaard aan de hem tenlastegelegde „diffamazione" (belediging
e.q. smaad) van een jong te Prato wonend jaar. Men herinnert zich het
geval, waarover in de laatste maanden herhaaldelijk is geschreven en
waarvoor wij vorige week nog de aandacht van onze lezers vroegen. De
bisschop van het (sterk communistische) Prato had in 1956 het jonge
paar in een herderlijk schrijven veroordeeld, omdat het geweigerd had
kerkelijk te huwen; in dit schrijven, dat in de parochiekerk van de vrouw
werd voorgelezen door de pastoor, duidde de bisschop beiden letterlijk als
„publieke zondaars" aan en sprak hij van „het zogenaamde burgerlijke
huwelijk, dat absoluut geen huwelijk is, doch slechts het begin van een
aanstootgevend concubinaat". Het betrokken tweetal diende een klacht in.
De zaak kwam voor de rechtbank, welke thans dus de bisschop (die
weigerde te verschijnen) wegens belediging heeft veroordeeld. (De pastoor
werd vrijgesproken).
Het vonnis is min of meer „symbolisch"; n.l. een voorwaardelijke ver
oordeling tot een boete van 40.000 lires (240 gulden ongeveer) met een
proeftijd van vijf jaar. Van het vonnis zal geen aantekening in het straf,
register worden gemaakt. Wel moet de bisschop de proceskosten alsmede
een schadevergoeding aan het paar betalen.
In katholieke kringen is men door
het vonnis verrast. In zijn requisitoir
had de officier afgelopen week immers
vrijspraak geëist. Hoewel het 't optre
den van de bisschop afkeurde, was het
O.M. van mening, dat de bisschop, blij
vend binnen de kring van zijn herder
lijke bevoegdheden, geen strafbare daad
had verricht. Desondanks veroordeelde
de rechtbank de prelaat. Diens advoca
ten hebben inmiddels bekend gemaakt,
dat zij maandagmorgen hoger beroep
zullen aantekenen.
We hebben er al eerder op gewezen,
dat elke uitspraak in dit opzienbarende
en betreurenswaardige proces grote'ge
volgen zou hebben. In geval van vrij
spraak zouden de anti-klericale kringen,
die op het ogenblik een complete cam
pagne tegen de Kerk aan het voeren
zijn, heftig protesteren in geval van
een veroordeling, zoals nu het vonnis is
uitgevallen, zouden de kerkelijke instan
ties zich gekrenkt en in hun rechten
aangetast achten. Reeds nu hebben tal
van Italiaanse kerkelijke gezagsdragers
bitter gereageerd en heeft bv. kardinaal
Lercaro, aartsbisschop van Bologna
opdracht gegeven tot Palmzondag alle
kerken in zijn diocees met rouwfloers te
bekleden en iedere avond de kerkklok te
luiden in verband met de „onverdraag
lijke en parodoxale positie waarin de
vrijheid en waardigheid van de Italiaan
se Kerk zijn gebracht".
een probleem van de eerste orde in zich
sluit nog geen definitief antwoord ge
geven,
Het burgerlijke huwelijk
Het geval van Prato raakte ook aan
een ander moeilijk probleem: het eeu
wige (meestal latente) conflict tussen
Kerk en Staat inzake het burgerlijke
huwelijk, dat op zich genomen door tal
van pausen bij herhaling als „geen hu
welijk". als concubinaat zelfs is gedefi
nieerd. De bisschop sprak in zijn schrij
ven over „het zogenaamde burgerlijke
huwelijk". De anti-klegicale pers
schreeuwde onmiddellijk van een „aan
slag op een der grondpijlers van de bur
gerlijke samenleving". Daar kan men
rustig aan voorbijgaan, maar de moei
lijkheid van het geval wordt wel gete
kend door het feit, dat beslist niet-anti-
klericale bladen zich destijds afvroegen
of de bisschop niet wat onvoorzichtig
was geweest met de door hem gebezigde
terminologie, omdat het toch om een
belangrijk fundament van het juridisch
bestel van de staat ging.
Met dit facet van de zaak heeft de
rechtbank zich niet bezig gehouden.
Zij behandelde alleen de vraag, of de
bisschop het echtpaar in kwestie had
beledigd door over „concubinaat" en
„publieke zondaars" te spreken. Het
O.M. bleek van mening dat dit niet
het geval was, doch dat er hoogstens
sprake was van onvoorzichtig en in
opportuun optreden. Het standpunt
van het O.M. was zeer redelijk. In de
Codex is publieke zondaar" een nor
male term en ontelbare Italianen, die
een buitenechtelijke of anderszins on
wettige verhouding hebben, worden
zelfs in officiële stukken als „concubi
nes" aangeduid, bv. in een testament,
waarin een onwettig kind een erfdeel
krijgt. Het gebruik van woorden als
„publieke zondaar" en „concubinaat"
werd nimmer aanleiding tot een aan
klacht en vervolging wegens beledi
ging. In dat geval echter achtte de
rechtbank het oogmerk om de beledi
ging wel aanwezig en het beledigende
karakter van de gewraakte woorden
bewezen. (Een zonderling feit blijkt
intussen, dat het echtpaar in kwestie
aan de ene kant ostentatief toonde zich
niets aan de Kerk gelegen te laten lig-
gen^doch tegelijkertijd een herderlijk
schrijven aangreep om een klacht we
gens belediging in te dienen. Niet on
vermeld mag ook bliiven, dat de
vrouw het kind, dat enkele maanden
geleden werd geboren, in het geheim
heeft laten dopen en dat zij zelfs de
zegen heeft gevraagd van de priester,
die in de kliniek de doopplechtigheid
verrichtte).
Politieke achtergrond
Uit de ganse achtergrond uit bij
komstigheden en uit de gehele sfeer van
communistisch gewroet in Prato blijkt
echter, dat dit proces voor maar weini
gen een zuiver juridische aangelegen
heid is. Voor de overgrote meerderheid
der Italianen gaat het om een zuiver po
litieke zaak. De overdreven juichtonen
in de anti-klericale en anti-katholieke
bladen over de veroordeling van de bis
schop leveren hiervan het overtuigend
bewijs. Op een ogenblik, waarop een
grootscheepse campagne tegen de Kerk
wordt gevoerd en op een moment,
waarop het land zich aan de vooravond
van een uiterst kritieke verkiezingscam
pagne bevindt, betekent dit proces (dat
nog een lange nasleep zal hebben!) een
bijzonder onwelkome gebeurtenis, die de
toch al zo grote verwarring verdeeld
heid en opwinding in het land nog gro
ter zal maken. Dat de „zaak van Prato"
op elke denkbare wijze tijdens de ver
kiezingscampagne zal worden uitgebuit,
is aan geen twijfel onderhevig. Zij zal
ook aanleiding geven tot heftige pole
mieken. Op het ogenblik evenwel heerst
er bittere teleurstelling en veront
waardiging en bezorgdheid onder de
katholieken, terwijl de anti-klericalen
op dolzinnige wijze spreken over de
„onafhankelijkheid van de staat", die
nu gered" is en over de „nederlaag van
de Kerk".
Reuter en AFt> melden nog:
De Franse schrijver en journalist
Roger Peyrefitte zal terecht moeten
staan. Hij wordt ervan beschuldigd,
dat hij de Paus in een artikel, gepu
bliceerd in een Romeins blad, aan de
verachting van het publiek heeft prijs
gegeven (belediging van een buiten
lands staatshoofd). Volgens het Itali
aanse strafrecht is Peyrefitte. die in
Frankrijk verblijft, niet verplicht voor
de rechtbank te verschijnen. Hij kan
worden veroordeeld tot een gevange
nisstraf variërend van 1 tot 3 jaar.
Radio Pjongjang heeft dit week
einde omgeroepen dat de Noordkoreaanse
regering „uit menselijke overwegingen"
bereid is de passagiers van het Zuidko-
reaanse vliegtuig, dat 16 februari jl. in
Noord-Korea is geland, op vrije voeten
te stellen. Het door een Amerikaan be
stuurde vliegtuig was. als gemeld door
zich aan boord bevindende communistische
agenten gedwongen in Noord-Korea te
landen. In het toestel bevonden zich o.m.
kolonel Kimki Wan, hoofd van de Zuid-
koreaanse voorlichtingsdienst, luit.-kolo-
nel Howard McClellan van de Amerikaan
se luchtmacht en een Duits echtpaar.
Volgens Radio-Pjongjang is de Noordko
reaanse regering bereid „alle Koreaanse
passagiers, die naar Zuid-Korea wensen
terug te gaan ter beschikking van „offi
ciële vertegenwoordigers van het Interna
tionale en het Zuidkoreaanse Rode Kruis"
te stellen. Over het tijdstip, waarop de
Amerikaanse en Duitse passagiers zullen
worden vrijgelaten, zal met de Amerikaan
se en Duitse vertegenwoordigers worden
onderhandeld.
WINDSTREKEN
New York
Gecompliceerd
Juridisch al was de gehele affaire
zeer gecompliceerd. Voor een niet-jurist
is het zeer moeilijk een enigszins be
hoorlijk inzicht in de juridische compli
caties van dit geval te krijgen. De zaak,
die aan de grondbeginselen van de ver
houding tussen Kerk en Staat in Italië
raakt, gaat ver uit boven het op zich
zelf nogal onbeduidende geval van het
echtpaar van Prato en hun conflict met
de bisschop. Daarom kan hier van een
historisch proces gesproken worden.
(Het was voor de eerste maal sedert het
concordaat tussen Italië en de H. Stoel
werd gesloten, dat een bissChop voor de
rechter werd gedaagd).
De bisschop van Prato zelf heeft dui
delijk gemaakt, dat en waaróm hij de
rechtbank onbevoegd achtte om te oor
delen over daden, die hij in zijn func
tie als zieleherder heeft verricht. Dit
standpunt, door de hoogste kerkelijke
autoriteiten gedeeld, is echter nogal om
streden. zelfs in katholieke deskundige
kring. Er zijn katholieke rechtsgeleer
den, die menen dat de rechtbank be
paald wel competent was op grond van
de Italiaanse wet. daargelaten of deze
wet niet ernstige kritiek verdient.
Rechtbank en O.M. oordeelden in deze
laatste zin, maar daarmee is op de vraag
ivan de competentie een vraag, die
ROMAN UIT HET REVOLUTIEJAAR 1830
in een strikt historische omlijsting.
(van de Académie Frangaise)
Nederlands van F. J. Wahlen
53).
Dat is niets om te lachen! zei Messaoud bit
ter. En zonder meer begon hij de generaal aan
te tonen, dat hier geen sprake was van een vluch
tig liefdesavontuur, van een onbelangrijke „galan
terie", maar van een diep gevoelen, van iets dat
werkelijk voor hem vitale betekenis had. Hij ver
telde over zijn jeugd en die van Khadidja, over
hun gemeenschappelijke opvoeding bij Mamma
Nefissa, over de in hem levende droom en zijn
begeerte om haar te trouwen.
Begrijp je, zij is mijn verloofde! zei hij. Mor
gen zal zij mijn vrouw zijn. Dat is ze al in mijn
hart.. Uw zoon had óók een verloofde, heeft hij
mij verteld en met hoeveel zielepijn dacht hij
niet aan haar, die hij daarginds, zó ver weg van
hem, had achtergelaten, terwijl hij hier in doods
strijd lag. Bedenk eens, wat voor hèm die schei
ding is geweest! Welnu, in herinnering aan je
zoon laat mij nu niet lijden door een smart
zoals de zijne. Vooral moet je geen deelgenoot
worden aan zo'n schande, moet je geen mede
plichtige in een kwade daad zijn, door een onge
lukkig schepsel aan haar tiran uit te leveren
een jonge vrouw, die mijn verloofde is, aan een
afschuwelijke grijsaard die ze veracht..
Je ontroert me, zei de Bourmont. En dat zie
je ook wel! Je raakt aan de heiligste gevoelens.
Ik ben het van harte met je eens, juist als
mijn onvergetelijke zoon, die van jou hield, het
hartelijk eens zou zijn met jou. Ik ben er zeker
van dat hij, als hij nog leefde, volkomen aan
jouw zijde zou staan! Maar denk nu óók eens aan
de plichten van mijn beroep, aan de verplichtingen
van een opperbevelhebber als vertegenwoordiger
van de koning en zijn land! Frankrijks woord werd
gegeven! Frankrijks handtekening werd door mij
onder een akte-van-capitulatie geplaatst! Ik mag
aan mijn verbintenis niet te kort doen, de goede
trouw niet verraden!
Met ongerechtigheid is goeder trouw onver
enigbaar!
En nu vergat de jongeman alle voorzichtigheid,
niets meer ontziende, hoewel hij zich dat wèl voor
genomen had en hij begon een heftig requisitoir
tegen de Dey.
Je hebt het daarstraks over vrouwenschaken
gehad.. Maar het is Hussein, die mijn vrouw ge
stolen heeft! Die oude bok heeft mij mijn ver
loofde ontnomen ga je nu zijn monsterachtige
eigenzinnigheid eerbiedigen onder voorwendsel, dat
Frankrijks woord werd gegeven? Ga je hem terug
geven wat hij gestolen heeft? Geloof me, maar
een dergelijke manier van doen zal je zeker niet
met onze inlandse stamhoofden verzoenen! Hoe
zou je hen onder je vaandels kunnen brengen, als
je op die manier hun getrouwheid beloont!
Dit argument sloeg in bij de Bourmont. Plotse
ling ongerust geworden over Messaouds stem
ming, begon hij op een toon van hartelijkheid en
confidentie:
Vraag mij wat anders!.. Vraag mij iets, dat
met mijn eer en de eer van mijn land overeen te
brengen is!
Ik vraag je iets redelijks en rechtvaardigs,
antwoordde Messaoud. Je verschuilt je achter
Frankrijk. En men zegt toch, dat Frankrijk een
edelmoedige, een humane en vredelievende natie
ls.. Onder voorwendsel van je overeenkomst óók
naar de letter na te komen, ga je nu aan de wreed
heid van een wellustige grijsaard een ongelukkige
overleveren, die géén ander kwaad bedreven heeft,
dan aan haar éérste liefde getrouw te blijven
Is het je dan onbekend, welk lot haar te wachten
staat? Weet je niet, met welk een afgrijselijke
dood het gewoonterecht der Moslems een over
spelige vrouw straft? Achter Husseins wraak zijn
er nog anderen die op haar, de voormalige favo
riete, loeren met vrouwelijke wraakgevoelens en
nog onverzoenbaarder zullen zijn. Zal je die haar
gang laten gaan? Ga je jegoedkeuring hechten aan
die geraffineerde martelingen, die zij tegen haar
zullen bedenken? Dat zou een laagheid zijn.
Pas op je woorden, verzoek ik je! zei de
generaal op gebiedende toon. Vergeet niet tegen
wie je spreekt!
Maar Messaoud kon zich niet meer inhouden.
Opnieuw werd hij overweldigd door vlagen van
opstandigheid en toorn, zoals die hem bij Khadidja
overrompeld hadden. Hij antwoordde nu met bra
voure, zo niet brutaliteit:
Neen! Ik vergeet niet tot wie ik spreek! Ik
weet, dat ik tot een Fransman spreekl En ik weet
ook dat die vrouw die de mijne is een Fran-
caise is, want ze is in jouw land geboren! Haar
moeder behoorde tot uw volk, haar vader was
Frans geworden, nadat hij al zolang te Marseille
gewoond had. Bijgevolg ben je haar bescherming
verplicht. Je kunt haar niet zonder meer overle
veren aan de wreedheid van die ouwe, aan de
perfide oogmerken zijner raadslieden.
Je overdrijft! zei de Bourmont quasi vriend
schappelijk. Geloof je serieus, dat ze dodelijk ge
vaar loopt en ik weet niet welke afgrijselijkheden,
als ze Hussein in handen valt?
Messaoud barstte uit in een sardonisch gelach,
bijna dat van een krankzinnige:
Men ziet wel, dat je onze mensen niet kent!
zei hij tandenknarsend. En dan nog wét
voor belang is er voor jou aan verbonden, zo'n
onbekwame oude, die onttroonde soeverein, zó te
ontzien? Het is aan mij aan mij die nog jong
is, krachtig, werkzaam en moedig, aan mij, die
je rechterarm kan worden, zouden je gunsten be
wezen moeten worden! Wil je hier, bij ons een
zelfde wrok opwekken en haatgevoelens, ais wij
tegenover de Turken hebben?Wil je alle andere
vazallen van het regentschap ontmoedigen in hun
voornemen jouw land te dienen?
"7 fj welwillendheid zwaar op de proef
gesteld, zei de Bourmont op verwijtende toon en
gestreng. Alle inschikkelijkheid, die men maar aan
fknsehadSgEnan7elfe ZOalS 'iij kUnt bewiIzen. heb
H„ it nu nog' wanneer ik probeer
last£ te iavV°0rwen?.sel te ontnemen om het mij
lastig te maken en zijn vertrek uit te stellen, dan
JLftl umaar om jou des te eerder deze
gezegsoverdracht mogelijk te maken, die ik even
zeer wens als jij!
(Wordt vervolgd)
