Politie
de
beschermde" start van
Isotoop
Tweede Amerikaanse kunst
maan draait om de aarde
TWEE STRAALJAGERS IN
IJSSELMEER GESTORT
K.LM.-vliegers
verklaren:
Dagblad voor Schiedam en omstreken
Zakenman verdween
Schuld van drie ton
DOOR EEN BREUK IN DE RAILS
Voor het eerst naar Brussel
De bevolking van
Nederland
Beide vliegers om het leven gekomen
Verkleumde vogels
Politie-escorte was
louter propaganda
Leve de KLM, stop
DINSDAG 18 MAART
Er draait weer een Amerikaanse
kunstmaan in de ruimte
Waarschijnlijk naar België de wijk genomen
Bespreking Suurhoff-
Algera-Aler
RICF*-
(Van onze speciale verslaggever).
SCHIPHOL, maandagavond
ONDANKS HET FEIT, dat de stakende piloten van de K.L.M. van
daag by hun standpunt en daardoor öp de begane grond zijn gebleven,
is er even over vijven vanmiddag, toch een tcstel van de K.L.M.
opgestegen, de „Isotoop"', die was gecharterd voor een vlucht van
Londen naar het Midden-Oosten. Het was het enige toestel van de
K.L.M., dat deze middag op Schiphol startte, gadegeslagen door
honderden belangstellenden en „beschermd" door verscheidene politie
mannen's Avonds om 23.05 vertrok de „Rode Zee" naar New York,
maar hiervoor was de belangstelling nihil.
öe Amerikaanse marine heefl gisteren, zoals wij nog in een deel van
°nze oplage meldden, met succes een kunstmaan gelanceerd. Hiervoor
^erd gebruik gemaakt van een Vanguard-raket. President Eisenhower
heeft twee en een half uur na het afschieten van de raket, persoonlijk
het succes van de marine wereldkundig gemaakt. De lancering ge
schiedde vanaf het proef terrein te Cape Canaveral. Er heerste grote
vfeugde in het kamp van de Amerikaanse marine, want, zoals man
^eet, waren twee vorige pogingen om een kunstmaan te lanceren rr.ei
Vanguard-raketten mislukt.
öe tweede Amerikaanse aardsatelliet heet Beta 1958. de naam die de
functionarissen van het internationaal geofysisch jaar er aan gegeven
hebben. De eerste Amerikaanse kunstmaan, de Explorer, die door het
leger werd gelanceerd, heet in deze kringen Alpha 1958.'
HET WEER
VOOR MORGEN
W.'V,
AANHOUDEND KOUD
Geen passagiers
Bewaking
Sprint....
Rust
Nieuwe leden
Propaganda
Impasse
Over vlieger-salarissen
sS' S:
'n vitomihenleklcernij:
Jonge SPINAZIE (uit blik)
met plakjes rookworst.
Onder bewaking gaan de piloten aan boord. Het zijn gezagvoerder Houba
eerste piloot Deknagel
Dure dag voor de K.L.M.
Marine-raket doet het
Tien minuten na' het afschieten van
?e Vanguardraket was de Beta 1958 in
?aar baan. Deze kunstmaan, die d
President Eisenhower een „klein proef
jjPparaat" werd genoemd, is bolvormig
h heeft een doorsnede van 16 cm. Het
«®wicht bedraagt ongeveer anderhalve
ri'ogram. De Beta 1958 heeft twee zen-
aan boord. De ene zender ,die op
atterijen werkt heeft een levensduur vén
ongeveer twee weken. De andere werkt
vf zonne-energie en zal misschien wel
jhjven zenden zolang de satelliet bestaat.
e zenders verstrekken o.a. gegevens
ver de hitte van de zon en de tem
peratuur van de kosmische ruimte.
t>e directeur van het Vanguard-pro.iect,
5r' John Hagen, heeft medegedeeld, dat
baan van de kunstmaan maximaal
■"00 km en minimaal 640 km van de
jjarde verwilderd is. De Beta 1958 heeft
,*h snelheid van 29.000 tot 30.500 km per
uUr tie omlooptijd bedraagt 135 minu-
en- De baan van deze kunstmaan maakt
®en hoek van 33 graden met de evenaar,
aardoor zij in Europa, met uitzondering
aa het zuiden van de Sovjet-Unie niet
te zien zijn. Volyg ;ns dr. Hagen heeft
Beta 1958 een levensduur van vijf tol
jaar. De kunstmaan wordt in haar
aan gevo.gd door de derde trap van de
aKet, die 1,20 m. lang is en een door-
A- XV
snede heeft van ongeveer 50 cen
timeter. Dit stuk zal van de aarde» af
door te zien zijn, aldus dr. Hagen
rnof- 4=1
HÜ deelde voorts mede, dat „zeer spoe
dig een poging zal worden onderno
men om een volledig ver instrumenten
voorziene Vanguard-satelliet met een to
taal gewicht van 9.7 kg te lanceren. Dr.
Xifc
^hliele verspreid voorkomende sneeuw-
,ü'en, maar ook opklaringen. Zwakke
ot matige wind. in hoofdzaak tussen
®ord en oost. Aanhoudend koud weer
in de nacht lichte vorst.
j^ensdag 19 maart: zon op 6.47, onder 18.50;
aa» op 6.08, onder 18.13.
Hagen zei ook nog, dat tijdens het lopend
geofysisch jaar nog zeven pogingen zullen
worden gedaan om volledig uitgeruste
Amerikaanse satellieten het luchtruim in
te zenden.
Hij achtte het niet uitgesloten, dat over
een jaar een satelliet zal worden gelan
ceerd, die rond de maan zal cirkelen.
Een dergelijke satelliet zou belangrijke
wetenschappelijke gegevens kunnen ver
schaffen.
Op het ogenblik is de aarde dus drie
kunstmanen rijk: de Russische Spoet
nik 2, de Explorer van het Amerikaan
se leger en de Beta 1958 van de Ameri
kaanse marine.
Verschillende radiostations hebben
reeds de signalen van de jongste kunst
maan opgevangen.
Volgens opgave van het C.B.S. bedroeg
het aantal huwelijken in Nederland in
januari jl. 5.349 tegen 5.238 in januari
1957 het aantal levendgeborenen bedroeg
19 773 (v.j 18.918) en het aantal overle
denen 8 442 (v.j. 7.754). Het aantal Immi
granten bedroeg ;n januari jl. 8.328 te
gen vorig 1aar 3 550 en het aantal emi
granten 4.673 tegen vorig laar 6 362.
Op 1 februari jl. telde Nederland
11.110.357 inwoners.
Twee F 84 F „Thunderstreak"-straalja-
gers van het 315 squadron van de Konink
lijke Luchtmacht zijn gisterenmiddag in
het Ilsselmeer gestort. De beide vlie
gers. de 27-jarige tweede-luitenant-vlieger
R. ^P. Roefcirt uit Veldhoven en de 25-
jarigc tweede-luitenant-vlieger J. C. Zon
hoven uit Eindhoven, zijn om het leven
gekomen.
Omtrent de toedracht van het ongeval
was vanmorgen nog niet veel bekend,
's Middags waren de toestellen met nog
een ander van hun basis, het vliegveld
Eindhoven, vertrokken voor schietoefenin
gen naar de Vliehors. Alleen het toestel
van de vliegcommandant keerde op de
basis terug. Men vermoedt, dat de bei
de straaljagers tussen Enkhuizen en Vo-
lendam met elkaar in botsing zijn
gekomen en daar neergestort.
Omstreeks tien voor half drie werd
door een arts uit Edam boven het IJs-
selmeer in noordelijke richting een zuil
van vlammen gezien, die een rookpluim
achterliet, terwijl zij met een boog naar
beneden kwam. De medicus, dr. L. van
Bommen, schatte, dat hij de vrij grote
De Amsterdamse luchthaven zag er
een beetje verdrietig uit op deze eerste
stakingsdag. Ginds, bij de hangars, hok
ten de grote, zilveren toestellen van on
ze Koninklijke Nederlandse Luchtvaart
maatschappij als verkleumde vogeltjes
in de zonnige winterlucht bijeen. Och ja,
zo heel af en toe vertrok er nog wel
een machine vanaf de startbanen, maar
die droeg dan niet de kleuren van Ne
derland. De luïdsprekerstem, die op an
dere dagen tot in alle hoeken en gaten
zakelijk vertrek en aankomst van de toe
stellen aankondigt, zweeg nu vaak en
veelbetekend en wanneer het kille md-
crofoongehrid toch door gangen en za
len schalde, dan gebeurde dat veelal
omdat er alwéér een journalist door
zijn redactie aan de telefoon werd geroe
pen. Dat kwam vaker voor dan ooit het
geval ls geweest: in de zaal, waar anders
de passagiers op het vertrek van hun
toestel zateiï te wachten, hadden zich nu
tientallen persvertegenwoordigers genes
teld.... dn afwachting van het nieuws
dat 'bij zo'n staking nooit valt te voor
spellen, Er werd druk geïnformeerd. Wat
denkt de K.L.M.? Wat denken de sta
kers? Men was er juist zo'n beetje over
uitgepraat, toen 'het bericht binnenkwam,
dat er toch een K.L.M.-machine zou star
ten
De „Isotoop", die door de Iraanse
Petroleum Maatschappij was gecharterd,
zou in de middaguren opstijgen. Zonder
passagiers: alle boekingen waren im
mers al geannuleerd. Maar met een be
manning, die bestond uit K.L M.-perso-
neel. Gezagvoerder was de heer J. A.
fleknatel, die jl. zaterdag telegrafisch
zijn lidmaatschap van de vliegersvereni
ging had opgezegd. Met betrekking tot
de „tweede man" werden verschillende
namen genoemd: het bleek tenslotte, dat
ook vlieger F. Houba (geen lid van de.
vereniging) de vlucht zou meemaken.
De belangstelling voor de start van de
„Isotoop" was overweldigend. Honder
den, onder wie vele personeelsleden van
de K.L.M. hadden zich in de omgeving
van de Intercontinentale vertrekhal opge
steld. Het legertje journalisten, persfoto
grafen en cameramannen was intussen
aangegroeid tot ongeveer zestig man. Men
lag op de loer, alsof er een toestel vol
beroemdheden zou opstijgen. Het werd
drie uur. Het werd half vier. Het werd
vier uur. Het werd half vijf. Men begon
het koud te krijgen op de betonbanen,
die door een felle, gure wind doorlopend
onder schot werden gehouden. Waar bleef
de gezagvoerder? Waar bleef de beman
ning? Niemand had ze nog gezien. Hoe
wel de stakers geen boze plannen had
den, werd de „Isotoop" door verschei
dene leden van de bedrijfspolitie zwaar
bewaakt.
De Hostesses van de Nederlandse af
deling van de wereldtentoonstelling,
hebben dezer dagen haar eerste
bezoek aan Brussel gebracht. We
zien de dames hier, in gezelschap
van Belgische collega's, een rond
wandeling maken
De koude won het tenslotte van het
journalistieke „vuur". Er waren colle
ga's, die achter de. veilige glazen deu
ren van de vertrekhal bij de weldadige
warmte van de centrale verwarming
een sigaretje gingen roken. Het voorbeeld
werd opgevolgd. En kijk, juist op het
ogenblik, waarop de „persbewaking" nog
slechts bestond uit een handjevol ver
kleumde mannen, die nauwelijks meer
een potlood of een camera konden vast
houden, verscheen op de startbaan plot
seling een kleine gele Ford, die snel op
de „Isotoop" toereed.
„Daar heb je ze
Er ontstond een wedloop tussen de
auto en de journalisten: de sprintende
krantenmensen wonnen het. Zij zagen,
hoe de gezagvoerder „bewaakt" door
Rijkspolitie en bedrijfspolitie vlug het
trapje opsnelde. Enkele fotografen vuur
den een „shot" af. Toen daalden, de poli
tiemannen het trapje af en ging de deur
van de machine op slot. De rest van de
bemanning was „bij stukjes en beetjes"
al binnengebracht Het toestel kon ver
trekken. Met brullende motoren taxiede
de „Isotoop" over het veld. Het was
even over vijven toen de eerste K.L.M.-er
van deze dag in de lucht verdween.
Laat in de avond ging ook nog de
„Rode Zee" de lucht in. De machine
wordt gevlogen door de gezagvoerders
G. J. Schipper en D. Warnink. van wie
de eerste nog wel en de laatste sinds
vanmiddag niet meer op de ledenlijst
van de Vereniging van K.L.M.-vliegers
voorkomt. Zij waren minstens een half
uur voor het vertrek bijna onopgemerkt
aan boord gegaan. Behalve de beman
ning vervoert de „Rode Zee" 29 passa
giers en 2>/« ton lading
„Ze zoeken en ze hebben er een paar
gevonden", was het laconieke commen
taar in de kamer van de vliegersvereni
ging, waar het „brein" van de staking
zetelt. Verder commentaar werd er niet
gegeven. Na dit nogal opwindende ver
trek werd het weer rustig op Schiphol.
Bijzonder rustig.
Het is, alsof er een dikke mist hangt,
die alle K.L.M.-toestellen heeft lamge
legd. Praktisch geen vertrekkende passa
giers, stilte in de ontvangsthallen, non
activiteit op de startbanen. Het beeld van
Schiphol in de mist.
Alleen de mist ontbrak, op deze zonnige
dag vol schaduw, die de K.L.M. wel
meer dan een miljoen zal hebben gekost.
vlammen ongeveer tien vijftien secon
den waarnam voor zij achter de dijk aan
zijn gezicht werden onttrokken. Toen hij
van de dijk af nog even ging kijken, was
alleen nog rook té zien. Het moet wel
voor zeker worden aangenomen, dat deze
waarneming betrekking heeft gehad op
het verongelukken van de toestellen.
Twee vliegers van een squadron van
vier. dat gistermiddag .eveneens vanj
Eindhoven op weg was naar de Vlie
hors, hebben ook iets waargenomen. Een
van hen meende een rookpluim in de!
lucht te zien, de andere twee zwarte stre-
pen.
Tot dusverre zijn nog geen wrakstuk
ken gevonden. Wel heeft een vliegtuig
van de opsporings- en reddingsdienst!
van de marine een afwerpbare tank'
een pylontank. in het IJsselmeer zien drij
ven.
De oudste van de omgekomen vliegers
was gehuwd en had geen kinderen, de an
dere was gehuwd en had een dochtertje.
De vluchtcommandant die behouden op
zijn basis is teruggekeerd was de eerste-
luitenant-vlieger A. A. van Dommelen
25 jaar uit Haarlem.
Gisteravond laat heeft het bestuur van
de Verenigine van K.L.M.-vliegers een
verklaring afgelegd, welke kan worden
samengevat in de volgende punten:
A In de loop van de dag zijn verschei-
de telegrammen ontvangen, waarin ad
hesie werd betuigd met de actie, dooi
de vliegers, ondernomen. Men schat hei
aantal dat gisteren had moeten vertrek
ken op 60.
A Sinds het besluit tot staking in wer
king is getreden, zijn 14 vliegers lid van
de vereniging geworden, drie leden heb
ben bedankt, en een aantal vliegers, die
geen lid zijn, hebben hun instemming
met de actie betuigd.
A De vliegers zijn zeer getroffen door
de tegen twee van hun leden getroffen
maatregel. Zij zijn ervan overtuigd, dal
generaal Aler de reactie erop van te
voren heeft, moeten zien aankomen. De
piloten hopen, dat er een periode van sta
biliteit zal komen in de K.L.M., als de
voortreffelijke geest, die in vroegere jaren
in de maatschappij heeft geheerst, terug
zal zijn gekeerd.
A Wij hebben vernomen, dat een poli
tie-escorte is gegeven aan de twee gezag
voerders, die (met de „Isotoop" naar Lon
den) wensten te vliegen. Dit escorte is al
leen gegeven voor propagandadoeleinden
omdat men wist, dat fotografen en film
operateurs aanwezig waren. Geen enkele
poging is of zal worden gedaan om te be
letten, dat de vliegers, die willen ver
trekken, daarvoor de mogelijkheid krij
gen.
A Zelf-s niet-leden, die hun diensten
hebben geweigerd, lopen thans het risico,
zo heet het in de verklaring, te worden
ontslagen, omdat zij sympathiseren me.
het besluit van de ledenvergadering. Ver
der wordt geconstateerd, dat aan deze
actie ook enkele van de oudste en mees;
prominente gezagvoerders deelnemen.
A Men kan, aldus de vliegers, van eer
„impasse" spreken, omdat noch hun ver
eniging, noch de directie (naar wij menen
in de loop van de eerste stakingsdag po
gingen hebben gedaan om bemiddeling
uit te lokken.
A Men verwacht, dat de zaak van he-
ont6lag aan de gezagvoerders Metz en De
Laat over ongeveer twaalf dagen bij hei
kantongerecht zal voorkomen.
Onder de adhesiebetuigingen, die
de stakende K.L.M.-vliegers ont
vingen, was een telegram van een
Nederlands industrieel uit Bever
wijk.
„Met ons juichen velen deze
principiële daad toe, stop; einde
lijk weer spirit en individueel
initiatief onder het Nederlandse
volk, stop; leve de K.L.M., stop,
veel succes gewenst, door geregelde
passagiers".
Ontstellend was de ravage, nadatbreuk in de rails daverde. Het on-sonen gedood of zwaar gewond naar
de Southern Pacific s treamlinergeval gebeurde nabij Klamath in dehet ziekenhuis worden vervoerd.
„Cascade met een snelheid van Amerikaanse staat Oregon. Volgens Twiniig andere passagiers liepen
ongeveer 100 km per uur over eende laatste berichten moesten 16 per. lichte verwondingen op.
nieuwe schiedamsche courant
Maandagmiddag om 17.10 uur is van de luchthaven Schiphol ondanks de staking een
toestel, de Isotoopopgestegen met bestemming Londen. Er was geen gebrek
aan belangstelling van de zijde der pers en het luchthavenpersoneel.
Naar van bevoegde zijde wordt ver
nomen heeft ten huize van de minister
van Sociale Zaken te Naarden in de loop
van gistermiddag een bespreking plaats
gehad tussen minister J. G. Suurhoff. de
minister van Verkeer en Waterstaat, mr.
J. Algera en de president-directeur van
de K.L.M., de heer I. A. Aler.
Tijdens deze besprekingen is de ont
wikkeling der salarisonderhandelingen,
die tenslotte hebben geleid tot de sta
king van diensten der K.L.M.-vIiegers,
uitvoerig behandeld. Na de conferentie
te Naarden is de president-directeur van
de K.L.M. naar Schiphol gegaan.
De 29-jarige meubelhandelaar J. B. K.
met achterlating van een schuld van
362.000. De Zwjjndrechtse politie stelt
op het ogenblik alles in het werk om
de man in handen te krijgen en heeft
daartoe onder meer de hulp ingeroepen
van Interpol. De voortvluchtige heeft
zich volgens de politie bjj herhaling
schuldig gemaakt aan oplichting. Hoewel
hij boven zijn stand leefde, acht men
liet waarschijnlijk, hi' de grote
bedragen, die hij door hand'~e manipu
laties in zijn bezit kreeg, helemaal heeft
opgemaakt. De mogelijkheid bestaat, dat
de man de wijk heeft genomen naar
België. Zijn signalement is doorgegeven
aan de grensposten en ook in het bui
tenland verspreid.
K„ die volgens de politie een intelli
gente jongeman is, begon zijn carrière
als ijscoventer in Dordrecht Enkele ja
ren geleden begon hij een handel in klei
ne meubelen op de Ringdijk in Zwijn-
drecht. De zaken liepen zo goed. dat
hij eind verleden jaar in een groot pand
in de Burgemeester De Bruïnelaan te
j Zwijndrecht, nadat hij dit "rondig had
laten verbouwen, een meubelzaak vestig
de. Toen het succes, dat hij ook met
deze zaak had, hem naar het hoofd
sloeg, zo zegt de politie, waagde hij zich
aan gevaarlijke financiële manipulaties,
met welk doel is tot dusver niet erg
duidelijk.
In elk geval is uit het onderzoek, dat
terstond na zijn verdwijning door de po
litie is ingesteld, komen vast te staan,
dat hij bij de bank te Dordrecht voor
een bedrag van 27.600 in het krijt
staat. Bij een Rotterdamse zaak voor wo
ninginrichting heeft hij een schuld van
160.000. Vier Barendrechtse kooplieden
hebben te zamen 103.000 van hem te
goed, drie Dordtse handelaren krijgen
44.000 van hem, een Rotterdamse za
kenman „leende" hem 17.000 en don
derdag jl. maakte hij nog bij een Rot
terdamse firma en een Dordts bankbe
drijf respectievelijk 27.540 en 20.500
los. Bij enkele schuldeisers heeft hij een
deel van zijn schuld afgelost, maar in
totaal staat op zijn debetzijde toch een
bedrag van 362.000. Hiertegenover
staat een waarde van 70 80 mille aan
meubelen dde in zijn magazijn aanwe
zig zijn.
Om geld los te krijgen gebruikte K.
onder meer facturen van een firma in
IJsselstein, die hij zelf had laten druk
ken. Hij vulde op zo'n factuur een „or
der" in, die hij bij die firma zou hebben
geplaatst, en liet tegelijkertijd met dit
bewijs een telegram zien. dat hem zoge
naamd door een groot bedrijf, zoals een
warenhuis, was gestuurd, en waarin hem
werd bevestigd, dat hem de betreffende
order was gegeven. Hij vroeg dan of
men hem even wilde helpen met de be
taling.
