Djakarta's troepen zullen op
Sumatra nooit volledig slagen
Oók al aan
de sigaar?
m
Amerikaanse geheimzinnigheid
na H-homproef werkte alarmerend
Uit all
Tuinbouw niet gerust over
Euromarkt
y b
Rebellen verliezen de moed niet:
^De Nederlanders konden liet (met
50.000 man) ook niet klaren
De rampzalige reis
van de „Gelukkige
Draak". I.
WOENSDAG 26 MAART 1958
PAGINA 9
lid
Stroomvoorziening
afgesneden
l
°nden
k,
eniphis V.S
Parijs
Rook met verstand,
rook met smaak,
rook sigaren!
Jaarvergadering Centraal Bureau voor
T uinbou wveilingen
0esterberg
Sovjet-diplomaat uit
Pnompenh verdwenen
De Bretagne
NED. TEXTIELINDUSTRIE
MISKENT RAYONVEZEL
Staking in Barcelona
Bespreking in de Nationale Raad
Status en toekomst van
„overgenomen"
bedrijven
In de Van Speyckzaal van het paleis op de Dam te Amsterdam, waar
het Amsterdamse gemeentebestuur aan het Britse Koninklijk Paar
werd voorgesteld, bood burgemeester mr. G. van Hall van Amsterdam
aan H.M. Koningin Elizabeth een boekwerk aan. De foto laat zien, hoe
v.l.n.r. H. M. Koningin Juliana, Z.K.H. Prins Philip, H.M. Koningin
Elizabeth en burgemeester Van Hall dit boek bekijken.
Strijd tegen kistenkartel
Omzet Nederlandse
veilingen
In 1957 ruim f 37 miljoen lioger
dan het jaar daarvoor
°vigo (Italië)
Londen
ko
koninklijk gezelschap verlaat het paleis op de Dam om zich naar
hel g.ilaccncc,l: I :.-i ':t hel Igsbouw.
Politiek van de A.E.C. verwekte spanningen tussen Japan en V.S.
Gevaren van AEC-politiek
Feiten
Het boek
Sigarenfabrikanten
stalen eigen sigaren
Noodlottig gevolg van faillisse
ment
Expansie-tempo Duitse
economie neemt af
Uitvoer zal ivaarschijnlijk nog
verder teruglopen
SANERINGSPLAN VOOR DE
BELGISCHE KOLENMIJNEN
ds
d«
icfd»
frc verovering van »-ri rar.tai steden In het opstandige Midden-Sumatra door
'^unesUche regeringstroepen „heeft niets te betekenen". Dit is de mening van
erii vertegenwoordiger van de Sumatraanse rebellen in Singapore. „Wat heeft
aan het veroveren van kleine steden, die allemaal wijd verspreid liggen,
^nneer het onmogelijk is tussen deze plaatsen verbindingen tot stand te hren-
zo zeide hij gisteravond tegenover Reuter. ,.De Nederlanders hadden 50.000
Nn troepen op Sumatra tijdens de laatste revolutie, maar zij konden niet heel
Nmatra overnemen, omdat zij geen verbinding tussen hun steunpunten tot stand
,°Oden brengen. De centrale regering zal hetzelfde lot als de Nederlanders on
tgaan".
K Hadio-Padang, de zender van de re
alen. zwijgt sedert enige dagen over
^cessen van de troepen der tegenrege-
.'Og. Voor gegevens over het verloop
.,an de strijd is men nu geheel aange
ven op de officiële berichten, die in
Jakarta en Medan worden gepubli-
,eerd. Gisteren meldde de radio van de
''donesische hoofdstad, dat de rege
ringstroepen thans het gehele district
Rengat ten zuidoosten van Medafi be
heersen. Ten zuiden van Prapat hebben
zij enkele plaatsen en een vliegveld be
zet. Tot tweemaal toe werd gisteren
melding gemaakt van de capitulatie
van groepen rebellen. Bij zuiveringsac
ties in het gebied van Rengat gaven 178
officieren en manschappen zich over,
elders legde volgens radio Djakarta
een groep van 127 man d ewapens
neer.
Radio-Medan heeft gemeld, dat de oP-
WINDSTREKEN
Hier arriveerde een gezelschap van 25
Zweedse soldaten, klaar om een weekje
'n Londen en omgeving gezellig door te
brengen. Het uitje is een beloning van
be Zweedse militaire autoriteiten aan
be 25 beste Zweedse soldaten. Ze be
gonnen het feest gisteren met een lunch
'n de Zweedse ambassade en gingen
baarna deskundig het aflossen van de
Wacht bij Buckingham Palace bezichti
gen.
We hadden het dezer dagen over Elvis
Presley, rock-'n'-roll-artiest nummer 1.
Het is zo ver. Gisteren stapte hij de
Amerikaanse dienst binnen. Zij-n haren
geknipt tot een gemodereerde crew-cut
®h uitgeleide gedaan door zijn pa en ma.
iHet nog elf andere rekruten werd hij
daarna medisch onderzocht en di rekru-
ten stonden stomverbaasd te kijken naar
de menigte persfotografen en film-
Heden, die elke stap van Elvis de Grote
vastlegden. Vandaag kunt u rekruut
Presley - e.r zijn twintig miljoen
grammofoonplaten van hem in de markt rV lllterttlUT AW.J
nauwelijks meer uit de andere sol
daten erkennen.
■hield men een inzameling, werd een
flessen- en oud-papieractie op touw ge
zet en de opbrengst zo snel mogelijk
naar het opgegeven adres gezonden.
Daar werd het geld als uit de hemel
hemel gevallen met grote dankbaarheid
ontvangen.
Nog even over het duel tussen Serge
Lifar, balletkunstenaar en de Markies
de Cuevas, die ruzie kregen over de
uitvoering van een ballet en daarna be
sloten de zaak maar uit te vechten. Er
is tussen de beide heren overeenge
komen, dat men het zwaard als wapen
zal kiezen. Men is het al eens over de
plaats en de tijd, maar die zijn voor
lopig zorgvuldig geheim gehouden. De
markies heeft wel aan zijn vrienden
meegedeeld, dat' hij persoonlijk een
voorstander van zwepen was, maar dat
zo iets toch niet goed ging. De markies
schijnt niet zo erg goed op het zwaard
te zijn. maar intimi beweren, dat hij in
zijn salon praktijklessen neemt. Zijn
tegenstanders daar zijn de voorradige
kussens.
standelingen de toevoer van elektriciteit
naar Pematang Siantar hebben afge
sneden. De burgemeester van de stad
heeft een beroep gedaan op de gouver
neur van Noord-Sumatra te Medan om
bijstand te verlenen voor het herstellen
van de stroomvoorziening.
„Politieke operatie"
In een toespraak tot een delegatie van
de vereniging van staatsambtenaren
heeft president Soekarno gisteren ge
zegd, dat de actie in Midden-Sumatra
geen militaire, maar een „politieke ope
ratie'' is. Zij is niet gericht tegen de
bevolking van Sumatra, maar zij beoogt
„de liquidatie van de rebellenregering"
en het einde van „het optreden van
Achmad Hoessein en zijn kliek".
De Indonesische procureur-generaal
Soeprapto heeft meegedeeld, dat de re
gering vobrnemens is „drastische maat
regelen" te nemen tegen „het smokke
len van buitenlandse wapens" naar de
opstandelingen in Midden-Sumatra. Ra_
dio-Djakarta weet nog te melden, dat
een hoeveelheid door buitenlandse agen
ten aan de rebellen verstrekte en in Pa-
kan Baroe door de regeringstroepen buit
gemaakte wapens in Djakarta voor het
gebouw van het ministerie van voorlich.
ting tentoongesteld zullen worden. Deze
wapens bewijzen, dat de rebellen wel
hulp uit het'buitenland ontvangen, zo
werd gezegd.
Anti-SE ATO-demonstratie
Indonesische studenten hebben giste
ren voor het gebouw van de Amerikaan
se ambassade gedemonstreerd onder het
uitroepen van kreten als „Naar de dui
vel met de SEATO". Een delegatie de
monstranten overhandigde aan ambas
sadeur Jones een resolutie, waarin o.m.
werd geëist, dat de V.S. verhinderen,
dat wapens van Amerikaans fabrikaat
voor de rebellen op Sumatra worden af
geworpen en dat militaire verdragen,
zoals de SEATO worden ontbonden.
Ambassadeur Jones deelde aan de stu
denten mee, dat de V.S. niet voorne
mens zijn zich in binnenlandse aange
legenheden van Indonesië te mengen.
Zijn regering weet niet, wie de wapens
aan de opstandelingen heeft verkocht.
Trouwens, zo merkte hij op, de Indone
sische luchtmacht maakt bij haar aan
vallen op de troepen der tegenregering
gebruik van vroegere Amerikaanse
vliegtuigen. Toen de delegatie weer bui.
ten stond en een verslag van het onder
houd uitbracht, schreeuwden de ^studen
ten: ..Dat zijn allemaal leugens
(Deze betoging is later op de dag te
Washington ter sprake gekomen tij
dens de wekelijks persconferentie van
minister Dulles van de V.S. De Ame
rikaanse minister zei in antwoord op
Dr. Oskar Reinhart, een grout com
mercieel en bekende kunstverzamelaar
uit Winterthur. heeft bepaald, dat zijn
particuliere verzameling van oude en
moderne kunst, die tot de rijkste van
Europa gerekend kan worden, na zijn
dood als openbaar bezit aan het Eed
genootschap zal worden overgedragen.
De nalatenschap omvat oiok zijn villa in
Winterthur. die als openbaar museum
de verzameling zal herbergen. Dr. Rein
hart heeft reeds enkele jaren geleden
Misschien herinnert u zich n,og de ver
goede strijd welke de op S'oesterberg
gelegerde Amerikaanse piloten indertijd
poerden om de mascotte van de Ameri
kaanse vliegbasis Bitburg, die ze eigen-
Hik ook als hun mascotte beschouwden.
Gfti aan alle oorlogshandelingen een
rind te maken heeft het Amerikaanse
soesterbergse squadron besloten zelf een
Jhascotte aan te trekken. Ze gaven de
beeldhouwer Rob Blote uit Voorsohoten
°Pdracht een wolf te vervaardigen. De
>volf wordt natuurgetrouw afgebeeld,
^aar alleen do maten zijn wat buitenis- ]\azareth (Palestina)
j'g: de lengte van het dier bedraagt 1
'Wee meter en het gewicht zal navenant
want het wordt in beton gegoten.
Eventuele belagers zullen dus met zwaar
ijervoermateriaal voor de dag moeten
15 o-men.
een vraag, dat hij niet te veel bete
kenis aan het gebeurde wilde hechten.
Hij vertelde, dat hij, toen hij jaren
geleden aan de Sorbonne in Parijs
studeerde, ook wel eens meedeed aan
demonstraties. Ik kan me niet meer
herinneren zo merkte hij onder ge
lach van de aanwezigen op aan wel.
ke kant ik toen stond, Dü-lles meende,
dat uit deze en andere demonstraties
in Indonesië nog niet kon worden af-
Vladimir Lukasjevitz, tweede secreta
ris van de Sovjet-ambassade in de Cam
bodjaanse hoofdstad Pnompenh, is, op
weg naar Moskou, verdwenen. Hem was
op verzoek van de Sovjetrussische am
bassade, een uitreisvisum verstrekt, en
geleid, dat de regering achter zulke j men meende in Cambodja, dat hij naar
acties stond.
Radio-Padang heeft gisteravond ge
meld. dat ingevolge van een overeen
komst met Zuid-Sumatra binnenkort
luchtdiensten zullen worden geopend
tussen Padang en Palembang. Deze
diensten zullen uitsluitend door het
Rode Kruis, gebruikt mogen worden.
Daarnaast wordt er aan gewerkt om
de postverbindingen te herstellen.
Dezelfde zender heeft ook meegedeeld,
dat het Deense vrachtschip „Bretagne"
dat enkele dagen geleden in de haven
van Padang door een Indonesisch kor
vet werd beschoten en daarbij licht
werd beschadigd, thans op weg is naar
Java. Volgens de radio werd de „Bre
tagne" bij" haar vertrek uit Padang
door een'Indonesisch korvet onder
schept. waarna het opdracht kreeg
naar Java te stomen.
Volgens de directeur van de Algemene
Kunstzijde Unie N.V. te Amihem, mr. J.
Meijnen, wordt de rayonvezel door de
Nederlandse textielindustrie miskend. Het
verbruik blijft sterk achter bij dat der
omliggende landen en daarin schuilt een
gevaar voo.r de gehele Nederlandse tex
tielindustrie. namelijk achterstand op de
Euromarkt.
De heer Meijnen. die deze mededeling
Moskou was teruggeroepen.
Gisteren is te Pnompenh van gewoon
lijk betrouwbare zijde vernomen, dat
Lukasjevitz per vliegtuig in Bangkok is
aangekomen.
Zijn vrouw en zijn zoon vertrokken ruim
twee weken geleden per vliegtuig ui*
Pnompenh en men meent, dat zij zigh
thanN in Rome bevinden.
Van de zijde van het Cambodjaanse
miniserie van buitenlandse zaken wordt
vernomen, dat men op de Sovjet-am
bassade na het vertrek van Lukasje-
witz bemerkte, dat de brandkast w,pS
opengebroken, terwijl de vingerafdruk
ken van de tweede secretaris op de deur
werden aangetroffen.
Volgens sommige berichten zou Lu
kasjevitz zich hebben meester gemaakt
van geheime communistische ondergra-
vingsplannen voor Zuid-Oost-Azië.
De Sovjetrussische ambassade te Pnom
penh heef£ tot dusverre geen commen
taar willen geven op de verdwijning
van Lukasjevitz.
In Nederlandse tuinbouwkringen is men
nog steeds niet gerust over de toe
komstige positie van land- en tuinbouw
b'nnèn de gemeenschappelijke markt. Dit
bleek uit een toespraak van de heer M.
Prins, voorzitter van het Centraal Bureau
voor de Tuinbouwveilingen tijdens de
jaarvergadering van dit bureau, gisteren
te Scheveningen gehouden.
In nagenoeg alle Europese landen wordt
de landbouwpolitiek gekenmerkt door
garantieprijzen, d.w.z.. steUn uit de schat
kist .om de boeren een redelijk inkomen
te verzekeren. In het Euromarktverdrag
is. de eerste doelstelling van het ge
meenschappelijke landbouwbeleid de be
vordering van produktiviteit en verzeke
ring van een redelijke levensstandaard
aan de landbouwbevolking. Met het oog
nu op het stelsel van invoerregelingen als
gevolg daarvan meeat de heer Prins, dat
wij daardoor in een ernstige impasse
kunnen raken.
Zich realiserende, dat v.oor bepaalde
In Barcelona zijn gisteren 500 arbeiders
van twee fabrieken niet op het werk ver
schenen, nadat de dag tevoren in de
stad vlugschriften waren verspreid, waar
in werd opgeroepen tot een algemene sta
king. De gouverneur van de stad gelastte
de fabrieken onverwijld te sluiten.
Iri de officiële bekendmaking werd te
kennen gegeven, dat. 't een politieke sta
king geldt, aangezien de betrokken arbei
ders geen eisen op sociaal gebied hadden
gesteld. Naar verluidt pogen de commu
nisten in Barcelona en Madrid ongeregeld
heden te veroorzaken, nu de „langzaam-
aan-actie" in enige mijnen in Asturië niet
tot een groot conflict is uitgegroeid.
Volgens te Madrid ontvangen berich
ten heerst er aan de universiteit van Bar
celona een gespannen toestand. Zoals be
kend is de medische faculteit dezer dagen
gesloten, nadat de studenten, uit protest
tegen een verlenging van de specialisten
opleiding met twee jaar- weigerden colle
ge te lopen.
■- ïsc iieci meijnen.
een deel van zijn omvangrijke verzame- deed de Nederlandse Textieljaarbeurs
ling aan de stad Winterthur geschonken,e utrecht zeide nog dat het aandeel van
en de bouw van een museum gefinan- h A K {j -concern in de wereldproduktic
cierd, waarmee hij zijn vaderstad tot
een van de belangrijkste kunstcentra
van Zwitserland heeft gemaakt.
Gisteravond 's de Indonesische „natio
nale raad" in Djakarta begonnen met de
bespreking van de „status en toekomst"
der in december jl- tijdens de anti-Neder
landse campagne, door de regering „over
genomen Nederlandse bedrijven. De
nationale raad zal deze kwestie tijdens
een zitting, die drie dagen in beslag zal
nemen en die door president Soekarno
als voorzitter wordt geleid, van alle
kanten bekijken. Daarna zal hij moge
lijk advies aan het kabinet uitbrengen.
Een en ander heeft de correspondent van
het ANP vernomen van de vice-voor-
zitter van de raad, Roeslan Abdoelgani
Toen de anti-Nederlandse campagne
medio december haar hoogtepunt had
bereikt, verklaarde Roeslan Abdoelgani
in een radiouitzending, da; de woorden
„confiscatie en nationalisatie" in ge
sprekken over her overnemen van Ne
derlandse bedrijven moesten worsen
vermeden. Hij zeide dat de uitdrukking
„nationalisatie" uitging van de veron
derstelling, dat schadeloosstelling zou
worden betaald, terwijl confiscatie al
leen mogelijk zou zijn in geval van het
bestaan van de staat van oorlog met
Nederland.
akkerbouw, en veehouderijproduktem een
marktordening niet zal kunnen ontbreken,
was hij ervan overtuigd, dat het hoofd
doel van het gemeenschappelijk land
bouwbeleid in de Euromarkt specialisatie
en daardoor verhoging van produktiviteit
per werkkracht zal moeten zijn.
Verder merkte de heer Prins nog op.
dat het van het grootste belang is, dat
binnen de Euromarkt regelingen voor de
handel in tuinbouwprodukten worden ge
troffen. die hef bereiken van specialisatie
door middel van een vrije concurrentie
ten doel hebben.
Het niet opnemen van de agrarische
sector in een vrijhandelszone zal naar zijn
menin-g eveneens tot ernstige consequen
ties leiden. Voor de tuinbouw, die niet
steunt op overheidsgaranties, zouden deze
gevolgen in het bijzonder ernstig zijn.
Ook hier kan de slotsom niet anders
zijn. dan die voor de Euromarkt: specia
lisatie om de tuinbouw jn staat te stellen
de economische positie hier en elders te
handhaven.
Het Centraal Bureau van de Tuinbouw
veilingen zal geen verdere stappen doen
om aan de produktie van veilingkisten
en eenmalige verpakkingen deel te nemen,
zolang het bestaande kistenkartel niet
verder tot prijsopdrijving leidt.
Jaarlijks wordt voor meer dan twint-.g
miljoen aan fust besteed. Elke besparing
daarop beïnvloedt de concurrentie-positie
van de tuinbouw gunstig.
Deze besparingen werden bemoeilijkt
door individuele aankoop door veilingen
en onvolledige standaardisatie, door de
aanwezigheid van een kistenkartel en
vaak ondoelmatige produktiemethoden in
de kistenindustrie. Klachten over het kar
tel werden door het ministerie van econo
mische zaken ontvankelijk verklaard.
Daarom nam het Centraal Bureau finan
cieel deel in een modern ingerichte
kistenfabriek, die op de meest doelmatige
wijze kan produceren. De kartel-kisten
fabrikanten behoeven echter niet onge
rust over verdere stappen te zijn. zolang
dit kartel niet tot prijsopdrijving leidt,
aldus verklaarde de heer M. Prins tijdens
de jaarvergadering van het Centraal
Bureau van de Tuinbouwveilingen.
Het tijdens de gisteren gehouden jaar
vergadering van het Centraal Bureau voor
de tuinbouwveilingen uitgebrachte jaar
verslag over 1957 vermeldt een totaal
omzetcijfer der veilingen van 567 700.000.
welk bedrag 37.600.000 hoger is dan het
totaal over 1956. De grote stijgingen wer
den bij de verse groenten, vooral in de
onder glas geteelde produkten. verkregen.
Daartegenover staan vrij belangrijke
dalingen van de omzetcijfers bij de volle
grondsprodukten, met name in de kool
sector.
Voor een belangrijk deel waren de vrij
grote omzetten in de glasgebieden het ge
volg van een uitbreiding van het glas
areaal met 7% pet.
De omzetstijging in de hardfruitteelt
was voornamelijk een gevolg van de ge
deeltelijk door vorst mislukte oogst. Aan
gezien eind 1957 de voorraden hard frut
voor 90 pet. geruimd waren, wordt voor
het eerste halfjaar 1958 een omzetdaling
van 14.000.000 verwacht.
Hiirt geleden vond hier een jongetje.
°P weg naar school, een ballonnetje, dat
?®n hemelse bestemming bleek te heb
ben. op het dunne ballonomhulsel stond
e lezen: „Kleine blauwe ballon, vlieg
2aar het Kindeke Jesus en zeg Hem,
rft ik heel gauw een broertje krijg,
Paar dat we geen kleertjes voor hem
aebben". Daaronder was een naam en
'bres van een dorp bij Milaan lOpge-
g®ven. Het j'och rende met zijn vondst
[;aar school en gaf de ongewone lucht-
Pest
aan de onderwijzer. Die las de
°odschap in de klas voor en spontaan
Vlugge, maar ook misdadige vingers
sneden met ee/ vlijmscherp mes dei
ravenzwarte haarvlechten af van het
alleraardigste Israëlische meisje Amina
Eil Salioi, toen zij in een overvalle I
Nazareense bazaar winkelde. Het ging j
niet om het mooie haar, maar in ds
vlechten was een prachtige ketting met
oude, gouden munten gevlochten.
Een Engelse predikant gaat een kliniek
openen. Hij beweert, dat hij in staat is
de mensen, die dat willen, met psycho
logische middelen het roken te ontwen
nen. De zaken kunnen goed gaan, want,
hij beweert eveneens reeds drieduizend
aanvragen van toekomstige „afschaf
fers" ontvangen te hebben.
1
onze correspondent)
New York, maart
Aan hèt einde van het boek „De
reis van De Gelukkige Draak",
waarin de Amerikaanse atoomge
leerde dr. Ralph Lapp tot in de
tails de ervaringen vertelt van 23 Ja
panse vissers, die op 1 maart 1954 de
proefexplosie van een Amerikaanse
superbom op een afstand van on
geveer 87 mijl zagen, staat het vol
gende geschreven: „Drie jaar na de
ontploffing weigerden Amerikaan
se regeringsbeambten nog steeds te
zeggen welke soort bom in Bikini tot
ontploffing werd gebracht. In plaats
daarvan begonnen ze de deugden aan
te prijzen van de „humanitaire
bom" een uitdrukking waarvan ze
spoedig spijt hadden en waarvan het
adjectief vervangen werd met
„schoon" (schone bom). De seman
tische onzin over de „schone bom"
gaat nog steeds door. Misschien is het
meer gevaarlijk dan onzinnig. Want
het suggereert een soort van sterie
le oorlog, welke op een of andere
wijze het element van schrik schijnt
weg te nemen en daarmee het af
schrikwekkende van het gebruik van
kernwapens."
Dit is de mening van een hoogge
waardeerd Amerikaans geleerde, die
in 1946 een leidende functie had bij
de atoombom-proefexplosies op Biki
ni. Als kern-fysicus heeft hij zijn
regering op verschillende verant
woordelijke posten gediend. In de
laatste jaren is hij meer en meer
voor een lekenpubliek gaan schrijven
over atoom-kwesties, hoewel hij
dit niet doet door popularisering van
zijn onderwerp. Dat deze verant
woordelijke Amerikaanse geleerde
en auteur bovenvermelde opmerking
over de „schone bom" maakt (dus
over een begrip, dat politiek zo'n
grote rol speelt), zegt iets over de on
verschrokken eerlijkheid van dr.
Lapp. Een eerlijkheid, die hem er
voortdurend toe dwingt, de gevaar
lijke zwakke plekken aan te wij
zen in de „politiek" van de Ameri
kaanse Commissie voor Atoomener
gie, hierna genoemd AEC. Dis is
dus de regeringscommissie voor
Atoomenergie en niet de Congres
commissie voor Atoomenergie, die
het nl. lang niet altijd eens is met de
regeringscommissie.
De gevaren van de AEC-politick
ziet dr. Lapp in de gevolgen daarvan
voor Amerika's buitenlandse poli
tiek: de spanningen tussen Japan en
Amerika bijv., welke hij beschrijft
in „De reis van De Gelukkige
Draak", geven een S°ed voorbeeld.
Maar ook de grote onwetendheid
van het Amerikaanse publiek aan
gaande feiten, die met het radioac
tieve bestralingsgevaar samenhan
gen, zijn een gevaar en een gevolg
van overdreven geheimhouding van
de AEC.
Deze onwetendheid vindt zijn
weerslag in een dikwijls kritiekloze
houding van het Amerikaanse pu
bliek t.a.v. gebeurtenissen als die,
welke bijv. in 1954 voorvielen en
waaraan Lapp zijn boek heeft ge
wijd. (De titel van het boek is ont
leend aan de naam van het schip
„The Lucky Dragon" waarmee de
Japanse vissers in 1954 op tonijn
vangst gingen in de Grote Oceaan
en waarop ze verrast werden door
de atoomexplosie). Die kritiekloze
houding wordt soms echter in een
vijandige en verkeerde zin uitgelegd.
De Japanners hebben zich bijv. bo
venmate geërgerd aan Amerika's
houding tegenover de geweldige
schrik die over het Japanse volk is
ontstaan als gevolg van het trieste
avontuur der vissers op de „Geluk
kige Draak". Maar het moet uitdruk
kelijk gezegd worden, dat het
Amerikaanse volk praktisch onkun
dig is gebleven van de gebeurte
nissen en als het „kritiekloos" was
treft het daarvoor dan ook geen
blaam.
Want merkwaardigerwijze volgt
ook de zeer onafhankelijke Ameri
kaanse pers op het gebied waar het
de AEC betreft, vrij dociel de wen
sen van dit orgaan. (Dit hangt na
tuurlijk mede samen met het feit,
dat journalisten, in het algemeen in
atoom-kwesties, zich in hun oordeel
afhankelijk voelen van de geleer
den.
Zo gebeurde het dat. toen een Ja
panse biofysicus een open brief
richtte aan de AEC via een Ameri
kaanse persdienst in Tokio err in
die brief eiste, dat de Japanse geleer
den ervan op de hoogte zouden wor
den gesteld, welke atoom-elemen
ten in de ontploffing waren teweeg
gebracht, opdat de medici dan be
ter wisten hoe de getroffen vissers te
behandelen, de persdienst weigerde
deze brief te publiceren. De chef van
de dienst deed dit omdat de „brief
schrijver een alarmist was, die ken
nelijk publiciteit zocht"....
Toen de Japanse geleerde een jaar
later de perschef opzocht was de
ze niet van mening veranderd. De
perschef die vrienden in de AEC had,
zei bovendien dat de AEC had ver
zekerd dat de vis (die op de tragische
tocht gevangen was) niet was be
smet.
M.a.w.: terwijl vertegenwoordi
gers van de Amerikaanse persdienst
in Japan zich met eigen ogen ervan
konden overtuigen, dait de binnenge
brachte vis radio-actief besmet was,
bleef men toch halsstarrig nazeggen
wat de AEC voorzei.
Deze dociliteit van de Amerikaanse
pers is mede de reden dat nu, vier
jaar later, pas voor het eerst het
hele voorval met de Japanse vis
sers door dr. Lapp uit de doeken
wordt gedaan. Aan de hand van de
feiten toont Lapp de houding van de
AEC in de hele affaire aan en in die
zin is zijn boek van groot belang voor
al diegenen, die buitenlandse politiek
bestuderen. Want daar Amerika de
grootste atoom-mogendheid in de
vrije wereld is en de Westerse landen
haar leiding in atoom-politiek aan
vaarden, is het niet onbelangrijk om
welingelicht te zijn over de praktij
ken van de AEC, die een politiek
van geheimhouding volgt welke
nogal eens ad absurdum wordt ge
voerd.
De AEC heeft daarbij een anti
alarmisten-politiek ontwikkeld,
waardoor zij de actuele gevaren, die
de hele kernwapen-ontwikkeling be
geleiden, bij voorkeur als bagatel
voorstelt. Maar het is de vraag of
deze AEC-psychologie geen ave
rechts effect op de alarmisten heeft.
De alarmisten worden overal in
de wereld aangemoedigd, waar de
feiten niet voor zichzelf mogen spre
ken. Aldus kon de tragedie voor
de bemanning van de „Gelukkige
Draak" ook een paniek in Japan ver
oorzaken, die in geen enkele verhou
ding stond tot de tragische feiten.
Deze paniek zou ongetwijfeld niet
tot zo grote hoogte zijn gestegen, als
de Amerikaanse regering de zaak
weer niet „en bagatelle" had wil
len voorstellen en als het iets méér
had willen begrijpen van de psycho
logische schok, die het vooral moest
hebben voor een volk, dat een
Hiroshima en Nagasaki achter de
rug heeft
Lapps boek belicht (op de ach
tergrond) deze „politiek" van de
AEC. Nauwkeurig en helder be
schrijft hij de tocht van de 23 dood
arme Japanse vissers, die met een
trawler in de buurt van de Marshall
eilanden terecht kwamen, nadat ze
een slechte tonijnenvangst hadden
gedaan. In de warme nacht van de
eerste maart 1954, zagen enkele le
den van de bemanning die voor 't
grootste deel sliep „de zon in het
westen opgaan": een geweldige vlam
van witgeel licht, die de oceaan
verlichtte, en die daarna langzaam
rood en vlammend oranje werd.
Spoedig was de hele bemanning aan
dek om de fantastische wolkvorming
te zien. Na korte tijd werd het weer
donker. De vissers altijd Hiroshi
ma indachtig vermoedden dat ze
een „pikadon" gezien hadden een
atoomontploffing. Tegen de tijd dat
ze weer naar hun hutten terugkeer
den, begon het schip te sidderen en te
schudden, terwijl een geweldige ge
luidsgolf, die van alle kanten tege
lijk scheen te komen, om het schip
sloeg. Dit werd gevolgd door twee ge
luidsuitbarstingen, die klonken als
roffelende geweerschoten op afstand,
zodat de mannen zich instinctief op
de grond gooiden. Sommige vissers
schreeuwden, dat er met kanonnen
op hen werd geschoten. Maar de
eerste machinist, die gehoord had,
dat op explosies getijhoge golven kon
den volgen, waarschuwde daarvoor.
De radiotechnicus Kuboyama, (die
later aan de gevolgen van de explo
sie overleed) rekende uit, dat de af
stand van de boot tot het explosie
centrum ongeveer 87 mijl moest zijn.
(Dit was buiten de door 'de Ame
rikanen vastgestelde gevaarzone, die
later, na bekendwording van het ge
beurde, achtmaal vergroot werd
Kuboyama kreeg bevel scherp te let
ten op waarnemingsvliegtuigen;
maar geen vliegtuig werd noch voor
noch na de explosie gehoord of ge
zien en geen radiobericht werd over
de ontploffing ontvangen.
(wordt vervolgd)
„The voyage of the Lucky Dra
gon" by dr. Ralph Lapp, Harper and
Brs.
Voor de rechtbank te Arnhem stonden
vandaag drie fabrikanten uit Veenendaa]
terecht: de gebroeders J- w- en G. D.
van S„ resp. 51 en 49 jaar. en de zwager
van laatstgenoemde, de 48-jarige P. D. K.
De gebroeders van S„ firmanten van
een op 31 december 1953 gefailleerde
sigarenfabriek, zouden volgens de tenlas
telegging 11.000 sigaren uit de door de be
lastingdienst verzegelde voorraad in een
fabriek hebben weggenomen en zich
voorts aan andere strefbare handelingen
(bedrieglijke bankbreuk en verduistering)
hebben schuldig gemaakt.
Zwager K. zou bij de „inbraak" in de
fabriek een handje hebben geholpen. Hij
stond ook terecht voor duistere financiële
praktijken ten behoeve van ziin. intussen
ook failliet verklaarde, machinale brei-
inrichting. De rechtbank veroordeelde J.
W. van S. tot twaalf maanden gevangenis
straf met aftrek' G. D. van S. tot vier
maanden met aftrek (hij wordt als mee
loper beschouwd) en tenslotte K. tot een
jaar en vier maanden met aftrek, alles
conform de eis.
In zjjn maandelijks overzich' van de
economische toestand in Wetl-Duitsland
deelt het Westduitse ministerie van eco
nomische zaken mede. dat de economi
sche expansie in de Bondsrepubliek in
januari aanhield en in die maand Dog
steeds bevredigend was, al blee" de voor
uitgang onder die van een jaar geleden.
Overigens gaf het ministerie toe, dat
de algemene economische toestand in
vergelijking met het vorige jaar is ver
anderd. De langzamer groei van de pro
duktie en van de afzet heeft vele takken
van nijverheid genoodzaakt tot aanpas
sing van de verkopen aan de gewijzigde
omstandigheden. Deze ontwikkeling heeft
geleid tot moeilijkheden, die nog verer
gerd zijn door de stijgende prijzen en
lonen.
De uitvoer beweegt zich in dalende lün
en dit zal in de nabije toekomst waar
schijnlijk zo blijven. Het bedrag der
nieuwe exportorders voor de Duitse in
dustrie was in januari J.l. 8 pet kleiner
dan in dezelfde maand van het vorige
jaar.
Opvallend was de scherpe stijging van
de binnenlandse orders voor investe
ringsgoederen. Deze waren in januari jl.
13 pet groter dan in januari 1957. In de
industrie van verbruiksgo dr/-en zijn
evenwel nog geen teken n van herstel.
De nieuwe binnenlandse orders voor ver-
bruiksgoedere waren in januari ongeveer
20 pet kleine dan in januari van het vo
rige jaar.
De Belgische regering en de Hoge
Autoriteit van de Europese Gemeenschap
voor kolen en staal zijn het in beginsel
eens over een saneringsplan voor de Bel
gische steenkolenindustrie. Het plan zal
door de Hoge Autoriteit en de Belgische
regering gezamenlijk worden opgesteld.
