Daqblad voor Schiedam en omstreken
Nieuwe hobby van jeugd in V S.
BOUWEN EN LANCEREN
VAN RAKETTEN
^Wlandse kruisers worden
bewapend met geleide
projectielen
Aanblijven van mr. Kranenburg
lijkt nu vrijwel onmogelijk
Staatssecretaris verweerde zich
niet; minister was kort
Deltawet aanvaard
DOOR DE EERSTE KAMER
I
Helmen-affaire met ook
politieke gevolgen j
Griezelige experimentendie reeds twee doden
en vele gewonden hebben geëist
^ak<
meidagen
Canadese premier
Minister stelde België gerust
Een dreigende wachter
sporthemden
>ERDAG 8 MEI 1958
<v»?n
S\^>.
^et „terrier*" enige malen sneller
dan liet geluid
VtV^U!d-L^ldaar wat lichte
Wandelaars eren Ameri
kaanse gevallenen
Voorschot uit zuivel-
fonds verdubheid
s
•JX&
6 fct(* v*2d?e bijstand te leve-
erüta
tA
!ljb"vijver" r{l('tt)ornmenwerpers
ft JW een
Si>e
bL °ser
L*iet°ele
Jaarlijkse Margratentocht op
Hemelvaartsdag
De Amerikaanse jeugd is overstag gegaan.
Voor hen geen elektrische speelgoedtreinen, ruimte-pakken, pias
poppen of brandende fornuisjes meer, maar een volledige overgave
aan het allernieuwste op speelgoedgebied: raketten.
Raketten, die echter weinig meer met speelgoed te maken hebben,
want deze nieuwe hobby van de Amerikaanse jeugd zit volgestopt
met gas, benzine of andere zwaar explosieve stoffen de raketten
moeten immers écht de lucht in kunnen? Er is in de omgeving van
de steden in Amerika en Canada praktisch geen vrij stukje land meer
of de jeugd heeft er beslag op gelegd en het land tot oefenterrein voor
raket-proeven verklaard.
Een nieuwe hobby voor de jeugd tussen de tien en de twintig jon
gens zowel als meisjes maar ook een nieuwe angst voor de ouders
en een nieuwe wanhoop voor de politie, die niet weet, wat zij er tegen
moet beginnen
Fascinerend spel
Hoger dan de Vanguard....
Hulp van deskundigen
Gewijzigd motie
Niet voor de bakker
Ontslag?
Inconsequent
Eerwaarde zuster
experimenteert
Open kaart
De oesters
'i 'l'W '/'»W
HET WEER
VOOR MORGEN
VERANDERLIJK
Wash and wear. Opeo
en gesloten te dragen.
In Pernambuco grey,
Eider green en Tomato.
Reeds vanaf 16.75
NIEUW-ENGELAND'
AMSTERDAM
ROTTERDAM
KORTE HOOCSTR.
liiiiinuui.
Nieuwe
leaamscne courant
Wi
«MJS
TU\'c v'"'7 Va" l,e moties~Vermeer e" Ritmeester betreffende het militaire aankoopbeleid, gistermiddag in de
(e Kanier. V.l.n.r.: mr. F. J. Kranenburg, minister ir. C. Staf en staatssecretaris H. C. W. Moorman.
B heeft bekend gemaakt,
C CVe" PC.r"isers »De Ruyter" en
V8sih^e>l md<nc'®n" bewapend zul-
0 e is u ge_'eide wapens. Deze
>r'•w'^ve "Reindelijk resultaat
't SaJ '"eieie; 8amenwerking tussen
V,m„y Ass;„.nR en de Amerikaanse
V4i«LVe*»ha»»nce Advisory Group''
Ik Uwihiiji,.' z°mede van de Ne-.
fle 'Rta.re missie in Washing-
•orUeiten in het Penta-
5 hiVo°rlith?Se hond-:noot, aldus
<;-|Ui(irWapenin„Ingsdienst' zal bii deze
Jk. «n d0o aanzienli.ik in de kos-
biibLde benodigde projec-
K'"i. norende lanceerinrich-
\A «e we ."isapparatuur in het ka-
V,r[i!St:hi^etSeen an het installeren aan
,t)6 nt?en op Nederlandse werven
V'ty-tejg gen zullen door Nederland
?ii! 4 van het type
el' e knrv! J Amerikaanse
"lende jaren in gebruik
Cf* i.^-lpfibigpneen WaPen voor gebruik
Zg' »°PPe™'a*te-
iw ®en (waarbij het wapen
*1 Rril_Op
y.\ M iv?,schin0p ^et wateropper-
b ^et li, ^prdt afgeschoten naar
b^htruim). Het is een ra-
A rari^n,dstof' welke met be-
it ''W*. arbundel naar zijn doel
h '«W;
h^a'elfr" he5fe,leid wordt,
v "gi, Ktn die een snelheid welke
-% en afad het geluid overtreft
WvC" de s*a"dbereik en de tref-
Viia^j rrier" zijn voldoende
delijke straal^ommen-
t''5A medewerker)
K hrn- ''opj. Zlch gisteren nog in
- lEt Veel l?cht> waarin de tem-
*0 'Sfi hi r O Jlf J
hw^ bhie,, drong vandaag war-
tjf'-i*C. hActofc! met op de meeste
'WWiA. h „.'meraturen boven de
Vjt i' ht 'n dp V he9in mei gunstig
kW,?1ttr '«ar t ttel is liet in deze
V 1 «l Vil^ik koud.
'v,Nn„ teyy. °ep p e.en ander vaatje
f i e rt, Per-o#, vrÜ zomers karak-
R>t zullen ook in de
haar normaal-lijn
liggen.
Ve1 hl J," heel
'i "ief e* noger dan 15 d 16 gr.
v,-K ler J epy^ '-'jmburg vanmorgen
werpern te vernietigen, voordat zü tot ef
fectieve actie tegen onze schepen hebben
kunnen overgaan.
Aangezien de Koninklijk-) Marine de
nieuwste uitvoering van de „terrier" zal
ontvangen en dit projectiel er èén. van
een „familie" van wapens is, welke in de
loop der iaren zullen uitkomen zonder
dat aan de scheepsinstallatie ingriipen-''
wijzigingen behoeven te worden aange
bracht betekent deze bewapening dat
de Nederlandse kruisers zeker tot 1970 ge
heel „up to date" en voor hun taak be
scherming der zeeverbindingen bere
kend zullen zijn.
Op Hemelvaartsdag, 15 mei, zal voor
de twaalfde achtereenvolgende maal de
reeds vermaard geworden wandeltocht
naar het Amerikaanse kerkhof te Mar
graten worden gehouden. Deze tocht, ge
organiseerd door de wandelsportvereni
ging „De Globetrotters" it Heer is,
evenals de Airbornetocht, uitgegroeid tot
een massale wandelende hulde van bur
gers en militairen jegens de ruim acht
duizend gevallenen, die in Mr-graten hun
laatste rustplaats hebben gevonden.
Elk jaar wint de tocht aan deelnemers,
van wie velen ook van buiten Limburg
afkomstigzijn. Bovendien geniet hij de
bijzondere belangstelling van hoge auto
riteiten, die elk jaar opnieuw diverse
fraaie bekers ter be: hikking stellen.
Daarnaast worden aan de deelnemers nog
de Margratenmedailles uitgereikt als
blijvende herinnering aan de tocht.
Want ongevaarlijk is dit spelen met ex-
plosieve stoffen allerminst. Dit is wel be
wezen door de dood van twee jongens van
veertien jaar, die het leven lieten bij een
voortijdige ontploffing van hun raket. Tal
loze anderen hebben min of meer ernstige
verwondingen opgelopen. Er is dan ook
niet één raket-enthousiast, die niet met
verbrande wenkbrauwen of met brand
wonden op handen en vingers rondloopt.
Ook voor het publiek is het nieuwe spel
allerminst veilig: vele Amerikanen zijn
al getroffen door de rondvliegende raket
ten of door uit elkaar spattende onderde
len. Tot op heden gelukkig zonder ernstige
verwondingen op te lopen.
De jeugd weet zelf wei, gat het „gevaar-
Rik speelgoed is, waaraan z(j praktisch
alle vrjje tijd besteed. Maar zonder uit
zondering denken zjj, gat uitgerekend hun
niets kan overkomen, omdat zij gewapend
zijn met de juiste kennis, die zij verza
meld hebben uit de talloze boeken met
„technische gegevens over raketten", die
op het ogenblik de Amerikaanse markt
overstromen. Het gevaar hiervan echter,
dat een combinatie van de mogelijkheden,
die in deze boeken worden opgesomd, tot
bijzonder griezelige experimenten kan lei
den.
Maar het fascinerende van dit spel: een
raket te maken, die werkelijk kan opstij-
gen, heeft de jeugd weten te boeien en het
ziet er niet naar uit, dat de jongens en
ook meisjes! in de V.S. en Canada spoe
dig hun nieuwe hobby zullen opgeven, in
tegendeel!
De kampioenen van de nieuwe rage zijn
ongetwijfeld twee 17-jaar oude jongens in
Wallaceburg in Ontario, die het hoogte
record met een zelfgemaakt raket heb
ben gevestigd. John Thompson en Bob
Janssen lieten enige tijd terug een raket
de ruimte invliegen. Drie weken later von
den zij hun „speeltuigje" terug in een
wei. Via ingewikkelde formules kon toen
berekend worden, dat de raket een hoogte
had bereikt van ruim twee en een halve
kilometer.De jongens beweren, een nieu
we „vulling" voor raketten te hebben uit
gevonden, maar zij weigeren hun utvin-
ding bekend te maken. Alleen als het mi
nisterie van oorlog er om vraagt, zo heb
ben de „uitvinders" gezegd, zullen zij het
resultaat van hun proefnemingen aan de
autoriteiten laten weten.
Een andere, 14-jarige, proefnemer, Bob
by Knox, uit Dallas (Texas) kreeg zijn
raket slechts anderhalve meter van de
grond. Toch was het joch bijzonder trots
op zijn prestatie, want. zo zei hij, „dat is
altijd nog een halve meter meer dan de
Vanguard!" De minder succesvolle lan
cering van wat Amerika's eerste aardsa-
telliet had moeten worden, lag de toehoor
ders van Bobby Knox te vers in het ge
heugen, om zich kwaad te maken over de
jeugdige raket-bouwer..
ze school, nemen een grote plaats in in
het leger van de raketlanceerders. Zo heb
ben deze jongens in de laatste maanden
maar liefst 110 raketten gebouwd. Van dit
aantal gingen er inderdaad een stuk of
dertig werkelijk de lucht in.
Hun grootste succes hebben de leerlin
gen van zuster Maria echter geboekt met
het lanceren van een heel bijzondere ra
ket, waarin zij een muis hadden ingeslo
ten. Ook deze raket verliet, keurig vol
gens plan, de aarde. Waar het geval te
recht is gekomen en hoe de muis de lucht
reis is bevallen, heeft men echter niet kun_
nen achterhalen..
Om de jeugd zo min mogelijk gevaar te
laten lopen bij hun experimenten die
inderdaad ongevaarlijk kunnen zijn, als
men maar op de juiste manier te werk
gaat hebben enkele officieren van tech
nische dienstvakken in Californië en ook
in Mexico, aangeboden, de jongelui van
advies te dienen bij het bouwen en lan
ceren van raketten. Begrijpelijkerwijs heb
ben de „raket-clubs" die inmiddels in
veelvouden van tien uit de grond zijn
gestampt deze aanbieding van deskun
digen gretig aanvaard.
In Washington is het luitenant-kolonel
Charles Parkin, die een programma heft
ontworpen om de raket-enthousiasten bi'
hun hobby te helpen. Het Plan is momen
teel in studie genomen door het ministe
rie. De bedoeling is, dit plan uit te geven
in de vorm van een boek, dat dan tevens
drie blauwdrukken zal bevatten van ra
ketten, die zonder gevaar kunnen worden
gebouwd en gelanceerd. Talloze ouders
zien met spanning uit naar het ogenblik
waarop dit boek van de drukpersen za!
komen.
En inmiddels gaat de Amerikaanse
jeugd door met de nieuwste aller hobby's
En elke dag opnieuw stijgen er raket
ten op.
Maar ook elke dag opnieuw hebben de
ziekenhuizen volop werk aan de verzor
ging van jeugdige lanceerders, die hun
speeltuig niet volkomen de baas waren
's-GRAVENHAGE, 7 mei 1958.
Het slot van de helmenaffaire, die vandaag in de Tweede Kamer voorlopig
werd afgesloten, heeft zoals te verwachten was voor de staatssecretaris van
Oorlog, mr. Kranenburg, een niet al te prettig verloop gehad. Ook nu werd hij
namelijk weer van verschillende zijden aangevallen, maar hij heeft er het
zwijgen toegedaan en ook de minister van Oorlog zelf deed in zijn antwoord
op de beschouwingen over de beide moties geen enkele poging zijn staats
secretaris te sauveren.
Nog zelden hebben wij bij zulk een ernstige zaak zulk een kort antwoord
van een minister gehoord. Het duurde nauwelijks enkele minuten, waarin hij
zeide, dit in antwoord op een verwijt van de zijde van de heer Oud, dat hij
geen poging had willen ondernemen de interpellatie van de heer Ritmeester
uit te stellen, omdat hem was gebleken, dat de Kamer op spoed had aange
drongen.
Voorts herhaalde hij nog eens, dat hjj volledige opening van zaken wenste
te geven en dat hij zich wenste te refereren aan het oordeel van de Kamer.
De gewijzigde motie-Vermeer werd z.h.st. door de hele Kamer aanvaard en
die van de heer Ritmeester werd verworpen.
Zoals bekend behelsde de motie-Rit
meester (V.V.D.) een onderzoek in deze
affaire door deskundige buitenstaanders
en die van de heer Vermeer (P.v.d.A.)
-Zy'd
'Ic hP^ Canada had Prins Bernhard een ontmoeting met de Cana-
f/p'b rj*''fenl>"h'pr en diens echtgenote, bij wie hij het noenmaal
vuikte. Tevoren werd deze foto genomen.
een onderzoek door een parlementaire
commissie, welke tevens het Directoraat
Luchtmacht en de hoofdafdeling materieel
vroeg, wie van de leden bereid was de
motie nog mede te ondertekenen, meldde
zich niemand, ook de heer Bakker niet,
■waarop de voorzitter onder grote hila
riteit zeide: „Dan is deze motie niet
van het ministerie van Marine in dit on
derzoek zou betrekken.
De wijziging van de motie-Vermeer
kwam nu hierop neer, dat de te benoe
men parlementaire commissie zich ter
zijde zal doen staan door deskundige bui
tenstaanders en dat dezelfde diensten bR
Luchtmacht en Marine alleen slechts ter
vergelRking zouden worden geraadpleegd.
Voordat de motie z.h.st. werd aangeno
men was er door alle fracties nog heel
wat over de beide moties gezegd.
Er ontstond een grappig incident, toen
de heer Gortzak van de groep afgeschei
den communisten een motie wilde indie
nen, waarin wantrouwen tegen de mi
nister werd uitgesproken. Deze groep
communisten telt echter niet meer dan
vier leden en voor het indienen van
een motie zijn vijf handtekeningen ver
eist. Het was dus de vraag of de com
munistische heer Bakker van de groep-
De Groot, die eveneens aanwezig was,
bereid zou zijn de vijfde handtekening
te leveren. Toen de voorzitter echter
voor de bakker en maakt zij geen on
derwerp van beraadslaging uit"
Prof. Oud kon niet nalaten de zaak,
zoals hij zeide, van staatsrechtelijke kant
te bezien. Het ging er om welke methode
de beste zou zijn om tot een reorganisatie
van het D.M.L. te komen. De motie-Rit
meester (V.V.D.) was een lankmoedige
motie genoemd. Dat was zij ook volgens
de heer Oud, omdat men niet de indruk
wilde wekken erpolitieke munt uit te
willen slaan. Bovendien, zo betoogde hij,
zou een scherpe motie van afkeuring
stellig zijn verworpen. Voorts meende hij,
dat men eerst de maatregelen van de
verantwoordelijke bewindsman moest af
wachten en dat dan een rapport, liefst
van buitenstaanders, aan de minister zou
worden uitgebracht, die dit dan met zijn
oordeel aan de Kamer zou moeten over
leggen. Met de motie-Vermeer, aldus prof.
Oud, gaat de Kamer zich dringen in een
regeringsdienst en doen wat in eerste in
stantie de verantwoordelijkheid van de
minister is.
Hieruit concludeerde hij, dat de motie-
Ritmeester (V.V.D.) het vertrouwen in de
minister nog niet opzegde en dat de
motie-Vermeer de minister het vertrou
wen onthield om zei forde op zaken te
stellen.
Vervolgens de verantwoordelijkheden
van minister en staatssecretaris bespre-
kend, vroeg hR de minister of diens eer-
ste reorganisatiemaatregel niet zou moe
ten zijn de bevordering van het ontslag
van de staatssecretaris, nu deze heeft ge
toond niet voor zijn taak berekend te zijn.
Dit zou dan een zaak moeten zijn van
het kabinet.
De heer Bruins Slot (A.R.) kwam te
recht op tegen de staatsrechtelijke be
wering van de heer Oud, dat het hier
geen commissie uit de Kamer zou mogen
zijn; hij betoogde, dat de Kamer het recht
heeft -om te controleren en dat hier geen
sprake was van treden in de plaats der
regering. Hij meende zelfs, dat prof. Oud
door het aldus te stellen aan het parle-
mentaire stelsel een slechte dienst had be
wezen.
Dat nam anderzijds niet weg, dat de j
motie-Vermeer, die aangenomen werd,
een wantrouwen in hef regeringsbeleid
betekende, maar zoals gezegd, minister
Staf liet dat voor wat het was.
Vreemd was echter weer, dat de heer
Oud na verwerping van de V.V.D.-motie-
Ritmeester verklaarde nu tóch voor de
motie-Vermeer te zullen stemmen. Im
mers én hij zelf én de heer Ritmeester
hadden nadrukkelijk verklaard, dat deze
staatsrechtelijk fout was, dat de Kamer
de reorganisatie aan de minister moest
overlaten en dat de motie-Vermeer uit
ging van een principieel verkeerd punt.
Dan had men zich ook moeten onthouden
daaraan medewerking te verlenen. De
motie-Ritmeester werd verworpen met 17
tegen 103 stemmen. Voor stemden alleen
V.V.D., S.G.P. en de drie aanwezige leden
van de communistische groep Gortzak.
Na de pauze besloot de Kamer op voor
stel van de voorzitter de te benoemen
commissie te doen bestaan uit meer dan
vijf leden, maar niet meer dan twaalf.
Men zal nu moeten afwachten hoe het
kabinet op deze algemeen aanvaarde mo
tie zal reageren, maar het lijkt nu wel
haast onmogelijk, dat de staatssecretaris
zal aanblijven.
Het valt echter niet te verwonderen, dat
de volwassenen, die om begrijpelijke rede
nen wel een tikkeltje beangst zijn voor de
experimenten van hun jonge landgenoten,
op velerlei manieren proberen, de raket
ten-manie in zo veilig mogelijke banen te
leiden, wel beseffend, dat het uitroeien
De Belgische ambassadeur in Nederland en enkele leden van de Belgische
Senaatscommissie voor openbare werken waren gisteren in de Eerste Kamer aan
wezig op het historische moment, waarop de Kamer de Deltawet z.h.s. aanvaard
de. Ter accentuering van dit bijzondere ogenblik, yerklaarde de heer De Vos var
Steenwijk na het antwoord van minister Algera, dat hij en de andere sprekers
van dinsdag niet wilden repliceren. Hij wenste de regering geluk met het bereikte
resultaat: „Moge dit wetsontwerp tot zegen strekken van ons vaderland, opdat
rampen als in het verleden worden voorkomen".
De Belgische heren hebben van de minister persoonlijk kunnen horen, dat
Nederland bij het aanleg van de Deltawerken zoveel mogelijk rekening zal'hou
den met de Belgische belangen, voorzover deze niet door de bestaande verdrags
bepalingen worden beschermd. Nederland is zich ten volle bewust van de belan
gen die voor België op het spel staan en vandeomstandigheid, dat deze niet
alleen in de geest van een goede nabuurschap toch ook in het licht van de Bene
lux moeten worden behandeld.
Daarom, zo vervolgde de minister, geeft
Nederland volledige inlichtingen aan Bel
gië, die voor de beoordeling van de plan
nen nodig zijn. Wij hebben onze voorbe
reidende berekeningen overgelegd en een
Belgische ingenieur heeft de modelproe-
ven in Delft kunnen bijwonen. Hij onder
houdt thans een geregeld contact met
Delft. Wij zijn gaarne bereid overleg te
plegen over alle gevallen, waarin België
meent dat zijn belangen worden geschaad.
van de hobby erger is dan het reinigen Hil sprak er zijn voldoening over uit, dat
van een Augiasstal.
Zo doet ook de eerwaarde zuster Maria,
lerares aan de Pacelli-school in Austin in
Minnesota. De zuster is het scheikunde
lokaal van haar school aan het experimen
teren geslagen en zR heeft nu verklaard,
een lading te hebben gevonden voor
„speelgoed-raketten", die volkomen veilig
is voor de lanceerder.
Met zo'n zuster in hun midden, kan het
haast niet anders of de leerlingen van de-
de Belgische Senaatscommissie een be
zoek zou brengen aan Delft en aan de in
uitvoering zijnde Deltawerken. Hij zag dit
bezoek als een van de symptomen van de
steeds grotere saamhorigheid tussen beide
landen; wij hebben geen geheimen voor
België.
Met onze zuiderburen is intussen nog
overleg gaande over de verhoging van de
dijken ter beveiliging van het gehele
Zwin-gebied. Nog niet gesproken is over
het Sloe-project; het ligt natuurlijk in de
bedoeling de provincie Zeeland te betrek
ken. Op de vraag of er geen ernstige
bodemdaling zou optreden als gevolg van
de winning van aardolie, antwoordde de
minister, dat dit uitgesloten mag worden
geacht. De brug over het Haringvliet
heeft zijn volle aandacht en hij zal alles
in het werk stellen om deze verbindine
zo snel mogelijk tot stand te laten komen
De moeilRkste werken komen nog en
wij zullen zeker tegenslagen krijgen. Deze
zullen echter slechts een aanmoedigin."
voor ons kunnen zijn. De minister besloot
met de bede, dat de werken onder Gods
zegen zullen mogen slagen tot heil van
ons volk.
De minister voor Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening verklaarde ver
volgens met betrekking tot de oestercul-
tuur, dat alles afhangt van de proeven
die thans in het biologische laboratn*
rium in Wemeldinge aan de gang zRn.
Er zRn tekenen, die erop wRzen, dat hei
kunstmatig kweken van oesters niet
onmogeIRk is, doch er is nog geen ze
kerheid.
eranderlijke bewolking met kans op
enkele buien, mogelijk met onweer,
maar ook opklaringen. Matige tot zwak
ke wind tussen zuidwest en zuid. Aan
houdend zacht.
Vrijdag 9 mei: zon op 4.57, onder 20.16; maan
op 0.58, onder 10.40.
(Van onze Haagse redactie).
Het Produktschap voor Zuivel heeft
gistermorgen besloten het voorstel uit
het Zuivelfonds aa de veehouders van
1.50 per 100 kg melk voo het lopende
seizoen te verhogen tot 3.Hiermee
is opnieuw een bedrag van 81 miljoen
gemoeid.
Het saldo van het Zuivelfonds zal hier
door dalen tot ongeveer 2V4 miljoen.
Minister Vondeling zal echter aan dit be
sluit zRn goedkeuring moet hechten, al
vorens tot uitbetaling aan de veehouders
kan worden overgegaan.
Hier staat de baardige heer Bill Wheal
te Shoreham in het Engelse graafschap
Sussex, gewapend met een jachtgeweer
in een pantserwagen, om zijn eigendom
men te beschermen en te verdedigen te
gen de graafschapsraad van West-Sussex.
De heer Wheal, eigenaar van een grote
garage, heeft kortgeleden rondom zijn
terreinen een één meter hoog muurtje
doen bouwen, dat hem een 6.000 gulden
kostte. Nu zou het muurtje waarvoor de
heer Wheal toestemming had gekregen
van de graafschapsraad. moeten worden
verlaagd tot de helft, omdat dat muurtje
het uitzicht van de buren belemmert.
Wheal denkt hier evenwel niet aan, on
danks het feit, dat hij wordt bedreigd met
opzegging van de pacht op staande voet.
Hij heeft integendeel een eis ingesteld ter
verkrijging van 5 miljoen gulden schade
vergoeding voor hem berokkend leed..
KONINCSPLEIN
