Noren moeten hun „proost
bijzonder duur betalen
Agfa
ISOLETTE L
Midzomernachtsdroom geen succes
St.-Miche! voor „Een duivelse uilvinding"
Het HBë-A en B toelating tot
examens voor notarisstudie
Pauselijke boodschap
aan wereldgezinscongres
In memoriam prof. F. de Vries
Afscheidscollege prof. Zernike
De financiële behandeling van rijks-,
gemeentelijk en bijzonder v.h.m.o.
Grote filmprijs van Brussel
naar Tsjecho-Sloivakije
Ik
Vb
Uitvoer in mei meer
gestegen dan de invoer
^°orwaarde: voldoende kennis van latijn
1 2
Koningin bij jubileum
Rijksmuseum
Wetgeving ter ontplooiing van gezin in
christelijke geest bevorderen
Schadevergoeding aan
nazi-slachtoffers
DINSDAG 17 JUNI 1958
PAGINA' 3
^aar ondanks dit wordt er toch een
"Stevig slokje" gedronken
Post-order bedrijven
Dorstige Noren
De twee-in-één camera
Beperkende bepalingen
Maar detoerist
Weinig overtuigende opvoering door Theater
STAKERS GEDOOD IN
MADRAS
VACCIN TEGEN MOND
EN KLAUWZEER
„Een Duivelse Uitvinding"
OCIC-prijs voor „The Old
Man and the Sea"
Filmkust is armer geworden
STAKING VAN SCHEEPS-
MACHINISTEN IN V.'S.
LAATSTE „BERLIN"-REDDER
OVERLEDEN
„Uw werk gaat .buiten de grenzen
van één wetenschap"
(Van onze correspondent)
Expoge overlegde uitgewerkt plan
51,^ vreemdeling in Noorwegen leert het
c'st het woord „skaal."
j^envoudig, omdat dit woord in ,,goed
fi«„ rlands" betekent: „Santé", .chee-
„cheers" of „prosit"
het simpele woord dus gemakkelijk
,°eg. minder gemakkelijk zullen de toe-
Öi# kunnen verwerken, wat er achter
1 Woord schuil gaat. Minder gemakkelijk
het ai te vaak uitbundig herhalen
„skaal" met de daarbij behorende
v»n
^"ualcn, een zeer diep ingrijpen bete
ent in de portefeuille van Noors geld!
,vant van het woord „skaal" en de
i °d'Se equivalenten, houdt de Noorse staat
'.;arüjks een slordige 500 miljoen kronen
er
iA»n de accijns op wijn, bier en alcoho-
vSche dranken wordt meer dan de helft
aI) de Noorse defensie-lasten betaald!
KEen toerist, die gewend is, in zijn stam-
„l^gje een paar dubbeltjes voor zijn
n aasie bier neer te tellen, moet er reke-
jn8 mee houden, dat hij voor eenzelfde
|,as in een Noors restaurant meer dan
drievoudige zal moeten betalen. En dit
(v,dan nog zonder de tip voor de ober.
„"horwegen kent geen bars of cafés; alle
't erke drankjes moeten derhalve in een
staurant worden geconsumeerd.)
Noorse burger is enorm trots op
ip"1 bijzonder sterke, zware „borrel." Het
tj ePt, volgens welke de traditionele
„0°rse dranken worden vervaardigd
;kir
k 1111 nog uit de tijd van de Vikingen.
aar jammer genoeg voor de Noren heb-
v n zi.i niet met de' lichamelijke conditie
«r
i jammer genoeg voor de Noren heb
ah hun oer-sterke voorouders.
zo zullen bezoekers uit lauden, waar
.Denbare dronkenschap" tot de uitzon-
'hgen behoort, werkelijk wel geschokt
lï°r<len door het enorme aantal beschon-
s,e,,en, dat zij in de straten van de Noorse
tu^en tegenkomen. Dit heeft ertoe geleid.
v: er zeer scherpe bepalingen in het lc-
Vj Werden geroepen om de consumptie
S> alcoholische dranken te beperken.
[hmige steden in Noorwegen zijn zelfs
"eel „drooggelegd".
Dit" laatste heeft een merkwaardig soort
handel doen ontstaan, namelijk de
oprichting van „post-order bedrijven" in
sterke drank. De mensen, die in droog
gelegde steden wonen, mogen namelijk wel
drinken, maar dan alleen in huis. Zij be
stellen nu hun drankjes bij dc leveran
cier -in een andere „natte" stad en
krijgen dan toch wel de kleine glaasjes
vol
„Akevitt" of „Brennevin" zijn de natio
nale geestrijke dranken sinds de dagen,
waarin de Viking roem oogstten. De le
gende wil, dat een Deense edelman, Eske
Bille, in opdracht van de Deense koning
'n serie flessen naar de machtige bisschop
van Trondheim zond om de vriendschap
pelijke verhoudingen tussen de beide lan
den te verstevigen. De bisschop appreci
eerde kennelijk deze geste, vroeg name
lijk prompt om het recepten de tradi
tionele Noorse dranken waren een feit!
Volgens oude kookboeken zijn de dran
ken naast een plezierig slokje ook
nog een uitstekende remedie tegen ver
schillende ziekten zoals reumatiek, spier
pijnen .jicht, etc. Maar de Noren vonden
dat de drankjes ook best gebruikt konden
worden voor niet-medicinale doeleinden.
Deze mening vond zo sterk in
gang, dat in 1124 koning Christiaan
IV het gebruik van alcohol ver
bood op feestjes. In 1662 kwam er
zelfs een wet, die een hoge belasting legde
op alles wat na&r sterke drank rook. Van
af die tijd tot op de dag van heden beta
len de Noren meer dan enig ander volk
een ontzettend hoge accijns voor hun bor
rel.
In 1687 vond Koning Christiaan V het
noodzakelijk, priesters te verbieden,
drankhuizen te houden of wijnen en likeu
ren te verkopen. Tot 1711 kwam er wei
nig verandering in de gang van zaken,
maar toen werd opeens geheel Noor
wegen drooggelegd. Er mocht geen sterke
drank meer gemaakt worden en ook de
imnort werd stopgezet. Het duurde echter
niet lang of overal doken illegale distil-
leerderijtjes op. Het werd zelfs zo erg,
dat de politie razzia's moest gaan onder
nemen.
Bij een zo'n optreden van de schout en
zijn rakkers werden in Christiana het
tegenwoordige Oslo maar liefst 1400 on
dergrondse distilleerderijen opgerold
Maar ondanks dit bleven dc Noren door
gaan met het produceren en consumeren
van sterke drank. Dat het er niet zo heel
zuinig aan toe ging, blijkt uit het feit.
dat bij een begrafenisplechtigheid van
een vooraanstaand persoon in het begin
van de negentiende eeuw, 100 mensen te
zamen 120 liter sterke drank in het dor
stige keelgat lieten verdwijnen
met de beroemde Agfa Color Apotar
lens (op kleur gecorrigeerd) en SVS-
sluiter met lichtwaarden.
Langzamerhand veranderde de situatie;
er mocht weer drank worden gemaakt en
ook uit het buitenland werd import weer
toegestaan. Maar tot op de dag van van
daag bestaan er scherp omlijnde bepalin
gen rond de sterke drank. Zo mogen in een
bepaalde stad of streek slechts twintig za
ken gevestigd zijn, die drank verkopen.
De vestiging van nieuwe verkoopgelegen
heden in steden boven de 4000 inwo-
ners is toegestaan, maar dan slechts na
dat er een volksstemming hierover is ge
houden. Er zijn slechts uitzonderingen
toegestaan voor de grote toeristencentra.
Dan mag er voorts geen sterke drank
worden verkocht in de weekends. Perso
nen beneden de 21 jaar mogen geen alco
hol kopen. Rijden onder invloed wordt
bijzonder zwaar gestraft. Heeft een auto-
of motorbestuurder meer dan 0.05 pet. al
cohol in zijn bloed, dan wordt hij zonder
meer drie weken in de gevangenis op
gesloten, terwijl zijn rijbewijs onherroepe
lijk wordt ingenomen.
De verkoop van sterke drank in slijterij
en geschiedt ook al onder bepaalde voor
waarden. Elke fles wordt overhandigd in
een dik, bruin papier door een verkoper,
die gekleed is in een sober, grijs uniform.
Maar ondanks al deze beperkingen wordt
er toch een stevig slokje in Noorwegen ge
dronken, tot grote spijt van geheel-ont-
houdersbonden én van de minister van So
ciale Zaken, die al het mogelijke doet om
het gebruik van sterke drank zoveel mo
gelijk tegen te gaan. Maar hiermee komt
hij in conflict met de minister van finan
ciën, die een flinke cent verdient aan de
accijnzen en die dus
De Noren, zich niet bemoeiend met de
ze „problemen van hoger niveau" drinken
rustig hun stevige borrel: in het afge
lopen jaar hebben zij hiervoor zelfs ver
scheidene miljarden over gehad. Maar de
toerist kan, als hij tenminste ook nog wat
Kronen voor een souven'iertje of iets der
gelijks wil overhouden, beter een fles van
huis- meebrengen
Volgens de .door het C.B.S. samenge
stelde voorlopige gegevens bedroeg de
invoer in mei 1958 1.160 miljoen (v.m.
1.144 miljoen), terwijl voor een waarde
van 1.011 miljoen (912 miljoen) werd uit
gevoerd. In mei 1957 bedroeg de invoer
waarde 1.478 miljoen en 'de uitvoer
waarde 997 miljoen.
Het dekkingspercentage bedroeg 87 (80).
Robert de Vries maakt van Spoel de een overigens toch tamelijk misdeelde rol.
overtuigde al evenmin. Van de vier ge
Wever in de opvoering die Theater dit
jaar van „Midzomernachtdroom" geeft,
de hoofdpersoon. Dat valt hem niet te
verwijten, want hij doet dat alleen door
van deze toch al dankbare rol meer te
maken dan wat men het gemiddelde zou
kunnen noemen. Maar de „Midzomer
nachtdroom" is niet gebouwd rond het
thema van de luchtige streken der am
bachtslieden, dat er een vermakelijk en
niet onbelangrijk, maar toch wezenlijk
bijkomstig onderdeel van is. De Midzo
mernachtdroom is geen boertige klucht,
maar een blijspel van vaak zeer verfijnd
niveau. Daarvan merkt men veel te wei
nig in deze opvoering van „Theater". Het
leek wel. of men niet, eens met overtui
ging getracht heeft de „mociliike" stuk
ken tot wezenlijk deel van het geheel te
maken en meest maar aanspeelde op de
onvermijdelijke zotternij toe.
Zozeer kreeg men die indruk, dat geheel
tegen de voor de hand liggend opvatting
van het stuk in, het werkelijke thema van
de jeugdige, onstuimige verliefdheid van
de verwisselbaarheid van het „eeuwige"
geluk, de gedeclameerde, wat langdradige
aanloop begon te lijken naar de repe
titie en de opvoering van Pyramus en
Thisbe door Spoel en zijn makkers.
Het spijtige hiervan is. dat deze frag
menten op den duur het minst boeien.
Kunnen zij. altijd wel een lach ontlokken,
dan is het er een, die reeds vol ver
wachting uitziet naar wat komen gaat.
Oo-k de nachtwereld van Oberon en Ti-
tania, die in deze opvoering wordt onder
vonden en ervaren al® een wat hinderlijke
bijkomstigheid met moeilijk te verteren
beschouwingen, komt lana niet tot zijn
recht. Anny de Lange als Tatania en Hans
Culeman als Oberon hebben een veel te
plechtstatige opvatting van hun persoon
lijkheid en in hun samenspraken wed-'
ijveren zij in stat'stisehe spreektoon, die
hier en daar zelfs de galmtoon nabij
kwam.
Het hoeft bij dit alles geen betoog, dat
wij met deze openluchtopvoering niet zo
bijster ingenomen waren en dat, wil men
zich niet tevreden stellen met een goed
koop succes, de gehele opvoering en de
inpassing van de delen in het geheel, her
ziening behoeft- Mogelijk ook, dat men bij
Theater voor dit stuk de geschikte spelers
niet heeft. W4j spraken boven al van Hans
Culeman en Ahny de Lange, van wie wij
toch zeker de laatste geenszins zouden
wensen te onderschatten. De Theseus van
Wim Hod-des geloofde niet in zijn eigen
woorden en#nog veel minder in zijn eigen
vurige liefde. Tine de Vries als Hippolyta.
De politie van Madras in India heeft
maandag van haar vuurwapens gebruik
gemaakt toen 5.000 stakende havenarbei
ders probeerden te verhinderen dat nieuw
aangeworven arbeiders aan het werk gin
gen. Drie mensen werden gedood. Bij
verdere botsingen tussen politie en stakers
werden 115 mensen gewond.
Ook in Calcutta, Bombay en Cochin
staken de havenarbeiders. Zij eisen betere
arbeidersvoorwaarden.
liefden bereikte Marijke Bakker als He
lena meer dan eens een redelijk niveau
maar de anderen schoten afzonderlijk, dit
geldt vooral voor de mannen, als in sa
menspel tekort.'
Was vorig jaar de rol van Puck aan
Bernard Droog toebedeeld, nu kweet
Johan Wal-hain zich van deze taak. Ook al
was hij niet slecht, de idee. dat hij zich
door deze zure appel heen moest bijten
scheen hij toch niet van zic-h te hebben
afgeschud. Van de arbeidslieden werd
Robert de Vries genoemd. Typen van ver
makelijke aard waren ook Gerard Hart
kamp als regisseur Dissel. Ab Noyons als
Wind, Wim Kouwenhöven, Bob Goedhart
en Dick v. d. Meulen als Slokker, Tuit en
Schaaf Hun prestatie maakte het tekort
voor het overige opvallender.
Puch eindigt de Midzomernachtdroom
met de belofte, dat hij straks met iets
beters voor de dag zal komen. Hij en zijn
medespelers van Theater kunnen daarvoor
hetzelfde stuk in studie nemen.
Met ongeëvenaarde virtuositeit is Orson Welles er in geslaagd om zijn film
haar eigen moraal te geven. Beeld in de slotscène van „Touch of Evil", waarin
beide partijen met elkaar afrekenen.
(Van een bijzondere medewerker)
De expositie is in feeststemming: klaterende fonteinen, fonkelende
filmsterren en een geestdriftig publiek
Vóór 10 uur''s morgéns is bet terrein van de Wereldtentoonstelling al
zwart van de mensen en als de klok twaalf slaat, zijn er al meer dan
250.000 bezoekers door de hekken gestroomd.
Tegen drie uur verdringen duizenden hunner zich op liet geweldige
plein voor liet grote auditorium om een glimp op te vangen van Lili
Palmer. Miehkova, Romy ea Magda Schneider en tientallen andere groten
van het witte doek
In de zaal zelf is het doodstil, als ex.minister Vermevlen, president
van het Wereldfilmfestival, en de jury met Georges Simenon (ditmaal
zonder pijp) aan het hoofd op het podium verschijnen
Na een korte inleiding begint de minis- De prijs van het Wereldfilmfestival van
ter de bijzondere prijzen zoals die van het i Brussel voor de beste produktle gaat naar
- de Amerikaanse film „The Goddess voor
Office Catholique International du Cine
ma (OCIC), die van het publiek en die
van de filmpers bekend te maken. Maar
voordat hij het woord geeft aan Georges
Simenon, voorzitter van de jury, maakt
hij aan een uiterste spanning afwach
tende zaal bekend, dat de Luikse schrij
ver door de koning van België is be
noemd tot commandeur in de Kroonor
de.
Zichtbaar onder de indruk proclameert
daarop Simenon de uitslag van het der
de filmfestival van Bruussel.
De grote prijs van de Wereldtentoon
stelling te Brussel en van het Wereld
filmfestival van België, het beeldje van
St. Michel, is door de jury met algemene
stemmen toegekend aan de Tsjecho-Slo-
waakse film „Een Duivelse Uitvinding"
van Carl Zeman.
=3=
ontwikkeld en wel!
^art/wit 1
het mooie, moderne
6cm formaat maken en óók klein
geld-projectieplaatjes op Agfacolor-
han? De AGFA ISOLETTE L van
199.- maakt dit met één camera mo
gelijk door een vernuftige constructie
bovendien: de camera heeft een
('"gebouwde belichtingsmeter, die voor
et maken van Agfacolor foto's onont-
'"eerlijk is.
k Wilt I
A earner
B goedk
W Uw ft
f Amate
Wilt U ook iets van de andere Agfa
camera's weten, van duurdere of
goedkopereVraag brochures bij
Uw fotohandelaar of bij de Agfa
Amateur Servicediensu Postbus 98
te Arnhem.
Het wetsontwerp tot wijziging vgn de
Middelbaar-Onderwijswet, de Hoger-On-
derwijswet en de Wet van 15 iuni '29 heeft
ten doel, gelijkheid te brengen in de finan
ciële behandeling van rijks-, gemeentelijk
en bijzonder voorbereidend hoger en mid
delbaar onderwijs. Er komt'een regeling
in voor. waarbij de toekenning van ver
goeding aan gemeentelijke en bijzondere
v.h.m.o.-scholen aan de Kroon is voorbe
houden.
Minister Cals acht deze regeling niet de
meest aanvaardbare als definitieve rege
ling voor d® toekomst, zo deelt hij in de
Memorie van Antwoord aan dc Tweede
Kamer over het genoemde wetsontwerp
mee.
Bij de opstelling van het voorontwerp
van wet tot regeling van het voortgezet on
derwijs is een uitgebreide studie gemaakt
van het probleem van de invoering van
objectieve vergoedingsnormen voor het
voordgezet onderwijs. Daarbij is de conclu
sie bereikt dat wettelijk vastgestelde ob-
iectieve getalsnormen zonder meer met
uitvoerbaar zijn voor het voorbereidend
hoger en middelbaar onderwijs. Dc oplos
sing zal moeten worden gevonden in de
combinatie van het opbellen van een plan
voor scholenstichting etl het stellen van
zekere vormen van objectieve normen
voor opening in dat plan.
Een regeling in deze zin zal te zijner
tijd. als de wet tot regeling van het voort
gezet onderwijs het staatsblad zal hebben
bereikt, in werking kunnen treden. Met de
totstandkoming daarvan zal echter waar
schijnlijk nog geruime tijd zijn gemoeid.
De wijziging van de bepalingen, die tot
dusver een beletsel vormden voor net in
stand houden van een gymnasium door
het rijk. houdt iet tn, dat het in het
voornemen ligt in alle gevallen, waarin
thans dc combinatie gemeentelijk ly-
ceum-rijkshogereburgcrscbool bestaat, de
gemeentelijke gymnasiale afdeling door
het rijk te doen overnemen.
Het ligt in de bedoeling voor deze afde
lingen het thans gevolgde systeem van kos-
-rdeling te handhaven. Dit betekent,
dat de kosten van de gemeenten voor de
mnasiale afdelingen zeer gering zijn.
Het salaris van de rector wordt geheel
door het rijk betaald, evenals alle mate
riële uitgaven; de gefheente betaalt slechts
een laag bedrag voor de huur van de uit
sluitend voor het gymnasium bestemde
lokaliteiten.
Uit dien hoofde zou dus overdracht van
gymnasiale afdeling aan het rijk logi
scher geacht kunnen worden dan over-
V'.r Is een tweede nota van wijziging
Mj,."'end op het wetsontwerp tot wijzi-
Vf Van de Hogcr-Onderwijswct en de
h°? e* notarisambt in verband met
h|] °'arisstudic. Volgens deze wijziging
1'iw.y1 bezitters van het getuigdschrift
'tij *jre Burger School A of B eveneens
l'"' re examens in de notariële studie-
(ij '"g kunnen worden toegelaten, mits
verklaring kunnen overleggen
hoogleraar in het Romeins recht,
*tijJ daartoe voldoende kennis van het
bezitten. Het kandidaatsexamen
?f6w in rial geval met goed gevolg zijn
binnen tien jaar na het in wer-
fTden van de wet. Na afloop van
n,^rmijn kan de minister van O, K.
W, in bijzondere gevallen alsnog toe-
"hii
'ng verlenen.
U de toelichting wordt opgemerkt,
doel ervan is elke twijfel aan-
<dai e de betekenis, welke aan de term:
llIig tot „de examens in de notariële
studierichting" moet worden toegekend,
uit te sluiten.
De regering is van mening, dat in de
voorgestelde wijziging de overgangster
mijn van tien jaar niet tot zeven jaar
behoort te worden bekort. De HBS-scho-
lieren. die zich ten tijde van. het in
werking treden van de wet nog in de la
gere klassen bevinden, zouden dan niet
mede van de overgangsregeling profijt
kunnen trekken.
De regering is voorts van mening, dat
aan het slagen voor het doctoraal exa
men in de notariële studierichting de
toekenning van de hoedanigheid mees
ter in de rechten moet worden verbon
den Opgemerkt wordt, dat de notariële
studie gelijkwaardig zal zijn met die in 't
Nederlands recht, zowel wat weten-
schappeliik niveau als het juridisch ka
rakter betreft. De examens bij de nota
riële studierichting zullen waarschijnlijk
nog zwaarder uitvallen dan die bij Neij
derlands recht.
-acht van de thans in zijn volle omvang
door het rijk jn stand gehouden hogerebur-
■•hooLaan de gemeente. De minister is
echter van mening, dat elk geval afzon-
rliik in overleg met de betrokken ge
meente in beschouwing moet worden ge
nomen.
Bij nota van wijziging wordt o.m. voor-
esteld, het uit 1878 daterende voorschrift,
dat goedkeuring van de minister is ver
eist voor de benoeming van leraren aan
gemeentelijke gymnasia, te doen vervallen.
H. M. de Koningin heeft het voornemen
op 28 juni des morgens de herdenking van
het 150-jarig bestaan van het Rijksmu
seum, tevens de officiële opening van de
jubileumtentoonstelling „Middeleeuwse
kunst der Noordelijke Nederlanden" bij te
wonen.
Vele Nederlandse autoriteiten, o.a.
staatssecretaris Höppener, én enige tien
tallen directeuren van de belangrijkste
musea in het buitenland, zullen eveneens
aanwezig zijn.
Een chemische fabriek in Keulen heeft
naar Reuter meldt, een vaccin voor
hef inenten van vee tegen mond- en
klauwzeer ontwikkeld. Tot op heden was
het alleen maar mogelijk vee te behan
delen, dat reeds aan mond- en klauwzeer
leed.
de beste regie naar L. Koulidjanov en J.
Seghel, makers van de Russische film
„Het Huis,dat ik bewoon", voor het beste
scenario naar Fellini, Flaiano en Pinelli,
scenaristen van de Italiaanse film „For-
tunella", voor het beste gebruik van de
kleur naar Wladimir Rapoport, camera
man van de Russische film „De Stille
Don", en voor de beste fotografie naar
de Italiaanse film „De Chinese Muur".
De prijs voor de beste mannelijke ver
tolking is toegekend aan Orson Welles
voor zijn spel in de film „Touch of Evil"
en die voor de beste vrouwelijke vertol
king aan de Duitse actrice Lili Palmen
in de Franse film „Montparnasse 19".
De toekenning van de grote pprijs aan
„Een duivelse uitvinding" is zonder twij
fel gewettigd, want deze merkwaardige
Tsjechische film is iets volkomen unieks
en origineels, vooral omdat de technische
afwerking tot in de puntjes is verzorgd.
Carl Zeman heeft het boek „Onder val
se vlag" van Jules Verne op een geheel
eigen manier geïnterpreteerd. Niet zoals
Walt Disney Julesc Verne „behandelde",
maar anders en beter. De hele film is
eigenlijk niets anders dan een aaneen
schakeling van truc-opnamen. De gravu
res en pentekeningen van Bennett, Fe-
rand en Riou, die allen Verne's werken
hebben geïllustreerd, werden hier als
leidraad genomen en tot leven gebracht.
„Levende gravures", dat is misschien de
enig juiste definitie voor „Een duivelse
uitvinding".
Nadat de officiële prijzen van het fes
tival waren uitgereikt, had op verzoek
van de commissaris-generaal van de Ver
enigde Naties de toekenning plaats van
de prijs van het commissariaat-generaal
van de V.N. aan de Russische film „Het
Huis, dat ik bewoon".
Georges Simenon had echter eerst nog
een paar wensen. Hij zou graag zien. dat
in de toekomst jonge regisseurs alsmede
de componisten van de filmmuziek en de
verzorgers van de montage met een spe
ciale prijs worden bedacht. Vooral de mu
ziek en zeker de montage kunnen naar
zijn mening een film historische en esthe
tische waarde geven.
De speciale prijs van het OCIC is toe
gekend aan de Amerikaanse film „The
Old Man and the Sea" van John Stur-
gess.
De eerste prijs van het publiek ging
naar de Italiaanse film „De Chinese
Muur", die voor de beste mannelijke
hoofdrol naar Horst Buchholz in de Duit
se' film „Endstation Liebe", terwijl Kim
Stanley werd gekozen als de beste actri
ce voor haar rol in „The Goddess".
Ook de pers had een eigen prijs. Die
ging, wat ons niet verwonderde, naar het
meesterwerk van Orson Welles; „Touch
of Evil". Daarna werd er de nadruk op
gelegd, dat deze prijs werd toegekend
voor de kwaliteiten van deze film als ge
heel.
Of alle onderscheiden films het inder
daad waard zijn te worden bekroond,
blijft intussen een open vraag. We heb
ben het al meer geschereven en ondanks
de feeststemming van deze laatste dag
dusver we het nog eens herhalen: de film
kunst is armer geworden, ondanks Cina-
maScope, ondanks technicolor en on
danks stereofonisch geluid.
Wanneer we nu afscheid hebben geno
men van het Wereldfilmfestival van Brus-
ser, vragen we ons langzamerhand af, of
de film in bloedloze steriliteit zal onder
gaan.
Maar gelukkig waren er die twee films
„Een duivelse uitvinding" en „Touch of
Evil". En dat is voor nu en later een gro
te troost.
..Wie het gebouw der burgerlijke en so.
ciale verhoudingen op deugdelijke basis
wil optrekken, dient zulks te doen op de
opvatting van huwelijk en gezin, zoals
deze in de goddelijke orde gegeven is".
Aldus de H. Vader in een boodschap tot
het Wereld-Gezinscongres, dat gisteren sm
Parijs begonnen is/'A&n dit congres ne
men leidende figuren uit vijftig landen
deel, katholiek en niet-katholiek.
Van Nederlandse zijde nemen o.a. aan
het congres deel dr. J- Th. A. H. van der
Pptte, namens de minister van Maatschap,
pelijk Werk, mr. De Jong, namens de Kin
derbescherming, dr. Jos. de Boer, voorzit
ter van de Gezinsraad en hoofdbestuurs
lid van de Katholieke Bond voor het. Ge
zin en prof. Schippers, voorzitter van de
Nationale Contact commissie voor gezins-
belangen.
Nadat gistermorgen het congres geopend
was, heeft de president, de heer Xavier
Rijckmans uit België, de pauselijke brief
voorgelezen, waarin de Paus herinnert aan
de leer, die de Kerk en Hijzelf verkondi
gen met betrekking tot de vraagstukken
van het hedendaagse gezin.
Hij dringt er bij allen, die van goede wilz«™an heeft op verbluffende wijze te-
zijn op aan, d&t 7Ü 'lun best doen een
openbare sfeer en een wetgeving te schep
pen, die de gezinsontplooiing in christe
lijke geest bevorderen. Hjj drukt ook de
wens uit, dat de overheid, overal waar dc
moeilijkheden van dc tegenwoordige tijd
het gezin uit zijn evenwicht dreigen te
slaan, steun zullen verlenen aan het ge
zin. En dit terwillc van het welzijn van de
maatschappij, maar steeds met eerbiedi
ging van het ware karakter dezer natuur
lijke instelling die door onze Heer tot de
waardigheid van Sacrament verheven is".
Aldus meldt het K.N.P.
De vakbond van machinisten ter
koopvaardij in de Verenigde Staten
heeft tot een staking besloten. Het oude
contract is afgelopen en de. onderhande
lingen over een nieuw zijn nog niet ge
slaagd.
Bij de start van de Sociaal Economi
sche Raad als hoogste orgaan van de
Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie,
was het vanzelfsprekend van groot be
lang, wie de eerste voorzitter zou wor
den. Deze zou in belangrijke mate de
richting van de P.B.O. bepalen. Van
deze figuur hing voor een groot deel af,
in hoeverre de S.E.R. aan zijn doel
einden, zoals deze wet op de P.B.O.
werden neergelegd, zou beantwoorden.
De P.^.O. is in feite een revolutie
op maatschappelijk terrein geweest. Zij
betekende immers niet alleen het defi
nitief aanvaarden van c_e g-bonden eco
nomie, maar vooral -en verandering in
de maatschappelijke r^sitie van dz werk
nemers. Wanneer men bedenkt, dat nog
geen driekwart eeuw geleden de werk
nemers feitelijk op economisch en soci
aal terrein niets hadden in te brengen,
terwijl bij de P.B.O. voortaan werk
gevers samen met de werknemers de
bedrijfstak regeren dan is het niet mis
plaatst om van een revolutie te spre
ken.
Ieder zal zich herinneren, dat de wet
op de P.B.O. niet door allen van harte
is toegejuicht. In diverse groepen van
ons volk had. en heeft men er nog.
bezwaren tegen. Wanneer desondanks
het begrip ervoor groeit, an is dat in
niet geringe mate aan de zondag over
leden eerste voorzitter, prof. F. de Vries
te danken geweest.
Wanneer men de eerste acht jaren van
het bestaan van de Sociaal Economische
Raad overziet, dan is het onmiskenbaar
dat prof. de Vries vele capaciteiten be
zat, die hem bijzonder geschikt maak-'
ten voor deze zo moeilijke functie.
De vele economen, die in ons land
hun opleiding ontvangen hij was van
1918 tot 1945 hoogleraar in de economie
van de Rotterdamse Hogeschool zien
hem steeds als de uitnemende docent,
die zijn moeilijke materie volkomen be
heerste en die van zijn studenten het
zelfde eiste. Zijn houding dwong gezag
af. Hij was geen uitgesproken systeem
bouwer, maar een man, die bij voort
during de theorie aan de feitelijke situ
atie op economisch gebied toetste.
Hij geleek hierin veel op de grote
klassieke econoom Ricardo. Het ge
beurde eens, dat prof. de Vries op zijn
college de vraag stelde of Ricardo wel
de abstracte geest was, waarvoor velen
hem aanzagen. Zijn antwoord luidde, dat
Ricardo in werkelijkheid er altijd op uit
was zijn theorieën a^n de realiteit te
toetsen. Steeds was hij er op uit, zijn
theorie te verbeteren. Ricardo was dus
beslist geen abstracte figuur, die zijn
theorie steeds onveranderd liet.
Hetzelfde kan van prof. de Vries wor
den gezegd. Toen hij in het begin van
de jaren dertig tot de ontdekking
kwam, dat zijn gedachte van de prio
riteit van de vrije concurrentie niet
meer was te handhaven, zag hij er niet
tegen op openlijk een ommezwaai te
maken.
Bij zijn eerste rede als voorzitter van
de S.E.R. stelde hij dan ook, dat de
technisch-economische ontwikkeling er
toe heeft geleid, dat Je vrije concurren
tie niet meer tot werking kan komen.
Bovendien liet hij duidelijk uitkomen,
dat de vrije concurrentie in haar doel
stellingen zeer beperkt is en met name
niet in staat is bepaalde sociale desi
derata te verwezenlijken.
Dat prof. de Vries dit openlijk durfde
stellen, terwijl hij heel vroeger zijn stu
denten iets geheel anders had geleerd,
tekent de sterkte en eerlijkheid van zijn
persoon.
Wanneer men bedenkt, dat hij een uit
nemend kenner was van ons bedrijfs
leven waarvan allen, die hem als
voorzitter van de S.E.R. van dichtbij
hebben meegemaakt, zullen kunnen ge
tuigen dan is het wel duidelijk, dat
zijn verkiezing tot voorzitter van de
S.E.R. zeer gelukkig is geweest.
Zijn grote prestige bij werkgevers en
Prof. mr. F. de Vries, voorzitter van
de Sociaal Economische Raad.
werknemers, de waardige manier, waar.
op hij de Raad voorzat, zijn grote ken
nis van de materie, zijn warm hart voor
de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisa
tie, de geleidelijkheid, waarmee hij de
P.B.O. wilde realiseren, maakten hem
bij uitstek geschikt om de moeilijke
functie van voorzitter op 66-jarige leef
tijd te aanvaarden.
Tot het laatste toe heeft hij deze func
tie bekleed, waarmee hij de dank van
ons gehele volk heeft verdiend. De de
gelijke grondslagen, -elke hij heeft ge
legd voor het gebouw van de P.B.O.
zullen de verdere ontwikkeling daarvan
ongetwijfeld ten goede komen.
kenfilm, kartonnen decors, levende per
sonen en uitgeknipt papier tot een won
derlijk geheel samengebracht, waarvan
het resuultaat meer dan boeiend is.
In het bericht van gisteren, waarin we
het overlijden meldden van de laatste
,,Ber!in"-redder. maakten we de vergis
sing de „Berlin" een DurUs stoomschip
te noemen. Het betrof hier echter het En
gelse schip van die naam.
In verband met zijn komende aftreden
als hoogleraar in de faculteit der wis- en
natuurkunde aan de rijksuniversiteit te
Groningen, heeft prof. dr. F. Zernike.
maandagmiddag in de aula van de uni
versiteit zijn afscheidscollege gegeven.
Dit afscheidscollege werd bijgewoond
door familieleden, autoriteiten, (waaron
der het gemeentebestuur van Groningen)
en vele hoogleraren en Nederlandse na
tuurkundigen. Professor M. Francom uit
Parijs vertegenwoordigde de Franse na
tuurkundige optische instellingen.
In zijn afscheidscollege vertelde prof.
Zernike iets over een aantal onderzoekin
gen, die tot nu toe onbekend waren ge
bleven cu die alle gemeen hadden, dat
ze te maken hadden met zuurstof. Daarbij
belichtte hij deze onderzoekingen tegen
de achtergrond van de historische ontwik
kelingen in onderzoek en wetenschap.
Na het college werd de scheidende hoog
leraar namens de senaat toegesproken
door de waarnemend rector-magnificus,
Drof. jhr. dr. P. J. van "Winter, die me
moreerde hoe hij op velerlei terrein
werkzaam was geweest en in het moei
lijke vak een gezaghebbend woord kon
meespreken. Hij dankte nrof. Zernike ook
voor wat hij voor de riiksuniversiteii als
geheel had gedaan. „Uw werk", aldus
prof. Van Winter, „gaat uit buiten de
grenzen van één faculteit of wetenschap".
Voor de faculteit der wis- en natuur
kunde sorak de directeur van het Na
tuurkundig Laboratorium, prof. dr. H
Brinkman. diV tevens namens de Neder
landse natuurkundigen een aan prof. Zer
nike opgedragen aflevering van het inter
nationale tijdschrift' ..Phvsioa" aa"b„„a
In deze aflevering schreven 22 auteurs
over het wetenschappelijk werk van prof.
Zernike.
Namens de, oud-leerlingen sprak prof.
dr. C. J. Bouwkamp uit Eindhoven.
Na deze toesDraken werd in de senaats-.
kamer van de universiteit een receptie
gehouden.
In het universiteitsgebouw was tevens
een kleine expositie ingericht van door
Prof. Zernike ontwikkelde natuurkund'.ge
instrumenten. Deze expositie zal in het
Natuurkundig Laboratorium te Groningen
een blijvende plaats krijgen.
Prof. Zernike. die de volgende maand
zeventig jaar wordt, werd geboren te
Amsterdam, waar hii ook scheikunde gine
studeren. Hij diende de Gron'nsse uni
versiteit 45 jaar. eerst als assistent van
de astronoom nrof. J C. Kapten, daarna
van 1915 tot 1920 als lector en van 1920
af als h0o-gleraa„ in de wiskund'dp pn
tecrnische natnv'-'n-'n on de thpo-„1:--hp
werktuigkunde. Deze leeropdracht geeft
op een juiste wijze de "veelzijdigheid van
deze geleerde weer. Hij is zowel een
meester op het gebied van de theoreti
sche natuurkunde als een vernuftig con
structeur van natuurkundige instrumen
ten. Het zijn vooral de door hem ontwik
kelde optische fase-contrasf-metJhode en
het daarop berustende fase-contrast-mi-
eroscoop, die in de na-oorlogse jaren bij
zondere erkenning hebben gevonden. Hij
verwierf voor deze vinding niet alleen
de Nobel-prijs voor natuurkunde in no
vember 1953, doch ontving tevens diverse
binnen, en buitenlandse onderscheidin
gen. Zo werd hij ,n 1950 benoemd tot ere
lid van de Royal Microscopical Society,
ontving hij de Rumford-medaiVle van de
Royal Society of Londen in 1952 en ver
wierf hij het ere-doctoraat van de Uni
versiteit van Amsterdam (1953) en Poitiers
(1955).
Prof Zemikes theoretische en expe
rimentele onderzoekingen op het gebied
van de statistische fysica en de fysische
optica zijn ook nu nog voor de ontwikke
ling van dc natuurkunde van grote be
tekenis. Nog steeds is hij actief werk
zaam op verscheidene gebieden van de
natuurkunde.
In de openingszitting van het driedaagse
congres, dat dc Nederlandse Vereniging
van Ex-politieke gevangenen (uit de Be
zettingstijd) thans te Breda houdt, heeft
de voorzitter, mr. G. Ch. Aalders. in een
rede o.m. gesproken over dc recente
publikatie van het „Bemiddelingsbureau
Schadevergoeding Slachtoffers Nazi-
regime".
..Onze internationale organisatie, de
FILDIR, is reeds jarenlang bezig het pro
bleem der schadeloosstelling met de
Duitse regering tot een oplossing te bren
gen. Tnderdaad een probleem met heel
moeilijke kanten aan Duitse zijde, waar
voor begrip bestond.
Nog op 23 april 1958 had een uitvoerige
bespreking plaats op het ministerie van
buitenlandse zaken te Bonn met vertegen
woordigers van de FILDIR Een concreet
uitgewerkt plan is toen onzerzijds over
gelegd dat. een geheel andere strekking
heeft dan de boute en onware mede
delingen van genoemd bureau. Dit plan
heeft de Duitse regering thans in studie.
Naar wij hopen zal zij zich op korte ter
mijn over d.e aanvaardbaarheid van dit
pïan uitlaten.
U zult begrijpen, dat het mij thans on
mogelijk is hieromtrent meer uitlatingen
te doen Laten betrokkenen vertrouwen
hebben in de activiteit van onze vereni
ging. ook op dit stuk en zich niet laten
verleiden door schoonklinkende tnezeg-
gingen die nooit zullen worden gehono
reerd. d och waarvor men wel 15 ver
speelt', aldus mr. Aalders.
