Dagblad voor Schiedam en omstreken
Nieuwe terreur over Hongarije
Taak van directie is te zwaar
Renate Leonardt met
liquidatie bedreigd
Nieuweling in
de lucht
Nederlandse spaarders bezitten
bijna zeven miljard
Directeur Haarlemse Kathedrale
Koorschool overleden
f-i-aMEn'
Juni had verrassing in petto
r
NIEUWE
REDDINGBOOT
HET IS nm GEEH EXCELSIOR
HIJ „EXCELSIOR"
Na Nagy staat mevr. Rajk terecht
Schorsing dient te worden opgeheven'
£\urtstfjanbel?D.
Sigarenfabriek ont
slaat al het personeel
r
ZATERDAS 28 JUK' 1958
In St.-Anna ter
Muiden staat de
klok stil
Rapport commissie goede diensten Excelsior
Prinses Irene terug
uit Lausanne
m
I\ij kspos Lspaarbank bereikte gisteren
2 miljard
dan NEUROTONIC
Plotseling zomers, zondag nog warmer
A
De Internationale Juristencommissie heeft gisteren bekendgemaakt,
dat op 22 mei jl. een Hongaarse rechtbank in een geheim proces zes
studenten ter dood heeft veroordeeld, die beschuldigd werden van
het verspreiden van het revolutionaire blad „Elunk" ten tijde van de
Hongaarse opstand.
Van de andere verdachten kreeg er één levenslange gevangenisstraf,
elf werden tot tijdelijke gevangenisstraffen veroordeeld en één werd
vrijgesproken.
De advocaten van de verdachten moesten onder ede verklaren geen
inlichtingen over de vonnissen te verstrekken, aldus de Internationale
Juristencommissie.
De Internationale Juristencommissie heeft gisteren tevens aan de
Hongaarse regering verzocht nieuwe bijzonderheden bekend te maken
over mevrouw Julia Rajk, Gabor Tancos eil Sandor Haraszti, die
volgens de jongste door de commissie ontvangen inlichtingen op het
ogenblik in het geheim te Boedapest terechtstaan.
Geen antwoord
Mevrouw Rajk c.s.
Rekening wordt niet betaald
Tabak wordt te duur
liliÉX-
wmm.
WmÊÊmm
KS
Commissarissen
Versterking leiding
Gemiddeld f 400 per boekje
HET WEER
VOOR MORGEN
VRIJ WARM
Bereidt IJ zich voor op het
V
nieuwe sc
amsche courant
Weer geheim proces
Anderzijds heeft de voorzitter van het
verbond van Hongaarse vroegere politieke
gevangenen, dr. Fabian, in een brief aan
de waarnemende voorzitter van de
speciale V.N.-commissie voor Hongarije
gezegd, dat indien de Verenigde Naties
niet dadelijk ingrijpen, „het bloedvergie
ten in Hongarije zal voortduren".
„Onschuldige kerkelijke ambtsdragers,
zoals bisschop Ordas en zijn volgelingen,
zullen door geheime processen worden ge
liquideerd, evenals andere onschuldigen",
aldus Fabian.
Volgens Fabian werden vóór Nagy en
Maleter reeds de voorzitter van de revo
lutionaire arbeidersraden van Boedapest
en Szeged alsmede een ondervoorzitter
van één van deze raden in een geheim
proces ter dood veroordeeld en terecht
gesteld. Momenteel worden achttien lera
ren en studenten van de militaire Kos-
snth-academie van Boedapest in het ge
heim berecht, evenals artsen, die me
dische hulp aan de opstandelingen heb
ben gegeven. Verder is er thans een ge
heim proces aan de gang tegen 47 advo
caten te Boedapest, die tijdens de op
stand een bijeenkomst van de orde van
advocaten hebben doen houden en de
communistische leiders van de orde heb
ben afgezet. Tegen vier van hen is de
doodstraf geëist, aldus dr. Fablan.
Een regeringswoordvoerder te Boeda
pest heeft gisteren reeds aangekondigd,
dat Hongarije niet van plan is inlichting-
gen te verstrekken aan de speciale com
missie vaA de V.N. voor Hongarije. De
Hongaarse regering blijft van oordeel, zo
zei hij, dat deze commissie „een willig
werktuig is in handen van zekere impe
rialistische mogendheden en dat zij zich
„mengt in de binnenlandse aangelegen
heden van Hongarije".
Op vragen om bijzonderheden over het
proces tegen Nagy en de zijnen wilde de
woordvoerder geen antwoord geven, om
dat de journalisten zich z.i. ook met de
binnenlandse zaken van Hongarije be
moeiden.
Evenmin wilde de woordvoerder ingaan
op vragen over de ook in Boedapest al
om circulerende geruchten over een aan
de gang zijnd of al beëindigend proces
tegen mevrouw Julia Rajk, Gabor Tan
cos en Sandor Haraszti.
Met betrekking toj; deze drie persoon
lijkheden maakt de Internationale Juris
tencommissie o.m. nog de volgende gege
vens bekend:
Mevrouw Rajk, echtgenote van de te
rechtgestelde minister van buitenlandse
zaken Laszio Rajk, werd onder het re
giem van Rakosi vijf jaar gevangen ge
houden. Het werd haar niet toegestaan
haar echtgenoot vóór zijn terechtstelling
te spreken, maar zij werd overgebracht
naar een cel, waar zij de geluiden van
het ophangen van haar man kon horen.
In juni 1956 werd mevrouw Rajk „met
stormachtig applaus" in de Petoefi-
kring welkom geheten, terwijl daar ge
sproken werd over het eerherstel van
haar echtgenoot. Behalve aan de plech
tigheden bij het eerherstel van haar
man heeft mevrouw Rajk zich niet met
de politiek ingelaten. Er werd haar een
schadeloosstelling van 200.000 forint toe
gekend.
Toen de Russische troepen in novem
ber 1956 Boedapest binnentrokken,
vluchtte mevrouw Rajk met Imre Nagy
in de Joegoslavische ambassade. Ook zij
heeft de ambassade verlaten met. een
„vrijgeleide" van de Hongaarse regering.
Tancos en Haraszti zochten na de op
stand eveneens hun toevlucht in deze
ambassade. Beiden waren* lid van de
Petoefi-kring. In de akte van beschul-
ging tegen Imre Nagy werd omtrent Tan
cos gezegd, dat hij de Petoefi-kring had
gemaakt tot een ontmoetingspunt voor
vijandige elementen en tot een forum
voor aanvallen tegen de partij en de staat.
De Internationale Juristencommissie
wijst in haar bekendmaking ook op de op
20 juni door de Hongaarse procureur-
generaal afgelegde verklaring, volgens
welke er na de terechtstelling van Imre
Nagy, Pal Maleter en hun medestanders
geen grote processen meer in voorberei
ding zijn.
De commissie vestigt in haar bekend
making de aandacht van de wereld op ..de
algemene aanval, die wordt ontketend
tegen degenen die op de een of andere
wijze worden vereenzelvigd met de idea
len van de opstand van oktober, en zulks
onder negatje van de elementaire eisen
van recht, wet en menselijkheid".
(Van onze correspondent)
In St.-Anna ter Muiden staat
reeds geruime ti.irt de torenklok stil.
n;et omdat hii kg >ot is. maar om
dat de Provinciale Zeeuwse Elek
triciteitsmaatschappij haar heeft
stilgezet. Men weigert nl. de reke
ning te betalen voor het elektrici
teitsgebruik van het uurwerk.
De strijd gaat tussen het gemeen
tebestuur en de kerkvoogdij. Het
gemeentebestuur stelt- zich op het
standpunt, dat de gemeente niets
behoeft te betalen, omdat de to
ren, waarin de klok is onderge
bracht, eigendom is van de Ned.
Hervormde Gemeente in St.-Anna
ter Muiden. Het kerkbestuur ech
ter zegt. dat rip gemeente wel de
gelijk aansprakelijk voor de
elektriciteitsrekening. Hij wijst er
op, dat enige tijd geleden ook de
restauratie van het uurwerk door
de gemeente is betaald.
ten dat ingeval van zodanig ontslag de
vergadering van aandeelhouders A
bindend advies zal geven aan de vennoot-
De commissie tot welker instelling werd besloten i„ de buitengewone j v00r een redeHjke financiëla rege-
algemene vergadering van aandeelhouders der XV. Metaalbuizenfabriek
Maatschappij ..Excelsior' te Schiedam van 23 mei j.l. en die werd samen
gesteld door de voorzitter van de Kamer van Koophandel te Rotterdam,
heeft op 3 juni j.l. haar werkzaamheden aangevangen.
Naast haar onderzoek naar het ontstaan van de ernstige tegenstellingen
in het bestuur, heeft de commissie er naar gestreefd te komen tot een
oplossing van de moeilijkheden die voor de vennootschap zijn ontstaan
door de schorsing van de beide directeuren.
Zes aandeelhouders A verklaarden zich
bereid ieder een aandeel A in trust te
geven aan de Rotterdamsche Bank en
aan de verstrekkers van langlopende
kredieten.
Iedere trustee zal het (de) haar in trust
gegeven aandeel(en) derom aan de
eigenaar(s) of diens rechtverkrijgenden
ter hand stellen zodra zij 'niets meer
j van de vennootschap .1 hebben te vor-
I deren.
i De commissie spreekt de verwachting
uit dat indien de door haar gesuggereer
de oplossing door de a-s. buitengewone
algemene vergadering van aandeelhou
ders wordt aanvaard, de geldgevers in
samenwerking met de nieuwbenoemde
leiding binnen afzienbare tifd een oplos
sing voor de verbetering van de liqüi-
diteitspositie van de vennootschap zullen
vinden.
De commissie betuigt tenslotte haar
dank aan alle commissarissen en direc
teuren voor de loyale wijze waarop zij
aan haar alle gevraagde inlichtingen
hebben willen verstrekken en de wijze
waarop zij hebben medegewerkt om tot
de thans voorgestelde oplossing te ko
men. In het bijzonder oast naar de me
ning van de commissie een woord van
dank aan het college van commissarissen
VOO] haar vele bestuurswerkzaamheden
gedurende de laatste maanden.
Het rapport is onderteken:! door de le
den der commissie, de heren mr. J. Bos
man, prof. J. Brands A. H. Sillem.
Op 7 juli a.s. zal te Rotterdam een bui
tengewone vergadering van aandeelhou
ders ter bespreking van de voorstellen
worden gehouden.
De heer De Baan heeft nu aan de
De Ruylerkade te Amsterdam zijn
nieuwe reddingboot gedemonstreerd,
welke werd opgehangen aan een
laadboom. Daarna werd de tros ge
kapt en viel het scheepje te water
om meteen rechtstandig ie komen.
(Van onze correspondent).
Vrijdagmiddag heeft de directie van de
Nederlandse sigarenfabriek Dejaco te
Culemborg het 130 man sterke personeel
in zijn geheel ontslag aangezegd. Als re-
der werd genoemd de verontrustende
prijsstyging van de benodigde tabakken
en de grote voorraad. Het personeel,
waaronder 80 sigarenmakers, moet in
maximaal drie maanden afvloeien.
Een definitief besluit dat de fabriek,
die haar artikelen onder de naam Graaf
Egbert" in de handel brengt, geheel zal
sluiten, is nog niet gevallen, doch wel
moet daarmede ernstig rekening worden
gehouden.
Prinses Irene is gisteravond te Soestdijk
teruggekeerd uit Lausanne. Zy heeft haar
istudies daar beëindigd.
4. qgj
■■xwm
%-J.
£gg|jgg|gg
WHmmiï
«WW
Bjj haar onderzoek is de commissie tot
de conclusie gekoipcn dat door de di
rectie ernstige fouten zjjn gemaakt, dat
de taak voor de belde directeuren te
zwaar was en ook =n tic toekomst voor
hem alleen te zwaar zal zjjn; ook commis
sarissen zijn naar de mening van de
commissie in hun toezicht op de directie
te kort geschoten.
Uit de besprekingen met commissaris
sen is het de commissie gebleken dat het
college .niet terug zal komen op zijn be
sluit in zijn geheel af te treden. De a.s.
buitengewone algemene vergadering van
aandeelhouders zal derhalve ingevolge
art. 12 en 13 der statuten tenminste 3
nieuwe commissarissen dienen te benoe
men.
De vergadering van aandeelhouders A
heeft hiervoor in overleg met de com
missie de volgende voordracht gemaakt
voor de tijdelijke benoemingen vdn de
volgende commissarissen:
1. a) ir. M .J. F. Bolderdijk; b) A. Riet
dijk.
2. a) ir. H. I. Keus; b) H. P. Wintjens.
3. a) J. Haverkamp; b) J. Th. Linden-
born.
In een gisterenavond in bef. dorpshuis
te wtjde Wormer gehouden buitengewone
ledenvergadering van de coöperatieve
bergings Vereniging Renate Leonhardt
heeft men de suggestie gedaan tot liqui
datie van de vereniging over te gaan.
fïen definitief besluit kan echter par, wor
den genomen op een volgende vergade
ring, die binnen een maand moet worden
Behouden.
De heer P. Schelvis uit Heemstede, die
de vergadering leidde, maakte bekend,
dat een financieringscommissie is ge
vormd, welke op zo kort mogelijke ter
mijn zekerheid wil verschaffen over het
Vermeende goud in het wrak. Hiertoe is
contact opgenomen met bergingsmaat
schappijen.
Wel stelde de heer Schelvis als voor-
Waarde, dat hij dan „carte blanche." moet
hebben. Hij wil namelijk niet zijn geld
nan dit gokje wagen, als de 3300 aandeel-
^ouders stuk voor stuk het werk kunnen
tegenhouden. Als enige oplossing zg hij de
liquidatie, waarbij hij zich echter per
soonlijk garant stelde voor de volledige
rechten van de aandeelhouders. Deze
rechten en die van de financieringscom
missie zullen nu notarieel worden vastge
legd en in een volgende vergadering wor
den behandeld.
Tijdens deze vergadering werd de heer
P. Visser uit Wijde Wormer ais bestuurs
lid herkozen. Verder werden in het be
stuur gekozen de heren A. Stam uit Am
sterdam, A. Kuyk uit Amsterdam, P.
Schfeivis uit Heemstede en F. v.d. Sijde
uit Den Haag. De zogenaamde oppositie
groep van de heer van Kuijl c.s. nam niet
aan de stemming deel. Wel waren de le
den van deze groep aanwezig. In eerste
instantie had namelijk de heer Visser aan
de „rebellen" de toegang tot de vergade
ring geweigerd, maar naderhand was hij
daarop teruggekomen. De vergadering,
waaraan ongeveer dertig personen deel
namen, had een rustig verloop.
Dit is de eerste foto van de Snecma
„Coleoplère", en vliegtuig, dat verti.
kaal kan opstijgen en dalen. Het toe.
stel is uitgerust met de Franse
Snecma „Atar"-motor. Proefvluchten
met dit luchtvaartuig zullen spoedig
op grote schaal beginnen.
Daar zoals hierboven reeds werd opge
merkt, de commissie van oordeel is dat de
bestuurstaak voor de beide directeuren
te zwaai; is, acht zij het dringend nood
zakelijk 'dat door de a.s. buitengewone
algemene vergadering van aandeelhouders
in een krachtige leiding wordt voorzien.
De vergadering van aandeelhouders A
is van mening dat door ir. Bolderdijk
tevens tijdelijk te belasten met de uit
oefening van de bevoegdheden van pre
sident-directeur, aan de voorwaarde voor
een' krachtige leiding is voldaan. De com
missie is het hiermede geheel eens. Zij
prijst zich gelukkig dat aandeelhouders A
op verzoek van de commissie deze oplos
sing hebben gevonden en dat ir. Bolder
dijk bereid is op deze voorwaarden een
benoeming te aanvaarden.
De commissie meent dat nadat Ir. Bol
derdijk ijjn functie heeft aanvaard, de
schorsing der beide directeuren terstond
dient te worden opgeheven. De hervatting
der werkzaamheden der beide directeuren
zal, naar de mening van de commissie,
dienen te geschieden overeenkomstig de
aanwijzingen van ir. Bolderdijk.
Indien gedurende een termijn van 6
maanden na opheffing der schorsing
ir. Bolderdijk van oordeel is dat de te
rugkeer resp. de uitoefening van de func
tie van een of van beide directeuren niet
in het belang der vennootschap is, ver
klaren directeuren zich reeds thans be
reid overeen te komen dat in zodanig ge
val de betrokken directeur(en) vrijwillig
ontslag zal (zullen) nemen. De beide di
recteuren zijn er hierbij van uitgegaan
dat de a.s. buitengewone algemene ver-
Wat steekproef uitwees
Ergens in Nederland heeft gisteren
iemand een bedrag cf bedragje aan geld
op z«n spaarbankboekje van de Rijks
postspaarbank gestort, waarmede het in-
leggerstegoed voor het eerst in de 77
jaren van het bestaan dezer bank het
ronde bedrag van 2 miljard gulden heeft
bereikt.
Het is onmogelijk na te gaan, wie dat
is geweest, omdat overal in het land op
postkantoren dagelijks bedragen worden
gestort en opgenomen en men niet van
minuut tot minuut het totale tegoed kan
controleren. Maar de door de R.P.S. in
gestelde spaarindicator, gebaseerd op
steekproeven bij een aantal postkanto
ren, wijst globaal het bedrag aan.
Daarmede heeft de Rijkspostspaar
bank dezelfde mijlpaal bereikt als korte
tijd geleden alle lokale spaarbanken in
het land tezamen. De boerenleenbanken,
die wat hogere rente geven, naderen
echter langzamerhand de 3 miljard,
want die hebben aan Inleggelden thans
ongeveer 2,8 miljard gulden. In totaal
heeft het Nederlandse volk dus bij alle
spaarbanken tezamen aan inleggelden
6,8 miljard gulden uitstaan.
De Rijkspostspaarbank heeft circa vijf
miljoen boekjes in omloop met een ge
middeld saldo van 400,—. Daarin zijn
alle zg. verzwegen en vergeten boekjes
meegeteld. In werkelijkheid heeft on
geveer-40 procent der Nederlandse be
volking een rekening bij de R.P.S.die
daar tezamen ongeveer 30 procent van
het totaal bij alle spaarbanken ingelegde
geld hebben gestort. Hoewel er dus
naast de R.P.S. nog de talloze andere
lokale spaarbanken en de boerenleen
banken zijn heeft een statistische en
quête tot verbazing van alle ingewijden
aan het licht gebracht, dat t.och nog en-
keie tientallen procenten der bevolking
niet over eeri spaarbankboekje beschik
ken
Thans vertoont ongeveer een kwart
van alle rekeningen bij de R.P.S. een
saldo-tegoed van minder dan 5,On
der deze groep bevinden zich een aantal
dode rekeningen en een groot aantal van
de sparende schooljeugd. Het aantal re-
met een ■ca,cio van meer dan
i *,000,maakt slechts 4 procent uit
van het totaal aantal rekeningen. Deze
kleine groep vertegenwoordigt echter
ongeveer een derde van het totale in
leggerstegoed.
De bank belegt de inleggersgelden zelf
en wel in vele bestemmingen. Zo heeft
zij in de afgelopen vier' jaar in totaai
782 miljoen gulden nieuwe inleggelden
als volgt belegd: 21 procent in "staats
obligaties enz.. 60 procent in gemeenten
en hypotheekbanken ten behoeve van
de woningbouw. 5 procent in scholen en
ziekenhuizen, 5 procent in verkeers- en
vervoersbedrijven en de rest in openbare
nutsbedrijven, middenstand en industrie.
De directie van de bank acht het op
merkelijk. dat relatief het percentage
spaarbankboekjes bij de middengroepen
(employés en kleine zelfstandigen) ho
ger ligt dan bij de arbeidersbevolking.
y/V
vrg
Droog, overwegend zonnig en
warm weer. Weinig wind.
Zondag 19 juni: zon op 4.22, onder 21.04-
maan op 19.08. onder 3.01.
Maandag 30 juni: zon op 4.23, onder 21.04
maan op 20.03, onder 3.55.
het preparaat, dat
Uw zenuwen niet verdoolt
maar Uw geeii helder houdt.
(Van onze weerkundige medewerker)
Zelfs gisteravond waren de vooruitzichten voor hel weekeinde nog alles,
behalve zomers. De kleine depressie boven het zuidelijk deel van de
Noordzee bracht veel bewolking en op tal van plaatsen regen. In de
afgelopen nacht heeft zich echter een belangrijke gunstige wijziging
voorgedaan. Een gebied van hoge luchtdruk dat zich boven Frankrijk
ontwikkelde, trok vanmorgen naar onze omgeving. Tevens is er weer ivat
warmer e lucht met de oostelijke hoogtestroming uil Duitsland aangevoerd.
Een depressie ten zuid.westen van Ierland komt langzaam naderbij,
maar zal ons niet voor zondagavond bereiken. Hierdoor verwachten wij
droog en overwegend zonnig weer met zondag nog iets hogere temperaturen
dan vandaag. De junimaand heeft zich op het allerlaatst dus toch nog
bedacht.
(Van onze correspondent)
In de loop van vrijdagmiddag is in de
Mariastichting in Haarlem overleden dr.
A. J. M. Kat, directeur van de Kathe
drale Koorschool St.-Bavo in Haarlem.
Wegens een ernstige embolie is dr. Kat
vorige week woensdag in de Mariastich
ting opgenomen. Doordat zijn toestand
verslechterde, is hij vrijdag daarna van de
sacramenten der stervenden voorzien. De
overledene bereikte de leeftijd van 54 jaar
Dr Kat werd in 1904 in Amsterdam ge
boren. Op 25 mei 1929 werd hij priester
gewijd, waarna hij naar Rome vertrok om
daar muziekleer te studeren. Speciaai
ging zijn belangstelling uit naar de kin
derkoren Op 28-jarige leeftijd promoveer
de hij na drie jaar in Rome te hebben ge
studeerd. Een jaar later werden de studies
van dr Kat andermaal bekroond. Hij won
in 1933 een prijsvraag, die de Nijmeegse
Universiteit had uitgeschreven over de
geschiedschrijving van de Nederlandse
Katholieke kerkmuziek sinds de refor
matie.
Dr. Kaf constateerde, dat de in de der
tiende eeuw ingezette koortraditie na de
reformatie niet was doorgezet. Het her
stellen van deze traditie werd zijn ideaal.
Hiertoe zouden een of meer koorscholen
moeten worden opgericht.
In 1937 kwam dr. Kat naar Haarlem,
waar hij opdracht kreeg zich actief met
de kerkmuziek .bezig te houden. Pas ech
ter na de oorlog werd besloten tot op
richting van een koorschool. In 1946 werd
de stichtingsakte verleden voor „Het mu
ziekinstituut van de kathedraal St.-Bavo".
In 1949 werd de Koorschool, die met 25
leerlingen begon, opengesteld.
Dr. Kat leidde een zeer druk leven. Met
enthousiasme en bekwaamheid wijdde hij
zich aan het directeurschap van de Koor
school. Voorts gaf hij les aan het Philo-
soficum in Warmond, aan het'Conserva
torium in Rotterdam en de Katholieke
School voor Maatschappelijk Werk in Am
sterdam, aan welk laatste instituut hij de
inleiding in de filosofie gaf.
In 1954 vierde de thans overledene zijn
zilveren priesterjubileum. Het eerste lus
trum van de Koorschool werd in 1956 met
een concertavond gevierd. Vele plechtig
heden in en buiten de kathedraal worden
door de jeugdige zangers opgeluisterd. In
1955 werd de thans overledene benoemd
tot ridder in de orde van Oranje-Nassau.