Ouder worden als
levensvervulling
Positie apothekers wordt niet
versterkt ten koste van anderen
Maria in Spanje verschenen
Baby-sitter
door C. BAUER
r1 JULI 1958
èn... Rivièra-illusies
Interessante bijdrage tot de gerontologie
Minister Suurhoff:
Door nieuwe wet op geneesmiddelen
voorziening
Acht kinderen beweren haar gezien
te hebben
Mieke
SPORTCENTRUM SCHIEDAM
Reinier Hulsker
nTriTT li In I J II
Bij het kamperen
dagelijks schone sokken
V B
Oorzaak van het ouder
worden
ZATERDAG 28 JUNI 1958
-
PAGINA 4
De superioriteit van het
„hersendier"
B. M. R. S.
GOUDEN PROFESSIEFEEST
B. M. R. S.
24>-
I
Deze vertaling door Alex Cam-
paert van het werk van een Duitse
geleerde uitgegeven door ..Pax" in
Den Haag, brengt ons in contact met
een wetenschappelijke behandeling van
het bejaarden-probleem.
Eigenlijk is het niet meer dan een in
leiding tot de jongste tak van weten
schap, die zoals meestal gebruikelijk
de aan het Grieks ontleende naam „Ge
rontologie" ontving. Want met de be
hoedzaamheid, de echte wetenschaps
mens eigen, aarzelt de schrijver niet,
telkens weer te verklaren, dat een en
ander nog niet definitief vast staat of
geheel onbekend is. Wat niet betekent,
dat er in deze ruim 200 bladzijden niet
heel wat te lezen staat waarvan me
nigeen, ouder of jonger, met belang
stelling zal kennis nemen.
Dat geldt misschien niet zo zeer de
zonder aarzeling geponeerde theorie,
die het lichamelijk slijtage-proces als
de oorzaak van het ouder-worden af
wijst (bacterie- of klierwerking, stra-
lings- of stofwisselingsproces), doch
„bescheidener dan vroeger" eenvoudig
verklaart, dat „ouder worden en leven
in de grond van de zaak één zijn";
maar betreft ongetwijfeld veeleer wat
na deze meer wijsgerige opzet over de
verschillende onderdelen van het ou-
derdoms-probleem successievelijk wordt
opgemerkt.
Zo om te beginnen het erudiete be
toog, dat de gemiddelde levensduur van
de mens, zij het eerst de laatste decen
nia circa verdubbeld is. „Reeds nu
heeft bijvoorbeeld een 50-jarige Euro
pese of Amerikaanse statistisch nog 27
levensjaren te verwachten daarmee
heeft ze nu op die leeftijd nog meer
jaren te harer beschikking dan een
pasgeboren meisje in Rome of Athene
ten tijde van keizer Augustus had'.
De snelle stijging van de levensduur in
de moderne landen is zonder twijfel toe
te schrijven aan de vooruitgang der we
tenschap en niet aan de beschaving als
zodanig. In hoofdzaak wel omdat men
er in slaagde de grote epidemieën te
overwinnen (malaria, pest, cholera,
pokken, lepra, syfilis, tyfus, difterie,
t.b.c. en kinderverlamming). Daarnaast
droeg het invoeren van de asepsis en
antisepsis en vooral van de steeds ver
beterende rfarcose-methoden bij tot de
moderne zegetocht der operatie-tech
niek. En ook de typische kinderziekten
konden de laatste tientallen jaren in
een vroeger niet voor mogelijk gehou
den mate teruggedrongen worden.
Wij stippen uit het betreffende hoofd
stuk nog aan, dat speciaal een behoor
lijk functioneren van de hersenen zon
der grote belemmeringen ongeveer 100
tot 110 jaar kan aanhouden; en dat de
vrouwen gemiddeld langer leven dan de
mannen. Ook is het aantal miskramen
en dood geborenen bij het mannelijk
geslacht groter dan bij het vrouwelijke,
ten gevolge van de grotere gevoelig
heid der mannelijke embryo's. Toch
voorziet dé Duitse auteur althans
voor de Bondsrepubliek! reeds in 1960
een jongens-overschot.
De oorzaak van het ouder worden
de schrijver zet dit herhaaldelijk voor
op kent niemand. Maar toch is het
volgens hem onlangs gelukt „de che-
misch-natuurkundige wétten te vinden
die, als eerste te onderkennen reeks
van het oerfenomeen ouder worden, het
zich gedragen van de levende materie
in het organisme verklaren". Het proto.
plasma, het bouwmateriaal van het le
ven, is een dik vloeibare substantie voor
ongeveer 80 pet uit water bestaande en
voor de overige 20 pet uit eiwitstoffen
daire verstijving") wordt aangeduid,
daarover wordt meer in het bijzonder
uitgeweid. Ons bestek laat echter niet
toe in détails te treden.
Zeer lezenswaardig is de bespreking
van deze in de middelbare leeftijd en
vooral op hogere leeftijd zich in het
hele organisme voltrekkende talrijke
veranderingen in de levende substantie,
berustend op een reorganisatie van het
colloïdaal opgebouwde cellenplasmd.
Naast de secundaire ouderdomsver-
schijnselen passeren dan de revue: de
diabetes een ziekte „met een zogezegd
dubbel gezicht"; de ouderdomszwakzin-
nigheid, aderverkalking, apoplexie,
„het pootje", de gewrichtsreumatiek, de
kanker en.de moderne beschaving!
Ofschoon de heden algemeen gebrui
kelijke voedingswijze in haar geheel
genomen geenszins „ongezond" is, moet
toch vaak verkeerde, met name al te
vetrijke, voeding als oorzaak van diver,
se hartkwalen worden nagewezen
geboorte-gewicht bereikt) heeft meer
tijd nodig voor zijn ontwikkeling dan
het geval is bij de hersenen zelfs van
het hoogst ontwikkelde zoogdier". „Niet
alleen het gewicht maar ook de verfijn
de bouw onderscheidt zich wezenlijk
van de overeenkomstige organen ook
zelfs bij de hoger ontwikkelde dieren.
De materiële basis van de geestelijke
processen bij de mens is de zogenaam
de grijfce stof van de schors der grote
hersenen. Haar windingen' en groe
ven bevatten, zoals bekend, de centra
van de zinsgewaarwordingen, maar
ook van zo specifiek menselijke ver
richtingen als het schrijven, het zich
herinneren, of van zeer speciale denk
processen, als het oplossen van mathe
matische problemen". En nog dit: „De
hersenen zijn op zeer lange levensduur
berekend, daarom moeten zij ook tot
in de hoge -ouderdom gebruikt worden
om aan de bijzondere eisen te voldoen,
die speciaal aan de mens als hersendier
gesteld worden".
Zo ziet de Duitse auteur in het feit dat
de hoogste getuigenissen van de men
selijke geest dikwijls pas in de hoogste
ouderdom gestalte krijgen, blijkbaar iets
van wat alleen de titel der vertaling
suggereert, welks inhoud voor de ka
tholieke lezer nochtans andere perspec
tieven opent.
L.H.
Advertentie
Xangezien hier beslist geen katho
lieke geleerde aan het woord Is het
„evulgetur" dat deze uitgave draagt re
gardeert alleen de Nederlandse verta
ling kunnen wij slechts te meer
waarderen dat in deze bladzijden een
en andermaal de nadruk wordt gelegd
op het wezensverschil tussen de „homo
sapiens" met „diens buitensporig grote
hersenen" en de dierenwereld. Naast de
digressie over de „manager-ziekte" die
hier zijdelings ter sprake komt, hebben
ons deze aanduidingen van de superio
riteit des geestes over de stof bijzonder
getroffen.
„De uitzonderingspositie van de her
senen van- de mens toont zich ook bij
hun ontwikkeling", zo heet het. „De
uiterst gecompliceerde samenstelling
van dit orgaan (dat aan het einde van
zijn wasdom het drievoudige van het
Ouder worden als levensvervul
ling", door H. Woltereck. Uitg. „Pax"
Den Haag.
Minister Suurhoff bestrijdt, dat de posi
tie van de apothekers door de nieuwe Wet
op de geneesmiddelenvoorziening zal
worden versterkt ten koste van anderen.
In z(Jn memorie van antwoord over het
ontwerp voor deze Wet aan de Eerste Ka
mer, schrijft hij, dat integendeel aan de
apothekers door de op hun beroepsuitoe
fening betrekking hebbende, te zijner tijd
uit te vaardigen algemene maatregel van
bestuur, zware eisen zullen worden gesteld
Er is bij een uitvoering van de Wet op
de wijze, zoals de minister die zich voor
stelt, dan ook geen sprake van, dat de
apothekers daardoor zullen worden gepri
vilegieerd. Hij staat op het standpunt, dat
het niet zijn taak is de bijzondere belangen
te dienen van welke groep dan ook, die bij
de geneesmiddelenvoorziening is betrok
ken. Zijn taak is regelingen te bevorde
ren, die strekken in het belang van de al
gemene volksgezondheid. Indien de apo
thekers tot nu toe minder luid hun wel
degelijk bestaande bezwaren naar voren
hebben gebracht, dan hebben zij daarmee
blijk gegeven van het besef, dat bij het ui
ten van kritiek in een moeilijke zaak als
deze, grote zelfbeheersing noodzakelijk is,
aldus de memorie.
De minister onderschrijft het oordeel
van sommige leden, dat de werkzaamhe
den der drogisten op dit terrein even
als overigens die van andere op recht
matige wijze bü de geneesmiddelenvoor
ziening betrokken detailhandelaren zich
op bevredigende wijze moeten kunnen
ontwikkeling. Hij stelt, dat dit wets
ontwerp, eenmaal wet geworden, daaraan
niet in de weg zatl staan.
Teruel, 25 juni 1958,
Acht kinderen uit het dorpje Jorcas
bij Teruel, dat 325 inwoners telt, bewe
ren, dat de H. Maagd hun verschenen
is in een grot, die genoemd is naar de
H. Jozef. Het dorp zelf, geheel boeren
dorp, is geheel ingesloten in de Sierra
del Pobo.
De kinderen, die tussen 7 en 16 jaar
oud zijn, verzekeren eenparig, dat de
H. Maagd hun verschenen is in een vvit-
en azuurblauw gewaad, geknield en met
gevouwen handen. Uit haar hart sprong
Op een van die zonrijke dagen, die
het eigen land plots bood na al die
bakken vol hemelwater, togen wij naar
het strand. Zalig weggedoken in een
moeilijk veroverde strandstoel, kneep
ik mijn ogen toe en deed hevig mijn
best niet te veel ,,te knipperen
Kweekt rimpels aan, ziet u
Nou, die zon was toch wel héét, zou
ik mijn zonnebril opvissen? Maar dan
werd mijn gezicht natuurlijk niet egaal
bruin en dat was wel de bedoeling!
Zitten blijven dus, nu ja, zitten was het
nu ook weer niet, u kent die onderuit
gezakte houding zo vermoedelijk wel!
Tja, het leven was toch eigenlijk zo
kwaad nog niet. Waarom zou je je nu
vermoeien met buitenlandse reizen?
Och, ik zou best een goede propagan
diste voor de V.V.V.-kantoren in Ne
derland kunnen zijn! Leek me best een
machtige baan, maar wat zou ik dan
op mijn kaartjes moeten laten drukken,
overpeinsde ik in alle stilte, mijn ge
zicht krampachtig in de vereiste stand
houdend!
„Mijn mammie is kwijt en nu kom
ik bij jou spelen", klonk plots een klein
stemmetje heel dicht bij me. Ik sperde
mijn ogen wagenwijd open en staarde
verbaasd naar een miniatuur mannetje
in gebloemd speelpak. „Ze is hele
maal kwijt.." Twee mollige armpjes
maakten éen gebaar van „nooit meer
voor ae overige zu pee me vinden" en het joch, ik schatte hem
?.rote?n.!)' p° een iaar 0f 4, boorde zijn blauwe Wi
den zouten enz. Voor de levende cel zijn
de 'eiwitstoffen het belangrijkst, daar
zij uit zeer grote, buitengewoon gecom
pliceerde moleculen bestaan, te groot
om met water een echte oplossing te
vormen. Dat het nu bij het protoplas-
ma gaat om een oplossingsvorm van
bijzondere aard, die als „colloïdaal"
wordt aangeduid en hoe zich bij dit
proces de „veroudering" afspeelt, die
met de vakterm „Hysteresis" („secun-
een jaar
kers diep in de mijne,
„Hoe heet je", vroeg ik zakelijk,
juist daardoor op die toon, omdat hij
helemaal niet huilde, ,,'t Staat op mijn
schop en op mijn emmertje, pappa ge
daan", zei hij niet zonder trots en zijn
kleine vingertjes wezen de blokletters
aan. „Wimmie van 't Hoff.."
Tja, daar werd ik nog niet veel wij
zer van.. „Jouw mammie loopt vast
wel naar je te zoeken en dan huilt ze
probeerde ik listig iets Van de opgeda
ne pedagogie prijs te geven.
„Ze huilt niet meer, want ik loop al
tijd weg. Ik pas goed op hoor", voegde
hij er ter geruststelling aan toe. „Mijn
mammie zingt op het kerkkoor, kan jij
niet hè", nam hij meteen als vast-
stand feit aan.
Ik schoot in een onbedaarlijke lach,
ons kerkkoor zou uit de brand zijn met
dat gekweel.
Onbekommerd graafde Wimmie een
kuil, keek mij af en toe eens onderzoe
kend aan en zei toen heel beslist: „Ik
blijf bij jou.
Vertederd liet ik hem van- een rolle
tje zuurtjes snoepen, wat een kostelijk
joch. Maar wat moest ik daar nu mee?
Peinzend tuurde ik het strand af.
Geen zenuwachtige moeder te be
kennen.
„Wil jij wel een koek van mij?"
Een zandvormpje werd op de palm
van mijn hand uitgestort. Vakkundig
garneerde hij dit lekkers met kleine
stukjes schelpjes en verzocht me toen
een eindje op te schuiven. Als proefden
wij het heerlijkste slagroomgebak, hap
ten wij denkbeeldig en keken elkaar
eens aan.
„Nou is het op en nou ga ik naar
mijn mammie", zei hij plots gedeci
deerd, pakte zijn attributen bij elkaar
en ging.
Verdwaasd keek ik hem na, hief tel
kens mijn hand ten afscheid omhoog,
als ik het hem zag doen, tot hij in de
menigte opgelost was
Ik rilde en merkte, dat de zon ergens
op audiëntie was. Landerig knoopte ik
mijn vest dicht, toch thuis die folders
van de Rivièra eens inkijken..!
een licht, maar haar gelaat konden zij
niet onderscheiden, omdat het nu eens
zichtbaar, dan weer onzichtbaar was.
De verschijningen zijn begonnen op de
6e juni, de dag na Sacramentsdag, toen
zeven van de hoofdpersonen uit deze
veronderstelde wonderlijke gebeurtenis
hun eerste H. Communie gedaan hadden.
Het andere kind, dat al eerder zijn eerste
H. Communie gedaan 'had, was ook op
Sacramentsdag te communie geweest.
Op genoemde 6 juni, ging een van de
kinderen, genaamd Miguel Izquierdo naar
een bron om een fles water te halen.
Maar gedreven door een onbekende
drang, week hij van de weg af en kwam
bij de grot van San Jo6é.
Daar zag hij een kindje Jezus, met
een bal in zijn hand; dit was volgens
geruchten, de eerste mogelijke verschij
ning.
Toen hij naar huis terug gegaan was
vertelde hij alles aan zijn moeder, maar
deze schonk geen aandacht aan zijn ver
haal. De knaap deed daarop zijn ver
haal aan zijn vriendjes, vijf jongens en
twee meisjes. Onmiddellijk gingen zij
tezamen naar de grot, maar Miguel durf
de vanwege zijn hevige ontroering niet
naderbij te komen.
Allen bevestigen, dat zij van die da
tum af de Maagd bij verschillende ge
legenheden hebben gezien.
wordt aan de WESTVEST 17-19 en 21, SCHIEDAM in gebruik
genomen.
JUDO - JIU JITSU - TAFELTENNIS - IN.DOOItTKAINING -
BODY BUILDING - BADMINTON - VOLLEYBALL
Inlichtingen: tedere dag van 9.00—23.00 uur.
Telefoon: O 1800«2845 en 0 1800—34918.
IV»:
radio en talevisie
„Neem voldoende schone en warme
onder- en bovenkleding mee; draag niet
dag en nacht dezelfde kleren; trek dage
lijks schone wollen sokken aan: zorg
's nachts voor voldoende dekking; gebruik
eigen schone toiletartikelen, geef uzelf een
dagelijkse wasbeurt van top tot teen; ook
al' wordt er veel gezwommen; was meer
malen per dag uw handen; was de vui
le vaat af met kokend water; gebruik als
drinkwater en voor het tandenpoetsen
steeds betrouwbaar water en bewaar de
vaste afvalstoffen onder een dikke laag
aarde".
Dit zijn zo enkele raadgevingen die de
Stichting ter bevordering van hygiënische
gewoonten aan alle kampeerders wil
meegeven. Nog niet zo lang geleden is de
stichting opgericht en gisteren gaf zij een
perconferentie, waarin mevrouw J. de
Buyter-Visser, directrice van het bureau
bevordering hygiënische gewoonten, het
uitvoerend orgaan van de stichting, dr.
B. J. W. Beunder van de sectie preventie
ve geneeskunde van de geneeskundige
dienst van de Kon. Landmahct en de heer
G. van der Weijden, chef van de studie
dienst van de Kon. Landmabht en de heer
ANWB hebben gesproken over hygiëne
in de vakantie.
Immers, nu het kamperen door steeds
meer vakantiegangers wordt beoefend
men verwacht dat dit jaar een miljoen
Nederlanders gaan kamperen is de hy
giëne in deze manier van vakantiebeste
ding een onderwerp geworden, dat terecht
aandacht verdient.
Uitzending vanuit Engels Transit Camp te
Hoek van Holland. Golflengte 25 meter.
Zaterdag:
22.00 Verzoekprogramma
23.00 Hersengymnastiek
23.45 Jazzmuziek
24.00 Vervolg verzoekprogramma
01.00 Sluiting
Het verhaal van deze gebeurtenis heeft
zich snel onder het volk verspreid. Tal
rijke personen knielen nu de gehele
dag door bij de grot, zowel mensen van
Jorcas als uit naburige dorpen, om de
Rozenkrans te bidden.
Geen van de perionen, die bij de grot
geweest zijn heeft de Maagd gezien,
maar wel zeggen de bezoekers bij de kin
deren bijzondere tekenen te hebben op
gemerkt: de kinderen wierpen zich op
de knieën en op zeker ogenblik riepen
ze allen tegelijk: „Daar is Zij".
De verschijningen van de H. Maagd
zouden zich onafgebroken van 6 tot 12
juni voorgedaan hebben. En naar het
schijnt heeft zich het bijzondere gebeu
ren op 20 juni herhaald. Toen waren
velen mensen weer bij de grot. Om 8 uur
's avonds uitten de kinderen Eliseo, Sil
vester, Esmeralda en een doofstomme
uit het volk van Canarillas .plotseling
en als uit één mond een kreet en riepen,
dat zij de Maagd in extase zage'n. Zij
bleef in deze houding veel langer dan
de vorige keren.
Toen de verschijning naar hun zeggen
verdwenen was, verklaarden de kinderen
op de spannende vragen van de aanwe
zigen, dat de Maagd zich vertoond had
met gevouwen handen, het hoofd gebogen
als in gedachten en ernstig. Zij had zeer
grote ogen.
De doofstomme liep verschrikt van de
grot weg en omhelsde haar moeder on
der drukke gebaren. Men gaf haar pa
pier en potlood, waarop zij een voorstel
ling van de Maagd getekend heeft, die
overeenstemt met de beschrijving, die
de andere kinderen van haar gegeven
hebben.
Öp zondag 29 juni viert de eerw zus
ter Maria Bertina (in de wereld Marga-
retha Theresia de Vries) van de Congre
gatie itan de H. Franciscus haar gouden
professiefeest. Al die jaren was zij werk
zaam bij het kleuteronderwijs in Den
Haag. Amsterdam, Rotterdam en Roosen
daal.
In welverdiende rust en goede gezond
heid hoopt zij haar feest te vieren in het
pensdonaat St.-Mari.e, Molenstraat 13 te
Roosendaal.
ZONDAG 29 JUNI 1958
HILVERSUM l 402 m. 8.00 KRO. 9.30 NCRV
10 00 1KOR. 12.00 NCRV. 12.15 KRO. 17.00 CON
VENT VAN KERKEN. 18.30 NCRV. 19.45 KRO
20.00-24.00 Nationaal programma.
KRO: 8.00 Nws. 8.15 Gramm. 8.25 Hoogmis.
NCRV: 9.30 Nws en watersl. 9.45 Kamerork
IKOR: 10.00 Wetenswaardigheden voor vakan
tiegangers. 10.30 Remonstrantse kerkd. 11.30
Vragenbeantb. 11.45 De kerk in de spiegel van
de pers. NCRV: 12.00 Vocaal ens. KRO: 12.15
Gramm. 12.20 Apologie. 12.40 Instr. octet. 12.55
Zonnewijze! 13.00 Nws. en kath. nws. 13.10
Gramm. 13.3U Instr. trio. 13.45 Boekbespr. 14.00
Pianorecital. 14.25 Muzikale caus. 14.55 Bere
den stierenvechters en dappere stiéren, caus.
15 10 Viool, altviool en cello. 15.40 Muzikale
caus. 16.10 Gramm. 16.30 Vespers. Convent
Convent van kerken: 17.00 Kerkd.v.d.Unie van
Baptistengemeenten. NCRV: 18.30 Koorzang
19.00 Nws. uit de kerken. 19.05 Gramm. 19.30
De mens en ik, caus. KRO: Gramm. 19.50
Tour de France, nabeschouwing. Nationaal pro
gramma t.g.v. de verjaardag van ZKH Prins
Bernhard: 20.00 Nws. 20.10 Nederlandse lichte
muziek. 20.45 Prins der Nederlanden, een ti
tel - een (aak, klankb, 22.00 Muziek uit nel
jadr 1911. 23.00 Nws. 23.15 Gramm. 23.50-24.00
Dagsluiting.
HILVERSUM II 298 m. 8.00 VARA. 12.00
AVRO. 17 0Q VARA. 18.30 VPRO. 19.00 IKOR
20.00-24.00 Nationaal progr.
VARA: 8.00 Nws. en postdulvenber. 8.18 V.h
platteland. 8.30 Weer of geen weer. 9.45 Gees
telijk leven. caus. 10.00 Strtlkoctet. 10.30 Nieuws
van de Vlaamse boekenmarkt. 10.40 Cabaret
11.20 Gramm. AVRO: 12.00 Orgelspel. 12 30
Sportspiegel 12.35 Lichte muz. 13.00 Nws. en
SOS-bet. 13.07 Bultenl. overz. 13.17 Meded, pl
gramm. 13.20 V.d.strijdkrachten. 14.00 Boekbe
spr. 13 20 Gramm. 14.50 Wereldkamp voetbal
18.45 Gramm. Tussen 16.45 en 18.00 Tour de
France. VARA: 17.00 Gramm. 17.30 V.d.Jeugd
17.50 Nws., sportuitsl. en sportjourn. VPRO:
18.30 Kerkdienst IKOR, 19.00 V. d. ieugd. t9 30
De open deur. 20.00-24.00 Nationaal progr.: Zie
Hilversum I.
Engeland, BBC Home Service 330 m.
12.10 Krit. 12.55 Weerber. 13.00 Nws. 13.10
Kiankb. 13.40 Gramm. 14.00 Tuinb. praatje
14.30 Ork. conc. 15.15 Caus. 15.30 Ork. conc.
16.15 Klankb. 16.30 Muz. caus. 17.00 V.d. kind.
17.50 Caus. 17.55 Weerber. 18.00 Nws. 13.15
Journ. 18.45 Amus muz. 19.30 Amerikaanse
nws. brief 19.45 Godsd. klankb. 20.25 Liefdn-
dlgheidsoproep 20.30 Hoorsp. 21.00 Nws. ïi 15
Caus. 21.35 Kamerork. en solist 22.20 Klankb.
22.50 Epiloog 23.00-23.06 Nws.
Engeland. BBC Light Progr. 1500 en 248 m
12.00 Verz. progr. 13.15 Lichte muz. 13.45
Hoorsp. 14.15 Gevar. progr. 14.45 Fllmprogi.
15.30 Lichte muz. 16.30 Hoorsp. 17.00 Gramm.
18.00 Gevar. muz. 18.30 Gramm. 19.00 Quiz
19.30 Nws. 19.35 Lichte muz. 20.30 Samen
zang 21.00 Gevar. progr. 22.00 Lichte muz
22.30 Nws. 22.40 Gramm. 23.15 Lichte muz.
23.50 Meditatie 23.55-24.00 Nws.
NDR-WDlt 309 m.
12,00 Symf. ork. en sol. 13.00 Nws. 13.tn
Amus. muz. 17.00 Dansmuz. 18.15 Symf.-
ork., koor en sol. 18 45 Bariton en piano 19 fto
Nws. 20.00 Gevar. progr. 21.45 Nws. 22.25 Lich
te muz. 23.00 Idem 23.15 Dansmuz. 24.00 Nws.
0.05 Symf.-ork. en solist 1.15-4.30 Gevar.
muz.
Frankrijk 3. 280 en 235 m.
12.00 Nws. 12.05 Symf.-ork. 13.30 Hoorsp.
15.40 Operette 17.25 Gramm. 18.00 Nationaal
ork. 19.40 Lichte muz. 20.10 Gramm. 20.15
Kamermuz. 21.15 Klankb. 22.15 Gramm. 22.30
Nws. 22.35 Verz. progr. 23.53-24.00 Nws.
Brussel 324 en 484 m.
324 m.
12.15 Amus. ork. 12.30 Weerber. 12.34 Amus.
ork. 13.00 Nws. 13.15 V.d. sold. 14.00 Opera
14.50 Sport 16.45 Gramm. 17.00 Sportulsl
en nws. 17.15 Gramm. 18.00 Zang en piano
18.20 Gramm. 18.30 Godsd. halfuur 19.00 Nws
19.30 Wreldtentoonst. 20.00 Gevar. progr. 21.30
Gramm. 22.30 Nws. 22.15 Jazzmuz. 23.00 Nws
23.05-24.00 Jazzmuz.
484m.
12.15 Gramm. 13.00 Nws. 13.10 Atomium-
Cocktail 17.00 Nws. 17.35 en 18.30 Gramm
18.45 Godsd. halfuur 19.15 Gramm. 19.30 Nws.
20.00 Opera 22.00 Nws. 22.10 Festival te Brus
sel 22.55 Nws. 23.00 Jazzmuz. 23.55 Nws.
Uitzending vanuit Engels Transit Camp te
Hoek van Holland. Golflengte 25 meter.
Zondag
22.00 Ariders dan gewoon
22.45 Weense 'melodieën
23.00 Voor jong en oud
23.30 Muziek voor mij
00.30 Sluiting
MAANDAG 30 JUNI
HILVERSUM 1 402 m. 7.00 24.00 NCRV.
7.00 Nws. 7.JL0 Gewijde muz. 7.50 Een woord
voor de dag 8.00 Nws. 8.15 Sportuitsl 8.25
Gramm. 9.00 V. d zieken 9.30 V. d. huisvr.
9.35 Walerst. 9.40 Voordr. 10.00 Gramm. 10.15
Theologische etherleergang 11.00 Gramm.
11.15 Spoorzoeken dooi Europa 12.25 Voor hoer
en tuinder 12.30 Land- en tuinb. meded 12,33
Hammondorgel 12.53 Gramm of act. 13.00
Nws. 13.15 Lichte rrfuz. 13.45 Gramm 14.05
Schoolradio 14 30 Gramm. 14.45 V d vrouw.
15.15 Sopr., alt en piano 15.40 Gramm 16.00
Bijbeloverdenking 16.30 Planoduo 17.00 V. d.
kleuters 17.15 V d. jeugd. 17.30 Gramm. 17.40
Beursber. 17.45 Regeringsultz. 18.00 Orgelspel
18.30 Sport 18.40 Clavecimbelrecital 19.00 Nws.
en weerber J.9.J0 Gramm. 19.15 Huisrnyz. 19.35
Parlementair commentaar 19.50 Gramm 20.00
Radiokrant 20.20 Metropole ork 20.50 Hoorsp.
21.50 Gramm. 22.00 Boekbespr 22.15 Muzikale
caus. 22.45 A vondoverdenkng 23.00 Nws. en
S.O S-ber. 23.15 Gramm 23.40-24.00 Evangel'.sa-
tieuitz. in de Duitse taal.
HILVERSUM II 298 m. 7.00 VARA 10.00 ,VP
RO 10 2024.00 VARA.
7.00 Nws. 7.10 Gym 7.20 Gramm. 8.00 Nws.
8.18 Gramm. 9.05 Gym. 9.15 .Gramm. 10.00
V ,d oude dag 10.05 Morgenwijding 10.20 v* d.
vrouw 11.00 Promenarie-ork en solst 11.35
Mezzo-sopr. en piano 12.00 Dansmuz. .2 ,»U
Land- en tuinbameded 12 33 V h platleiand.
12.38 Panoduo 13.00 Nws. 13.15 Act. 13.20 Orgel
en zang 13.45 V. d. vrouw 14.00 Strjkkwartêt
14.35 Cabaret. 15.05 Pianotrio 15 30 Zestig mi
nuten voor boven de zestig 16 30 Gramm: 7 ;5
Vakantietrips 17 50 Mil com in 18 00 Nws en
comm. 18.20 Lchte muz. 18.40 Tour de Fran
ce 18.50 Openbaar Kunstbezt 19.00 Pari. overz.
19.15 Lichte muz 19 45 Regeringsultz. 20:80
Nws. 20.05 Radio Philahrm. ork. 20 35 Voü»rti.
20.50 Radio PhJlharm. ork 2120 Tour me
France. 21.30 Gitaarduo 21.45 Caus. 22.00 Tou-
rlstische indrukken 22 40 Strijkkwartet 23.00
Nes. 23.15—24.00 Gramm.
RADIO VATICANA (25m67; 31ml0; 41m21;
196m3. 22.15 uur: Middelpunt van' Rome o30
juni: de Sint-Paulus buiten de muren.
Engeland, BBC Home Service 330 m.
12.00 Ork. conc. 12.55 Weerber. 13.00 Nws.
13.10 Gramm. 13.40 V.d. scholen 13.57 Sport
uitsl. 14.00 V.d. scholen 15.00 Sport 15.30 Lieh-
te muz. 16.15 Sport 17.00 V.d. kind. 17.55
Weerber. 18.00 Nws. 18.15 Stad en land 18.40
Sport 18.50 Gramm. 1900 .Schots ork. en solist.
20.00 Klankb. 20.30 Twintig vragen 21.00 Nws.
21.15 Hoorsp. 22.45 Pari. overz. 23.00 Nws. en
eerber. 23.06-23.11 Koersen.
Engeland, BBC Light Progr. 1500 en 247 in.
12.00 „Homespun" 12,30 Nws. en geVar. muz.
13.00 Lichte muz. (Om 13.30 Nws.) 13.45 V.d.
kind. 14.00 V.d. vrouw (Om 14.30 Nws.l 15.00
Ork. conc. (Om 15.30 Nws.) 15.45 Lichte muz.
16.30 Nws. en Mrs. Dale's Dagb. 16.45 Gevar.
muz. «Om 17.30 Nws.) 18.00 Sport 18.45 Hoor
spel 19.00 Journ. 19.25 Sport 19.30 Nws. cn
hoorsp. 20.00 Gevar. progr. 20.30 Nws. en ge
var. muz. 21.30 Nws. en gevar. progr. 22.00
Lichte muz. 2230 Nws. 22.40 Sport. 22.45 Lichte
muz. 23.30 Nws. en lchte muz. 23.55-24.00
Nws.
NDR-WDR. 809 m.
12.00 Blaasmuz. 13.00 Nws. 13.15 Omr; ork.
én sol. 16.00 Symf.-ork. en sol. 17.00 Nws.
17.45 Amus. muz. 19.00 Nws. 19.20 Symf. conc.
21.45 Nws. 22.10 Lichte muz. 24.00 Nws. 0.10
Dansmuz. 1.15-4.30 Gevar. muz.
Frankrijk 3. 280 en 23;"» m.
12.00 Nws. 12.05 Orkestconc. 13.30 Gramm.
14)00 Piano- en vocale muz. 14.30 Gewijde
muz. 15.00 Orkestconc. 16.00 Concert 17.30
Gramm. 17.35Kamermuz. 19.45 Gramm. 20.00
Nationaal ork. 23.10 Strijkkwartet 23.53-24.00
Nws.
Brussel 324 en 484 m.
324 m.
12.00 Gramm. 12.30 Weerber. 12.34 V.d.
landh. 12.42 Gramm. 13.00 Nws. 13.15 Gramm.
14.00 Operette (fragm.i 15.00 Gramm. 16.00
Koersen 16.02 V.d. zeken 17.00 Nws. 17.10
Lichte muz. 17.35 Boekbespr. 17.45 Meisjeskoor
18.00 Franse les 18.15 Kinderlied 18.20 Boek
bespr. 18.30 V.d. sold. 19.00 Nws. 19.30 Wereld-
tentoonst. 20.00 Kamerork. 21.30 Amus. ork.
22.00 Nws. 22.15 Chinese folklore 22.45 Gramm.
22.55 Nws. 23.00 V. d. zeelieden.
484* m.
12 00- Gramm. 13.00 Nws. 13.10. 14.00 en
16.05 Gramm. 17.00 NWs. 17.35 en 18.'12 Gram.
19.30 Nws. 20.05 Gevar. progr. 22.00 'Nws.
22.10 Gramm. 22.55 Nws.
Steunt a.s. zondag de collecte voor de
KERKENBOUW.
TELEVISIE
NATIONAAL PROGR.: 14.30-14.45 Prins Bern
hard en het Prins Bernhard Fonds. Gez. progr
AVRO KRO VARA en VPRO: 14.45-17 00 Euro
visie: Wereldkamp.voetbal.
DUITS orogr 12.00-12.40 Int. borreluurtje
L4 00-14.30 V.d.kind. 14.45-17,00 Wereldkamp
j «'oetballen. 17.15-18.50 Sportoverz.. 19.00-19.3C
Hier und Heute. 10.30 Weekjourp. 20.00 Gevar
progr. 21.35 Filmrep. 22.00 Wereldtentoonstel
ling.
FRANS BELG. orogr.: 14.45 Eurovisie: We
reldkamp. voetbal. 17.00 Atletlek-rep. 17.45 We
reldtentoonstelling. 19.00 Onbekend. 19.30 Feulll mentaire film 20 40'Gevar progr, 21.50 Filn
20.00 Nws. 20.30 Gevar prógr 21.05 Egpo-vlsl- j rep-. 22 10 Wereldtentoonstelling
on 58. 21.45 Een kwartiertje met Mick Mioheyl FRANS»BELG progr 17 30 Wercidtëntn.
22.00 Filmproer. Daarna Wereldnws. J stelling 19.00 Sport 19 45 Autnmohlelkron 20 00
VLAAMS-BFLG. progr. 13.45 V.d. kleuters Nws. 20,30 Gevai progr, '22.10 Les grands
Stort een extra bijdrage op gironummer
647700 t.n.v. Vicaris Generaal Bijzondere
Noden, Rotterdam.
TELEVISIE.
NTS: 20.00 Journ. en weeroverz. 20.20 Meri
diaan 21.20—22.05 Perry Como Show.
DUITS-progr.: 17.00 V. d. kind. 17.15 V d.
jeugd 17.45- -18.10 Idem 19.00-19 30 Hier und
Heute 20.00 Jpurn 20 15 Weerber. 20 20 Dnru-
14.10 V.d vrouw. 14.45 Eurovisie- Wereldkamp
voetbai te Zweden. 17.00-17.45 Int, Atletiekwed
str. België-Frankrijk te Brussel. 19 00 Feulll
19.30 Nws. 20.00 TV-competities. 22.00 Wereld
tentoonstelling.
"•rétès 22 40 Wereldnws
VLAAMS-BFT.G progr: 16 00 -17 30 Wete.d-
tentoonstelllng 19.00 Reisroutes 19.30 Nws.
20.15 F,xperimentele film 20.25 Quiz progr 20 55
Speelfilm 22.25 Plastische kunsten 22.55 Nws.
E GELUIDSMUUR
Mislukt zei Will, maar in zijn stem lag enkel
opluchting, geen spoor van spijt. J. K. rees
op uit zijn stoel. Tja.., zuchtte hij,
het later nog eens moeten proberen. Ik zei mets, ik
was alleen maar trots op mezelf Als Jess er met
was geweest, had hij die laatste duik doorgez
ik tegen mezelf.
Ik bedenk me iets, dat ik wil gaan proberen.
Ik ga weer naar veertigduizend voet, meldde rustig
Philip's stem. Will verstijfde weer in zijn houding:
hij keek ongerust. Ook J. R. bleef nu staan: een
flauwe glimlach trok om zijn mond. Eigenwijze
stommeling, zei ik tegen mezelf, je had Jess .ge™®4
in Londen kunnen laten. Misschien kloppen al je ver-
nugtige bedenksels, misschien kloppen ze slechts ten
dele en misschien klopt er geen bliksem van. Maar
één ding is altijd waas: ze vliegen, omdat ze vliegen
moeten; of het nu Tony was, die de zekerheid en de
toegewijde liefde voor de luchtvaart verpersoonlijk
te: of het nu Philip is, die op sommige ogenblikken
duizendmaal liever een kuikenfokkerij zou houden
en altijd moest vechten tegen zijn angst en onzeker
heid; en of het nu J. R. is in wiens brein de hemel
mag weten welke plannen rondspoken.
Eén-vier tot toren. Veertigduizend voet. Ik ge
loof, dat ik die neiging van de neus om voorover te
gaan er onder kan krijgen door de roeren in tegen-
gestlde richting te gebruiken. Ik ga het in ieder ge
val even proberen.
Hij is stapelgek! zei Will en hij maakte een, be
weging alsof hij dat Philip persoonlijk wilde zeggen.
Laat hem zijn gang gaan, Will, zei J. R. scherp.
Misschien is jih niet zo gek als jij denkt.
Op jouw verantwoording, J.R.! beet Will hem
toe-
Er was iets diep in mijn herinnering, dat zich naai
boven trachtte te worstelen. Ik tastte er naar en met
brokstukken tegelijk kwam het in mijn bewustzijn
terug. Een avond op mijn kamer te Londen. Het was
tijdens de oorlog. Philip en Tony. Het was die avond,
toen Philip me was komen vertellen, dat hij weer
naar de vliegbasis terug moest. Het was die avond,
toen hij me gevraagd had met Jess n.aar de s£houw
burg te gaan. Later was Tony gekomen. Ze hadden
elkaar verhalen verteld. Eerst had ik er met naar ge
luisterd, maar het laatste had ik wel gehoord. Philip
vertelde, dat hij met zijn Spit een duik had gemaakt,
waar hij hem bijna niet meer kon uitkrijgen.
.En weet je wat het gekste was, Tony?
.Nou? 1
..Ik had de hele tijd het idee, dat de roeren
precies omgekeerd werkten.
En Tony toen: O, ja, en op het ogenblik, dat je
dat wilde proberen, viel je uit je bed en werd je
wakker.
Ze hadden er kwajongensachtig om gelachen en Phi
lip's laatste woorden waren: Wacht maar. je zult
nog wel aan me denkeh!
Ik had Philip er na die tijd nooit meer over horen
spreken, maar het moet altijd in zijn herinnering ge
bleven zijn. Misschien is hij inderdaad niet zo gek,
J. R. dacht ik. alleen jammer, dat hij Tony niet heeft
kunnen overtuigen; misschien
Mach punt negen vijf.
Mach punt negen zes.
Mach punt negen zeven.
Mach punt negen acht Ik heb hem niet meer
onder controle.
Stapelgek, mompelde Will.
Mach punt negen negen.
J. R. stond daar maar, de glimlach week niet van
zijn mondhoeken. Je zal nog lachen als hij met Mach
één de grond in schiet, dacht ik. Ik zou je wel op
die lachende smoel kunnen slaan.
Mach één. Trillen is opgehouden. Will legde zijn
hand op mijn schouder, alsof hij er zeker van wilde
zijn dat hij op dit ogenblik niet alleen stond. Ik
voelde, hoe hij zijn vingers krampachtig kromde, toen
de stem van Philip weer klonk: Duw nu de stuur-
knuppel naar voren.
Het ogenblik van stille, dat volgde, was vreselijker
dan alle vorige.
Trek op uit de duik. Minder gas.
Op dat moment, zag ik J; R- glimlach was van
zijn gezicht verdwenen. Hij was doodsbleek gewor
den en kleine zweetdruppels glinsterden op zijn voor
hoofd. Zijn ogen staarden met een nietziende blik
naar buiten. Met een langzaam, moe gebaar bracht
hij zijn hand naar zijn voorhoofd. Ik zag, dat de ster-
ke vingers trilden, toen hij er even zijn ogen .mee be-
dekte. In die paar seconden stond daar niet de grote
Ridgefield maar slechts een man, heel oud en heel
vermoeid. I
Toen deden twee felle knallen de ruiten rinkelen.
Ik schrok op, maar Will gebaarde zenuwachtig:
Dat is niets bijzonders, alleen maar een begeleidend
verschijnsel bij het overschrijden van de geluids
snelheid. Hij heeft het gehaald. J. R. hij heeft het
gehaald! Ik greep de telefoon en terwijl ik Philip's
stem hoorde vragen of hij kon landen, draaide ik
weer het nummer van de kamer, waar Susan en
Jes wachtten. Deze keer kreeg ik Jess. Alles is
in orde Jess, schreeuwde ik bijna en ik nam onwil
lekeurig de woorden van Will over Hij heeft
het gehaald. Met een paar minuten is hij bij je.
En die knallen, hoorde ik haar gejaagd vragen.
Ze moesten er hevig van geschrokken zijn, bedacht
ik me.
Niet bijzonders, citeerde ik Will verder, alleen
maar een begeleidend verschijnsel bij het overschrij
den van de geluidssnelheid. We komen nu naar jul
lie toe.
Vijf minuten later stonden we bij de „Prometheus",
waar Philip met een verlegen grijns op zijn gezicht
uitklauterde.
Ik heb het, geloof ik, geraden. J. R. De Machme-
ter stond tenminste op één punt nul één.
We begonnen allemaal door elkaar heen te praten;
ik geloof niet. dat er belangrijke dingen werden ge
zegd, maar het luchtte ons in ieder geval op. We lach
ten luidruchtig en sloegen Philip op de schouder.
Kom jongens, dreunde de zware stem van .T.R.,
we gaap er op mijn kamer een borrel op nemen. Ter
wijl J. R. en Will in een druk gesprek gewikkeld ons
voor gingen, nam Philip mij bij de arm.
Waar is Jess? vroeg hij zacht.
In de kamer van J. R. Bliksems, schrok ik op
hetzelfde ogenblik, Susan is daar ook. Ik weet niet, of
ze een ontmoeting met J. R. wel zo op prijs zal stel
len. En ik zie nu geen kans meer haar te waarschu
wen.
Als ze in de kamer van J. R. zit, weet ze zelf ook
wel, dat ze hem ieder ogenblik tegen het lijf kan lo
pen Met die mogelijkheid zal ze best rekening heb
ben' gehouden, stelde hij mij gerust. En in één adem
ging hij door:
Hoe komt Jess hier? Waarom is ze hier?
Ze zal het je allemaal zelf wel vertellen. Voorlo
pig is het voor jou genoeg om te weten, dat er op de
hele Gereld maar één plaats is. waar ze wil zijn. En
dat is hier bij jou. Ik zag hem verbaasd kijken. Hij
opende zijn mond, alsof hij iets wilde gaan zeggen
maar ik voorkwam zijn vraag.
In de kamer van J. R. zit een andere Jess, Phi
lip. Je hoeft niet meer op uw tenen te gaan staan.
Ik begrijp het niet... mompelde hij.
Dat deed ik een paar uur geleden ook niet, maar
dat is juist de moeilijkheid geweest. We hebben Jess
altijd dwars tegen haar zelf in altijd onbegrijpelijk
willen maken.
Hij zweeg. Will en J. R. waren ons ver vooruit geko
men. Het was laf van me, maar diep in mijn hart was
ik er blij om. dat ik nu niet verplicht was de situatie
te redden als J. R- zijn dochter in zijn kamer vond. Ik
opende de deur en liet Philip voorgaan. Bij het raam
stond J. R. met Jess en Susan te praten, maar ze zwe
gen *en keken op. toen we binnenkwamen. Gedurende
enkele ogenblikken viel er een stilte, waarin we allen
onhandig naar een houding zochten. Ik voelde me
nerveus worden. Dit was voor Jess en Philip het kri
tische ogenblik. In deze seconden zouden zij elkaar
voor het leven kunnen verliezen. Of vinden. Zb zeer
hadden zij zich in het verleden voor elkaar afgeslo
ten, dat een plotselinge overgave een bijna boven
menselijke zelfoverwinning zou kosten. Ondanks de
harde muur van afweer, die zij beiden rondom zich
hadden opgetrokken, hadden zij elkaar bnbewust toch
niets dan pijn gedaan. Hun héle verhouding had be
staan uit een zichzelf beschermen tegen de ander.
Zouden zij zich dan nu ineens totaal onbeschermd stel
len tegenover elkaar?
Het was niet Philip, de man weliswaar, maar toch
ook de zwakste, de meest hulpbehoevende, het eerst
tot toegeven bereid het was niet Philip die het ini
tiatief nam. Het was Jess, ondanks haar vrouw-zijn
de hardste, de meest onbuigzame het was Jess,
die met één woord de laatste stelling, haar trots, op
gaf. Ze deed een paar stappen in Philip's richting
Haar ogen waren zacht, als ik ze nooit eerder had ge
zien. En ze zei alleen maar dat ene woord: „Jongen.."
De spanning in de kamer brak. Ik keerde mij van
hen af en liep naar het raam. waar J. R. en Susan
stonden.
Wat heerlijk, zei Susan. Ze hield het kind, dat
kleine geluidjes maakte, dicht tegen zich aangedrukt
en haar ogen glansden.
Ja, zei ik, hoewel ik niet wist, wat ze bedoelde.
Misschien bedoelde ze wel alle dingen tegelijk. J.R.
kuchte. Hij keek naar het kleine kindergezichtje tus
sen de reisdeken. Een klein handje woelde tussen een
paar lichtblonde krullen en twee grote helblauwe
ogen keken onbevreesd naar' hem op.'
Zo, zei J. R. met een voor hem vreemde schuch
terheid, dat is dus de klein^ Garthwaite. Hijeh.
Even aarzelde hij en maakte toen snel de zin af, hij
lijkt op vader, geloof ik hè?
Ja, zei Susan, ja. hij lijkt op zijn vader.
Het was even stil. Toen stak J. R. zijn grote, harige
hand uit naar het kleine blanke kindergezichtje. Met
zijn vingertoppen beroerde hij vluchtig het handje,
dat ononderbroken met de blondglanzende krulletjes
speelde. Ademloos keken Susan en ik toe. Het jonge
tje lachte en greep naar de vinger, die zacht bewoog
boven zijn gezicht. Toen trook J. R. zijn hand terug.
Zonder een woord te spreken liep hij de kamer uit.
Susan drukte het kind nog dichter tegen zich aan. als
of ze het wilde beschermen tegen een ver maar drei
gend gevaar.
Philip en Jess kwamen naar ons toegelopen. Zli had
den misschien nog geen tien. woorden gewisseld, maar
het leek niet waarschijnlijk, dat er meer nodig zou
den zijn.
We stonden naast elkaar voor het brede raam.
Links van mij Philip, zijn arm geslagen om de schou
der van Jess: Rechts Susan, nog altijd met het kind in
haar armen. We stonden daar^en keken, naar buiten,
zwijgend. Onze ogen volgden de man, die met een
zware langzame stappen in de richting van Madge-
'worth Court liep. Zijn armen hingen los langs het
logge lichaam, het hoofd stond sterk geplant tussen
de even gebogen brede schouders. Een groot vlieg
tuig kwam met het gedonder van de vier motoren
laag over het hoofd van de man binnen voor de lan
ding, maar hij keek niet op. Hij ging zijn langzame-
onweerstaanbare gang. Een man, die het zeldzame
vermogen bezat, de brede wiekslag van de toekom:--
te kunnen beluisteren. Een man. die nooit onderwol-
pen zou zijn aan enige andere mens. maar die toch
beheerst werd door machten, die sterker waren <lan
hijzelf, helse machten of hemels^ dat moelek
de komende generaties beoordelen. Maar in dii ""L
ook een man, eenzaam als de eeuwige ruimte; die h'J
wilde veroveren.
-EINDE.
