Moeder Magdalena Damen
IJslands „vis serii-imperialisme"
ook gevaarlijk voor Nederland
-
bru
De wereld is
ven onnoemelijk
rijk paradijs
geworden
Op 7 augustus 1858 overleed
Landbou wonder wijs
met demonstratie
wagens
Onder lading van
mestkar gestikt
Ministers antwoorden Kamerlid
m
Verdwaalde schapen
f
DINSDAG 5 AUGUSTUS 1958
PAGINA 5
"r"l verschenen op de grasvelden
de grappige jonge ponies
IMi
y
h'° iu aaln ditmaal het genoegen u verslag uit te brengen over vijf weken
''al'hmeven in de zomer. Ik begin mijn relaas met het'laatste zevental dagen
ViJ«
Vogelvertier
Bijen en vlinders
Eerste juliweek
De eerste vier overgedragen
Stichteres Franciscanessen van Heythuysen
SLandbomvenvi"erijV'enMoeder Catharina Damen, stichte
res van de Congregatie der Fran
ciscanessen van Heythuysen. Uit
de stichting van deze eenvoudige
vrouw, die op 19 november 1787 te
Ohé en Laak als dochter van een
boerenarbeider werd geboren, is
waarvan
dan 450
ciscanessen van Heythuysen heb-
Derde juliweek
KIND OP BEWAAKTE
OVERWEG ONDER TREIN
VORKHEFTRUCK KANTELDE
EN DOODDE BESTUURDER
ben thans huizen in Nederland,
België, Indonesië, Duitsland, Polen,
de Verenigde Staten en Brazilië.
Binnenkort zullen zij zich ook in
Afrika aan het missiewerk wijden
Herdenking
Naar Heythuijzen
Tweede juliweek
Vierde juliweek
Hoog wordt het hooi opgetast
Het waren geen merels
8i§
i - Wm
1®§! WmÊ
<&MtÊ
WÊËÊm
IM
-
Béstuur overgedragen
DE ZOMER komt men ogen te kort
ïuni, toen er op mjjn lijstje nog een hele reeks zingende vogels kwam te
Dat waren, om mij eerst tot de Soester vogels van het z.g. parkland®
al> te bepalen, schildvink, tjiftjaf, braamsluiper, groenling, glanskop, hegge-
mcrel en zanglijster. De laatste zong ook vol vuur een keer van een dak-
af in plaats van op een boomtop. Ook zijn verwant, de merel, doet dit wel
?i °s bii (yd cn wyie. Bovendien waren houtduif en tortel zeer goed op dreef:
koerden, maar deze geluidsvoortbrenging staat biologisch op één lijn met
van andere vogels.
'n der meest gracieuze pijlstaart,
flinders ts het avondrood
geldt dit voor de heel simpele,
n- t niettemin indrukwekkende roep van
koekoek, die ik herhaaldelijk hoorde
Eemnesser polders, waar tevens de
houjj uw®riken nog een lang aan#e"
>li* ®h muziekje voordroegen onder het
feJ^'loos blauw van de hemel of de
0fid *ge stapelwolken. Bovendien
>9Jrnamen de graspiepers er nog hun
S> keüj'ke zangvluehten, die eindig-
'n een para-cbutedalin-g. De rietzan-
6^ Bedroegen zich ook nog zeer lentelijk
Op akn zeer wisselende strofen klonken
aast site uren van de dag. Intussen
ook een ernstige bezigheid hen in
Gpaf>: in hun nesten jachtte het honge-
Vv kroost op de maaltijd. Zij vlogen
«ij "durend van de ene waai-oever, waar
is y0®1, zochten, naar de andere, waar
Is ?aa tussen de dichte plantenmassa's
t0o "gen piepend hoorde reageren, even
lst[r?at de ouders hun kinderen .met al-
b,,®1 lekkernijen de mond snoerden,
degens vormde de kruidenzoom langs
b:0,Oo°rbraakplassen niet uitsluitend het
V°p van de rietzaoigers, want deze
'tik d®n aan de andere kant van de dijk
tip., talrijk, evenals de rietgorzen in de
ip. ö°es, langs de vele sloten, die daar de
lip., en akkerpercelen /scheiden. Het
Mstruobtigst was echter de grote kare-
V;,. Mijn oren tuitten soms van zijn
^krakerige zangexplosies.
bf^ah de roep van de weidevogels ont-
hpj nu, op een paar uitzonderingen na,
kpj alarmerend element. Alleen een en-
iop kievit had blijkbaar nog eieren of
en ook met eeit enkele grutto, die
'i«t zWarte kraai achtervolgde, was dit
k®val. Het merendeel van het kroost
Va_1 echter al op eigen vleugels. In de
Jtlwifu klonk het keffend geluid en het
*t"ek aambeeldgetink van de meer-
"'ha Daak bevonden zich in hun gezel-
tj nakomelingen in zeer uiteenlopende
kkelingsstadia. Gier. en boeren-
ÜysuWen, prachtig gestroomlijnde vo-
<W'. v>ngen hun buitobjecten rap en han-
W 'n de lucht. De laatste raakten met
t'lpr veis ook herhaaldelijk het opper-
L yan de waaien aan. Deden zij dat om
S«tsrinken? Ik vermoed, dat zij te water
landinsekten oppikten; ook
kge rekenen vaak dergelijke drenke-
vrij 11 in. Spreeuwen zochten met hun nog
'W.^le volwassen nazaten snaterend
L ken) wormen en andere lekkernijen in
Vpa^«iden, vaak tezamen met kieviten,
^aA3'11 sommige wat rondboemelden,
tf°kk er war®n ook kuifdragers, die al
3^ ten. Meer dan eens gebeurde het ook.
°a in de lucht menigten tureluurs
'uitend overkwamen. Dit was even.
'Migratie. Als enkelingen of in troep.
Vht reisden verder wulpen door het
•>0® ruim. En dan waren er in de polder
d. vei. blauwe reigers,
is de Turkse tortel een vogel, die vooral
op de zak van de landbouwer teert.
In het polderland vroegen in de laatste
week van juni ook nog steeds trekvlin-
ders de aandacht: gamma-uilen en distel-
vlinders. Deze dagvlinder had nu zijn
schuwheid verloren en na de reisavon
turen was hij in het land zijner vreemde
lingschap veel tammer geworden. Hij zag
er „afgevlogen1' en meermalen gehavend
uit en rustig puurde hij nectar uit de
rode klaver. De kast- en korfbijen lieten
in de polder deze „honing"-bron links lig
gen, omdat hun tong te kort is om de lek
kernijen te bereiUen, maar des te geest
driftiger bevlogen zij de „kemp" (witte
klaver), omdat de bloem/buis daarvan veel
korter is. Zij waren ver van huis, want
in de polder sitaiait maar een enkele boer
derij en imkers wonen er niet. Het is ech
ter bekend, dat honingbijen soms kilome
ters ver vliegen om eerste klas dracht-
planten te bezoeken. Ook witjes, bruine
zandoogjes en hooibeestjes verlevendig
den het landschap bij de waaien. En dan
vlogen daar langs de oever als verrassend
snel wendende vliegtuigjes grote libellen
(wrattenbijters, korenbouten) rond, die
vaak op mijn dobbers, diie zij misschien
voor een soortgenoot aanzagen, afschoten,
als ik mijn sim in het water wierp. En
op de top van diezelfde dobbers zaten
soms horizontaal blauwe juffertjes, die
dan net leken op wimpels aan een mast.
Het onderzoek van de riethalmen, die
gaatjes vertoonden, wees uit, dat daarin
rupsen van uilen zaten: Nonagria's, die
men rietboorders kan noemen. Ook in
Lisdodden, eveneens een botanisch onder
deel van de waaioevers, kan men ze vin
den. Uit ervaring weet ik, dat kolbleien
en dikke baarzen, ais zij geen trek in
wormen hebben, gretig die rietboorder-
rupsen grijpen.
Er waren nog andere rupsen in het
milieu van bloeiende rietgrassen: grote
dieren, die een dikke harige vacht dragen
en die al de volwassen staat hadden be
reikt: de larven van de bruine beer-
vtórader, die weliswaar polyfa-ag zijn. maiair
itooh een voorkeur aan de dag leg
gen voor de bladeren van de waterzuring.
Ik heb. in hgt IJsselmeergedeelte van
Eemnes, er wel eens zo'n honderd bij el
kaar gezien, kort voor de verpopping. De
imagines komen veelal in juli en augustus
te voorschijn. Het patroon daarvan is zeer
boeiend: witte lijnen en banden lopen
over het koffiebruin van de voorvleugels.
Menierood is het lichaam en deze kleuf
vertonen ook de achterwieken, die boven-
De bij deze natuurbeschrijving
geplaatste foto's zijn van C. R.
Tolman-Mussche.
?tok„g'e'e kwikstaarten,
scholeksters, die tepiet-tepiet of
!*kp riepen, enkele visdie-ven, kok-
'a,a,u+ en zwarte sterns. Waren deze
trekkers of broedvogels? Dat was
•be uit t€ maken, want enkele exem-
5er a nestelen in verlandende Eemnes-
0 aaien, waar zij hun eieren depone-
Nti rtp de dikke drijvende wortelstokken
Ng.te gele plomp, die van de bodem zijn
!?ti. ?akt of op ander aanspoelsel. Ho-
Ui-v en houtduiven, de gewone en de
tortel kwamen al vast de Eem-
bouwlanden dicht bij het IJssel-
ÏU Tspecteren. Dit gevederd volkje pikt
H l"?ïai grahg een graantje. Die
o'ijft zijn veroveringstocht maar
"iaar "en, niet slechts in Nederland,
?0o,, elders in Europa. Hij was al
*0ft8®drongen tot Zweden en tot voor
StJVilrer> de Belgen en Engelsen een
floers op ons, maar daarvoor is
®n reden meer: hij behoort thans
lü? dl®' de avifauna van onze zuiderburen
da+V?n bet Grote Eiland. Toch voorzie
de loop dér tijden de nieuwe
'is aanwinst door de boeren niet op
a; worden gesteld, want in wezen
dien grote blauw-zwarte vlekken te zien
geven. De vlinder is op het stuk van
kleur en tekening zeer variabel: geen
twee exemplaren lijken feitelijk op el
kaar. Op de bloeiende smeerwortels kwa
men in het oeveinlamdschap gezellig brom
mende dikke hommels af; ook de ratelaars
bezochten zij, maar in mijn tuin vonden
zij de bosandoorn, het vingerhoedskruid,
de heiggewikke, het si amgekiruiid en de
dag- of avondkoekoeksbloem, twee Me-
laindiniumsooirtem, 't inteiressantst. Tal vam
vlinders zijn verlekkerd op de nectar van
de koekoeksbloemen, maar er zijn er ook,
die hun eieren op de bloemen leggen, bv.
Dianthoecia capsincola, die men anjeruil
kan "noemen. Later zitten de rupsen in
de vruchtdozen, waarvan zij de zaden
eten en als zij zo groot zijn, dat zij daar
in niet meer passen, hangen zij daar ge
deeltelijk uit. Eens nam ik waar, dat zo'n
rups met het achterlijf nog in een leeg
gegeten zaaddoos zat, terwijl zij met het
kopgedeelte al in een dichtbij zijnde zaad
doos was doorgedrongen. Zo had zij een
brug geslagen van het ene naar het an
dere vóedselreservoir. Maar nu moet ik,
zeer beknopt, nog even iets van het vele
noteren, dat in de maand juli de natuur
minnaar boeide.
Terwijl de laatste zeven dagen van juni
niet bijster zomers, maar toch wel aan
vaardbaar waren, vulde de hitte bij de
inzet van de nieuwe maand plotseling alle
ruimten. De boeren van de polder-, bos-
en veenweiden wreven hun handen van
plezier, omdat ze de hooiwagens weer
hoog konden optassen, de teunisbloemen
vlogen in menigten zwavelgeel in bloei,
hondsrozen stonden te blozen en ook de
linden zetten hun beste beentje voor, al
waren er maar enkele dagen, dat zij flink
'honiinigden. Paarsrood verrezen de statige
wilgeroosjes in het landschap. Het was
ook in deze tijd, dat de avondroden de
pophuid verbraken, wonderlijk gracieuze
pijlstaartvlinders, die hun naam danken
aan de rose kleur van hun achtervleugels,
terwijl op het paar voorste wieken door
het lichte olijfgroen ook veel violet-rood
is gemengd. Zij vliegen 's avonds vooral
naar de doordringend geurende kamper
foelie; diie iln de hooimaand haar lokseinen
uitzendt en als het wijfjes zijn tevens
naar de reeds genoemde wilgeroosjes,
waarop zij graag haar eieren leggen. Vale
rianen, waarvan het extract in de zomerse
examendagen vaak een rol heeft gespeeld,
garneerden sierlijk de waterpartijen, soms
in gezelschap van niet minder mooie gele
lissen. poelpudt. moerasspinaea. katee-
staart en zwanebloem. De reeds genoem
de vogels zetten hun zang voort, maar
op 2 juli, een regendag van je welste,
floten in Oud-Loosdrecht ook nog fitis,
winterkoning en tuinfluiter hun hartver-
overende aria's. Purperreigers vlogen er af
en aan en streken neer in een wild moe
rasbos. Telkens als zij, voor mij onzicht
baar, omdat het geboomte hen op zeker
ogenblik aan mijn blik onttrok, tot de
landing overgingen, hoorde ik gekke gor
gelende en kolderende geluiden. Die
waren afkomstig-van de jongen, die wer
den gevoerd. En zo waren er in de om
geving van mijn huis en Wat verderop
nog andere vogelouders, die het druk
hadden: merels, zanglijsters en koolmezen,
die hun al vliegvlugge, maar nog onhan
dige jongen door de gevaarlijke wereld
rondleidden. Het kroost kon al op eigen
houtje wat leeftocht Werzafnelen, maar zij
moesten door hun vader en moeder toch
nog worden bijgevoerd. Soms belandde
zo'n gezinnetje in de jasmijnstruik bij
mijn huis. Dat was een mooi gezicht,
want hij bloeide met honderden laken-
Op .het Malieveld in Den Haag heeft
gisteren de officiële overdracht plaats ge
had van de eerste vier demonstratiewa
gens voor onderwijs in arbeidsmethoden Donderdag is het een eeuw ge-1 een heerlijkheid en daarna een zelfetain-
door praktijkleerkrachten van het lager dige gemeente met het eveneens kleine
landbouwonderwijs, 'De overdracht werd j leden, dat te Heythuysen overleed I Ohé Eerst in 1862 werd hier een pairochde
verricht door de
het ministerie van
Voedselvoorziening, dr. J. H. Patijn.
Zij zullen worden gestationeerd, in Ju-
lianadorp, Koewacht, Veendam en Lem
mer Met dit eerste aantal zullen 16 scho
len kunnen worden bediend. Dit jaar wor
den nog 12 van deze wagens afgeleverd.
Het praktijkonderwijs zal in het alge
meen worden gegeven op bedrijven, waar
leerlingen vandaan komen. De demonstra
ties vallen meestal in zo'n kort seizoen,
dat de instructeurs zich snel moeten ver
plaatsen, hetgeen de mobiele
thans mogelijk maakt.
Hiermee is tevens mogelijk geworden,
dat met 'n vrij kostbare inventaris, waar
de drie a vierduizend gulden, meer scho
len kunnen worden bediend-
gesticht. Katrienke Damen, zoals zij op de
Laak heette, is In haar jeugd In het na
burige Echt en verschillende jaren tijdens
de Franse overheersing in het verderop
gele,gap Sust eren. dat Guliks gebied was,
j ter kerke gegaan.
Zij voelde zich aangetrokken tof het
I kloosterleven, maar in de Franse tijd en
daarvóór reeds onder keizer Joseph II
waren de kloosters opgeheven. Katrienke
Damen vond een betrekking als dienst
bode te Maaseik, waarschijnlijk bij deken
L. de Borman Onder invloed van de ex-
(Van onze correspondent)
Te Lemmer is gistermiddag de 11-jarige
Albert van Gierestein uit Veendrm. de
logeerde bij de veehouder W. Jansen,
onder de lading van een mestkar bedol
ven en gestikt. De jongei speelde met
enige andere kinderen op de kar. maar
het paard schrok en "/eek uit. zodat de
kar in een sloot kantelde. Het. jongetje
kwam onder de lading terecht. Toen men
hem bevrijd had. bleek hij reeds te zijn
overleden.
jeten ver-, machtióp congregatie «egroeid h ae P'°-rman Unaer imvioee van ae ex-
inventaris, >l Kapucijn pater Leonardus vam de Poel
n Tri zonder vaste leefregel ee,n soort commum/i-
huizen tegen de 200 loopt. De r ran- j te'd onderhielden en zich voorts ver-
het aantal leden meer i kwa<p zij bij de „masoeprkes" im het huis
..De Trepkes" te Maaseik, waar enigs
4500 bèdraagt en het aantal i vnouwnn. Tertiarissen van St.-Franciscus
In het Beneden-DiiinkeLgefoied kwam ik,
zowaar. Po® e&n klagende kitevit tegen,
die óf jom/géin öf eieren had. Dat was aam
de late kant, maair Ln Hoogland heb ik im
augustus nog wel eens jonge ki-evitem
ontdekt vam eem dag of tien oud. Wat
maakten verder de klaprozen, de koren
bloemen, d-e kn,oopkruiden, de haag- em
akkerwinden die wereld weergaloos mooi.
En. niet te vergeten, jp bet waterland de
gele plompen, waterlelies, water-gentianen
en de klapbesdoorns m-et hun hairtbióemen
van fijn velijn Vuilboom-blauwtjes wiebel
den door he-t alom tegenwoordig licht en
de hommels snoepten, om beurten de
nectar uit hartig-espan, ruig klokje en
sne-euwbes. En ook de bekoorlijke zwarte
toorts ging bloeien. Twee dagen voor het
begiin der derde juliweek joeg eein storm
het stof im hozen diooir d-e ruimten en
het kwik zakte ineens 5 tot 6 gr. C„ maar
in huiis bleef de zoelte nog een tijdje
hangen, doch de jonge pony's dartelden
blijmoedig door de weidien.
Iin de Beninese er polder, waar veel trek
kende wulpen aasden, voerden de veld
leeuweriken nog steeds hun jongen. Ook
hadden er zich buitenlandse watersnip
pen gevestii-gid. De harige wilgeroos j es
k-eken blozend in de spiegel van d-e
waaien. Heel aangenaam weer troffen d-e
bonte zandoogjes, waarvan de tweede
generatie op 18 Juli in mijn tuin ver
scheen. 's Avonds wemelde h-et daar van
koperuilem. Dat was trouwens in de laat
ste week van juni al het geval en. om
even op de tijd vooruit te lopen, ook in
heel de vierde week van nooimaamd zou
den zij nog present zijn. Zij zijn familie
van de gamma's; ik noem ze, evenals de
gau-dvenstertjes metallieke vlinders, om
dat e,r over hun voorvleugels twee groen
gouden banden lopen. In een donkere
avond/tuin kan ik ze altijd wel onder-
schelden van do gamma's (pistooltjes),
om-dat zij groter zijn d-a,n deze laatste, be
dachtzamer vliegen en zo weinig echd-chti-g
zijin, dat je met je gezicht vlak bij lien
kan komen. Ook de laatste twee dagen
van de derde juliweek trad weer een
temperatuurdaling in.
Gistermorgen omstreeks half tien Is op de
bewaakte overweg bij de Poulmgstraat te
Almelo een Ambonees jongetje, F W H
Malisama van nog geen twee jaar door
de passerende trein HengeloAlmelo ge
grepen en gedood.
Volgens de politie te Almelo waren de
spoorwegbomen gesloten. Het kind was
onder een der bomen door gekropen. Het
werd door de voorbijrijdende trein op
slag gedood.
De 18-jarige L. den Neling, die gisteren
op een terrein aan de Javakade te Am
sterdam een vorkheftruck bestuurde, heeft
door onbekende oorzaak de macht over
het stuur verloren. De wagen kantelde
en de jongeman geraakte er onder- Ern
stig gewond werd hij naar het Weesper-
pleinziekenhuis overgebracht, waar hij la
ter op de middag is overleden.
De herdenking van d-e sterfdag zal wor
den ingezet met een Pontificale Hoogmis,
om half tii-èn opgedragen door mgr. M.
Otunga, hulpbisschop van Kisumu (Kenya)
In de kapel van het moederklooster t-e
Heythuysen. Dan volgt een plechtigheid,
tijdens welke leven en werken vam Moe
der Mag-dtail'ema belicht zulten worden. Om
4 uur word/t een plechtig lof gecelebreerd,
waarna de bewoners van Ohé en Laak het
door Paul Hadmon ge-schreven opentlucbt-
spel ..Katri-emke Damen" in de tuin van
het klooster zullen opvoeren.
Op 17 augustus vin-dit de herdemkimig
plaats in Ohé en Laak, waar door mgr. J.
Damen. vertegenwoordiger van het Ned
Episcopaat en roc tor van het Ne-d. Ooilege
te Rome, een plechtige H. Mis wordt op
gedragen, tijdens welke de broer van de
celebrant, aalmoezenier Bertraind Damen
O.P., d-e feestpredikatie zal houden. Mg]
J. en pater B. Damen zijn verre familie
leden van Moeder Magdalena. Na de mid
dag zal een historische optocht door Ohé
en Laak trekken, terwijl 's avonds naast
het geboortehuisje van de stichteres Paul
Haiimoms openluchtspel zal worden opge
vo-erd.
De stichting der congregatie der Fnam-
cisoanesaen van Heythuysen heeft een
zeer merkwaardige geschiedenis. Het
huisje van de Da-mens lag afgelegen aan
een dijk langs de Maas, opzij van het
gehucht Laak im Midden-Limburg. Een
afgelegen plaats, vóór d-e Franse revolutie
diiemstelijk maakten door het verlenen
van hulp i.n de huishouding en het geven
van catechismusonderricht aan kinderen
Hier verbleef zij ruim 8 jaar.
Over de koffiebruine voorvleugels
van de beervlinder lopen witte banen
en strepen
witte bloemen. De kindertjes in mijn
buurt noemen ze verfbloemen. Waarom?
Welnu: elk van die bloemen heeft een
hart van meeldraden, vele en vele. Die
zijn zeer rijk aan stuifmeel en met dit
stuifmeel maken zij het voorhoofd, de
neus, de wangen en wat niet al prachtig
geel.
Terwijl het weer lm de eerste week van
juli aanvankelijk zee-r aantrekkelijk was,
begon zich zoetjesaam eem anti-climax af
te tekenen: het werd tenslotte grauw en
kil, maar van het begin der tweede week
af was het weer weldoende warmte, die
mens, dier en plant omvademde. Na-dat de
jasmijnen. Robinia's en vroege linden ons
al hadden laten genieten van hun fijne
bloeii-manifestaties, was nu ook voor de
tamme kastanjes de tijd aangebroken, om
hun- curieuze lange bloe-iwij-zen te laten
afhangen. Een fraai exemplaar zag ik in
Ootmarsum, toen ik daar op hof terras
van LuttikhuiiS zat, maer de waard ver
telde mij, dat de vruchten meest „doof"
(loos) waren. Hoe tuiden de gierzwalu
wen in het Overijsels stadje onder het
blauwe hemelgewelf, maair zij konden het
gezoem van vele honderden bijen, die
op de kastanjekaifje6 afkwamen, toch niet
overstemmen. De varkens wentelden zich
als reactie op de temperatuurstijging
rond in het natte slijk en kwamen daar
uit te voorschijn als morianem. Het
weertje beviel de geelgomsen uitstekend.
Zij zongen vol ij ver h-un letterlijk eentonig
deuntje me<t de wonderlijk naar beneden
duikelende of omhoog klimmende uithaal
Pastinaia-k. wilde peen en moerasandoorns
gingen in dit zevental dagen geestdriftig
bloeden en op de distels wemelde het van
pais geschapen kleine vossen. Uit he-t h-og-e
noorden kwamen naar deze gewesten
regenwulpen getogen en geheimzinnig
„bibberden" hun stemmen in hoge regio
nen. Het weer wae ongestadig in dit
zevental dagen, maar tegen he-t einde van
deze periode liep de temperatuur weer
op. In rnijp tuin begon de statige wilde
kaardebol. nadat de kogeldistels h-em
enige dagen voor waren geweest, te
bloeien. Prachtig is de houw van deze
plant. De bladeren staan langs de sten
gel kruisgewijze, geplaatst. Telkens vor
men twee tegenoverstaande bla-den een
bekken, dat dioor neerslag met water
wordt gevuld. Bij een bepaalde lichtval
maakt dit water een volkomen melkwitte
■indruk. Bij somm-lge van mijn planten
staan er acht tot negen bekkens boven
elkaar. Soms komen daar vlinders in om
en waterzoekende bijen sterven daarin
ook wel eens de verdrinkingsdood. Het
aardige is, dat uit die bekkens weer
andere stengels opschieten, die ook weer
Dat bek-kenivormlng kunnen' overgaan.
Eerst wilde ik dit artikel besluiten met
uw aandacht te vestigen op de prachtig
decoratieve plant, maar in de avonduren
(28 juli) komen net een paar meisjes mijn
kamer binnenlopen. Zij halen een doos
voor de dag met twee kletsnatte vogel-
kinderen. „Jonge merels, die in de vijver
van^ „De Side therp'J in Soest zijn geval
len", had vader gezegd. Maar het waren
helemaal geen prille mereltjes, doch pas
uit het ei gerolde zwarte donsjongen van
het waterhoentje met een mooi rood lak-
snaveltje. En toen werden, voor 't duister
inviel, de „jonge merels" weer naar hun
waterdomeiin. gebracht. Aap hun snobjes
zat nog de eitand, die bij hun bevrijding
uit de schaal een rol had gespeeld.
RINKE TOLïAaN.
n„ eenzijdige uitbreiding door IJsland toriaite zee. Maar zo so-m-e de minister
van de "territoriale viswateren" geeft nog eens op - geen enkele van de inge-
A a Ai a-inleiding tot de vrees, dat diende besduiten kon de vereiste twee-
lTenedeeldvan 'viLerHschepen^di'e tot derde meerderheid bereiken. IJslands
nog toe van de wateren rond IJsland ge
bruik maakten, hun arbeidstr rein zullen
verleggen naar de Noordzee. Met name
moet daarbij worden "edacht aan de
zgn. verre-visserUvloten van Groot-Brit-
tannië, West-Duitsland, Frankrijk en
België. Het effect daarvan zou zijn, dat
enerzjjds het vraagstuk van de overbe-
vissing in dit zeegebied nog nijpender
zou worden, terwjjl anderzijds de renta
biliteit van de visserij door een dergelij
ke ontwikkeling zeer nadelig zou worden
beïnvloed. Uit de aard der zaak zal ook
de Nederlandse zeevisserij hiervan ern
stige gevolgen ondervinden, aldus heeft
de minister van Buitenlandse Zaken, me
de namens de minister van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening geant
woord op vraag van het Tweede-Kamer
lid Van Dijk (VVD).
De Nederlandse regering heeft gezien
de traditionele standpunten van de sta
ten rond de Noordzee, hoop, dat de be
trokken staten, in het oesef van de ge
vaarlijke strekking van dergelijke in
grijpende eenzijdige maatregelen, zich
daarvan zullen onthouden. Zij houdt
nauw contact met de regeringen van an
dere landen, die de nadelige invloed on
dervinden van IJslands eenzijdige be
sluit om de exclusieve visrechten binnen
een zone van tw.aalf mijl uit de kust
voor zichzelf te reserveren.
Van belang hierbij is op te merken,
dat ook Denemarken, dat een op de
IJslandse maatregel gelijkend besluit
van het parlement van Par-Oer moet
bekrachtigen, hiertoe niet zal overgaan,
maar de weg van het overleg zal be.
wandelen.
In zljm antwoord gaat de minister d-e
gronden n.a, waairop IJsland zich tier
rechtvaardiging vap zijn besluit beroept.
Hij herinnert aap de geschiedenis van de
Geneefse conferentie over de territoriale
wateren, welke bijeenkomst tot geen
enkel besluit ter zake heeft geleid. De
IJslandse regering beriep zich er even
wel o.m. op. dat bij die conferentie duide
lijk gebl-eken zou zijn, dat de meerderheid
van die vertegeurwoordigeindie staten voor.
stander was van een uibbreidimig van de
exclusieve viss-erijzone, al of niet gepaard
gaande met een uitbreiding van de tenri-
•t
1
- i v
-
5
É'-:-i i WS.B
V j v. vV' -• ->
-:v ÉL
V V
V' -'.'/'i-LL-Ü -
s -
andere motief was de volstrekte afhanke
lijkheid van het volksbestaan van IJsland
van de visserij im de aangrenzende wate
ren en het belang van de uitvoer van
visserij-produkten, welke ln totaal 97 pot
van de totale export van dat land be
draagt. Hoever IJsland nu wil gaan
met zijn maatregelen om zijn economische
bestaans-bron-nen in stand te houden, is im
dóit stadium nog niet defendtief vast t»
stellen.
Ten aanzien van de rechtsgrond van de
IJslandse maatregel wijst de minister op
een IJslandse wet uit 1948. die de minis
ter van visserij daar de bevoegdheid geeft
om verordeningen uit t-e vaardigen krach
tens welke afgebakende 'zones worden
vastgesteld binnen de begrenz-img van de
„continental shelf", alsmede hem de be
voegdheid geeft de visserij in deze zone
aan IJslandse voorschriften en controle te
onderwerpen. De wet, waarbij IJsland de
exclusieve visserij-zone op twaalf mijl be
paalde zou in overeenstemming met deze
wet zijn uitgevaardigd. De veronderstel
ling Is gewettigd, doit IJsland inderdaad
de viszone wil doen sa-mem'vallem met die
begreozi-ng van de „continental shelf", de
boven het continentale plateau gelegen
wateren. Ook met de geschiedenis van de
Geneefse conferentie moet echter worden
gezegd, dat he-t beginsel, dat een kuststaat
de volstrekte soevereiniteit heeft over
alle boven het continentale plateau ge
legen watenen iedere .rechtsgrond ont
beert.
Intussen was die Franse overheersing
voorbij. Onder het bewind van koning
Willem I over Nederland en België
werd echt-er evenmin verlof tot het
stichten van kloosters gegeven. Pastoor
Petrus van der Zandt, die in deze
periode tot pastoor te Heythuysen werd
benoem,d en voorheen in Maaseik werk
zaam was geweest, herinnerde zich de
„masoeu-rkes" en vroeg er twee voor
zijn parochie. Hij mocht er slechts één
ontvangen, eo-eur Katriem. D-e kennis
making viel niet mee. Soeur Katrign
bleek een stroeve, enigszins wereld
vreemde vrouw te zijn. di'e echter f-link
van aanpakken wist. Pastoor Van der
Za-ndt veran-der-die al spoedig van ge
dachten. Hij was soewr Katnien en
enige vrouwen, die zi<oh spoedig bij haar
aansloten en in het begin een zeer
armoedig bestaan voerden, steeds meer
ter wille.
Inmiddels was de Belgische opstand
uitgebroken. De verwezenlijking van
kloosterplannen kwam nu veel dichterbij,
maar voor Ka,trien Damen bleef het een
moeilijk geval bij gebrek aan geld. Haar
lijfspreuk was echter: „God zal erin voor
zien" en tweemaal gimg zij te voet naar
Luik. een afstand van 60 km, om aan de
bisschop, mgr. C. van Bommel, ve-rlof voor
een ktoorterstdchtimg te vragen. De tweede
maal kreeg zij, tegen de verwachting im.
de bisschoppelijke goedkeuring.
Mgr. Van Bommel schreef aan pastoor
Van der Zandt: „Ik weet niet, wat mij
weerhield. I-k ontving haar mot het vaste
besluit, haar af te wijzen. Ik zie geen
vooruitgang, geen vooruitzichten voor de
toekomst in deze ondamemiiing en toch
was ik niet im staat, haa-r af te wijzen.
Laat haar dus maar beginnen en doen,
wat God haar Ingeeft".
Soeur Kat-rien kocht het verwaarloosde
landgoed ,.D-e Kreppel" tie Heythuysen
van baron Miehiels van Verduynen en be
gon daar op zeer primitieve wijze met
haar kleine schare medezusters het
waren er intussen vijf geworden het
kloosterleven. Op 11 februari 1836 h-a-d de
plechtige inkleding plaats. Soeur Katrien
werd met de naam zuster Magdalena de
eerste overste.
Merkwaardig ls, dat zij steeds ziebzei!
is gebleven. Toen na enige jaren Petro-
nella Rooya-ck-ers uit Helmond als zuster
Theresria intrad en over goede leiders
capaciteiten bteek te beschikken, droeg
Moeder Magdalena zonde,r meer het be
stuur aam haar over. Zij trok zich steeds
mee-r terug en leefde voioral voor het ge
bed. Na de afscheiding met België legde
zij op 19 julii 1842 met haar 18 mede
zusters iln handen van de nieuwe aposto
lisch vicaris en latere bisschop van Roer.
mond, mgr. J. A. Pairedis. de eeuwige ge
loften' af. De congregatie breidde zich
voorspoedig uit Toen MoedeT Magdalena
op 7 augustus 1858 sliert, telde zij reeds
23 hulzen en 321 religieuzen. Haar zaldg-
veridanimigsproces is ingeleid. In haar ge
boorteplaats Ohé en Laak werd op 27
augustus 1933 naast de parochiekerk een
standbeeld van Moeder Magdalena ont
huld. In verband met de eeuwherdenk mg
heeft men dit beeld onlangs naar een
betere plaats en im een fraaie entourage
van groen en bloemen geplaatst.
He-t geboortehuisje van Triemke Damen
aan de dijk is sinds jaren enigen dom der
Franciscanessen van HeythuysenHe-t s
goed gerestaureerd. Een der vertrekken
is tot kapel Ingericht. Overigens heeft he-»
gebouwtje praktiEch gieen veranderingen
ondergaan.
Reeds vele Jaren werken de Francis
canessen van Heythuysen ook in de
missie, o.a. in Indonesië, in Noord-
Amerika onder de Indianen en negers
en in Zuid-Amerika onder de melaat
sen. Komende herfst zullen zij daarnaasi
hun eerste missie vestigen in Afrika, nl.
in Ibwera ten westen van het Tanga-
njykameer in Zuid-Oost-Afrika.
V
(Van onze Brusselse correspondent)
I J IT ALLE delen van de wereld blij
ven duizenden naar Brussel komen,
als vogels bij avond aangetrokken
door de symbolische lichttoren die de
Expo 1958 is.
De laatste paar weken doet men het
met niet minder dan ruim 200.000
bezoekers per dag. Iedereen heeft over
de wereldtentoonstelling gelezen of er
over horern spreken, en iedereen wil
die nu ook zien.
Het blijft nog steeds een attractie, ae
vele mensentypes te observeren cue
men daar overal als vlijtige biJen ziet
ronddraaien, die geen enkele bloem
lees:paviljoen willen overslaan, om er
hun profijt mee te doen. Per schip, per
trein, per vliegtuig, per auto, per fiets,
te voet komen die ontelbaar velen naar
de Heizel.
Geregeld hoort men er via luidspre
kers in zes verschillende talen zeggen,
dat ouders of leraren die aan hun zor
gen toevertrouwde kinderen in het laby
rint van de Expo hebben „verloren",
die in een der grote paleizen kunnen ko
men afhalen. Er gaan daar soms kleine
drama's mee gepaard, maar de hostes
ses hebben zóveel tact, dat zij spoedig
alle kinderleed en oudergramschap we
ten te sussen.
Het zijn echter niet alléén kinderen die
daar soms verloren lopen. Een dame
was er haar man kwijt gerac'.-t. Opge
wonden liep zij naar het paleis der „ver
loren mensen" en zeide hijgend aan d.e
hostesse: „Juffrouw, u moet mij dade
lijk mijn man helpen weervinden, hij
heeft de portemonnaie".
Boze tongen beweren, dat men via de
luidsprekers nog nooit heeft gehoord dat
een man zijn in de menigte zoek ge
raakte vrouw liet omroepen.
Nagenoeg drieduizend kinderen heeft
men op die wijze bij hun ouders of bege
leiders teruggebracht.
De hostesses hebben de faam alle din
gen te kunnen oplossen, op alles raad
te weten, doch deze week was er toch
een niet dadelijk te regelen geval. Op
verzoek van de gendarmerie werden
door de micro twee bezoekers opgeroe
pen. Uit hun woonplaats was bericht ge
komen dat zij onmiddellijk moesten huis
waarts keren, wegens een aan een fami
lielid overkomen ongeval. Met de nodi
ge omzichtigheid zouden de hostesses
hun da;t wel mededelen. Doch hoe ook
herhaaldelijk geroepen werd, niemand
kwam opdagen.
Naderhand werd vernomen, dat de op-
geroepenen doofstommen waren, die met
hun beidjes de Expo bezochten. Het toe
val wilde echter, dat zij later in de dag
door kennissen, die de oproep hadden
gehoord, werden gezien en de bood
schap tenslotte toch werd overgebracht.
Het gebeurt dikwijls dat men de sire
ne van ambulancewagens hoort, die
full speed overal doorheen klieven. Zij
behoren tot vier grote hulpposten van
het Rode Kruis op het Expoterrein en
hebben het zeer druk: gemiddeld twee
honderd maal per dag moet worden uit
gerukt- Meestal zijn de gevallen geluk
kig niet van zeer ernstige aard. Alle ver-
l-eenc'iG diensten zijn kosteloos,
