ftuimtevaartcongres eerste stap
naar supra-nati onaal orgaan
f
Ui
Terrorisme in Frankrijk
Algerijnen pleegden opnieuw
aanslagen op olie-depots
Produktie
wintermelk
Landhuisdromen
v n
sensationele onthullingen van Russen
REIZEN NAAR MARS EN VENUS?
Wapen vanMgr. J. A. E. v. Dodewaard
Huisvrouw wilde zich
goedkoop kleden
Geef ze de ruimte!
Vrede getekend in
Haarlems melkconflict
Vuurzee in olie-depot van Mourepiane
Donderdag begrafenis
mgr. Huurdeman
Plastic-bommen
Grootse ontvangst voor
„Nautilus" in New York
n
moet worden geremd
Joy-riders vlogen uit de
bocht
„De Zeven Provinciën"
gestrand
Bejaardencentrum van
2 miljoen in Deventer
Leo Blech overleden
VAN HART EN
HOOFD
DINSDAG 26 AUGUSTUS 1953
PAGINA 5
Onderlinge competitie
I
OUDE KUNST-EN
ANTIEKBEURS
IN HET MUSEUM
HET PRINSENHOF
- DELFT -
21 AUG. t/m 9 SEPT.
1958 -
En verwisselde prijskaartjes
Üeiroet
Ut,
recht
IJ muiden
Kaapstad (Afrika)
Leatherhead (Engeland)
Voor drie maanden
Sterke verlaging toeslag?
Na vlucht toch gegrepen
Rijksvoorschot gevraagd
EERVOL ONTSLAG VOOR
STAATSRAAD SCHOUTEN
(Van onze Amsterdamse redactie)
Scn^'' d® roensheid Inderdaad erin sla-
hee, een bemand ruimteschip het
flele verkennen, dan zal zi) de voor-
satn® moeten uitbuiten die internationale
rui ®nw'erking biedt b|j het oplossen der
h)0e ^vaartproblemen. Het is daarom be-
t><„„"'Bend, dat zoveel topgeleerden
hje(,*. nit 24 landen
oVe ln Amsterdam vredig bijeen zijn om
iv|s' .dcze vraagstukken van gedachten te
(jen eJen. Het moet een eerste stap wor-
sB|) "aar de totstandkoming van een
Vaa ^bationaal orgaan, waarin „ruimte-
ara5 beleerden" samen de problemen be-
kon,en" die wijze zal worden voor-
Cubh belangrijk onderzoekingswerk
'en geschiedt. Alle wetenschapsmen-
oB 'Preken dezelfde taal. Een vrij en
lin..- Resprek Is daarom beter dan onder-
"«ee
concurrentie."
W®z® dringende oproep deed gisteren de
p- Kolff, voorzitter van de Kon.
in Vereniging van Luchtvaart, toen hij
lijkp Propvolle aula van de hoofdstede-
0a j universiteit het negende Internatio-
t)p ruimtevaartcongres officieel opende,
tele bestelling van pers, radio, film en
h0 yis'e was overweldigend. Vooral de
"Personen op het congres, dat mo-
'reWt over de Sehele wereld aandacht
J5'. werden „onder schot genomen".
gr °®n de 45-jarige dr. Wernher von
ti. ub. rakettenspecialist nr. 1 van het
ring af, waarin hij zeide beslist geen sen
sationele feiten te kunnen mededelen.
„Wij in ons systeem gaan met het
onderzoekingswerk naar de mogelijkheid
van ruimtevluchten voort. Samenwer
king, maar ook onderlinge competitie
met andere landen, achten wij noodza
kelijk." En hij grapte: „Als wij niet vol
doende onderzoekers hebben, dan zullen
wij die moeten maken".
Sedof had in de ochtendzitting een le
zing door zijn collega dr. K. F. Ogrodnikof
laten voorlezen, in het Engels, over de
mechanische effecten bij de bewegingen
van de Spoetniks. Hijzelf verduidelijkte
de voordracht door op een schoolbord
voor leken onbegrijpelijke formules en
grafische voorstellingen af te tekenen. Af
en toe kwam hij in „conflict" met de
\'T .'V:
jkf? -
1 g.Ê.i'F
voorlezer, die te snel van het velletje
papier de tekst aflas. Wernher von Braun
zat ingespannen met de hand achter het
oor te luisteren en maakte ijverig notities.
Morgenmiddag zal hij sprpken over de
onderzoekingen met de Amerikaanse Ex
plorers.
Mr. Andrew G. Haley, een Amerikaans
advocaat en voorzitter van de federatie,
liet na het openingswoord van de heer
Kolff. een vertegenwoordiger van de
Duitse minister Seebohm een adres voor
lezen en gaf daarna het woord aan Von
Karman voor de eerste lezing over de
stromingen in magnetische vloeistof, een
belangrijk facet voor de ontwikkeling
van de supersnelle ionenraketten.
's Middags spraken nog Duitse, Zwit
serse. Engelse, Belgische, Amerikaanse en
Nederlandse geleerden over de verschil
lende systemen voor aanstuwing van ra
ketten en over chemische en medische
problemen. Gisteravond werden de con
gressisten in het Rijksmuseum ontvangen
door de gemeente Amsterdam.
Explorers de ruimte in heeft ge-
ta],°'en, binnen kwam, verdrongen tlen-
°hie<? 'ot°Srafen en cameramensen zich
g0n dezc Duitse Amerikaan met zijn jon
de p htig gezicht, die aan het hoofd van
(j; ?r°te, 115 man tellende, vertegenwoor
dig uit de V.S. staat.
cuP,0'* hij voorzitter T. von Karman, van
wetenschappelijke NATO-raad, een ex-
Sgn Vab Hongaarse afkomst, prof. E.
Sin u'i West-Duitsland, een deskun-
itier-?1®-in 1933 al een vloeistofraket sa-
v0o:
isteld
e, en bij dr. J. M. J. Kooij, de
vaa ptter van de Ned. Ver. voor Ruimte-
ftü,P' was men niet weg te slaan. De
Sm fSchp delegatie stond o.l.v. prof. L.
ov?° Hij liet de „persvloed" zwijgend
ltus« "ch heen gaan. Als men van deze
It,,,' ®n belangrijk nieuws had verwacht,
men bedrogen uit. Op een pers-
ti»- .r®ntie na afloop van de ochtendzit-
legde prof. Sedof een korte verkla-
Werkdagen van 10-17.30 uur
Zondagen van 13-17.30 uur
Dinsdag- en donderdag-
avonden van 19-22 uur
(Vain onze correspondent)
Een 47-jarige inwoonster van IJmuiden
moest zich gisteren voor de Haarlemse
politierechter verantwoorden voor een
truc die zij in een groot kledingmagazijn
had toegepast, om op een goedkope ma
nier aan kleren te komen. Zij nam van
een aantal kledingstukken de prijskaartjes
af en ging dan met een kledingstuk dat
haar zinde een paskamertje binnen Daar
verving zij het prijskaartje door een,
waarop een lager bedrag stond vermeld
Zo veranderde zij de prijs van een rok.
die feitelijk 16 75 kostte, in 3.95. Bij
de kassa werd het bedrog echter tijdig
ontdekt.
De officier informeerde hoe verdachte
aan de truc was gekomen. „In de krant
gelezen misschien?" Verdachte bleef ech
ter het antwoord schuldig. Conform de
eis veroordeelde de politierechter haar tot
een boete van honderd gulden en drie
weken gevangenisstraf voorwaardelijk
met een proeftijd van drie jaar.
We zien hier de bekende geleerde dr. Werhner von Braun tijdens de inschrijving
aan de Amsterdamse gemeentelijke universiteit.
(Van onze Amsterdamse redactie)
De ruim 300 geleerden die in de aula
van de Amsterdamse universiteit het
regende internationaal Ruimtevaartcon
gres bijwonen, hebben gistermiddag en
vandaag geluisterd naar ongeveer 30 refe
raten, waarin allerlei facetten van de
ruimtevaart werden behandeld. Zeer in
teressant en „veelbelovend" was de le
zing, die prof. E. Sanger van het Duitse
Researchinstituut voor Straalaandrijving
maandagmiddag hield over de „Stralings
bronnen voor fotonenstraalaandrijving".
Een foton is een lichtdeeltje en raketten,
voortgestuwd door fotonen overigens
t o„e WINDSTREKEN
alle roerigheid in het Midden-
Dosten valt er nu eens iets anders te
boeiden dan bomaanslagen. Dat het er
®v«r het algemeen' warm is, vormt
werkelijk geen nieuws. Maar het kan
®r ook té warm zijn en de laatste
vagen vallen er links en rechts heel
records te noteren. Wat zou u
®rvan zeggen, wanneer de tempera
tuur 52 graden Celsius in de schaduw
's* Dat was het geval dezer dagen in
?®t dal van de Eufraat. Nee, dan was
2?t gelukkig wat koeler in Bagdad,
■koeweit en Bahrein; daar was het
"Slechts" 48 graden in de schaduw.
r;h wanneer u nu mocht denken al-
thans in de nacht even te kunnen
bitblazen, dan mogen in Midden-
Dostelijke hittegolfdagen ook de
bachten gerust hittegolfnachten wor-
?en genoemd. Want het kwik daalde
•b de bovengenoemde plaatsen niet
yerder dan tot 39 graden, nog altijd
ftvee graden meer dan bloedwarm.
Dok in Jeruzalem was het gisteren
?eer heet. De kaarsen in de kerk van
5®t H. Graf kon men niet ontsteken.
jTat kwam doordat de kaarsen bij de
heersende 40 graden temperatuur uit
ï'ohzelf gingen smelten. In Isstan-
°oei (Turkije) was het 41 graden en
v® Britse troepen op Cyprus hebben
j6t nog meer met de hitte dan met
opstandelingen te stellen. Zowel
Britten op Cyprus als de Ameri
kaanse soldaten in Libanon moeten
dr t°er nauwkeurig voor zorgen, dat
v® munitievoorraden niet in de zon
omen liggen. Want er zouden alleen
door de zonnehitte spontane explo-
'®s kunnen voorkomen.
*r
'e een Utrechtse studentenverenl-
u'bg. die gemeend heeft te moeten
"r®ken met de sleur van het
-bvitiaat. Men wil namelijk deze voor
de
aanstaande student zo belangrijke
J?d meer in het teken van de humor
"■aatsen, hetgeen een «del streven
boemd mag worden. De leden van
vereniging U S.R. hebben inmid-
v, 8 van hun bestuur instructies ge-
v:®S®n hoe zij de bij hen eventueel
brhanden humor op de novieten
°®ten overbrengen. Omdat het na-
i brlijk altijd mogelijk is. dat niet
bereen precies op de hoogte is, wat.
jjT Precies onder humor verstaan
st??' worden, heeft men een hij uit*
1 ®k deskundige bereid gevonden de
d n van de Utrechtse vereniging en
jj® novieten hierover in te lichten
Bcin? deskundige is de heer Godfried
®«n ns en men moet toegever, dat
sl®chtere keuze gedaan zou kun-
Er worden de laatste dagen nogal
eens wonderbare visvangsten gedaan
Nu kwam de Katwijkse treiler „Al-
bertha Hendrika" weer voor de kade
en de bemanning wees de belangstel
lenden op een grote, fraai gekleurde
vis. die zo vriendelijk was geweest in
een der netten verstrikt te raken
Daar ook de rederij van de treiler
wel eens graag wilde weten met
welke vissoort men hier te maken
had. werd het dier voor 21 bij de
afslag aangehouden en ter beschik
king gesteld van de biologen van het
rijksinstituut voor visserij-onderzoek.
Die waren erg blij met het presentje,
want het betrof een zogenaamde
koningsvis, een dier. dat gewoonlijk
uitsluitend in de Atlantische Oceaan
en de Middellandse Zee wordt aan
getroffen. De vis zal vermoedelijk na
preparering ter beschikking worden
gesteld van het rijksmuseum voor na
tuurlijke historie te Leiden.
Men haalde h'er uit zee het lijk op
van een verdronken man, welk
slachtoffer ongeveer acht maanden
geleden was verdronken. Tot ieders
verbazing bleek het horloge, dat de
verdronkene aan de pels had, nog
steeds te lopen. Men vermoedt nu,
dat het horloge, dat zelf-opwindbaar
is, is kunnen blijven tikken doordat
het stoffelijk overschot door ne zee
stroming voortdurend heen en weer
werd bewogen.
Het zwaar gehandicapte zestienjarige
meisje Betty Ashcroft (ze werd ge
boren zonder handen) heeft toch kans
gezien te leren stenograferen (100
woorden Per minuut), typen (40 woor
den), boekhouden, terwijl ze boven
dien uitstekend een telefooncentrale
kan bedienen. Het meisje houdt pen
of potlood tdssen de armstompen, ter
wij] ze voor typen speciaal vervaar
digde aan de vingers verstevigde
handschoenen gebruikt. Ze solliciteert
nu naar een baan van secretaresse.
Lake George (V.S.)
Tot slot nog iets over een dame, die
dan wel niet gehandicapt is, maar
toch ook een tour de force volbracht.
Het gaat hier om mevrouw Diana
Struble, 25 jaar oud, moeder van drie
kinderen. Het weerhield haar niet
een zwemtocht te maken dwars over
het George Meer, 60 kilometer lang.
Ze had er 35 uur en 28 minuten voor
nodig Ze won er bovendien «en prijs
van 2500 dollar mee.
nog maar een droom kunnen snelheden
bereiken van meer dan een miljoen km
per uur. Met zo'n raket is de vlucht naar
de maan een peuleschilletje. Reizigers in
dergelijke raketten zullen te maken krij
gen met de relativiteitstheorie van Ein
stein, waarin verkondigd wordt dat „af
stand" en „tijd" aan de aarde gebonden
begrippen blijken te zijn. zodat een uur
in een fotonraket in de ruimte op aarde
vele tientallen, misschien wel honderden
jaren zullen blijken te zijn geweest. De
tijd schijnt nl. in zo'n supersnel voertuig
dat zich in een ongekend ijltempo
haast met de snelheid van het licht
door het heelal beweegt, trager te gaan
lopen; een fenomeen waarover wij ons
nog geen voorstelling kunnen maken.
.?in I chenS van de Princeton
over rio t ln tAmenka sprak vandaag
over de meteonetenzwermen, die de ruim-
te onveilig maken, terwijl zijn collega
Ruth van de Rand Corporation het had
over de elektrische energie die de instru
menten in ruimteschepen behoeven om te
kunnen werken.
De Amerikanen Magness, Moeckel en
Stearns reisden" naar Venus en Mars,
waarbij Stearns uitvoerig inging op het
probleem van de navigatie door de be
manning van zo'n ruimteschip, die vooral
zal te kampen hebben met positiebepaling
en schatting van de snelheid. Ook de
terugkeer van de planeten naar de aarde
zal, aldus mr. Moeckel, niet eenvoudig
zijn, want men zal moeten wachten tot
de planeten weer zo dicht mogelijk bij de
aarde gekomen zijn omdat anders de te
rugtocht te veel brandstof zou opeisen.
De Pool Gadomski van het Observato
rium te Warschau onderscheidde de om
geving van iedere ster in vijf verschillen
de ruimtezones, waarin planeten kunnen
rondcirkelen. Planeten zonder leven zul
len waarschijnlijk wel regel zijn en pla
neten waarop leven mogelijk is, een uit
zondering.
In het Haarlemse melkconflict is voor
lopig voor drie maanden de vrede gete
kend. Belde partijen, het standaardlsa-
tiebedrijf „De Sierkan" en twee Haar
lemse bonden van melkhandelaren „On
derling Belang' en St.-Joseph" hebben
zaterdagmiddag een voorstel van de ver
bindingscommissie aanvaard om met in
gang van gisteren de toestand van voor
23 juni de datum waarop de zeven
slUters in opstand kwamen te her
stellen.
Dit betekent, dat deze slijters hun pro-
dukten niet meer uit Uithoorn zullen
betrekken De Sierkan zal van haar kant
haar wagens uit de wijken van deze slij
ters terugtrekken.
Naar wij vernemen hebben de zeven
slijters zich bereids met de bereikte
overeenstemming verenigd. Gistermorgen
zijn Sierkanwageng nog wel uitgerukt,
maar van morgen af zullen zij niet meer
in de straten van Haarlem-noord ver
schijnen.
Algerijnse terroristen hebben in de naelit van zondag op maandag en verder
gisteren de gehele dag huisgehouden in Frankrijk. j\adat grootscheepse
aanvallen waren gedaan op de Parijse politie en op een groot aantal oiie-
opslagplaatsen in het zuiden van het land, hebben zij gisteren opnieuw
een krachtige ontploffing veroorzaakt in het oliedepót van Mourepiane bij
Marseille. Het vuur verspreidde zich met grote snelheid over de andere
tanks. Verscheidene miljoenen liters olie waren gisteravond reeds verloren
gegaan. Het gehele opslagterrein was na de laatste explosie één vuurzee.
Boven Marseille, dat dicht bij Moureliane ligt, hing een enorme zwarte
rookwolk. De hemel was vele kilometers in het rond helverlicht. In de
onmiddellijke omgeving van de brand brak onder de bewoners een ware
paniek uit.
Het stoffelijk overschot van mgr. Th.
Huurdeman, die maandagochtend overle
den Is, zal donderdag ter aarde worden
besteld op het r.-k. kerkhof te Utrecht.
Woensdagavond om halfacht worden in de
kathedrale kerk van Utrecht de metten
der overledenen gezongen.
Donderdagmorgen om halftien beginnen
de lauden,waarna de pontificale H. Mis
van requiem gecelebreerd wordt. Daarna
volgt de teraardebestelling.
Bij de overvallen op de opslagplaatsen
in Zuid-Frankrijk, waar bijna de helft van
de Franse voorraden ligt opgeslagen, ge
bruikten de verzetslieden overal plastic-
bommen.
Behalve in Mourepiane ontstonden ook
felle branden in Toulouse en Narbonne.
In Toulouse, waar twee tanks in
brand vlogen, was de brand tot op een
afstand van 25 kilometer te zien.
De aanslagen vielen samen met de te
rechtstelling van twee Algerijnse verzets
lieden in Algiers, die wegens het vermoor-
De Amerikaanse atoomduikboot „Nau
tilus" is bij haar bezoek aan New York
een grootse ontvangst ten deel gevallen.
Oceaanstomers bliezen een welkom,
brandweerboten spoten hoge stralen, en
duizenden mensen op de omringende sche
pen in de haven en op de kaden juich
ten en wuifden toen de „Nautilus?' lang
zaam de haven binnenvoer.
De boot*heeft twee wereldrecords op
haar naam staan; de pionier-reis on
der de ijskap van de noordpool door en
een nieuw record voor een onderzeese
Atlantische reis van Engeland uit. De
bemanning werd o.a. welkom geheten door
de „vader" van de atoomduikboten
schout-bij-nacht Rickover.
De andere Amerikaanse atoomduikboot,
de „Skate", is gisteravond uit de Noorse
havenstad Bergen in Oslo aangekomen
Hedenochtend zouden koning Olaf, de
Noorse premier en de minister van bui
tenlandse zaken een bezoek aan het schip
brengen.
den van een Mohammedaans gezin ter
dood waren veroordeeld.
AFP meldde tegen middernacht uit of
ficiële bron te hebben vernomen, dat er
in Mourepiane zeventien gewonden zijn,
van wie drie ernstig.
Na de overvallen te Parijs zijn gisteren
vijftig Algerijnen gearresteerd. Acht van
hen bleken in het bezit van wapens te zijn.
De Parijse politieprefect, Maurice Papon,
verklaarde, dat dank zij deze arrestaties
een aantal plannen om nog meer branden
te stichten in het gebied van Parijs, waren
verhinderd. Zo waren de verzetslieden nog
van plan geweest de munitiefabriek te
Saint-Mande op te blazen.
President Coty heeft in een brief aan de
minister van binnenlandse zaken ver
klaard „zeer verontrust" te zijn over de
aanvallen op de politie.
Het ministerie van binnenlandse zaken
heeft onmiddellijk speciale maatregelen
getroffen om herhaling van de aanslagen
te voorkomen.
Het wapen werd ontworpen door mr. dr. J. P. W. A. Smit, oud-rijksarchivaris in
Noord-Brabant, bekend om zijn studies op het terrein van de heraldiek. Als wapen
spreuk koos mgr. Van Dodewaard een gedachte, die meermalen in de preken
van St.-Augustinus terugkeert: „Christe, teneamus Te" „Christus, laten wij U
vasthouden". Deze gedachte werd jok in het schild doorgevoerd dat beladen werd
met een gouden anker. De persoonlijke noot, een zinspeling op Arnhem geboorte
plaats van de coadjutor, dat een adelaar in het wapen voert) en verder op de
doopheilige, Johannes de Evangelist, is verwerkt door de bezaaiing van het schild-
veld met zilveren geknotte adelaars. De beschrijving van het schild luidt derhalve:
zijnde van keel, beladen met een anker van goud en bezaaid met geknotte ade
laars van zilver".
V. V M t SffQff.- T
Het ligt wel ln het voornemen van de
regering de wintermelkproduktie minder
aantrekkelijk te maken, maar haar ge
dachten gaan daarbj) niet in de eerste
plaats uit naar een verhoging van de
krachtvoerprjjzen. Zij denkt eerder aan
een sterke verlaging van de toeslag op
de prjjs van in de staiperiode gewonnen
melk. Verwacht wordt, dat daardoor het
verbruik van krachtvoer zal verminderen
en ais gevolg daarvan ook de winter
melkproduktie.
Dit heeft de minister van Landbouw
medegedeeld, naar aanleiding van het ad
vies van het Landbouwschap, de prijs van
het krachtvoer te verhogen door middel
van een heffing.
Zoals bekend, beraden zowel het be
drijfsleven als de regering zich over mid
delen, die tot vermindering van de stij
gende melkproduktie zouden kunnen lei
den.
Een van de oorzaken van die stijging
is ongetwijfeld het toenemend gebruik van
krachtvoer in de staiperiode. De huidige
prijsverhouding tussen krachtvoer en de
gegarandeerde melkprijs maakt het ge
bruik van meer krachtvoer aantrekkelijk.
Het landbouwschap heeft voorgesteld
deze prijsverhouding te veranderen door
een verhoging van de prijs van het kracht
voer. Als gevolg van geruchten en de pu-
blikatie van het advies is een ernstige
verstoring in de veevoederhandel opge
treden. Het overleg over het toekomstige
beleid in de rundveehouderij tussen re
gering en georganiseerd bedrijfsleven ls
nog pas ln het eerste stadium.
In Leeuwarden is zondagochtend in al
le vroegte een vrijwel nieuwe Duitse wa
gen op de Groninger straatweg uit een
bocht gevlogen en na een lichtmast te
hebben geramd in een sloot gereden. De
twee inzittenden bleken wonderlijk ge
noeg geen letsel te hebben opgeiopen.
Het waren de negentienjarige Harlinger
militair M.L. en de zeventienjarige Har-
lingerL.M. Zij vluchtten de landerijen
in, doch werden enkele uren later door
de Leeuwarder politie gearresteerd.
Het bleek, dat zij de auto hadden gesto
len uit een als garage in gebruik zijnde
loods in hun woonplaats. Zij hadden daar
ook enig geld ontvreemd. De eigenaar van
de auto vertoeft met vakantie op de eilan
den. Hij is afkomstig uit Essen. De auto
werd totaal vernield. He< is bovendien
gebleken, dat de jongelui zaterdagavond
enkele cafés in Leeuwarden hadden be
zocht.
Hr. Ms. kruiser „De Zeven Provinciën"
is vanmorgen omstreeks zes uur gestrand
op de kop van de haven van Den Helder.
De sleepboot „Zeeland" heeft het station
Den Helder verlaten om het schip as
sistentie te verlenen.
De „Zeven Provinciën" is vastgelopen
bij het middenschip ter hoogte van de
machinekamer. Het was vanmorgen hoog
water en men verwacht het schip van
middag weer vlot te krygen.
Deventer zal aan het rijk een voorschot
vragen voor de bouw van een bejaar
dencentrum door de woningbouwvereni
ging „St-Joseph" dat 1.921.750,- zal kos
ten en 129 woningen voor bejaarden en
verzorgsters omvat.
De gemeenteraad besloot voorts In zijn
vergadering van maandagavond een kre
diet te verstrekken voor het gedeelte van
de kosten, dat ni«t door het rijksvoor
schot kan worden gedekt, en voor deze
woningen een jaarlijkse bijdrage uit
's rijks kas aan te vragen.
De minister van volkshuisvesting en
bouwnijverheid had reeds zijn goedkeu
ring gehecht aan de opzet van het plan.
Het centrum wordt gebouwd in de om
geving van het Marienburgplein.
De Duitse dirigent, prof. Leo Blech. is
in de nacht van zondag op maandag te
Berlijn aan hartzwakte overleden. Hij be
reikte de leeftijd van 87 jaar. Geboren in
1871 te Aken. kreeg Glech muziekles van
Bargiel, de stiefbroer van Clara Schu
mann, en van Humperdinck.
In 1906 werd hij door Richard Strauss
uitgenodigd Karl Muck op te volgen
als dirigent van de Koninklijke Opera te
Berlijn. Van 1913 tot 1937 was hij daar
„General-musikdirektor", de titel die de
hofkapelmeesters van het Koninkrijk
Pruisen droeg. Gasparo Spontini was in
1820 de eerste die deze functie kreeg, ge
volgd door Felix Mendelssohn, Giacomo
Meyerbeer, Richard Strauss, Karl Muck
en tenslotte Leo Blech als laatste.
Blech heeft ook in het buitenland als
dirigent van werken van Wegner, Verdi
en vooral Bizet grote bekendheid gekre
gen. Als componist maakte hij naam met
zijn komische eenakter „Das war ich",
in 1902 te Dresden voor het eerst uitge
voerd, vervolgens met „Aschenbroedel"
in 1905, „Versiegeit" in 1908 en zijn ope
rette „Die Strohwitwe".
Door het optreden van de Nationaal-
Socialisten moest ^iech in 1937 Berlijn
verlaten, hij week uit naar Riga, waar hij
tot 1941 dirigent van de Nationale Opera
van de Koninklijke Opera, waarna hij
naar Berlijn terugkeerde om de leiding
van het Orkest van de Stedelijke Opera
op zich te nemen. Deze functie legde hij
in 1954 neer. Een jaar daarvoor had hij
het Westduitse Kruis van Verdienste ge
kregen.
Bij K. B. is aan dr. J. Schouten op zijn
verzoek, met ingang van 1 september,
eervol ontslag verleend als lid van de
Raad van State, met dankbetuiging voor
de gewichtige diensten in die functie aan
den lande bewezen.
Maandagmorgen heeft er bij Eastbourne (Engeland) weer een spoorwegongeluk plaatsgevonden. De nachttrein Uit Glasgow
reed in op een elektrische forensentrein, wolk» van Easti op weg was naar Londen. De foto laat de wrakstukken zien
.untAi^u, "a de ramp.
HOE LIEFLIJK zijn de zwart-wit
foto's, die zich opdringen in het ver
bijsterend grote aantal fotoboeken
over het moderne bouwen, dat de
laatste tijd de modieuze interesse
voor bepaalde sectoren van de bouw
kunst, zoals landhuizen en bungalows,
voedsel geeft. De belangstelling voor
dit soort zaken is momenteel zo uit
gegroeid, dat moeite noch kosten
worden gespaard de liefhebbers van
dergelijke in boekvorm verpakte dro
men een haast duurzaam beeld te
geven van wat mogelijk is xm de he
dendaagse architectuur zich lang
zaam maar zeker begint te ontdoen
van haar erfelijke remmingen.
Bij het doorbladeren van deze boe
ken, mij welwillend door de uitgevers
afgestaan ter bespreking, moest ik
telkens aan de natuurlijke pracht van
sommige steden in ons land denken.
Als de zon, even slechts, met enkele
lichtstreken de lasso's van de grach
ten aanraakt, dan is er de sfeer tast
baar en levend, om ons heen, die ar
chitecten en fotografen, landhuisdro-
mers en bungalowbezittcrs in spe
door een gemeenschappelijke krachts
inspanning in hun veeltallige fotoboe
ken voor ons willen oproepen. Maar
zelfs een druilregentje kan de schoon
heid van Amsterdams grachtencen
trum een „uithaalvernisje" geven, dat
alles afstoft, nieuw maakt en dat
kleur geeft aan de huizen, de straten,
de bomen. Je hebt geen foto
boeken nodig om dat te proeven en
je gelukkig te voelen. Dat onderga je
lijfelijk.
Het grote verschil echter is dat het
zonnetje en het buitje echt zijn en dat
de plaatjes in de bouwbóeken niet
helemaal waarheid zijn. Die geven
zo'n sfeer van opgewektheid met een
luchtje eraanEr is naar mijn zin
altijd te veel zon, altijd een stralende
lucht en steeds een riant uitzicht op
de hei of op de plas. De samenstel
lers van deze boeken weten precies
wat ons arme lieden van de Lage
Landen met ons landerig klimaat toe
komt.
Voor deze papieren villa's schijnt
altijd dezelfde zon: het gehele jaar
door bloeien er bloemen in tuinen,
die meestal zo de grootte hebben van
de Markt te Delft; steeds is er een
relatie van het landhuis met zijn om
geving en het gazon is haarfijn ge
schoren en schijnt nooit betreden te
worden. En dan de indeling! Welk
een interieur.' Wat een geniale ruim
teverdeling, wat een logische rust
wat een hal, wat een eethoek, wat
een keuken, wat een gang, wat een
kamer (dochter), wat een kamer
zoon), wat een w.c.'
Werkelijk, als deze kostbaar uit ge
geven boeken de eeuwen trotseren,
dan zal over vele honderden jaren op
een goede dag een geleerde opstaan
met de geniale gedachte een boek te
gaan schrijven over de woongewoon
ten in het jaar 1958. Hij zal studie
materiaal genoeg hebben, maar hij
zal op zijwegen komen, dat verzeker
ik ei. Hij zal zoveel ontdekken dat
bezijden de waarheid is dat er een
ideaalbeeld zal ontstaan over de
wooncultuur van onze tijd, waaraan
functionalisme enerzijds en een „te
rug naar de natuur" anderzijds niet
vreemd moeten zijn geweest. Dat
moet toentertijd een gelukkig volk
zijn geweest. Een land vol mat bun
galoivs landhuizen en zon,
WAARSCHIJNLIJK zal die ge
leerde van over een paar honderd
jaar denken dat de steden er alléén
waren om in te werken en niet om in
te wonen. Bij zijn onderzoekingen
b.v, in de buurt van Amsterdam zal
hij stuiten op huizen, die momenteel
fabrieksmatig de polder worden in
gestuurd. Of hjj zal bjj een grote
stad als Rotterdam geweest is, flats
vinden, aan één stuk door, die te
klein zijn om in te leven en te een-
toning om er zelfs in dood te gaan.
Zal hij omwille van zijn eigen men
selijke dromen en omwille van de op
lage van zijn boek teruggrijpen naar
de landhuizen en bungalows en zijn
lezers voorhouden wat prettig is f Zo
als wij nu met plezier in de zon maar
meestal in de regen een trip langs
de grachten maken f Het zou heel
menselijk zijn als hij het deed. Want
mogelijk zal het voor hem en zijn
tijdgenoten ook een wensdroom blij
ven: een huisje op de hel of aan de
plas, waaroverheen de zon schijnt:
waarbij een grote tuin is, waarin
steeds bloemen prijken en waar het
rustig is.
