3lad voor Schiedam en omstreken
Meer beperkingen
voor Nederlanders
in Indonesië
Brits fregatbevrijdde
geënterde trawler
Blank
en
gekleurd
m
Hitte van H-bomexplosie
bewaren onder de grond
Vliegtuig op
huizen
Toestand in Straat van
Formosa is „ernstig
De wereldruimte
Nederland zal kernfusie-experimenten
anders moeten gaan aanpakken
Werkloosheid liej:
terug in augustus
40 militairen op
zoek naar dame
Fabrieksel lende
biJ Dj°gja
Straaljager neer
gestort
WOENSDAG 3 SEPTEMBER 1958
Nederlanders steeds meer in de
klem in Indonesië
Weigering van
inreisvisa voor
keer van zakenreizen
terug-
Koude oorlog rond IJsland
Opnieuw scherp protest van IJslandse
regering
Weer incidenten in
Notting Hill
lil
Oostduitse technici
deugden niet
State Department meent:
Dulles sprak met stafchefs
Militair vliegtuig in
weiland neergestort
->r"!
fs
Een koelie onder de
volkeren
Waarschuwing
HET WEER
VOOR MORGEN
ONGEVEER DEZELFDE
TEMPERATUREN
II
58 arrestaties
Geen geheimen meer
Russische onthulling
Piloot zwaar gewoDtl
Vlieger omgekomen
Internationale samenwerking
tot vreedzame verkenning
hieuwe
leaamscne
ramt
Soel
verbreekt
koloniale banden
l)ej'ï ^ederlandse zakenkringeii in Djakarta is gisteren opnieuw oilgeuust-
blfi G11*Maan ais gevolg van beriifiten over nieuwe maatregelen van de
i O 1* 1 A Cl Cl I* M 1 1 - -m -
lutiamjpvlicl» Vuil UC
gaan 8 regering ten opzichte van de Nederlanders in Indonesië. Het
ner om wat men noemde de discriminerende afwijzing van verzoeken
WelkC War6n h,=ediend door Nederlanders, die voornemens
ïtidn"' •et1Z'' V°?r zukeild°eleiiideii, hetzij voor een buitenlands verlof,
■onesie binnenkort tijdelijk te verlaten.
]ijdled00r wo,rden aan het Nederlandse zakenleven aldaar nieuwe moei-
Vst! -1" weS gelegd. In deze weigering aan Nederlanders van
kdo»DU?",S 0m "a beëindiging van het buitenlands verblijf weer naar
Jins- rks'e tcru.S te keren, ziet men een nieuwe aanwijzing, dat de Indo-
Wids rPgen."si haar P°gingen tot volkomen liquidatie van de Neder-
e economische invloed in Indonesië heeft geïntensiveerd.
-—.wc, J.tV.SSN'l.lX cc.n
eisvisum nodig, terwijl als zij weer
ar Indonesië willen terugkeren, zij ook
die0 Iadonesië gevestigde vreemdelingen,
UiJh land willen verlaten, hebben een
ba'
0 Vq v.
sc, een wederinreisvisum moeten be-
'kken. Na het inzetten van de anti-
3oalerlantise camPag"e in december
gstleden moesten Nederlanders, die tij—
bn naar het buitenland
vendien nog
tgskaart
ti(kaast deze kennelijk nieuwe immigra-
-ngea n°emde men in Nedêrlandse
So)ei ri?Sen voorts nog de volgende kort-
j °en ingevoerde belemmeringen:
s^n ontslaan van het Nederlandse per-
dfii I van verschillende Nederlandse 'oe-
aa^eb zonder overleg met de Nederlandse
"deeihouders;
üg Tenminste één geval is bekend, dat
Pet ontslagen personeel de toegang tot
j oigen kantoor werd ontzegd;
Siinr, - et uitstel bij het verlenen van ver-
Seid gen voor he' overmaken van spaar-
naar het vaderland.
vertrokken,
een zogenaamde „toela-
hebben.
De nieuwe maatregelen vielen samen
met de door president Soekarno op de
onafhankelijkheidsdag gehouden redevoe
ring, waarin hij zei, dat als Nederland
„stijfkoppig" blijft in het geschil over
Westelijk Nieuw-Guinea, de Nederlanders
dit gebied op oneervolle wijze zullen ver
liezen, terwijl zij zich onherstelbare ver
liezen voor de toekomst zullen toebrengen.
In een maandag gehouden redevoering
weidde Soekarno nog verder over dit the
ma uit, toen hij verklaarde:
I „Godc zü dank, door het voeren van de
West-Irian-campagne hebben wij alle
koloniale banden verbroken. Het verbre
ken van alle koloniale banden was de
enige weg om tot „onze eigen identiteit"
terug te keren".
Verder zei de president, dat toen de
koloniale economie baar hoogtij vierde,
jaarlijks meer dan anderhalf miljard gul
den het land uit ging.
..Wij zjjn arm geworden als gevolg van
de Nederlandse koloniale draineringspoii-
tick. Wij werden een volk van koelies, en
een koelie onder de volkeren".
De Nederlandse bedrijven in Indone
sië, waarvan de waarde vóór het begin
van „de anti-Nederlandse campagne op
meer dan zes miljard gulden werd ge
raamd, hebben in de eerste acht maan
den van dit jaar miljoenen verloren.
Nederlandse zakenlieden in Djakarta
verklaarden tegenover de correspondent
van het A.N.P. geen enkele aanleiding te
kunnen zien om te geloven, dat aan dit
proces een einde zal komen, zolang de
laatste overblijfselen van de Nederlandse
invloed op de Indonesische economie niet
zijn geliquideerd.
De Indonesische regering heeft gisteren
de waarschuwing doen horen, dat Indone
sië de uitdaging van de opbouw van een
Nederlandse militaire macht in Westelijk
Nieuw-Guinca, zal beantwoorden met een
verdere versterking van „het nationaal
potentieel op zowel economisch en poli
tiek als defensief gebied".
In een binnenlandse radio-uitzending
I waarschuwde het ministerie van voorlich-
ting voorts, dat Indonesië niet passief zal
blijven, als de berichten over het sluiten
van een militair bondgenootschap tussen
Australië en Nederland met betrekking tot
westelijk Nieuw-Guinea, juist mochten
blijken te zijn.
Zulk een bondgenootschap, „betrekking
hebbend op Indonesisch grondgebied, na
melijk West-Irian", zou als een ernstige
bedreiging van de binnenlandse vrede
worden beschouwd. Hier werd aan toege
voegd, dat de berichten over een Austja-
lisch-Nederlands verdrag met betrekking
tot westelijk Nieuw-Guinea nog niet be
vestigd zijn.
In de uitzending werd in dit verband
echter herinnerd aan de verklaring van
gouverneur Platte©] van Nederlands
Nieuw-Guinea, die had gezegd dat de Ne
derlandse regering een militair verdrag
tussen Australië en Nederland met betrek
king tot Nederlands Nieuw Guinea zou
toejuichen.
Tenslotte werd in de uitzending gezegd:
„Indonesië hoopt op het grootst mogelijke
begrip van zijn naaste buurman Australië
voor de pogingen van het Indonesische
volk om West-Irian terug te krijgen".
Aanvankelijk weinig bewolking, later
wat meer bewolking en in het zuiden
van het land een kans op onweer.
Ongeveer dezelfde temperaturen als
vandaag. Overwegend matige wind in
hoofdzaak tussen oost en zuidoost.
Donderdag 4 september: zon op 5.55, onder
19.22 uur; maan op 21.51, onder 12.22 uur.
ling geen
(Tot dusver
enkele Nederlander vergun-
Sekregen om een deel van zijn
'e ."-inkomsten naar Nederland over
'haken).
s:- ^ernieuwde pogingen van de Indone-
reSering om Nederlandse bedrijven
Indonesische exporthandel uit te
Ve>rts meldt Antara, dat Nederlandse
e'tcringsbcdrijven in Indonesië zon-
- sPeciaIe toestemming geen betalingen
'•lit*' ni0gcn verrichten ten laste van hun
ehlandsc deviezenrekening.
van 25 knopen joeg liet Britse
In het Londense district Notting Hill
is het gisteravond weer tot incidenten
tussen blanke jongelui en gekleurden
gekomen. Er werden 58 personen aan
gehouden.
Er ontstonden gevechten, toen uit een
passerende auto benzinebommen wer
den gegooid en de politie, die met vele
honderden manschappen was verstrekt,
een gcoep van honderd blanke „nozems"
uiteendreef die „weg met de nikkers"
zong.
Intussen wint de opvatting veld dat
er een fascistische invloed achter deze
rassenkwestie schuilt. De „News
Chronicle", de „Times" en de „Daily
Sketch" weiden over deze mogelijk
heid uit. De „Times" zegt dat „de,
aanhoudende agitatie van „fascisti-j
sche elementen" om „Engeland blank
te houden" niet genegeerd zal wor
den.
De federale regering van de West-
Indische federatie heeft inmiddels uit-
Met een snelheid Van 25 knopen joeg liet Britse fregat Eastbourne
gisteren door de mist naar de trawler Northern Foam, die, zoals we
gisteren in ecu deel van onze oplaag nog hebben kunnen melden, door
twee kanonneerboten van de Jslandse kustwacht binnen de nieuwe twaalf
mijlszone van IJsland was geënterd. Tien IJslanders waren aan boord van
de britse vissersboot gestapt en trachtten de trawler naar een IJslandse
haven op te brengen. Schipper Crockwell van de Northern Foam, had zijn
marconist onnuddellijk bevel gegeven zich in zijn radiohut op te sluiten en
om hulp van deBlSjÊé marine te vragen. Toen het fregat Eastbourne de
trawler had bereikt, stapte een aantal marinemannen over en baalden de
Jslanders van boord. Aangezien de twee kanonneerboten weigerden hun
mannen terug te nemen, werden ze naar de Eastbourne gebracht, waarna
het fregat zijn patrouilletocht hervatte.
Opnieuw heeft de IJslandse regering een krachtig protest gezonden aan
broot-Brittannie. In scherpe bewoordingen wordt geprotesteerd tegen het
feit dat britse marinemannen een IJslandse entergroep van de trawler
heeft verwijderd.
In welingelichte kringen in Reykjavik
was men gisteravond van mening, dat
alle hoop een spoedige hervatting van de
onderhandelingen over het geschil betref
fende de door IJsland ingestelde twaalf
mijlszone thans wel als vervlogen kan
worden beschouwd.
De twee IJslandse kanonneerboten wa
ren de trawler Northern Foam in dichte
mist tegen gekomen. Volgens de IJsland
se lezing van het voorval hebben man
schappen van het Britse fregat de IJs
landse entergroep „gevangen genomen",
De mannen zouden „ondanks heftige pro
testen" aan boord van de Eastbourne zijn
drukking gegeven aan haar groeiende fu" DOOra vau ^astoourne zijn
bezorgdheid" over de ïnctdenten in En- ?ebr?-Cht' De Northern Foam bevond zich
geland (veel van de bij de relletjes be
trokken gekleurden komen uit VVest-
Ind'ë). De vice-premier, dr. Carl Lacor-
binière, zou direct naar Londen ver
trekken om met de leden van de Britse
ten tijde van de entering op zeven mijl
van de IJslandse kust. Dg entergroep
weigerde het Britse aanbod om naar hun
eigen schepen te worden teruggebracht,
aldus de IJslandse verklaring. Voorts
werd gezegd, dat een van bij dit incident
regering te spreken. Dit besluit werd betrokken kanonneerboten eerder had ge-
genomen op een spoedbijeenkomst van..It een ?nd,ere Bn-tse traw,er te ente-
metRhefoovn I *ad IbaTentaKf-
met het oog op „de ernstige toestand", ten te verhinderen.
De schipper van de Northern Foam
vond, dat de Marine goed werk had ge
daan. „In dichte mist merkten we op het
radarscherm twee schepen op. We dach-
Je" ears,t dat het trawlers waren maar
later bleken het IJslanders te zijn. Een van
kanonneerboten stopte dwars voor onze
•i0ef tn moest vaart minderen wilde
ik de boot niet overvaren. Ik gaf opdracht
aan de machinist om het schip te stoppen,
nadat de entergroep aan boord was geko
men- De IJslanders hadden de Northern
Foam nauwelijks weer in beweging toen
fre§at opdook", aldus de schip
per. De tien IJslanders zijn aan boord van
de Eastbourne vriendelijk ontvangen. Ze
kregen een stevig diner voorgezet. De
tweede stuurman van een van de kanon
neerboten, die tot de entergroep behoorde
zei, terwijl hij aan zijn glas nipte, dat
geen van beide partijen geweld had ge
bruikt.
Gisteravond hebben een aantal IJslan
ders gedemonstreerd voor het gebouw van
de Britse ambassade in Reykjavik. Enige
ruiten werden door stenen verbrijzeld en
de politie verrichtte een aantal arresta
ties.
De „vader van de H-bom", de Amerikaan dr. Edward Teller, heeft
gisteren op de „atomen voor de vrede" conferentie, die onder auspiciën
van de y. 1\. m Genève wordt gehouden, verklaard, dat het wellicht
mogelij zal zijn de energie te gebruiken, die vrij komt bij een explosie
van een -mm. -011 explosie zou in een hol, diep onder de grond te weeg
moeten worden gebracht zodat er als 't ware een reservoir van hitte zou
ontstaan. Deze hitte zou kunnen worden gebruikt voor de produktie van
stoom onder hoge druk en deze zou kunnen worden aangewend voor het
opwekken van elektriciteit. Dr. Teller was echter van mening, dat een
economische exploitatie van gecontroleerde tlrermonuclcaire reacties niet
eerder mogelijk zou zijn dan tegen het eind van de twintigste eeuw
V'1 <lrfTCChtvaar' de vrouw gewapend met een bijl, staat verslaggevers te woord
van ziin woning in Nottinghill (Londen). In de nacht van zondag ov
LOn llP.hbon» 1,7„„„7„7,„a. 7 7.,7. J - k
t(X(1 7 r cf l y 1 wf 'iwuiut l/Uilb ivl/HUU'y Oy
«1(7 n 0roePen blanken het huis aangevallen, ivaarbij alle ruiten werden
Je9ooid. De politie heeft krachtdadig ingegrepen tegen de benden.
De openhartigheid waarmee 0» de Ge-
neefse conferentie van gedachten wordt
gewisseld en gegevens worden gepubli
ceerd geeft de indruk, dat deze conferen
tie van zeer grote betekenis zal wor
den voor de internationale samenwerking
op het gebied van de kernfusie cn voor
de ontwikkeling van dit geheel nieuwe
wetenschappelijk terrein.
De Nederlendse gedelegeerde prof. dr.
H. Brinkman, hoogleraar aan de rijksuni
versiteit te Groningen zei, dat er nu
reeds gegevens zijn gepubliceerd over
experimenten betreffende kernfusie zo
als die in Nederland worden voorbereid,
maar waarvan men hier in ons land niet
wist, dat men in het buitenland reeds zo
ver was gevorderd. Prof. Brinkman yond
wat. de Amerikanen vooral maar ook
de Russen. Engelsen en Fransen te heb
ben gepresteerd, verbluffend.
In ccn interview verklaarde de Gro
ningse hoogleraar. „Wij kunnen thans
voortbouwen op hetgeen op de conferentie
wordt geopenbaard, al zullen wij beslist
niet verzuimen, de zaken zo breed moge
lijk op te zetten en alles te overwegen
wat mogelijk is, eventueel te herhalen
wat elders gedaan is. als wij dat weten
schappelijk noodzakelijk vinden. In ieder
geval is vanmiddag gebleken, dat wij
sommige experimenten anders zullen
moeten gaan aanpakken dan wij aanvan
kelijk van plan waren", aldus prof. Brink
man,
De geheimhouding op het gebied van
de onderzoekingen naar de mogelijkheden
van beheerste kernfusie is thans 'volledig
opgeheven. De Verenigde Staten en
Groot-Brittannië hadden voor het begin
van de conferentie reeds aangekondigd,
dat zij de geheimhouding 00 dit weten
schappelijke terreinhebben opgeheven.
Ook de Sovjetrussische delegatie is nu
overgegaan tot de openbaarmaking van
ai haar wetenschap op het gebied van be
heerste kernfusie.
De leider van de Sovjetrussische dele
gatie, prof. V. S. Emeljanof, heeft de se
cretaris-generaal van de conferentie vijf
boekdelen aangeboden met volledige tech
nische bijzonderheden over alle Russische
experimenten op het gebied der kern
fusie. Hij deelde daarbij mee, dat in
deze boekwerken en in de rapporten, die
al eerder voor <je conferentie waren inge
zonden. de hele tegenwoordige Russische
wetenschap op dit gebied is neergelegd.
Op het „atomen voor de vrede
Blijkens een mededeling van het minis
terie van Sociale Zaken waren er per eind
augustus 71.194 werkloze mannen geregi
streerd (tegen 77.305 eind juli en 36.179
tegen eind augustus 1957). Op sociale werk
voorzieningsobjecten waren 12.149 mannen
te werk gesteld en 11.719 waren op aan
vullende werken. (Eind juli 13.177 en eind
augustus 1957: 6.632). Er waren 6.724 werk
loze vrouwen geregistreerd.
De openstaande aanvragen beliepen eind
augustus 24.433 mannen en 25.631 vrouweh.
Veertig militairen en Rijkspolitieman
nen hebben gisteren de bossen bij het ge
hucht Roozendaal, nabij Arnhem, afge
zocht naar de 71-jarige mevrouw Kramer
die sinds maandagavond zoek was.
De postcommandant van de Rijkspolitie
te Roozendaal, opperwachtmeester Oos-
tez-broek, kreeg maandagavond omstreeks
tien uur bericht, dat de bejaarde dame
niet in het rusthuis „Kasteel Roozendaal"
was teruggekeerd van een wandeling in
de bossen.
De heer Oosterbroek en een wacht
meester zochten daarop de gehele nacht
de bossen af, doch tevergeefs. Op hun
verzoek kregen zij gisteren door bemid
deling van de burgemeester van Arnhem
steun van veertig militairen uit de Menno
van Coehoornkazerne. Omstreeks half vijf
gistermiddag werd de dame gevonden.
De eigenaar van de bossen, W. F. T.
baron van Pallandt, trakteerde daarop
het legertje zoekers op een potj© bier.
wintig mensen zijn om het leven
gekomen, toen dinsdagochtend een
tweemot or i ge Viking van de Inde.
pendent Air Lines, ivclkc op weg
was naar Nice, in de Londense voor
stad Satutliall op een rij huizen neer
stortte. Door de ramp ontstond
brand, welke de schade aanzienlijk
vergrootte. Duidelijk zijn de wrak-
1 stukken van het vliegtuig tussen de
J ruïnes van de huizen te zien. In een
van de huizen ktvam een moeder met
een pasgeboren kindje om het leven.
Volgens een bericht van Antara, zullen
de Oostduitse technici, die geplaatst zijn
bii de nieuwe suikerfabriek bij Djogja-
karta, worden vervangen.
De fabriek, waarvoor de machines door
Oost-Duitsland werden geleverd en die
door Oostduitse technici werden geïnstal
leerd, raakte reeds bij het proefdraaien
in juni jongstleden onklaar en js se
dertdien niet meer in bedrijf geweest.
Minister Dulles heeft gisteren een bij
eenkomst gehad met de Amerikaanse
stafchefs cn andere autoriteiten op het ge
bied van de defensie. Vervolgens werd in
Washington bekendgemaakt, dat minis
ter Dulles morgen naar Newport op
Rhode Island zal vliegen om met pre
sident Eisenhower te confereren over de
crisis in het Verre Oosten. Gisteren heeft
Dulles tweemaal per telefoon met Eisen
hower gesproken. In ccn verklaring van
het Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken wordt de situatie in de
Straat van Formosa als „ernstig" be
schreven. Deze ernstige toestand was vol
gens het State Department ontstaan
door het aanhoudend gebruik van geweld
door de Chinese communisten in dit ge
bied.
Van officiële nationalistische zijde te
Taipeh is gisteren verklaard, dat de Chi
nese communisten een invasievloot uit
rusten voor een aanval op de nationalis
tische eilanden voor de kust. Kolonel
Franklin Fliniau, de leider van de Ame
rikaanse adviesgroep op Quemoy, zei gis
teren. dat hij nog nooit zo'n geconcen-
teerde beschieting had meegemaakt als
toen het communistische spervuur elf da
gen geleden begon. Kolonel Fliniau voegde
er echter aan toe, dat het vuur van de
nationalisten even zuiver of misschien
zelfs doeltreffender was dan dat van de
communisten.
Tjjdens een vlicgoefening boven de
vliegbasis Leeuwarden is gisteren om
streeks half twaalf een Hunter merk 4
neergestort. De piloot is van een hoogte
van 60 tot 100 meter met z(jn schietstoel
uit zjjnmachine gesprongen cn zwaar
gewond aan de grond gekomen, ongeveer
50o meter buiten de landingsbaan.
Het vliegtuig zelf is nog een kilometer
Up het „atomen voor de vrede" con- 1 vlleSlulS zel1 is nog een Kilometer
gres heeft de Sovietrussische gedeleeeer cloorg€vlogen en in sen weiland neerge-
A K TCracïij j stort, waarbii het geheel werd vernield
do A. K. Krasin gisteren onthuld, dat er
een lichte ontploffing is geweest in een
atoomkrachtcentrale van de Sovjet-Unie
De ontploffing had enige radio-actieve be
smetting veroorzaakt, maar geen onge
wenste uitwerkingen buiten het brand-
stofkanaal waarin de ontploffing plaats
had. (Krasin zelf was eens directeur van
deze centrale van 5000 kw nabij Moskou).
De ontploffing was ontstaan doordat te
weinig water in het koelsysteem was ge
laten. De besmetting was binnen de zuil
gebleven en niet in de atmosfeer doorge
drongen. Sedert de ingebruikstelling van
de zuil in 1954 had men driemaal eerder
moeilijkheden met de reactor gehad.
stort, waarbij het geheel werd vernield
Een boerderij in de omgeving kreeg daar
bij glasschade.
De piloot, zo wordt nader gemeld, is de
21-jarige sergeant E. Sjamaar uit De
Bilt. Hij is levensgevaarlijk gewond, maar
de toestand is niet zonder hoop.
Het ongeval is vermoedelijk veroor
zaakt door een te snel „doorzakken" van
het vliegtuig bij het maken van een lan-
dingeoefening. Het toestel raakte voor
tijdig de grond, waardoor schade aan de
stuurinrichting ontstond. Hierdoor kon
de vlieger, die zijn toestel onmiddellijk
doorstartte, het vliegtuig niet meer onder
controle krijgen.
Gisteravond omstreeks 22.10 uur is op
de vliegbasis Voikel een straaljager van
het type F 84-F „Thunderstreak" neer
gestort. De vlieger heeft getracht zich
met de schietstoel te redden. Wegens de
geringe hoogte waarop het vliegtuig
zich bevond is hij echter bij het neer
komen gewond geraakt. Hij is naar het
hospitaal te Oss overgebracht, waar hij
na aankomst is overleden. Het toestel is
neergestort tijdens oefeningen in het
nachtvliegen. De oorzaak is vermoede
lijk het uitvallen van de motor.
De piloot van de neergestorte „Thun-
derstreak"-straaljager uit Voikel was
de 22-jarige Rotterdammer sergeant D.
Koning. Hij was 22 jaar oud en onge
huwd.
Naar te New York wordt vernomen
zullen de V.S. een plan voorstellen voor
internationale samenwerking binnen de
V.N. bij vreedzame verkenning van de
ruimte. Dit plan maakte Cabot Lodge
de permanente Amerikaanse vertegen
woordiger bij de V.N. vandaag bekend in
een rede tot het Congres van het Ameri
kaanse Legioen te Chicago-
De Amerikaanse regering zal de Alge
mene Vergadering verzoeken het plan te
bestuderen.