Dagblad voor Schiedam en omstreken
OUDSTE PRINSESSEN IN RIJTOER
Koninklijk gezin maakte rij
toer toch in open landauers
Zware transformator
Bouwprogram 1959 meer dan
drie miljard
Woensdag n september i95s
duikelde van weg een tuin in
Sovjet-Unie waarschuwt Japan
Minister Witte wil het op 80.000
woningen houden j
Zilveren rijksdaalders
gaan nu komen
t>E ROOMBOTER.
PRIJS
Streefgetal 80.000 woningen in aanbouw
"CAP"*""1*
Vijftien miljoen stuks worden
geslagen
Drijvende bokken moeten komen heffen
N.
^een sprake van officiële
Vef laging, wel lokprijzen
Veertig ton duikelde
Olie uitpompen
Zuid-Afrika
Uitbreiding Van
apartheidspolitiek
Woningbouw
Subsidies
Lagere bouwprijzen
Nijverheidsgebouwen
Handel en Verkeer
Gezondheidszorg en hygiëne
Kerken
Scholen
HET WEER
VOOR MORGEN
DROOG WEER
hieuwe
amsche courant
Het mag dan lang hebben geduurd,
maar de zilveren rijksdaalders gaan nu
toch komen. Uit <jc Miljoenennota stip
ten wij gisteren reeds met een enkel
woord aan. dat er het volgend jaar niet
minder dan vijftien miljoen stuks zul
len worden geslagen.
Daarmede is voor het eerst sinds 1940
het aanmaken van deze geldstukken weer
in het produktieprogram van 's Ri.iks
Munt opgenomen. Voorwaarde daarbij is
evenwei. dat er aan het einde van het
lopende ,iaar voldoende zilveren guldens
zullen zijn aangemunt om de vervaardi
ging daarvan te kunnen stonzetten. Om
dit. laatste te kunnen bereiken is de pro-
duktie van zilveren guldens, die aanvan
kelijk voor 1958 was geraamd op twintig
miljoen stuks, ongeveer verdubbeld.
Behalve de rijksdaalders staa-n op het
produktieprogram van de Munt voor het
volgend jaar nog vijf miljoen kwartjes
vijftig miljoen dubbeltjes, vijf mjljoen
etuivers en twintig miljoen centen. Er
■is dus nog genoeg werk aan de winkel.
t„j jehduizenden waren gistermiddag ge-
!ij,Ï8 van de grote rijtoer van de Konink-
h,,,e familie door Den Haag, die ondanks
fraaie weer, toch in open
.«auers plaats vond. Viel in de middag-
<oet« iSt Widens de tocht van de Gouden
'i'ne regen royaal uit de hemel, de
lij Van het gehele koninklijke gezin,
4 uur begon, viel juist in een
ge Periode.
CVoren hadden de zand wagens van de
enteliike Reinigingsdienst er voor
CM, dat het gladde wegdek wat
ever werd.
zal bovendien diverse autobezitters
:0 gegaan zijn als dat lid van het
„5 Ps Diplomatique, dat zijn wagen had
V ^eerd vóór de Thesaurie van H.M.
hjj koningin aan het Noordeinde: toen
ijjj 0Pdaagde om zijn wagen weg te
bleek deze verdwenen te zijn.
Sr een uur voordat de stoet
'W Passeren, kwamen er nl. kraanwa-
van de politie, 'die de langs de
geparkeerde auto's wegsleepten.
V kilometerslange route, die bij Huis
*tart °osch aanving en midden door de
(Van ónze Haagse redactie)
3'sp om via Javastraat, Wassenaar-
m T v/in vin u ci v et uu i-,
up; Weidse Straatweg weer bij het paleis
va, ten Bosch te eindigen, werd een
V 6 triomftocht, vooral omdat men nu
V?r r^n tijdens de tocht naar de Bid-
het koninklijk gezin kon be-
■Vii^n en vooral ook. omdat tevens de
V6 prinsessen Margriet en Marijke
!«r;0p met hun vader en moeder in het
Jvj6 rijtuig gezeten waren.
'«(J*met vier paarden bespannen
aUer werd gevolgd door de landauer
:'!s 136 oudste twee prinsessen, die even-
'Sia Koningin dezelfde japonnen
krijten als tijdens de plechtigheid in de
'tl rirzaaL
S de beide volgrijtuigen waren geze-
Jhevrouw M. L. J. D. van Wicke-
Crommelin en mr. G. C. D. Baron
Hardenbroek, benevens luitenant-
;\uraal c. F. Pahud de Mortanges en
fV]?r W. F. K. Bischoff van Heems-
'tO" In de beide escorterijtuigen zaten
kolonel-vlieger mr. R. J. E. M. van
Zinnicq Bergmann, luit.-kolonel C. C.
Geertsema en luit,-,kolonel ,T. J. L. Baron
van Lynden en majoor J. Ie Heux. Een
detachement van de Haagse bereden
politie in ceremonieel tenue begeleidde
de stoet, voorafgegaan door de hoofd
commissaris van politie mr. Gualthérie
van Weezel.
Een verrassing voor het publiek was
hef, dat bij het Militaire Ziekenhuis aan
de Fluwelen Burgwal aan de Koningin
en de Prinsessen bloemen werd aange
boden. Dit was ook de reden, dat de
stoet wat later dan men verwacht had,
langs het overige deel van de route
kwam. Het personeel - van het hospitaal
stond stram in de houding, toen de stoet
er aankwam en ongeveer twintig bed
legerige militairen waren met bed en al
langs de route opgesteld. De chef van
het ziekenhuis, kolonel-arts Ju Westen
dorp Boerma. bood enige foto's aan van
het bezoek, dat Prins Bernhard verleden
jaar september aan het hospitaal heeft
gebracht, terwijl een lopende patiënt,
wachtmeester D. Reitsma, die een ge
broken arm heeft, aan H.M. de Koningin
gele rozen aanbood. De officier van de
Milva geneeskundige dienst I. H. Ligt-
hart en de burger eerste verpleegster
Corrie Zindel affreerden de prinsessen
bloemen.
Na het korte oponthoud ging de stoet
in snel tempo verder door de binnen
stad. Bij Huis ten Bosch stond een groep
van 300 noodwachters en noodwachtsters
van de B.B. opgesteld. De B.B.-drum
band uit Deest speelde bij het vertrek
en bij de terugkomst van het koninklijk
gezin.
Een financieringsinstituut van de Fran
se regering zal geld lenen aan huizen
bouwers tegen 2.75°/o rente, zo heeft de
Franse minister van woningbouw, Su-
dreau, bekendgemaakt. Deze rentevoet
zal gelden voor leningen, die na twintig
jaar aflosbaar zijn en gebruikt worden
voor de bouw van goedkope woningen.
Leningen voor andere woningen zullen
verstrekt worden tegen een rente van
3.75%.
(Van onze Haagse redactie)
-m van de ochtendbladen bracht
Nrt aC het even opzienbarende als
'Vaardige bericht, dat de room-
bi, öe volgende week maar liefst 28
,'bj Per pakje in prijs zou dalen. Dit
m t is echter volkomen uit de
ihi^e8rePen' ^an verlaging van
S '®veringsprijs, die hiervoor nodig
!'k'( 'in, kan geen sprake zijn, zeker
'toga hetgeen minister Hofstra om-
de zuivelpositie in de Miljoenen-
heeft meegedeeld.
bestaat er in de zuivelhandel
JVD geen behoefte aan een snellere
van roomboter. De voorraad van
W in de koelhuizen is zelfs van
a®rd, dat enige voorzichtigheid ge-
is, zoals ook tijdens de laatste
a.''ai
•i -2 J-vlnl'"-' 1 ,"J_
■'■1 h?n8 ven "het bedrijfschap detailihan-
felk en zuivelprodukten zal nota-
li1 vf>ïVorden gesproken over het feit, dat
erin.g van het produktechap voor
i! feit Plaatsen''roomboter tegen 50 tot
Per pakje wordt verkocht, maar
;:'l Jijen als lokmiddel.
'delfde ochtendblad werd ook be-
i'.-j 1°Ver een komende prijsverlaging
!%7argarine. Ook dit is niet juist. Het
J' hier slechts een gedurende korte
j t(j 6r>, op verschillende delen van het
®firi(;hte reclame voor één bepaald
Tl(j r'nemerk, waarbij dan b.v. drie
fci fezamen tegen, getkopere P"js
In Delft is dinsdagmiddag een kolossale
transformator van een gewicht van 150
ton van de Schieweg in een tuin gevallen.!
Persoonlijke ongelukken deden zich niet'
voor.
Een paar honderd meter voorbij het
Kruithuis aan de Schieweg is men bezig
met de bouw en inrichting van een enorm
transformatorstation dat in de toekomst
aan Delft en een groot aantal gemeenten
in het Westland een ongestoorde stroo-
melvering zal moeten gaan bieden. Er
wordt op gerekend, at dit station in
1960 gereed zal komen. Voor dit station
zijn verschillende transformatoren nodig
welke per trein worden aangevoerd tot
aan de N. V. Ned. Kabelfabriek. Vandaar
worden ze over de weg naar hun bestem
ming gebracht. Deze transformatoren
wegen alleen al 100 ton elk. Ze worden
door twee enorme lieren getrokken, waar
bij de transformator staande op twee
zware sleeën over met vet ingesmeerde
balken telkens een paar meter verder
wordt getrokken. Verleden week heeft
men op deze manier één der trans
formatoren op de bestemde plaats gekre
gen. Met een ander was men daarna weer
begonnen. Maandag had men de transfor
mator over cfe brug bij het Kruithuis ge
kregen en gistermorgen was het werk
voortgezet-
Mei dit werk vordert men per dag tus
sen de 50 en 100 meter, naar gelang het
mee of tegenvalt. Maar gistermiddag had
men wel een zeer bijzondere tegenvaller.
Omstreeks drie uur begon het gevaarte
te glijden en duikelde naar rechts van de
weg af en kwam op zijn kant schuin in
de tuin van de heer Laros te liggen. Het
vervoer door de fa. Twist uit Dordrecht
was daarmede ineens stop gezet. De balk
laag waarover het gevaarte op de sleeën
werd getrokken is waarschijnlijk door de
zachte berm te veel doorgedrukt, waar
door de transformator was schu.n komen
te staan. Niet alleen woog deze trans
formator 100 ton, maar voorts was er
reeds 40 ton aan olie in gepompt. Deze
hoeveelheid heeft natuurlijk de „beweeg
lijkheid" van de transformator groter ge-
Deze 40 ton olie zal men nu eerst uit
de transformator moeten pompen voor
dat men met het lichten van de trans'
formator over zai kunnen gaan. Daartoe
zal men twee drijvende bokken naar de
plaats van het ongeval moeten zenden,
die liggend in de Schie het hefwerk zul
len kunnen verrichten om de transformat
weer op de sleeën te plaatsen. Enige da
gen oponthoud zijn er wel mee gemoeid.
Na de opening van de Staten Gene
raal werd een rijtoer1 door Den Haag
gemaakt. De Prinsessen Irene en
Beatrix in een open calèche.
De Zuidafrikaanse pS-emier, Verwoerd,
heeft maandagavond in het parlement
voorspeld, dat de apartheidspolitiek niet
alleen betrekking zal hebben op blanken
en negers, maar uitgebreid zal worden tot
kleurlingen en Afrikanen en ook tot. Afri
kanen en Indiërs. Verwoerd is -behalve
premier ook minister voor inboorlingen
zaken.
Spanning rond
Formosa blijft
De Sovjet-Unie heeft Japan gisteren in
een nota doen weten, dat Japan deel
neemt aan agressief optreden, indien de
Amerikanen hun bases in Japan gebrui
ken voor vijandelijkheden in het gebied
van de Straat van Formosa. De nota
werd door ambtenaren van de Sovjetrus-
sische ambassade te Tokio op het Japan
se ministerie van buitenlandse zaken over
handigd.
Volgens de nota wijzen pers- en radio
berichten erop. dat Amerikaanse strijd
krachten openlijk gebruik maken van
steunpunten in Japan voor uitlokkende ac
ties in het gebied van Formosa. De Sov
jet-regering is niet van oordeel, dat re
gering en volk van Japan van plan zijn
aan dergelijke acties deel te nemen,
maar zij kan de berichten niet negeren.
Ambtenaren van het Japanse ministerie
van buitenlandse zaken zeiden later, dat
deze Sovjetrussische waarschuwing „vol
komen ongerechtvaardigd" is, daar de
Japanse grondwet duidelijk verbiedt, dat
Japan deelneemt aan een aanvalsdaad.
Over de toestand in de Straat van For
mosa wordt gemeld, dat de Quemoy-eilan-
den veel hinder ondervinden van de com
munistische blokkade. Het verkeer tussen
Formosa en de kusteilanden is geheel
ontwricht. De kleine eilandjes als klein-
Quemoy, Tatan en Erhtan zijn geheel op
bevoorrading uit de lucht aangewezen. Op
Quemoy wachten vele vrouwen, kinderen
en gewonden op transport naar Formosa.
Op Formosa zijn opnieuw Ameri
kaanse vliegtuigen aangekomen waaron
der jagers van liet type F 104, die de
snelste ter wereld heten te zijn. Tevens
is bevestigd, dat een Amerikaanse strijd
groep op dit nationalistisch-Chinese eiland
is aangekomen, uitgerust met kernwapens.
Aan de hand van de Miljoenennota ver
meldden wij gisteren reeds, dat de rege
ring de hoop koestert, dat in 1959 80.000
woningen in aanbouw zullen worden ge
nomen. Aan de toelichting op het thans
gepubliceerde bouwprogramma-1959 ontle
nen wij nader, dat het komende jaar dooi
de bouwnijverheid 3200 miljoen zal kun
nen worden, verwerkt.
Geschat wordt, dat in 1959 aan nieuw
bouw, herbouw en uitbreiding van gebou
wen een bedrag van in totaal 2650 mil
joen zal kunnen worden verwerkt, waar
van 2520 miljoen voor nieuwbouw tegen
2240 miljoen in 1958. Voor woningen is
daarvan gerekend 1460 miljoen, voor boer
derijen en andere agrarische gebouwen
55 miljoen, voor bedrijfsgebouwen voor de
industrie 320 en voor handel en verkeer
260 miljoen, voor gebouwen voor gezond
heidszorg 65 miljoen, voor kerken 30 mil
joen, voor scholen 210, verdere bijzondere
gebouiwen 55 en voor overheidsgebouwen
65 miljoen. Daarnaast wordt voor weg- en
waterbouwkundige kapitaalswerken een
bedrag geraamd van 550 miljoen.
Het rijk zal ook in 1959 40.000 woning
wetwoningen financieren. Het bedrag, dat
daarvoor nodig is wordt geraamd op
670 miljoen. Bjj een voortgaande verbe
tering van de kapitaalmarkt meent de re
gering te mogen aannemen, dat behalve
40.000 woningwetwoningen nog 40.000 par-
tiouliere woningen, waarvan 38.000 pre
miewoningen, In aanbouw zullen worden
genomen.
Of in 1958 het aantal van 80.000 in aan
bouw genomen woningen zal worden ge
haald, hangt af van de verdere ontwikke
ling van de particuliere bouw. Van april
1958 af is de animo voor deze bouw da
delijk toegenomen. Het lijkt echter te op
timistisch te veronderstellen, dat dit jaar
nog een cijfer van 40.000 voor in aanbouw
genomen particuliere woningen zal wor
den gehaald.
In verband daarmede herinnert de mi
nister van Volkshuisvesting en Bouwnij
verheid in de memorie van toelichting op
zijn begroting aan de verklaring, die de
minister-president op 4 juni 1958 gaf in
antwoord op vragen van de heer Burger.
Volgens deze verklaring zou de regering
een eventuele achterstand van de premie-
bouw zoveel mogelijk compenseren door
meer woningwetwoningen te financieren,
indien de financiële toestand dit mogelijk
zou maken. In het eerste halfjaar van 1958
werden in totaal 42.615 woningen gefinan
cierd, te weten 24.035 woningwetwoningen,
18.019 premiewoningen en 561 herbouwwo-
ningen. Gezien het streefcijfer voor 1958
(80.000 geeft dit aantal een minder ongun
stig beeld dan in het begin van het jaar
werd gevreesd.
Het aantal in die periode in aanbouw
genomen woningen lag met 38.700 enigs
zins lager dan de helft van het nagestreef
de doel op jaarbasis.
Het bedrag aan rijkssubsidies voor de
woningbouw, uit te keren in 1959, wordt
geraamd op ruim 375 miljoen. Daarin is
begrepen een bedrag van 131,8 miljoen
voor woningwetwoningen, 168 miljoen
voor premiewoningen, 75,7 miljoen voor
op andere wijze dan met premie gesubsi
dieerde particuliere woningen (zogenaam
de F.W.-woningen). Van dit laatste bedrag
is 68 miljoen bestemd voor een uitkering
ineens voor rond 9900 F.W.-woningen.
De prijzen van bouwwerken vertoonden
als gevolg van de ontspanning op de
bouwmarkt een niet onaanzienlijke daling.
Bij de woningwetbouw had deze daling
een geringere omvang dan bij de andere
sectoren. De verklaring daarvoor is, dat
uist op de aanbestedingsprijzen van wo-
ïingwetwoningen in de afgelopen jaren
jen relatief zware druk was gelegd.
De financiële resultaten van de zoge-
laamde continucontracten zijn nog niet
njzonder gunstig geweest. De prijzen bij
ipenbare aanbestedingen waren over het
ilgemeen lager dan die welke op basis
an deze contracten werden verkregen.
;en eindoordeel valt echter nog moeilijk
^e vellen.
Uit de ontvangen aanvragen tot rijks-
loedkeuring in deze sector blijkt een af
genomen animo tot bouwen. Het opgeno
men bedrag van 320 miljoen correspon
deert, globaal benaderd, met een bedrag
nan investeringen in de nijverheid (inves
teringen gedefinieerd als in de industriali-
sajjcriytta) van f 2,? Qtt feedrgg
Na de terugkeer in het paleis Lange
Voorhout verschenen het Neder,
landse Koninklijke Paar en de
Prinsessen Beatrix en Irene op het
balcon om de menigte voor het paleis
toe te wuiveni
stemt overeen met het in bedoelde nota
vermelde bedrag van ca. 11 miljard voor
de periode 1957-1962. Het in het program
ma 1959 opgenomen bedrag zal slechts
verwezenlijkt kunnen worden, indien dit
jaar de animo tot het investeren in indu
striepanden op een iets hoger niveau zal
liggen dan medio 1958. In verband met de
invloed van het herstel van de investe
ringsaftrek lijkt dit niet onmogelijk.
In het produktiebedrag zijn begrepen de
bedragen, die verwerkt zullen worden aan
beide Technische Hogescholen.
Het bedrag dat voor deze sector is op
gevoerd, is bijna het dubbele van de ra
ming voor 1958. Deze verhoging hangt
voor een deel samen met de verruiming
van het goedkeuringsbeleid ter bestrijding
van de werkloosheid in 1958, waardoor
ook het in het programma voor 1958 opge
nomen bedrag voor deze sector sterk zal
worden overschreden.
In het programma voor 1958 was 57
miljoen opgenomen. De verhoging' van dit
bedrag tot 65 miljoen is wenselijk, omdat
in 1959 de produktie aan reeds goedge
keurde en nog goed te keuren grotere
ziekenhuiscomplexen een relatief grote
omvang zal hebben. Voorts is rekening
gehouden met een verruiming van het
goedkeuringsbeleid ten aanzien van zwem
inrichtingen.
Bij het in het programma opgenomen
volume is rekening gehouden met de rea
liseerbare behoeften aan kerken voor de
onderscheiden gezindten.
Het volume is ten dele afgestemd op de
behoefte aan schoolruimte in nieuwe de
len van steden en dorpen, voor een ander
deel bijv. voor de categorieën van
scholen, die in de eerstkomende jaren
plaats moeten bieden aan 't onmiddellijk
na de oorlog grote gètal geborenen is
van de gedachte uitgegaan, dat in 1965
aan de behoefte aan lesruimte zoveel mo
gelijk zal zijn voldaan.
Droog weer met wisselende bewol
king. In de nacht en vroege ochtend
hier en daar mist. Zwakke tot ma
tige noordoostelijke tot oostelijke
wind. Dezelfde temperaturen als
vandaag of iets hogere.
Donderdag IB sep' -her: zon op S.18, onder
18.50 Maan o.
40, onder 21.44 uur.
