Washington hoopt op een
diplomatiek wonder
Libanon heeft nieuwe regering
„Adelborst"
no-iron shirts
Peek
VAN PLEIN
tot gesloten getto
Versnelde repatriëring kostte
ons land bijna f 34 miljoen
Herenmode Tip
Uit alle
„DELTA"-LIJN IN HOEDEN
y b
Warschau-conferentie vastgelopen
Frankrijk bouwt
atoomtankschip
Ghanees opperhoofd in
hechtenis
NATO-Raad in april
te Washington bijeen
Mohammedaanse rebellenleider
Karami premier
Anglo-Amerikaanse
samenwerking op ge
bied van kernwapens
geneesmiddel
Japan vraagt hulp voor
aankoop uranium
Een pleidooi voor tolerantie
Onderdak bij particulier weinig gebruikt
Schneider komt terug
op zijn verklaringen
Afluisteren van
telefoongesprekken
Geen Sovjet-films meer
in Belgrado
DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1958
PAGINA 6
COMMUNISTISCHE AGENTEN
IN Z.-KOREA GEARRESTEERD
SOVJETS DROEGEN LIJKEN
VAN AMERIKANEN OVER
HET 102e ELEMENT
f 75* m
Mijnhordfs Zenuwtabletten
Ir. C. F. LELY PLOTSELING
OVERLEDEN
Internationaal atoombureau
Londen
Duisburg (Duitsland)
Moskou
Brugge België
Manchester (Engeland)
Liverpool (Engeland)
Rio de Janeiro (Brazilië)
V
In gezaghebbende kringen in Washing
ton heeft men gisteren verklaard, dat de
Amerikaans-Chinese besprekingen in
Warschau zijn vastgelopen. De communis
ten eisen als prijs voor toestemming in
een staken van het vuren slechts ontrui
ming van Quemoy door de nationalisti
sche troepen, doch ook liquidatie van
de Amerikaanse machtspositie in he^ge-
bied van Formosa.
In Washington hoopt men, dat op de
bijeenkomst van vandaag in Warschau
nog een lichtpuntje te ontdekken zal zijn,
doch veel hoop heeft men niet. Er is een
diplomatiek wonder nodig om de twee par
tijen nader tot elkaar te brengen.
De kloof is zeer wijd en de communisten
zijn bijzonder vasthoudend, aldus de com
mentaren in de Amerikaanse hoofdstad.
Functionarissen verklaarden, dat de eisen,
zoals deze door Radio-Peking zijn omge
roepen, meer dan propaganda-aanvallen
ter versterking van de diplomatieke druk
op de V. S. zijn.
Niettemin zijn er in "Washington geen
tekenen, die erop wijzen dat de V. S. be
reid zijn militaire druk tegen communis
tisch China te gebruiken om een staken
van de beschieting van Quemoy en het
afzien van geweld in het gebied van For
mosa af te dwingen.
De Amerikaanse ambassadeur Jacob
Beam, die de besprekingen in Warschau
voert, heeft opdracht om als voorwaar
de voor elke regeling een bestand te
eisen, doch hij heeft geen opdracht om
de communisten mee te delen dat het
alternatief vergeldingsaanvallen vanuit
de lucht pp het communistische vaste
land zal zijn.
jjDe Amerikaanse minister van defensie,
McElroy, verklaarde gisteren in commen
taar op aanhoudende geruchten, dat de
V. S. wellicht de nationalisten zullen toe
staan het vasteland te bombarderen, dat
Frankrijk zal naar verwacht wordt In
1961 zijn eerste met kernenergie voort
bewogen tankschip te water laten, aldus
Franse koopvaardijkringen in Parijs.
Men verwacht, dat het een supertank
schip zal zijn, dat 56.000 i 60.000 ton zal
meten.
Met een model op schaal van de romp
voorzien van controle- en registratiein-
"strumenten zullen deze weke experimen
tele proefnemingen worden gedaan aldus
deze kringen.
Men verwacht, dat de bouwkosten on
geveer 15 a 20 procent hoger zullen zijn
dan die voor de conventionele tanksche
pen, maar deskundigen voorspellen op de
lange duur lagere kosten per ton vervoer
de vracht.
Sedert het bestand in Korea, in 1953
zijn in Zuid-Korea 776 communistische
agenten gearresteerd. 191 van hen werden
in het afgelopen jaar aangehouden, zo
heeft de Zuidkoreaanse minister van bin
nenlandse zaken Kim Il-hwan, gisteren in
Seoel bekendgemaakt. Hij zei voorts, dat
in twee centra in Noord-Korea 1.300 com
munistische angenten voor werk in Zuid-
Korea worden opgeleid.
^Advertentie)
dat juist iets is dat de V. S. niet wensen.
„Laten wij de besprekingen in Warschau
een kans van slagen geven", zei hij.
Inmiddels is de omvang van de lucht
brug voor het vervoer van Amerikaanse
militaire goederen voor de Chinese natio
nalisten sinds één september met vijftig
procent toegenomen, zo is van officiële
Amerikaanse zijde bekendgemaakt.
Majoor Weldron. het hoofd van de mili
taire luchttransportdienst op de basis Tra
vis in Califomië, verklaarde,- dat aan de
oorspronkelijke vereisten met het oog op
de toekomst rondom Formosa is vol
daan.
Nana Ofori Atta, het 59-jarige opper
hoofd van de rijke Ghanese stam der
Akim Aboeakwa, ts gisteren bij het aan
breken van de dag door met geweren,
traangasbommen en gummistokken ge
wapende politie uit zijn paleis gehaald
en naar het hoofdbureau van politie te
Koforidoea, dat buiten het gebied van de
stam licht, overgebracht.
De Ghanese regering had een op Atta
betrekking hebbend afzettingsbesluit uit
gevaardigd, doch deze had dit naast zich
neergelegd.
Nana Ofori Atta en zijn aanhangers wer
den door de politie verrast. Zij boden
geen tegenstand.
De Ghanese regering had Atta, na een
onderzoek in het gebied van zijn stam,
afgezet.
Op uitnodiging van de Amerikaanse re
gering zal de voorjaarsvergadering van de
ministers van buitenlandse zaken der vijf
tien NATO-landen van 2 tot en met 4 april
a. s. te Washington worden gehouden. Dit
is door het NATO-hoofdkwartier te Parijs
bekendgemaakt.
Op 4 april zal het feit herdacht worden,
dat precies tien jaar geleden België, Ca
nada, Denemarken, Frankrijk, Gr.-Brit-
tannië, Italië, Luxemburg, Nederland
Noorwegen, Portugal, de Verenigde Sta
ten en IJsland het Noordatlantische Ver
drag in februari 1952, waarna West-Duits-
land in mei 1955 tot de organisatie toetrad.
Zoals gemeld komen de ministers van
buitenlandse zaken en defensie van 16 tot
en met 18 december te Parijs bijeen.
De lijken van zes Amerikanen, die om
het leven zijn gekomen toen hun vlieg
tuig op 2 september in Sovjet-Armenië
neerstortte, zijn gisteravond aan de Sov
jet-Turkse grens door de Sovjets aan
Amerikaanse functionarissen overgedra
gen.
Geleerden van het)Sovjet-unistituut voor
kernenergie zijn erin geslaagd het 102e
element te vervaardigen, zo heeft het offi
ciële Sovjet-persbureau Tass gisteren be
kendgemaakt. Men heeft dit bereikt door
plutonium met zware zuurstofionen te
bombarderen. Professor Flerof van het
instituut heeft verklaard, dat men op deze
manier ook nog andere elementen, voor
bij het 102e zal kunnen bereiken.
Volgens de theorie van Mendelef bestaan
er in de natuur 92 elementen. Sedert
de opkomst van de moderne natuurkunde
zijn echter elementen entdekt, die in de
natuur niet bestaan, de zogenaamde
„transuranen". De elementen, die dicht
bij het uranium liggen, bezitten een be
trekkelijk lange levensduur en ziin vrij
stabiel zoals b.v. plutonium. Doch hoe
verder men zich van no. 92 verwij
dert des te „vluchtiger" worden de ele
menten. De levensduur van sommige
van hen is slechts een fractie van een
seconde.
De nieuwe president van Libanon, Sjehab, heeft gisteren bij decreet
een nieuwe regering bekend gemaakt, die onder leiding staat «van de
37-jarige Mohammedaanse rebellenleider Rasjid Karami.
De president vaardigde gisteravond drie decreten uit. In het eerste aan.
vaardde hij het aftreden van de oude regering. In het tweede deed hij een
beroep op Karami om een nieuwe regering te vormen en in het derde
decreet keurde hij de door Karami gevormde regering goed. In de nieuwe
regering is Karami zowel premier als minister van defensie en binnenlandse
zaken. De regering telt drie mohammedanen, vier christenen en een druze.
i
Een van de beste
overhemden fa brieken
maakte dit shirt exclusief
voor P&C. Fijne kwaliteit
poplin (krimpvrij),modern
boordmodel,
diverse mouwlengten.
Zó gewassen, zó droog,
altijd korrekt.
't Is wéér P C die
'n merk-shirt heeft voor
een extra verlaagde
populaire prijs I
De Amerikaanse en Britse ministers van
defensie McElroy en Duncan Sandys heb
ben in Washington drie dagen gesproken
over maatregelen om te komen tot een
doeltreffende samenwerking op het gebied
van kernwapens. Dit wordt in een geza
menlijk communiqué dat gisteravond is
uitgegeven meegedeeld.
Men heeft van gedachten gewisseld
over de voorgestelde staking van de kern
proeven en over een doeltreffend inter
nationaal controlestelsel ter voorkoming
van onverhoedse aanvallen.
De beide ministers van defensie, zijn
het er over eens, dat het militaire appa
raat in hoge staat van paraatheid moet
blijven.
ge-
zijn gedood en veertig tot vijftig
wond.
Er kwam snel een einde aan de inciden
ten toen werd afgekondigd, dat burgers
doodgeschoten.
Premier Karami, de minister van on
derwijs en gezondheid, Safieddin, en de
minister van financiën, Naja, zijn moham
medanen; de minister van buitenlandse
zaken, Takla, de minister van arbeid en wapens ter plaatse zouduen worden
justitie, Soda, de minister van economi
sche zaken en voorlichting, Heloe, ende
minister van economische zaken en voor
lichting, Heloe, en de minister van open
bare werken, verbindingen en plannen,
Brad, zijn christenen; de, minister van
landdbouw en P.T.T., Majjar, is een dru-
Z6.
Karami, Heloe en Takla zijn vroeger al
eens minister geweest.
In Beiroet is gisteren een totaal uit
gaansverbod afgekondigd na een reeks
van bloedige botsingen. Van officiële zijde
te Beiroet is vernomen, dat gisteren bij
de gevechten tien personen zijn gedood.
De oppositieleider Saeb Salam zei ech
ter, dat volgens door hem ontvangen in
lichtingen vijftien van zijn volgelingen
Ir. C. F. Lely, adjunct-directeur van
openbare werken te Breda, die per 1 ok
tober a.s. benoemd was tot mededirecteur
van de dienst van gemeentewerken te
Eindhoven, is gisteren plotseling in Eind
hoven aan een hartaanval overleden. De
heer Lely werd tijdens de raadsvergade
ring van 30 juni in Eindhoven met grote
meerderheid van stemmen gekozen- tot
mededirecteur van ir. A. van Velzen, die
op 1 september 1960 de dienst met pen
sioen gaat verlaten
Ir. Lely, die een kleinzoon was van
minister Lely, de' ontwerper van de Zui
derzeewerken, werd op 17 april 1921 te
Zutphen geboren. In 1953 trad hij in
dienst bij de gemeente Breda als adjunct
directeur van openbare werken. De heer
Lely was gehuwd en had drie kinderen.
Japan is het eerste lid van het Inter
nationaal Atoombureau in Wenen, dat om
hulp van de organisatie voor de aan
koop van uranium heeft gevraagd. De
Japanse ambassadeur In Wenen. Foeroe-
oetsji, die tevens de Japanse vertegenwoor
diger bij de organisatie is, beeft, in een
brief aan directeur-generaal Sterling Cole
bemiddeling bii de aankoop in Canada van
drie ton uranium van reactorgehalte ge
vraagd.
Op de conferentie van het bureau ver
klaarde de Japanse ambassadeur gisteren
dat de organisatie, in staat moet zijn om
kernmateriaal voor vreedzame doelen
goedkoper te verschaffen dan wanneer
op grond van bilaterale overeenkomsten
tussen koper en verkoper wordt gekocht.
Anders zouden onder-ontwikkèlde if min-
der-bevoorrechte landen elders hulp gaan
zoeken.meende hij.
De afgevaardigde van Oekraine, Sjmoend-
ski, verklaarde dat de organisatie te lang
zaam op gang komt. Ook hij meende dat
de prijzen die het bureau voor kernma
teriaal vaststelt de laagtste ter wereld
moeten zijn en dat er geen winst mag
worden gemaakt.
De Fransman Couture had ook kritiek
op het gebrek aan positieve activiteit
van de organisatie. Zij is nog niet begon
nen te functioneren als bemiddelaar voor
de aankoop van atoommateriaal zei hij.
DSTREKE1!
Maandag stonden hier veertien men
sen vergeefs op de autobus te wach
ten. Is dat nu iets om er in. de krant
over te schrijven, zult u zeggen? Is
me al zo dikwijls gebeurd. Dat kan,
maar deze mensen vonden het toch
wel erg. Want het was de bus
naar India en Australië. Het lijkt een
vreemde onderneming, maar het was
inderdaad zo. Per bus zouden deze
mensen zo ver weg gaan (het is al
eens eerder ook gebeurd). Tezamen
hadden ze f 48-000 aan reisgeld voor
uit betaald, maar toen de' busonder
nemer niet kwam opdagen en hij op
het adres, waar hij woonde, reeds
enkele dagen verdwenen bleek, heeft
men er maar politiewerk van ge
maakt. De man was aan zijn klanten
(en geld) gekomen via verlokkende
advertenties in verschillende Engelse
bladen en tijdschriften.
Het was alleen maar een liefdadig
heid sorganisatie van oud-Nazi's in
deze stad. zei de man. toen he politie
op zijn kantoor eens kwam neuzen.
Bij die liefdadigheid behoorde dan
toch ook een serie grammofoonplaten
van redevoeringen van de altijd wat
hese Führer. terwijl er ook rede
voeringen van nieuwe aanstaande
„leidertjes" waren opgenomen Een
bloempje uit zo'n snorkend geval; De
slag van 1945 (zoals u weet de ver
nietiging en overgave van het Duitse
leger) was „een grandioos slotstuk,
dat over duizend jaar of eerder in de
geschiedenis zal worden geboekstaafd
als een nieuw N-iebelungenlied".
Het is allemaal maar een griezelig
gedoe, wat die Russische geleerden
uitspoken, maar ze schijnen er in ge
slaagd te zijn de kop van ©en jacht
hond over te planten op de hals van
een hond van een ander ras. Deze
hond heeft daardoor de beschikking
over twee koppen, terwijl de toestand
van het arme proefdier „tamelijk
goed" wordt genoemd. Om het hele
maal mooi te maken wordt er bij
versneld, dat de hond via zijn twee
koppen ook voedsel tot zich neemt.
Als u het niet geloven wilt, kunt u
het bij een Colombiaanse neuroloog
en een Noorse chirurg navragen. Die
zijn bij deze wonderlijke proefneming
tegenwoordig geweest.
Ier ome
Degrijse is' al 65 ja-ar en
JDöNS iBj oog tawctafcstaaa we
gens moord op zijn vrouw. Hij werd
tot levenslange dwangarbeid veroor
deeld, een straf die hij ook dubbel
en dwars verdient. Want deze man
bracht zijn vrouw ter dood met 56
steken van breinaalden.
De naar schatting bijna duizend
wereldburgers in 42 landen gaan vrij
dag een parlement kiezen. Dat doen
ze per post. omdat het grootste deel
van deze wereldburgers op de een of
andere manier wei moeilijkheden
heeft, met paspoorten, die ze als iets
volkomen overbodigs zien. De wereld
burgers hebben een eigen belasting
stelsel een kwart van hun wee-k-
salaris per jaar en een vlag met
rood en wit, symbolen van rode en
witte bloedlichaampjes. Er zijn 68
kandidaten voor de veertig zetels^ Het
parlement stelt zich voor in 1959 in
Wenen voor het eerst bij elkaar te
komen.
We hebben vandaag toevallig nogal
wat naargeestige dingen bij eikaar
en we beloven u, dat we naarstig zul
len gaan zoeken naar wat vrolijker
gebeurtenissen. Maar dit moet U dan
toch nog maar even weten. Zestien
jaar lang was Lawrence Farrell, een
42-jarige inwoner van deze Britse
stad. een gelukkig getrouwd man.
Totdat opeens een jaar geleden, vol
komen ongemotiveerd naar later
bleek, de jaloezie-duivel hem te pak
ken kreeg en hij zijn vrouw van alles
begon te verdenken. Zó waanzinnig
maakte de man zichzelf met zijn
krankzinnige verdenkingen, dat hij
opeens een mes pakte en zijn vrouw
in de wang begon te tatoeëren: zijn
eigen initialen ,.Dan zal niemand
meer naar haar kijken", zei hij tegen
de politie. Zesendertig hechtingen
kreeg mevrouw Farrell in het gezicht
en men moet inderdaad even de adem
inhouden, wanneer men haar plotse
ling te zien krijgt. De rechter had
een ei-gen waardering voor mister
Farrells waarmerk: vijf jaar gevange
nisstraf.
Tweeëndertig Braziliaanse Indiana*
maakten deel uit van de voorhoede
van een regeringsexpeditie naar de
nog volmaakt onbekende gebieden
diep in het Amazone-gebied. De voor
hoede bleek echter plotseling ver
dwenen. Men vreest dat de mannen,
die contact moesten opnemen met
nog onbekende Indianenstammen, in
een hinderlaag zijn gevallen, of dat
ze zich bij hun onbekende broeders
hebben aangesloten.
De versnelde repatriëring van Neder
landers uit Indonesië maakt een ver
hoging van de gewone dienst nodig met
een totaal van 33.901.000. Dit staat in de
Memorie van Toelichting bij een wets
ontwerp tot wijziging van de Begroting
1958 van het ministerie van maatsckappe-
Hjk werk, dat aan de Tweede Kamer is
aangeboden. De belangrijkste verhogingen
betreffen periodieke en overige uitkerin
gen aan of ten behoeve van repatrianten
12,5 miljoen) en uitgaven ten behoeve
van Nederlanders in Indonesië (eveneens
12,5 miljoen). Aan meub^elvoorschotten
werd ruim I miljoen meer betaald dan
oorspronkelijk was geraamd.
In de M.v.T. deelt de minister mede,
dat van de naar schatting 45.000 Neder
landers die zich op 1 december 1957 nog
in Indonesië bevonden, er tot 1 juni 1958
rond 33.000 vertrokken waren
Uit diverse cijfers blijkt, dat van de
huisvestingen door particulieren aange
boden slechts een beperkt gebruik is
gemaakt. Verschillende omstandigheden
hebben hiertoe geleid en wel in het bij
zonder het feit, dat een aanzienlijk
percentage van de gerepatrieerden, aan
vankelijk zelfs 45 procent, zelf een tijdelijk
onderdak wist te vinden en het waren
juist deze gezinnen, die, wanneer zij voor
tijdelijke huisvesting op de overheid
waren aangewezen, voor onderbrenging
bij particulieren in aanmerking zouden
zijn gekomen.
Bovendien werd. door aantrekking van
een gro-crt aantal nieuwe con-tractpen-si-ons,
ruimere armslag verkregen Deze stand
v-an zaken is voor de minister aanleiding
om te overwegen v-an verdere onderbren
ging bij particulieren af te zien.
De definitieve oplossing van het huis
vestingsprobleem voor de gerepatrieer
den ligt in de toewijzing van een wo-
nin<* Tot dusver kwamen voor dit doei
jaarlijks ca. 1800 zogenaamde voorkeurs-
woningen ter beschikking. Dit aantal is
niet voldoende om het probleem binnen
een redelijke termijn tot een oplossing
te brengen.
Om het grote tekort enigszins op te
vangen zullen er van het contingent
woningen, dat in verband naet de werk
loosheidsbestrijding extra wordt gebouwd,
1500 voor huisvesting van repatrianten
worden bestemd.
Op de vijfde dag van het proces te Bonn
tegen Robert Schneider, die ervan be
schuldigd wordt zich ten onrechte als arts
te hebben uitgegeven, hetgeen hem hielp
bij het verkrijgen van een hoge functie
bij de medisch-psychologische dienst van
het Westduitse leger, is de beklaagde van
zijn bekentenissen, die hij in het vooron
derzock had afgelegd, teruggekomen.
Hij verklaarde nu, dat de politie hem,
onder meer door langdurige verhoren,
onder druk had gezet, zodat hij had be-
kend.
Naar aanleiding van de veelvuldige
klachten van de beklaagde over de onjuis
te wijze, waarop hij. door de politie zou
zijn behandeld, merkte de president van-
de rechtbank op, dat hij dan maar eens
moest uitbeelden, hoe een correct hande
lende politiebeambte zich bij het vooron
derzoek moest gedragen.
De Zwitserse regering acht het afluis
teren van telefoongesprekken van buiten
landse diplomatieke vertegenwoordigin
gen in Bern volkomen legaal als men van
oordeel is, dat de veiligheid van Zwit
serland in gevaar is. Dit heeft gisteren
de minister van justitie en politie, Markus
Feldmann, in antwoord op een vraag van
een communistische volksvertegenwoordi
ger verklaard.
De minister herinnerde eraan, dat Ci
Zwitserse autoriteiten dankzij het af
tappen van telefoonlijnen onlangs hebben
ontdekt, dat twee buitenlandse diploma
ten L- een Hongaar en een Tsjech
zich aan spionage tegen Zwitserland
schuldig maakten. Op verzoek van de re
gering te Bern warefi de betrokkenen
daarop teruggeroepen.
DEGENEN, die af en toe kennis
nemen van de publikaties van
de Plein-groep, zullen wel niet
anders kunnen dan onder de indruk
komen van het vurige idealisme, dat
door deze groep jonge' katholieken
aan de dag wordt gelegd. In een sa
menleving, die soms schijnt te willen
verstikken in conformisme en con
venties vormt de stem van de Pl-ein-
groep een verfrissend element. En
meer dan dat: het schijnt ons toe
dat 'n beweging als die van de Plein-
groep in het samenspel van stemmen
die in onze katholieke gemeenschap
tot uiting komen, recht heeft op een
heel eigen plaats en niét de
minst belangrijke.
Het is van essentieel belang, dat in
een gemeenschap veel verschillende
stemmen zich kunnen uiten over de
grote vraagstukken, waarvoor deze ge
meenschap zich ziet geplaatst. „Du
choc des opinions jaillit la vérité", zegt
het bekende Franse woord. In het con
cert. of, als men wil: de kakofonie
van uitgebrachte opinies, kan ieder ern
stig en van goede wil bezield mens de
noodzakelijke correctieven op zijn eigen
standpunt vinden. Degene, die bij voor
baat deze mogelijkheid tot zelf-correc-
tie verwerpt, degene, die meent, dat hij
alleen „de waarheid" in pacht heeft
en dat zijn tegenstanders per definitie
voor 100 pet ongelijk hebben, zo iemand
is niet alleen dwaas en bekrompen,
maar bovendien, minstens potentieel
een gevaarlijk fanaticus.
ALS wij nu enkele kritische woor
den willen laten volgen over da
manier, waarop de Pleinbewe
ging zich tegenwoordig manifesteert,
dan is dat in de eerste plaats, omdat
wij ons afvragen, of Plein niet hard
op weg is om aan 'n zeker fanatisme
ten offer te vallen. Blijkens de jong
ste publikaties van de Pleinbeweging
en heel speciaal wel het juli-nummer,
d^t zich bezig houdt met het vraag
stuk van oorlog en vrede in 't atoom
tijdperk schijnt 'n zekere intransi-
gentie me&r en meer de heersende
toon te worden.
Wij vragen ons ernstig af, of de Plein
beweging, die krachtens haar beginse
len juist op veelzijdige „ontmoeting" en
„gesprek" gericht is, zodoende niet hard
op weg is om alle mogelijkheden tot
een dialoog met „de anderen" af te snij
den. Anders gezegd: Is Plein niet bezig
om, uit naam van „het gesprek" en
„de ontmoeting", zichzelf te maken tot
een nieuw exclusief clubje, of, om in zijn
eigen terminologie te spreken tot een
nieuw ..gesloten getto", waarin welis
waar „allerlei grenzen van Kerk, le
vensopvatting, ras, cultuur en welstand"
mogen zijn overschreden, maar waar
omheen een nieuwe, nog veel onover
komelijker barrière, wordt geconstru
eerd?
Deze barrière wordt gevormd door
een geheel van al te zeer geprononceer
de, ja, pretentieuze opinies. Door de in-
transigentie, waarmede Plein zijn par
ticuliere x ideeën over politieke vraag
stukken verkondigt, wordt een kloof ge
schapen tussen deze beweging en al die
velen, die ietwat traditioneler wegen mo
gen gaan maar die daarom niettemin
toch wel „mensen van goede wil" kun
nen zijn. Wat echter bovenal voor velen
onaanvaardbaar zal zijn, is de voort
durende neiging van de Plein-beweging
om een toon aan te slaan, alsof zij bij
het formuleren van haar oordelen over
tijdelijke en dus grotendeels contin-
gente zaken, zou spreken namens
„de katholieke beginselen". Dat is een
hoogmoedige en pretentieuze houding.
De Kerk is nu eenmaal geen instelling,
die kant en klaar aan de gelovigen een
uniforme gedragslijn in politieke zaken
voorschrijft. Zij mag dat zelfs niet doen.
Zii houdt inderdaad aan de gelovigen,
óók in politieke zaken, een aantal fun
damentele beginselen voor, maar zij laat
aan de gelovige staatsburgers ampele
vrijheid bij het toepassen dezer beginse
len, d.w.z. dat in de schoot der Kerk
heel wat verschillende politieke opinies
mogelijk zijn. en mogelijke moeten zijn.
Laat ons hiervan een concreet voor
beeld geven. Het zojuist genoemde juli-
nummer van „Plein 1958" bevat een
editorial, dat in indrukwekkende taal
opnieuw het favoriete Plein-thema van
de „wereldgerechtigheid" propageert.
Met het algemene beginsel, dat de we
reldgerechtigheid het fundament van de
wereldvrede moet zijn, zal ieder mens
ter wereld, katholiek of wat dan ook,
het wel graag eens zijn. Maar het is
nog een heel ander iets om uit te ma
ken, wat deze gerechtigheid nu precies
in dit of dat concrete geval eist. Met
name is het wel wat voortvarend om
zoals dit editorial doet zonder se
rieus bewijs te concluderen, dat een toe
passing van het gerechtigheidsbeginsel
op de huidige wereldsituatie een abso
lute en ongenuanceerde veroordeling zou
eisen van „zoiets bestiaals, mensont
erends en godslasterlijks als de atoom-
of waterstofbom". En dit nu, is precies
wat dit editorial doet. Het acht het
overbodig onderscheid te maken tus
sen het daadwerkelijk gebruik van kern
wapens (in een kernoorlog dus) en het
simpele voorhanden houden van zulke
wapens (bij wijze van „afschrikking"
b.v.); het onderscheidt evenmin de qua
vernietigend effect zeer verschillende
soorten kernwapens, die in feite bestaan.
Alle vooraanstaande katholieke moraal
theologen om maar niet te spreken
van de Paus maken deze onderschei
dingen niettemin wel zeer duidelijk.
DIT brengt ons tot een tweede,
zeer ernstige, kritische opmerking.
Ook deze opmerking betreft
juist als de vorige niet de eigenlijke
inhoud en strekking van de door Plein
met betrekking tot oorlog en vrede
gepropageerde gedachten. Graag wil
len wij hier memoreren, dat wij het
met deze gedachten in het algemeen
niet eens zijn, maar het ligt niet in
je bedoeling van dit artikel om te
polemiseren over de fundamentele
inhoud daarvan. Neen, deze tweede
opmerking richt zich tegen de op
pervlakkige en onserieuze manier,
waarop dit Plein-nummer de zo ge
compliceerde vraagstukken van oor
log en vrede in het atoomtijdperk be
nadert.
Het geheel van de (ongesigneerde)
artikelen terzake is niet veel anders
dan een aaneenschakeling van ronkende
beweringen, die zwaar-emotioneel gela
den zijn, maar die de toets van de ra
tionele kritiek niet doorstaan. Geeft de
redactie van „Plein 1958" zich wel re
kenschap van haar verantwoordelijkheid
tegenover de niet-deskundigen onder
haar lezers? Geeft Plein er zich wel re
kenschap van, dat het op deze manier
bezig is al dan niet tegen wil en
dank vulgaire demagogie te bedrij
ven? Als Plein tegen de kernwapens
propaganda wil maken, dan is dat zijn
goede recht. Maar wij protesteren erte
gen niet alleen als onderdaan van een
democratisch land, maar ook als pro
fessioneel journalist dat het blad niet
aan zijn lezers de mogelijkheid laat zelf
hun opinie te vormen, vrij te kiezen tus
sen serieuze argumenten pro en contra;
dat het een „voorlichting" geeft, die
strikt eenzijdig en soms zelfs totaal
onjuist is.
Niet alleen de plaatsruimte, maar ook
de lust ontbreekt ons om hier regel
voor regel de blote beweringen, de on
volledigheden of zelfs aperte onjuisthe
den, in één woord: de praktische be-
toogfouten van dit. Plein-nummer te gaan
signaleren en weerleggen. Daarvoor zal
het nog tijd genoeg zijn, wanneer Plein
zou willen staande houden, dat het een
serieus betoog is. Wij zullen ons hier tot
enkele snelle voorbeelden beperken-
Op de pagina's 2 en 3 van het bedoel
de nummer staat afgedrukt een offi
ciële „verklaring" van de Plein-groep,
waarin de stelling wordt geponeerd,
dat de kernwapens „geen verdedigings
wapens meer genoemd kunnen worden.,
doch., in feite slechts aanvalswapens
mogen heten." Waarop, deze voor het
verdere betoog fundamentele bewering
wordt gebaseerd, staat er niet bij. Is
het de Plein-groep ontgaan, dat de vol
kenrechtsgeleerden het nog nimmer zijn
kunnen eens worden over een definitie
van „agressie"? Het is een sofisme
om, zoals de verklaring doet, dan maar
meteen te concluderen, dat een recht
vaardige verdedigingsoorlog derhalve
niet meer mogelijk is.
En ontgaat het de Plein-groep, dat er
kernwapens van de meest verschillende
uitwerking zijn, met name kernwapens,
die om ons te houden aan de criteria,
die de moraaltheologen tenminste van
belang achten in hun effect beheers
baar (dus beperkbaar) zijn en andere,
die onbeheersbaar zijn? Slechts dit zou
kunnen verklaren, hoe het komt. dat de
Plein-groep plechtstatig verklaart, dat
„niet alleen het aanwenden dezer wa
pens, maar ook het dreigen ermee, on
zinnig en ongeoorloofd" is.
Zou het werkelijk zo zijn, dat Plein
de aangewezen instantie is om aan de
wereld te leren, wat „geoorloofd" en
wat „ongeoorloofd" is? Moet Plein ons
op gebiedende toon dingen voorhouden,
die de Paus nimmer heeft willen zeg
gen? En wil Plein die toch wel ietwat
exclusieve opinie, dat het enkele bezit
van kernwapens „ongeoorloofd" zou zijn,
soms tot een soort van dogma procla
meren?
NOG veel ernstiger dingen zouden
te zeggen zijn over hét artikel
„Geen chaos", dat op pagina
5 e.v. voorkomt en dat al heel weinig
weg heeft van een serieuze stelling
neming.
Reeds in de tweede zin wordt dea«
wonderlijke constatering geuit: „Ener
zijds ziet men tenvolle in, hoe absurd
en immoreel het gebruik van geweld is
voor het bereiken van welk doel ook
Bij deze enorme uitspraak lijkt alle
commentaar ons overbodig. Even later
wordt tussen neus en lippen door opge
merkt, dat „de grote meerderheid der
christenen nog het „traditionele" stand
punt inneemt, dat een verdedigingsoor
log rechtvaardig zijn kan". Gelukkig
voor de overgrote meerderheid der
christenen" maar ongelukkig voor de
schrijver behoort ook de Paus tot
deze traditionalisten, over wie de schrij
ver, in één adem, nog even dit merk
waardige vonnis toevoegt: „Of eigen
lijk is hier geen sprake van een
standpunt kiezen, omdat men veilig kan
aannemen dat de meeste (sic) van
deze christenen nooit ernstig over het
probleem van oorlog en vrede hebben
nagedacht". Ziezo, steekt U dat maar
in Uw zak, U Heilige Vader, en voorts
U allen, politici, geleerden, militaire
leiders, journalisten, ^staatslieden, die
dag en nacht uw geest afpijnigt om
wille van de wereldvrede, maar die niet
temin gelooft in de mogelijkheid van een
rechtvaardige verdedigingsoorlog
Op pag. 7 worden vervolgens al diege
nen, die niet zonder meer en ongenuan
ceerd het gebruik of het bezit van kern
wapens veroordelen, verklaard tot „voor
standers van de kernbewapening", het
geen wel een erge simplificatie is. En
aan deze „voorstanders van de kern
bewapening" wordt dan in de schoenen
geschoven, dat zij de leus „liever dood
dan slaaf" (slaaf n.l. van het communis
me) aanhangen en dat zij onder deze
leuze een „beslissing tot zelfmoord'
zouden willen nemen voor „al die mil
joenen mensen, die partijloos en
stemloos zijn in het grote wereldcon
flict en die niets anders vragen dan een
kans om te leven". Hoe nu: gelóóf*
Plein in wat men „democratie" noem*
of niet? Want is een eerste implicate
van deze uitspraak niet, dat aan d®
„voorstanders van de kernbewapening"'
ofwel aan de „grote meerderheid def
christenen", het zwijgen zou moeten wor
den opgelegd, en dat Plein en alleen
Plein, maar het recht zou hebben oh*
zijn exclusieve opinies over oorlog en
vrede en coëxistentie op te dringen aan
al diegenen, die daarvan niet gediend
zijn?
HET heeft er een beetje de schijn
van, dat Plein bezig is dezelf
de weg op te gaan, die al zoveel
idealistische vernieuwmgsbewegin'
gen zijngegaan. We vrezen dat
Plein moeite heeft om niet te bezwii'
ken voor de radicaliserende tenden'
ties, die zich in soortgelijke bew«'
gingen, juist door het idealisme, da1
éraan ten grondslag ligt, met
zekere wetmatigheid plegen te ope°'
baren.
Met opzet hebben wij hef vermeden
met etiketten te gooien, hoewel Ple'O'
met zijn ideeën van „openheid", het n"sü
schien niet eens als een belediging 2°
hebben beschouwd, wanneer wij had^de
gewerkt met zinspelingen op „Dei"?
- ZV'
De „Delta"-lijn voor her d'n
de eerste modellen toom!
tijd ine
icfcrd' En wel in Londen, waar de voetballer Cliff Jones en de mannequin Penny Springs
in heeft dezelfde slanlc makende tendens, die ook in de kostuums van de laatste
.oaar is
da randen jvan de hoeden bijvoorbeeldzijn omhooggeslagen.
Joegoalavië heeft de Sovjetrussische am
bassade te Belgrado verzocht dc filmver
toningen voor Joegoslavische burgers te
staken, zo wordt van welingelichte zijde
te Belgrado vernomen.
De films van de Sovjetrussische am
bassade werden vrij druk bezocht, daar
de toegang grata is. Buitenlandse waar
nemers geloven, dat Joegoslavië bang is
voor schadelijke propaganda.
weg" en pacifisme en wat dies meer s
Dat weigeren wij te doen. Trouwe?'
hoe demagogisch en hoe onwaardig 211
vaak zulke verwijten- ;t
Neen, wij willen hier nogmaals en
de grond van ons hart verklaren, dat
diep respect hebben voor het ideali5!?,
en de moed en de energie, die de P'®j r
Ma»r
lief
beweging vaak aan de dag legt.
onzerzijds zouden wij aan Plein w'"gV
vragen eenvoudig te erkennen, dat e]
óók onder degenen, die de tn°men'jet
in Plein overheersende opvattingen i
delen, nog wel mensen van goede
kunnen zijn. Opdat, in één woord: V
een werkelijk plein zij. en niet een j(j
weging, die uit naam van de °Pe e(t-
een geborneerde intolerantie propal?' jj,
I
