WANT VELEN GELOVEN NOG AAN DE MIDDELEEUWSE HEKSEN duivelbezweerders in actie om de b oze geesten te verdrijven uit het terecht Kunstschatten R ijksmuseum Zet de tijd rnaar ^erug GRAUWE, GRIJZE HERFST Wéér brengt JOVANDA U groot nieuws! BARE-HEEL NYLONS Katholieke Kraamverzorgstersbond overweegt een samenwerking met gelijkgerichte organisaties Vb Maar als de strafrechter ingrijpt, is het al te laat, zoals in het tragische geval van de kleine Hilde S K Keulse politie samen met Interpol op het spoor van vermoedelijke dader Mgr. Van Dodewaard vicaris-generaal VRIJDAG 10 OKTOBER 1958 PAGINA 7 varen op atoomkracht onder de machtige ijslagen van de Noordpool ONDERZEEBOTEN door. HET HEELAL wordt doorkruist door maan «-aketten, Spoetniks, Vanguards. RAALJAGERS gieren, met weemakende snelheden over landen en zeeën. WIJ WETEN HET, wij lezen er over in de kranten, zien de uitingen van deze moderne eeuw hel oplichten op het scherm van ons televisie-toestel. M44R t Strafrechter B oze geest i» «Ü&r v-'i. J LUCHTIGE JAARVERGADERING IN DEVENTER BARE-HEEL NYLONS f 3.95 lllf OP DEZE ZELFDE, van moderniteiten bijna ^pg^aar barstende wereld, bevinden zich npg vele Ha l'^rn' waar de tijd is blijven stilstaan. Streken, r ften zich in de Middeleeuwen waant. Want in ,e*e> meestal ver van de grote steden en grote ver- kn,rS"egen verwijderde gebieden, bestaat nog een rj^l rIyk bijgeloof. Het is hier, in deze afgezonderde n'l l"n Frankr'jk> Duitsland, Italië, dat men nog Ut, k*en gelooft, dat men waarde lieeht aan zoge. "duivelsuitdrijvers"Het is hier, dal het Van gehele families ka pot gescheurd wordt door waarde te hechten aan de oplichterijen van helder zienden en meer van dit soort lieden. W'aar de goede naam van eerbare vrouwen vernietigd wordt, omdat zij plotseling als een heks worden beschouwd. Het is bijna ongelooflijk, dat dit alles nu, op dit ogen blik, in de maand oktober 1958, nog mogelijk is. Maar de vele strafprocessen, die voor de rechtbanken zijn gevoerd, zijn er hot bewijs voor, dat men in deze letterlijk toch wel achtergeblevengebieden nog leeft in een tijd, die wij alleen nog maar dachten te kennen uit de geschiedenisboekjes. is dan ook bepaaldelijk niet zonder dat onlangs een Duitse pater Phi- Schmidt S.J uit Keulen, een waar eend woord heeft laten horen: "let bijgeloof neemt in vele delen van een verschrikkelijk grote omvang ,1 Het zal de taak zijn, van elk wel eend «n christenmens deze geest van geloof te bestrijden en daarvoor het I e ivare woord van Christus in de plaats p*teUen". a'er Schmidt noemde de „Heksen- ?Us verval, een alarmerend teken van religi- Boerenbedrog - moet deze „Heksenwaan" getui- \va ^Ve' de processen van de laatste tijd, r°P wij zoeven doelden wel bij- dj,e r groot zijn; dit neemt toch niet weg, ^v.°°k in ons land, in onze eigen orn- w 'hg, velen aan dit soort bijgeloof grote jffde hechten. zal dan niet zó zijn, dat wij oude, tiit merkwaardige vrouwtjes, als heks be- Wen en ter brandstapel voeren, maar is we' een feit, dat talloos velen zich V» an(^er soort bijgeloof overgeven, %r>, het inroepen van zogenaamde „hel- ^OnAhden", personen, die met een „bij- v9h re geneeskracht" zijn behept en meer tlis, dit soort lieden. Toegegeven, er zijn va(jen hemel en aarde krachten, waar- big. Wij het bestaan hooguit vermoeden, 'his,f dat neemt toch niet weg, dat er, het °P het gebied van de helderziende, "hedium, de magnetiseur, ongelooflijk de boerenbedrog wordt gepleegd. En tiCtf°egemeente trapt er iedere keer op- t>ilv weer in. J8eloof heksen gelooft men echter, zo ne- w'ij aan, in ons land niet meer. An- V(*lt niet meer aan te ontkomen... hjd, dat wij, slechts gekleed in n spaarzame hoeveelheid textiel pi 0ten van strand, bos, en al die '''"sen, waar een stralende, warme °h e,tergie en optimisme gaf, is k J ders is het bijvoorbeeld in Duitsland, waar kortgeleden een dergelijke afschuwelijke geschiedenis heeft afgespeeld, dat men zich. bii het horen daarvan, de haren te berge voelt rijzen. Het is de strafrechter geweest, die deze „Heksenwaan" krachtig de kop heeft in gedrukt In dit geval maar het kwaad was toen al geschied Het kwaad, dat aan een onschuldig twee jaar oud kind het leven kostte Tragische geschiedenis De tragische geschiedenis heeft zich volgens een in Stuttgart verschijnend weekblad, afgesoeeld in een klein Duits dorpe, ver verwijderd van de grote cen tra. een plaatsje waar nooit een door trekkende reiziger of toerist verzeild raakt, omdat het té ver van „de be woonde wereld" ligt. In dit dorpje woonde, in 'n klein ar moedig krotwoninkje, een arm boeren echtpaar met een twee jaar oud meisje. Het kind, Hilde, leed op zeer ernstige wij ze aan een slopende, afschuwelijke ziekte: astma. Telkens weer lag het meisje in ontzettende benauwdheden in het kleine, nauwelijks met enige dekens bedekte bed je. Af en toe waren er wel eens dagen, dat het kind geen last van benauwdheid had; dan kon het vrij normaal met de andere kinderen uit het dorp spelen. Maar meestal lag Hilde toch, naar adem snak kend, de vuistjes tegen de wanden slaand, in bed. En dan vouwden de ouders de handen, zonden een gebed naar de He mel: „Is er dan niemand, die onze Hilde kan helpen?" De ouders van het kind waren arm: zij hadden geen geld om naar een dokter in de stad te gaan. De oude dorpsdokter kon hun kind.niet helpen. Zijn middelen faal den: het enige, dat hij kon zeggen was, dat de ziekte waarschijnlijk wei over zou gaan, als Hilde een jaar of veertien, vijf tien was: „Het moet vergroeien" zei de dokter. Maar het kind was nu nog pas twee jaar oud en meer dan eems stonden de ouders in de grootste vertwijfeling aan het bedje van hun kind, dat deze astma-aanval wel eens de laatste zou kun nen zijn. Het klinkt ais een zin uit een middel eeuws spookverhaal. Maar de moeder meende het. Niet voor niets woonde zij in een dorp, waarin algemeen een heilig ont zag bestond voor geesten., in een dorp, waarin de boeren angstig hun vensters slo ten, de deuren grendelden als 's naqhts een uil kraste en vleermuizen laag door de straten fladderden.. Is het een won der, dat trien in zo'n atmosfeer, waarin men oude vrouwen, die na een lang le ven wat vreemd van aard zijn geworden, uit de weg gaat. omdat., het wel eens een heks zou kunnen zijn? Het is een feit, ook in dit dorpje woon de zo'n heks: het was een ruim tachtig jaar oude vrouw, die alleen, in een hutje, aan de rand van het bos woonde en leef de van de opbrengst van een klein tuin tje, waarin zij aardappelen en groenten verbouwde. Deze vrouw kreeg de schuld van het lijden van de kleine Hilde.. Ruzie met de „heks"' Want nu herinnerde de vader zich. dat hij kort voor de geboorte van zijn doch tertje ruzie met de oude vrouw heeft ge had. Hij had haar betrapt, toen zij wat wortelen van zijn land haalde. Hij joeg haar toen weg, maar de oude vrouw draaide zich nog eenmaal om, voordat, zij het bouwland verliet: „De duivel zal je halen, als je een oude vrouw niet eens paar wortels gunt". Dit is het geweest, dacht de arme boer en hjj sloeg in vertwijfeling met de vuist tegen het voorhoofd; dit is het geweest. Daarom waart er nu een boze geest in hun huis rond, is hun dochtertje ziek Maar dan sprong hij op: „Die duivel moet uit het huis worden gedreven!" Verstandige buren raadden de ouders aan, naar de stad te gaan, om een speci- *1 Om dit te constateren lioeft 'll"nr twee minuten buiten te zijn: rnostig en miezerig valt de mot- bruingetintcn herfstbladeren j 'preien neer op hot nu, is glim mende in volle ernst, grauw, onplezierig. De kragen hoog in de Ha Qp 4 j f geworden.... Herfst: Hi>>«gcn, de handen in tie jas- een parapluie tot bescher- '9it 8, op u(,g naar huis, waar wanne koffie wacht.... Op een avond, toen Hilde weer met pie kende en kreunende ademhaling, een blauw gezichtje van benauwdheid, in haar bedje lag te schoppen en slaan, alsof zij zo voldoende lucht in haar samengeknepen longen kon zuigen, barstte de vader los: „V/at hebben wij gedaan, dat ons kind zo gestraft wordt?'' De moeder keek angstig op :„Nu weet ik het, fluisterde zij, in ons huis woont 'n boze geest. Wij hebben ons aan iets schuldig gemaakt. Nu kan alleen een goe de geest ons helpen. Wij zullen de duivel moeten uitdrijven". alist te raadplegen: „Offer er desnoods alles voor op." Maar de ouders sloegen dit advies in de wind. Toen, op een avond toen Hilde weer kreunend van benauwd heid in haar bedje lag, kwam de „duivel bezweerder." Duivelbezweerder Het was een griezelig mannetje, have loos gekleed, een ijzeren knijpbrilletje op een grote, grove neus. Twee kleine, loe rende oogjes, die razend-snel heen en weer schoten. Hij kwam uit een ander dorp, drie uren reizen ver. Men heeft hem moe ten halen en als voorschot moeten ge ven op zijn honorarium: vlees, kippen, een paar flessen wijn. Een kostbaar honora rium voor een paar arme boeren.. Het mannetje boog zich over het kind. Hij keek even en kwam toen aan tafel bij de beide ouders zitten. Uit een tas haalde hij een bruine substantie te voor schijn, waarvan hij wat afhaalde en het in een pan gooide. Twee kaarsen werden aangestoken. Het mannetje bewoog de oan zachtjes heen en weer boven de vlam men. De inhoud van de pan begon te branden; blauwe, dichte rookwolken sloe gen er van af. De duivelbezweerder" be gon vreemde formules te prevelen., even later onderbrak hij zijn gefluister: „Geef me het kind aan". De moeder haalde Hil de uit bed, legde het meisje in de armen van de man, die nu het kind met het ge zichtje boven de grauwe rookwolken hield. Een afschuwelijke hoestbui bracht de ouders lot bezinning. Met een schreeuw rukte de moeder het kind uit de armen van het mannetje, rende er mee naar bui ten. Hier in de koele, frisse buitenlucht zakte de astmaaanval weer. De moeder ging terug naar haar huis het manne tje was al verdwenen «Neem een varken Maar een paar dagen later verscheen hij weer: „De rookkuur heeft niet gehol pen, zei hij, het zijn sterkere geesten, dan ik verwachtte. We zullen een ander mid del moeten toepassen". De vader vertwijfelde, wilde weigeren, maar dan, na een blik op zijn kind, dat juist weer aan een vreselijke aanval ten prooi was. stemd-e hij toe. Het mannetje glimlachte, stelde eerst zijn honorarium vast en vertelde dan, wat hij wilde gaan doen. „U moet een varken nemen, dat op een tafel vastbinden en dan het dier net zo lang slaan, tot het bloed uit de wonden druipt. Dit bloed moet u opvangen en in uw huis verstrooien." De vader stond versteld: „dat is., dat is., toch dierenmishandeling?" hakkelde hij. De duivelbezweerder antwoordde hem uit de hoogte: „Heeft u dan liever dat uw kind sterft?" De vader was geslagen. Hij ving een varken en volgde de raad van de man op.. Maar in zijn slaap hoorde hij nog de kreten van het gepiini"de dier, zag hij nog die ogen dié vol angst naar hem opkeken.. De andere ochtend was Hilde zo moge lijk nog ernstiger ziek dan de vorige avond. Bloedkuur Diezelfde dag verscheen de duivelbe zweerder weer. Hij stond verwonderd, toen hij hoorde, dat de „bloedkuur" niet had geholpen. Peinzend staarde hij voor zich uit. Dm verhelderde zijn blik „Ik heb het gevonden", kraste hU met schrille stem, „Die bloedkuur is wel goed maar u moet hem alleen niet toepassen op een dier, maar op het kind zelf. U moet uw dochtertje tot bloedens toe slaan eerst dan zal zjj genezen want de boze geest huist in haar lichaam die moet u eruit slaan Toen barstte de vader in woede uit. Hjj schopte de duivelbezweerder zijn huis uit, razend van smart en woede Maar het mannetje nitte geen kreet. Eerst toen hjj op veilige afstand van de woeden.' de boer was gekomen, gilde hjj :..Wtj zien elkaar binnenkort wel weer op het kerkhof!'' Dan was hij verdwenen De eerste klap Die nacht maakte het kind een afschu welijke aanval door. Zij kon het in bed niet uithouden, klom er in een onbewaakt ogenblik uit en lag trappelend en slaand van benauwdheid op de grond. De ouders waren radeloos: zo'n verschrikkelijke aan val had het kind nog nooit gehad. Zij ke ken elkaar aan, angstig, ontzet. Zou de duivelbezweerder dan toch ge lijk hebben? Maar zij durfden niet. Nog niet. Maar toen in de nacht het kind roche lend en steunend de ouders uit de slaap hield, kon de vader niet -er. Hij sprong uit zijn bed. tilde Hilde op de tafel en greep een stok. Toen viel de eerste klap, zwiepend klet ste het hout op het schokkende lichaam pje van het meisje De moeder gilde maar de vader sloeg door „die dui vel moet eruit". Steeds sneller vielen de klappen, het zweet stond de vader dul.- niendik op het voorhoofd Hjj had niet in de gaten, dat het lichaam van zjjn dochtertje onbeweeglijk op de tafel lag De moeder bemerkte het het eerste. Met een rauwe angstkreet rukte zü de man opzij, tilde haar kind op Hilde was dood. Heksenwaan. Natuurlijk k.on de tragische gebeurte nis niet verborgen blijven. Er verscheen politie in het dorpje., de ouders, gebro ken, grijs van ellende, werden wegge voerd. Gevangeniscellen., psychiaters., offi cieren van justitie., rechters.. De straf viel hard. ongenadig bijna. Vijftien jaar gevangenisstraf voor de ouders, die hun kind hadden gedood. Die hun dochtertje hadden doodgeslagen om een boze geest te verdrijven De heksenwaan leeft nog in deze tijd.. „Het zal de taak zijn van elk welden kend christenmens deze geest van onge loof te bestrijden..". De Keulse politie heeft de gouden kunstvoorwerpen, die in de nacht van 26 op 27 september uit het Rijksmuseum te Amsterdam zijn gestolen, opgespoord. Zij zoekt nu nog naar de man, die ervan wordt verdacht deze diefstal te hebben gepleegd: de 40-jarige beroepsinbreker Karl Heinz Bergk uit Keulen. De Duitse politie is op het spoor van deze man gekomen door een reeks andere diefstallen van waardevolle kunstvoorwerpen. In samenwerking met Interpol heeft zij een grote hoeveelheid kunstschatten gevonden, die uit Europese musea zijn ontvreemd. Bergk wordt verdacht van diefstallen in Nederland, Frankrijk, Zwitserland, Luxemburg, Duitsland en Engeland. Op het spoor De politie is op het spoor van Bergk, die al 24 veroordelingen achter de rug heeft, gekomen, toen zij bij een kunst handelaar in München het houten ma donnabeeldje vond, dat enige tijd geleden uit het A.N.V.V.-kantoor werd gestolen. De kunsthandelaar herkende Bergk van nog als de man, van (waarde ruim geen f 1.000 had ge- 'V f*. - -w v..:» "r, niotregen, dode bladeren op de grond, kale tukken tegen een grijze lucht: oktober... de her f si regeert hem voorgelegde foto's wie hij het beeldje f 5.000) voor kocht. De dief had aan een andere kunst handelaar in München twee schilderijen uit een Luxemburgs museum voor on geveer f 9.000 verkocht. De totale waarde van de kunstschatten, die thans zijn ach terhaald bedraagt plm. f 1.500.000. De uit het Rijksmuseum gestolen kunst schatten zijn door Bergk, die zich steeds met een paspoort op de naam van „1* salie' legitimeerde, aan een juwelier in Keulen verkocht. Deze en «ijn collega's uit München hadden ontdekt, dat hun aankopen afkomstig waren van diefstal, toen de Westduitse politie beschrijvingen van de uit Europese musea gestolen kunst voorwerpen rondstuurde. Het was daar na niet moeilijk meer de heer „Lasalle" te identificeren, want uit de kartoteek van de Keulse politie bleek, dat Bergk zich vroeger ook al van de naam „La salie" heeft bediend. De vier gouden kunstschatten uit het Amsterdamse museum zijn een ketting, die volgens de overlevering aan Michiel de Ruyter heeft toebehoord, een keten met penning van kapitein Isbrand Gotske, een beker van Cornelis Schrijver en een pen ning van Isaac Rockesen. Deze voorwerpen zijn zoals bekend in de bewuste nacht verdwenen uit twee vitrines van de afdeling vaderlandse ge schiedenis. De beide vitrines waren op schandalige wijze vernield. Merkwaardig was, dat de dief de andere kunstvoor werpen o-D deze afdeling had laten staan. De politi eheeft hieruit geconcludeerd dat het hem dus kennelijk om het goud te doen is geweest. Gevreesd werd dan ook, dat de gestolen voorwerpen in de smeltkroes zouden belanden. De ze diefstal was, voor zover bekend, de eerste geslaagde uit het Rijksmuseum. De enkele pogingen, die in de loop der tijden zijn gedaan, waren alle verijdeld. Het is niet bekend, of zich onder de in Duitsland opgespoorde kunstvoorwerpen soms exemplaren bevinden van de bij de inbraak in het Nederlands goud- en zil vermuseum in Utrecht verdwenen 96 kost bare antieke uurwerken. Die inbraak werd eveneens in de nacht van 26 op 27 september jl. gepleegd. (Van o-nze verslaggever) DEVENTER, donderdag. „Het doet Ons genoegen hier te kunnen begroeten de Nederlandse r.-k. Bond van Kraamverzorgsters". Even zocht Paus Pius XII, staande op het balkon van zijn buitenverblijf in Gastelgandolfo, naar het groepje van ruim veertig kraamverzorgsters, dat zich tussen de henderden pelgrims op de binnenplaats bevond. Toen hij haar had ontdekt, wuifde hij de dames in hun bruine unifor men en onberispelijk witte schorten toe en sprak: „Ik wens de Bond het al lerbeste". Dat was op 3 september jl, enkele weken vóór de algemene vergadering van deze Bond. die vandaag, juist op de dag, dat de H. Vader is heengegaan, werd gehouden. Niemand van de kraamverzorgsters, die op de bewuste september dag de audiëntie in Castelgandolfo bijwoonden, heeft op dat ogenblik kunnen denken, dat het hier een afscheid gold. uiteraard zwaardere lasten met zich mee (die op bijna f 4 000 worden geraamd ter wijl de Bond nu nog een batig -saldo heeft), maar die zouden kunnen worden opge vangen door een grootscheepse actie voor het werven van nieuwe leden De Bond telt nu 1344 leden (vorig jaar 11861 in 53 afde lingen maar er zijn in Nederland 2.000 gediplomeerde- en leerling kraamverzorg sters Dokter De Ruyter was daarover niet ontevreden maar die 700 niet-leden zullen we er toch bii moeten krijgen, willen we volgend jaar niet met een voorste) tot contributieverhoging op tafel moeten ko men. Zweden bekeren Uitvoerig werd stilgestaan bij het Bondsblad ..Ancilla Domini" (dat de al gemene goedkeuring kon wegdragen) en bii de reizen naar Rome en Lourdes die enkele kraamverzorgsters hebben ge maakt onder de deskundige leiding van de heer H Bröring (administrateur van de Bond) Er zijn al stemmen opgegaan om volgpnd iaar naar Oostenriik en Zwe den te trekken maar „er zal toch tn ieder geval een bedevaarttintje aan moeten zit ten". zo zei de heer Bróring- De trip naar Scancinavië kon echter reeds de goedkeuring van rector v Steyn wegdragen mits deze reis de intentie had; de bekering van Zweden Een tikje vermakelijke strijd ontstond er tussen de afdelingen Amsterdam en Bre da over de vraag, wie volgend iaar de 30e Jaarvergadering zou organiseren De oud ste (Breda) won. In de middaguren hield dr. A. Mel- chior (schrijver van het boek „Schoon heid en bijgeloof in Oost-Afrika") een le zing over „Om en bij de 'warte ooie vaar" die bij de dames van de „witte ooievaar" een belangstellend en enthou siast gehoor vond. Grote heilige „Nu kunnen we niet meer vóór hem. maar wei tót hem bidden Deze dag is een feestdag in de hemel, omdat er een grote heilige is binnengegaan" zo zei rector P J van Steijn. geestelijk adviseur van de bond vanmorgen in zijn korte predikatie, tijdens de h mis. die door hem in de pa rochiekerk van de H Lebuïnus werd op gedragen. Hij bond de kraamverzorg sters nog eens op het hart zich weg te cijferen, opdat haar humeur een opgewekt karakter behoudt. Dat is immers een be langrijke voorwaarde voor dit beroeo waarbij men als geen ander zo di rect in contact komt met de gezinnen Een jaarvergadering van de Bond van Kraamverzorgsters draagt altijd het ca chet van een zekere luchtigheid Niet. dat de puntjes er niet op de i worden gezet, maar diverse problemen en probleempjes worden in een sfeer van gemoedelijkheid opgelost en vaak is een kwinkslag voldoen de om de moeilijkheden uit de weg te rui men Deze houding tijdens de jaarverga deringen past overigens geheel ;n de zwa re taak van de kraamverzorgster die zich meer dan eens van een zekere luchtigheid of een kwinkslag zal moeten bedienen om het hoofd boven water te houden. Samengaan De diverse jaarstukken gingen vlot on der de hamer door, maar dokter C. de Ruyter, voorz. maakte van die gelegen heid toch gebruik om de dames te atten deren op een overleg, dat reeds enige tijd gaande is met andere gelijkgerichte groe pen. Een kleine bond, als die van de kraamverzorgsters, kan alleen nooit zo veel bereiken, als in samenwerking met anderen. Men denkt dan ook aan een sa mengaan in bepaalde vorm met bijvoor beeld de verpleégstersbond. de bonden van verzorgsters van ouden van dagen, zieken etc. Men zou daardooi ook de be schikking krijgen over enkele deskundige krachten, waar de r.-k bond van kraam verzorgsters, zolang hij alleen staat ver stoken van zal blijven. Men zal daarbij, aldus de voorzitter de noodzakelijke uitgaven tegen de moge lijke inkomsten af moeten wegen Een sa mengaan met andere organisaties brengt Mgr. K'uibers, bisschop van Haarlem, heeft zijn bisschop-coadjutor mgr. J. A. E. van Dodewaard, benoemd tot zijn vicaris-generaal. met de lage hielversterking, die niet uit de schoen komt! •-I X Nylons tnet de geraffineerde charme van naadloze nylonsmaar zonder de nadelen daarvanBij de nieuwe jovanda Bare-Heels is de hielversterking on zichtbaar geworden, waardoor de mooie vorm van de enkel volledig tot haar recht komt. De uiterst fijne en rechte naad veredelt het been, maakt het slanker en hoger... véél eleganter dan gewone naad- (en vorm-) loze nylons. Adembenemend mooi aan het been Jovanda nylons naar maat van 2.95 - 4.95. DE JONG EN VAN DAM N.V. TE HENGELO

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1958 | | pagina 7