De Helikopter „Commerciële t.v. verkoopt niets dan tijd" Raad van Bestuur Bouwbedrijf bracht rapport uit Lichtgevende verfstrepen tegen vliegtuigbotsingen Reclame 1+1=1 <322? J Rotterdamse Graanmarkt Tussen hemel en aarde Minister Vondeling „In agrarische kringen moet meer commercieel worden gedacht" Sir Robert Fraser: Britse inkomsten voldoende voor twee onafhankelijke programma's Kiellegging „J. Henry Dunant" Prof. dr. F. C. Gerretson ernstig ziek „Pasklaar" moet naar andere naam zoeken Moeilijkheden vooral in zuivelindustrie Research in de Bouwnijverheid Koninklijke Luchtmacht neemt enkele proeven Margarine-omzet aan de grens nam nog toe nieuwe postzegels Maakt voor Uw zaak Beroep van maniak: ziekenhuispatiënt lllllllllllllllllll VB ZATERDAG 11 OKTOBER 1958 PAGINA 6 Hospitaalschip van het Rode Kruis Zwakke situatie Marktonderzoek Ondanks Duitse bepalingen ZIEKE KAPITEIN VAN SCHIP GEHAALD STOFFELIJK OVERSCHOT VAN MATROOS GEVONDEN Getooid met schrammen Met auto in ravijn NEDERLANDSE ARTS IN Z.-SLAVIE VERONGELUKT BUITENLANDSE HANDEL Illüll door GTT0 LUDWIC 13. De collectieve waanzin, die oorlog heet, brengt ergens toch wel iets goeds. Want altijd wordt er iets uitgevonden of ontdekt, al was het maar door de druk van de omstandighe den, die nieuwe wapens vragen en dus een scherper toegespit ste techniek. Zo ging het ook met Korea. Nu, op dit moment, is de helikopter een onmisbaar „wapen" in elke legermacht. En het ideaal zou eigenlijk zijn, dat elke vlooteenheid, elke com- panie van infanterie en cavalerie de beschikking krijgt over hefschroefvliegtuigen. De parachutisten die op het strand ge dropt worden bij een invasie, de mariniers, de stoottroepen, de verkenners, ze worden gebracht door de helikopter. De jeep, in zekere zin naast de atoombom het symbool voor de Tweede Wereldoorlog, heeft zijn plaats moeten afstaan aan de heli kopter, die overal bij kan, over moerassen en bossen, forten en prikkeldraad over bergen en de wildste stroomversnellin gen. 14. De helikopter is ook., populair geworden. Want het be wijst honderd en een diensten op allerlei gebied, brengt en haalt voedselpakketten, vervoert gewonden en sleept een gewonde soldaat uit de vuurlinie wegGeen wonder, dat de Amerikaanse G-I's hun toestellen „angels", engeltjes noe menHonderden, duizenden soldaten hebben er hun leven aan te danken, tienduizenden gewonden die dringend eerste hulp nodig hadden, kregen een „steuntje uit de lucht". Dok ters, chirurgen en verpleegsters worden in géén tijd naar de plaats gevlogen, waar hun aanwezigheid het hardst nodig is. Dat is gebeurd in Indo-China, in Korea en in Noord-Afrika. 15. Een Amerikaanse helikopter-piloot, die in de Koreaanse oorlog mee vocht, vertelde eens, dat een „halve collega van mij, een vliegenier, aangeschoten werd, per parachute naar beneden dook en midden in een rivier terecht kwam. Hij bleef drijven, dankzij zijn reddingsgordel, maar de sterke stroom joeg hem naar de overkant, waar de communisten, hem la chend en grijnzend op stonden te wachten.. Toevallig zat er een generaal naast me. Ik vroeg hem toestemming om van koers te veranderen en vertelde hem, dat er „een jongen uit de penarie" geholpen moest worden. De chef knikte: Oké. In no time vlogen we boven de piloot, ik rolde het lange reddings- koord op, en terwijl de vijanden woedend en teleurgesteld hun spuit leegschoten in onze richting, pikten we onze man op en brachten hem in veiligheid. Mijn Angel had goed werk ge daan 16. Helikopters zijn er als het ware voor gebouwd om troe pen achter de vijandelijke linies te transporteren, omdat ze veel hoger kunnen klimmen dan welk ander transportmiddel ook. Zo hebben ze, „in één adem" mitrailleurnesten uitgeroeid, munitiedepots opgeblazen en troepen aan land gebracht. Dok ters kregen een compleet „ziekenhuis" in het toestel, uitge rust met de modernste instrumenten en warm voedselAn dere hefschroefvliegtuigen brachten de dood: mariniers en pa- raehutisterf. Een G-I vertelde onlangs nog: helikopters? Vliegende taxi's, als je het mij vraagt. Of liever,'loopjongens van de oor log". Op een bijeenkomst van de Nederlandse Kamer van Koophandel te Londen, die gisteren in Utrecht is gehouden, heeft Sir Robert Fraser, O.B.E., directeur-generaal van de Britse commerciële televisie, deze vorm van televisie, zoals die in Enge land bestaat, vergelijkbaar genoemd met de exploitatie van een dagblad. Net zoals de redacteur van een krant of tijdschrift verantwoordelijk is voor de redactionele inhoud, zo is de produktie- leider van een Brits televisieprogramma dat voor de keuze en de produktie, van vat wordt uitgezonden; net als de krant die ruimte verkoopt aan zijn adverteer ders. verkopen de Britse televisiebedrijven tijd.' Alleen tijd en niets meer- In het Amerikaanse systeem daarente gen worden over het algemeen niet al leen de advertenties, maar wordt oo-k de programmastof geleverd door de adver teerders zelf. Het is volgens Sir Robert Fraser thans reeds duidelijk dat de inkomsten van de Britse commerciële televisie voldoende zullen zijn om twee onafhankelijke tele visieprogramma's uit te zenden. Nu heeft men er nog één. In 1956 bedroegen de uitgaven voor ad verteren via de televisie in Engeland 13,5 miljoen pond, in 1957 32 miljoen pond en in dit jaar zullen de uitgaven 50 miljoen pond bereiken. Het effect hiervan op de advertentie-omzet van dagbladen en perio dieken was een afremming van de groei, doch de omvang van deze vorm van ad verteren, vorig jaar 186 miljoen pond ster ling, is niet gedaald. Volgens Sir Robert kunnen kleinere landen dan Engeland zeer wel onafhan kelijke televisie in stand houden, als ze een grote bevolkingsdichtheid hebben, zo dat het aantal zendstations gering kan blijven en mits ze een rijk stelsel van vrije ondernemingen hebben, waarbinnen de reclame welig tiert. Een grote steun zou het zijn, als met bevriende buurlan den, ondanks taalverschillen, tot een uit wisseling van programma's zou kunnen worden gekomen om de kosten te druk ken. Australië, dat minder inwoners telt dan Nederland en dat een veel kleinere be volkingsdichtheid heeft, is toch televisie begonnen met twee particuliere onderne mingen en een overheidsbedrijf zowel in Sidney als in Melbourne. De twee parti culiere televisie-ondernemingen beginnen zichzelf al te bedruipen „en dat be sloot Sir Robert in een land, waarvan de technische en industriële bronnen op het gebied van televisie niet in één adem kunnen worden genoemd met die van Ne derland". In aanwezigheid van vele genodigden ir gistermiddag op de werf van de N.'V Scheepswerven v.h. H. H. Bodewes t» Millingen a.d. Rijn de kiel gelegd voor het rode kruishospitaalschip de „J. Hen ry Dunant". De „J. Henry Dunant", speciaal ge bouwd voor de vaart op de binnenwate ren, heeft de volgende afmetingen: maxi mum lengte 64.75 m. en maximum breed te 7.99 m. De hoogte van de strijklijn bo ven is 1.65 m. zodat het schip onder de laagste vaste brug kan doorvaren. In tijd van rampen zal het schip kun nen worden omgeschakeld tot drijvend hospitaalschip of evacuatieschip, waarbij het aantal bedden, in totaal 70, met 100 noodligplaatsen kan worden uitgebreid. Hoewel de bedrijfsvaardige oplevering van het 6chip op 15 juni 1959 is bepaald, heeft men goede hoop dat het reeds voor die datum in de vaart genomen kan wor den. (Van onze Utrechtse redacteur). Naar wij vernemen, is de bekende po liticus, historicus en dichter prof. dr. F. C. Gerretson, oud-hoogleraar aan de rijksuniversiteit te Utrecht, sedert enkele weken zeer ernstig ziek, zo zelfs, dat voor zijn leven moet worden gevreesd. De patiënt, die wordt verpleegd in bet Stads- en Academisch Ziekenhuis te Utrecht, heeft een maagbloeding geho„ en sedertdien zijn allerlei complicaties opgetreden. Hij is 74 jaar oud. Het gerechtshof te 's-Gravenhage heeft in zijn arrest In de civiele procedure tus sen de Utrechtse meubelfabriek „Pastoe" en de Rotterdamse meubelfabriek „Pas klaar" de vordering van „Pastoe" toege wezen. „Pasklaar zal nu binnen twee maanden moeten ophouden de naam „Pasklaar" te gebruiken op straffe van een dwang som van f 1000 per overtreding. Het Hof overwoog, dat de namen in klank en be tekenis in hoofdzaak overeenstemmen en dat daardoor verwarring zou kunnen ont staan. „Pastoe" had zijn vordering eerst in kort geding bij de rechtbank in Rot terdam gesteld, maar de president van deze rechtbank wees deze vordering in dertijd af. „Pastoe" ging van dit vonnis in beroep bij het gerechtshof in Den Haag. Het hof bepaalde dat het arrest bij voorraad uitvoerbaar is. (Van onze Haagse redactie). Onder de titel „Bouwresearch" heeft de Raad van Bestuur Bouwbedrijf deze week een rapport .in de openbaarheid! gestuurd. Het is de vrucht van de arbeid van drie werkgroepen, t.w. de werkgroep economie en techniek van het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid, de werkgroep technisch onderzoek en de werkgroep bouwrecht en bouwsociologie. beide ingesteld door de Raad van Bestuur Bouwbedrijf. De ondertitel van het rap port: ..Het onderwerp en de norm", duidt er reeds op, dat het hier een werkprogram betreft: op welke terreinen zal de bouw research zich moeten bewegen. In zijn voorwoord deelt de heer J. Dura Dzn., voorzitter van de Raad van Be stuur Bouwbedrijf, mede dat het bedrijfs leven op grond van dit onderzoek maat regelen zal nemen ter bevordering van een doelbetreffende ontwikkeling van de bouwresearch, waar mogelijk in overleg of in samenwerking met bestaande in stituten en instellingen. Bovendien ver wacht men. d-at het bedrijfsleven een taak zal hebben in bet bevorderen van het tot stand komen van een centrale instelling voor bouwresearch en onderwijs °P academisch niveau. Wil men trachten tot een noodzakelijke coördinatie van de bouwactiviteit met andere activiteiten te komen, zo stelt het rapport dan zijn een grote kennis van de omstandigheden en een scherp inzicht in de voortdurende ontwikkeling op allerlei terrein onmisbaar. Het onderzoek, dat op het bouwproject is gericht, wordt veelal uitgevoerd door technici en houdt zich voornamelijk bezig mat onderwerpen op niet-maatsdhappelijk gebied. Het werd lange tijd beschouwd als „W\i mogen de landbouw niet in de steek laten als ztf in moeilijkheden is ge raakt buiten haar schuld, maar dan moet vaststaan dat van de zijde van de land bouw alles is gedaan om de moeilijkheden te voorkomen en de kwalen te verhelpen. De overheid helpt de landbouw sterker dan welke bedrijfstak ook. De landbouw heeft daar recht op, maar dat brengt de plicht met zich te proberen de ontwikke lingen bij te houden". Aldus sprak gister avond minister Vondeling op een bijeen komst van de Commerciële Club te Gro ningen in de aula van de universiteit al daar. Spreker was niet bang voor de ontwik keling van de landbouw In de toekomst. „Het is echter zaak, dat wij de zwakke punten in de Nederlandse landbouwsitua tie niet proberen goed te praten. In de agrarische kringen moet meer commer cieel worden gedacht en gehandeld." De minister wees er in het begin van zijn rede op, dat het onjuist is te denken, dat de gehele landbouw steun behoeft van de gemeenschap langs de weg van het budget. „Vele takken kunnen zich goed redden zonder overheidssteun, zoals tuin bouw, pluimvee-, varkens- en rundvee houderij. De moeilijkheden concentreren zich vnl. in de zuivelindustrie, wat betreft de afzetproblemen door de Prijsvorming op de internationale markt. De bruto-pro- duktie bedraagt hier anderhalf miljard gulden en veertig pet. hiervan wordt af gezet naar het buitenland, zodat gemak kelijk een zwakke situatie kan ontstaan door de afhankelijkheid van het buiten land." Dr. Vondeling stelde voorop, dat de be trokkenen allereerst, zelf een oplossing moeten proberen te vinden. De agrarische ondernemer wordt niet beschermd door de begrenzing van de eigen nationale markt. Daarom is het beleid erop gericht, de markt zo groot en stabiel mogelijk te ma ken. „Wij moeten onze uiterste best doen de vorm van internationale samenwerking in Euroverband te doen slagen, al moet er geen gesloten eenheid ontstaan, want de Nederlandse landbouw heeft ook belangen bij handel met andere landen dan de zes in de Euromarkt". Van grote betekenis acht de minister het marktonderzoek. Nagegaan moet wor den hoe de mogelijkheden liggen voor de export van Nederlandse produkten. In vele takken van het bedrijfsleven is hier voor reeds belangstelling. Op basis van samenwerking zal dit marktonderzoek worden aangepakt door overheid en be drijfsleven, waarna de overheid zich later kan terugtrekken, aangezien het hier niet in de eerste plaats een overheidstaak is. Een dergelijk instituut zal op wetenschap- De Koninklijke Luchtmacht^ neemt op het ogenblik proeven met dagllchtfluores- cerende oranjeverf, welke, op vliegtuigen aangebracht, deze beter zichtbaar moeten maken in de lucht. De proeven worden genomen in navolging van die in de Ver. Staten, waar in de laatste jaren talrijke botsingen ln de lucht zijn voorgekomen. Voorlopig wordt slechts geëxperimen teerd met deze oranjeverf op een Fokker S 14 lesvliegtuig met straalaandrijving. Binnenkort zullen twee vliegtuigen van niet-operationeel type bij de Koninklijke Luchtmacht in gebruik, eveneens met deze hel oranje verf worden bespoten. Zodra is gebleken, dat de resultaten aan de verwachtignen voldoen, zullen ook de overige niet-operationele vliegtuigen een soortgelijke behandeling ondergaan. De proefexemplaren zullen worden voor zien van twee brede 'ringen om de romp, een voor en een achter de vleugels. Het probleem is de vliegtuigen zo opvallend mogelijk te schilderen, zonder dat de vliegers onder bepaalde vliegcondlties bijvoorbeeld in formatievlucht hinder ondervinden van zich in onmiddellijke na bijheid bevindende vliegtuigen. De operationele vliegtuigen, zoals ja gers, verkenners en bommenwerpers, ko men niet voor beschildering in aanmer king, uit een oogpunt van paraatheid, aangezien het verwijderen van de oranje gedeelten in noodgevallen te veel tijd zou vergen. pelijke basis moeten worden opgezet en de bestaande activiteiten moeten coördi neren. Verder moet worden geproduceerd wat de consument vraagt en niet wat wil graag willen produceren. Wij zijn af hankelijk van het buitenland, moeten ons daarop voortdurend instellen en dat vereist soepelheid en snel reageren. De maatregelen, die onlangs door de Westdultse autoriteiten zijn genomen tot beperking van de Invoer van margarine uit Nederland hebben volgens Nederland se winkeliers aan de grens juist een te gengestelde uitwerking gehad. Sedert de verscherpte invoerbepalingen op 1 oktober van kracht werden ls hun margarine- omzet met 15 pet gestegen. De Westduitse minister van financiën had bepaald, dat sedert 1 oktober marga rine in het kleine grensverkeer in het geheel niet en in het grote grensverkeer nog slechts in een hoeveelheid van 5 kg per persoon ingevoerd mocht worden, ten zij duidelijk blijkt, dat de margarine uit zuiver plantenvet ls gemaakt. Het hoofddouanekantoor in Nordhorn verwacht, dat ln de komende dagen een nieuwe opleving van het kleine grensver keer aan de Nederlands-Duitse grens zal ontstaan door de invoer van „kaarten voor kleine hoeveelheden" voor het vrij van rechten invoeren van genotmiddelen uit Nederland. Van nu af kan elke grensbewoner twee maal per maand 25 gram koffie, 20 gram thee en 20 sigaretten (of 5 sigaren of 40 gram tabak) vrij van Invoerrechten uit Nederland meebrengen. Op de kaarten wordt aangetekend wanneer de tochten voor het doen van inkopen werden ge daan. De reddingboot „Neeltje Jacoba'' uit IJmuiden heeft gisteren op ongeveer vier mijl uit de kust de kapitein van de 16.000 ton metende Noorse tanker „G. V. Bro- vig" van boord gehaald. De kapitein, de 46-jarige A. H. Kimertsen uit Oslo, kreeg vier dagen geleden een hartaanval. Daar na verergerde zijn toestand aanmerkelijk. Overbrenging naar eep ziekenhuis werd nodig geoordeeld. Kapitein Kimertsen is door personeel van de Velsense Ongeval- tendienst aan boord van de reddingboot gebracht en later per ziekenauto ver voerd naar het Anthoniusziekenhuis te IJmuiden-oost. Drie nieuwe postzegels, resp. in de waarden van 37, 62 en 80 cent, zijn uit gegeven. De zegels zijn vervaardigd naar het ontwerp Hartz 1953. met de beeltenis van H. M. de Koningin „en pro fil". De zegel van 37 cent is Turks groen die van 62 en 80 cent resp. oud rose en paars. dé bouwresearch. Voor onderzoek maatschappelijk terrein bestond tot V°° kort weinig belangstelling. Dat er reeds een teveel aan onderzoek in de bouwnijverheid zou zijn. wordt l!J het rapport ontkend Er wordt op be ogenblik nog veel te weinig research ver richt in verhouding tot de grootte van d® produktie. Het onderwijs, zo zegt het rappor1' weerspiegelt in bepaalde mate de stab® van de bouwresearch. Het technisch aspecj overheerst. Alleen op middelbaar nivea" wordt enige aandacht gewijd aan de be drijfsorganisatie. Het rapport vestigt tenslotte de aan dacht op de belangrijke positie die he® bedrijfsleven ln de bouwnijverheid 13 neemt. De bouwproduktie omvat, zoaf! bekend, ongeveer 50 pet. van de nations1 investeringen. Bij de verwerking van dez® vier vijf miljard gulden per jaar zü" meer dan 375.000 personen betrokken. Het stoffelijk overschot van matro®3 W. de Bruin uit 's Gravenhage, die ®P 3 oktober in Keulen van het hotelsch'P „Regina" in de Rijn viel en verdronk, 13 geborgen. De jongen had zich bij he® leeggooien van een emmer te ver over de reling gebogen, waardodr hij over boord viel (Van onze correspondent) De politierechter te Zutphen kreeg een bijzonder geval te behandelen, toen de 39-jarige „mijnwerker" M. voor het hekje verscheen. Deze had namelijk een geheej nieuwe methode gevonden om aan de kost te komen. Hij koos een nieuw beroep, namelijk dat van zie' kenhuispatlënt. Stelselmatig heeft ht) zo ziekenhuizen bezocht. Hij krabde zich in zijn gezicht en maak te- krassen met een scherp voorwerp op zijn lichaam. Wanneer hij zich op deze wijze had toegetakeld stapte hij een zie kenhuis binnen. De laatste keer presteer de hij dit in een ziekenhuis te Apeldoorn De man vertelde de toegeschoten hulp dat hij het slachtoffer was geworden van een ongeluk. Die krabben, dat ging nog wel, maar die Inwendige pijnen. Op die manier duurde het niet langof de verpleegsters legden de man in bed j waar hij zich geduldig liet temperaturen en onderzoeken. In sommige gevallen duurde het maar één dag, in andere drie of vier dagen. Zodra een dokter begon te praten over de mogelijkheid van operaties of zelfs het inslikken van slangen, verdween de pa tiënt. Later meldde hij zich dan weer bij een ander ziekenhuis, opnieuw getooid met schrammen en klagend over Inwen dige pijnen. De schrik om normaal te wer ken was blijkbaar erger dan de pijn, die^ hij zichzelf aandeed. De man werd veroor deeld tot zes dagen hechtenis en een jaar Rijkswerkinrichting- In de nacht van donderdag op vrijd3.^ is in Zuid-Slavië de arts H. Buijen u' Meyel (L) met zijn auto ln een ravil'1 gestort en verongelukt. Dokter Buijen w3» op vakantie geweest in Turkije en op terugweg naar Nederland. Hij was S huwd en had acht kinderen. Door de bankierefirma F. Lanschote3 te 'e Hertogenbosch is een boekje uitg geven, gewijd aan de behandeling transacties met het buitenland. De nadr" ls vooral gelegd OP de praktijk van soort zaken; het is een wegwijzer voor ondernemer hoe dergelijke transacties vén de financiële kant bezien te beha3 delen, welke vraagstukken er aan vas zitten enz. De uitgave is kosteloos v®r krijgbaar. Dst ia de Flexa één-pot- methode! Eerst de verf ver dund erop - dan onverdund er overheen. Kleur root jaren de verf voor het schil derf eest Vraag het gratis boekje 'Knap het op met kleur' aan FLEXA, postbus 2. Leldm (Bericht van A. Bosman N.V. Graanmakelaars, Rotterdam). Tot het midden der week bleef de druk op aangekomen en stomende platamais onverminderd bestaan, zodat wij opnieuw op een lager niveau kwamen. Daarna ver anderde echter de situatie toen Argentinië door een veranderde valutapolitiek de ex- portlimieten verhoogde en shippers terug houdender werden. Intussen bleef de ac tiviteit in mais over het geheel genomen niet groot en ook yellow mais van de v S stomend bleef moeilijk te plaatsen, zodat enige navraag van buiten met vreugde werd begroet. De vrachtenmarkt volhard de in zijn iets stijvere houding en de be vrachtingen waren wat actiever. MAIS. Duitsland kocht enjge postjes stomende platamais; de afladingen zijn nu vaster gestemd, doch de omzetten bleven beperkt. In yellow mais valt op, dat Noord-Amerika graag de lagere graderin gen t.w no. 4 en no. 5 op aflading wil plaatsen, hetgeen verlagingen voor deze soorten tengevolge had. Stomende yellow mais met iets attentie van buiten, waar door de premies zich konden handhaven GERST. Vast gestemd voor 3 barley, waarvan Noord-Amerika de vraagprijzen op aflading verhoogde. In 2 Western gerst stomende gebeurden er zaken in trans shipment, terwijl de afladingen boven het maakbare niveau liggen. In 2 barley 2 row stomend tot december aflading ging er regelmatig wat om; in de prijzen kwam uiteindelijk weinig verandering. Ru®3 gerst werd door Duitsland weggekocht, terwijl Platagerst voor onze begrippen veel te duur is- HAVER. Weinig spoedig goed aan de markt, zodat een partij Russ. haver vol gende week gewacht hier opname vond. Op aflading veranderden de Drijzen van deze soort niet. In N. Am- haver vallen nog steeds de aandieningen van zware ha ver op, waarvan enige posten door het buitenland met goede premies werden ge kocht. Op aflading bleef Noord-Amerika tot het jaar uit voor dezelfde prijzen f de markt. Platahaver stomend werd n eveneens door het buitenland doch de latere maanden kan men wel lager bekomen. MILO, millet en Granifero. Milo mend gevraagd voor transshipment, dend tot december bleef op hetzelfde hangen, terwijl in België zaken geben®® g van januari tot maart met enige Pren^o' tegenover eerdere verladingen. Millet - mend nog laag afgedaan door België, 8 nlfero iets duurder doch kopers afv» tend. gt' ROGGE. Met uitzondering van enig® „p doeningen in Pacific rogge stomend aflading, lag de roggemarkt deze zeer stil. In de prijzen van U S A. r en van Platarogge kwam geen vera" pi ring en belanghebbenden houden zien pi het algemeen bij het huidige •nvoer'"® afzijdig. Intussen schijnen verschil'® landen achter het ijzeren gordijn wel V tarogge te hebben gekocht- lf)- INLANDSE GRANEN. Van druk vaO landse granen merkt men nauwelijk' (g voor goede patftijen. die intussen sen zijn, worden goede premies betaald- gjj- De vaste stemming op de KOEK „i- MARKT bleef ook deze week gehandha doch met ingang van vandaag schijn' en ander enigszins te kalmeren de na® artikelen worden wat gemakkelijker - geboden. Veel kopers zijn er niet doeningen van betekenis vinden dan meer plaats. Desalniettemin blijft het bod voor posities binnen dit jaar af tec{ó' den uitermate beperkt en zijn het 1,0 M zakelijk de latere maanden waaroP markt wat zwakker is. Duits tarV®nVjC wordt schaars geoffreeerd als gevolB .ge' het aflopen der exportlicenties. meel voor spoedige levering lag Be ln de markt en werd slecht opgen"' p" Voor verdere posities bleef void® pe kooplust bestaan met weinig aanbod-^' markt voor molenafvallen is aanto gte Hik verbeterd en heeft thans een ondertoon. Uit het Duits vertaald door JAN H. P. JACOBS 54). Het was hem opgevallen, hoe onzeker zijn tred op de ladders in de toren ge weest was; thans, nu hij door de opening van de toren de bergen in de verte, waar hij anders nauwelijks naar keek. op een zonderlinge manier naar elkaar toe zag buigen en de stevige toren onder hem begon te schommelen, schrok hij. Dat was de duizeligheid, de ergste, verraderlijkste vijand van de leidekker, als die hem plotseling tussen hemel en aarde op de ladder aangrijpt. Vergeefs probeerde hij de duizeling te overwinnen; voor die dag móest hij zijn voornemen opgeven. Nog nooit was een gang hem zo zwaar gevallen, als toen hij langs de torentrap naar beneden daalde. Wat moest dat worden? Hoe zou hij zijn belofte kunnen nakomen, als hij die dui zeligheid niet kwijtraakte. Nog dezelfde dag moest hij iets onder- 1 zoeken op het dak van de Sint-Nikolaas- toren. Daar moest hij een krasser stukje uithalen dan daarginds! De klokken be gonnen te slaan, toen bij op het gevaar lijkste punt stond, maar van duizeligheid bemerkte hij niets. Dolblij haasste hij zich terug naar de Sint-Georg. Maar hier begonnen de toren ladders al weer onder hem te beven, en toen hij naar buiten keek. bogen de ber gen weer en schommelde ook de toren even hard als daarstraks. blozen van schaamte. Trouwens, de lood- plaat, die een ander er zou opnagelen. moest er ook weer afvallen; de leegte riep om hem, alleen hij kon ze afdekken Misschien ook zou die knecht dan veere- pen worden door het kwade, dat hij daar had ingehamerd en de duizeliRheid die daar woonde, zou die andere man doen vallen. Sinds de vrouw van zijn broer in zijn ar- Hii was ai terug op de onderste treden i men gelagen had, leidde hij een dubbelle- V 1- i -i 1_ rx I1 J tniA Kin'ton Hpc van de trap. toen boven hem het uurwerk begon te slaan. De klanken dreunden hem door merg en been, hij moest zich aan de leuning vasthouden, totdat het laatste ge zoem verstorven was. Hij nam nog de ene proef na de andere; hij besteeg alle da ken en torens met z'in oude vertrouwde zekerheid; alleen op de Sint-George huls- de de duizeligheid Daar had hij zijn kwa de gedachten in het werk gehamerd; toen had hij het al gevoeld, dat hij een ban in elkaar timmerde, een komend onheil Dag en nacht vervolgde hem het beeld van de plaats waar hij de loodplaat moest inzetten en het sieraad vastnagelen. Die opening was als een kwade vlek een vlek. waar een misdaad begonnen of volbracht was en waar geen gras meer groeien kon. waar geen schaduw meer viel; het was als een open wonde, die niet meer heelde, voordat zij gewroken was; als een leeg graf, dat zich niet sloot, voor het zijn bewoner had opgenomen in zijn schoot. Als die opening maar be »-kt was. dan zou de toverkracht geen macht meer hebben. Hij kon het aan een knecht opdragen maar de gedachte een ander zijn verwaar loosd werk te laten verbeteren, deed hem ven. De hele dag werkte hij buiten, des nachts zat hij op zijn kamertje bij zijn boeken; dat vebeurde allemaal automa tisch; trots alle inspanning was hii er maar met de helft van zijn ziel bij: de an dere helft leefde een leven op zichzelf voortdurend zweefde zij met de kraaien om de lege plek van het torendak en broeide er over, welk onheil er wel ko men zou. dat hij op die morgen had ge smeed. Zijn ziel droomde de zondige droom nog eens. streed nogeens het verschrikkelijke gevecht met zijn broer. Was het de val van zijn broer, die hij gesmeed en geha merd had? Dan ineens moest hij eraan denken, of het niet mogelijk geweest zou zijn, de krankzinnige te redden Dan zocht hij angstig naar de mogelijkheden waarmee zijn broer te redden geweest zou zijn en schrok toch terug voor de ge dachte. dat hij zo'n mogelijkheid zou vin den. Zó had de schuld van zijn broer hem ontredderd. Maar ook in dat gepeins toon de hij de tegenstelling tot de aard van zijn broer. Bij Fritz overwoekerde de zelfzucht, de boze aanleg: bij Paul over heerste het góede: zijn nauwgezetheid. zijn aanhankelijkheid en zijn behoefte aan zuiverheid. Hij laadde de schuld niet van zich af op zijn broer; met liefdevolle hand tilde hij de schuld van Fritz over op zichzelf. Want het werd hem hoe langer hoe dui delijker. dat hii Fritz vlak voor de val nog zou hebben kvmen redden. Hij had de manier daartoe toen moeten vinden, als zijn hart en geest niet vervuld geweest waren van zijn wilde, verboden verlan gens; hij had niet kwaad mogen worden op de waanzinnige, maar had medelijden met hem moeten hebben. Ja, hij had het onheil voor zijn broer door zijn slechte gedachten gesmeed. Zonder die gedach ten zou hij vroeger klaar geweest zijn met zijn werk. Fritz zou hem niet meer op de toren hebben aangetroffen; hij zou te laat gekomen zijn en tijd gevonden hebben voor berouw over' zijn voornemen. En was Paul toch nog boven geweest, dan was hij de sterkste van beiden geweest ook de meer bedachtzame en had midde len moeten vinden, om het onheil te voor komen Ook uiterlijk bleek de tegenstel 'lng tot zijn broer, terwijl Frltz hoe lan ger hoe zelfzuchtiger, woester en over- ;chilliger geworden was, maakte het zie- lelijden Paul voortdurend zachter en stil ler. Zijn eigen toestand deed hem niet het vermogen verliezen om medelijden te heb ben met anderen. Hij beklaagde zichzelf niet. Als hij dacht aan de mensen, die hem vol liefde bijstonden, dan was zijn verdriet veel meer een medelijden met hun medelijden. Hij vergat zelfs nii'tin sofa te stre'Ptj: hij deed het op de m - waarmee men een gedienstige troost, die het ongeluk van zijn heer als zijn verdriet voelt. o0''. Het spreekt vanzelf, dat de mens®1 hem plaagden met het huwelijk, dat noodzakelijk voorkwam. Hij moest tp geven, dat hij hun gedachten deel" w dat zijn verlangens geen ongeoor' ),e wensen meer waren. Maar dat Zuad^ eens geweest waren, wierp zijn sc. op wat thans geoorloofd was. W8t pi. stand en liefde ook beweren mochte voelde in dat huwelijk een schuld. Daardoor kwam het, dat de na® f van Christlen hem niet opvrolijkte-^e1,'. waren ogenblikken, dat zijn sornh^ pi en zijn hem zelfs ziekelijk voorkwam, hoopte, dat zij zou overgaan. dan kwam hij niet nader tot C-"r hoe zeer zijn hart hem ook trok. jiJ'' „c icci ---xjii nail „ei, uw Ll np '1/ De geringste toenadering hield hU gt®' lanier voor een soort verbintenis en de hij zich het huwelijk als beslis^. manier voor een soort verbintenis en dan voelde hij weer de druk schuldgevoel Hii verplaatste te daaraan naar een onbeatem komst dan voelde hij zijn toestan" lijk. Voor v uui de oude heer was een - ving als die van Paul en Christie g gi der kerkelijke inzegening een Rr all®e- gernis. Paul kon zonder _Lch!nr «- als haar man een beschermer der zijn van de vrouw en haar k' „tJ3; Zoals zijn gewoonte was vatte [,cv'. heer die overging samen in e ..jpü'm- Hij bepaalde de tiid De onvermi 0v' rouwtijd van een half jaar was 0 acht dagen zou de verloving drie later het huwelijk plaatsvinden. .(J (Wordi vei v sart>e$'

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1958 | | pagina 6