Nieuwe Franse Kamer zal het
traditionele centrum missen
Of kan De Gaulle politieke
blokvorming voorkomen
WYBERT
26 april 1959 verkiezingen
voor de Franse Senaat
S
m
KARDINALEN STEUNEN
BESCHULDIGDE PRIESTERS
Staatsgreep der Boliviaanse
ïalangisten opnieuw mislukt
n t w e r k
Wat is „rechts" en wat is „links"
finest
scotch
Traditioneel Soustelle
genuanceerd
HOELA HOEPEL ARNHEM
Verenigde Naties
Politieke commissie aanvaardde een
resolutie over mensenrechten
NOG EENMAAL DE EXPO
E1
Ontwikkelingen in Parijs
Gemeenteraadsverkiezingen voor moeder
land en Algerije op 8 en 15 maart
Dames in het Hogerhuis
H
ÉmSST
WÊÊM
President Heuss in
Londen
Na eerdere poging in tnei
Noodtoestand voor de hoofdstad La Paz
Mr. Schürmann: „Technische benadering"
ontwapeningsvraagstuk geen wondermiddel
Belgisch bioscoopbrand
proces
Kritiek van Spaatz
op Monty
Vermaak en Cultuur
WOENSDAG 22 OKTOBER 1958
PAGINA 7
A
X
BESMETTING
Gebruik regelmatig
Somber perspectief
Ongelukkig stelsel
Mollet: beste kansen
X,
7««rken.
STRANDING VAN DE
„ZEVEN PROVINCIëN" VOOR
MARINERAAD
WEER 9 AMERIKANEN OP
CUBA ONTVOERD
Na kritiek van Monty op
Eisenhower 1
PLAN VOOR ANNE
FRANK-DORP
(Van onze correspondent)
PARIJS, hedenmorgen.
üL"rSen zal generaal De Gaulle weer een belangrijke persconferentie houden.
6 Wordt met groot ongeduld tegemoet gezien. Men verwacht immers, dat
ki)tVi^remier duidelijke aanwijzingen zal geven omtrent hetgeen hij van de
de eerste van de Vijfde Republiek ver-
ty^Jhle Kamerverkiezingen
pussen is het reeds duidelijk geworden, dat bij die verkiezingen de strijd
fir,,,. ^al afspelen tussen twee polen, de communisten dan daargelaten. De ene
t|j# 's die van de socialistische party van de heer Guy Mollet. De andere
jj v*n de groep der onafhankeiyken van de heren Duchet en Pinay. Daar
in, houden er in de nieuwe Kamer een socialistische en een liberale macht
trover elkaar kunnen komen te staan. En dat is nu precies wat generaal
**a"lle njet wenst
de beoordeling van de politieke situ-
X j11106' men niet uit het oog verliezen,
Frankrijk de tegenstelling rec'nts-
'«M, haar wijsgerige opvatting geen zin
(ook al kan men dan in zeker op-
Jw van een rechter- en een linker-Ka-
'ijit ^Rt spreken). Als men de onafhanke-
W" en boeren „rechts" noemt, dan moet
W ^ol bedenken, dat de échte conserva-
0. 1-oaUIIJJ-hlniH
Inderdaad zijn nu al de onafhankelijkan
aan de rèchterzijde de grote kanshebbers.
Zij menen van extreem-rechts weinig te
vrezen te hebben. De poujadistische vloed
golf van januari 1956 (die er mede voor
verantwoordelijk was, dat het oude par
lement zo verdeeld en passief werd) zou,
zo denkt men, zich niet voortzetten. Voor
o- rechterzijde maar een uiterst klein
!e,ple mensen telt en dat het overgrote
^er onafhankelijken zich eigenlijk
hieer centrum-partij gevoelt.
tiet het algemeen trouwens willen élle
jw"?°eialistische en anti-communistische
Wjen centrum-groeperingen zijn. En nu
zelfs de groepen, die het gaullis-
iiCLVah de oude Kamer willen voortzetten,
jRs centrum aangediend. Niet geheel
Xiiv overigens, want men kan in dit
itiT^me duidelijk een réchter en een
tr flank onderscheiden.
b
tl,:61 nu uit de geschiedenis van de Derde
rt(l 'iek opgediepte districten-kiesstelsel
Ha ^stemmingen, voert echter zeer
L,[ s°hijnlUk tot een resultaat, dat weinig
tin 't de traditionele genuanceerde poli-
>H| a Verdeling van het land. De herstem-
Hhïen We nodig zjjn ingeval geen der
t(.®'daten meer dan 50 procent gehaald
lik, lelden er immers toe, dat naar coa-
Vs gezocht moet worden rond de kandi-
der beste kanshebbers: socialisten
HU" onafhankeiyken. Noodwending gevolg
CrVan is een geforceerde tegenstelling
l)(,en links en rechts. De grote vraag van
tai .Cauties persconferentie is nu, of hy
k 'achten in die situatie een wyziging te
sni
OVERAL DREIGT
de onnutte stemmen uit deze hoek houden
de onafhankelijken zich bij de herstem
mingen zeker aanbevolen. Maar ook naar
de andere kant houden zij de samenwer
king open. Aan die kant bevinden zich
voornamelijk de eigenlijke gaullisten. Hun
leider, Soustelle, hoopt natuurlijk het
zelfstandig aan te kunnen. Hij wil een
centrum blijven. Maar in de districten,
waarin de gaullisten bij de eerste stem
ming niet geprononceerd naar voren ko
men, zullen zij er ongetwijfeld beter aan
doen bij de herstemmingen steun te ver
lenen aan de groep-Pleven, aan de afge
scheiden radicalen en vooral aan de on
afhankelijken.
Het is nu nog niet goed mogeiyk te
zeggen, in hoeverre er in het parlement
een centrum van zelfstandige en poli
tieke kleur uit de bus zal komen. Sou
stelle zal evenwel zeker niet voldoende
profiteren van de algemene sympathie
voor De Gaulle. Deze heeft het, zoals
men zich zal herinneren, de beweging
onmogeiyk gemaakt zich op zyn naam
te beroepen.
Voor de M.R.P. ziet het er slecht uit,
tenzy de heer Bidault kan bereiken, dat in
die districten, waar de M.R.P.-kandidaat
er na de eerste stemming nog goed van
afgekomen is, deze voor de herstemming
voldoende steun zal krygen van gaullisten
en onafhankeiyken. in ruil mogciyk voor
M.R.P.-steun in andere districten. Meer
dan enige andere party zal de M.R.P. ech
ter op eigen wieken moeten dryven. Reeds
nu biykt, dat het zoeken van hulp zéér
moeiiyk is, temeer omdat de M.R.P. in
wezen nog altyd liever naar de socialisten
dan naar rechts ziet. Maar de tyd, dat de
M.R.P. hoopte op een „derde macht", die
zy tezamen met de socialisten zou moeten
vormen, is definitief voorby, sinds de so
cialisten duideiyk hebben gemaakt, dat
i zij zelfstandig willen biyven.
BtttbMh m
De Franse regering heeft gistermiddag besloten, dat op 26 april 1959
verkiezingen voor een nieuwe Senaat zullen worden gehouden. Voor 8 en
15 maart 1959 zijn gemeenteraadsverkiezingen in Frankrijk en Algerië
vastgesteld.
De nieuwe Senaat van Frankrijk zal ruim 300 leden tellen: 255 voor
Frankrijk zelf, 31 voor Algerije (van wie 22 Mohammedanen), 2 voor de
Sahara, 6 voor de overzeese departementen Martinique, Guadeloupe, Frans
Guyana en Reunion, en 7 als vertegenwoordigers van de Fransen in het
buitenland. Deze cijfers zijn voorlopig, in afwachting van de vorm van
associatie die de lialf-onafhankelijke overzeese gebieden met Frankrijk
zullen aangaan.
IMP. OUD HAARLEM HOFLEVERANCIER
Het Britse Hogerhuis is gistermiddag
getuige geweest van de plechtige intrede
van de vrouwen, die krachtens een bepaal
de wet lid van dit eerbiedwaardige college
zyn geworden.
Lady Wooton of Abinger. hoogleraar
in de politieke economie, weigerde de eed
van trouw aan de koningin af te leg
gen. Daar zij atheïste is, gaf zij de voor
keur aan de belofte.
Heeds verschillende malen is de formu
le voor deze belofte gebruikt in het La
gerhuis. Zij was echter ongebruikelijk in
het Hogerhuis.
Lady Wooton heeft kortgeleden de ti
tel van barones gekregen. Dit was nodig
omdat zij anders geen lid van het Ho
gerhuis kon worden. (Een lid van het
Hogerhuis moet van adel zijn).
In het geheel namen gisteren 14 nieuwe
leden in het Hogerhuis zitting: 10 mannen
en 4 vrouwen.
Sen.
we met dit ongelukkige districten-
'iMSstelsel zitten (waarvan o.m. de M.R.P.
■h'grote slachtoffer gaat worden is het
tl," na te gaan, hoe de verhoudingen zijn
|wSen de verschillende partijen, die in het
'Ueke kleurengamma naast elkaar lig—
tuj De kleine partijen, die per district niet
kieke kleurengamma naast elkaar lig-
De kleine partijen, die per district niet
zelfstandige resultaten zullen komen,
,rden immers gedwongen zich in eoali- j
A rond de' groten ter rechter-en ter lin- j
z-ijde te kristalliseren. Opgemerkt dient
Worden, dat de communisten daarbij
kans zullen krijgen. Voor hen bieden
uX verkiezingen alleen in die districten
,tsPectief, waarin een „driehoeksopstel-
kX' kan worden verwezenlijkt er. de
k6e andere kanshebbende kandidaten el-
zullen verhinderen in de meerder-
v, te komen. Het kan dan n.l. zo mt-
len, dat bij de herstemmingen (als een
n Udl DIJ UC licion-ujiiii O t v J
Wv°udige meerderheid voldoende is) de
(communistische) hond net het been
rji wacht weet te slepen. Lukt het
een dergelijke driehoeksofcstelling te
aj38en, dan zullen de communisten over
ig linkse democratische kandidaten bij
ik herstemming steunen. Zgn. tegen de
^ar>4: i - Ji i Jftl nllo
Het kabinet heeft gisteren voorts be
sloten, dat de Senaat van de Franse
Gemeenschap die zal bestaan uit
leden van de Nationale Vergadering,
de Franse Senaat en de Wetgevende Ver
gaderingen in de overzeese gebieden
300 leden zal tellen.
Deze senaat zal het opperste orgaan van
de Franse wetgevende macht zijn en
alle Franse gebieden, wat ook hun vorm
van associatie met Frankrijk is, verte
genwoordigen. 185 van deze senatoren
zullen Frankrijk zelf, Algerije en de de
partementen overzee vertegenwoordigen,
West-Afrika zal 60 senatoren hebben,
Equatoriaal Afrika en Madagascar elk
20. Kleinere gebieden zullen door één se
nator zijn vertegenwoordigd.
Deze senaat van de gemeenschap zal
tweemaal per jaar vergaderen over eco
nomische financiële en douane-kwesties.
Voorts komt er nog een Uitvoerende
Raad, bestaande uit de president van
de Republiek en de premiers van de Sta
ten der gemeenschap, alsmede een
Hof van Arbitrage met zeven rechters,
gekozên door de president.
In de Franse staatscourant is gisteren
een decreet verschenen, waarbij de ter
ritoriale assemblée en Frans Somaliland
wordt ontbonden. In Somaliland zijn na
de volksstemming moeilijkheden ont
staan. Premier Mahmoed Harbi had een
campagne tegen de nieuwe Franse grond
wet gevoerd, doch de bevolking van So
maliland heeft zich in meerderheid vóór
De Hoela hoepel is thans na Amerika en Engeland ook in Arnhem, verkrijgbaar. De aanschaffingskosten zijn laag en men
beweert er slank bij te blijven.
President Heuss van West-Duitsland
heeft gisteren aangezeten aan een te zij
ner ere aangerichte lunch in de Guild
hall, het stadhuis van Londen. Men glim
lachte en enkelen wuifden het Westduit-
se staatshoofd toe bij het verlaten van
Buckingham Palace, Heuss nam zgn ho
ge hoed af ter beantwoording van die be
groeting. Het gezelschap reed in rijtui
gen door 't centrum van Londen met een
cavalerie-escorte. Over het algemeen ke
ken de mensen op straat zwqgend toe by
het passeren van de stoet. Hier en daar
klonk een vriendelijke uitroep en enkele
vrouwen en kinderen wuifden met zakdoe
ken.
Bij de Guildhall, het vijftiende-eeuwse
bestuurscentrum van de City, werd Heuss
met de traditionele plechtigheid door de
Lord Mayor, Sir Denis Truscott en dieris
echtgenote ontvangen. Het Duitse volks'
lied werd gespeeld en bij het binnentre
den van de gast weerklonk een trompet-
fanfare.
In antwoord op een welkomsttoespraak
zei Heuss: „Wij kunnen het verleden niet
ongedaan maken, maar het feit, dat ik
door de koningin ben uitgenodigd uw land
te bezoeken, na die tragische gebeurtenis
sen, en dat ik het voorrecht heb vandaag
uw gast te zijn in de City van Londen, is
naar mijn mening een teken van het ver
trouwen dat in de afgelopen jaren tussen
ons is hersteld".
[Xie, niettegenstaande het feit, dat alle
communistische linkse kandidaten
"'''Communistisch zullen blijven.
at de niet-communistische linkerzijde
Iji'ïaat ig de toestand aldus. De socia
al volgen voor het merendeel de oude,
(m r de heer Mollet geleide partij. De uit-
.A'eden minderheid onder leiding van
"'«1 Mayer gaat voorlopig samen met
geïsoleerde radicaal Mendès-France
,,q de volgelingen van Mitterand van de
'hocratische en sociale unie van het
(di door 't uittreden van de heer
Xj en c.s. ook al in tweeën is gesplitst)
de herstemmingen echter van hoe
Cllssende belang zullen die zijn vin-
C de Mollet-socialisten hun dissidente
8weders en de andere hier genoemden on-
Vvijfeld terug. Dan zal ook blijken, dat
Saullistische beweging haar centrum-
'•liw ter g°ed zal kunnen handhaven. De
'ihn gaullisten" zullen dan de volge-
tJ?en van Soustelle in'deze beweging (die
'"•lTi nwl!_nnmrnimiQt hpIPFl tf?
marxist en anti-communist heten te
alleen laten staan en de socialisten
de linkerzyde staan de socialisten er
H.'ctveR dus het beste voor. Men ver-
dat zy als sterkste partij uit de
Zullen komen. Wel heeft de heer Du-
lq.' namens de onafhankeiyken al ver-
dat hij van een ministerie-Mollet
W* Wil weten. Maar hy zal daaraan moe
tik, Keioven. als de onafhankeiyken er
Vp, 'n zullen stagen om hem heen een
Hh„°ende sterke coalitie te vormen ten-
Ce voldoende Kamerleden in het Palais
trb,
on te brengen.
(Van onze Parijse correspondent)
Terwyt de Franse pers voortgaat grote
aandacht te besteden aan de zaak van de
priesters, die vervolgd worden op het ver
moeden, dat ze hulp zouden hebben ver
leend aan de Algerqnse opstandelingen,
hebben thans de kardinalen Gerlier en
Liènart, evenals de overste van het se
minarie van de Mission de France in Pon-
tigny op krachtige wijze hun vertrouwen
in de betrokken priesters uitgesproken.
Het is van betekenis, dat dë Franse pers
bijna algemeen een brief van de in staat
van vervolging gestelde abbé Carteron aan
kardinaal Gerlier publiceert. Het is een
zeer ontroerend schrijven, dat omtrent de
intenties van genoemde priester geen twij
fel laat.
Ook het nieuwe communiqué van mgr.
Ancel komt nog eens uitdrukkelijk verkla
ren, dat de priesters volkomen op het ter
rein van morele en geestelijke hulpverle
ning zijn gebleven. De advocaat van a]->°e
Carteron heeft een verklaring gepubli
ceerd, volgens welke abbé Carteron geen
geldsommen van de terroristische actie
heeft beheerd en dat de ondersteuningen,
die hij aan behoeftigen gaf, verstrekt wer
den, onder uitdrukkelijk beding, dat zij
in generlei opzicht voor politieke actie
mochten worden aangewend.
Bij de onrust die door de terroristische
aanslagen in Frankrijk is gewekt, blijft
het mogelijk, dat overijver bij de opspo
ring indrukken heeft gewekt alsof bij een
contact met Algerijnen enkele geestelijken
op laakbare wijze te werk zouden zijn
gegaan. Alleen een onbevooroordeeld
onderzoek kan het uitwijzen.
f>
Xp"v'aansc oppositiepartijen hebben gis-
n" geprobeerd in La Paz de macht over
'V ebien, doch hun poging is mislukt.
Zji a°Urlcn drie mensen om het leven
SiC gekomen en verscheidenen zouden
V ?ncl zijn De regering heeft de nood-
G "A voor de hoofdstad afgekondigd.
'et. «en officiële bekendmaking is gis-
Vs,Qnd verklaard, dat de regering de
'Ij. and volledig meester is. In de hoofd-
alles rustig. De prefect van La
d'e aanvankelijk door de rebellen
h(,, Sevangen genomen, is vrij, aldus
Rt,tCommuniqué.
V "'adiostation van La Paz had eer-
fet, de dag bekendgemaakt, dat de
i »-\ 1 - -3 n TP «V
bi
Onder voorzitterschap van rar. L. van
Lookeren Campagne zal op maandag 10
november om half tien in het gebouw
van de Zeekrijgsraad te Den Haag een
openbare zitting van de Marineraad wor
den gehouden met betrekking tot het on
derzoek van het aan de grond lopen van
Hr. Ms, kruiser „De Zeven Provinciën"
in de havenmonding van Den Helder op
26 augustus jl.
omver geworpen regering van president
Gualberto Villarroel, zou gearresteerd
Zijnbit is de tweede misluke staats
greep van de Falangisten binnen een jaar.
Hun vorige poging deden zij in mei. De
partij, die voornamelijk gesteund wordt
door blanke en gemengde bevolkingsgroe
pen, is fel gekant tegen de liberale poli
tiek van de uidige nationale bevrijdings
beweging van president Hernando Sues
Zuazo.
De Boliviaanse minister van binnen
landse zaken, Guervara Arza, die on
langs waarschuwde, dat de Falangisten
zich met behulp van uit Brazilië ontvan
gen wapens op een staatsgreep voorbe
reidden. maakte gisteren bekend, dat de
actie van de rebellen om drie uur 's och-
-- r tends was begonnen. Gewapende groepen
•Ig/n«enen "te" bevrijden, doch die aan-i hadden openbare gebouwen en de huizen
van hoge functionarissen aangevallen.
waaronder dat van de minister van
defensie. Drie mannen wisten door de
dringen in de gevangenis. Zij werden,ge
vangen genomen,
leden waren van de rechtse Fa-
hadden een
'in: S|'sche partij. De rebellen
'e i.' gedaan om de gevangenis van
«0v'°0fdstad te bezetten en de politieke
De politieke commissie van de Algemene Vergadering van de Verenigde
Naties heeft gisteren een door 32 landen ingediende resolutie aangenomen,
waarin er bij alle landen op wordt aangedrongen hun verplichtingen
krachtens het handvest lol bevordering van de mensenrechten na te komen.
De resolutie werd aangenomen met 68 stemmen tegen vijf bij vier ont
houdingen,
In de resolutie wordt er in het bijzonder spijt en bezorgdheid over
uitgesproken, dat Zuid-Afrika in het verleden niet op dergelijke oproepen
heeft gereageerd.-
Nederland onthield zich van stemming met de Dominicaanse Republiek,
Finland en Spanje. Tegen stemden Groot-Brittannië, Portugal, Australië,
België en Frankrijk.
s X rias verijdeld.
?e straten van La Paz patrouilleer-
XlX''toreri militairen. Ook het regerings.
j Werd bewaakt. Gustavo Chacon,
°°rmalige minister in de in 1946
De Nederlandse permanente vertegen-
woordtgcr bij de Verenigde Naties, mr.
C. W. A, Schiirmann heeft gisteren by de
behandeling van het ontwapeningsvraag
stuk In de politieke commissie van de
Algemene Vergadering van de Verenigde
Naties gezegd; dat als gevolg van obstruc
tie en ontwykingen van de zyde van de
Sovjets al onze pogingen tot niet meer
geleid hebben dan woorden en beloften
en. misschien tot een beter begrip van
de standpunten van oost en west.
De ontwikkelingen sedertdien, met inbe.
grip van de aanstaande besprekingen over
toezicht op beëindiging van de kemproe
ven en waarborgen tegen' een^ verrras-
singsaanval, heeft de kwestie niet geheel
uit de impasse gebracht. Als op de twee
conferenties overeenstemming wordt be
reikt zal misschien het wantrouwen tus
sen de grote mogendheden minder wor
den, aldus mr. Schürmann.
Over de jongste ontwikkelingen, die
hebben geleid tot wat de „technische be
nadering" wordt genoemd, zei de heer
Schürmann, dat hoewel Nederland de ver
diensten ervan erkent, het die benade
ring niet zonder voorbehoud aanvaardt.
„Wy zien er geen wondermiddel voor
ontwapening in". Vorderingen op dit ter
rein zyn alleen van waarde, indien het
van nut is voor oplossing van het eigen-
lyke probleem van de ontwapening. Dit
probleem kan alleen door politieke onder
handelingen worden opgelost.
„Nederland, gelegen aan de kust van
West-Europa, moet zich wel voortdu
rend bewust zijn van de aanwezigheid
van de enorme gewapende macht van
de Sovjet-Unie. enkele honderden mij
len ten oosten van zijn grenzen", al
dus de he«r Schürmann. Volgens hem
vorrr~n de grote legers van de Sov
jets een bedreiging, die slechts in toom
Negen Belgen, onder wie twee vrou
wen, zijn gisteren voor een Luikse recht
bank tot voorwaardelijke gevangenisstraf
fen van een tot acht maanden veroor
deeid op beschuldiging van nalatigheid
Waardoor in april 1956 een bioscoopbrand
in het dorp Sciessin ontstond. Daarbij
kwamen 39 mensen door verbranding
om het leven, onder wie vele kinderen.
Het onderzoek wees uit. dat het ver-
warmingssysteem van de bioscoop de
fect was, dat er onvoldoende blusmate-
riaal was. en dat de ambtenaren, belast
met de controle op de brandweervoor
schriften, in gebreke waren gebleven.
De veroordeelden waren de vijf eige
naren van de bioscoop en vier ambtena
ren. Tezamen moeten zij bovendien een
half miljoen gulden aan de nabestaan,
den betalen Alle veroordeelden tekenden
hoger beroepa an.
kan worden gehouden door kernwapens
omdat West-Europa niet voldoende sol
daten heeft om op te kunnen tegen „die
ontelbare marcherende mannen" Wij
kunnen er niet mee insterhmen, dat de
kernbewapening v. h. toneel verdwijnt
tenzij de Leviathan van het Rode Le
ger ook wordt, beperkt tot een redelij
ker omvang. Het een doen zonder het
andere, zou ons onverdedigbaar maken
tegen een overweldigende numerieke
meerderheid een politiek die nooit
in het belang van een volk is geweest
Verder zei de heer Schürmann, dat re
gering en volk van Nederland oprecht
een spoedige en blijvende beëindiging van
de proeven met kernwapens wensen. Ver.
der wensen zij, dat de aanstaande confe
rentie te Genève haar eigen conclusie:
trekt uit het rapport van de wetenschap,
pelijke commissie van de Algemene Ver.
gadering over de gevolgen van atoomstra
ling.
Er kan geen sprake zijn van beëindi
ging zonder een stelsel van toezicht en
ook niet van voortzetting van de stop
zetting van de proeven als het toezicht
niet goed werkt, aldus de heer Schür
mann. Hij zei het wenselijk te vinden,
dat het toezicht zal worden uitgeoefend
in het kader van de Verenigde Naties,
maar het is beslist een vereiste, dat het
doelmatig is en blijft.
Wederzijds vertrouwen kan alleen groei
en, indien bij beëindiging van de proe
ven onder toezicht, op andere gebieden
van de ontwapening bevredigende vooruit
gang kan worden gemaakt.
De heer Schürmann zei voorts, dat ziin
vertegenwoordiging van oordeel is, dat de
bij de commissie door zeventien landen in
gediende resolutie, waarin wordt aange
drongen op stopzetting van de atoomproe-
ven tijdens de conferentie te Genève, op
een gepaste wijze de verwachtingen van
de Algemene Vergadering met betrekking
tot de aanstaande besprekingen jn Genève
tot uitdrukking wordt gebracht.
Nederland kan niet de door Rusland en
door India ingediende resoluties steunen,
omdat het van oordeel is. dat tot be
ëindiging van de kernproeven moet wor
den besloten bij een formele overeen
komst. Het sluiten van een dergelijke
overeenkomst is het doel van de confe
rentie te Genève, zo besloot' mr.Schtl.r-
i mann.
die grondwet uitgesproken. Om een einde
aan de moeilijkheden te maken heeft de
Franse regering besloten op 23 november
verkiezingen voor een nieuwe assemblée
in Somaliland te laten houden.
Op 23 november zullen, zoals reeds
eerder gemeld, in Frankrijk en Algerije
verkiezingen voor een nieuwe Nationale
Vergadering worden gehouden, met een
tweede stemmingsronde op 30 november.
Het ministerie van buitenlandse zaken
te Washington maakte gisteren bekend,
dat maandag negen employé's van de raf
finaderij van de „Texaco" te Santiago
de Cuba zijn verdwenen. Onder hen zijn
twee Amerikanen. Men vermoedt dat zij
in handen zijn van de rebellen van Fidel
Castro.
In juni hebben de rebellen 50 Ameri
kanen ontvoerd, doch later weer vrijge
laten.
Generaal Carl Spaatz, tijdens de oor
log bevelhebber van de Amerikaanse
strategische luchtmacht in Europa, heeft
gisteren in het Amerikaanse tijdschrift
Newsweek" kritiek geleverd op de ge
denkschriften van veldmaarschalk Mont
gomery, waarin deze o.m. verklaart,
dat president Eisenhower als opper
bevelhebber van de geallieerden tekort
geschoten is en de oorlog onnodig heeft
verlengd.
„Alle boeken van hoge militairen over
de tweede wereldoorlog vertonen uiter
aard de neiging om hun auteurs te recht
vaardigen". aldus Spaatz, doch „geen tot
op heden bevat zulk een walgelijke recht
vaardiging als dat van veldmaarschalk
Montgomery.
Montgomery beschouwde elke militai
re beslissing, die niet met zijn eigen aan
bevelingen overeenkwam als een fout,
aldus Spaatz.
Volgens „Newsweek" is president
Eisenhower, ondanks zijn gematigde reac
tie op Montgomerys publikatie. bijzon
der ontstemd.
De Belgische pater dominicaan George
Pire heeft op een bijeenkomst In Oslo
verklaard, dat hij plannen heeft voor de
bouw van nog twee „Europese dorpen"
voor vluchtelingen. Hij hoopte dat een
hiervan zou worden genoemd naar Anne
Frank, het Amsterdamse Joodse meis
je, wier dagboek zoveel opgang heeft ge
maakt. Op initiatief van de pater zijn
reeds vijf van deze Europese dorpen voor
vluchtelingen tot stand gekomen.
(Van onze Brusselse correspondent).
EN triomfantelijk succes" heeft
terécht minister-president Eys-
kens op het slotbanket in aanwe
zigheid van de koninklijke familie, ai
de commissarissen-generaal, héél het
corps diplomatique, de voorzitters der
gorte persorganen en de overigen der
zeshonderd invités, van de voorbije
Wereldten Instelling 1958 gezegd.
„Mij valt het moeilijk te geloven dat
de Wereldtentoonstelling zes maanden
na de openingsdag en na 42 miljoen
bezoekers te hebben ontvangen, haar
poorten heeft gesloten", schreef de
commissaris-generaal van de Verenigde
Staten aan de Belgische en de Buiten-
lancfee Pers.
Men is al begonnen met het opmaken
van de balans van deze grootse mani
festatie. Definitieve cijfers en feiten
zijn er begrijpelijkerwijze momenteel
nog niet. Het was allemaal zo weids,
zó véélomvattend, dat men zelfs nooit
met vollédige juistheid ólles zal kun
nen weergeven. Doch fragmentarisch
komen hier en daar al resultaten en ge
gevens naar voren. Wij resumeren er
enkele van.
Het Atomium ontving 1.800.000 beta
lende (60 fr. tot in de bovenste bol, 30
fr. voor de andere sferen) bezoekers.
Meer dan één miljoen personen hebben
gebruik gemaakt der pousse-pousses.
Er waren 200.000 betalende abonnees;
het volledig abonnement kostte 500 fr.
Aan de nagenoeg 450 "verse internatio
nale en andere congressen die in het
kader der Expo werden gehouden, na
men 250.000 congressisten uit alle de
len van de wereld deel. Er werden 1%
miljoen kosteloze entrées uitgedeeld.
De parkings werden door anderhalf
miljoen auto's, 40.000 autocars en 57.000
motorfietsen bezet. Wat daarnaast alle
maal in privé-garages of langs de we
gen werd geparkeerd, is niet te bena
deren.
Er werden Per dag gemiddeld van
uit de Expo 1820 telefoongesprekken ge
voerd; op de recorddag zelfc 2.300. Al
leen reeds in de maanden juni, juli en
augustus logeerden 700.000 personen
hier in de hotels, waaronder 281.000
Engelsen. In het ensemble der toeristen
die uit het buitenland kwamen maar
nog dezelfde dag naar hun land terug
keerden, stonden de Duitsers vooraan,
gevolgd door de Nederlanders. Logexpo
heeft aan 700.000 personen, meest Fran
sen en Duitsers, logies verschaft. De
Brusselse trams vervoerden naar en
van de Expo 29 miljoen passagiers; de
Buurtspoorwegen op die liinen noteer
den 6 miljoen reizigers r eer dan in de
gewone periodes.
Op 15 december moeten alle pavil
joens totaal ontruimd zijn en vanaf
uiterlijk 15 januari moeten de Belgen
die op de Heizelvlakte willen wande
len, daar, op een paar uitzonderingen
na, geen spoor van de Expo meer vin
den.
In het Paleis van de Pers werden op
de vijftig aan de tafels vastgeschroef
de! schrijfmachines met diverse toet
senborden, in 15 verschillende talen.
12.700 documenten voor de journalisten
getikt, die verder het vrij gebruik over
die machines hadden.
De afdeling moderne kunst zag een
half miljoen belangstellenden langs de
daar geëxposeerde beelden en schil-ie-
rijen defileren. Honderdduizenden zijn
in het Spaans paviljoen in bewondering
blijven staan voor een groo» schilderij
van Dali, met Christus, en St.-Jacobus
van Compostella op een vurig paard,
dat sis uit de apocalyps was ontsproten.
Anderhalf miljoen mensen hebben in
het Philipspaviljoen Le Corbusiers
Elektronische gedicht gehoord en gezien.
Commentaar van de één: „Absurd", en
van de ander: „Geniaal".
Men zal nooit weten hoevéél mensen
in de restaurants hebben gegeten. Voor-
in de dure was zo goed als nooit
plaats! Wij hebben eens In vijf buiten
landse restaurants vruchteloos gepoogd
een plaats te vinden. In het zesde had
den wy kans, na een uur bij de bar te
hebben gewacht, met de medenlichtig-
heid van een ons bekende mattre d'hotel
via de keukens een plaatsje aan een
tafel te bemachtigen; het was dan al
drie uur namiddag
Meer dan 2000 kinderen hepen op de
Expo verloren. Maar werden, natuur
lijk. weergevonden.
Hebben Nederlandse kwekers een
nieuwe t.ulp naar commissaris-generaal
baron Moens de Fernig Thans Graaf)
en een roos naar diens dame genoemd,
daar hebben hun GentSP collega's aan
een nieü'w'e variëteit chrysant dé naam
„Madame Moens" gegeven.
In het Amerikaans paviljoen werden
2 miljoen ijsjes verorberd, rn evenveel
„hamburgers", ten nadele van de hot
dogs, die het „maar" tot e. half mil-
joentje brachten. Mer slurpte er onge
veer één miljoen kopjes kiffie.
In èlle cafés, restaurants en derge
lijke bestaat in België <~en verbod van
alcohoiverbruik. Op de Expo was er
geen énkele instelling waar men «géén
sterke dranken kon bekomen!
Er zijn nog andere balansen en sta
tistieken dan louter van materiële aard
op te maken. Die namelijk van onder
meer modeshows en de ontelbare ar
tistieke manifestaties die men op de
Heize! heeft kunnen beleven.
Wij hebben hier vóór ons liggen een
onK zojuist door de Commissaris-Gene
raal van het paviljoen der Verenigde
Staten gezonden document over wat
in riat paviljoen zoal aan vermaak en
cultuur werd gepresteerd. Andere lan
den zouden eveneens met belangrijke
bglansen op dat gebied voor de dag
kunnen komen die dan meer speciaal
plaats hadden in het kader van hun
Nationale Dagen, die zeer talrijk waren
en soms „dagen" van een wéék waren!
Die Commissaris-Generaal schat het
aantal bezoekers van het paviljoen van
zijn land op 30 miljoen, die daar door
niet minder dan veertig glazen deuren
in en uit konden ga^n. De bioscoop
..speeldevoor 1.800.000 toeschouwers.
Het Brass Rail Restaurant voedde 2
miljoen hongerige bezoekers. Het mag-
nifieke theater, zó perfect dat't in heel
België zijns gelijke niet vindt het is
een crime dat het moet worden afge
broken! trok 175.000 betalende en
uitgenodigde toeschouwers. Ongevepr
1L miljoen folders over de Verenigde
Staten werden uitgedeeld. Plueminus
200.000 bezoekers brachten hun „stem"
uit via moderne machines die bij de
Amerikaanse verkiezingen worden ge
bruikt. Twee en een half miljoen kij
kers volgden het optreden in het pa
viljoen op de Esplanade en op de Grote
Markt van Brussel van groepen voor
massayermaak: „Special Events"
waarbij onder meer militaire kapellen,
universitaire en andere muziek- en
zangverenigingen. Square dancers, cow
boys en Indianen.
Modeshows in het paviljoen gaven
eveneens aanleiding tot het opmaken
van statistieken. Negen mannequins
toonden ieder vijf kieren Per uur, ge
durende acht uren per dag en zes da
gen oer week. Iedere mannequin legde
daarbij minstens drte kilometer per dag
af. De groep der negen mannequins
heeft in het gehee' gemarcheerd over
een afstand van ruim vijfduizend kilo
meter. of de afstand van Brussel naar
Athene en terug. En dat op schoentjes
met hoge hakken!
De voorstellingen met echt kunstka
rakter waren eveneens zéér talrijk: niet
minder dan zeven beroemde orkesten
traden voor de States op. waaronder
het Philadelphia Orchestre, met Van
Cliburn als solist. Er was populaire
muziek, met o.m. Benny Goodman en
Sidney Bechet. Een grote i.isrevue mu
zikale comedies, zoals ..Carousel" en
..Wonderful town"; toneelstukken, ka
mermuziek. drie beroemde Amerikaan
se balletgroepen; opera's, met ..Susan
nah" en ..Maria Golovin": zeven Ame
rikaanse koorgezelschappen; recitals
met Menuhin. Iturbi. Leon Fleischer.
Ber! Senofisky e.a.; zangrecitals, waarop
onder andere Leontyne Price. Blanche
Thebom en Harry Belafonte zich lie
ten horen; filmvoorstellingen bij de
vleet.
Alle talen heeft men op de Expo ho
ren spreken. In dat anoniem door elkaar
wemelen van miljoenen mensen van
overal van alle rassen en van élie op
vattingen lag iets broederlijks. En zij
die gekomen waren om te zien en te
horen gingen tevreden terug. Zij wer
den niet in hun verwachtingen bedro
gen. Misschien waren zij onverschillig
ten opzichte van België als zij de bodem
van dit land betraden maar zij verlie
ten het als vrienden. Wat voor dit 'and
van ontzaglijke morele betekenis is.
De Amerikaanse Commissaris Gene
raal vatte die toenadering als volgt
samen: ..Als ik en mijn medewerkers
straks België zullen verlaten, zullen wij
gevoelens van dankbaarheid en bewon
dering voor het Belgische volk mede-
nemen. niet alleen voor de vele indi
viduele uitingen van vriendschap legens
ons, maar ook voor het schitterend
werk dat zijn bekroning vond in het
bijeenbrengen van zovéél mensen van
verschillende landen!''
