s
'ïi;
Met het incident-arts Galeazzi
niets nieuws onder de zon
KAB. IN VUUR EN VLAM
Ni"
<»vl
doorzichtigheid blijft geboden
lA
e1
Lucifersverkoop
voor onderwijs
in Zuid-Afrika
i' /^Ül^:
'M
beierende storm
klokken
STOKJE STEKEN
VOOR
SCHOLEN SLUITING
;?r=—s
ZATERDAG 25 OKTOBER 1958
PAGINA 3
*V'
fi'
hi
■aU
U'
jL't schandaal rond Galeazzi Lizi, de man die
0 jaar Paus Pius XII als lijfarts heeft ver-
z°rgd, heeft vele tongen, pennen en gedacli-
tf?n in beroering gebracht. Zonder over deze
?aak een uitspraak te geven, is het toch
(llenstig te bedenken, dat een schandaal rond
een Paus, als zodanig, verre van nieuw is. De
'hngeving en de vorm mag verschillen in
let onderhavige geval gaat het meer om een
8cbromelijk tekort aan eerbiediging van de
Persoon dan om een belediging van liet
aussehap de fantasie van „bet volk'"'
^°i'dt steeds weer gevoed met opmerkelijke,
al of niet in de juiste proporties, opgediende
geschiedenissen.
'Rond het leven en sterven van iedere Paus
rijzen verhalen en/of schandalen. Ook rond
de Pauskeuzen waren geruchten bijvoor
beeld over de uitslagen van de stemmingen,
die toch geheim moeten blijven. Zonder de
grens tussen waarheid, fantasie en sensatie
scherp te trekken, kan het nut hebben, der
gelijke verhalen weer eens in de herinnering
terug te roepen, om er de betrekkelijkheid
van vast te stellen.
PA US LEO XIII
^v®tizo is het trouwens met de verheerlijkingen rond een overleden
aUs. Zonder ook maar iets af te dingen aan de enorme verdiensten
Vatl Paus Pius XII, die gedurende de laatste weken in extenso zijn
^eschetst, moet men voorzichtig zijn met de kwalificatie: „Grootste
ails van de geschiedenis", zowel ten opzichte van de pas overledene
Van Zijn voorgangers. Iedere Paus heeft de middelen, die bij zijn
Passen. Wellicht moet de reis van Petrus naar Rome als een grotere
^dienste gezien worden dan de hulp, die Paus Pius XII aan de in
citers van Rome verleende, na een bombardement.
°§maals: Pius XII is een groot man geweest en op Zijn verdiensten
'Hen wij niets afdingen. Pas na verloop van tijd echter, als alle
^°tie van het moment is weggeëbd, zal een juist oordeel te vormen
Het ziet er vooralsnog naar uit, dat dit oordeel zeer in het voor-
van deze Heilige Paus zal uitvallen.
Pius XI aan Zijn bureau, waarop,
naar word-t verteld, zich altijd een
exemplaar bevond van „Promessi
Sposi(De verloofden) van de
schrijver Manzont, die hij zeer be
wonderde. Zelfs heeft hij gezegden
van deze schrijver in encyclieken
geciteerd
W$MyMw
MWdtenfrXk*-
0\,
tfSp
I"
a>
J aji
13 s
e „li'
[ootv
ai#
f
S»''/
J
rl
i"
«vff.
Waarheid, fantasie en sensatie
Een fresco verhaalt van de wonder
bare redding van deze Paus, die na 'n
bezoek aan catacomben ruim honderd
studenten ontving in een zaal bij de
kerk van de H.Agnes. Op een gegeven
moment zakte de vloer onder de ruim
120 aanwezigen weg en allen vielen in
de ruim zeven meter lager gelegen
vloer van de kamer eronder. De troon,
waarop de Paus gezeten was kantelde
in de val als een beschuttende tent
over hem heen, zodat hij geheel onge
deerd vanonder het vallende puin te
voorschijn kwam. Door velen wordt dit
gezien als een wonder, door de tussen
komst van de H.Agnes verkregen.
Hoewel dus de politiek niet als een
specifiek aspect van het pontificaat
van Pius IX beschouwd mag worden,
heeft het schandaal, dat bij de over
brenging van zijn stoffelijk overschot
in de nacht van 13 juli 1881 plaats had,
zijn oorzaak in de politieke strijd. De
stoet werd aangevallen door een woes
te bende, die onder het geroep van:
„Weg met hem, in de rivier met hem"
een deel van de begeleidende vereni
gingen van de stoet afsneed. Het is een
verschrikkelijke chaos geworden. Er
werd met stenen gegooid en gevochten
en zelfs is deze kwestie in de Senaat
geweest.
Pius IX wilde niet dat voor hem een
grafmonument werd opgericht. Slechts
een ruw stenen boog met daarop in het
Latijn: „Het gebeente en de as van
Paus Pius IX" geeft zijn laatste rust
plaats aan. Later is de crypte door ge
lovigen van de hele wereld versierd.
Al met al is er een meer dan frap
pante gelijkenis tussen dit en het laat
ste pontificaat. Het vermoeden bestaat
trouwens, dat Pius XII bij het kiezen
van deze naam, niet alleen aan zijn
directe voorgangers heeft gedacht,
maar ook aan Pius IX.
Toen het leven van Paus Leo XIII ten
einde scheen te lopen gingen er stemmen
op, om het consult van een medische
beroemdheid in te roepen. Eensdeels
meende men, dat de behandelende art
sen vergissingen gemaakt hadden toen
deze gedachte meer veld won, waren
ook de voorstanders van de artsen voor
hulp van een grote figuur, omdat zij
ervan overtuigd waren, dat deze de be
handelende artsen tegenover de „amko-
makers" in het gelijk zou stellen. Pro
fessor Rossoni wordt dan aangezocht
en door beide partijen aanvaard.
Tijdens de ziekte van deze Paus ont
stond ook de noodzaak tot benoeming
een kardinaal tot secretaris van het
consistorie, die tevens secretaris van
het conclaaf zou zijn. Het bij de Paus
aandringen op deze benoeming zou ge
lijk staan met hem te vertellen, dat het
einde naderde. Uiteindelijk werd het
verzoek toch omzichtig gedaan en zo
als verwacht werd mgr. Volpini be
noemd. Deze kwam echter binnen en
kele dagen te sterven. Men heeft de
Paus niet meer over deze dood ge
sproken, zodat het H. College, toen de
pauselijke Stoel vacant was, een nieu
we secretaris van het consistorie en
van het conclaaf benoemde. Het werd
mgr. Merry del Val.
De reeds meer genoemde profetie van
Malachias, over de juistheid waarvan
alle voorbehoud gemaakt dient te wor-
tfu6°ds rond de eerste Paus, de H.Pe-
hij s,ls de bekende legende gerezen, dat
dis„ °°r de Goddelijke vraag „Quo Va-
V<j°p zijn plaats in Rome gewezen
maar ineens 900 jaar verder te
en in een schandaal te belanden,
h o e Kerk weinig goed heeft gedaan:
kar tiende eeuw, toen het rijk van
Vs 1 de Grote uiteengevallen was,
paus, zonder enige bescher-
8eIba 0ver§eleverd aan een stel onhan-
ted. n edelen> die Rome overheers-
Ve„e meest invloedrijken hiervan
/n, de vrouwen Theodora en Maro-
K^er en dochter) en de laatste
"aar Paus Johannes X dusdanig in
Zetter.rnacht, dat zij hem gevangen kon
"2or jaarna hij spoedig onder haar
Vad ÏVrn bezweek. Een onwettige zoon
leiïiaaif:rozia werd door haar tot Paus
v' en droeg de naam Johannes
k|Wer<* °P§evolgd door Johannes
nzoon van Marozia. Zoals be-
l^es, dit een van de dieptepunten in
sdon, en 'n Seschiedenis van het
de verhalen, die rond de bouw
'beiijp 'bt.-Pieter de ronde doen ver-
t®'0 te Wfi slecllts, dat toen Michelan-
ri annN'°he de benoeming tot archi-
hij m, °P °-a- de voorwaarde,
°cht Vol§ens eigen inzicht het werk
m>tQnHUityoeren' er heel wat protest
'®s m toen de meester beval, dat
af °est worden afgebroken, wat in
fHi wtiH n 30 -iaar was 0Pgebouwd.
K Plan terug naar het oorspronkelij-
maa Van Bramante, maar dat werd
WeJ Piet aanvaard en in een van
*ah ]yj. Plaatsen werd een werkbaas
°ord lcbelangelo met een mes ver
baan
bij weer enige eeuwen over,
lver irf611 Peus te belanden, die al
dig1' °nze gezichtskring ligt: Plus
ln 1846 gekozen, op 7 februari
1877 stief. Zoals blijkt, toch ook wel
een langdurig pontificaat, dat beheerst
werd door de strijd om de Kerkelijke
staat, welke strijd door de Paus ge
staakt werd, toen de troepen van Gari
baldi in 1870 een bres in de muur van
Rome schoten bij de Porta Pia.
Zij die deze Paus getracht hebben te
beoordelen en die daarbij zijn houding
t.o.v. het Risorgimento de boventoon
deden voeren, hebben een verkeerde
maatstaf aangelegd. Verhaald wordt,
hoe deze Paus, hoewel enige daden uit
het begin van zijn pontificaat anders
doen verwachten, niet voor de politiek
in de wieg was gelegd. Zijn politieke
daden kwamen voort uit protest tegen
het verlies van het wereldlijk gezag,
dat hij, naar hem was opgedragen, no
lens volens moest beschermen. Verder
dan protesten is hij echter niet gegaan;
de hierboven aangehaalde strijd bij de
muren van Rome heeft niet langer dan
een paar uur geduurd. Na zijn terug
keer in Rome in 1850 heeft hij de po
litiek overgelaten aan kardinaal An-
tonelli. „Hij gaf zich geheel aan zijn
hoogste ambt van Hoofd dêr Kerk en
daarin muntte hij buitengewoon uit",
aldus een gezaghebbend schrijver die
deze kwestie behandelt. Wij hebben,de
ze uitspraak aangehaald om de over
eenkomst in dezen met de pas gestor
ven Paus. Er is meer overeenkomst,
waar van hem geschreven wordt: „Hij
voerde de zegenbrengende katholieke
beweging in de gehele wereld tot een
buitengewone hoogte op, omdat de va
derlijkheid van zijn Pausschap in hem
tot warme gloed en blijheid was gewor
den. Bovendien waren zijn daden van
dien aard, dat hij niet alleen door alle
gelovigen oprecht bemind werd, maar
dat men ook zeker kon zijn, dat als de
mensen, die hem haatten, met hem te
doen kregen, zij aanstonds onder zijn
bekoring zouden komen".
Wat dit thuisfront, behalve bidden,
precies voor St.-Willibrord gedaan
heeft, vermeldt de geschiedenis niet
Dat is ook niet nodig, want de K.A.B.
is zelf mans genoeg, om iets te vin
den, om op een aantrekkelijke wijze
aan de benodigde gelden te komen.
Is het wonder, dat haar zorg, via
pater Jansen meer speciaal uitgaat
naar de Zuid-Afrikaanse jeugd?
Uiteraard heeft die het meest van de
wantoestand in het onderwijs te lij
den en bovendien is het altijd aan
trekkelijk, om kinderen gelukkig te
maken.
„Een liggie op een zwart gesiggie"
is dan ook het motto, waaronder de
actie in de bisdommen Haarlem en
Rotterdam gevoerd gaat worden
en de actie is aan de slagzin aange
past.
den duidt Leo XIII aan als „Licht van
de Hemel". Inderdaad is hij meer le
raar dan diplomaat. Van hem wordt
verteld, dat hij de keuze niet verwacht,
voorzien of zelfs maar gehoopt had.
Toen er ook maar iets in die richting
wees, heeft hij niet anders gedaan dan
gebeden, opdat de keuze hem mocht
voorbijgaan. Hij had dan ook, naar
men toen zei, zijn papieren e.d. noch
uitgezocht, noch verzegeld en zelfs
gaat het praatje, dat hij na zijn verkie
zing heimelijk het Vaticaan verlaten
heeft, om orde op zijn zaken te stellen.
De laatste ziekte van deze Paus heeft
van 8-20 juli geduurd. Intussen deed
het gerucht de ronde, als zou er een
wonderbare genezing hebben plaatsge
had. Ook rond zijn dood waren vele
mensen in beroering en in gespannen
afwachting van berichten .Groot was
ook de emotie, toen uiteindelijk vrees
verkeerde in zekerheid en men wist,
dat Leo XIII was heengegaan.
Van Pius X zegt men, dat hij er vast
van overtuigd was, niet tot Paus geko
zen te worden. Anderen menen, dat de
voorspelling, die een nogal zonderlin
ge Jezuïetenbroeder hem eens in Man
tua gedaan had: ,,U wordt kardinaal,
daarna patriarch van Veneti ëen ten
slotte Paus", hem wel degelijk veront
rustte, alhoewel hij een retourtje Ve
netiëRome had genomen. Reeds
eerder had hij tot vrienden gezegd voor
de nieuwe Paus te bidden, opdat de uit
verkorene geen zwaar kruis te dragen
kreeg. Dat het in ieder geval een kruis
was, daarvan was hij overtuigd .Men
zegt van hem, d'ait hij altijd zeer luid
sprak, hetgeen voort zou komen uit
een zeer pessimistische kijk op de toe
komst van de Kerk en 't gevoel, dat hij
niet verstaan werd. Hij kon soms bars
optreden en zelfs zei men: „Als Pius
X een bediende roept, schiet hij een
pistool af".
Aan kardinaal Sarti was gedurende
het conclaaf, dat aan zijn verkiezing
voorafging, een appartement toegewe
zen op de bovenste verdieping. Toen
hij tot Paus gekozen was, wenste hij
deze appartementen niet te verlaten.
„De woning beneden", zei hij, „kan
veel mooier zijn ingericht; ik heb ech
ter geen luxe appartementen nodig. Ik
ben maar een gewone plattelandspas
toor. Bovendien bedank ik er voor,
daar beneden tegen kale muren en gro
te glasvensters aan te kijken. Van
hier zie ik geheel Rome voor mij lig
gen". En bij een andere gelegenheid:
„Ik ben arm geboren, heb arm ge
leefd en hoop arm te kunnen sterven".
De appartementen, die voorheen voor
de Paus bestemd waren, werden nu aan
de staatssecretaris toebedeeld en ook
Eugenio Pacelli heeft er verbleven
toen hij staatssecretaris was.
Benedictus XV was er van overtuigd
niet lang te zullen leven, hoewel hij
zelf beweerde nooit meer dan 2Vs lire
aan medicijnen uitgegeven te hebben
en hoewel hij buitengewoon werkzaam
was. Merkwaardig is dan ook, dat de
ze overtuiging het veld ruimde, toen
de ziekte hem trof, die uiteindelijk
dodelijk zou zijn. Hoewel hem de laat
ste H. Sacramenten werden toegediend
was hij zich niet bewust, dat hij spoe
dig zou sterven, al schakelde hij de
mogelijkheid niet uit. Slechts eenmaal,
naar verteld wordt, toonde hij zich on
gerust, toen de zuurstof, die men hem
toediende, dreigde op te raken.
Benedictus XV was zeer klein van
stuk. Toen hij tot Paus gekozen was,
was zelfs de kleinste witte toog, die
men tijdens het conclaaf in voorraad
had, nog te groot, zodat de kleerma
ker de eerste burger was, die tot hem
toegelaten werd. De eerste officiële
ontvangsten, die plaats moesten heb
ben, werden door hem gedaan in een
toog, die door spelden op maat ge
bracht was.
Over de keuze van kardinaal Delia
Chiesa was iedereen zeer verbaasd.
Hij was nog maar pas kardinaal en
Nicolaas V was de laatste kardinaal
in die omstandigheid, die tot Paus ge
kozen was. Dit was in de helft van de
vijftiende eeuw.
Na de verkiezing verklaarde een
mgr., louter bij wijze van woordspe
ling, dat Dante de keuze reeds voor
speld had, waar hij in het laatste boek
der „Divina Comedia" Beatrice laat
zeggen: „II Pastor Delia Chiesa che vi
guida", d.w.2. „Ge hebt de Herder dei-
Kerk tot gids".
Het geboortehuis van Paus Pius X.
Eén was er, zo wil de historie, die bij
voorbaat van zijn uitverkiezing op de
hoogte was: een dame, die hem zeer
bewonderde en die na zijn uitverkie
zing telegrafisch uiting gaf aan haar
gevoelens: „Zeer gelukkig verkiezing
van „mijn" kardinaal". Het mijn is
door ons tussen aanhalingstekens ge
plaatst.
Het koninklijk bezoek van de Belgi
sche koning het zou voor het eerst
zijn sinds 1870 dat een katholieke soe
verein het Vaticaan zou bezoeken
moest wegens een lichte ongesteldheid
van de Paus worden uitgesteld. Deze
lichte ongesteldheid was het begin van j
het einde.
Iemand, die Pius X en Benedictus XV
van dichtbij heeft meegemaakt en die
voor Benedictus XV kennelijk meer
sympathie gevoelt, vindt het wat voor
barig, dat als Pius X nauwelijks is ge
storven, reeds door het volk over hei
ligverklaring wordt gesproken. Voor
bet volk is een intuïtie voldoende en
het graf van Pius X wordt met bloe
men overladen; het graf van Benedic
tus XV, dat er vlak naast ligt, blijft
leeg en, aldus die tijdgenoot, „het volk,
dat om gunsten smeekt, is altijd talrij
ker en vuriger dan dat hetwelk zich
iets zou moeten herinneren en daar
dan dankbaar voor zijn".
Overigen^ is zelfs hij, die zo na bij
deze Pausen heeft gewerkt, van de
voorbarigheid van zijn oordeel over
tuigd en spreekt hij de hoop uit, dat het
canonisatie-proces voor Pius X spoedig
zal beginnen.
Ook na de dood van Pius IX werd
spoedig over heiligverklaring gespro
ken. De volksmond wordt niet altijd in
het gelijk gesteld. Dit dient men wel
te bedenken bij alle verhalen, sugges
ties en gedachten, die thans de ronde
doen.
AD. INT.
Dat moet morgen een zondag wor
den van laaiende geestdrift. Morgen
is het immers Koningsdag. Eri als we
daaraan niet meer enthousiast mee
doen, moet ons geloof toch wel hfel
erg zijn verzwakt. Morgen moeten
we uit de kalmte van de gewone
zondagse sleurpraktqk. Morgen vie
ren we Christus' Koningschap over
gans de wereld. Doch hoeveel mil
joenen kennen Hem nog steeds niet,
hoeveel miljoenen haten Hem zelfs.
En wij? Wat doen wjj? Hoeveel of
fers brengen wjj voor de uitbreiding
van Zjjn rijk?
Zijn wij met St.-Paulus in het
„Epistel" zelfs wel dankbaar, dat wjj
waardig werden gemaakt deel te
hebben aan de erfenis der heiligen
in het licht (het geloof), dat wi) uit
de duisternis zijn getrokken en over
gebracht naar het koninkrijk van de
Zoon Zijner liefde? We doen tegen
over die voorrechten vaak zo stun
telig, zo armzalig, zo onverschillig
zelfs.
We verslinden de berichten over
winnaars van een puzzel of een voet
balpool, doch over de om niet ge
schonken schat van het geloof maken
we ons weinig verheugd. En met
zulke slappe individuen moet de
Heer dan Zijn hemel vullen en aan
hen een gelukkige eeuwigheid offre
ren? Terwijl men toch dient te we
ten, dat lauwheid één van de groot
ste gruwelen in Zijn oog is! We blij
ven van mening, dat bij de eindafre
kening velen, die altijd maar be
weerden „Ik deed toch geen groot
kwaad" vreemd zullen opkijken bij
het voorlezen van de lijst der tekort
komingen.
Al wie uit de waarheid is, luistert
naar Zijn stem. Aldus het Evangelie
van morgen.
Luisteren we volgens een eerlijk
geweten, dan ook de consequenties
aanvaarden. Derhalve de Koning
huldigen en meewerken aan de nood
zakelijke vervulling van Zijn wens,
dat alle volken zich aan Zijn aller
zoetste heerschappij ondersverpen,
zich met Hem verzoenen, opdat ge
lijk in de „Prefatie" wordt gezongen
een Kijk van waarheid en leven, een
Rijk van heiligmaking en genade,
een Rijk van gerechtigheid, liefde en
vrede aan de Vader kan worden aan
geboden. Maar dan moet er door ons
feller worden geleefd, harder worden
gewerkt voor de Koning der Eeuwen.
Hoor, juichend klinken onz'
stemmen
In feesttoon vol hoger gloed
Uw liefdezon blijv' schijnen
Haar glansen sterven niet.
Waar is de tijd van het:
In dichte drommen staat o Heer
Uw kruisleger bereid
Hakend naar de strijd.
Heil, Jesus onze Koning
U zsveren wij de eed
Te stormen na U, met het kruis in
de vuist
Tot daverend dreune onze zege
kreet.
De stormklok nu geluid
De zege is ons! Vooruit!
Aan u nu de daad. Morgen reeds.
toe niet gedaan. Thans staat er een
actie op de (brand) stapel, die op het
eerste gezicht in de richting wijst,
dat de K.A.B. haar zienswijze op dit
punt heeft gewijzigd.
Gelukkig blijkt dit bij nadere be
schouwing niet het geval. Zij gaat
slechts op originele wijze een bran
dend antwoord geven op een branden
de vraag. Een vraag, die zijn grond
vindt in de rassendiscriminatie en
meer bepaaldelijk gericht is op Zuid-
Afrika, waar scholen, die bij het op
nemen van leerlingen niet op de kleur
van hun huid letten, géén staatssub
sidie meer krijgen.
En natuurlijk zijn dat de Missie
scholen, van welke de leiding weet,
dat zielen geen kleur ras of nationa
liteit bezitten. Natuurlijk zijn er veel
en veel meer kwesties, die door de
discriminatie beïnvloed en benadeeld
worden. Het is onnodig hierover uit
voerig te sschrijven, daar dit dage
lijks in de kranten te lez'en is. Men
had op vele wijzen hulp kunnen bie
den, maar de K.A.B. heeft zich be
paald tot het onderwijs.
En dat is niet toevallig. Reeds op
de laatste bondsvergadering is de af
spraak gemaakt in de loop van het
jaar iets te gaan doen voor pater
Jansen, afkomstig uit Poeldijk, die be
last is met de leiding van het onder
wijs in Kroonstad en die volop deelt
in de moeilijkheden, die de intrek
king van de staatssubsidie tengevol
ge had.
De K.A.B. heeft zich en haar leden
tot thuisfront voor pater Jansen ge
promoveerd en zij heeft de maand
november gekozen om tot daden over
te gaan, omdat in die maand het pa-
tronaatsfeest gevierd wordt van St.-
Willibrord, de man, die het Chris
tendom naar onze landen bracht en
die ook een thuisfront achter zich had
in Engeland.
De K.A..B-leden gaan grote dozen
lucifers verkopen voor vijftig cent.
Grote huishouddozen, die onmisbaar
zijn naast het gasfornuis en onmis
baar naast uw aansteker.
Zo hoopt zij een lopend vuurtje
aan te maken, waarvan de gloed
straks in Zuid-Afrika te zien zal zijn.
Onder het motto: „En nu.de daad"
spreekt de Bonds-adviseur, rector
A. W. H. van den Heuvel de hoop uit,
dat er in waarheid een grandioze
daad mag worden gesteld.
niet alleen in het belang
van het werk van onze goede pa
ter in Zuid-Afrika, maar tevens
(en zeker niet op de laatste plaats)
hoop ik dat, in het belang van
onze katholieke arbeiders-bewe
ging, omdat daaruit misschien
zou kunnen blijken, hoeverre de
ze beweging bewust „katholiek"
is in de meest strikte zin van het
woord".
En met deze wordt het woord en
vooral de daad gelaten aan de licht
ontvlambaren. Aan ieder is het te be
wijzen, dat de lichtontvlambaren niet
slechts in de K.A.B. te vinden zijn.
Kopen mensen, allemaal!!! die lu
cifers! Wij zullen Lucifer met zijn
eigen wapenen te lijf gaan. Te vuur
en te zwaard.
De K.A.B. is niet gesticht om te
stoken. Zij mag dan misschien licht
ontvlambaren onder haar leden tel
len, zij mag haar idealen met vuur
verdedigen, zij mag de hoop koeste
ren, dat haar zienswijzen als vuur in
los stro om zich heen grijpen, zij mag
bezield zijn met een heilig vuur, in
concreto met vuur spelen doet zij niet.
Dat wil zeggen, dat heeft zij tot nu
