Duitse oorlogs-ridderkruisd ragers pronkten
met geroofde juwelen uit Nederland
W aarom zijn wij in het verkeer
vaak zo onfatsoenlijk?
.rWij gaan een reis om de
wereld maken in 80 dagen
I®
dwang
Vragen en antwoorden op 16e Wegverkeersdag
Prof. Langemeijer: „Steeds strenger
niet de juiste weg"
JAN EN JULIUS BOUMANS:
Gezinshygiëne-dag
Eik
snloof, zwaarden en briljanten
^emoires van Generaal Galland openen
weg naar schadeloosstelling
l
Kans van een op lien
Amsterdam
Maastrichtse broers zullen aarde
verkennen met een 150 cc-scooter
NIEUWS TREKT ALTIJD
IEDERE DAG
DE LOEP
De alarmklok
Analist
ZATERDAG 25 OKTOBER 1958
PAGINA 7
Ook bibliotheken
Om trots op te zijn
Geroofde briljanten
„Service"-functie
Vaste leverancier'
I
„Organisatie"-woede
S,>'
Cor Kleisterlec
(Van onze verkeersredacteur)
SCHEVEN1NGEN, vrijdag.
DE NEDERLANDER van 1958
heeft een kans van één op tien in
zijn leven betrokken te worden bij
een verkeersongeval. Een onpret
tig besef. Geen wonder, dat, er
steeds meer specialisten op de bar
ricade verschijnen om het ver-
keersmonster, dat per jaar even
ter snood,, te bestrijden. Deze spe
cialisten zijn noodzakelijk, want
het verkeer is een uitermate ge
compliceerd onderwerp geworden,
dat juridische, pedagogische, tech
nische en morele problemen omvat.
Wij moeten het verkeersmonster
nuchter en deskundig onder de
loep kunnen nemen. Dat dit van
daag, op de zestiende verkeersdag
van de Koninklijke Nederlandse
Automobiel Club in het Scjneve-
ningse Kurhaus onder bijzondere
grote belangstelling en op leerza
me wijze geschiedde, is een winst
punt. Een staf van deskundigen
lichtte de problemen toe: het her
kennen van de vijand is nu een
maal een noodzakelijke wetenschap
voor ieder, die de strijd wil aan
binden.
Isolement
Gedragsteelmiek
IRMGARD SEEFRIED
Liederenavond in
In tachtig dugen
Griezels
Reisplan
Avonturen
Eerste nationale
DE KAMER is ongerust over de
hoge rijksuitgaven; de stijging
blijft voortduren.
Nu, daarin staan bedoeldeuit
gaven niet alleen. De huisvrouwen
klagen steen en been over de kos
ten van het levensonderhoud. Mede
met hen „jammeren" de vrijgezel
len i.e. over de hoge belastingen.
Maar de Bisschop van Rotter
dam zit helemaal wat men noemt
„omhoog", omdat de kosten voor
de kerkenbouw zo enorm hoog
zijn
Wanneer men van de cijfers der
rijksbegrotingen uit de stukken
van de Kamer kennis neemt en
men leest over de kosten van de
kerkenbouw in ons bisdom, dan
duizelt het een gewoon mens van
de nullen. En nu mag een nul niets
zijn, achter een ander getal maakt
zij dat steeds groter, ja fabelachtig
hoog
Wij willen ongetwijfeld mede-
voelen met minister Hofstra, die
moet zorgen, dat er steeds wat te
halen is uit de schatkist. Doch o.i.
moet de positie van mgr. Jansen
veel ongunstiger geacht worden.
De beheerder van 's rijks financiën
kan tenslotte dwingend de burgers
verplichten te betalen, ofschoon
daarvoor heel weinig animo is. De
Kamerleden wensen èn minder uit
gaven èn minder belastingen maar
ook meer voorzieningen. Hoe dat
voor elkaar te boksen is, ivaar alles
toch geld kost, is ons niet geheel
duidelijk.
Docli dan mgr. Jansen! Hij kan
alleen vragen en dan afwachten,
hoe de gelovigen zullen reageren.
Er werd en wordt door de dio-
cesanen ongetwijfeld veel gegeven.
Echter genoeg?
Wij achten ons niet bevoegd om
hierop te antwoorden, ofschoon wij
ervan overtuigd zijn, dat door
velen en vooral de jongeren meer
geofferd kan worden, zelfs zonder
dat dit offer een werkelijk offer
wordt.
Maar als het bisdom Rotterdam
bekend maakt, dat voortzetting van
het kerkenbouwprogramma 1959
onmogelijk is, dan wordt o.i. een
dusdanige noodtoestand blootge
legd, dat het de diocesanen duide
lijk moet zijn, dat de harde feiten
nog grotere geldelijke offers vra
gen, Immens bijzondere noden
eisen bijzondere voorzieningen
h (Van onze Amsterdamse redactie)
tl
'istü van dcr Leeuw, wetenschappelijk medewerker van het Rijks-
voor Oorlogsdocumentatie, is vorige week uit Washington over-
waar hij, zoals bericht, in Duitse archieven een spoor gevonden heett
'antjeen fiiljoenenschat aan diamanten, door de bezetters in de oorlog in ons
l. Rero°fd. Gisteren hebben hjj en de directeur van het Rijksinstituut, dr.
tit di*aak
It, t 'e verklaringen valt af te leiden, dat Nederlanders en Nederlandse
4e ^"'"«en,
L ^'Zetters zijn gestolen of gevorderd om reden van ras, geloof of wereld-
"hwinpr (voornamelijk heeft de affaire dus betrekking op Joodse slacht-
;ij "rsk terwijl de goederen aanwijsbaar in Duitsland zijn terechtgekomen
i)ie'n°gen naderhand verdwenen of verloren zijn gegaan op grond van een
(|a. XVe Duitse wet, die op 1 juli van het vorig jaar in werking is getreden,
I ls voor schadevergoeding kunnen indienen bij de Duitse Bondsregering tot
%'1Uari 1959- Deze wet, genaamd „Rückerstattungsgesetz", kent een limiet
l'/a miljard voor alle in totaal uit te keren schadeloosstellingen.
Van
8eto" verreweg de meeste in ons land
de goederen is men het spoor bijs-
'iju^faakt. Toch zijn er grote moge-
te,, ®den voor de Nederlandse benadeel-
f e Jong, op een persconferentie In Amsterdam nadere mededelingen over
gedaan,
verklaringen valt
Ut •."'nRen' wier sieraden, kunstvoorwerpen, inboedels en bibliotheken door
per geval het drievoud van de waarde
in 1940.
Ook bibliotheken vallen onder de be
°ver°t kun erven, daar het Rijksinstituut __JB_ R.Ji H|JP
y®el ,a' Van bewijzen beschikt, dat zeer i doelde wet. Uit Washington nam de heer
''tank^z"tingen inderdaad in Duitsland
Van der Leeuw een lijst mee van alle
kasten met uit Nederland „georgani
seerde" bibliotheken, zoals de Rosenthaü-
ana, de boekerijen van het Portugese en
Nederlands-Israëlitisch seminarie, van de
Vrijmetselaarsloge, sommige kloos-
terbibliotheken, zoals die van de Cister-
n verrassing, toen het vorig jaar van I ciensers in Pey bij Echt in Zuid-Limburg
^Odsf* Pftmmieeiio Qr«ViaHe>_cianffP_ PH nnlc VlPf vnlIprHcrr» arnVu'of wan Got
zijn gekomen. In Washington,
eep grote hoeveelheid Duitse
i®,Ven zijn gebracht, heeft de heer Van
v^euw die bewijsstukken kunnen aan-
Was voor het Rijksinstituut een vol-
?9 Jo Verrassing, toen het vorig jaar vai
'Sge.?dse Commissie voor Schade-aange
Se de", kortweg Jokos, gevestigd Kei-
Vfg r®cht 43 in Amsterdam, het verzoek
°f in de uitvoerige documentatie,
het Instituut beschikte, het ge-
''itt h bewijsmateriaal te vinden zou
Ie Jokos, die zich voornamelijk met
-euhelroof bezighoudt, kreeg al spoe-
en ook het volledige archief van het
vooroorlogse in Breda gevestigde katholie
ke persbureau. De Duitsers waren op dit
persbureau fel gebeten en op 14 mei 1940
al werden de leiders, de heer Houben en
pater Van Lierop gearresteerd. Zij kwa
men beiden om in een concentratiekamp.
Het archief is in twee wagons naar
%*n bevredigend antwoord. Het In- j Münchon vervoerd; een brief van 9 ok-
5e had o(a. een brief uit 1943, waarin tober 1940 geeft daarvan het doorslagge
Standartenführer dr. Koeppen aan
ï®igenosse" Schmidt Stahler van
V^'hsatzstab Rosenberg" in Amster-
onder wiens leiding het „pulsen"
<esM tfodse woningen plaatsvond, felici-
6 met zijn
„prachtig werk"
dj^n totaal werd uit 29.000 Joodse wo-
tonf811 01,5 'and het meubilair ge
h» d en naar Duitsland vervoerd, „een
tf^Jhtaat, waarop u en uw medewerkers
h.'s kunnen zijn. Heil Hitier", luidde
onbeschaamd.
!'iti a*ve dit afschuwwekkend schrijven
l'i|. ®r ook lange lijsten met namen van
v'e h Nederlandse binnenschepen,
tdgT- huisraad naar de Heimat gebracht
vend bewijs en een schadeloosstelling van
enkele duizenden guldens kan dus wel
verwacht worden.
Een derde afdeling goederen, waarop
de Westduitse wet betrekking heeft, zijn
de sieraden en kunstvoorwerpen, die weer
in dertien categorieën te onderscheiden
zijn.
De heer Van der Leeuw heeft ver
teld, dat de memoires van generaal Gal
land van de Duitse fachtvliegers hem
de weg gewezen hadden naar een van
die gevallen, nl. de geroofde Nederland
se juwelen. Gebleken is, dat de In to
taal tien dragers van het „Ridderkruis
van het IJzeren Kruis met Eikenloof,
Zwaarden en Briljanten'' in het Duits
land van de Tweede Wereldoorlog ge
pronkt hebben met Nederlandse eigen
dommen.
Het kruis zelf was versierd met
sieraden, die de bezetters gevorderd
en veel te laag betaald hadden, doch
ook het hakenkruis op de cassette,
waarin het onderscheidingsteken was
opgeborgen, was rijk met briljanten
versierd en deze kostbaarheden zijn in
Amsterdam hjj LIppmann Rosenthal,
waar de Joodse eigenaars ze hadden
moeten uitleveren, geroofd, in totaal
voor een laaggeschatte, vooroorlogse
waarde van 1 miljoen en dus nu ze
ker 4 k 5 miljoen waard.
Eveneens voor Göring. die op zijn
verjaardag in 1943 een dergelijk Rid
derkruis kreeg, zijn, nog wel per ex
pressebestelling, de juwelen uit Am
sterdam gehaald.
Van twee van de tien dragers van het
Kruis is het absoluut zeker, dat de sie
raden uit Nederland kwamen. Van de an
dere acht is het zeer waarschijnlijk. De
rest van de juwelen is in Mtinchen opge
slagen geweest. Zó mooi was de Ridder
kruisoorkonde, dat Hitier heeft uitgeroe
pen: „Das ist das schönste Dokument
der Weltgescbichte!". Galland vertelt ove
rigens in zijn boek, dat hij, na een zesja
rig verblijf in Argentinië in de Heimat
teruggekeerd, zijn „schone" Oorkonde
heeft teruggevonden, maar niet de waar
devolle cassette.
Er ts een vrij groot aantal eigenaars
van de sieraden bekend, ongeveer zestig.
Daarnaast bestaat nog het z.g. sieraden-
comité, omvattende twaalfhonderd indi
viduele gevallen van berovingen van Jo
den. Hun bezit is op de zwarte markt in
België in industriediamant omgezet en
daarna waarschijnlijk naar Portugal ge
smokkeld.
Het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumen
tatie in Amsterdam, waarvan de stichting
in dc bezettingstijd is voorbereid als een
zuiver wetenschappelijke instantie, heeft
na 1915 een niet voorzien aspect er bij ge
kregen, nl. dat van het dienstbetoon aan
het Nederlandse volk.
De directeur, dr. L. de Jong, heeft ons
iets meer verteld van die specifieke ser
vicefunctie van zijn instelling, die gere
kend mag worden tot de grootste en best
werkende instanties in West-Europa, die
zich op het gebied van de oorlogsdocumen
tatie bewegen. Het „Anne Frankcomplex"
b.v. heeft het instituut veel werk bezorgd.
Regel voor regel heeft men zowel het 7
Amerikaanse toneelstuk als de Amerikaan- j)
se film en de Duitse publikatïe van Ernst
Schnabel „Spur eines Kindes" op objecti-
viteit getoetst, zonder zich uiteraard over j)
de artistieke mérites uit te laten.
Ook studenten hebben de weg weten te
vinden naar de 2000 m strekkende docu-
mentatie waarover het instituut beschikt.
In de afgelopen drie jaar werden met dit 7
materiaal maar liefst 70 universitaire j
scripties en dissertaties voorbereid. Voorts
is het instituut ingeschakeld in de toepas- j
sing van de Buitengewone Pensioenwet
Talloze onderzoekingen zijn er verricht 7
naar omgekomen verzetslieden; van 1952 j
tot 1957 werden meer dan 3000 van derge-
lijke tragische gevallen behandeld om mee f
te helpen voor de nabestaanden in ieder j
geval materieel nog iets van het leed te
kunnen verzachten.
„Vaste leverancier" is men daarne
vens van het Beheersinstituut en de i)
Raad voor Rechtsherstel, terwijl niet
minder van betekenis was het werk dat 7
verricht is i-7- de Japanse smartegeld- j)
affaire. Van groot belang immers voor
de betrokken slachtoffers was het do- f
cumentatiematcriaa], dat de Nederlandse
delegatie van het instituut had meege-
kregen en dat 7.0 overtuigend was, dat
de tegenpartij alleen maar kon vragen: j
„Houdt u op, we hebben genoeg gezien!"
Resultaat: overeenstemming over een
totale uitkering van f 30 miljoen aan Ne-
derlandse benadeelden, vooral afkomstig
uit het voormalig Ned Oost-Ind:ë. jj
Behalve het reeds genoemde Rücker-
stattungsgesetz" kent West-Duitsland ook 7
nog het „Bundesentschadigungsigesetz", h
een wet waarmee men zich verplichtte
aan personen die om pas, geloof of poMtie- tf
ke overtuiging vervolgd waren en in de
Duitse Bondsrepubliek een onmenselij
ke behandeling gekregen hadden, een uit
kering van 5 Mark per dag te gevert.
Ook voor die schadeloosstelling is het
Rijksinstituut in de weer geweest, even
als het nu de slachtoffers die in Nederland
beroofd zijn van hun goederen, terwille
is bij het opzoeken van het nodige bewijs
materiaal,
Dat wil dus niet zeggen dat nien bij dr. j
De Jong zijn claims kan indienen. Daar-
voor moet men in Duitsland zelf zijn of
bij de Duitse consul, die de helpende hand
biedt. Gaat het om meubilair en
meestal zal dat dan Joodse inboedels
betreffen dan kan men zich het beste
wenden tot de Joodse Commissie voor
Schade-Aangelegenheden (Jokos), Kei-
zersgracht 143 in Amsterdam, tel. 20
30333, maar voor 1 januari a.s. moeten 7
de claims ingediend zijn. j
Nog enkele cijfertjes, waarmee de „or- 7
ganisatic"-wocde van de Duitsers tref- j)
fend gemarkeerd wordt: in West-Euro- 1
pa werden in totaal 71.619 woningen van
Joden geheel leeggeroofd. Hiervan dus j
29.000 in ons land, 6000 in België en 35.000 7
in Frankrijk. Deze getallen verbergen
natuurlijk ook heel veel tragiek, want
hoeveel tienduizenden Joodse burgers
woonden in deze huizen, mensen die op j
mischien een enkeling na, allemaal door
barbarenhanden werden vermoord
meubilair gebruikt was tot leni-
de nood van bombardements-
V'Jlltti, voornamelijk in West-Duits-
««Jj- Documenten dus, die het in de wet
'«t) globale bewijs leveren; documen
ts waarmee Jokos uiteraard erg blij
jjg„rt.en Waarmee zij de bij haar
Rltsien^e indiivduele claims in West-
'and geldend kan maken.
Wij5 Duitse autoriteiten hebben dit be-
Som atcriaal dan ook al erkend en er is
tiej e hoop, dat er binnenkort een defini-
8chiAkkoord komt- De uitkering zal Se"
tlc naar de waarde, welke het ge-
hoj. De had op 1 april 1956 en naar die
men minstens op een be-
Van in totaal 50 miljoen rekenen,
in wettelijke verplichting tol het
0e h«t leven roepen van bcdrijfsgc-
e^kundigc diensten is dan toch
\v 'cit geworden, dank z(j de mcdc-
rking, die door de A.R. en C.H.U.
t(e rd verleend aan de P.v.d.A. bij
rt„ stemming. 66 Leden van dc Twee-
Kamer (P.v.d.A.A.R.C.H.U.
Hu, P N.) stemden vóór onnodige
«n 28 53 leden (K.V..P—V.V.D.
o.G.p.) gtemden tégen onnodige
I, aQ* van overheidswege bij het in
ku, 'even roepen van bedrjjfsgenees-
/'d'ge diensten.
Welm°Kcn gerust zeggen, dat vrii-
s(4 keen verschil van mening bc-
over het belang en de nood-
Hig eid van bedrijfsgenceskun-
r"!g 1 dicnstcn' Men zal scen maat"
*0n1 mucten nalaten, die de ge-
rc "beid van de arbeider kan bcwa-
iia bevorderen en alles moet ge-
Ueh" Worden om dc omstandighe-
cn de sfeer in het arbeidsle
ge Zodanig te maken, dat daarin
Zijn aantasting te vinden is van
'iik s:czondheid. Dat eist dc mense-
waardigheid van de persoon
u- dc arbeider,
ste hebben echter gelukkig dc laat-
(i4(,,Jarcn kunnen zien, dat deze ge-
l84o e volop aan het rijpen is. In
On,i vie.ien rond 160 000 arbeiders
kn,^r de zorg van bcdrijfsgcnces-
Sïll'4c diensten, in 1957 echter reeds
1o» pn de aantallen breiden zich
s,ecds uit.
b|ij','u|er enige dwangmaatregel
*rOei dtls van eC!1 ïczol,de u''"
jj >Prake te zün.
Z'i, maatschappelijk leven bl>,jkt
pn I aak naar behoren te verstaan
Hik 8 Vecvullen en het is niet duide-
fle geworden, waarom op dit terrein
•ho^^heid ook weer eens dwingend
Öai' komen optreden,
out', 'ie P-v.d.A. zich bij dit wets-
Seefn?1". 7"u scharen achter de Staats-
V0]. '"is van Sociale Zaken en
"kitlèr'70ndhe'd dr- Van Khijn, was
'«H al staat altijd te trappe-
laa.' s het erom gaat de overheids-
Cn t l'' 'e breiden, maar dat A.ll.
hetzpif'U. licbhcn mccgcblazen in
0ie'We koor is onbegrijpelijk- Uit
a0d„rKr|ngen vernemen we meestal
°n9o r Rcluit,cn a|s het gaat over
KIjJ Vt
zg deze groepen wel zeggen, dat
*e overheidsbemoeiing. Nu
heót,' Wet op verschillende punten
luthenrt verzwakt en afgeslepen
°ntha i m®"len die zulk een gunstig
"s.
vonden bjj de Staatssecreta-
zwaard van dc K.V.P.-
Wet .heven zijn hoofd cn boven de
be»„. Bn)> maar zij hebben het kern-
van dc onnodige dwang
vOor "ingelast, zij hebben gekozen
hart,. °.nil°digc dwang. Het is van
S'e'li to hop'cn, dat een dergelijk
"e "emen ook in de kringen van
JeJUnh
dat za' worden begroet
en C.H.U. zelve niet met
-* a :a' worden begroet, maar
Ui." de volksvertegenwoordigers
")k
groepen zal worden duide-
Ï91kom®aakt' dal zij d,e K.V.P.
laf 1 nnreebte alleen heb-
hiatp j ®n strijden voor een uiter-
rina»„e ngrjjkc zaak, nl. het terug-
op
di«' ,an overheidsbemoeiingen,
stha terreinen waar het maat-
"Jk leven het zelf af kan.
Prof. mr. G. E. Langemeijer. procureur-
generaal bij de Hoge Raad der Nederlan
den besprak de beïnvloeding van bet ver
keersgedrag door straffen. Terstond reeds
een moeilijk probleem. De strafbare feiten,
in het verkeer gepleegd, zijn in overgrote
meerderheid niet-opzettelijke. hetzij zo
genaamde „schuldrnisdrijven". hetzij
..overtredingen". De laatste worden ge
straft zonder dat opzet of schuld behoeft
te blijken, maar worden niet gestraft wan
neer alle schuld blijkt te ontbreken. De
schuld in de zin van strafrechtelijke ver
antwoordelijkheid buiten opzet, vormt dus
bet, centrale probleem van het verkeers-
strafrecht. Op zichzelf is dit probleem
ouder dan het moderne verkeer. Sedert
ongeveer 150 jaar is de .strafrechtweten
schap zich bewust, van de moeilijkheid,
die erin ligt., dat men iemand straft voor
iets, dat hij niet. willens en wetens heeft
gedaan, ja dat hij waarschijnlijk veel lie
ver zou hebben vermeden. Het moderne
verkeer echter heeft de moeilijkheid in
hoge mate verscherpt.
Prof. Langemejjer bleef er ondanks
de tegenwerpingen, die later door de ver
gadering naar voren werden gebracht
van overtuigd, dat het niet gerechtvaar
digd is om zich, door bezorgdheid over
de vele verkeersongevallen, te laten ver
leiden tot bet uitdelen van steeds stren
gere straffen, totdat het straks beter zal
gaan. Het rechtsgevoel van dc ervaren
rechter, die zich van dc gehele proble
ker te verwachten zijn, indien het politie
apparaat werd uitgebreid. Doch ook in
dit opzicht moet men waken tegen over
drijving.
De tweede spreker was prof. dr. B. C.
■T. Lievegoed, directeur van het Neder
lands Pedagogisch Instituut voor bedrijfs
leven. „Waarom", zo vroeg hij zich af,
„zijn velen van ons in het verkeer in
staat tot onbeleefdheden, die zij in hun
verdere omgang achterwege plegen te
laten". Hij had er een antwoord op. De
man in de automobiel voelt zich thuis in
de gezellige atmosfeer en de schijnbare
veiligheid van zijn wagen. Hij is geïso
leerd. Hij is eenzaam. Hij realiseert zich
veel doden eist als destijds de wa- niet, dat een tegenligger bemand is met
mensen. Hij bekijkt alles, vanuit zijn
eigen gezichtshoek. Ook berijders van an
dere vervoermiddelen missen het contact
met andere weggebruikers. Gehuld in zijn
eigen gedachtenwereld zit iedereen in of
op z|jn voertuig, op weg naar zijn doel.
Elke medeweggebruiker is een stoornis,
die ergernis oproept. Geïrriteerd is de
weggebruiker dan als een kleuter, die een
schop geeft tegen de stoute stoelpoot, die
hem in de weg staat. In het verkeer is
elke „stommeling" een stoute stoelpoot,
die gestraft moet worden. De enige ratio
nele therapie is, te trachten de mens vol-
wassener te maken in de verkeerssituatie
en hem over deze kleuterreacties heen te
helpen. Spreker zag dan ook groot nut in
een verkeersopvoeding, waarbij zal wor
den getracht de weg-anonimiteit te ver
breken. Binnenkort zal er een rapport
verschijnen, waarin op dit thema is voort
geborduurd door het Ned. Pedagogisch
Instituut. Het. advies, dat aan het Ver
bond van Veitig Verkeer zal worden ge
geven, bestaat uit: uitbouw van het be
staande jeugdverkeersonderwijs, vermeer
dering van het. aantal regionale centra
voor verkeers-voorliehting, inrichting en
opleiding voor verkeersgesprekl eiders.
samenstelling van gespreksgroepen. Proe
ven met deze gespreksgroepen, die be
stonden uit vrijwilligers, verkeersover-
treders en politiemannen, leverden als re
sultaat op, dat men meer begrip kreeg
voor elkanders weg-situatie, betgeen, vol
gens prof. Lievegoed, een van de bouw
stenen is voor een veiliger verkeer.
Drs. S. G. Lijftogt. medewerker van
de Nederlandse Stichting voor Psycho
techniek te Utrecht ging tijdens de mid
dagvergadering dieper in op problemen
en methodiek van het rij-onderwijs. Een
onderzoek van vijf jaar leerde, dat de fre
quentie, waarmee het aantal rijlessen dat
iemand nodig heeft om voor het rijexamen
te slagen, toeneemt met de leeftijd van
de leerling-automobilist.
In het algemeen kan men zeggen, flat
iemand tot twintig .iaar vijftien a twintig
lessen nodig heeft: boven de twintig jaar
stijgt dit aantal met ieder leeftijdsjaar
gemiddeld met één les.
Dit verschijnsel dwingt tot de conclusie,
dat het leren autorijden primair een
kwestie is van het verwerven van een
bepaalde gedragsvaardigheid en als zoda
nig vergelijkbaar is met het leren van een
tak van sport. Inzicht in de verkeers
situatie en verantwoordelijkheidsgevoel
ten opzichte van de medeweggebruiker
spelen in de lesperiode duidelijk een on
dergeschikte rol. Immers, was dit laatste
wel het geval, dan zouden oudere men
Bij de aanvang van deze congresdag
was reeds aan mr. A. H. G. Gieben,
secretaris-generaal van het ministerie
van verkeer en waterstaat, het rapport
overhandigd dat, in opdracht van de
KNAC, door dc Nederlandse Stichting
voor Psychotechniek is samengesteld en
waarin de resultaten van een onderzoek
naar betere methoden bjj een rjj-oplei-
ding zijn samengevat. Drs. Lijftogt doelde
op een van de voornaamste resultaten
van dit onderzoek toen hij vaststelde, dat
de rij-instructie in belangrijke mate moet
worden opgevat als een training in de
gedragstcchniek. In dit rapport, dat een
ontwerp-handleiding voor rij-instructcurs
bevat, wordt zelfs vastgesteld, dat deze
training in gedragstcchniek het best kan
plaatsvinden buiten de verkeerssituatie.
matick bewust is, blijft hier dc enige aan- I sen over het algemeen niet méér. eerder
vaardbare maatstaf. Meer uitwerking dan minder autDrijlessen nodig hebben dan
een strengere straf zou volgens deze spre-jongere.
Men zou soms wensen dat een concert
programma met het tweede deel kon be
ginnen en dan in dezelfde sfeer, zoals we
dit gisteravond te Amsterdam beleefden
op de liederen-avond van de Weense zan
geres Irmgard Seefried. Zij is een bege
nadigde zangeres, die een aangeboren be
gaafdheid heeft, een mooie stem, zorg
zaam gebet in een geperfectioneerde
zangtechniek, en daarbij 7.0 beroemd dat
zij alleen terwille van de grote toeloop
van het publiek in een grote zaal kan
optreden,
Dit heèft evenwel onpleizierige conse
quenties, waar de zangeres onder lijdt én
het publiek. Want al had Irmgard See
fried een groep liederen van Mozart voor
opgesteld om zich „in te zingen", wij
kregen haar ware kunst eerst na haar
voordracht van Schumanns liederencyclus
„Frauenlibe und Leben". Dit alles Wil
zeggen na de pauze, toen zij volledig op
de zaal was ingezongen en ons de schoon
ste en ontroerendste ogenblikken schonk
in een eigen persoonlijke interpretatie
van liederen van Brahms en Hugo Wolf.
Hiermede miskennen we niet haar zin
gen van Mozart. en Schumann vóór de
pauze, want „Das Veilchen" van eerstge
noemde meester was een juweel van een
voordracht. Verre van naïef-sentimenteel,
eigenlijk ondeugend! In Schumanns
Frauenliebe und Leben" mag meer vo
cale schoonheid worden verwacht en dat
gaf Irmgard Seefried in de liederen „Süs-
ser Freund" en „Nun hast du mir den
ersten Sehmerz get.an". Ontroerend van
menselijke bewogenheide maar zij bleef
in zekere zin nuchter in de klaarheid van
haar heldere toonvorming. Zij beheerst
de techniek van haar zingen en schijnt
als modern zangeres eerst op dit punt van
perfectionisme haar muzikale gevoelig
heid de vrije loop te laten. Dit is geen
raffinement om ten leste haar climax in
de voordracht te geven, maar het is een
getuigenis van haar opmerkelijke per-
soolijkheid.
Eerst na deze Mozart- en Schumann-
liederen was de basis gelegd voor haar
Brahms- en Wolf-vertolking. En dit wós
het aangrijpendste van de avond, klank
rijker en soepeier van toon dan tevoren.
Hier kon zij musiceren met haar begelei
der, de voortreffelijke pianist Erik Wer-
ba. Hier kwamen liederen als „Der Tod,
das ist du kühle Nacht". „Dee Mainacht"
van Brahms en „An eine Aeolsharfe" en
„Nimmersatte Liebe" van Hugo Wolf aan
de zenit van haar kunst. Het was mooi
en ontroerend, zelfs onvergelijkelijk.
C.M
ER ZIJN MENSEN, die verzot zijn op reizen. Die het
eenvoudig niet kunnen volhouden, elke dag maar weer
opnieuw tegen hetzelfde bloemetjes, of streepjesbehang in
de „mooie kamer" aan te kijken. Dan zijn er ook nog andere
lieden, die een afschuw hebben van de vaderlandse pot, die
elke dag, zo rijk gevarieerd, aardappelen, vlees en groente
brengt. Het mag één dag misschien eens iels anders zijn,
groente, vlees en aardappelen, bijvoorbeeld, maar dan houdt
de fantasie ook op. Dan zijn er, om ook deze goede zaak
uit drie delen te laten bestaan, ook nog mensen, die zowel
een afschuw hebben van bet bloemetjesbehang als van
de boerenkool met worst. Zij willen iets van de wereld zien
en tevens Hongaarse goulash eten
Tot deze laatste categorie behoren de twee broers Jan en
Julius Boumans uit Maastricht.
„Nectt, liever niet ons gezicht op een plaatje", zeiden de
broers. Laat maar zien, tvaar wij heen gaan". En daarom
die grote wereldbol, die bereisd zal worden met 'n scooter...
Maastricht is een prachtige
stad, onmiddellijk toegegeven.
Maar ook in Maastricht hangt
het bloemetjesbehang in brede
banen tegen de muren.... Jan en
Julius, respectievelijk 33 en 20
jaar oud, konden het niet langer
volhouden. Er moest en er zou
iets gaan gebeuren, om de sleur-
van-alle-dag te doorbreken
Er werd lang en zwaar gepie
kerd, daar in de kamer van de
beide broers. Toen, zonder dat ze
nu nog weten, wie het eigenlijke
idee heeft gelanceerd, lag plotse
ling „het" plan op tafel. Het was
een aantrekkelijk plan, dat lief
lachend de beide broers aankeek
en probeerde hen op een aanmin
nige manier over te halen en „ja"
te zeggen.... De broers keken el
kaar aan, met grote ogen van ver
bazing, toen weer naar het plan
en toen nogeens naar elkaar....
Zij glimlachten en toen wist het
plan, dat het in genade was aan
genomen.
Jan en Julius hadden besloten
een wereldreis te maken.
Reusachtig, maar.
Dat staat er nu wel erg simpel,
maar in werkelijkheid is het niet
zo eenvoudig. Dat ondervonden
de broers ook. Een wereldreis?
Uitstekend, prima zelfs, maar:
hoe? wanneer? waarmee?
Onmiddellijk, nadat het besluit
genomen was, kwamen de vragen
met legioenen tegelijk aandraven.
Het duurde niet zo lang of
Jan en Julius zaten met vier han
den in twee haardossenEen
wereldreis maken, ja, het klonk
reusachtig, maar het nu nog wer
kelijk doén ook, dat was toch
echt een tweede....
Maar de beide broers, aan el
kander verknocht, zoals alleen
twee vrijgezellen dat maar kun^
nen zijn, waren het al spoedig
met elkaar eens, dat het plan té
mooi en té aantrekkelijk was, om
nu maar, zonder dat er eigenlijk
moeite voor was gedaan om het
echt uit te voeren, al onder tafel
te laten verdwijnen.
„Er worden hier in ons land al
veel te veel plannen naar de prul
lenmand verwezen", moet Jan
toen gebromd hebben. Het twee
de besluit van die gedenkwaardi
ge avond was dus, om alles te
proberen, de reis werkelijk te
kunnen maken.
Er braken toen maanden aan.
waarin ontzaglijk hard aan alle
voorbereidingen moest worden ge
werkt. Zij hadden allebei het be-
roemrijke boek van Jules Verne
gelezen en dat inspireerde hen
ook wel. Alleen, Phileas Fogg had
een bediende, die hij de vervelen
de karweitjes kon laten opknap
pen, bovendien had hij een zwaar
wichtige portefeuille en tenslotte
kon hij met zijn reis ook nog der
tigduizend pond aan een wedden
schap verdienen. Al deze voorde
len hadden de broers niet. Even
min genoten zij het voorrecht, rei
zen te kunnen maken, zoals Fogg
deed, zonder visa, deviezen en an
dere documenten, die het reizen te
genwoordig zo aantrekkelijk ma
ken.
Wat dit alles betreft hadden de
broers dus niet veel aan de gees
teskinderen van Jules Verne.
Maar toch wilden zij hun we
reldreis niet maken, zonder al
thans iets van hun illustere voor
ganger te imiteren.
„Dan maar de tijd", vond Ju
lius en zijn broer was het er mee
eens: de wereldreis moest ge
maakt worden in precies tachtig
dagen.
En Jan en Julius zouden geen
20ste-eeuwse navolgelingen van
Phileas Fogg en Passepartout
zijn, als zij hun reis niet met een
vervoermiddel van deze tijd
zouden gaan maken. Zij hadden
een scooter en dusKort en
goed: de reis rond de wereld in
tachtig dagen van de Maastrich
tenaren zal gaan per 150 cc.-scoo-
ter.
Maar om die scooter reisvaar
dig te maken, moest er ook nog
heel wat gesleuteld en ingevet
worden. Daarnaast kwamen de
talloze bezoeken aan ambassades,
consulaten, bankinstellingen., al
lerhande zaken, die reisartikelen
verkopen., garages voor de no
dige reserve-onderdelen.... Het
werd Jan en Julius soms echt wel
eens te veel en zo nu en dan kre
gen zij de neiging, er maar mee
op te houden, het hele plan te ver
geten en maar gewoon thuis te
blijven. Maar als zij dan weer
dachten aan 't Maastrichtse bloe
metjesbehang en de kapucijners
met spek kregen zij weer de grie
zels en met verdubbelde energie
werd er dan weer aangepakt.
En nu, nu is het dan bijna zo
ver.
„Half november gaan we van
start: we vertrekken uit Maas
tricht en hopen hier over tachtig
dagen weer terug te zijn. Onze
route loopt via Duitsland, Oosten
rijk,, Joego-Slavië Bulgarije, Tur
kije, Perzië, Brits-Indië en van
China naar Japan. Vanuit To
kio gaan we dan per vliegtuig r
naar Los Angeles, pakken daar
de scooter weer uit, om ermee
dwars door Amerika te crossen.
In New York gaan we weer vlie
gen, naar Schotland namelijk,
weer een stukje rijden en dan de
boot over het Kanaal. In België
stappen we dan op voor het laat
ste stukje naar Maastricht."
En dit is dan het reisplan..
Om de kosten te drukken, zullen
Jan en Julius geen gebruik ma
ken van dure hotels. De tent gaat
mee. achterop dé bagagedrager
en koken onderweg doen zij ook
zelf.
Vergenoegd wreef Juüus zich
in de handen, toen hij mij over de
wereldreis vertelde: „We zullen
heel wat zien, man en hopen-
lijlt ook heel wat meemaken.
We houden allebei van avonturen
en het zal ons niets verbazen, als
we van de ene merkwaardige
belevenis in de andere vallen.
Geweldig, hoor!"
Jan grijnsde over het enthou
siasme van zijn broer, maar toch
is ook hij vol van hun wereldreis.
Een wereldreis, die hen tachtig
dagen lang het bloemetjes-be
hang zal laten vergeten, omdat
daarvoor in de plaats komt.nu
ja, dat zullen de broers nog moe
ten afwachten. Maar een avon
tuur zal het heus wel worden.
Tenslotte is Phileas Fogg ook
niet helemaal, zonder schokken
de gebeurtenissen de wereld over
gestoken
FRANS VAN HOUTERT.
Voor vertegenwoordigers van Vrou
wenorganisaties uit geheel Nederland
zal op donderdag 30 oktober 1958 in
Hotel „Groot Berg en Dal" te Nij
megen de eerste Nationale Gezins
hygiëne-dag worden gehouden.
Een aantal vooraanstaande des
kundigen zullen op deze nationale
bijeenkomst referaten houdet over
verschillende belangrijke aspecten
van de gezinshygiëne.
Zo zal de Geneeskundig Hoofdin
specteur van de Volksgezondheid
dr. C. Banning, het onderwerp „Hy
giëne in het huis en het gezin" be
handelen.
Prof. dr. H. M. J. Scheffer, direc
teur van het Tandheelkundig Insti
tuut van de Rijksuniversiteit te
Utrecht houdt een referaat over
„Mond- en tandhygiëne".
Prof. dr. J. P. Slooff, hoogleraar
verbonden aan de r.-k. Universiteits-
kinderkliniek te Nijmegen spreekt
over „Grepen uit de kinderhygiëne"
De Nationale Gezinshygiëne-dag
zal worden ingeleid door prof. dr.
P. Muntendam. directeur-generaal
van het Ministerie van Sociale Zaken
en Volksgezondheid.
Het initiatief tot het congres werd
genomen door de CasteUa-fabrieken
te Nijmegen, welk bedriif in verband
met het recente 225-jarig iubileum
deze Gezinshygiëne-dag aan de Ne
derlandse huisvrouwen aanbiedt. Zij
hoopt hiermede bij te dragen tot een
bevordering der hygiëne in ons land.
s
