dagblad voor Schiedam en omstreken
„Laat Holland niet het Pruisen
van Nederland worden"
Ook Zeeland en West-Brabant
bieden grote mogelijkheden
Einde van eenj
gouddroom
Premier Grotewohl uitte g
nieuwe dreigementen
een
Zeven vrouwen onder beton-
brokken bedolven
Circus Mullens
met stille trom
üc wil Bolletje
i
Krokodilmannen" maakten
vele slachtoffers
Harde FRANKS op
onze harde kaas
Belgische „zuiveF-heffingen
bijzonder teleurstellend
r~
De honderdduizend
nu gepasseerd
Opvallende correctie van pers
conferentie werkte verhelderend
PRINSES MARIJKE IN ACTIE
Meerpaal als
Mgr. Alfrink in
New York
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1958
RANDSTAD en BERLiJN
hef gesprek van de dag
J
Blik naar het zuiden
Per dag drieduizend
nieuwe jeugdspaarders
In Duits grensdorp bij Enschede
Muziekins trainen ten
in beslag genomen
Stamvete in Belgisch Kongo
Districtsgedachte
HET WEER
VOOR MORGEN
MutfV/r'JW/i
PLAATSELIJK REGEN
Landbouwgebied
I -
9?
Geen nieuwe bedreigingen
De politie werd m (teze moorden, die
nieuwe
ieclamscne courant
Randstad en Deltaplan
(Van onze Haagse redactie).
Tienlallen burgemeesters, wethouders en secretarissen van Zuidhollandse en nog
verscheidene andere gemeenten waren gisteren de gehele dag in het Kurhaus te
Scheveningen bijeen om te praten over de problemen van Randstad en Delta, 's Mor
gens werden inleidingen gehouden en de gehele middag was bestemd voor discussies.
Toen aan het eind van de dag door de voorzitter van de organiserende Vereniging
van Zuidhollandse Gemeenten, de Gorcumse burgemeester mr. L. R. J. ridder van
Rappard, de „balans" werd opgemaakt, kwam hij niet veel verder dan te con
stateren, dat men geen van de sprekers los mag zien van de plaats vanwaar hij
komt. Daardoor was er geen „communis opinio" over het onderwerp Randstad en
Delta te geven. Deze vergadering wilde hij dan ook maar beschouwen als het begin
van een verder gesprek tussen de gemeenten.
totstandkoming van een samenwerking op
publiekrechtelijke grondslag. Hij ging
hierbij uit van de reeds bestaande of groei
ende samenwerking in de stedengroepen
Den Haag, Delft, Leiden, Dordrecht, Gor-
cum en Rotterdam.
Hij zag als de beste en vruchtbaarste
mogelijkheid van samenwerking de creatie
van een supergemeentelijk lichaam, op
den duur rechtstreeks door de ingezetenen
gekozen, met een voorzitter door de Kroon
aangewezen en een bestuursraad, waarin
alle burgemeesters zitting hebben. Ook
moet bij een ernstige aantasting van ge
meentelijke belangen een speciaal beroep
op de Kroon mogelijk zijn. Hij constateer
de reeds een groeiproces in de richting
van een democratisering van een gemeen
schappelijke belangenbehartiging. Een
wettelijke voorziening ad hoe achtte hij
het meest wenselijk.
Burgemeester mr. J. Heusdens van
Vlaardingen had vrij veel kritiek op de
studie Randstad en Delta, in 1957 door Ged.
Staten uitgegeven. Hij meende, dat er tot
en met 1961 nog tijd was om ook naar
andere oplossingen voor het woon- en
werkprobleem van het Randstad- en Del
tagebied uit te zien, dan in de studie was
voorgesteld. Prognoses zullen aan waar
de winnen, indien zij niet op zo lange ter
mijn worden uitgebracht.
Bovendien had hij bezwaar tegen de
grondgedachte van het plan Randstad en
Delta, dat de kiem bevat van een metro
poolontwikkeling door de verbinding van
de Nieuwe Waterweg met het Haringvliet
en het Dordtse havencomplex door het
Driewegkanaal. liier worden nl. nieuwe
mogelijkheden tot industriële nederzettin
gen geschapen. In dit verband merkte
spreker op, dat het hem niet zou verbazen
als er reeds plannen werden ontworpen,
waarin de Brielse Maas niet meer voor
komt en Voome een belangrijke plaats
inneemt.
Bijzonder jammer vond hij het, dat
„Randstad en Delta" zich voornamelijk
tot de provincie Zuid-Holland beperkt
had. „Laat Holland oppassen, niet het
Pruisen van Nederland te worden", al
dus spreker. In een breed opgezette be
schouwing wees hij op de mogelijkheden
van vestigingen aan het Sloc. Momen
teel wordt onderzocht of hier een afslui
ting kan plaatsvinden, waardoor de aan
leg van een diepzeehaven mogelijk
wordt. Rondom het Sloe voorziet men
in dit geval een bevolkingstoeneming
van 200.000.
Ook West-Brabant biedt grote mogelijk
heden zodat „we voorlopig nog vooruit
kunnen". Zou men de mogelijkheden van
Zeeland en West-Brabant kunnen benut
ten, dan kunnen de plannen voor het ge
bied ten zuiden van de Brielse Maas in
Portefeuille worden gehouden.
Ook waarschuwde mr. Heusdens tegen
de opvatting als zou er voorlopig geen
ruimte meer zijn in het Randstadgebied:
hij schatte dat de bevolking van dit ge-
West nog met een miljoen kan toenemen,
Zonder dat men bang hoeft te zijn dat er
geen woon- of werkruimte voor kan wor
den gevonden. „Er is dus nog tijd om zich
te bezinnen op oplossingen die van bijzon
der ingrijpend belang zijn," aldus spreker.
Dc oud-burgemeester van* Voorburg, dr.
W. Noteboom, pleitte voor de spoedige
Zwaarbewolkt met plaatselijk enige re
gen en aanvankelijk nog op vele plaat
sen mist. Dezelfde of iets hogere tem
peraturen. Aanvankelijk veranderlijke
hdnd, later matige wind in hoofdzaak
Pit zuideljjke richtingen.
yfijdag 14 november: zon op 7.57, onder 16.51;
waan op ll.il, onder 20.11.
Tegen de vrij felle kritiek die zijn in
leiding opriep, vooral bjj enkele burge
meesters van kleinere gemeenten, ver
zette hü zich met de uitroep: „De be
zwaren vinden voornamelijk een voe-
Blijkens voorlopige gegevens was
op 1 november jl. het aantal jeugd-
spaarovereenkomsten de honderddui
zend gepasseerd. Dit betekent, dat se
dert het in werking treden van de
jeugdspaarwet op 1 oktober jl. het
aantal deelnemers aan het populair
genoemde „Ideaal Spaarplan de Zil
vervloot" met gemiddeld drie tot vier
duizend per dag is toegenomen.
dingsbodem in plaatselijk chauvenisme
en egoïsme en komen niet voort uit een
angst voor het afbrokkelen van dc ge
meentelijke autonomie".
Dr. Noteboom waarschuwde ook tegen
een te hoge waardering van de kwaliteit
van de gemeentelijke taken. „De kleine
gemeenten zullen toch wel het verlies van
enige bevoegdheid prefereren boven dat
van de gehele zelfstandigheid."
De burgemeester van Middelharnis, de
heer P. W. Hordijk, verdedigde de waarde
van het bedreigde landbouwgebied in de
Randstad en het Deltagebied. Vooral de
economische teruggang voor de agrarische
gemeenten, indien bijv. het agrarische ge
bied van het Haringvliet van 145.000 tot
90.000 ha zou worden verkleind, benauwde
hem. Overigens toonde deze spr. zich min
der terughoudend ten opzichte van de
bouw van een stad in het centrumgebied
tussen Den Haag, Rotterdam en Leiden.
De discussies hadden ook Wilsveen nog
tot onderwerp. Burgemeester James van
Gouda bleek opnieuw zeer tegen Wilsveen
gekant; „Wilsveen bouwen en de oude
kernen laten uitgroeien, is niet mogelijk."
Vooral burgemeester Noteboom ging hier
tegen in.
Wanneer de hoofdingenieur-directeur
van Rijkswaterstaat in het arrondisse
ment Noordzeckanaal het werkplan van
de heren J. Schol Cn O. van de Stad uit
Zaandam zal goedkeuren en een bij dit
plan passende verzekering is afgesloten,
zullen zes man volgende week in IJmui-
den beginnen met het slopen van de be
staande bergingstoren van de in het be
gin van dit jaar geliquideerde coöpera
tieve bergingsvereniging „Renate Leon-
bardt", die daarmede een lading goud
uit het wrak van het gelijknamige
schip hoopte op te delven.
De heren Schol en Van de Stad hebben
de toren overgenomen van de firma Cor-
nelisse te Amsterdam, die van het sloop-
karwe: moest afzien. De firma Cornelisse
kocht dc toren indertijd voor f 8000 van
de voorzitter der vereniging, de heer P.
Visser Uit Wijde Wormer. Mcn hoopt 150
to» 18o ton ijzer van de 600 ton wegende
toren over te houden. Het ijzer zal als
schroot worden verkocht aan de hoog
ovens te IJmuiden. Als het Ijzer en beton
van de toren tot bij de waterspiegel is
gesloopt zullen er twee drijvende bok-
ken aan te Pas komen om het thans nog
onder water stekende deel op te heffen
en op eniSe dekschuiten te plaatsen. Het I
restant wordt vervolgen* naar Zaandam
gesleept., waar de slopers dit verder on- I
der handen zul]en nemen.
llw
Zeven vrouwen van 27 tot 59 jaar zijn
om het leven gekomen bij een ongeluk,
dat zich gistermorgen heeft voorgedaan
in het Duitse grensplaatsje Altstattc op
ca. 10 km. afstand van Enschede. Zij wer
den bedolven onder dc brokstukken van
een instortende betonnen zoldering en een
lading van ongeveer 10 ton kunstmest, die
op deze zoldering waarschijnlijk een te
zware druk heeft uitgeoefend. De instor
ting vond plaats in een loods van het aard-
appclschilbcdrijf van de wed. Hengemiih-
Ie, waar voor de klinieken van de univer
siteit van Miinster en andere inrichtin
gen consumptie-aardappelen worden ge
schild. De zeven vrouwen waren nog maar
een week bij het bedrijf in dienst.
Het ongeluk bracht in het nog geen twee
Premier Grotewohl van Oost-Duitsland heeft gisteren in Oost-Berlijn ee«>
persconferentie gehouden en verklaard, dat de .jongste uïtlat'rcen van de Sovjet
premier Kroesjtsjef, over de status van Berljjn, geen „sensationele gedachten"
rechtvaardigen Hjj noemde Kroesjtsjcfs rede van zeer groot belang, daar deze
z.i. een nieuwe stap op de weg naar de vrede betekende. Volgens Grotewohl was
Berlijn evenwel niet het hoofdonderwerp van de rede geweest; waar het om
ging was de noodzaak van een vergelijk tussen de Duitsers onderling. Uit de
tekst, zoals hij die in de kranten had gezien, trok Grotewohl de conclusie, dat
dc Sovjet-Unie bereid is haar strijdkrachten uit Oost-Duitsland terug te trek
ken. „Wellicht zal er aan een dergelijke actie de voorwaarde worden ver
honden, dat het westen het voorbeeld volgt," zo voegde dc Oostduitsc premier
hieraan toe. Enkele uren na Grotewohls persconferentie gaf het Oostduitse pers
bureau ADN een „verbetering" op diens woorden uit, waarbij in de hierboven
aangehaalde zin het woord „wellicht" veranderd moest worden in „natuurlijk".
De aanwezige binnen- en buitenlandse correspondenten hebben Grotewohl echter
duidelijk „vielleicht" horen zeggen. Met deze „correctie" lijkt het volgens het
VVestduitse nieuwsagentschap DPA uitgesloten, dat de Sovjets uit Oost-Duitsland
zullen trekken, voordat de westelijke mogendheden zich bereid verklaren het
zelfde Rit West-Duitsland te doen.
Grotewohl had tijdens zijn persconferen
tie te kennen gegeven, dat er geen gedach-
tenwisseling met de Sovjets had plaats
gevonden voor Kroesjtsjef zijn rede hield.
Volgens de Oostduitse premier bleek hem
uit Kroesjtsjefs woorden dat de Sovjet-
Unie bereid is met de Oostduitsers te on
derhandelen over „een nieuwe regeling
betreffende de status van de Sovjet-groe
pen op Duitse bodem".
Wanneer de Sovjets hun controlebe
voegdheden in Berlijn aan Oost-Duitsland
zouden overdragen, kon Grotewohl niet
zeggen. Volgens hem moesten de weste
lijke mogendheden inzien, dat hun aanwe
zigheid in West-Berliin niet in het belang
van het Duitse volk is.
duizend inwoners tellende plaatsje grote
verslagenheid teweeg. Er werd in het be
drijf een enorme ravage aangericht. Het
bergen van de slachtoffers nam vele uren
in beslag, waarbij assistentie werd ver
leend door de plaatselijke brandweer en
u? van omliggende stadjes. Lang
bleef boven de plaats van het ongeluk een
dichte stofwolk hangen, doordat van de
half naar beneden hangende zoldering tel
kens nieuwe hoeveelheden kunstmest naar
beneden gleden. In verband hiermee
moesten bij de bergingswerkzaamheden
luchtverversingsapparaten worden ge
bruikt.
De stoffelijke overschotten zijn in een
school in het centrum van het dorp op
gebaard.
.-.V. VA
>e politic van Roosendaal heeft gister
avond op last van de officier van Justi--
tie tc Breda beslag gelegd op de muziek
instrumenten van het. circus Jos MuTlens-
dat in Roosendaal optrad, De beslagleg
ging vloeit voort uit de eisen van het
Buma (Bureau Muziekauteursrcchten
De politie had met de beslaglegging ge
wacht tot na dc avondvoorstelling om
geen al te groot opzien te baren. Reeds
in het begin van dit jaar had een inspec
teur van het Buma ontdekt, dat direc
teur Jos Mullens het vloeroppervlak van
zijn tent verkeerd opgaf, waardoor hij
slechts de helft van de Bumarechten be
taalde. die hij eigenlijk schuldig was. Er
werd toen een keer beslag gelegd op de
recette, maar verdere maatregelen kon
den op dat ogenblik niet worden geno
men, omdat het circus over de grens trok
om in België i.v.m. de ,Expovoorstel
lingen te geven. Het is onlangs via
Zeeuwscli-Vlaanderen naar Nederland
teruggekeerd en toen werd het circus
onmiddellijkk opnieuw gemaand. Woens
dag had een deurwaarder voor de mid
dagvoorstelling in Roosendaal betaling
van dc schuld vóór vijf uur geëist, doch
op dat tijdstip was het geld er niet.
Directeur Jos Mullens tvas geen getuige
van de beslaglegging. Men vraagt zich
af of het optreden in Eindhoven, a,s.
saterdag wel doorgang kan vinden. Met
„stille trom" vertrekt het circus uit Roo
sendaal
Westelijke waarnemers te West-Berlijn
constateerden met tevredenheid, dat Gro
tewohl niet nieuwe bedreigingen tegen de
aanwezigheid van de westelijke mogendhe
den in Berlijn heeft geuit. De opwinding
over de verklaring van Kroesjtsjef ver
dween snel, toen de Oostduitse premier
had gezegd, dat de kwestie-Berlijn niet
net enige of het belangrijkste vraagstuk
is. Westelijke waarnemers beschouwden
deze uitlating als een aanwijzing, dat er
niet onmiddellijk van communistische zijde
zal worden opgetreden.
Een Oostduitse ambassade-woordvoer
der m Praag heeft gisteren op een pers
conferentie verklaard, dat de Sovjet-Unie
zijn rechten in Berlijn aan de Oostduitse
overheid zal overdoen. Uit. een schriftelij
ke verklaring las hij voor „De tijd is ge
komen om de overblijfselen van het be
zettingsbewind in Berlijn af te schaffen.
De Sovjet-Unie zal aan de soevereine Oost
duitse overheid die functies overdragen,
die zij nog steeds op grond van het ver
drag van Potsdam in Berlijn uitoefent".
In officiële en diplomatieke kringen te
Bonn is men zich de kwetsbaarheid van
Berlijns 160 km. lange verkeersslagader
naar het westen en vooral ook van de
luchtcorridors ze"r bewust. Het luchtver
keer met West-Berlijn staat onder auspi
ciën van een bureau voor luchtveiligheid
in Berlijn, dat een van de nog slechts twee
viermogendheden-organen is die nog be
staan. Het, andere is het beheersorgaan
voor de Spandau-gevangenis. De lucht-
corridor is de Oostduitsers een doorn in
het oog, omdat zij hierover geen controle
kunnen uitoefenen en vluchtelingen, die
West-Berlijn wekelijks ten getale van een
2000 binnenstromen, op deze manier West-
Duitsland bereiken.
De leden van dc Nederlandse Padvindsters Gilde zullen in de komende weken
trachten het geld, dat nodig is voor h>et Blatiwe-Vogel-werk van het N.P.G., ten
bate van lichamelijk gehandicapte leden, zelf te verdienen. Er zal nl, een werkblad,
ontworpen door mej. Hil Bottema. worden verkocht, waarop allerlei voorbeelden
voor het maken van kerstversieringen staan afgedrukt. Deze foto laat zien hoe
H.K.H. prinses Marijke de actie begon door in Baarn onder haar klassegenootjes
werkbladen voor de Blauwe-Vogel-steun-actie van het N.P.G. te verkopen.
De Westduitse regering heeft gisteren
verklaard, dat de Sovjet-voorstellen be
treffende Berljjn op gevaarlijke wijze dc
internationale spanning zouden doen ver
meerderen. De regeringsperschef, Felix
von Eckardt, las op een persconferentie
een verklaring voor. waarin wordt ge
zegd. dat de Sovjet-Unie alle verantwoor
delijkheid voor een dergelijke ontwikkeling
zou moeten dragen.
De Westduitse regering ziet zich gedwon
gen. duidelijk te maken, dat een dergelijke
stap de Duits-Sovjetrussische betrekkin
gen moet beïnvloeden, aldus de verkla
ring van de Bondsregring. Zij Is van oor
deel, dat Kroesjtsjefs verklaring er op
wijst, dat de Sovjet-regering een eenzijdige
opzegging van internationale akkoorden
overweegt. Dit zou de waarde van de Sov-
jetrussische aanvaarding van verdragen
ernstig in twijfel doen trekken.
Een oude houten meerpaal aan de
Lingedijk bij Leerdam lieefl dinsdag
naar alle waarschijnlijkheid mensen
levens gered. Door de mist misleid
reed een autobus met 26 inzittenden
van de dijk en sloeg om. De rollende
wagen zou ongetwijfeld in dc Lingc
beland zijn, had niet de meerpaal,
die men eigenlijk allang had willen
weghalen, als buffer gefungeerd.
Passagiers en chauffeur konden vrij-
tvel ongedeerd naar buiten komen.
De politie van Ponthierstad (Belgisch
Ivongo) heeft een tiental negers gearres-
teerd die zich. vermomd als krokodil,
in deze streek hebben schuldig gemaakt
aan het vermoorden van niet minder dan
32 personen.
Uit het vooronderzoek is gebleken, dat
de moordenaars gewapend met een kap
mes en gehuld in een soort mantel van
krokodillenhuid des avonds in de sche
mering dan wel bij het krieken van de
dag verscholen in het oeverriet van de
rivier of achter 'n rots hun slachtoffer
afwachtten. Dit werd dan aangevallen
als 't in een prauw kwam aanvaren of
een pad langs de rivier volgde. Uit de ri
viernevel zag het slachtoffer dan plotse
ling een monster opdoemen met een kro-
kodillenkop en -lijf, doch met armen en
benen van een mens. Verlamd van schrik
vormde het dan een gemakkelijke prooi
voor de krokodilman.
herinneringen oproepen aan de praktij
ken van de luipaardmannen der Kitawa-
lasekte in hetzelfde gebied, attent ge
maakt doordat bij de rotsen, stroomaf
waarts van Ponthierstad. een aantal ver
minkte lijken aanspoelde. Uit het onder
zoek is komen vast te staan, dat aan de
moorden een oude stamhaat ten grond
slag ligt, die de in dit gebied levende Pa-
namoli's voor de Basua's koesteren. Nie
mand kan zeggen hoever deze oude vete
teruggaat noch hoe deze plotseling zulk
een bloedige vorm heeft kunnen aanne
men
De verdachten, allen Panamoli's heb
ben hun misdaden spoedig bekend en ver
klaard, dat zij de Basua's wilden uitroei
en. Zij ontkenden evenwel zich aan men-
seneterspraktijken te hebben schuldig ge
maakt. De treurige zekerheid bestaat ech
ter. dat dit wel het geval is geweest aan
gezien de verminkingen der slachtoffers
hierop duidelijk wijzeü»
De aartsbisschop van Utrecht, mgr. dr.
B. J. Alfrink, brengt thans, op weg naar
Nederland van zijn bezoek aan de Antillen
en Suriname, enkele dagen in New York
door. Hij heeft er gisteren, naar Reuter
I meldt, het gebouw van de Verenigde Na
ties bezocht. Hij werd daarbij vergezeld
door prof. dr. L. J. C. Beaufort O.F.M.,
lid van de Eerste Kamer en afgevaar
digde bij de algemene vergadering van
de V.N.
De bisschop heeft ook een tentoonstel
ling van Nederlandse tekeningen in de
Pierpont Morgan-bibliot'heek bezichtigd.
„Het door de nieuwe Belgische rege
ring genomen besluit om op een aantal
zuivelprodukten maximumheffingen te
'eggen en reeds thans bij een redelijk
boog zuivelpryspeil heffingen op te leg
gen van vijf franks op halfharde en harde
kaa* en van twee franks op zachte kaas
cn eondcnsmelk met suiker is voor Ne
derland bijzonder teleurstellend. Hoewel
België formeel de bevoegdheid hiertoe
had. is het feit, dat dit zonder overleg is
doorgevoerd en dat Nederland hierdoor
ernstig gedupeerd wordt, zeer verontrus
tend voor de verdere samenwerking in
de Benelux op agrarisch terrein". Dit zei
gisteren minister Vondeling op een con
tactdag voor het Nederlandse zuivelwe-
zen, die te 's-Hertogenbosch werd ge
houden.
Hij besprak in zijn rede actuele proble
men van het Nederlandse zuivelbedrijf.
Inzake het zuivelprijspeil zag hij, in ver
gelijking met dat van andere agrarische
produkten en ook met dat in het buiten
land. geen reden tot bezorgdheid. Door
grotere rationalisatie zal zeker nog een
betere kostprijs voor de melk kunnen
worden verkregen aldus de bewindsman.
In de E.E.G. zag hij voor de Nederlandse
zuivelindustrie nog verscheidene moge
lijkheden.
Naast de grote belangstelling, die be
staat voor het vetgehalte in de melk,
vroeg de minister toch ook aandacht voor
de voedingswaarde van de melk als eiwit
bron.
Het Tw7eetle-Kamerlid Engelbertink
wijdde een beschouwing aan de moge
lijkheden van het hoger agrarisch on
derwijs om de huidige agrarische ont
wikkeling op de voet te volgen. Hij
kwam tot de conclusie, dat er niet al
leen in de zuivelindustrie, maar ook
bijv. voor de vleeswaren- en conser-
venindustrie en tal van andere onder
delen van agrarische industrie en han
del een groot tekort aan deskundigen
bestaat. Op dit terrein blijft Nederland
bij België ver ten achter.
Spreker bepleitte een variërend aantal
opleidingen aan een instituut, waardoor
meer leerlingen gemakkelijker docenten
keuze mogelijk zullen maken en nog tal
van andere voordelen ontstaan. Gezien
de in Den Bosch aanwezige verscheiden
heid van middelbare en hogere scholen
achtte spreker deze stad voor de stichting
van een dergelijk instituut bijzonder gun
stig.
